Zoetermeer, juli 2010
INHOUDSOPGAVE
Voorwoord
blz. 3
1.
De Wmo-raad in Zoetermeer
blz. 4
1.1 1.2 1.3 1.4
Taken en samenstelling Advisering in het duale stelsel Zittingsperiode Personalia
blz. blz. blz. blz.
2. 2.1 2.2 2.3
Adviezen Gevraagde adviezen Ongevraagde adviezen Doorlooptijden van adviezen
blz. 7 blz. 7 blz. 9 blz. 12
3.
Brieven en mails met klachten van burgers
blz. 12
4.
Contacten en samenwerking met doelgroepen
blz. 13
5.
De Wmo-raad heeft ook iets gevonden van…..
blz. 15
6.
De Wmo-raad in de publiciteit
blz. 17
7.
Vertegenwoordigingen van de Wmo-raad Zoetermeer
blz. 17
8.
De Wmo-raad wil meer burgers laten participeren
blz. 18
9.
Leden van de Wmo-raad hebben ook deelgenomen aan
blz. 18
10.
Deskundigheidsbevordering
blz. 18
4 5 5 5
11. Evaluatie funcioneren Wmo-raad 11a. Perspectief voor de nieuwe Wmo-raad
blz. 19 blz. 20
12.
Overdrachtdocument
blz. 21
13.
Inkomsten en uitgaven Wmo-raad 2009
blz. 22
14.
Enkele cijfers van de Wmo-raad
blz. 23
15.
Verklaring gebruikte afkortingen en begrippen
blz. 24
Jaarverslag Wmo-raad Zoetermeer 2009 Voorwoord Voor u ligt het eerste jaarverslag van de WMO-raad Zoetermeer. Er is geprobeerd om u op een prettig leesbare manier mee te nemen in een jaar waarin veel tot stand is gekomen. Tegelijkertijd kijkt dit jaarverslag nog wat verder terug naar de periode vanaf de totstandkoming tot nu en blikt het ook een beetje vooruit. Dat is niet verwonderlijk, omdat dit jaarverslag ook meteen het laatste jaarverslag is van de WMO-raad in de college- en raadsperiode 2007-2010. Met de verkiezingen van maart 2010 is er een nieuwe gemeenteraad en een nieuw college van B&W. Momenten om terug te kijken en te leren van wat er goed is gegaan en wat er beter kan. Ook daarover leest u in dit jaarverslag. Onze Wmo-participatieraad is in persoonlijke ontwikkeling en inhoudelijk fors gegroeid. Van en periode van volgend beleid heeft de Raad zich ontwikkeld tot een proactieve club. De vele ongevraagde adviezen van vooral het laatste jaar zijn daar het ondubbelzinnige bewijs van. Dat is vooral de verdienste van de leden zelf, die als betrokken burgers hun oor te luisteren hebben gelegd bij de Zoetermeerse samenleving, bij burgers en hun organisaties. Het is aan hun inzet en de onaflatende ijver van onze ondersteuning in de persoon van onze secretaris te danken dat we zo ver zijn gekomen. Alom wordt in de regio en daarbuiten onze Wmo-raad gewaardeerd. Valt er dan niets meer te wensen, niets meer te verbeteren? Absoluut! Bijvoorbeeld over de positie van de Raad zelf, het in beeld brengen van “vergeten burgers en groepen “, aanscherping van het Wmo-beleid. De relatie en vooral de positie van de Wmo-raad in relatie tot de gemeentelijke organisatie en de vraag waarover de Wmo-raad mag gaan ( zie de paragraaf over “de knip”) is dominant aan de orde. Ook dat leest u in dit verslag. Het ontwikkelen staat niet stil. In de komende jaren kan de Wmo-raad aan betekenis winnen, uit zichzelf, maar ook als ze daarvoor van de politiek de ruimte krijgt. Participatie, zoals in de wet (art.11) en Advisering ( art. 12) zijn bedoeld, door in een vroegtijdig stadium mee te praten met het te ontwikkelen gemeentelijk beleid, dienen door de Zoetermeerse politiek weer in ere te worden hersteld! Ook andere instrumenten ten behoeve van participatie, dicht bij burgers, zoals buurtpanels, elektronische enquêtes, themabijeenkomsten, e.d. kunnen bijdragen aan verbeteringen en vergroting van het draagvlak en kwaliteit van gemeentelijk Wmo-beleid. Het is aan de nieuwe Wmo-raad daarin positie te kiezen. Rest mij u allen te danken voor de goede samenwerking en vriendschappelijke verhoudingen: college, ambtenaren en organisaties. Maar het meest nog de leden van onze Wmo-raad zelf en onze secretaris. Zonder hun inzet, passie en warmte waren we nooit zo ver gekomen.
Ton van Huut (voorzitter)
3
1. De Wmo-raad in Zoetermeer 1.1
Taken en samenstelling
De Wmo-raad Zoetermeer bestaat sinds eind 2006. Dit is het eerste jaarverslag dat de Wmoraad opstelt. De Wmo-raad wil daarmee zijn activiteiten zichtbaarder maken in en voor de Zoetermeerse samenleving. Tegelijkertijd wil hij verantwoorden wat hij met zijn bevoegdheden en beschikbare middelen in de afgelopen periode heeft gedaan. Het is een adviesorgaan van het dagelijks bestuur van de gemeente: het College van burgmeester en wethouders. Hij adviseert het College over de beleidskeuzes en resultaten op het terrein van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en aanpalende sectoren (bijv. wonen). Dit is vastgelegd in de Regeling Participatieraad Wet maatschappelijke ondersteuning van november 2006. De Wmo-raad kent maximaal 16 leden, allen burgers uit de Zoetermeerse samenleving die door het College benoemd zijn om te adviseren over de Wmo. Deze burgers komen voort uit de kring van Wmo-doelgroepen. Zij zijn zelf gehandicapt en/of hebben ruime ervaring en deskundigheid op het terrein van één van de Wmo-doelgroepen. De Wmo-raad kent de volgende zetelverdeling: Lichamelijke gehandicapten (2 zetels) Verstandelijk gehandicapten (2 zetels) Chronisch zieken (2 zetels) Ouderen (2 zetels) Psychische patiënten (1 zetel) Mantelzorgers (1 zetel) Vrijwilligers (1 zetel) Jongeren en hun ouder(s) (1 zetel) Dak- en thuislozen (1 zetel) Verslaafden (1 zetel) Slachtoffers van huiselijk geweld (1 zetel) De leden komen uit de kring van deze doelgroepen maar zijn geen vertegenwoordiger van een belangenorganisatie of instelling. Zij zitten op persoonlijke titel zonder last en ruggespraak in de Wmo-raad. Bij de oprichting is hiervoor bewust gekozen. Het is de taak van de Wmo-raad om in de advisering te kunnen abstraheren van directe, afzonderlijke deelbelangen, de grotere beleidslijn aan te houden en vooral ook uit te gaan van de wensen, behoeften en belangen van álle Wmo-doelgroepen. Tegelijkertijd heeft ieder lid wel tot taak om wensen, behoeften en opvattingen van de verschillende deelgroepen te kennen en te verwoorden en bij de totstandkoming van het advies daarover een gewogen opvatting naar voren te brengen in de Wmo-raad. Dit is geen makkelijke opdracht. Het stelt eisen aan de kennis, het eigen netwerk van informatievoorziening, de vaardigheden en niet in de laatste plaats de tijd die men beschikbaar heeft om tot een eigen gewogen standpunt te komen. Een veel gehoorde uitspraak in de Wmo-raad is dat het advieswerk de vrucht is en blijft van inspanningen in de vrije tijd van een ieder. De Wmo-raad heeft een onafhankelijk voorzitter die geen stemrecht heeft. De raad heeft zelf een plaatsvervangend voorzitter uit zijn midden benoemd. Tussentijds benoemde leden krijgen een lid als mentor om zich te kunnen inwerken.
4
De Wmo-raad beschikt over een ambtelijk secretaris (18 uur) die vanuit de gemeente bij de Wmo-raad is gedetacheerd. De werkwijze voor de totstandkoming van adviezen is beschreven in de notitie Werkwijze Wmo-raad van 9 november 2009.
1.2
Advisering in het duale stelsel
He College van B&W en de gemeenteraad hebben onderscheiden verantwoordelijkheden in de Wet maatschappelijke ondersteuning. Het is de wettelijke taak van het College om burgers bij de voorbereiding van het beleid te betrekken. De gemeenteraad toetst of dit in voldoende mate is gebeurd. Gegeven deze onderscheiden verantwoordelijkheden brengt de Wmo-raad zijn adviezen alleen aan het College uit. Hij adviseert niet de gemeenteraad, althans niet direct. Het College verwerkt in haar voorstellen aan de gemeenteraad wat de Wmo-raad heeft geadviseerd en wat het College daarvan overneemt of niet.
1.3
Zittingsperiode
De zittingsperiode van de Wmo-raad is gekoppeld aan die van de gemeenteraad. Op 23 maart 2010 heeft de Wmo-raad zijn laatste reguliere vergadering gehad. In de Regeling is opgenomen dat de leden in functie blijven zolang er geen nieuwe leden en voorzitter zijn benoemd. In de evaluatiegesprekken over het functioneren van de raad zijn kanttekeningen bij deze zittingsperiode geplaatst. De leden hebben de indruk dat deze opzet de continuïteit van de Wmo-raad niet ten goede komt. Zij pleiten er voor om een zodanige regeling te treffen dat niet alle leden -en daarmee alle opgedane kennis en ervaring - in één keer moeten aftreden maar dat dit fasegewijs kan gebeuren.
1.4
Personalia
In de verslagperiode bezetten de volgende burgers de zetels in de Wmo-raad. De heer A.R.J.M. van Huut (voorzitter) Mevrouw Y. Bink-Winterkamp (vrijwilligers) Mevrouw J. Ebben (chronisch zieken) De heer J.E. Bogaers (dak- en thuislozen) De heer A.J. van der Helm (ouderen) De heer E.W.H. de Kievit (verstandelijk gehandicapten) De heer H.A.G. Kriek (ouderen) Mevrouw A.J.B. Luiten (jongeren en hun ouders; plaatsvervangend voorzitter) Mevrouw N. Tjepkema-Hendrikse (lichamelijk gehandicapten De heer J. Uittenbogaard (chronisch zieken) De heer S.H. Visser (lichamelijk gehandicapten) Mevrouw C. Warmerdam-van der Ende (mantelzorgers) De heer J.P.L. Oostwouder (verslaafden, vanaf december 2009) In maart resp. december 2009 zijn de volgende leden afgetreden: mevrouw D.M.H.C.L. den Hertog voor de doelgroep psychische patiënten in verband met haar toetreding tot de gemeenteraad (maart 2009) als burgerraadslid. In de ontstane vacature voor de doelgroep psychische patiënten is nog niet voorzien. In december 2009 hebben de heren R. Goewie (slachtoffers van huiselijk geweld) en 5
J. Spierenburg (verstandelijk gehandicapten) hun lidmaatschap neergelegd. Zij waren het niet eens met de wijze waarop het College omging met het ongevraagd advies over de aanpassing van de verordening in verband met het compensatiebeginsel. In de ontstane vacatures van de doelgroep slachtoffers van huiselijk geweld en de doelgroep verstandelijk gehandicapten is nog niet voorzien. In december heeft de sollicitatiecommissie B&W voorgedragen de heer J.P.L. Oostwouder te benoemen als lid voor de doelgroep verslaafden. B&W hebben deze voordracht bekrachtigd.
In de laatste vergadering van de zittingsperiode van deze Wmo-raad is afscheid genomen van voorzitter A.R.J.M. van Huut die al eerder had aangekondigd dat hij zijn functie uiterlijk aan het einde van deze zittingstermijn om privé-redenen wilde neerleggen. Alom is hij geprezen om zijn verbindend voorzitterschap, zijn aandacht voor de kwaliteit van het advieswerk en zijn inspanningen om kritisch te blijven samenwerken met het College van B&W van Zoetermeer.
V.l.n.r.: mevrouw Warmerdam, de heer Goewie, mevrouw Tjepkema, mevrouw Ebben, voorzitter Van Huut, wethouder Speel, de heer Spierenburg, de heer Visser, de heer UIttenbogaard, de heer Van der Helm, de heer Bogaers, mevrouw Bink en de heer Kriek. Op deze foto ontbreken de heer De Kievit, mevrouw Den Hertog, mevrouw Luiten en de heer Oostwouder.
6
2.
Adviezen
Hieronder volgt een beknopte inhoudelijke weergave van de adviezen en het standpunt dat B&W daarover hebben ingenomen. Omwille van de leesbaarheid is slechts de grote lijn weergegeven. Voor meer details zij verwezen naar de website van de Wmo-raad waarop alle adviezen integraal zijn weergegeven: www.wmoraadzoetermeer.nl
2.1
Gevraagd adviezen
10/1/2009
Advies over het voorstel Evaluatie eigen bijdrage-regeling oud WVGvoorzieningen
B&W stellen de gemeenteraad voor om aan te sluiten bij de landelijk aanvaarde eigen bijdrage-regeling en de eigen specifiek regeling te schrappen. De Wmo-raad brengt op 10/1/2009 een verdeeld advies. De meerderheid kan de wijziging billijken mits er een goede overgangsregeling komt. Een minderheid vindt de overstap naar de landelijke regeling een ernstige breuk met het specifieke beleid dat Zoetermeer in overleg met alle belangenorganisaties had ontwikkeld. Het pakt nadelig uit voor Wmo-cliënten die voorzieningen nodig hebben. Na discussies in de gemeenteraad strekt het College haar voorstel uiteindelijk in.. 19/1/2009
Advies over Beleidsregel Fonds Maatschappelijke Ondersteuning
B&W hebben een Fonds Maatschappelijke Ontwikkeling ingesteld om vernieuwende initiatieven van bedrijven, instellingen en/of bewoners te kunnen honoreren die zelfredzaamheid en meedoen bevorderen. De Wmo-raad adviseert 19/1/2009 positief. De norm voor cofinanciering (initiatiefnemer moet 25% zelf opbrengen) moet soepel worden gehanteerd door bijv. ook menskracht als bijdrage te waarderen en geen cofinanciering te vragen beneden een subsidie van € 10.000,-. Het College neemt het advies over. 18/2/2009
Advies over wijzigingen in de Wmo-verordening, het Besluit Maatschappelijke Ondersteuning en het Verstrekkingenboek.
De Wmo-raad adviseert positief over de meeste wijzigingen. Zelfredzaamheid moet wel beter worden gedefinieerd. Iemand die nooit heeft gekookt, moet die zelf leren koken als de partner wegvalt of kan hij voor hulp worden geïndiceerd? Ook het standaard inschakelen van kinderen tot 12 jaar bij allerlei huishoudelijke taken vindt de Wmo-raad nadelig als kinderen daarvoor sport- en andere verenigingsactiviteiten moeten laten lopen. Uitgaande van maatwerk voor iedere cliënt moeten voorzieningen die niet in het Verstrekkingenboek staan wel verstrekt kunnen worden. Het Verstrekkingenboek bevat geen limitatieve opsomming van wat de gemeente aan voorzieningen wil verstrekken. B&W zijn van oordeel dat de eigen verantwoordelijkheid uitgangspunt moet zijn. Echter “niet tegen alle klippen op”. Maatwerk voor het individu is leidend. Dat geldt ook voor het Verstrekkingenboek. 24/02/2009
Overleg n.a.v. advies over functioneren Wmo-loket
Naar aanleiding van het kritisch advies over het functioneren van het Wmo-loket, het gemeentelijk visitekaartje van de Wmo, vindt er overleg plaats tussen de leiding van het Wmo-loket en de Wmo-raad.
7
Het Wmo-loket is in ontwikkeling. Het Wmo-loket wil een lerende organisatie zijn en staat open voor opmerkingen vanuit de samenleving, waaronder ook de Wmo-raad. Afgesproken wordt jaarlijks met elkaar te spreken over de voortgang. 11/06/2009 Tussenevaluatie Wmo-meerjarenbeleid 2008-2011 “Doen meer mensen mee in Zoetermeer?” De Wmo-raad adviseert onder meer om de beleidsdoelen concreter te formuleren en in het beleid scherper onderscheid te maken tussen lichamelijk en verstandelijk gehandicapten en ook andere, veelal kleinere kwetsbare groepen. Deze groepen hebben soms dezelfde behoeften maar veelal ook niet. Het experiment met de Kanteling, kortweg dienstverlening die de vraag van de cliënt als vertrekpunt heeft, moet niet alleen bij het maatschappelijke steunsysteem worden toegepast maar bijvoorbeeld ook bij het Wmo-loket. En naast digitale informatie via het digitale Wmo-loket blijft mondelinge en schriftelijke informatie zeer nodig voor veel doelgroepen in de Wmo.
(startpagina digitale Wmo-loket gemeente Zoetermeer)
Het College vindt dat de Wmo-beleidsdoelen concreet genoeg geformuleerd zijn. In 2010 zal een kwalitatief onderzoek worden gedaan naar o.m. de lichamelijk en verstandelijk gehandicapten. Dat de Kanteling naar een vraaggestuurde dienstverlening ook bij de intake en indicatiestelling door het Wmo-loket moet gaan plaatsvinden, krijgt aandacht in het experiment.
14/01/2010
Advies over jureren en uitreiking toegankelijkheidsprijs
B&W vragen de Wmo-raad om samen met een delegatie van de Commissie Toegankelijkheid de jury voor de Toegankelijkheidsprijs 2010 te vormen. De jury onderzoekt en jureert de voorgedragen organisaties en bedrijven en doet daarover een bindende voordracht aan het College. De Wmo-raad stemt in met de opzet en vaardigt 2 leden af naar de werkgroep die de organisatie ter hand neemt. In de opzet is rekening gehouden met de ervaringen en adviezen die de Wmo-raad bij de eerdere uitreiking heeft gegeven. 8
2.2
Ongevraagde adviezen
16/04/2009
Advies over de Voortgangsnotitie Woonservicezones Zoetermeer
B&W stellen op 10 maart 2009 de Voortgangsnotitie over de Woonservicezones vast. De Wmo-raad vindt het realiseren van woonservicezones in de wijken essentieel voor ook de uitvoering van de Wmo in de nabije toekomst. Hij adviseert witte vlekken in elke wijk in beeld te brengen, mede gelet op demografische ontwikkelingen, de „hardware‟ per wijk goed te inventariseren (welke woningen zijn levensloopbestendig, welke niet?), „domotica‟ voorbereid te bouwen en te renoveren, woonservicezones niet alleen voor ouderen maar ook voor andere doelgroepen in te richten (lichamelijk en verstandelijk gehandicapten, ggz-cliënten), in de wijk geen enkelvoudig beleid te accepteren zonder dat integraal is afgestemd, en aan het voorzieningenaanbod in de servicezone toe te voegen het Wmo-loket, een wijksteunpunt mantelzorg en een wijkservicepunt inclusief informatie en advies.
29/05/2009
Advies over verbetering communicatie bij collectieve herindicaties
Naar aanleiding van de signalen over de onrust die bij cliënten was ontstaan over de gevolgen van de indeling van categorieën huishoudelijke hulp (van 3 naar 2 categorieën huishoudelijke hulp), heeft de Wmo-raad geadviseerd om in het vervolg de communicatie effectiever in te richten (huisbezoek bij kwetsbare cliënten) en beter op elkaar af te stemmen (gemeente en instelling moeten geen verschillende boodschappen verkondigen). Ook is gepleit voor een goede afstemming en soms integratie tussen Wmo- en AWBZ-zorg. Het College heeft het advies overgenomen. Zorgaanbieders stemmen in de uitvoering hun zorghandeling af. De gescheiden verantwoordelijkheden en financieringsbronnen van de huishoudelijke zorg (Wmo) en de verzorgende en verpleegkundige (AWBZ-)zorg maken integratie van taken in één hand niet goed mogelijk. Via een persoonsgebonden budget kan wel een hulpverlener worden geregeld. 29/05/2009
Advies over verbetering preventiebeleid door proef met een gezinsconsulent
De signalen over de toename van probleemsituaties in gezinnen in Zoetermeer zijn voor de Wmo-raad aanleiding geweest om B&W voor te stellen in de wijken een experiment met een gezinsconsulent te starten. Deze gezinsconsulent gaat er op af (outreachend werken), staat het probleemgezin met alledaagse raad en daad bij en motiveert ondertussen tot het vragen van professionele hulp. De gezinsconsulent kan in de ogen van de Wmo-raad echt werkmaken van de preventie. Het advies is voorbereid door de Kamer Jongeren. B&W zien geen heil in een proef met een gezinsconsulent. Dat zou weer een nieuwe functie geven in de keten van de jeugdzorg. Wel vinden B&W dat de functies die deze consulent zou moeten vervullen, in de opzet van het Centrum voor Jeugd en Gezin Zoetermeer (CJG) zichtbaar terug moeten komen. Ook nodigen B&W de Wmo-raad uit om zijn ideeën toe te lichten ten overstaan van de Regiegroep die bezig is met de vorming van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) in Zoetermeer. Dat is 22 april 2010 gebeurd.
9
29/05/2009
Advies over de Voortgangsrapportage aanpak huiselijk geweld in Zoetermeer
Naar aanleiding van de gemeentelijke Voortgangsrapportage aanpak huiselijk geweld adviseert de Wmo-raad om meer werk te maken van de registratie (geen eenduidige en volledige registratievelden), open te staan voor meldingen over ouderenmishandeling en meer samenwerking te zoeken met het ziekenhuis, huisartsen en andere professionals om hen te motiveren signalen die duiden op huiselijk geweld aan het coördinatiepunt te gaan melden. B&W zijn het in grote lijnen eens met het advies. Zij geven aan de genoemde punten onder de aandacht van het Coördinatiepunt zijn gebracht en dat reeds actie in gang is gezet dan wel op stapel staat. Naar aanleiding van een reactie van de Wmo-raad daarop wordt voorgesteld om een overleg te arrangeren met de gemeente en het Coördinatiepunt aanpak huiselijk geweld Zoetermeer. Dit heeft 4 maart 2010 plaatsgevonden. O.m. is medegedeeld dat de gemeente nu jaarlijks een voortgangsrapportage wil gaan opstellen. Mede als gevolg van de (noodzakelijke) publiciteit weten meer slachtoffers het coördinatiepunt te vinden. Of het coördinatiepunt deze groei aan kan, moet gaan blijken. 01/07/2009
Advies over de opzet van het deelonderzoek Wmo in de Omnibusenquête 2009 Tegelijk met de start van de ambtelijke werkgroep die de vragenlijst voor het deelonderzoek Wmo in de Omnibusenquête 2009 voorbereidde, heeft een werkgroep uit de Wmo-raad de vragenlijst zoals gebruikt in de Omnibusenquête 2008, bekeken en aan het hoofd van de afdeling Welzijn adviezen geformuleerd over een betere opzet van de vragenlijst. De ambtelijk secretaris coördineerde de bijdrage van de Wmo-raad. Met de Omnibusenquête verzamelt de gemeente jaarlijks cijfers en gegevens voor de evaluatie van het Wmo-beleid. De gemeente heeft de adviezen voor ruim de helft meegenomen in de vragenlijst 2009. 04/11/2009
Advies over het projectplan De Kanteling
Begin 2009 is de voorzitter van de Wmo-raad door een medewerker van BMC geïnterviewd over zijn zienswijze op het proces van de kanteling, het verschuiven van een aanbodgerichte naar een vraaggestuurde dienstverlening. Het „gesprek aan de keukentafel‟ moet symboliseren dat een vraaggestuurde dienstverlening thuis bij de cliënt begint en dat alle problemen aan de orde kunnen komen (integraal kijken naar situatie). Maatschappelijk Steunsysteem. Dat heeft de Wmo-raad bevreemd. De Kanteling is bij uitstek een beleidsproces dat niet zonder de inbreng van burgers kan plaatsvinden. In zijn advies adviseert de Wmo-raad om de vraaggestuurde dienstverlening en het gesprek aan de keukentafel niet alleen voor individuen met multiproblematiek in het Maatschappelijk Steunsysteem (MSS) te realiseren maar ook bij het Wmo-loket deze kanteling te bewerkstelligen. Naar aanleiding van het advies zetten de gemeentelijke projectleider en de coördinator van het MSS in december doel en stand van zaken van de pilot in de Wmo-raad uiteen. B&W nodigen nadien de Wmo-raad uit aan te geven op welke wijze hij bij de voortgang van dit proces betrokken wil worden. De uitnodiging is in de verslagperiode nog niet in een concrete afspraak vertaald.
10
“De keukentafel” wordt nog niet gebruikt.
”Je kunt niet kantelen zonder de betrokkenheid van burgers “.
04/11/2009
Advies over wijziging van de Wmo-verordening in verband met compensatiebeginsel
Naar aanleiding van een programma voor deskundigheidsbevordering waaraan de leden van de Wmo-raad in september 2009 hebben deelgenomen, besluit de Wmo-raad B&W ongevraagd te adviseren over de noodzaak om de huidige Wmo-verordening te wijzigen om het compensatiebeginsel goed in de regelgeving te verankeren. De huidige Wmoverordening is naar de mening van de Wmo-raad nog te veel geënt op het verstrekken van Wvg-voorzieningen. B&W zien het belang van het advies in maar nemen daarover nog geen standpunt in. Zij nodigen de Wmo-raad uit mee te denken over het programma van een vormvrije avond van de gemeenteraad over het compensatiebeginsel op 18 januari 2010. De Wmo-raad doet de suggestie om de eerder uitgebrachte adviezen om te zetten in discussiepunten. In maart 2010 reageren B&W opnieuw op het advies om de verordening aan te passen. Zij verwachten dat de VNG in september 2010 met een nieuwe modelverordening zal komen. Alsdan willen B&W bekijken in hoeverre de huidige verordening en de daarvan afgeleide regelgeving (bijv. Verstrekkingenboek) aangepast moet worden. 15/12/2009
Advies over de notitie Inventarisatie psychogeriatriecapaciteit in Zoetermeer Naar aanleiding van deze notitie die wel eerder met de OSO is besproken, adviseert de Wmo-raad om de zorgbehoefte in verband met dementie in samenhang te zien en te ramen. Het tekort aan capaciteit heeft ook gevolgen voor de extramurale zorgverlening en voor de Wmo in het bijzonder. Voorts adviseert de raad om woonservicezones te realiseren waar deze nog niet zijn (zoals in Buytenwegh). Verder acht hij het signaal over de tekorten urgent genoeg om in samenwerking met zorgaanbieders en zorgverzekeraars te gaan werken aan een gemeentelijk deltaplan voor de integrale aanpak van dementie B&W hebben nog niet laten weten wat zij met dit advies doen. 11
2.3
Doorlooptijden van de adviezen
De gemiddelde doorlooptijd van de adviezen is 2 maanden. Dat wil zeggen dat het College van B&W gemiddeld 2 maanden nodig heeft om haar standpunt over een advies van de Wmo-raad te bepalen. Al voor het verslagjaar zijn afspraken gemaakt tussen Wmo-raad en het College over de termijnen die in acht worden genomen bij de advisering. Adviesprocedures mogen de gemeentelijke besluitvorming niet onnodig vertragen. Aan de andere kant moet de Wmoraad ook tijd krijgen om een advies voor te bereiden en mag hij verwachten dat het College aangeeft wat zij met het advies heeft gedaan. De Wmo-raad heeft zijn vergaderschema afgestemd op die van de termijnagenda van het College. Voorts is afgesproken dat het College in de adviesaanvraag aangeeft binnen welke termijn zij het advies verwacht. Het College zal binnen 4 weken na de ontvangst van het advies haar standpunt over het advies kenbaar maken. Lukt dat onverhoopt niet dan laat het College de Wmo-raad weten wanneer de reactie van het College dan tegemoet kan worden gezien. Bij de adviesaanvragen is in het verslagjaar gehandeld overeenkomstig de afspraken. De ongevraagde adviezen hebben B&W nogal eens verrast. In de meerderheid van de gevallen is de reactietermijn van 4 weken ruimschoots overschreden (dikwijls met maanden) en is meestal geen bericht ontvangen binnen welke termijn een reactie kon worden verwacht (uitgezonderd het advies over gezinsconsulent). De Wmo-raad heeft het College en ook de directie van de Hoofdafdeling Welzijn hierop aangesproken. De afspraak over de 4 weken-termijn, in het bijzonder ook het sturen van een bericht als er meer tijd nodig is, is alleszins redelijk gevonden en herbevestigd. In de hele verslagperiode is op alle uitgebrachte adviezen een reactie ontvangen (meestal schriftelijk, soms via mondeling overleg).
3. Brieven en mails met klachten van burgers Zo‟n 20 burgers hebben de Wmo-raad geschreven of gemaild. In enkele gevallen is telefonisch contact opgenomen met het secretariaat. Dit gebeurde veelal op basis van de verwachting dat de Wmo-raad iets kan doen aan een uitkomst of besluit waarmee de burger ontevreden was. Opvallend was de conclusie van een mevrouw over de aanvraag van een scootmobiel en de vaststelling van de eigen bijdrage daarvoor. “Als het Wmo-loket mij had verteld wat mij te wachten stond, dan had ik helemaal geen aanvraag ingediend en het zelf geregeld.” Met andere woorden:
Via een goede voorlichting kan het Wmo-loket bevorderen dat burgers die dat kunnen, er voor kiezen om zoveel mogelijk de eigen verantwoordelijkheid te nemen. De Wmo-raad heeft als adviesraad niet tot taak om klachten of bezwaren van individuele burgers te behandelen. De raad heeft wel tot taak signalen uit de samenleving te horen, te verduidelijken en eventueel de beleidsmatige dimensie in een vraag te achterhalen. In zijn antwoord verwijst de Wmo-raad gericht naar de instantie of professional bij wie de burger wel moet zijn. Met toestemming van de burger wordt de individuele klacht doorgestuurd aan de verantwoordelijke instantie (meestal het Wmo-loket). 12
Individuele klachten kunnen anderzijds ook signalen zijn of bevatten die duiden op een - wat genoemd wordt – ‟structureler‟ probleem. Meer mensen zullen daar dan mee te maken krijgen (bijv. bruto- of netto-uitbetaling PGB) of de vraag betreft een gemaakte beleidskeuze. Voorbeeld: zo zijn doelgroepen als blinden en slechtzienden en doven en slechthorenden niet als afzonderlijke doelgroep in de Wmo-raad vertegenwoordigd. Zij vallen onder de noemer van de zetel voor lichamelijk gehandicapten. De betrokken burger was het daar niet mee eens. Belanghebbende is geadviseerd daarover een brief aan het College te schrijven omdat het College de samenstelling van de Wmo-raad regelt en niet de Wmo-raad zelf. Zijn er aanwijzingen dat de geuite klacht niet op zichzelf staat maar mogelijk meer burgers treft of zal treffen, dan onderzoekt de Wmo-raad de ins en outs van de klacht en kan hij besluiten om een ongevraagd advies aan het College uit te brengen. Zo is het College geadviseerd om de communicatie met cliënten beter in te richten na de commotie die was ontstaan naar aanleiding van de operatie herindicatie van de huishoudelijke hulp. Deze herindicatie was nodig doordat er geen 3 maar 2 kwaliteitscategorieën van huishoudelijke hulp waren ingevoerd. Bij deze herindicatie speelde nadrukkelijk de vraag welke rechten cliënten kunnen ontlenen aan een eenmaal afgegeven besluit over toekenning van uren huishoudelijke hulp. Kan dat zo maar eenzijdig worden “herroepen”? De Wmo-raad kwam ook in aanraking met vragen van burgers die wat afwijken van de vraag naar een standaard Wmo-voorziening. Het gemeentelijke antwoord op deze vragen werd niet altijd goed begrepen. Voorbeelden: Een gehandicapte mevrouw wordt regelmatig met de auto opgehaald en moet transfers maken vanuit rolstoel naar auto v.v. Dit deed zij altijd in de inham van de bushalte maar deze is verwijderd. Het invalidenparkeervak voor haar deur is te smal om naast de auto te kunnen komen, mede door toedoen van bouwkundige obstakels die parkeervakken in beslag nemen. Zij verzoekt de gemeente om de invalidenparkeerplaats wat te verbreden door een strookje van het plantsoentje bij het parkeervak te voegen. Er ontstaat dan ruimte om veilig in en uit te stappen. Na contact met de wijkpost is mevrouw gericht verwezen. Een mevrouw met een eigen tweedehands scootmobiel heeft nieuwe accu‟s nodig en vraagt deze aan bij het Wmo-loket. Mevrouw wordt geadviseerd een nieuwe scootmobiel aan te vragen. Zij begrijpt niet waarom het nodig is om een veel duurdere voorziening aan te vragen. Mevrouw is gericht verwezen naar het Wmo-loket. Een mevrouw woont nog niet zo lang in Zoetermeer en heeft in haar vorige woonplaats een invalidenparkeerkaart verstrekt gekregen. Deze is verlopen. Haar aanvraag voor verlenging resp. een nieuwe kaart wordt afgewezen “op grond van nieuw beleid”. Zij begrijpt niet waarom de invalidenparkeerkaart met landelijk dekking in de ene gemeente wel en in een andere gemeente niet wordt verstrekt. Mevrouw is gericht verwezen naar het Wmo-loket en geattendeerd op de mogelijkheid van bezwaar.
4. Contacten en samenwerking met doelgroepen Individuele leden onderhouden contacten met burgers die deel uitmaken van de kring van de verschillende doelgroepen in de Wmo. Ook zijn zij telefonisch en per email toegankelijk voor burgers met vragen.
13
Tijdens de zittingsperiode zijn leden van de Wmo-raad actief bezig geweest in zgn. kamers van de Wmo-raad. Deze werkgroepen bestaande uit leden en niet-leden afkomstig uit doelgroepen, zijn aan de slag gegaan met specifieke problematiek van een of meerdere doelgroepen. Zo heeft de Kamer Jongeren het advies over de gezinsconsulent voorbereid. De Kamer auditief gehandicapten heeft in samenwerking met doelgroepvertegenwoordigers en professionals een notitie opgesteld met een inventarisatie van hindernissen die doven en slechthorenden tegenkomen bij een zelfstandig leven en bij hun participatie in de Zoetermeerse samenleving.
De Wmo-raad heeft met deze notitie ingestemd en besloten om daarover het nieuwe College van B&W ongevraagd te adviseren.
De heer Visser en mevrouw Warmerdam, leden van de Wmo-raad en Initiatiefnemers van de kamer auditiief gehandicapten
De wijk in……….. In het eerste halfjaar heeft de Wmo-raad meerdere keren deelgenomen aan de Wmomarkten die in diverse wijken zijn georganiseerd (in Meerzicht, Noordhove, Oosterheem en op de Internationale Vrouwendag van 8 maart 2009). Er is aan belangstellende burgers voorlichting gegeven over de taken van de Wmo-raad. In enkele gevallen zijn er klachten geregistreerd over ontwikkelingen in de Wmo zoals het stilzwijgend „uitkleden‟ van (voorheen) de sociale, huishoudelijke hulp tot alleen maar poetsvrouw of –mijnheer. Na evaluatie heeft de Wmo-raad besloten niet meer aan elke wijkmarkt deel te nemen. De wijkmarkt bleek weinig effectief te zijn om burgers te bereiken over het stedelijk advieswerk door de Wmo-raad. Het bezoek van de wijkmarkten viel in de meeste gevallen ook tegen.
Halfjaarlijks heeft de Wmo-raad overleg met de besturen van het Platform voor het Gehandicaptenbeleid Zoetermeer (PGZ), de Zorgvragersraad Zoetermeer (ZVRZ) en het Orgaan van Samenwerkende Ouderenbonden (OSO). Het doel van dit overleg is wederzijdse informatie-uitwisseling, afstemming van werkzaamheden en overleg over de
14
voorbereiding van adviezen. Deze belangenorganisaties ontvangen stelselmatig de agenda en de agendastukken van de Wmo-raad en kunnen daarop reageren. In 2010 werkt de Wmo-raad samen met de Commissie Toegankelijkheid in het kader van de jurering van de Toegankelijkheidsprijs 2010. De Wmo-raad nodigt groepen of organisaties uit om de leden te informeren over het werk dat men doet voor of met de Wmodoelgroepen in Zoetermeer. De stichting Rondom Mantelzorg heeft in mei 2009 haar werk uitgebreid toegelicht in de Wmo-raad. Mantelzorgers zien zichzelf meestal niet als mantelzorgers zoals genoemd in beleid en regelgeving. Er is nog veel werk te verrichten om a) de ondersteuning bij de mantelzorgers te krijgen en b) om een toereikend aanbod vanuit de Wmo te creëren dat mantelzorgers daadwerkelijk ondersteunt. Een werkgroep bestaande uit ex-GGZ-cliënten heeft onder leiding van Zorgbelang medio februari 2010 een behoefteninventarisatie gepresenteerd aan de Wmo-raden in de Haagse regio. Met dit document willen deze cliënten Wmo-raden en gemeenten attenderen op de lacunes in de nazorg op het moment dat zij na een periode van opname ontslagen worden om weer zelfstandig te gaan leven. Deze cliënten pleiten er voor dat gemeente c.q. Wmo-loket en de instelling waar zij zijn opgenomen, vroegtijdig met elkaar in contact treden om de terugkeer naar het gewone maatschappelijk leven te begeleiden. De Wmo-raad Zoetermeer heeft deze presentatie bijgewoond en wil deze groep cliënten uitnodigen om de Zoetermeerse situatie te bespreken.
Leden van de Wmo-raad hebben meerdere keren de activiteit MEE-café in Zoetermeer bezocht (o.m. met het thema Wegwijs in de Wajong). Signalen en vragen die daar zijn geformuleerd zijn meegenomen en vanuit de Wmo-raad beantwoord (bijv. over Wajong en ZoetermeerPas).
5. De Wmo-raad heeft ook iets gevonden van …. Discussienota van het OSO over wonen, zorg en welzijn. De Wmo-raad heeft adhesie betuigd aan de visie van het OSO (o.a. woonservicezones realiseren, volgens domotica-richtlijn bouwen) . Benchmark Wmo 2008, een stuk met weinig toegevoegde waarde, leuk voor beeldvorming tussen gemeenten maar minder geschikt als betrouwbare gegevensbron om lokaal beleid op te ontwikkelen. Van een relatief slechte benchmark gaat vrijwel altijd wel een prikkel uit om als gemeente in actie te komen. Een gemiddelde of relatief goede benchmark sust gemeenten in slaap. Actieplan Toegankelijkheid. De Wmo-raad heeft het jammer gevonden dat slechts een bedrag van 20 mille beschikbaar is gesteld voor de uitvoering van dit actieplan. Aanrijmogelijkheden rolstoeltaxi Dorpsstraat (signaal PGZ). De vervoerder van de Regio-taxi vraagt om financiële redenen geen ontheffing aan om in de Dorpsstraat 15
passagiers te kunnen afzetten of ophalen. Passagiers moeten in weer en wind op een afgesproken plaats klaarstaan om te worden opgehaald. Het blijkt dat Haaglanden in het programma van eisen niet de voorwaarde heeft opgenomen dat vervoerders moeten beschikken over een ontheffingsvergunning voor stukken openbare weg waar gewoon autoverkeer niet mag rijden. De presentatie van de stand van zaken van het Centrum voor Jeugd en Gezin in Zoetermeer door de gemeentelijk projectleider (juni 2009). De Wmo-raad vraagt zich af of de CJG-inlooppunten die er in de verschillende wijken zullen komen, voldoende outreachend zullen werken. Brochure over aanbod voor opvoeden en opgroeien in Zoetermeer (eerste publicatie van het Centrum voor Jeugd en Gezin in Zoetermeer) Advies: in volgende editie kinderopvang opnemen. Brochure Wegwijzer voor materiële dienstverlening van gemeente Zoetermeer. Advies: in volgende editie diaconie van kerken opnemen. Doel en taken van de Wmo-raad onderdeel laten zijn van het inwerkprogramma van nieuwe raadsleden. Deze afspraak is gemaakt in een overleg met de portefeuillehouder eind maart 2009. Uit opmerkingen en verwijzingen van raadsleden is geconcludeerd dat doel en taken van de Wmo-raad niet altijd goed begrepen worden. V.l.n.r.: de heer Bogaers, mevrouw Bink en mevrouw Luiten, Initiatiefnemers van het advies over de gezinsconsulent in de wijk
Wel of geen beleidsignaal? In september ontving de Wmo-raad een brief van de ouderenadviseurs waarin zij aandacht vragen voor ontwikkelingen in de zorg aan ouderen. In toenemende mate komt het voor dat huishoudelijke hulpen wel boenen in de gegeven tijd maar tegelijkertijd “de cliënt zelf niet zien staan”. Signalen over hoe het (niet) gaat, worden niet begrepen of opgepakt. De kwaliteit van de huishoudelijke hulp zal daardoor de komende tijd zorgwekkend achteruit gaan. De Wmo-raad heeft uitgebreid bij dit signaal stil gestaan. In nader overleg met de ouderenadviseurs is nauwkeuriger vastgesteld wie verantwoordelijk is voor de kwaliteit van de huishoudelijke hulp en deze ontwikkeling: zijn dat de beleidsmakers of zijn dat de uitvoerders? In gezamenlijk overleg is vastgesteld dat de kwaliteitseisen in het beleid goed zijn geformuleerd. Het gesignaleerde probleem heeft eerder te maken met de wijze waarop uitvoerende instellingen de hulp organiseren en uitvoeren. Er was op dit moment geen aanleiding om B&W te adviseren het beleid te veranderen. De Wmo-raad heeft de ouderenadviseurs geadviseerd om het signaal neer te leggen bij besturen en directies van de uitvoerende instellingen.
16
6. Wmo-raad in de publiciteit De Wmo-raad houdt openbare vergaderingen die voor iedereen toegankelijk zijn. Hij publiceert met medewerking van de afdeling Communicatie van de gemeente Zoetermeer de agenda op de gemeentepagina in het Streekblad, op de website van de gemeente Zoetermeer en op de eigen website www.wmoraadzoetermeer.nl De vergaderingen worden regelmatig bezocht door belangstellende burgers. De website van de Wmo-raad is 1 april 2009 actief geworden. Naast agenda en verslagen publiceert de Wmo-raad ook de adviezen en de reacties van B&W op de website. Ook zijn er linken met belangrijke sites en vinden er aankondigingen van belangwekkende activiteiten plaats. Bij een aantal adviezen brengt de Wmo-raad een persbericht uit dat (bijv. advies over gezinsconsulent, compensatiebeginsel). In juni heeft de Wmo-raad een delegatie van de Wmo-raad Wassenaar i.o. ontvangen om te laten zien hoe er in Zoetermeer wordt gewerkt.
7. Vertegenwoordigingen van de Wmo-raad Zoetermeer 1. Namens de Wmo-raad neemt de heer H.A.G Kriek deel aan de gemeentelijke werkgroep van het Fonds Maatschappelijke Ondersteuning. De werkgroep beoordeelt subsidieaanvragen bij het Fonds en adviseert B&W daarover. 2. De Wmo-raad Zoetermeer is lid van de landelijke Koepel van Wmo-raden welke door Ministerie van VWS als gesprekspartner wordt erkend en gesubsidieerd. De Koepel heeft onder meer een brief aan de staatssecretaris gestuurd over de gevolgen op gemeenlijk niveau van de zgn. pakketmaatregelen ABWZ. De Wmo-raad Zoetermeer heeft deze actie ondersteund. 3. Namens de Wmo-raad neemt de voorzitterdeel aan het overleg van voorzitters van Wmo raden in de Haagse en Delftse regio. Dit overleg vindt 4x per jaar plaats onder voorzitterschap van Zorgbelang. Het doel is uit te wisselen, van elkaar te leren en gemeenschappelijke beleidspunten (bijv. AWBZ, opzet participatie) te bespreken. In het verslagjaar is de Wmo-raad Zoetermeer eenmaal gastheer geweest voor dit overleg. Ook zijn de werkwijze in Zoetermeer en de pluspunten daarin toegelicht.
17
8. Wmo-raad wil meer burgers laten participeren Er zijn nog meer mogelijkheden om burgers te betrekken bij de beleidsontwikkeling van de Wmo. De Wmo-raad zelf wil investeren in de relatie met de burger. Hoewel hij geen individuele zaken behandelt en geen klachteninstantie is, heeft een aantal burgers met hun (beleids)vragen de weg naar de Wmo-raad gevonden. Daarnaast heeft de Wmo-raad B&W voorgesteld om in het kader van zijn openbare vergaderingen inspreekrecht voor burgers te regelen. Dat is nog niet gerealiseerd.
9. Leden van de Wmo-raad hebben ook deelgenomen aan: Wmo-conferentie gemeente 14 april 2009 “Doet iedereen nu mee?”, Evaluatie Wmobeleid 2008-2010 Het doorgeven van ervaringen met de pakketmaatregelenn AWBZ aan het meldpunt van Zorgbelang De opening van het nieuwe onderkomen van de stichting Sophia op 16 april 2009 Leden hebben de SGBO-studiedag over tevredenheidsonderzoeken bezocht. Zij hebben vastgesteld dat in veel gemeenten de Wmo-raad om advies wordt gevraagd over de specifieke vragen die gemeenten (tegen betaling) in dit jaarlijkse SGBO-onderzoek kunnen laten opnemen. In Zoetermeer heeft de Wmo-raad deze vraag niet gekregen. Activiteiten in het kader van de Week van de Toegankelijkheid oktober 2009 (o.a. opening Speelspoor met wethouders Smit en Speel) De officiële opening en festiviteiten rond de website AllesToegankelijk.nl door demissionair staatssecretaris Jet Bussemaker (december 2009), De gemeentelijke Jeugdconferentie op 3 februari 2010 met als thema "Waar passend onderwijs en het Centrum voor Jeugd en Gezin elkaar ontmoeten". Themabijeenkomsten van Zorgbelang, bijvoorbeeld die over gevolgen van de pakketmaatregelen AWBZ, over de mantelzorger en vrijwilligerszorg en over de compensatieplicht. De expertmeeting over alcohol en jeugd d.d. 4 november 2009, georganiseerd door de gemeente Zoetermeer met medewerking van dr. Nico van der Lely, kinderarts en coördinator van de alcoholpoli in Delft.
10.
Deskundigheidsbevordering
Naast de contacten met mensen uit de doelgroepen, de deelname aan symposia, studiemiddagen en themabijeenkomsten van Zorgbelang organiseert de Wmo-raad jaarlijks een deskundigheidsbevordering voor de leden. Deze heeft 10 september 2009 plaatsgevonden. Thema‟s zijn geweest: de compensatieplicht in de Wmo en effectiever communiceren en samenwerken met elkaar. Daarnaast is in 2009 doorgegaan met de presentaties van de individuele leden over hun betrokkenheid bij de doelgroep waarvoor zij in de raad zitten. Twee leden van de Wmo-raad hebben begin november aan de workshop over vraaggestuurde dienstverlening van Stimulansz deelgenomen.
18
11.
Evaluatie functioneren Wmo-raad
Na een aantal jaren Wmo-praktijk is de belangstelling voor Wmo-raden in den lande sterk stijgende. Het Tympaan Instituut heeft in 2009 onderzoek gedaan naar de invloed van Wmo-raden. Op basis van dit onderzoek heeft het Tympaan Instituut een stappenplan ontwikkeld om de effectiviteit van Wmo-raden te verhogen. Daarnaast loopt er een onderzoek van Research voor Beleid bij een aantal gemeenten en Wmo-raden naar samenstelling en werkwijze van Wmo-raden.
“De Knip” “De“Knip” vindt zijn oorsprong in discussies vóór 2009. De knip is de vraag wanneer B&W over beleidsonderwerpen, -thema‟s, vraagstukken wel en wanneer zij daarover geen advies vragen aan de burgers in de Wmo-raad. B&W willen over beleid wél maar over voorstellen die de uitvoering betreffen (bijv. bestek voor aanbesteding hulpmiddelen) geen advies vragen. De portefeuillehouder berichtte in februari 2009 dat hij graag de dialoog over de grens tussen beleid en uitvoering wilde aangaan. Er is een spaarzame dialoog geweest, ook met de directeur van de hoofdafdeling Welzijn, maar dat heeft nog weinig effect gehad. Adviesaanvragen over beleidsonderwerpen als gezondheidsbeleid, actieplan zorgmijders, CJG, besteding Wmo-budget, gevolgen pakketmaatregelen AWBZ zijn wellicht om moverende redenen uitgebleven. “Burgers actief opzoeken zit nog niet tussen de oren van ambtenaren”, aldus een lid van de Wmo-raad. Aan de andere kant ligt er een uitdaging voor de Wmo-raad om de meerwaarde van zijn advieswerk nog beter over het voetlicht te brengen.
De Wmo-raad Zoetermeer is in korte tijd object en onderwerp geweest in verschillende evaluatieonderzoeken. In opdracht van het Ministerie van VWS heeft Movisie een quick scan gedaan naar de invloed van Wmo-raden op het beleid. Begin januari 2010 is een delegatie bestaande uit voorzitter en leden van de Wmo-raad en een ambtelijk vertegenwoordiger geïnterviewd door Movisie over de effecten van de samenwerking en van het advieswerk. Movisie zet in het onderzoeksrapport “Wmo-raden in beeld, Over de invloed van Wmoraden” van 1 februari 2010, kansen en risico‟s van een participatie- of een adviesraad op een rijtje. Zij raadt aan om aandacht te schenken aan legitimiteit en draagvlak, kwaliteit, relatiebeheer en het overstijgen van eigenbelang teneinde de invloed van de adviezen te verhogen. Daarnaast heeft de gemeente Zoetermeer het functioneren van de Wmo-raad geëvalueerd. Eind december/begin januari heeft een onderzoeker van BMC in opdracht van de gemeente groepsgesprekken gevoerd met alle leden van de Wmo-raad en met de vakwethouder en Wmo-beleidsambtenaren. Het onderzoek moet antwoord geven op een aantal vragen:
19
a. Voldoet de opzet en werkwijze waarvoor in 2006 is gekozen aan de verwachtingen? b. Slaagt de Wmo-raad er in om behoeften, wensen en signalen uit de Zoetermeerse samenleving te vertalen in adviezen aan B&W? c. Hebben de adviezen een duidelijke meerwaarde voor de beleidsontwikkeling? d. Welke effecten hebben de adviezen van de Wmo-raad? Hoewel de genoemde onderzoeken interessante handvatten geven aan gemeenten waar er nog geen Wmo-raad is, richt de Wmo-raad Zoetermeer zich op dit moment op de uitkomsten van het gemeentelijk evaluatieonderzoek naar het eigen functioneren.
11a. Perspectief voor de nieuwe Wmo-raad Het rapport en de conclusies die B&W daaraan willen verbinden voor de opzet van de nieuwe Wmo-raad, zijn inmiddels bekend. Het College wil een kleinere Wmo-raad (7 leden) onder leiding van een onafhankelijk voorzitter. Elk lid is verantwoordelijk voor (de advisering over) één van de prestatievelden in de Wmo of een combinatie van prestatievelden.
Prestatievelden in de Wet maatschappelijke ondersteuning Prestatieveld 1 Prestatieveld 2 Prestatieveld 3 Prestatieveld 4 Prestatieveld 5 en 6 Prestatieveld 7, 8 en 9
Sociale samenhang en leefbaarheid (vooral op wijkniveau) Jeugd Informatie, advies en cliëntondersteuning Mantelzorg en vrijwiligers Collectieve en individuele voorzieningen Maatschappelijke opvang, Openbare geestelijke gezondheidszorg en verslavingsbeleid
Elk benoemd lid heeft tot taak, mede in overleg met doelgroepen, burgers en de andere leden van de Wmo-raad het beleid op “zijn” prestatieveld te volgen, informatie te (laten) verzamelen over de uitkomsten en effecten van het beleid (op stedelijk en wijkniveau) en de Wmo-raad voorstellen te doen om het College over beleidsvoornemen en/of uitkomsten van beleid te adviseren. Wijkontwikkeling zal daarbij van meet af aan een belangrijk aandachtspunt zijn. Het College verwacht dat de leden zelf reeds de contacten met de voor het prestatieveld relevante achterban hebben dan wel dat zij deze gaan organiseren (netwerken). Daarnaast wil het College vroegtijdig via beleidsambtenaren met de Wmo-raad ruggespraak plegen over de aanpak van vraagstukken en over beleidsideeën en –voornemens. Over de samenwerking met de Wmo-raad in het Wmo-beleidsveld wil het College nieuwe (werk)afspraken maken. Met de leden van de demissionaire Wmo-raad wordt gesproken over de wensen en de mogelijkheden van herbenoeming.
20
12.
Overdrachtdocument
In de regeling voor de Wmo-raad is opgenomen dat zijn zittingstermijn gelijk is aan die van de gemeenteraad. Op 23 maart 2010 heeft de Wmo-raad zijn laatste officiële vergadering van de zittingsperiode gehouden. Zolang er geen nieuwe Wmo-raad is blijft de zittende raad in functie. Er is een overdrachtsdocument opgesteld waarmee de zittende Wmo-raad een aantal onderwerpen voor verdere afhandeling of actie wil overdragen de nieuwe Wmo-raad. 1. Reactie van B&W op ongevraagd advies over het wijzigen van de Wmo-verordening in verband met het compensatiebeginsel. 2. Afspraak over de wijze waarop de Wmo-raad betrokken wil worden bij de voortgang van het project De Kanteling (brief B&W van 11 febr. jl.) 3. De advisering van het nieuwe College van B&W over de notitie van de werkgroep auditief gehandicapten over de knelpunten die auditief gehandicapten in het dagelijks leven ervaren. 4. Georganiseerde aandacht voor het thema alcoholverslaving en verslavingszorg (met betrokkenheid van lid voor de doelgroep verslaafden, de heer Oostwouder). 5. Presentatie ex-GGZ cliënten vanuit Haagse regio over behoeften en wensen van ex-GGZ cliënten i.k.v. Wmo (rapport Nazorg uit voorzorg) 6. Informatie over Wmo-raad opnemen in inwerkprogramma nieuwe raadsleden 7. Behoefte aan cursus snellezen voor leden van de Wmo-raad en/of een soort herhaling van het programma van 10/9/09 (deskundigheidsbevordering i.h.a.) 8. Deelname aan voorzittersoverleg Wmo-raden Haagse regio 9. Deelname overlegvergaderingen landelijke Koepel Wmo-raden in Eindhoven 10. Regelen spreekrecht voor burgers tijdens vergadering Wmo-raad. 11. Eventueel: vertegenwoording van de Wmo-raad in het Fonds Maatschappelijke ontwikkeling (FMO) dat subsidieaanvragen m.b.t. de FMO beoordeelt (nu is de heer Kriek vertegenwoordiger). 12. Discussie met verantwoordelijke wethouder over de knip die de gemeente toepast bij het vragen van advies over gemeentelijke voorstellen aan de Wmo-raad. 13. Het opnemen van de mogelijkheid tot inspreken door burgers bij vergaderingen van de Wmo-raad in de Regeling Participatieraad Wmo.
21
13.
Inkomsten en uitgaven Wmo-raad 2009
In de begroting van de gemeente Zoetermeer is € 25.000,00 (excl. personeelskosten) opgenomen voor activiteiten van de Wmo-raad in 2009. Inclusief de kosten van het ambtelijk secretariaat bedragen de uitgaven van en voor de Wmo-raad in 2009 €35.706,22. De belangrijkste kostenposten zijn vergader- en organisatiekosten, presentiegelden voor voorzitter en leden en de kosten van het ambtelijk secretariaat. De uren van het ambtelijk secretariaat maken deel uit van de formatie van de afdeling Beleid van de Hoofdafdeling Welzijn. De voorzitter en leden ontvangen presentiegelden voor hun deelname aan vergaderingen van de Wmo-raad. Het presentiegeld is gebaseerd op de Verordening rechtspositie wethouders, raads- en commissieleden van 9 juli 2007, laatstelijk gewijzigd op 14 december 2009.
Openbare vergadering van de Wmo-raad
22
14.
Enkele cijfers van de Wmo-raad Zoetermeer
Aantal leden ultimo 2009 Aantal vacatures
13 3
Aantal vergaderingen
12
Aantal uitgebrachte adviezen Gevraagd Ongevraagd Overig
3 10 2
Gemiddelde doorlooptijd reactie van B&W op adviezen Aantal brieven/mails van individuele burgers
2 maanden 18
Aantal malen overleg met portefeuillehouder voorzitters Wmo-raden in regio leiding Wmo-loket
4 3 1
Toelichting cijfers: Kenmerkend voor deze periode is het aantal ongevraagde adviezen dat de Wmo-raad heeft uitgebracht. In het begin werden er bijna uitsluitend gevraagde adviezen uitgebracht. Het Wmo-beleid stond in die fase nog in de kinderschoenen. Dit is gaandeweg veranderd. Stond het beleid in Zoetermeer stil? Neen, dat niet. Steeds meer (beleids)plannen werden ter kennisneming aan de Wmo-raad aangeboden. De Wmoraad moest zelf maar bepalen of hij wilde reageren of niet. B&W leken de adviezen eerder wenselijk dan noodzakelijk te vinden. Een belangrijke reden hiervan was het verschil van mening over de reikwijdte van de adviestaak. Veel plannen werden door het College gedefinieerd als uitvoering van eerder vastgesteld beleid (bijv. aanbesteding hulpmiddelen, huishoudelijke zorg, pakketmaatregelen AWBZ, e.d.). Een advies van burgers werd in dat stadium niet nodig gevonden. De Wmo was naar het oordeel van het College in een „‟beleidsluwe fase‟‟ aangekomen. De Wmo-raad was het daar niet mee eens. Hij heeft zelf initiatieven genomen om over vraagstukken op het gebied van de Wmo te adviseren of deze vraagstukken om op de agenda te krijgen. Voorbeelden: verbetering preventie bij opgroeien en opvoeden, het project de kanteling, het tekort aan psychogeriatriecapaciteit en de gevolgen daarvan voor de Wmo, en de compensatieplicht. Daarnaast is B&W aangesproken op het nakomen van gemaakte afspraken.
23
15.
Verklaring gebruikte afkortingen en begrippen
AWBZ BMC CJG De Kanteling
Koepel Wmo-raden MEE MSS NVVS (O)GGZ OSO
PGZ
PGB
SGBO
Tympaan
Wmo VWS B&W WVG WeZoDo
Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten, volksverzekering voor langdurige (medische) zorg en ondersteuning Organisatie- en adviesbureau dat veelal in opdracht voor gemeenten werkt Centrum voor Jeugd en gezin in Zoetermeer Dit is een landelijk project waarin binnen verschillende gemeenten geëxperimenteerd wordt met het kantelen van werkwijzen bij dienst- en huplverlening (bijv. bij Wmo). Dit wil zeggen: kantelen van een aanbodgestuurde naar een vraaggestuurde werkwijze. Wensen en behoeften die samenhangen met aanwezige belemmeringen zijn uitgangspunt. De professionele Wmo-medewerker bespreekt met de cliënt hoe zijn belemmeringen kunnen worden gecompenseerd. De gemeente Zoetermeer doet met het Maatschappelijk Steunsysteem (MSS) aan dit project mee. Landelijke vereniging van Wmo-raden die de gezamenlijke belangen waar Wmo-raden voor staan op landelijk niveau behartigt Landelijke organisatie en vereniging voor ondersteuning bij leven met een beperking Maatschappelijk Steunsysteem, proef van gemeente Zoetermeer met het werken volgens een gekantelde werkwijze (proef de Kanteling) Nederlandse Vereniging van Slechthorenden, landelijke vereniging die de belangen van slechthorenden in ruimste zin des woords behartigt Openbare Geestelijke gezondheidszorg Stichting Overleg Samenwerkende Ouderenbonden waarin de belangen van de ouderen in Zoetermeer en van de leden van de ouderenbonden (KBOZ, ANBO en PCOB) in het bijzonder behartigd worden. Platform voor het Gehandicaptenbeleid Zoetermeer, vereniging in Zoetermeer die de belangen van gehandicapten in ruimste zin des woords behartigt Persoonsgebonden budget, individuele verstrekking van een geldsom voor de aanschaf van een voorziening (voorziening in de Wmo of in de AWBZ) Onderzoeksbureau (onderdeel van BMC) dat jaarlijks bij gemeenten de klanttevredenheid over de verstrekking van individuele Wmovoorzieningen onderzoekt en daarover een vergelijkend rapport (benchmark) publiceert Tympaan Instituut is een provinciaal onderzoeks- en kennisinstituut voor samenlegingsvraagstukken. Adviseert o.m. Wmo-raden en organiseert cursussen voor Wmo-raden Wet maatschappelijke ondersteuning het Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport het College van burgemeester en wethouders van Zoetermeer Wet voorzieningen gehandicapten (in 2007 opgegaan in de Wmo) Stichting Welzijn Doven Zoetermeer, organisatie die de belangen van doven in Zuid-Holland in ruimste zin des woords behartigt en activiteiten organiseert die het welzijn van doven en de integratie van doven in de horende maatschappij bevorderen met behoud van de dovencultuur.
24
Zorgbelang
ZVRZ ZVW
Zorgbelang Zuid-Holland is een stichting die op komt voor de belangen van de leden van patiëntenverenigingen, gehandicaptenorganisaties, ouderenbonden en cliëntenraden in Zuid-Holland. Zorgbelang organiseert ook het overleg van Wmo-raden in de regio Haaglanden. Zorgvragersraad Zoetermeer behartigt in ruimste zin des woords de belangen van zorgvragers in Zoetermeer Zorgverzekeringswet
Secretariaat Wmo-raad Zoetermeer Postbus 15 2700 AA Zoetermeer 079- 346 8561 e-mailadres:
[email protected] website: www.wmoraadzoetermeer.nl
25
