Voorwoord 2. I. Een omroep met een missie 3. II. Bestuur en bestel 4. III. Televisie, radio en nieuwe media 7. IV. Uitgeverij 14

JAARVERSLAG 2011

INHOUDSOPGAVE

Voorwoord

2

I.

Een omroep met een missie

3

II.

Bestuur en bestel

4

III.

Televisie, radio en nieuwe media

7

IV.

Uitgeverij

14

V.

Vereniging, ledenwerving en -binding

19

VI.

Raad van Toezicht

25

Jaarrekening

28

Uitsluitend de pagina’s 28 tot en met 41 zijn gecontroleerd door de accountant. Die heeft daarbij zijn goedkeurende verklaring gegeven; deze vindt u op pagina 42/43 van dit verslag.

Bijlagen: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Realisatie doelstellingen Televisieprogrammering 2011 Radio en internet 2011 Prijzen VARA 2011 Overzicht producten Sales Richtlijnen Goed Bestuur en Integriteit Gelieerde stichtingen Bedrijfsvoeringsverklaring

1

VOORWOORD 2011 was het jaar waarin we de eerste stappen hebben gezet om uitvoering te geven aan de kabinetsplannen voor de publieke omroep. Van 22 terug naar 8 omroepen én grootscheepse bezuinigingen liepen als rode draad door het jaar. Het jaar waarin wij aankondigden te zullen fuseren met BNN. Een grote stap in de geschiedenis van een vereniging die al meer dan 85 jaar bestaat. 2011 is ook het jaar waarin wij meer inhoud en vorm hebben gegeven aan de maatschappelijke verankering van de vereniging. Mede opgelegd door het kabinetsbeleid omdat ledenaantallen bepalend zullen zijn voor het budget waarop wij als omroep in de toekomst kunnen rekenen, maar vooral ook omdat we als omroep meer in de samenleving willen staan, daar onderdeel van willen zijn om zo het progressieve geluid te kunnen laten klinken. Maatschappelijke verankering die wij overigens niet kunnen realiseren zonder de inzet van onze vereniging en daarmee onze Verenigingsraad. In 2011 heeft onze Verenigingsraad zich meer dan ooit en met hart en ziel ingezet voor de VARA. Een jaar waarin de Verenigingsraad instemde met de herinrichting van het publieke bestel en daarmee met de fusie met BNN. De Verenigingsraad benoemde een nieuwe voorzitter om de toekomstige positie van de VARA in goede banen te leiden. Ook komende jaren zullen wij een beroep blijven doen op de Verenigingsraad om ons te adviseren over de koers van de VARA. Zowel in programmatisch als financieel opzicht hebben we wederom een goed en solide jaar weten neer te zetten. We zijn er in geslaagd op hoogwaardige journalistieke en creatieve wijze de wereld en Nederland te belichten in onze dagelijkse programma’s én daarnaast sterk geprofileerd aanbod te maken. We hebben media-aanbod en programma’s gemaakt die op grote belangstelling konden rekenen, op radio, televisie én internet en we wisten wederom met onze programma’s meerdere prijzen in de wacht te slepen. In dit verband willen we de Zilveren Nipkowschijf die we mochten ontvangen voor DWDD niet onvermeld laten. Het is immers slechts één keer eerder voorgekomen dat een programma zowel de Televizierring (een publieksprijs), als de Zilveren Nipkowschijf (een prijs van de vakjury) in ontvangst mocht nemen. Er werken mensen bij de VARA met grote kwaliteiten en duidelijke maatschappelijke opvattingen, van programmamakers tot de ondersteunende diensten. De politieke druk op en ook de bemoeizucht vanuit politiek Den Haag met de publieke omroep en zelfs de programmering gaat soms (te) ver, maar als VARA hebben we daarop een duidelijk antwoord: het maken van journalistiek onafhankelijke en kwalitatief sterke programma’s! 2011 heeft ons daarom alle vertrouwen voor de toekomst gegeven. Het bestuur, Hans Andersson Mark Minkman Frans Klein

2

I.

EEN OMROEP MET EEN MISSIE

De VARA wil als onafhankelijke en progressieve omroep bijdragen aan een samenleving waarin zoveel mogelijk mensen goed geïnformeerd zijn, aan het publieke debat deelnemen en participeren in cultuur en maatschappij. Daarbij wil de VARA aandacht besteden aan nieuwe ontwikkelingen en grenzen verkennen. De VARA laat zich inspireren door beginselen en waarden uit de sociaaldemocratie en het humanisme. De gelijke behandeling van mensen, het belang van sociale rechtvaardigheid, de bescherming van de menselijke waardigheid en de internationale verbondenheid van mensen staan daarbij centraal. Als journalistieke organisatie stelt de VARA geen mening voorop, maar laat ze mensen zelf nadenken. Dat neemt niet weg dat de VARA soms ook stelling neemt. Het programma-aanbod van de VARA onderscheidt zich door een progressieve inhoud, professionele kwaliteit, originaliteit, toegankelijkheid, betrokkenheid, kritisch vermogen, humor én lef. Op basis van haar missie, haar identiteit en haar specifieke expertise richt de VARA zich op de volgende speerpunten: maatschappelijke/politieke/culturele informatie en debat consumenteninformatie natuur en milieu cabaret/satire en daarmee samenhangend amusement kennisquizzen drama en cultuur.

3

II.

BESTUUR EN BESTEL

Het jaar 2011 stond in het teken van het begin van de hervormingen van de publieke omroep. Waar in 2010 al een begin was gemaakt met het nadenken over hoe het publieke bestel er in de toekomst uit moest komen te zien, bleek 2011 het jaar waarin de besluiten over de herinrichting van het publieke bestel, van 22 naar 8 omroepen én de financieringscondities, zijn genomen. Daarmee was 2011 ook het jaar waarin de VARA zelf de eerste stappen heeft gezet naar een nieuwe toekomst. In november 2011 ging de Verenigingsraad van de VARA akkoord met de inrichting van het publieke bestel met 8 omroepen (het zogenaamde 3-3-2 model). VARA en BNN gaan met ingang van 2014 samen een nieuwe omroeporganisatie vormen. Een groot deel van het jaar heeft in het teken gestaan van deze besluitvorming.

II.I

Komst Hans Andersson als voorzitter

Begin 2011 kondigde voormalig voorzitter Cees Korvinus zijn vertrek aan. Wat hem betreft was voor de VARA andere expertise nodig om de aankomende fusie met BNN in goede banen te leiden. Hij werd in het voorjaar van 2011 opgevolgd door Hans Andersson, allereerst op interim basis en per 1 november 2011 als definitief voorzitter. Hans Andersson heeft veel ervaring met strategische veranderingsprocessen en fusies. Expertise die aansluit bij hetgeen de VARA thans nodig heeft. Met de komst van Hans Andersson als voorzitter veranderde voor een deel ook de bestuursstructuur van de VARA. Het bestuur bestaat sinds 2011 uit drie leden: Hans Andersson, Mark Minkman en Frans Klein. De voorzitter heeft specifiek tot taak de fusie met BNN te begeleiden en de VARA daarmee klaar te stomen voor de toekomst. Lopende dit proces gaan de operationele zaken echter ook gewoon door. Dit vereist dat de mediaportefeuille, naast de financiële portefeuille, goed verankerd is in het bestuur. Deze bestuurswijziging is in 2011 gerealiseerd.

II.II

De nieuwe inrichting van de publieke omroep

In mei 2011 kwamen de publieke omroepen met een gezamenlijk plan tot vereenvoudiging van het publieke bestel. Dit om het bestel bestuurbaar en efficiënt te houden. Het plan behelst het volgende. Het bestel zal in de toekomst bestaan uit maximaal 8 omroepen: twee taakomroepen (NOS en NTR), drie gefuseerde brede omroepen (VARA/BNN, TROS/AVRO en KRO/NCRV) en drie specifieke omroepen (VPRO, EO, MAX). Dit plan staat sindsdien bekend als het 3-3-2 model. Het voorstel gaat uit van brede versus specifieke omroepen (met dus een brede taakopdracht en een specifieke taakopdracht) en van de aanname dat de brede omroepen substantieel groter zouden zijn dan de specifieke omroepen die niet hoeven te fuseren. Er zijn afspraken gemaakt over de onderlinge verhoudingen tussen de brede en specifieke omroepen en de omroepen hebben dit plan voorgelegd aan de minister van OCW in de veronderstelling dat dit plan overgenomen zou worden. De beste garantie voor succes is immers een plan waarin alle partijen zich kunnen vinden en dat voldeed aan de eisen die er vanuit de politiek werden opgelegd met betrekking tot bezuinigingen en bestuurbaarheid. Helaas blijkt de politieke realiteit onvoorspelbaar. De minister van OCW presenteerde in juni 2011 haar plannen. Hoewel ze aangaf uit te gaan van het plan van de gezamenlijke omroepen, bleek de (her)introductie van het ledenaantal als enig criterium voor verdeling van budgetten zodanig van invloed te zijn op de gemaakte onderlinge afspraken dat die voor de VARA niet langer houdbaar bleken. Wij zouden immers met BNN als partner van de brede omroepen op dat moment de kleinste omroep zijn en liepen daarbij ook nog het risico dat de specifieke omroepen, die dus niet hoefden te fuseren, beter in staat zouden zijn nieuwe leden aan zich te binden. Daarom besloot de VARA, in goed overleg met BNN overigens, eind juni 2011 de

4

stekker uit de fusiebesprekingen te trekken. De minister had in de Tweede Kamer aangegeven, dat zij, mocht er geen uitvoering gegeven worden aan het plan van de omroepen, alle omroepen zou dwingen te fuseren. Hoewel dit voor de VARA ook geen garantie was voor de toekomstige positie, leidde dat er wel toe dat iedereen gelijk aan de start zou staan bij de nieuwe erkenningsperiode. Na deze politieke keuze door de minister zijn we gesprekken gaan voeren met de KRO. Als immers iedereen zou moeten fuseren zou elke combinatie van omroepen wat ons betreft weer mogelijk zijn. Tegelijkertijd zijn de omroepen, onder leiding van de NPO, gestart met nieuwe gesprekken om het zogenaamde 3-3-2 model alsnog mogelijk te maken. Dit zou echter, gelet op de gewijzigde spelregels van de minister, betekenen dat er onderling afspraken gemaakt moesten worden over hoe de gefuseerde en stand alone omroepen zich tot elkaar zouden verhouden en hoe de programmagelden, die naast de garantiebudgetten bestaan, zouden worden verdeeld. Vanwege de inzet van de NPO en de bereidheid van alle omroepen lag er in oktober 2011 een nieuw voorstel op tafel. Dit model impliceerde dat naast de verdeling van de basisbudgetten gebaseerd op leden, een verdeling werd afgesproken over de verschillende compartimenten (brede omroep, specifieke omroep en taakomroep), met als uitgangspunt dat de brede omroepen 2,8 keer zo groot zouden zijn als de specifieke omroepen. Daarnaast zouden de omroepen met het kleinste aantal leden voor een deel financieel gecompenseerd worden. Niet omdat wij als publieke omroepen leden niet belangrijk zouden vinden. Integendeel, zeker voor de VARA zijn leden de basis voor het publieke omroepbestel. De publieke omroep moet echter een afspiegeling zijn van de samenleving. Doordat het ledental het enige criterium wordt voor toekenning van budget, loopt de publieke omroep als geheel het risico de samenleving als zodanig niet langer te representeren. De huidige ledentallen geven immers niet dezelfde verhouding weer als de verhouding tussen de verschillende maatschappelijke stromingen in de samenleving. Als VARA vinden wij de kwaliteit van de programmering én de binding van de leden met de vereniging het hart van de publieke omroep. Daarom zijn wij in 2011 gestart met een heroriëntatie op ons beleid ten aanzien van ledenwerving en -behoud. In hoofdstuk VI gaan wij hier nader op in.

II.III

Besluitvorming Verenigingsraad

Alle omroepverenigingen hebben de nieuwe inrichting van de publieke omroep aan hun achterban voorgelegd. De onderscheiden ledenraden/verenigingsraden hebben unaniem ingestemd met dit model. De VARA heeft daarom in oktober 2011 diverse bijeenkomsten georganiseerd, uiteindelijk resulterend in een bijzondere vergadering van de Verenigingsraad op 11 november 2011, in de Pauw & Witteman-studio, met als uitkomst instemming met het 3-3-2 model en daarmee met BNN als fusiepartner.

Wij zijn er trots op dat wij een Verenigingsraad hebben die zich met hart en ziel inzet voor de VARA. 2011 betekende immers niet alleen voor het omroepbedrijf, maar ook voor de Vereniging het begin van een grote verandering. Wij hebben gemerkt dat ook voor de Vereniging het 5

toekomstig belang van de VARA voorop staat. Dit betekent niet dat er in het afgelopen jaar geen kritische gesprekken hebben plaatsgevonden tussen bestuur en de Verenigingsraad. Wij hebben de Vereniging duidelijk kunnen maken dat de missie van de VARA ook in de toekomst gerealiseerd zal worden, dat de identiteit van de VARA ook bij een fusie met BNN behouden zal blijven en dat de VARA als maatschappelijke organisatie er toe zal blijven doen. Over de precieze invulling van de fusie, de positie van de vereniging(en) daarbinnen en de opdracht van de minister van OCW in deze, zal in 2012 meer duidelijk moeten worden.

II.IV

Bezuinigingen

In 2011 zijn de in het regeerakkoord aangekondigde bezuinigingen van 200 miljoen in kaart gebracht door de Boston Consulting Group (BCG). BCG heeft zich begin 2011 gebogen over de besparingsmogelijkheden van de publieke omroep. Dit heeft begin juni 2011 geresulteerd in een voorlopige rapportage van BCG aan de minister van OCW waarin is opgenomen dat de bezuinigingen zoals aangekondigd te realiseren zijn zonder dat de programmering verschraalt. Een deel van de bezuinigingen wordt gerealiseerd door de herinrichting van de publieke omroep en door fusies van verschillende omroeporganisaties. In augustus 2011 leverde BCG per omroep de eindrapportage op waarin de besparingsmogelijkheden zijn uitgesplitst. Behalve bezuinigingen op de overhead, stelt BCG ook bezuinigingen voor die consequenties hebben voor de programmering. Zo worden maatregelen voorgesteld als verlenging van series (minder korte programmaseries) en meer buitenlandse aankoop. Maatregelen die wij als VARA de komende tijd zullen moeten verwerken. Hoe dit van invloed zal zijn op de programmering van de VARA zal in 2012 en de jaren daarna meer duidelijk worden.

Bron: BCG – Efficiencyonderzoek Landelijke Publieke Omroep Eindrapportage, p. 3

6

III.

TELEVISIE, RADIO EN NIEUWE MEDIA

III.I

Inleiding

2011 was een jaar met veel nieuws. Van de Arabische lente tot de schietpartij in Alphen aan den Rijn, van de dood van Osama Bin Laden tot de aanslagen in Noorwegen. Soms nauwelijks voorstelbaar, vaak schokkend of tragisch. Een enkele keer hoopgevend. In onze programma’s werd daar ruim aandacht aan besteed op een letterlijk spraakmakende manier. De VARA zit boven op het nieuws en de actualiteiten met dagelijkse talkshows op tv en op de radio en met een bijna (vol)continu internetaanbod. Hierdoor zijn wij (nog steeds) in de luxe omstandigheid dat we alle wereldgebeurtenissen actueel kunnen bespreken, deze vanuit zeer diverse invalshoeken van commentaar te voorzien en daar op een hoogwaardig journalistieke en creatieve wijze vorm aan te geven. De in de programma’s besproken onderwerpen of gasten waren regelmatig het gesprek van de dag en werden ook veel besproken in andere media. Reden dus voor tevredenheid. Maar tegelijkertijd geen reden om niet kritisch naar het eigen programma-aanbod te blijven kijken en daar ook levendig over te discussiëren. Dat kan moeilijk anders bij een omroep die bereid is anderen de maat te nemen of te laten nemen in een programma als De waan van de dag. Gaan onze rubrieken niet teveel mee in een hype? Wordt niet herhaald wat kijkers ook al in andere programma’s zagen? Besteden we op een relevante manier aandacht aan de belangrijkste gebeurtenissen en slagen wij erin ze te voorzien van (voldoende) progressieve duiding en/of invalshoeken? Het voert natuurlijk te ver om in dit jaarverslag op allerlei voorbeelden in te gaan. Maar soms is de worsteling van onze makers duidelijk zichtbaar. Hun opdracht is om voor grote groepen nieuwe aantrekkelijke, interessante en urgente programma’s te maken. Soms gaat dat ten koste van de degelijkheid, soms van de noodzakelijke afstand en soms zelfs van het progressieve profiel. In de dagelijkse praktijk is daarom maatvoering essentieel. De dagelijkse prestatiedruk is groot en dat geldt ook voor de verleiding om te (blijven) scoren. In dat opzicht zullen wij altijd het gesprek met elkaar en de samenleving blijven voeren over de wijze waarop we onze missie vertalen in concrete programmering. In 2011 hebben wij duidelijk ons profiel getoond met de wekelijkse televisieprogramma’s Uitgesproken en De Waan van de Dag en met de documentaire serie Veerboot naar Holland, het drieluik 9/1: De dag die de wereld veranderde en de documentaire De magie van Mandela. Hoewel niet alle genoemde programma’s even succesvol waren, hebben juist deze geprofileerde programma’s veel (overwegend positieve) reacties losgemaakt en ons daarmee gesterkt in onze mening dat wij ons dagelijks moeten blijven inzetten om juist ook deze sterk geprofileerde producties te blijven maken.

III.II

Het media-aanbod in 2011

De VARA is een brede omroep die een goede spreiding van haar aanbod realiseert onder alle leefstijlgroepen en andere, demografische, groepsindelingen (man/vrouw, hoog/laag opgeleid etc.). Ons (journalistieke) aanbod is overtuigend op de inhoud, maar de kans op daadwerkelijke impact wordt vergroot door toegankelijk en soms laagdrempelig te zijn en daarmee alle bevolkingsgroepen te bereiken. In 2011 hebben we dit gerealiseerd door evenwichtig op alle zenders/netten/platforms aanwezig te zijn, door de uitstekende kijk- en luistercijfers van 2010 te evenaren en door op internet nog steeds de grootste ledenomroep te zijn.

7

Wanneer we kijken naar het media-aanbod van 2011 vallen de hiernavolgende zaken op. Informatie en debat Informatie en debat stond in 2011 in het teken van consistentie én vernieuwing. Kassa is een programma waarin beide elementen samenkomen: het vertrek van zowel Felix Meurders als de eindredacteur is uitstekend opgevangen. Kassa heeft zijn positie als best bekeken wekelijks VARA-programma ook met Brecht van Hulten als boegbeeld geconsolideerd. Pauw & Witteman maakte opnieuw een sterke periode door qua impact en bereik. Het programma heeft bovendien met de door het publiek samengestelde Oudejaarsconference van cabaretier Dolf Jansen en de troonrede van het publiek laten zien hoe je met een bestaand sterk merk nog kunt innoveren. Naast de reguliere programmering sprongen drie projecten in 2011 extra in het oog: de documentaireserie Veerboot naar Holland, het drieluik 9/11: De dag die de wereld veranderde en De magie van Mandela. Het zijn uitzendingen waarmee de VARA heeft laten zien tot de top in Hilversum te behoren als het gaat om onderzoeksjournalistiek, maatschappelijke betrokkenheid en diversiteit. Na het stopzetten van de geprofileerde maar minder succesvolle actualiteitenrubriek Uitgesproken VARA, hebben we in 2011 de eerste stappen gezet om nieuwe informatieve programmering neer te zetten. Clairy Polak is teruggekeerd bij de VARA met het mediaprogramma De Waan van de Dag. Samen met ZEMBLA en De Ombudsman hebben we in 2011 geprobeerd de vrijdagavond met Nederland 2, ondanks het commerciële geweld, meer naar de publieke omroep te trekken. Drama De VARA hecht aan een divers drama-aanbod van zowel laagdrempelige comedyseries als dramaseries die wat meer van de kijker vergen. Niet alleen wil de VARA een breed spectrum van dramagenres bespelen, bovendien wil zij hiermee een ruime blik bieden op de complexe hedendaagse maatschappij. Ook in 2011 lukt het aan deze ambitie vorm te geven. In de psychologische 12-delige thrillerserie Overspel begint de advocaat van een vastgoedmagnaat een verhouding met de vrouw van de officier van justitie die de dubieuze handel van diens werkgever onderzoekt. De serie wordt zeer goed bekeken en hoog gewaardeerd door publiek en pers. De Volkskrant bekroont de serie met de titel ‘Beste Nederlandse dramaserie van het jaar’. Om dit succes van een kwaliteitsserie voor een breed publiek, waarin de VARA een traditie heeft hoog te houden, te continueren, wordt besloten tot de productie van een tweede serie. De VARA presenteerde ook, samen met de VPRO, de 8-delige serie A’DAM - E.V.A. die de kijker meeneemt in een Zeeuws-Amsterdamse liefdesgeschiedenis, waarin ook de liefde voor de stad gevierd wordt in een caleidoscoop aan verhalen. Dit auteursdrama wordt uitstekend ontvangen. De waarderingscijfers zijn hoog en ook de pers is vol lof. Bovendien wint de serie verschillende prijzen. Er wordt begonnen met de ontwikkeling van een tweede seizoen van de serie.

8

Amusement De VARA is er in geslaagd haar ambitie met betrekking tot satire en cabaret op de zaterdagavond te realiseren met het nieuwe programma van Paul de Leeuw, Pau!l. Paul de Leeuw heeft, ondanks kritiek van buitenaf, bewezen nog steeds een succesvol programma neer te kunnen zetten. Een programma, met cabaret, satire en amusement, dat past in de traditie van de VARA op de zaterdagavond. Naast het serieuzere Kassa en De Ombudsman zijn we in 2011 ook gestart met het satirische programma Kanniewaarzijn. Centrale presentator Astrid Joosten stelt – ondersteund door een team van gerenommeerde cabaretiers en andere prominenten – absurde situaties aan de orde die voortkomen uit de regelgeving en het gedrag van overheden, instanties, bedrijven en burgers. Een programma dat goed is ontvangen en ook in 2012 een vervolg krijgt. Trots zijn we ook op onze Oudejaarsavond met maar liefst drie programma’s op Nederland 1. Paul de Leeuw, Matthijs van Nieuwkerk én Youp van ’t Hek vulden de avond met een combinatie van amusement, satire en cabaret. Een avond die we groot hebben gepromoot met een unieke TV-promo en een advertentie met Paul, Matthijs en Youp gezamenlijk aan tafel. Programma-ontwikkeling Programma-ontwikkeling en –vernieuwing vormen de levenslijn van de VARA als omroep. Daarom hebben we ook in 2011 middelen vrijgemaakt om de concurrentie voor te kunnen blijven. Noemenswaardig zijn de spin offs die vanuit DWDD zijn ontstaan en waarvan eind 2011 is besloten hier extra op in te zetten. Zo is DWDD met succes de DWDD recordings gestart, een van de voorbeelden van permanente vernieuwing. Bij Pauw & Witteman was er het experiment met Dolf Jansen die ‘de conference van het volk’ bracht op basis van input van de kijkers. En programma-ontwikkeling vond plaats in het TVLab (een experimenteerweek op Nederland 3) met onder andere programma’s als RAMBAM (een rebelse vorm van journalistiek) en Carribean Combo (door vier cabaretiers met een heel divers publiek). RAMBAM heeft inmiddels een succesvol vervolg gekregen in 2012. In dit kader willen we ook de actie ‘Op zoek naar de Nederlandse Birdy’ van Giel Beelen noemen. Deze actie startte in november in de uitzending van GIEL en kreeg een vervolg op 24 november in DWDD toen Giel met acht ‘Birdy's’ verscheen. Ook wat betreft de ontwikkeling van nieuwe series staat de VARA niet stil: in de traditie van actueel drama over belangwekkende personen en ingrijpende gebeurtenissen wordt de miniserie De Prooi ontwikkeld, gebaseerd op het gelijknamige boek van Jeroen Smit over de ondergang van ABN-AMRO. Ook wordt een nieuwe comedy ontwikkeld, speciaal voor de doelgroep van Nederland 3, Lieve Lisa, over een man die een column in een vrouwenblad moet zien te vullen. Nieuwe media Naast een veel bezochte VARA website, succesvolle progammasites en diverse interactieve diensten, zijn ook de hiernavolgende ontwikkelingen het vermelden waard. In 2011 zijn we gestart met de ontwikkeling van de Social Video Player: VARA's online live videoplayer, bestaande uit een ‘interactieve laag’ (waarbij men terwijl men naar bijvoorbeeld DWDD kijkt direct met vrienden middels Facebook en Twitter reacties kunt plaatsen en lezen) en een ‘informatie laag’ (waarbij men tijdens een live-uitzending direct informatie kan opvragen over zaken die besproken worden). We verwachten deze player in 2012 te kunnen lanceren.

9

Een ander voorbeeld van wat we hebben gerealiseerd is de Twittergrafiek voor De Waan van de Dag die in een zogenaamde pulse laat zien hoeveel tweets er geweest zijn tijdens de uitzending en die daarnaast per minuut ook de specifieke onderliggende twitterberichten kan tonen. Deze applicatie is zo ontwikkeld dat we hem nu voor andere programma’s kunnen gaan gebruiken. Vanuit Facebook zijn meerdere activaties bedacht die veel reacties opleveren. De vragen die online bezoekers bijvoorbeeld aan medewerkers van Vroege Vogels mochten stellen zijn daarvan een goed voorbeeld. In 2012 zal Vroege Vogels online compleet worden aangepakt waarbij de ontwikkeling van de natuurkaart Nederland op Google Maps centraal staat.

III.III

Het jaar in cijfers

Kijkcijfers De belangstelling voor de VARA tv-programma’s was in 2011 wederom groot en voldeed aan het beleidsvoornemen om het bereik op televisie te bestendigen. Wanneer gekeken wordt naar kijkdichtheid in het tijdvak 18.00 tot 24.00 uur scoort de VARA goed zoals uit Tabel 1 blijkt. Belangrijk hierbij is te vermelden dat de VARA deze kijkdichtheid realiseert met een groot aandeel informatieve programma’s, daar waar de KRO en de TROS dit vooral realiseren met amuserende programma’s en met series. Tabel 1: kijkdichtheid (18.00-24.00 uur) Omroep

2010

2011

TROS KRO VARA AVRO MAX NCRV EO WNL BNN NPS/NTR POWNED VPRO

6,1 5 4,8 4,1 3,5 3,4 3,3 3,2 2,3 1,9 2,1 1,8

5,5 5,2 5 4,2 3,3 3,3 3,2 3,2 2,1 2 1,9 1,8

DWDD was ook in 2011 het meest bekeken programma van Nederland 3 (exclusief voetbal en overige sport). Het is ook het programma waaraan veruit de meeste zendtijd van Nederland 3 wordt besteed; 14% tijdens het seizoen. DWDD is daarnaast nog steeds verantwoordelijk voor een kwart van de belangstelling voor Nederland 3 (=nu 26,4). Het kijktijdaandeel bleef in de loop der jaren toenemen en lijkt zich in 2011 te stabiliseren zoals uit de grafiek in Figuur 1 blijkt.

10

Figuur 1: Kijktijdaandeel DWDD

DWDD; aantal kijkers * 1000 1200 1000 800 600 400 200 0 2005

2006

2005 aantal *1000 320

2007

2006 583

2008

2009

2007 790

2010

2008 970

2011

2009 1023

2010 1036

2011 1076

Ook voor Pauw & Witteman geldt dat er in 2011 weer veel mensen hebben gekeken. Het kijktijdaandeel stabiliseert zich de laatste jaren zoals blijkt uit de grafiek in Figuur 2. Figuur 2: Kijktijdaandeel Pauw & Witteman

Pauw en Witteman; aantal kijkers *1000 1200 1000 800 600 400 200 0 2006

2007

2006 aantal *1000 760

2008

2007 886

2009

2008 1019

2010

2009 1114

2011

2010 1127

2011 1053

11

Luistercijfers In 2011 werd wederom een goed resultaat gerealiseerd. De in Tabel 2 genoemde VARAprogramma’s overstijgen alle de gemiddelde luisterdichtheid van de zenders waarop ze worden uitgezonden en dragen daarmee in sterke mate bij aan het realiseren van de kwantitatieve doelstellingen van de zenders. Tabel 2: Luistercijfers

Radio 1 Radio 2

Vroege Vogels De Heer Ontwaakt! Spijkers met Koppen GIEL

3FM

Absoluut 2010

Absoluut 2011

325.500 253.333 408.000

340.000 273.333 395.000

376.750

377.500

Het gaat hierbij om gemiddelde luistercijfers. Zo scoort Giel tussen 8.00 – 9.00 uur gemiddeld 490.000 luisteraars. Naar De Heer Ontwaakt! luisteren in dat tijdvak gemiddeld 420.000 luisteraars. Dit betekent dat wij in de ochtend met onze radioprogramma’s ruim 900.000 mensen weten te bereiken. GIEL is daarbij het best beluisterde ochtendprogramma van de publieke omroep. Bereikcijfers internet In 2010 realiseerde de VARA in november een recordbereik van meer dan 7,5 miljoen unieke bezoekers. Dit resultaat werd in 2011 niet geëvenaard. Gemiddeld wordt de VARA via internet maandelijks door bijna 5 miljoen mensen bezocht. Een nuancering bij deze cijfers: in 2010 werd de tellerstructuur van de nieuwsbrieven aangepast (voorheen telde het openen van de nieuwsbrief al mee, nu moet er meer interactie plaatsvinden) en daarnaast zien we een structurele toename van kanalen als YouTube, die niet meetellen bij het internetbezoek aan de VARA terwijl het wel om VARA-content gaat. Het aantal internetbezoekers per maand is ten opzichte van 2010 wat afgenomen, maar de VARA is op internet qua bereik nog steeds de best presterende omroepvereniging. Figuur 3: Aantal internetbezoekers per maand

aantal bezoekers per maand 9000000 8000000 7000000 6000000 5000000 4000000

2010

3000000

2011

2000000 1000000 0 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

12

Wanneer we de GIEL-site er uit lichten blijkt deze ook in 2011 van groot belang voor het bereiken van een jongere doelgroep op internet. De site wordt niet alleen goed bezocht, maar brengt ook een groot deel tot stand van de interactie met deze voor de publieke omroep zo belangrijke doelgroep.. GIEL heeft al twee jaar lang een online bereik van gemiddeld 3,5 procent (bron: STIR, 13+). Maandelijks komen er tussen de 500.000 en 800.000 unieke bezoekers (bron: ComScore). Ook op social media-vlak is GIEL enorm gegroeid in 2011. Beelen is bovendien veruit de populairste radio-dj op Twitter. Ter illustratie: het aantal volgers van Giel via Twitter is in de periode januari 2011 – februari 2012 verdrievoudigd (van 51.000 naar 186.000 volgers) en zijn Facebook-fans zijn in diezelfde periode verviervoudigd (van 2.500 naar 11.000 fans).

13

IV.

UITGEVERIJ

IV.I

Inleiding

De politieke ontwikkelingen het afgelopen jaar rond de publieke omroep hebben ook hun weerslag op de activiteiten van de uitgeverij. Twee zaken springen daarbij in het oog: het ledenaantal wordt leidend bij de verdeling van het programmabudget de vrijgave van de programmagegevens die naar verwachting uiterlijk in 2014 van kracht wordt. Op dit moment is ca. 80% van de VARAgids-abonnees ook lid van de VARA. Het toegenomen belang van de ledenaantallen vraagt daarom om een heroriëntatie op de strategie voor de VARAgids. In het verleden is vooral gestuurd op het zoveel mogelijk in stand houden van het resultaat van de VARAgids, ondanks de dalende markt en de beperkte ruimte voor prijsverhogingen. Dit heeft geleid tot een lager marketingbudget dan de concurrentie en daarmee ook een sterkere oplagedaling dan het marktsegment.

Eind 2010 is een start gemaakt met het intensiveren van de werfactiviteiten, hetgeen meteen een positief resultaat heeft opgeleverd. De VARAgids laat nu (bijna) een marktconforme ontwikkeling in de abonnee-oplage zien, waarmee we het verlies in abonnees en daarmee aan VARA-leden beperken. De toekomstige vrijgave van de programmagegevens vraagt daarnaast om een heroriëntatie op de positionering van de gids, waarbij we de relevantie van het merk op een nieuwe manier moeten invullen. Een plan hiervoor is in ontwikkeling en zal in 2012 gereed zijn. De nieuwe Wet stilzwijgende verlenging abonnementen is vanaf eind 2011 van kracht. Hierbij geldt dat iedere abonnee het abonnement op de programmagids met een maand opzegtermijn kan opzeggen. Het effect hiervan op de VARAgids is nog niet vast te stellen, maar heeft onze aandacht. In de praktijk gaan we overigens al jarenlang soepel om met abonnees die tussentijds hun abonnement opzeggen. Om die reden verwachten wij geen grote effecten van de invoering van genoemde wet.

IV.II

VARAgids

Algemeen Dit jaar heeft een extra investering van 250.000 euro in het marketingbudget (deels gefinancierd uit het productontwikkelingsbudget) positief uitgewerkt op de abonnementenoplage in vergelijking met de concurrerende omroepbladen. Waar we de afgelopen jaren steeds ca. 3% onder het marktgemiddelde scoorden, was dit de eerste drie kwartalen van 2011 nog maar 1%. Dit is gerealiseerd met een nog niet marktconform marketingbudget. Dit toont aan dat er in termen van abonnees (en dus VARA-leden!) nog kansen liggen voor de VARA. Wel gaat dit op korte termijn iets ten koste van de winstbijdrage. 14

Tabel 3: Abonnementsoplage derde kwartaal 2011 Abonnementen Titel KRO Magazine

regulier

actie

totaal

2010

index

123.398

2.018

125.416

122.736

102

52.814

2.010

54.824

54.637

100

210.125

6.866

216.991

223.828

97

34.650

3.201

37.851

38.889

97

Visie

126.736

181

126.917

132.674

96

TeleVizier

100.781

9.861

110.642

116.987

95

Veronica Magazine

685.038

52.357

737.395

774.186

95

Troskompas

323.195

12

323.207

344.785

94

VARAgids

256.914

6.527

263.441

278.954

94

AVRObode

177.753

9.474

187.227

200.751

93

Mikro Gids

299.393

12.311

311.704

334.412

93

TV Krant

134.583

10

134.593

146.711

92

VPRO Gids

194.734

2.984

197.718

214.576

92

2.720.114

107.812

2.827.926

2.984.126

95

TVFilm NCRV-gids TotaalTV

totaal

Doelstellingen Voor de realisatie van de doelstellingen verwijzen we naar de bijlage maar we lichten er hier alvast een paar zaken uit: Extensies VARAgids In 2011 zijn twee extensies van de gids gelanceerd, de VARAgids cultuuragenda en het Sonja Barend-boek ‘De beste tv-interviews’. Het boek was tevens de aanleiding voor een eenmalige terugkeer van Sonja Barend op de televisie. Een groot succes met 1,3 miljoen kijkers en veel publiciteit. Marktconforme oplage (afhankelijk van het beschikbare marketingbudget) De doelstellingen met betrekking tot de oplage zijn allemaal gerealiseerd. Er was een doelstelling voor de abonnee-oplage van maximaal 2,5% onder het marktgemiddelde, terwijl 1% is gerealiseerd! Ook de doelstelling voor de losse verkoopoplage (gemiddeld 19.700 exemplaren) is gerealiseerd. Uitbouw van de digitale extensies van de VARAgids De uitbouw is niet gerealiseerd, met name door de vertraging van de lancering van de digitale versie van de VARAgids voor de iPad (vanwege overname van de belangrijkste softwareleverancier Woodwing door Adobe). Deze lancering moet als aanjager van dit proces fungeren. Inmiddels is er een redacteur aangesteld voor alle digitale extensies van de VARAgids en is er gestart met diverse testen op het gebied van social media. Stabiele advertentieomzet We zijn met de advertentieomzet 50.000 euro lager geëindigd dan in 2010. Positief was de hogere opbrengst per verkochte pagina in vergelijking met vorig jaar. We hebben verschillende themanummers ingezet, waarbij vooral de edities over digitale televisie succesvol waren met een opbrengst van 40.000 euro. Helaas is door wisselingen op de afdeling het aantal gerealiseerde contacten met adverteerders en bureaus te laag geweest. Dat verklaart waarom we licht achter zijn gebleven op de begroting.

15

IV.III

Kassa Magazine

Kassa Magazine rapporteerde een betaalde oplage van 31.000 exemplaren en een totaal verspreide oplage van 50.504 exemplaren (bron: HOI cijfers derde kwartaal 2011). De betaalde oplage blijft daarmee iets onder de doelstelling van 35.000 exemplaren. De abonnementenoplage is in 2011 sterk gestegen van gemiddeld 13.533 in 2010 naar gemiddeld 21.805 exemplaren in 2011. De formule is inmiddels uitgekristalliseerd maar de vraag of het blad in voldoende mate aan blijft sluiten op de behoefte is permanent onder de aandacht. Ook zoeken we naar manieren om de interactie met tv en internet verder te verbeteren en werken we een plan uit om Kassa Magazine een grotere rol te laten spelen in het programma voor ledenwerving en –behoud.

IV.IV

Productontwikkeling

Productontwikkeling is voor de uitgeverij van belang om het afnemende resultaat van de VARAgids te compenseren en de marktpotentie van nieuwe producten te onderzoeken. Daarnaast is het in het kader van ledenwerving- en behoud van belang dat er nieuwe proposities worden ontwikkeld om specifieke groepen aan te spreken. Er wordt hierbij niet uitsluitend gekeken naar mogelijke tijdschriften, maar ook naar bijvoorbeeld boeken, apps en andere producten die de afdeling Sales kan exploiteren. We hebben in 2011 gekeken naar de haalbaarheid van een VARAgids special-reeks. Uit consumentenonderzoek naar de DWDD special blijkt dat hier vooral kansen liggen bij de bestaande abonnees. Het is echter de vraag of het merk VARAgids sterk genoeg is om genoeg nieuwe kopers aan te trekken die een aparte special laten renderen. Daarom bekijken we de mogelijkheid om een paar keer per jaar met speciale edities van de VARAgids te komen. Daarbij kan bijvoorbeeld worden gedachten aan Het Grote Interview-nummer of een themanummer rond Pauw & Witteman. Dit lijkt financieel beter haalbaar en het straalt bovendien positief af op de VARAgids. Daarnaast belonen we op deze manier trouwe abonnees. Belangrijk is de ontwikkeling van de VARAgids voor de iPad. Dit biedt bij uitstek kansen voor een digitaal gidsconcept waarmee we in de toekomst geld kunnen verdienen. De lancering is door een overname van de softwareleverancier uitgesteld naar september 2012. In 2011 is de haalbaarheid van een Twee voor Twaalf-tijdschrift onderzocht en werken we met een aantal externe bladenmakers aan een blad over populaire cultuur voor een breed publiek. De werktitel van dit magazine is Vintage.

IV.V

Datebasemarketing/Customer Relations Management

De komende tijd moeten we het juiste marketingbudgetniveau bepalen in samenhang met de plannen voor de werving en het behoud van ondersteunende leden. Ook is eind 2011 de centrale marketingdatabase Invenna Insights opgeleverd. Dit is in feite een schil om onze bestanden, waarmee een marketingstrategie op klantniveau (of klantgroep) kan worden uitgewerkt. Gezien het huidige grote belang van ledenwerving- en behoud voor de VARA heeft dit project zeer hoge prioriteit. In 2012 maken we de omslag naar een nieuwe geïntegreerde marketingaanpak binnen de VARA waarbinnen de (potentiele) VARA-klant centraal komt te staan. Dit zal leiden tot een effectievere aanpak m.b.t. ledenwerving en –behoud. Binnen de afdeling Publieks- en ledenservice (PLS) is gestart met het testen van de ‘opzeglijn.’ Leden of abonnees die willen opzeggen krijgen een aantrekkelijke aanbieding om hen alsnog te behouden voor de VARA. Op dit moment realiseren we een conversie van ca. 20%. Dit is rond het marktgemiddelde.

16

IV.VI

Sales De afdeling Sales heeft het afgelopen jaar 27 nieuwe titels op de markt gebracht. De CD van de DWDD Recordings en de DVD Vuurzee waren de best verkopende titels. Het vinyl jubileum van Vroege Vogels (33 1/3 jaar) is het meest bijzonder te noemen. Reden om daar met een gepaste uitgave bij aan te sluiten: een LP op 33 1/3 toeren met muzikale en andere fragmenten uit het rijke Vroege Vogels-verleden.

De verkoop van de tv-serie Overspel aan België heeft een substantiële bijdrage aan het resultaat geleverd. Daarnaast koopt de VRT enkele ZEMBLA-afleveringen. Met een Amerikaanse salesagent zijn contractonderhandelingen opgestart om van de series Overspel en Vuurzee de scripted formats aan te bieden op de Amerikaanse markt. De doelstelling van de afdeling Sales is het (doen) exploiteren van (auteurs)rechten afgeleid van VARA-producten. Voor 2011 is het de algemene beleidsdoelstelling om in te zetten op het exploiteren van de rechtenbibliotheek waarover de VARA beschikt. Dat betekent dat we het uitbrengen van VARA-programma’s - of direct daaraan gerelateerde producten - in de vorm van fysieke beeld- en geluidsdragers continueren. Daarnaast levert de afdeling een bijdrage aan de ondersteuning van de werving van leden en abonnees door producten te ontwikkelen die speciaal voor dit doel zijn bestemd. Zoals gezegd hebben we in 2011 27 nieuwe titels ontwikkeld. In het oog springen daarbij onder meer: Overspel DVD Overspel boek DWDD Recordings CD GielJazz CD Vroege Vogels Vinyl LP Vroege Vogels Vocaal CD met liedjes van Wietske Loebis Boek ‘De beste TV-interviews’ samengesteld door Sonja Barend Vroege Vogels Columns Voor de business-to-business markt hebben we met - voornamelijk - kranten een aantal acties ontwikkeld die tot doel hadden de bestaande voorraad met aangepaste kortingen af te bouwen. Onderzoek naar exploitatiemogelijkheden via games en app’s leert dat het vooralsnog niet eenvoudig is om tot een profijtelijk businessmodel te komen. Marktpartijen zijn voornamelijk in gratis content geïnteresseerd. Met behulp van apps zijn er overigens nog wel mogelijkheden om indirect tot productontwikkeling te komen. Daarover voeren we met marktpartijen verder gesprekken. De gezamenlijke zoektocht naar een nieuwe webshop met een groot aantal collega’s binnen de Publieke Omroep heeft niet tot een resultaat geleid waar iedereen zich in kon vinden. Daarom hebben we in 2011 besloten zelfstandig door de huidige partner een nieuwe webshop te laten bouwen met alle functionaliteiten waaraan een webshop anno nu moet voldoen. In 2011 geven zowel het Commissariaat voor de Media als de Raad van Bestuur van de NPO eindelijk groen licht om weer formats te verkopen en contracten aan te gaan met Video on Demand-platforms. Filmotech is het eerste goedgekeurde VOD-platform waarmee we een contract zijn aangegaan.

17

Mede door het 60-jarig bestaan van televisie in Nederland hebben we in 2011 een record aantal licenties (meer dan 1100) verstrekt aan andere omroepen. Omdat echter voor dit specifieke project de onderlinge afspraak is gemaakt dat beeldmateriaal aan elkaar ‘om niet’ wordt geleverd, hebben wij daar geen financieel profijt van gehad.

18

V.

VERENIGING, LEDENWERVING EN -BINDING

In de beleidsvoornemens voor 2012 stond het al: leden, leden, leden is het motto voor de komende jaren. Al in 2011 hebben we met de concrete uitwerking daarvan een start gemaakt. Leden zijn niet alleen belangrijk omdat in 2011 een nieuwe politieke realiteit is ontstaan, maar vooral ook omdat het onze ambitie is de VARA in de toekomst breder en sterker te verankeren in de samenleving. In 2011 hebben we onze ambitie helder geformuleerd: we willen graag bij de vier grootste omroepverenigingen behoren. Een positie die we mede op grond van onze programmatische prestaties aan onze stand verplicht zijn. Daarom zijn we vanaf de zomer van 2011 begonnen met de intensivering van de actieve ledenwerving. We hebben een campagneteam geformeerd om in 2012 de eerste stappen te kunnen zetten om leden te werven en aan ons te binden. Het zwaartepunt van de inspanning zal, gelet op de ledentelling begin 2014, in 2013 liggen. In november 2011 hebben we het basisplan van de campagne, de introductie van een VIP-pas, voor de binding van leden aan de VARA, aan de Verenigingsraad gepresenteerd. Parallel hieraan zijn we sinds juli 2011 bezig met het ontwikkelen van een overkoepelende communicatiestrategie. We hebben de zomer van 2011 gebruikt om hierover met externe én interne deskundigen van gedachten te wisselen. In het najaar van 2011 zijn we vervolgens met verschillende bureaus aan de slag gegaan om de communicatiestrategie verder te ontwikkelen. We denken na over een succesvolle conversie van geïnteresseerde VARA-kijkers naar leden. ‘Wees Verschillig’ zullen we vervangen door een nieuwe slogan die we op meerdere vlakken kunnen inzetten. Het hele bedrijf is zich er van bewust dat ledenwerving zeer urgent is. Daarom zijn we ook in 2011 al gestart met een aantal korte termijn-acties om nieuwe leden te werven. Als voorbeeld noemen we de voorvertoning in de bioscoop van de film over de Heineken-ontvoering en andere kwalitatief aantrekkelijke films. Daarnaast hebben we in november 2011, binnen de daarvoor vastgestelde zendtijd, spotjes laten zien die een actief beroep doen op mensen om lid te worden van de VARA. Deze spots hebben rond de 900 nieuwe leden opgeleverd.

V.I

De Vereniging

De VARA wil haar leden betrekken bij het (programma)beleid. Niet alleen omdat dat hoort bij een democratische vereniging, maar vooral omdat de VARA de mening van haar leden wil kennen. Het nadenken over het maken van kwalitatief hoogstaand media-aanbod dat aansluit bij de missie van de VARA en de ontwikkelingen in de maatschappij is een continu proces. Interactie met de achterban is daarbij een onmisbaar onderdeel. Leden zijn immers de ruggengraat van een grote omroepvereniging en hun betrokkenheid bij de VARA is één van de inspiratiebronnen van de programmamakers. In 2011 is het bestuur van de VARA, en daarmee ook de vereniging, naast alle reguliere werkzaamheden, bezig geweest met de opgelegde bezuinigingen en de uitwerking van de fusieplannen. De Verenigingsraad is nauw betrokken geweest bij alle plannen en de consequenties daarvan en heeft in november 2011 ingestemd met de verdere uitwerking van de voorgenomen fusie met BNN per, naar verwachting, 1 januari 2014.

19

V.I.1

Doelen 2011

Voor 2011 heeft de vereniging de volgende doelen vastgesteld: Het voortdurend vergroten en verdiepen van de interactie tussen vereniging en bedrijf. Het versterken van de verbondenheid van de leden aan de VARA en haar doelstellingen. Aan de hieraan verbonden activiteiten is met veel betrokkenheid en plezier deelgenomen door de VARA-leden. Hun inhoudelijke en positief-kritische deelname wordt als uiterst plezierig ervaren door zowel het bestuur en de directie als de betrokken programmamakers. Deze leden zijn de beste VARA-ambassadeurs die een vereniging zich kan wensen.

V.I.2 Verenigingsraad De Verenigingsraad (VR) is het hoogste orgaan van de VARA. De VR kent in ieder geval twee vaste vergadermomenten waarin o.a. de volgende onderwerpen op de agenda staan: het op hoofdlijnen vaststellen van het toekomstige beleid, de goedkeuring van de begroting en het oordelen over het gevoerde beleid van het jaar ervoor. Daarnaast was 2011 voor de VR zoals gezegd een bijzonder jaar gezien de instemming die moest worden verleend met de herinrichting van de publieke omroep en daarmee met de fusie met BNN, en met de benoeming van een nieuwe voorzitter én de mediadirecteur tot bestuurslid van de VARA. Communicatie In 2011 hebben we de in 2010 gestarte activiteiten om de zichtbaarheid en de communicatie van de VR naar de leden te verbeteren, geëvalueerd. Het project VR-leden bellen VARA-leden was een succes. In 2011 heeft deze activiteit tweemaal plaatsgevonden (in maart en september) en beide keren zijn de ervaringen van zowel de VR-leden als de gebelde VARA-leden zeer positief. Helaas zijn niet alle activiteiten even succesvol. Het project Maatschappelijk Betrokken Vereniging op mijnvara.nl waar VARA-leden een podium hebben om hun activiteiten op het gebied van goede doelen te laten zien en daarmee anderen te inspireren, wordt voorlopig ‘in de ijskast gezet’. Er blijkt onder de leden onvoldoende belangstelling voor te zijn. Teambuilding Op 14 mei 2011 maakte de Verenigingsraad kennis met alle aspecten van radio maken. De VR-leden maakten hun eigen radioprogramma inclusief aan- en afkondigingen, commercialbreaks, interviews, nieuwsitems enz. Samenwerking, creativiteit en humor waren de noodzakelijke ingrediënten om deze dag tot een succes te maken en als een team te opereren en dat is voor 100% gelukt.

V.I.3

Ledengroepen/ledenpanel/focusgroepen

Een paar cijfers: Van de tien geplande ledengroepen vinden er zes plaats Gemiddeld aantal deelnemers: 20 Gemiddeld waarderingscijfer van de deelnemers: 8.6 Aantal VARA-leden dat voor het eerst een ledengroep bijwoont: 28 Het aantal deelnemers aan het ledenpanel groeit naar 750 Tot slot een minder positief resultaat: voor vier ledengroepen is wel belangstelling, maar het aantal aanmeldingen is te laag om de bijeenkomsten door te laten gaan. Het betreft de ledengroepen over Joop.nl, De Gids.fm, Sara op zondag en de quizzen online. Via de ledengroepen en het ledenpanel bereiken we nog steeds nieuwe leden. De waardering van de leden voor de wijze waarop de VARA hen betrekt bij het (programma)beleid is zeer goed getuige bovenstaande cijfers. Programmamakers op hun beurt gebruiken de mening van de VARA leden als inspiratie- en informatiebron.

20

Ledengroepen Voor de ledengroep Televisieprogramma’s van de VARA zijn drie bijeenkomsten georganiseerd in Hilversum, Zwolle en Rotterdam. Voor deze verschillende locaties is gekozen om zoveel mogelijk leden te bereiken. In deze ledengroepen is uitgebreid gesproken over het totale programmapakket van de VARA op televisie, maar ook en vooral over de komende fusies van de omroepverenigingen. De meeste deelnemers spraken een voorkeur uit voor een fusie met de VPRO, omdat naar hun mening de VPRO het beste past bij de VARA als het gaat om uitstraling en het programmapakket. Als fusie met de VPRO niet mogelijk is, is BNN een goede tweede, zo menen de deelnemers. De centrale vraag bij de ledengroepen Kassa en Cabaret is: ‘Wat vinden de leden van het programma c.q. programma’s? De kwaliteit van de discussies in beide groepen is hoog en de inbreng van de leden is zeer bruikbaar bij ‘het voortdurende overleg’ dat over Kassa en de cabaretprogramma’s plaatsvindt. Op 29 oktober 2011 werd een bijzondere bijeenkomst georganiseerd onder de titel ‘De VARA op weg naar het ROC Almere’. Onderwerp: de VARA-programma’s in het algemeen en DWDD in het bijzonder. Er wordt gesproken met 27 jonge leerlingen van het ROC in twee zeer geanimeerde en inspirerende bijeenkomsten. In het verlengde van de discussie over DWDD is o.a. gesproken over een programma-idee voor en door jongeren. Dat idee is door de VARA nader uitgewerkt en besloten is om op het ROC Almere met de betreffende jongeren een pilot te maken. Ledenpanel In 2011 groeide het ledenpanel naar 750 deelnemers. Via e-mail en internet krijgen de deelnemers vragenlijsten toegestuurd over De Ombudsman, Spijkers met Koppen, Kanniewaarzijn, Storm op komst, Overspel en De Waan van de Dag. De programmamakers worden intensief betrokken bij het opstellen van de vragenlijsten en gebruiken de uitslag om daar op korte of langere termijn hun voordeel mee te doen. Focusgroepen Een focusgroep bestaat uit VARA-leden die bereid zijn om een programma wat langer te monitoren. In 2011 zijn geen verzoeken ingediend om een focusgroep in te zetten.

V.I.4

Tot slot

De vereniging kan terugkijken op een geslaagd verenigingsjaar. De inzet van vele actieve en betrokken leden in de Verenigingsraad, de ledengroepen en het ledenpanel is van wezenlijk belang voor een levendige vereniging, voor de binding van de leden aan de vereniging en draagt bovendien bij aan een sterke VARA. We concluderen daarom dat de doelen voor 2011 zijn gehaald.

V.II

COMMUNICATIE & MARKETING

De nieuwe doelstelling op het gebied van ledenwerving en -behoud vraagt om een andere wijze van organiseren van de communicatie- en marketingactiviteiten. Daarom is eind 2011 gestart met een onderzoek naar de wijze waarop deze bij de VARA zijn georganiseerd en welke verbeteringen en aanpassingen nodig zijn om onze doelstellingen op het gebied van ledenwerving, -behoud en positionering van de VARA te kunnen realiseren. In 2011 heeft dit onderzoek plaatsgevonden en er ligt een voorstel voor herinrichting van de huidige marketing- en communicatiediscipline. Dit voorstel is aan de Ondernemingsraad ter instemming voorgelegd.

21

Een belangrijke doelstelling in 2011 was het leveren van een substantiële bijdrage aan het behalen van de doelen per programmaspeerpunt, zoals opgesteld door de afdeling RTVi. In overleg met de speerpuntmanagers en eindredacteuren hebben we in een vroeg stadium communicatie- en marketingplannen opgesteld en vervolgens uitgevoerd en geëvalueerd. De communicatie- en marketingactiviteiten liggen dus grotendeels in het verlengde van de programma’s en de internetprojecten van de VARA. Ze hebben echter óók betrekking op de totale organisatie en haar missie. Dat kreeg in 2011 voor de afdeling onder meer vorm door haar aandeel in het samen met BNN uitgevoerde project De Gekste Dag, door de promotie van de DWDD Recordings, door de betrokkenheid bij het Amsterdam Comedy Festival én door de samenwerking met Amnesty International rond het Movies that Matter Filmfestival in Den Haag. De DWDD Recordings op 4 en 11 september 2011 waren zeer succesvol. Vanuit Marketing is in de voorverkoop gefocust op het aanbrengen van nieuwe leden en het bedienen van bestaande leden. De daarop volgende DWDD Recordings CD is als welkomstcadeau ingezet. Naast een drukbezochte perspresentatie van het seizoen 2011-2012 in de DWDD-studio op het Amsterdamse Westergasfabriek-terrein, de continue stroom van perscontacten met betrekking tot de reguliere VARA-programmering, de planning en begeleiding van honderden interviews met presentatoren en programmamakers én de afhandeling van duizenden mails en brieven van kijkers, werden in 2011 voor een groot aantal VARAproducties extra promotieactiviteiten ondernomen. Voor de dramaseries Overspel en A’DAM – E.V.A. (‘Amsterdam en vele anderen’) werd veel publiciteit en promotie gegenereerd. Er werden diverse setbezoeken met journalisten en persviewings georganiseerd, de acteurs gaven interviews voor gidsen, kranten, websites en rtvprogramma’s, er werden marathon-previews voor VARA-leden gehouden en er werden filmposters en social media-acties ontwikkeld. Persbijeenkomsten en promotie werden ook georganiseerd rond de geprezen documentairereeks Veerboot naar Holland van Fidan Ekiz en Kees Schaap, de door Coen Verbraak gemaakte documentaire Ellen Blazer: schitteren in de schaduw, de door Astrid Joosten gepresenteerde documentaire De Magie van Mandela, het vinylen jubileum van het radioprogramma Vroege Vogels vanuit Beeld & Geluid én de lancering van het online quizplatform voor Twee voor Twaalf en Per Seconde Wijzer, ook in Beeld & Geluid. Er was ook veel publicitaire aandacht voor de eenmalige terugkeer van Sonja Barend op de televisie: Sonja op zaterdag op 8 oktober op Nederland 1. In de aanloop naar het programma gaf Sonja interviews aan nagenoeg alle Nederlandse kranten, veel gidsen, bladen en radio- en tvprogramma’s. Ook de uitreiking van de Sonja Barend Award tijdens het tv-programma (Twan Huys werd de winnaar voor zijn Nieuwsuur-interview met Thom Karremans) leverde veel publiciteit op. In de aanloop naar het 60-jarig bestaan van de televisie op 2 oktober bracht de afdeling Nieuwe Media van de VARA - in samenwerking met de NPO en het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid - het collectieve videogeheugen van Nederland tot leven. Op de website mijntvbio.nl kan de bezoeker aan de hand van zijn geboortedatum een persoonlijke tv-biografie opvragen en delen met vrienden en familie. De pers werd hiervan op een bijzondere manier op de hoogte gebracht: ruim zestig mediajournalisten van kranten, gidsen, bladen, websites en rtv-programma’s kregen op basis van hun eigen geboortedatum hun persoonlijke tv-biografie toegestuurd. Astrid Joosten sprak hiervoor een speciale toelichting in. Het leverde artikelen op in diverse kranten, gidsen en bladen. Marketing heeft in samenwerking met een externe producer ledenwervingsactiviteiten rondom het Hilversum Media Festival geïnitieerd, gecoördineerd en uitgevoerd. Er is met diverse welkomstcadeaus geworven bij: de op maat gemaakte VARA-stand, de Kassa-studio, station

22

Hilversum, Spijkers met Koppen op de Kerkbrink in Hilversum en met VARA branded fietstaxi’s. Ook de sterke VARA-programmering op oudejaarsavond 2011 werd door C&M op een opvallende manier voor het voetlicht gebracht in samenwerking met de NPO. Paul de Leeuw, Matthijs van Nieuwkerk én Youp van ’t Hek kwamen vooraf bij elkaar in een Amsterdams café om TV- en radiopromo’s op te nemen en publiciteitsfoto’s te maken, die werden gebruikt voor de free publicity en paid publicity (advertenties en interviews in diverse kranten en de cover van de VARAgids; radiospots op Sky Radio, Radio 2, 3FM en Radio 6; TV promo, ident; online campagne (Pre-rolls op nieuws- en entertainment sites en Uitzending Gemist, Promoted Video op Youtube en Facebook, Google Adwords en bannering. Allemaal met een link naar een door Nieuwe Media ontwikkelde oudejaarspagina). Met deze cross mediale campagne heeft Nederland 1 voor het eerst in vier jaar RTL4 verslagen in marktaandeel (24,6% t.o.v. 20,6%). De oudejaarsconference van Youp van ’t Hek trok in totaal (incl. herhaling) 2.8 miljoen kijkers. De CD van de oudejaarsconference 2011 is ingezet als welkomstcadeau. Samen met anderen In 2011 was de VARA wederom mediapartner van het Movies that Matter Filmfestival van Amnesty International. Gedurende de festivalweek in maart bracht de VARA een aantal films en documentaires op televisie, waaronder de winnaar van de VARAgids Publieksprijs 2010. Menno Bentveld presenteerde de openingsavond van het festival in het Filmhuis in Den Haag en VARAgids-hoofdredacteur Cécile Koekkoek reikte de VARAgids Publieksprijs uit. Aan deze publieksprijs is een geldprijs van vijfduizend euro gekoppeld als stimulans voor een nieuwe productie. Ondersteuning van de activiteiten van Amnesty International past bij de identiteit van de VARA en is een van de manieren waarop onze betrokkenheid tot uiting wordt gebracht. VARA-leden konden met korting het Festival bijwonen. In het seizoen 2010 – 2011 organiseerde de VARA voor de dertiende keer de scholierendebatcompetitie Op weg naar Het Lagerhuis (OWNHL). Dit jaar namen ruim 200 middelbare scholen en 2.000 scholieren van 12 t/m 18 jaar deel aan het evenement. Op weg naar Het Lagerhuis blijkt onverminderd een uitstekende formule om scholieren te laten debatteren en na te laten denken over uiteenlopende, actuele onderwerpen. Overigens werkte de VARA bij OWNHL ook nu weer samen met de twaalf Nederlandse provincies. Voor het achtste opeenvolgende jaar organiseerde de VARA samen met het Nederlands Blazers Ensemble (NBE) de compositiewedstrijd Op weg naar het Nieuwjaarsconcert. Jongeren tot en met 18 jaar bedachten in het kader van deze wedstrijd hun eigen muziek, op basis van het thema ‘Vreemde Vogels’. Uit de vier landelijke regio’s gingen jongeren door naar de landelijke finale op 18 december, waar vier winnaars werden gekozen die met het NBE op het podium stonden tijdens het befaamde Nieuwjaarsconcert op Radio 4 en Nederland 2. Zowel met Op weg naar Het Lagerhuis als met Op weg naar het Nieuwjaarsconcert is de VARA in staat een grote groep jongeren te bereiken. En dat is een doelgroep die al lange tijd op de prioriteitenlijst van de publieke omroep staat. Online Marketing Op het gebied van Online Marketing zijn in 2011 verschillende campagnes en inventarisaties gevoerd, ten aanzien van zowel ledenwerving en –behoud als programmapromotie. Enkele voorbeelden naast de eerder genoemde oudejaarscampagne zijn: Facebook advertising DWDD Recordings; Google Adwords De Ombudsman (stimuleren indienen klachten); Mobile advertising (bannering Samsung Mobile); STER-bannering Cabaretmaand, Pau!l, Evenblij het nieuwe jaar in, etc.; inventarisatie huidige online propositie op programma sites, nieuwsbrieven en social media pagina’s (Nieuwe Media is beheerder); inventarisatie mogelijkheden Affiliate Marketing.

23

Daarnaast was een vaste taak het vullen van de ‘Word lid’-pagina en ledenpagina met actuele welkomstcadeaus en wekelijkse acties. Kortom We kijken terug op een publicitair geslaagd jaar, waarin we onze programma’s met een sterk VARA-profiel goed onder het voetlicht hebben weten te brengen. Samen met een aantal betaalde campagnes zorgde dat ervoor dat de VARA en haar programma’s continu onder de aandacht kwamen. Ledenbehoud Het werven en behouden van leden is zoals gezegd in 2011 prioriteit nummer 1 geworden. Met de Verenigingsraad is in 2011 afgesproken dat begin 2012 een ledenwerf/behoud-plan ter vaststelling aan de Verenigingsraad wordt aangeboden inclusief een daarbij behorende aanvullende begroting. In 2011 heeft het campagneteam de basis gelegd voor ledenwerving en -behoud de komende twee jaar. Vooruitlopend op dit overkoepelende plan heeft de VARA ook in 2011 ingezet op korte termijn ledenwerfacties en acties in het kader van ledenbehoud. Zo hebben we veel nieuwe leden geworven bij programmabezoek van met name DWDD en Pau!l. Ook hebben we kunnen constateren dat er meer belangstelling is voor ons loyaliteitsprogramma. De respons op de loyaliteitsacties was ook in 2011 aanzienlijk. Maar liefst 44.433 (vorig jaar 29.368) VARA-leden reageerden op de mogelijkheid om naar speciale VARA-bijeenkomsten te gaan, kans te maken op boeken en dvd’s, programma’s bij te wonen en/of speciaal georganiseerde previews van actuele films in vele plaatsen in het land te bezoeken. Ook konden leden weer kans maken op gratis kaartjes voor Movies that Matter on Tour. Een paar cijfers: Tabel 2: Samenwerking Movies that Matter 2010

2011

Aantal aanbiedingen

10

10

Aantal respons

662

1219

Net als in 2010 hebben wij onze leden de mogelijkheid geboden met korting films van het Movies that Matter Festival bij te wonen en om kans te maken op gratis kaarten voor de Movies That Matter on Tour. Uit bovenstaande tabel blijkt dat van deze aanbiedingen twee keer zoveel leden gebruik hebben gemaakt dan in 2010. Tabel 4: Filmpreviews 2010

2011

Aantal aanbiedingen

14

18

Aantal respons

4.377

8.113

Ook de filmpreviews worden ingezet als loyaliteitsinstrument. In 2011 hebben meer dan 8.000 mensen gebruik gemaakt van de mogelijkheid om als VARA-lid gratis een filmpreview bij te wonen. Het ledenblad mijnVARA verscheen 10 keer in de VARAgids met aanbiedingen en acties speciaal voor leden. Verder werd wekelijks de mijnVARA Nieuwsbrief verstuurd met nieuws over de Vereniging, aankeilers van exclusieve interviews op mijnVARA.nl en nieuwe (kortings)acties en aanbiedingen.

24

VI.

RAAD VAN TOEZICHT

Dit hoofdstuk van het jaarverslag valt onder verantwoordelijkheid van de RvT Herinrichting omroepbestel De activiteiten van de Raad van Toezicht (RvT) van de VARA stonden in 2011 sterk in het teken van de herinrichting van het omroepbestel. Zo goed als elke vergadering heeft de raad gesproken met het bestuur over de ontwikkelingen in Hilversum en Den Haag. Het bestuur rapporteert in hoofdstuk 2 van dit jaarverslag over het proces, via welke de VR in verschillende achtereenvolgende stappen uiteindelijk tot een besluit over fusie met BNN is gekomen. De RvT zag voor zichzelf een tweeledige taak, namelijk een klankbord vormen voor het bestuur en het adviseren van de VR. De RvT deelt de algemene uitgangspunten van de herstructurering: het nieuwe bestel dient extern pluriform te blijven en de in de samenleving voorkomende maatschappelijke stromingen te representeren, voldoende journalistieke en culturele kwaliteit te bieden, brede doelgroepen te bereiken en in te spelen op het veranderend mediagedrag. Daarnaast dient de bestuurbaarheid van het bestel aanzienlijk te verbeteren. Hoewel blijkens het achterbanonderzoek onder leden van de VARA fusie naar een vrijwillige fusie de VPRO de voorkeur kreeg, heeft de RvT in de veranderde omstandigheden aan de VR positief geadviseerd over de het 3-3-2- model en de daarin opgenomen fusie met BNN. BNN is om diverse redenen een interessante partner, zoals elders in dit verslag staat te lezen. Belangrijke (ontbindende) voorwaarden zijn dat het nieuwe omroepbedrijf niet alleen in sociaal-cultureel, maar ook in maatschappelijk en politiek opzicht progressieve programma’s gaat maken en een breed publiek inclusief jongeren zal weten te bereiken. De progressieve, sociaaldemocratische stroming moet zich via de nieuwe omroep vertegenwoordigd weten in de publieke omroep en omroepvereniging VARA dient een behoorlijke inbreng te hebben in de programmering en activiteiten van het nieuwe omroepbedrijf. De RvT beseft dat de verschillende uitgangspunten op gespannen voet kunnen staan met de wens om een werkelijk geïntegreerd omroepbedrijf tot stand te brengen. We zullen de concrete voorstellen van de besturen van de VARA en BNN op basis van deze criteria beoordelen. RvT blijft zich zorgen maken over de uiteindelijke (wettelijke) verankering van het nieuwe 3-3-2 fusiemodel inclusief het bijbehorende financieringsmodel. Ook zouden nieuwe bezuinigingsplannen van het Kabinet-Rutte de fusie kunnen doorkruisen, doordat er onvoldoende ruimte overblijft voor de profilering van de VARA. Om deze reden heeft de RvT het bestuur gevraagd een exit-strategie achter de hand te houden. Dit is te meer nodig, daar PVV en VVD – ondanks het akkoord tussen de minister van OCW en de omroepen - blijven ijveren voor een verdere reductie van het omroepbudget en/of een herinrichting van het bestel, puur op basis van ledentallen. Externe pluriformiteit kan niet alleen aan ledental worden gekoppeld; in een democratische samenleving moet ook de stem van minder omvangrijke stromingen worden gehoord. Ledental Overigens verdient de ontwikkeling van het ledental extra aandacht, omdat ook in de plannen van de minister de betekenis van het ledental voor de positie van de omroep toeneemt. De RvT heeft in 2011 bij voortduring aandacht van het bestuur gevraagd voor het keren van de negatieve ontwikkeling van de ledentallen en de teruggang in gidsabonnees. De nieuwe voorzitter kreeg nadrukkelijk tot taak actie op dit vlak te ondernemen. In hoofdstuk 5 wordt verslag gedaan van wat in gang is gezet, waarbij wij constateren dat in 2011 nog slechts een begin is gemaakt. Wij steunen de VR, waar deze bij diverse gelegenheden heeft gevraagd om de investeringen in ledenbehoud en –werving op te schroeven. Wij verwachten dan ook van het bestuur, dat nog in het voorjaar een breed actieprogramma wordt uitgerold.

25

Programma’s De RvT complimenteert het bestuur en vooral de medewerkers met de programma’s die in 2011 zijn gemaakt. In de bijlagen bij dit jaarverslag zijn overzichten opgenomen, variërend van succesvolle programma’s die reeds jaren lopen tot nieuwe formats die voorzichtig zijn uitgeprobeerd. Het overzicht van prijzen en nominaties in bijlage 4 laat zien hoe productief en creatief de medewerkers van de VARA zijn. De kijk- en luistercijfers illustreren, dat de VARA in 2011 in vele gevallen de goede resultaten van 2010 heeft geëvenaard. De kijkdichtheid is in 2011 toegenomen (zie hoofdstuk 3, tabel 1) en de luistercijfers van diverse programma’s op de radio stijgen ook nog licht. Jammer is, dat Uitgesproken VARA het minder goed deed en is stop gezet. De RvT vindt dat de VARA een degelijke actualiteitenrubriek met een behoorlijke frequentie behoort te maken om de maatschappelijke en politieke ontwikkelingen op de voet te kunnen volgen. Uiteraard vervullen Pauw en Witteman en DWDD hierin ook een belangrijke functie. Internet De RvT heeft kennis genomen van het teruglopend aantal internetbezoekers, ook al is het bereik nog steeds ontzagwekkend groot ( 5 miljoen per maand; zie hoofdstuk 3, figuur 3). Inmiddels zijn tal van nieuwe producten in ontwikkeling of reeds in gebruik genomen en zijn ook de portals vernieuwd. De RvT staat achter deze grote investeringen in de nieuwe media en vindt het dan ook teleurstellend dat de NPO zich door de politiek gedwongen voelt de ontwikkeling te temperen. We kunnen nog niet helemaal het toekomstige belang van deze media in relatie tot radio en televisie inschatten, maar de nieuwe media zullen naar verwachting steeds belangrijker worden, waar het gaat om het bereiken en binden van publieksgroepen die voor het voortbestaan van de VARA van belang zijn. Doelstellingen In bijlage 1 bij dit verslag is een overzicht opgenomen van de doelstellingen en de mate waarin zij zijn gerealiseerd. Overwegend is het beeld positief. De VARA is in 2011 erin geslaagd om een tweeledige strategie: succesvolle programma’s uitbouwen en nieuwe programma’s ontwikkelen, uit te voeren. Op deze wijze wordt de continuïteit van de omroep gewaarborgd. Daarnaast zijn ook de doelstellingen met betrekking tot de vereniging gerealiseerd. Bestuur en medewerkers hebben in 2011 vele van de vooraf vastgestelde doelstellingen weten te realiseren, terwijl de discussie over het omroepbestel volop gaande was. Voor de jaren 2012 en 2013 adviseerde de RvT om een toetsingskader te formuleren, waarin scherper geformuleerde en meer gekwantificeerde doelstellingen zijn opgenomen. Financiën In het voorjaar van 2011 heeft de RvT adviezen uitgebracht over het (financiële) jaarverslag 2010 en in oktober over de begroting en beleidsvoornemens 2012; tussentijds is de uitvoering van de begroting 2011 in de vergaderingen van de RvT en bestuur aan de orde geweest. In het algemeen is het oordeel van de raad dat realistisch wordt begroot, de uitgaven worden beheerst en de middelen doelmatig worden besteed. Dit laatste is alleen mogelijk omdat medewerkers en ondernemingsraad bereid zijn een grote mate van flexibiliteit in hun arbeidsovereenkomsten te accepteren. De VARA heeft een flexibele schil van ongeveer 40%. Samenstelling van bestuur en Raad van Toezicht Begin 2011 kondigde Cees Korvinus, toen ruim een jaar voorzitter, zijn vertrek aan. Hij was tot de conclusie gekomen, dat de VARA een ander type voorzitter behoefde. De RvT heeft per 1 mei 2011 een interim-voorzitter voor een half jaar kunnen aanstellen in de persoon van Hans Andersson. Met Hans Andersson als interim-voorzitter kreeg het bestuur het verzoek de fusie voor te bereiden en de ledenwerving te organiseren. Toen de interim-periode ten einde liep is de werving van een definitieve voorzitter gestart. Gaandeweg werd duidelijk, dat het fusieproces in een versnelling zou komen en de VARA in een transitieperiode zou geraken. Om deze reden heeft de selectiecommissie, bestaande uit personen uit de Verenigingsraad, de RvT en het bestuur, geopteerd voor een verlenging van de aanstelling van Hans Andersson. Naar de mening van de commissie voldeed hij aan het profiel van het voorzitterschap en is bij uitstek geschikt om de VARA

26

in deze periode van veranderingen te leiden. Andersson is 5 november 2011 benoemd. Gezien het beslag dat het fusietraject op het bestuur en in het bijzonder op de voorzitter zou leggen, heeft de RvT ingestemd met het voorstel tot aanpassing van de bestuursstructuur en de benoeming van Frans Klein, Directeur Media, tot derde bestuurder voor de periode tot aan de fusie. In de voorjaarsvergadering van de VR zijn Aty de Groot en Jaap Bruins vanwege het aflopen van de zittingstermijn afgetreden als lid van de RvT. Theo Roes was aftredend en is herbenoemd. In de vacatures is voorzien via de benoeming van Fouad Sidali en Joachim Driessen die reeds als toegevoegd lid deel uit maakte van de raad. De RvT heeft in 2011 10 keer vergaderd. Daarnaast hebben de leden werkbijeenkomsten, commissievergaderingen en vergaderingen van de Verenigingsraad en zijn organen bijgewoond. De RvT heeft eind 2011 een zelfevaluatie gehouden. Daaruit is een aantal afspraken voortgevloeid over de procesgang, de onderlinge verhoudingen en de verhoudingen met het bestuur. Voorts heeft de werkgeverscommissie in 2011 diverse keren gesproken met de vertrekkende bestuurder Korvinus, een evaluatief gesprek gevoerd met de zittende bestuurder Minkman en benoemings- en evaluatieve gesprekken met de bestuurders Andersson en Klein.

27

VII.

JAARREKENING 2011

Verslag van het bestuur Hierbij treft u de jaarrekening 2011 van omroepvereniging VARA aan. Deze inleiding is het compacte verslag van het bestuur bij de financiële cijfers over 2011. In 2011 kwam het exploitatieresultaat uit de bedrijfsvoering uit op een overschot van 0,85 mln. Het jaar 2010 werd afgesloten met een overschot van 0,1 mln. Per saldo een verbetering van het resultaat van € 0,7 mln. De voornaamste oorzaken daarvan zijn. Door wijzigingen in de samenstelling van het programmapakket dalen de opbrengsten en de kosten voor de verzorging van het media-aanbod. De baten uit de rijksomroepbijdrage namen ten opzichte van 2010 met € 1,4 mln af. Tegelijkertijd namen de inkomsten van andere subsidiegevers zoals het CoBo fonds en het Stimuleringsfonds Culturele Omroepproducties in 2011 af met € 0,5 mln. Per saldo een afname van de baten van € 1,9 mln. Tegenover deze baten staan eveneens lagere productiekosten van € 5 mln. Door kostenreducties verbetert het resultaat van de overige activiteiten met € 0,4 mln. De advertentieopbrengsten stijgen ten opzichte van 2010 met € 0,3 mln. In 2011 is er geen beroep gedaan op het surplus van de programma-reserve. In 2010 was de inzet vanuit de reserve nog € 0,7 mln. Door de lagere abonneestand dalen de abonnee-opbrengsten met € 0,6 mln. Het rendement uit de beleggingsportefeuille nam af. In 2011 woekerde de EURO-crisis voort. Hoewel de portefeuille grotendeels defensief in rente dragende waarden met triple A status is belegd, ontkwam de portefeuille niet aan waardedaling. In 2011 bedroeg de afwaardering circa € 1,0 mln ten opzichte van waardestijging van € 0,2 mln in 2010. Per saldo dus een daling van € 1,2 mln. De vergoeding uit de rijksomroepbijdrage voor indirecte kosten daalt in 2011 met € 0,3. Door verhoging van het ledenwerfbudget verslechtert het resultaat met € 0,3 mln. Met de Raad van Bestuur van de Nederlandse Publieke Omroep is afgesproken dat het resultaat wordt toegevoegd aan de Reserve voor Mediadoeleinden. Om te voorkomen dat de reserve uitkomt boven de 5% van het normbudget van € 43,3 mln is € 1,1 mln overgedragen aan de Raad van Bestuur van de Nederlandse Publieke Omroep. Met de Raad van Bestuur worden afspraken gemaakt over de besteding van deze gelden. Hoewel voorzien wordt dat zowel de omzet als kosten van het media-aanbod in 2012 door bezuinigingen en herverdeling van zendtijd en middelen verder zullen dalen, verwacht het bestuur in 2012 geen grote afwijkingen in de omvang van de personele bezetting van hetgeen daarover eerder werd aangenomen. Ook verwacht het bestuur geen afwijkingen in de financieringsstructuur van de Vereniging. Het bestuur Hilversum, 21 maart 2012

28

JAARREKENING 2011

BALANS (bedragen x € 1.000,=)

31-12-2011 31-12-2010 ------------------------------------- ---------------------------------

31-12-2011 31-12-2010 --------------------------------- -------------------------------

ACTIVA

PASSIVA

Vaste Activa

Eigen vermogen

Materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen en terreinen Inventaris en inrichting Andere vaste bedrijfsmiddelen Niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbaar

10.221 895 87 793 -------------------

Algemene reserve Herwaarderingsreserve Reserve mediadoeleinden

10.751 663 179 831 --------------11.996

32.266 722 2.164 ----------------35.152

35.372

1.812

1.753

12.424

Voorzieningen

Financiële vaste activa 0

Deelnemingen

32.226 762 2.384 ---------------

0

Vlottende Activa Kortlopende schulden Voorraden & onderhanden werk Onderhanden werk en gereed product m.b.t. media aanbod Overige voorraden

4.825 347 -------------------

7.948 272 --------------5.172

Vorderingen Handelsdebiteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Vorderingen inzake pensioenen Rekening courant NPO-VARA Overige vorderingen

Effecten Liquide middelen

1.087 948 3.117

8.220

Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Rekening courant NPO-VARA Overige schulden

6.285

5.569

1.167 6.020 12.678 -----------------

1.196 0 13.433 --------------26.150

20.198

--------------63.114 =======

--------------57.323 =======

1.280 892 2.680 109 1.387 ---------------

1.805 ------------------6.957

6.348

21.589

22.057

17.400 ---------------63.114 ========

8.274 ---------------57.323 ========

JAARREKENING 2011

Exploitatierekening

Baten Media-aanbod Programmagebonden eigen bijdragen Opbrengst programmabladen Opbrengst overige nevenactiviteiten Opbrengst verenigingsactiviteiten Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten

Lasten Lonen en salarissen Sociale lasten (inclusief pensioenpremies) Afschrijvingen op materiële vaste activa Directe productiekosten Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten

Bedrijfsresultaat Rentebaten en inkomsten uit beleggingen Waardeverandering beleggingen Rentelasten en soortgelijke kosten

Resultaat uit bedrijfsvoering Overgedragen reserve media-aanbod

Exploitatiesaldo

(bedragen x € 1.000,=)

2011 ---------------

2010 *) ---------------

54.124 615 14.000 1.330 2.954 7 -----------73.030 ------------

56.520 1.159 14.398 1.221 2.671 20 -----------75.989 ------------

16.651 4.560 973 45.748 4.063 -----------71.995 ------------

16.548 4.544 976 50.767 4.102 -----------76.937 ------------

1.035

-948

1.412 -974 -623 ------------

1.511 228 -656 ------------

850

135

-1.070 ------------

-211 ------------

-220 =======

-76 =======

*) De cijfers over 2010 zijn opnieuw gerubriceerd teneinde vergelijkbaarheid met 2011 mogelijk te maken

JAARREKENING 2011

Kasstroomoverzicht

(bedragen x € 1.000,=)

KASSTROMEN

2011 2010 --------------- ---------------

Kasstroom uit operationele activiteiten Totaal exploitatieresultaat

-220

-76

973 59 -----------812

976 -449 -----------451

3.048 -609 5.952 -----------9.203 ------------

3.107 11 -2.171 -----------1.398 ------------

-579 34 0 ------------545 ------------

-356 22 0 ------------334 ------------

Mutatie liquide middelen, inclusief effecten

8.658 =======

1.064 =======

Liquide middelen, inclusief effecten einde boekjaar Liquide middelen, inclusief effecten begin boekjaar

38.989 30.331 -----------8.658 =======

30.331 29.267 -----------1.064 =======

Aanpassen voor: Afschrijvingen materiële vaste activa Mutatie voorzieningen Bruto kasstroom uit operationele activiteiten Mutatie in voorraden Mutatie vorderingen Mutatie kortlopende schulden Netto kasstroom uit operationele activiteiten

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen in materiële vaste activa Desinvesteringen in financiële vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten

Mutatie liquide middelen, inclusief effecten

JAARREKENING 2011

GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPEPALING Algemeen De grondslagen die worden toegepast voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische kosten. Alle bedragen zijn in EUR maal 1.000 tenzij anders vermeld. Vaste activa Gebouwen en terreinen De in juli 2000 betrokken gebouwen worden bouwkundig in 40 jaar afgeschreven. De technische installaties worden in 16 jaar afgeschreven. De geactiveerde advieskosten worden in een periode van 10 jaar afgeschreven. De afschrijving vindt plaats op basis van een lineaire afschrijving. Gebouwen en terreinen die niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbaar zijn, zijn gewaardeerd tegen de economische waarde in verhuurde staat ten tijde van een in 1990 uitgevoerde taxatie. Jaarlijks wordt 2,5% van deze getaxeerde waarde afgeschreven. Het handboek financiële verantwoording sluit herwaardering naar een meer realistische waardebepaling uit. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Inventaris/inrichting Hieronder zijn opgenomen investeringen in kantoormeubilair, computerapparatuur en kantoormachines. Waardering vindt plaats tegen aanschafwaarde verminderd met lineair berekende afschrijvingen voor: Inventaris en inrichting: 20% per jaar Hardware en software: 25% per jaar Vervoermiddelen Aangeschafte bedrijfsauto's worden in 4 jaar lineair afgeschreven. Financiële vaste activa Deelnemingen Deelnemingen waarin geen invloed van betekenis wordt uitgeoefend worden gewaardeerd tegen kostprijs of lagere marktwaarde. Vlottende activa Voorraden & onderhanden werk Onder dit hoofd zijn opgenomen de kosten voor nog uit te zenden radio en televisieprogramma's, voorraden boeken, dvd's en cd's en kantoorbenodigdheden. De nog uit te zenden programma's zijn gewaardeerd tegen de aan de programma's bestede directe kosten verminderd met bijdragen van derden. Recht op herhaling van een uitzending worden op het moment van eerste uitzending niet schriftelijk vastgelegd. Ook bij aangekochte producties worden geen aparte bedragen afgesproken voor het recht op herhaling. Derhalve worden herhalingsrechten niet gewaardeerd. Vorderingen Vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde, onder aftrek van eventueel noodzakelijke voorzieningen wegens oninbaarheid. Effecten De effecten worden gewaardeerd tegen beurswaarde. Zowel gerealiseerde als ongerealiseerde koersverschillen komen direct ten laste of ten gunste van de exploitatierekening. Liquide middelen Kas- en banksaldi worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Van de liquide middelen is een bedrag van € 12.327 vrij beschikbaar (2010: € 8.048).

JAARREKENING 2011

GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPEPALING

Eigen Vermogen Herwaarderingsreserve Deze is gevormd op basis van een in 1990 uitgevoerde taxatie van de niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbare panden. Reserve media-aanbod (voorheen reserve voor programmadoeleinden) Op dit fonds worden de over- en onderbestedingen Radio en Televisie gemuteerd. Een negatief saldo geeft een verrekenbaar tekort weer en een positief saldo een bestedingsverplichting voor de toekomst. De raad van bestuur van Pubieke Omroep heeft bepaald dat de programmareserve niet meer mag bedragen dan 5% van het jaarlijks ter beschikking te stellen budget uit de rijksomroepbijdrage. Bij een eventueel surplus zal een aanvullend bestedingsplan worden opgesteld. Voorzieningen Reorganisatievoorziening De reorganisatievoorziening betreft aangegane verlichtingen inzake afvloeiingskosten voor personeel. Voorziening groot onderhoud Op basis van een onderhoudsplan wordt jaarlijks een bedrag gereserveerd. Bedragen voor daadwerkelijk uitgevoerd groot onderhoud worden ten laste van de voorziening gebracht. Voorziening pensioenverplichtingen In 2005 is onder invloed van wetgeving terzake het pensioenreglement versoberd. In het aangepaste pensioenreglement is een overgangsbepaling opgenomen dat medewerkers die op 1 januari 2006 de leeftijd van 56 jaar hebben bereikt recht hebben op voorzetten van hun pensioenopbouw volgens het oude reglement. In het oude pensioenreglement was een artikel opgenomen waarin bepaald werd dat voor medewerkers, die op 1 januari 1997 in dienst waren, bij het bereiken van de 60 jarige leeftijd de premie voor het ouderspensioen vanaf 65 jaar ineens als koopsom door de werkgever wordt afgestort. Daarnaast kunnen deze medewerkers gebruik blijven maken van de vervroegde uittreding op 60 jarige leeftijd. In 2006 is in de CAO opgenomen dat medewerkers die op 1 januari 2006 nog niet de 56-jarige leeftijd hebben bereikt, maar wel reeds per 1 januari 1997 in dienst waren eveneens in aanmerking komen voor een compensatieregeling. De regeling houdt in dat voor deze medewerkers bij het bereiken van de 60 jarige leeftijd, mits deze voor 1 januari 2020 wordt bereikt, het verlies van de koopsomstorting door de werkgever deels gecompenseerd wordt. Voorwaarde is wel dat de medewerker onafgebroken tot de 60-jarige leeftijd in dienst blijft. De voorziening is gebaseerd op een door het Pensioenfonds Nederlandse Omroep voor alle aangesloten werkgevers gemaakte berekening van de contante waarde van de overgangsbepaling en de compensatieregeling. In deze actuariële berekening is een inschatting gemaakt van de kans op overlijden en de blijfkans. Voor het bepalen van de hoogte van de voorziening is gerekend met een disconteringsvoet van 5% (2010: 5%). De uitkomsten van de berekening als voorziening pensioenverplichtingen in de balans verantwoord. Overige activa en passiva Deze worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode. Resultaatbepaling Opbrengsten en kosten worden toegerekend aan de periode waarop deze betrekking hebben. Pensioenen De pensioenregeling van het bedrijfstakpensioenfonds PNO is te kwalificeren als een toegezegd pensioen. Bij een tekort van PNO heeft de VARA geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan eventuele hogere toekomstige premies. Als gevolg hiervan heeft de VARA de pensioenregeling in de jaarrekening verwerkt als zou sprake zijn van een toegezegde bijdrage regeling. De te betalen jaarlijkse pensioenpremies worden als last verwerkt in het jaar waarover ze verschuldigd zijn. De VARA heeft geen informatie beschikbaar omtrent de hoogte van toekomstige pensioenpremies op basis van een mogelijke overschot of tekort van het bedrijfstak pensioenfonds.

JAARREKENING 2011

Toelichting op de balans per 31 december 2011 (x € 1.000)

MATERIELE VASTE ACTIVA

€ 11.996

Gebouwen/ terreinen

Inventaris/ inrichting

Vervoermiddelen

Gebouwen/ terreinen niet dienstbaar aan bedrijf

Totaal

Stand per 1 januari 2011 Aanschaf- herwaarderingswaarde Cumulatieve afschrijving Boekwaarde 1 januari 2011

13.995 -3.244 -----------10.751

1.306 -643 -----------663

26

553

359 -180 -----------179

1.327 -496 -----------831

16.987 -4.563 -----------12.424

Mutaties 2011 Investeringen Desinvestering Afschrijvingen Afschrijving op desinvestering Mutatie 2011

-557

-320

------------531 ------------

-----------233 ------------

-66 -58 32 ------------92 ------------

14.021 -3.801 -----------10.220 =======

1.859 -963 -----------896 =======

293 -206 -----------87 =======

------------38 ------------

579 -66 -973 32 ------------428 ------------

1.327 -534 -----------793 =======

17.500 -5.504 -----------11.996 =======

-38

Stand per 31 december 2011 Aanschaf- herwaarderingswaarde Cumulatieve afschrijving Boekwaarde 31 december 2011

Gebouwen/terreinen Met ingang van boekjaar 2009 wordt op de gebouwen welke dienstbaar zijn aan de bedrijfsuitoefening afgeschreven op lineaire grondslag. Inventaris/inrichting De investeringen hebben betrekking op aanschaf nieuwe (personal) computers, uitbouwen CRM database en VARA aandeel in herinrichting entreehal gezamenlijk entreegebouw voor NTR, VARA en VPRO.

Gebouwen/terreinen niet dienstbaar aan bedrijf De waarde volgens de waardebepaling van de wet Waardering Onroerende Zaken bedraagt per 1 januari 2011: € 3,9 mln.

Vervoermiddelen De desinvestering heeft betrekking op de verkoop van voertuigen.

VOORRADEN & ONDERHANDEN WERK

Televisie producties Boeken, dvd's en cd's Totaal

€ 5.172

2011 4.825 347 -----------5.172 =======

2010 7.948 272 -----------8.220 =======

Op het onderhanden werk televisieproducties is € 0,04 mln. aan bijdragen van derden (zoals CoBo en Stimuleringsfonds) in mindering gebracht (2010: € 0,04 mln.). De voorraad nog uit te zenden televisie producties is in 2011 met € 0,5 mln afgewaardeerd (2010: € 0,3 mln.).

JAARREKENING 2011

Toelichting op de balans per 31 december 2011 (x € 1.000)

VORDERINGEN

€ 6.957

Voor de in het debiteurensaldo begrepen dubieuze vorderingen is voorziening wegens oninbaarheid getroffen. Het verloop daarvan in 2011 was als volgt:

Saldo 1 januari Mutatie dubieus Voorziening wegens oninbaarheid Saldo 31 december

2011 0

2010 42

0 0 -----------0 =======

-42 0 -----------0 =======

De in de vorderingen opgenomen belastingen en premies sociale verzekeringen zijn als volgt nader te specificeren:

BTW Totaal

EFFECTEN

2011 948 -----------948 =======

2010 892 -----------892 =======

€ 21.589

Het beleggingsbeleid luidt als volgt: - Maximaal 15% wordt belegd in aandelen van Europese bedrijven of beleggingsfondsen die voldoen aan criteria voor maatschappelijk verantwoord beleggen. - Daarnaast wordt voor eveneens maximaal 15% belegd in indirecte, zich op Europa richtende vastgoed beleggingsfondsen. - Minimaal 75% wordt belegd, via een fonds voor gemene rekening, in vastrentende (Euro) waarden of liquiditeiten. De waarde van de effecten tegen verkrijgingsprijs bedraagt € 21.059 De effectenportefeuille is als volgt te specificeren: Aandelen Vastgoed Obligaties Liquiditeiten Totaal

2011 1.681 2.104 17.197 607 -----------21.589 =======

2010 2.599 2.574 16.827 57 -----------22.057 =======

LIQUIDE MIDDELEN De stijging van de liquide middelen per 31/12/2011 ten opzichte van 2010 bedraagt circa € 9,2 mln. Deze stijging wordt deels veroorzaakt door afname van de voorraad. In 2011 is de dramaproductie Overspel uitgezonden waarvoor een bijdrage uit de omroepbijdrage is ontvangen van € 3,5 mln. terwijl de uitgaven al in voorgaande jaren zijn gedaan. Voorts heeft NPO verzuimd de bevoorschotting van het werkkapitaal in december te verrekenen. Het gaat om een bedrag van € 4,9 mln. Dit bedrag is door de VARA begin januari 2012 volledig terugbetaald.

JAARREKENING 2011

Toelichting op de balans per 31 december 2011 (x € 1.000) EIGEN VERMOGEN

€ 35.152

ALGEMENE RESERVE

Saldo 1 januari Mutatie herwaarderingsreserve Saldo 31 december

€ 32.266

2011 32.246 20 -----------32.266 =======

HERWAARDERINGSRESERVE

Saldo 1 januari Afboeking ten gunste van Algemene Reserve Saldo 31 december

2010 32.226 20 -----------32.246 =======

€ 722 2011 742 -20 -----------722 =======

RESERVE MEDIA-AANBOD

2010 762 -20 -----------742 =======

€ 2.164

2011 Saldo 1 januari Resultaat uit 'gewone' bedrijfsvoering (exclusief mutaties surplus reserve media-aanbod) Inzet gedeelte surplus 2011/2010 Resultaat uit bedrijfsvoering Overboeking naar overige schulden

2010 2.384

850 0 -----------850 -1.070 ------------

Exploitatieresultaat boekjaar Saldo 31 december

2.460

-544 679 -----------135 -211 ------------220 -----------2.164 =======

-76 -----------2.384 =======

Het surplus van de reserve media-aanbod kent de navolgende ontwikkeling:

Saldo 1 januari Overboeking vanuit reserve media-aanbod in verband met surplus Overboeking naar exploitatie Saldo 31 december

2011 208 1.070 0 -----------1.278 =======

2010 676 211 -679 -----------208 =======

De raad van bestuur van Publieke Omroep heeft in 2006 besloten om de toegestane omvang van de programmareserve te beperken tot 5% van het bedrag dat geldt als normbudget van ledengebonden omroep. In 2011 werd het normbudget voor de VARA vastgesteld op € 43,3 miljoen een verlaging van circa € 4,4 miljoen t.o.v. 2010. Dat leidt voor de VARA tot een afname van de toegestane omvang van de programmareserve in 2010 van circa € 0,2 miljoen tot € 2,164 miljoen ultimo 2011. Het exploitatieresultaat en overige mutaties op de programmareserve tot en met 2011 leiden tot een niveau van de totale programmareserve van € 3,4 miljoen. Daarmee is het niveau van de programmareserve € 1,2 miljoen meer dan het normbedrag. Het surplus is verwerkt in de rekening courant met de Publieke Omroep, verwerkt onder Schulden'.

JAARREKENING 2011

Toelichting op de balans per 31 december 2011 (x € 1.000)

VOORZIENINGEN

€ 1.812

De specificatie is als volgt: Reorganisatievoorziening Saldo 1 januari Dotatie Afboeking Saldo 31 december

Voorziening groot onderhoud Saldo 1 januari Dotatie Afboeking Saldo 31 december

Voorziening pensioenverplichtingen Saldo 1 januari Dotatie Afboeking Saldo 31 december

Voorziening jubilea Saldo 1 januari Dotatie Afboeking Saldo 31 december

KORTLOPENDE SCHULDEN

2011

2010

86 84 -144 -----------26 =======

417 46 -377 -----------86 =======

274 37 -9 -----------302 =======

271 40 -37 -----------274 =======

545 76 -17 -----------604 =======

645 -59 -41 -----------545 =======

848 40 -8 -----------880 =======

869 -14 -7 -----------848 =======

€ 26.150

De kortlopende schulden zijn als volgt nader te specificeren: 2011 Schulden aan leveranciers Te betalen belastingen: Loonheffing Kansspelbelasting Overige sociale premies

887 13 267 ------------

Totaal

5.569

902 4 290 -----------1.167 0

Te betalen pensioenpremies Overige schulden Vooruitontvangen abonnementsgelden Rekening courant Publieke Omroep Overige nog te betalen en vooruitontvangen bedragen

2010 6.285

1.196 0

8.141 6.020

8.745 0

4.537 ------------

4.688 -----------18.698 -----------26.150 =======

13.433 -----------20.198 =======

De toename van de schuld in rekening courant met Publieke Omroep wordt met name veroorzaakt doordat NPO heeft verzuimd het jaarlijkse voorschot op het benodigde werkkapitaal te verrekenen. Het gaat om een bedrag van circa € 4,9 mln dat door de VARA begin januari volledig is terug betaald.

JAARREKENING 2011

NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE RECHTEN EN VERPLICHTINGEN In 2010 heeft de VARA een overeenkomst gesloten met Dutchview over het afnemen van door Dutchview ter beschikking te stellen faciliteiten voor het maken van televisieprogramma's. Deze overeenkomst heeft betrekking op de periode 2010 - 2013. Gedurende deze periode zal de VARA jaarlijks minimaal voor € 3 miljoen aan faciliteiten bij Dutchview afnemen. Omdat de werkelijke omzet ruimschoots hoger ligt dan de contractueel overeengekomen minimum omzet, zijn er geen additionele verplichtingen uit hoofde van die overeenkomst.

JAARREKENING 2011 Toelichting op de exploitatierekening 2011 (x € 1.000) LASTEN Lonen, salarissen en sociale lasten

€ 21.211

Het gemiddeld aantal werknemers over het boekjaar beloopt 321 (2010: 332) Het totaal van salarissen en sociale lasten is als volgt samengesteld. Lonen, salarissen overwerk e.d. Pensioenpremies Sociale lasten Dotatie reorganisatievoorziening

2011 2010 16.567 16.502 2.195 2.146 2.365 2.398 84 46 ------------ -----------21.211 21.092 ==============

Specificatie personele bezetting naar bedrijfsonderdeel: Radio Televisie Nieuwe media Uitgeverij & Sales Staf & Ondersteuning Totaal

2011 2010 38,1 39,7 141,0 148,7 44,2 41,7 29,2 30,3 68,4 72,2 --------------- -----------321,0 332,6 ======== ======

De bezetting is in full-time equivalenten, gemiddeld over het jaar genomen. De samenstelling van bestuur, directie en raad van toezicht is vermeld op pagina @@.

Directe productiekosten

€ 45.748

Specificatie van de directe productiekosten Technische productiekosten Media-aanbod Honorering freelancers Media-aanbod Overige direkte productiekosten Media-aanbod Programmablad Nevenactiviteiten Vereniging Totaal

2011 2010 12.972 14.369 9.956 11.070 13.233 15.510 8.931 8.939 473 734 183 145 --------------- -----------45.748 50.767 ======== ======

De afname van de productiekosten media-aanbod is te verklaren door wijzigingen in het televisie-uitzendschema in 2011 t.o.v. 2010. In de productiekosten is een bedrag van € 6.391 aan kosten van onafhankelijke producenten begrepen. Overige bedrijfslasten

€ 4.063

Specificatie van de overige bedrijfslasten Medewerkergebonden algemene kosten Huisvesting Uitzendkrachten en uitbesteed werk Algemene afdelingskosten Promotie en campagnekosten Kosten VARA gids Overige kosten Totaal

2011 2010 326 469 718 778 523 502 1.061 1.264 1.110 767 322 322 2 0 --------------- -----------4.062 4.102 ======== ======

De intensiteit van ledenwerfactiviteiten is in het najaar 2011 verhoogd. Hierdoor stijgen de promotie en campagnekosten.

JAARREKENING 2011 Toelichting op de exploitatierekening 2011 (x € 1.000) BATEN Media-aanbod

€ 54.124

Specificatie van de baten inzake verzorging media-aanbod 2011 Vergoedingen ex artikel 2.149 t/m 2.153 Mediawet Radio Televisie Inzet surplus reserve media-aanbod (televisie) Internet Themakanalen Indirecte kosten

2010

5.304 5.431 43.027 44.478 0 679 1.514 1.444 1.185 1.185 3.094 3.303 --------------- -----------54.124 56.520 ======== ======

De afname bij TV is te verklaren door wijzigingen in het uitzendschema in 2011 t.o.v. 2010. € 615

Programmagebonden eigen bijdragen Co-productiefonds Binnenlandse Omroep (CoBo) Mediafonds (voorheen Stimuleringsfonds) Overige opbrengsten Media-aanbod

2011 2010 361 185 153 878 101 96 --------------- -----------615 1.159 ======== ======

Opbrengst programmabladen

€ 14.000

Specificatie van de opbrengsten programmabladen Abonnementsgelden Losse verkoop Advertenties Overige opbrengsten

Overige bedrijfsopbrengsten NPO stimulering diversiteit Boekwinst verkoop bedrijfsauto's Overigen

Rentebaten & Inkomsten uit beleggingen

2011 2010 11.171 11.777 946 1.068 1.871 1.538 12 15 --------------- -----------14.000 14.398 ======== ====== €

7

2011 2010 7 0 0 18 0 2 --------------- -----------7 20 ======== ====== € 1.412

Deze post is inclusief € 0,6 miljoen aan intern toegerekende rente (2010:€ 0,7 miljoen.). Het betreft door de Vereniging beschikbaar gestelde middelen ten behoeve van de nieuwbouw.

Hilversum, 21 maart 2012

Het Bestuur

namens de Raad van Toezicht: R.A. Koole

JAARREKENING 2011 OVERIGE GEGEVENS Samenstelling Raad van Toezicht, Bestuur en Directie Het bestuur en directie van de VARA was in 2011 als volgt samengesteld:

Naam Dhr.C.F. Korvinus Dhr. H.A. Andersson Dhr. M. Minkman Dhr. F.J. Klein Mevr. I.F. Moltmaker

Functie Voorzitter, bestuur Voorzitter, bestuur Penningmeester, bestuur Directeur Radio/Televisie en Nieuwe Media, per 1 november bestuurder Directeur Uitgeverij

Contractduur/financieringsbron Tot 1 mei 2011 fulltime, financiering uit verenigingsmiddelen Vanaf 1 mei 2011, 32 uur per week, financiering uit verenigingsmiddelen 32 uur per week, financiering uit verenigingsmiddelen Fulltime, gedeeltelijke financiering uit omroepmiddelen Fulltime, financiering uit verenigingsmiddelen

De Raad van Toezicht was als volgt samengesteld: Functie Dhr. R.A. Koole Dhr. F. Sidali Dhr. J. Bruins Mevr. A.M. de Groot Mevr. G.J.J. Prins Dhr. G. Th. Den Uyl Mevr. V.M. Dalm Dhr. J. Driessen

Voorzittter m.i.v. 1/6 tot 1/4 tot 1/6

De totale honorering voor bestuur, directie en leden raad van toezicht bedroeg in 2011 € 843.058 (2010: € 797.819). De vergoeding is bestaat uit fiscaal belastbaar loon, de pensioenafdrachten van de werkgever en de ontslagvergoeding. De vergoeding is als volgt nader te specificeren:

Bestuurders en gewezen bestuurders Directie en gewezen directie Leden raad van toezicht

2011 470.186 294.971 77.901

2010 411.730 309.794 76.295

Totaal

843.058

797.819

Uit privacy overwegingen is ervoor gekozen om de honorering niet per individu openbaar te maken. Gegevens in het kader van de WOPT Functionaris presentator 1 presentator 2 presentator 3

contractperiode 2011 12 12 12

2010 12 12 12

bestuurder

4

Functionaris bestuurder

pensioenbijdrage wg en wn 2011 2010 14.112 42.559

fiscaal loon 2011 2010 toelichting 281.261 316.726 marktconforme honorering 377.174 364.173 marktconforme honorering 493.420 463.541 marktconforme honorering

12

65.085

173.991 marktconforme honorering

beëindigingsvergoeding 2011 2010 86.753 0

De grondslag voor de WOPT is het fiscaal loon. Accountantskosten In het boekjaar zijn de volgende honoraria van KPMG Accountants N.V. ten laste gebracht van de onderneming, een en ander zoals bedoeld in artikel 2:382a BW, lid 1 en 2 (bedragen excl. BTW): Onderzoek van de jaarrekening Andere controleopdrachten Totaal

2011 60.000

2010 59.000

6.200

10.577

66.200

69.577

Resultaatbestemming Het resultaat is onttrokken aan de reserve voor programmadoeleinden. Overige gegevens De accountantsverklaring is op de volgende pagina's opgenomen.

Controleverklaring bij de Jaarrekening Afgegeven ten behoeve van het Commissariaat voor de Media Aan: het Bestuur van Omroepvereniging VARA

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2011 van Omroepvereniging VARA, te Hilversum gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2011, het kasstroomoverzicht 2011 en de exploitatierekening over 2011 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de instelling is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het bestuurs- en jaarverslag, beide in overeenstemming met de Regeling vaststelling Handboek Financiële Verantwoording landelijke publieke media-instellingen, Wereldomroep en Ster 2011. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor de financiële rechtmatigheid van de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties. Dit houdt in dat deze bedragen in overeenstemming dienen te zijn met de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen. Het bestuur is tenslotte verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de naleving van de relevante wet- en regelgeving mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle, als bedoeld in artikel 11, tweede lid van de Mediaregeling 2008. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden en het Controleprotocol landelijke publieke media-instellingen, Wereldomroep en Ster van de Regeling vaststelling Handboek Financiële Verantwoording landelijke publieke media-instellingen, Wereldomroep en Ster 2011. Dit vereist dat wij voldoen aan voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controleinformatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming,

42

met inbegrip van het inschatten van de risico's dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan alsmede voor de naleving van de betreffende wet- en regelgeving, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de instelling. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte financiële rechtmatigheidcriteria en van de redelijkheid van de door het bestuur van de instelling gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Omroepvereniging VARA per 31 december 2011 en van het resultaat over 2011 in overeenstemming met de Regeling vaststelling Handboek Financiële Verantwoording landelijke publieke media-instellingen, Wereldomroep en Ster 2011. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties over 2011, voldoen aan de eisen van financiële rechtmatigheid. Dit houdt in dat deze bedragen in overeenstemming zijn met de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen, zoals vermeld in het Controleprotocol landelijke publieke mediainstellingen, Wereldomroep en Ster van de Regeling vaststelling Handboek Financiële Verantwoording landelijke publieke media-instellingen, Wereldomroep en Ster 2011. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:393 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Amstelveen, 21 maart 2012 KPMG ACCOUNTANTS N.V.

J.E.M. Brinkman RA

43

Bijlage 1: Realisatie doelstellingen Onderwerp Bestuur en bestel

Onderdeel Bestel

Hoofddoelstelling Bezinnen op toekomst VARA en publieke bestel als geheel.

Subdoelstellingen Behoud extern pluriform bestel bestaande uit omroepverenigingen.

Verkleining van aantal spelers in Hilversum zodat het aanbod van de publieke omroep, samen met de Raad van Bestuur van de NPO, beter kan worden vastgesteld. Vervullen voortrekkersrol bij hervorming publieke bestel.

Realisatie Gezamenlijk voorstel herinrichting publieke omroep d.d. 19 mei 2011. Naar aanleiding van de brief van 17 juni 2011 van de minister van OCW, aangepast voorstel, inclusief budgetafspraken, d.d. 16 november 2011. Actieve lobby richting Den Haag: gesprekken met mediawoordvoerders Tweede Kamer en Minister van OCW. Gezamenlijk voorstel herinrichting publieke omroep. Gedifferentieerd programmaversterkingsbudget brede (gefuseerde) omroepen én specifieke omroepen. Gesprek minister OCW in februari 2011, samen met BNN, over plannen voor fusie van de beide omroepbedrijven. Gesprekken Raad van Bestuur NPO over uitwerking model. Actieve rol in aangepast voorstel in november 2011.

Bezinnen op toekomst VARA

Voeren verkennende gesprekken met (verwante) publieke omroepen.

In de periode 1 januari – 1 juli 2011 hebben we verkennende gesprekken gevoerd met BNN. Hiervoor werd een projectstructuur opgesteld, bestaande uit een stuurgroep en werkgroepen. Na de juni-brief van de minister hebben we in het najaar 2011 verkennende gesprekken gevoerd met de KRO over mogelijkheden van samenwerking. Met het voorstel van 16 november 2011 zijn de gesprekken met BNN vervolgd.

44

Onderwerp Televisie, Radio en Nieuwe Media

Onderdeel Algemeen

Hoofddoelstelling Inhoud

Subdoelstellingen Zoveel mogelijk handhaven onze (geprofileerde) journalistieke programma’s.

De VARA wil de belangrijkste producent blijven van haar content.

Realisatie Bijvoorbeeld gerealiseerd met: Uitgesproken VARA: geprofileerd programma, met lagere kijkcijfers. De dag die de wereld veranderde. Bijvoorbeeld gerealiseerd met: Overspel, Kanniewaarzijn, De Waan van de Dag, De Ombudsman, Veerboot naar Holland, 9/11: De dag waarop de wereld veranderde, ZEMBLA, De Magie van Mandela, DWDD, P&W, Kinderen voor Kinderen, allemaal titels in eigen beheer. Alleen bij amusement wordt veel gebruik gemaakt van buitenproducenten zoals E.V.A. (van Paul de Leeuw) en CCCP (o.a. Rambam).

Breed publiek/bereik: goede spreiding van haar aanbod onder alle leefstijlgroepen en andere demografische, groepsindelingen

Diversiteit

Zoveel als mogelijk zorgen voor een evenwichtige spreiding van zendtijd en geld over de netten en zenders.

totaal

geld

N1

31%

43%

N2

25%

24%

N3

44%

33%

Evenaren van kijkdichtheid en marktaandeel aan die van 2010, een uitzonderlijk goed jaar. Bij radio: minimaal handhaving van de resultaten van 2009/2010 Op internet qua bereik de grootste ledengebonden omroep.

In 2011 zijn we er in geslaagd om de uitstekende cijfers van 2010 te evenaren. De resultaten conform de doelstelling gelijk gebleven aan die van 2009/2010. Gerealiseerd: gemiddeld 160.000 bezoekers per dag.

Prioriteit zowel in aanbod als in personeelsbeleid.

Diversiteit in het aanbod op televisie is bij de VARA zichtbaar in bijvoorbeeld de casting van televisieseries, zoals Overspel, Kinderen Geen Bezwaar en One Night Stand. Bij amusement onder meer in een nieuw programma zoals Carribean Combo. Bij informatief in een documentaireserie zoals Veerboot naar Holland. Op het gebied van personeelsbeleid blijft diversiteit een punt van zorg en aandacht.

45

Onderwerp

Onderdeel

Hoofddoelstelling Innovatie: programmaontwikkeling en –vernieuwing

Subdoelstellingen Vrijmaken extra middelen voor extra inspanningen.

Realisatie Gerealiseerd door bijvoorbeeld: DWDD Recordings, het experiment met Dolf Jansen die ‘de conference van het volk’ bracht op basis van input van de kijkers (P&W).

Bemachtigen experimenteerplekken om nieuwe programmaformules uit te proberen.

Gerealiseerd: Via TVLab: Gajes (misdaadprogramma), Rambam (rebelse vorm van journalistiek), Carribean Combo (4 cabaretiers met een heel divers publiek) en Sketchup (van Haye van der Heijden).

Schermenbeleid.

De eerste drie programma’s belandden in de top 4 van best gewaardeerde programma’s van het TVLab. De gedachtes en concrete conceptontwikkelingen rondom het zogenaamde tweede scherm zijn inmiddels ver gevorderd en medio 2012 zullen de eerste versies live gaan. De Waan van de Dag: state of the art twittergrafiek Deze applicatie is modulair ontwikkeld zodat we hem nu voor andere programma’s kunnen gaan hergebruiken. GIEL: aantal volgers van Giel is exponentieel gestegen dit jaar. Ontwikkeling speciale Twitter-functionaliteit voor mobiele gebruikers. De Facebook-live chat functie bij DWDD en P&W. In 2012 volgt onder meer Kassa.

Social Video Player: VARA's online live Videoplayer met interactieve en informatieve laag.

De aangekondigde Social Video Player die gerelateerde content op basis van trefwoorden uit Teletekst genereert wordt medio 2012 verwacht. Geïntegreerde audioplayer van DMDD op site DWDD.

46

Onderwerp

Onderdeel Speerpunt Consumenteninformatie

Speerpunt Natuur & Milieu

Hoofddoelstelling Verdieping speerpunt door activiteiten op netten en platforms meer in samenhang te brengen en aanvullend te laten zijn

Versterken positie VARA op terrein van natuur en milieu

Subdoelstellingen Nieuw gezicht en uitstraling Kassa. Onderzoek verlenging Kassa op televisie.

Onderzoeken mogelijkheid radioprogramma over alle vernieuwingen en wetenswaardigheden nieuwe media. Duidelijkheid over positie Consumenten24 als zelfstandig themakanaal. Gifkikkers alsnog realiseren.

Uitbouw van het succesvolle merk Vroege Vogels. Meer inzetten social media (o.a. Twitter en Facebook) rond radio-uitzendingen.

Speerpunt Informatie en Debat

Voortzetten rijke traditie van journalistieke, toegankelijke en informatieve programma’s met aandacht voor onderwerpen die er toe doen.

Voortzetten sterke informatieve titels P&W en ZEMBLA en de recentere De Ombudsman en Uitgesproken VARA

Deze programma’s zullen worden verrijkt en verdiept door middel van community building, social video player etc. Wij hebben de ambitie voor een nieuw debatprogramma, in de traditie van Het Lagerhuis. In 2011 gaan we twee specifieke projecten realiseren in het kader van de intensivering van diversiteit: een 5-delige serie Veerboot naar Holland een thema-avond over multiculturele liefdesrelaties in Nederland Met het voortzetten van Joop.nl blijft de VARA een

Realisatie Brecht van Hulten, het nieuwe gezicht van Kassa is begonnen. De aangepaste uitstraling zal pas in september 2012 worden gerealiseerd en naar verwachting zal het programma dan ook langer zijn dan de huidige 29 minuten. Dit onderzoek heeft vooralsnog niet plaats gevonden. Consumenten24 is per 1-1-2012 opgehouden te bestaan als zelfstandig themakanaal. De ontwikkeling van dit programma is definitief stopgezet vanwege geen mogelijkheden voor plaatsing en weinig interesse bij BNN. De speciale uitzending van Vroege Vogels rondom het vinyl jubileum is hiervan een mooi bewijs geweest. Het heeft ons ook veel ‘likes’ opgeleverd. In 2012 zal Vroege Vogels online compleet worden aangepakt waarbij de ontwikkeling van de natuurkaart Nederland op Google Maps van centraal staat. Uitgesproken VARA is per september gestopt. Met Clairy Polak hebben we De Waan van de Dag ontwikkeld, dat vanaf november is gestart, een programma over journalistiek en media waarin wordt gesproken over de kwaliteiten en belangen van de journalistiek en verdieping wordt gegeven aan trends en hypes. De overige titels worden in 2011 voortgezet. Vanuit Facebook zijn meerdere activaties bedacht die veel reacties opleveren. Niet gerealiseerd. De start van De Waan van de Dag had prioriteit. Beide projecten zijn gerealiseerd.

Gerealiseerd:

47

Onderwerp

Onderdeel

Hoofddoelstelling

Subdoelstellingen progressieve opinie-, debat- en nieuwssite bieden.

Speerpunt Cabaret, Satire en Amusement

De VARA als dé cabaretomroep

Vasthouden van het huidige portfolio (registraties, Amsterdam Comedy Festival e.d.).

Start van een nieuw satirisch programma in het voorjaar van 2011.

Speerpunt Drama

De VARA wil een belangrijke rol blijven spelen in de ontwikkeling en realisering van oorspronkelijk Nederlandstalig televisiedrama

Realisatie Aanvullend is twee keer per week het Joop-debat op Radio 1 te horen. Gerealiseerd: tien theaterregistraties op Nederland 1 tweeëntwintig op Nederland 3. verslag van het Amsterdam Comedy Festival op Nederland 3. Frank Evenblij maakte voor Nederland 1 een serie van 3 afl. over 60 jaar cabaret op de Nederlandse televisie Vanaf eind mei zond de VARA een humorweek uit op Nederland 3 met diverse nieuwe humorproducties waaronder veel nieuw jong talent. Vanaf het najaar verscheen op zondagavond laat op Nederland 3 het programma HumorTV. Een collage van nieuwe en oude registraties gelardeerd met eigen productie van het themakanaal

Samen met BNN produceren van het programma De Leukste Dag. Succesvol in o.a. het Verenigd Koninkrijk onder de naam Red Nose Day: cabaretiers treden op voor goede doelen.

Gerealiseerd.

Het ontwikkelen van groot amusement voor de zaterdagavond ter vervanging van Mooi! Weer de Leeuw.

Gerealiseerd: Pau!L. Opvallend in het nieuwe format is de satirische quiz met vier cabaretiers die op geheel eigen wijze de week doornemen. Gerealiseerd.

Realiseren verschillend dramaseries: Kinderen Geen Bezwaar A’DAM - E.V.A Den Uyl en de affaire Lockheed Overspel

Van Overspel én A’DAM en E.V.A. wordt vanwege het succes bij pers en publiek een tweede reeks in ontwikkeling genomen. Verder worden er diverse (mini)series in ontwikkeling genomen die passen bij het profiel van de VARA. Lieve Lisa is in ontwikkeling.

48

Onderwerp

Onderdeel

Hoofddoelstelling

Subdoelstellingen In 2011 zullen de opnames plaatsvinden van de miniserie De Prooi op basis van het gelijknamige boek van Jeroen Smit.

In 2011 wordt verder gewerkt aan het verkennen een uniek crossmediaal dramaproject (The Artist), in samenwerking met buitenlandse omroepen.

Realisatie De financiering van De Prooi komt nog niet rond voor productie in 2011. Gezien het belang dat de VARA hecht aan miniseries zoals De Prooi over recente, actuele gebeurtenissen met een grote maatschappelijke impact, zal de VARA de serie in 2012 alsnog proberen te financieren en realiseren. Het Domino-Effect zal als gevolg van vertraging in de postproductie pas in 2012 in de bioscopen te zien zijn en zal daarna conform de afspraken op televisie worden uitgezonden. Daarnaast zijn er in 2011 diverse door de VARA gecoproduceerde speelfilms en een televisiefilm uitgezonden, waaronder Vakantie in eigen land en Wit Licht. In 2011 wordt reeks zes van het project One Night Stand uitgezonden. De zevende reeks wordt in ontwikkeling genomen. Ook neemt de VARA deel aan De Oversteek, een project dat jonge makers een springplank biedt naar het maken van een bioscoopfilm, maar tegelijk een investering is in innovatie en talent voor televisiedrama. Het Mediafonds levert een productiebijdrage. De opnames zijn gestart in het najaar van 2011. Uitzending vindt plaats in 2012.

Abonnee-oplage maximaal 2,5% onder marktgemiddelde

Gerealiseerd: 1% onder marktgemiddelde (HOI q1, q2 en q3)

Maximaal 19.000 ex. daling in abonneestand

Daling van 17.000 ex. gerealiseerd

Gemiddelde losse verkoop 19.700 ex.

Gerealiseerd: gemiddelde losse verkoop 19.431 ex.

Bezoekersaantallen VARAgids.nl minimaal vertienvoudigd

Doelstellingen niet gerealiseerd door uitstel VARAgids app. Reden uitstel: de overname van de belangrijkste software leverancier Woodwing door concurrent Adobe.

De speelfilm Het Domino-effect zal in 2011 in de bioscopen te zien zijn en uitgezonden worden in 2012.

Om innovatie te bevorderen en de positie van de VARA te waarborgen zijn we actief in talentscouting en – ontwikkeling, bijvoorbeeld in een inmiddels jaarlijks terugkerend project als One Night Stand.

Uitgeverij

VARAgids

Oplage

Digitaal

Brede uitzet filmpje via partners 2.000 bezoekers per dag voor de gratis iPhone app

49

Onderwerp

Onderdeel

Hoofddoelstelling

Subdoelstellingen

Realisatie

Introductie betaalde iPad app volgens plan Redactie

Advertentie

Advertentiemarkt

Besparing redactiekosten van 250.000 euro

Gerealiseerd is een besparing van ruim 300.000 euro versus de VB 2011.

Redactieproces inrichten op crossmediale output

Dit wordt gerealiseerd met de start van de iPad-editie in 2012.

Stabiele advertentiemarktopbrengst

Bijna gerealiseerd, 50.000 euro minder omzet dan in 2010, vooral door wisseling in de bezetting.

Inzet thematische specials

Gerealiseerd. Er zijn diverse specials ingezet zoals reizen, cultuur en de twee zeer succesvolle specials rond digitale zenders. Gerealiseerd: was in 2011 gemiddeld 3.419 vs. 3.039 euro in 2010. Door hogere out of pocket kosten van de gesponsorde inserts (folders, plakkaarten etc.) per saldo toch een iets lagere netto bijdrage. Er zijn in 2011 31.475 nieuwe abonnees geworven vs. 11.327 in 2010. Het aantal opzeggers in 2011 was 47.065 vs. 33.383 in 2010. Beide cijfers liggen hoger dan vorig jaar vanwege het werven met stoppende abonnementen. Toch zijn er per saldo ca. 7.000 meer abonnementen geworven versus 2010. Dit jaar is gestart met de ‘rode hand’-campagne. Deze is een aantal keer op de cover gebruikt en is het centrale advertising property in alle commerciële uitingen van de gids. Binnen de beperkte mogelijkheden van UIS is hiermee gestart, bijv. door meer te differentiëren in aanbiedingen bij de herwerfacties. Met de oplevering van Invenna wordt dit volgend jaar verder uitgebouwd. Gerealiseerd Diverse acties met kranten Overspel (aan België)

Hogere netto-opbrengst per pagina

Marketing

Marketing

Instroom verhogen en uitstroom stabiel

Positionering beter uitdragen

Toepassen van CRM/lead generation

Sales

Exploitatie rechten

Optimale exploitatie van rechten

Exploitatie via huidige afzetmarkt Exploitatie in B2B markt Verkoop programma’s en formats

50

Onderwerp

Onderdeel

Hoofddoelstelling

Subdoelstellingen Exploitatiemogelijkheden van VOD, games en applicaties Exploitatie van content op fysieke en niet fysieke dragers Ontwikkelen muziekuitgeverij Verstrekken licenties aan derden

Vereniging

Communicatie en Marketing

1

Ledengroepen

Het betrekken van leden bij de vereniging

9 ledengroepen rondom thema’s: - TV-programma’s van de VARA (3 x) - Cabaret - Kassa - Sara op Zondag - Joop.nl - De Gids.fm - Quizplatform

Ledenpanel

Het betrekken van leden bij de vereniging

Continueren 6-8 x per jaar toesturen vragenlijst

Verenigingsraad

Invulling geven aan de democratische vereniging

Vergroten en verdiepen band tussen vereniging en bedrijf Vergroten zichtbaarheid van de VR

Communicatie

Bewaken en verstevigen positionering merk VARA

Ledenwerving

Werven van leden ter

Realisatie Diverse afleveringen ZEMBLA (België) In onderzoek genomen. 27 nieuwe titels1 Aan het fonds van de eigen muziekuitgeverij zijn meer dan 70 nieuwe titels toegevoegd. Gerealiseerd. Mede door het 60-jarig tv-jubileum is in 2011 door de afdeling een record aantal licenties (meer dan 1100) verstrekt aan andere omroepen. Gerealiseerd: TV programma’s van de VARA (3x) Cabaret Kassa Overige ledengroepen zijn niet doorgegaan vanwege te weinig aanmeldingen. Extra gerealiseerd: De VARA op weg naar het ROC Almere Gerealiseerd: De Ombudsman Spijkers met Koppen Storm op komst Kanniewaarzijn Overspel De Waan van de Dag Regelmatig plaatsen van discussie- en reactiefora op de site van de Verenigingsraad. Belactie VR-leden bellen VARA-leden Aanscherpen huisstijl Bewaken VARA-idents Promoten programma’s sterk met VARA-profiel. Genereren publiciteit nieuwe programma’s Start campagneteam

zie bijlage 5 51

Onderwerp

Onderdeel

Hoofddoelstelling ondersteuning VARA

Subdoelstellingen

Realisatie Ledenwerfspotjes (Café de Wereld) november 2011 Voortzetten succesvolle loyaliteitsacties

52

Bijlage 2: Televisieprogrammering 2011 Nederland 1 Pauw & Witteman Kassa De slag om de Eerste Kamer Kanniewaarzijn Evenblij met…. Kinderen Geen bezwaar Kinderen Geen bezwaar hh Evenblij met 60 jaar cabaret Vuurzee II herhaling Overspel Sonja De Magie van Mandela Paul!l Pau!l Oudjaarsshow De TV Draait Door Oudjaarsconference Youp van ’t Hek - De Tweede Viool Liever dan Geluk hh Cabaret hh [*1] Cabaret nieuw [*2] Lingo Classics Aankoop: Law & Order

Aantal afleveringen 162 34 1 7 1 15 15 4 12 12 1 1 10 2 1 1 1 8 2 10 22

Nederland 2 Uitgesproken VARA Vroege Vogels Per Seconde Wijzer Twee voor Twaalf De Ombudsman De Waan van de Dag ZEMBLA Het evangelie van Ceasar Nieuwjaarsconcert A’DAM - E.V.A Veerboot naar Holland Aankoop: films [*5] Aankoop: Movies that Matter [*6] Aankoop: Mad Men Ellen Blazer: schitteren in de schaduw Vervuilt, vereenzaamd en verwaarloosd hh De bemoeizorgers Merijntje Gijzens Jeugd (60 jr tv, 1974) One night stand 9/11: De dag die de wereld veranderde Lachen na de Twintowers Honger naar verandering Filmlab: de rode loper Ober hh De laatste dagen van Emma Blank hh Kleine Teun hh

67 16 26 26 19 8 27 1 1 8 5 2 3 13 1 1 1 11 4 3 1 1 1 1 1 1 53

De Jurk hh

1

Nederland 3 De Wereld Draait Door De Wereld Draait Door compilatie Je mist meer dan je ziet DWDD recordings Madiwodovrijdagshow Evenblij met…. Je papa is je vader niet Nachtegiel Kinderen voor Kinderen Klinkklaar Kinderen voor Kinderen Songfestival Kinderen voor kinderen 2011 Op weg naar het Lagerhuis 3FM awards De Gekste Dag Dr. Ellen Aankoop film [*5] Storm op komst TV lab: RAMBAM TV lab: Caribbean Combo TV lab: Gajes TV lab: Sketchup Cabaret nieuw [*3] Cabaret herhaling [*4] Humorweek Jong talent Humorweek Evenblij met ….humor Humorweek docu Erop of Eronder Humorweek Amsterdam Comedy Festival 2011 Humorweek registratie 20 jr Comedytrain Humorweek hh Grenzen aan de grap Humorweek hh Evenblij met..Jan Jaap v.d Wal Humorweek: Mike & Thomas pilot 24/7 HumorTV Wit Licht Vakantie in eigen land Alles is liefde All Stars de speelfilm hh Ik omhels je met 1000 armen hh Spion van Oranje Johan hh Homo thema avond: Flikker op

175 28 5 2 79 4 1 49 8 1 1 1 1 1 9 7 8 1 1 1 1 11 12 5 5 1 2 1 1 1 1 10 10 1 1 1 1 1 1 1 1

[*1]

Najib Amhali: Best of Herman Finkers: Na de Pauze Jan Jaap van der Wal: Zonder band Karin Bloemen: Overgang Lenette van Dongen: Nike Bert Visscher: Stoffe Jongens Brigitte Kaandorp: Zo

[*2]

Youp van 't Hek: Omdat de nacht Claudia de Breij: Hete Vrede

54

[*3]

[*5]

Ronald Goedemondt: Dedication Mike & Thomas: Sex & drugs & Hoogbarok Eric van Sauers: Ridder Schudden: Ruis Caribbean Combo kerstspecial Sanne Wallis de Vries: Kakapassa Klaas van der Eerden: Schwalbe

[*4]

Roue Verveer : Mans genoeg Murth Mossel: Eerste persoon enkelvoud Sara Kroos: Boheems Kamps & Kamps: 1

HW HW

Broken Flowers (N2) When They Are All Free (N2) The Insider (N3) + herhalingen The 25th hour (N3) + herhalingen The Deer Hunter (N3) + herhalingen The Cider House Rules (N3)

[*6]

HW HW HW

HW HW

Plien & Bianca: Wie dan allemaal Lebbis: Hoe laat begint het schieten Sara Kroos: Bries Claudia de Breij: I Claudia Caribbean Combo Micha Wertheim: Voor de grap Dames voor na vieren: Hijgende Hakken Murth Mossel: Status aparte Theo Maassen: Tegen beter weten in Droog Brood: Een frisse wind Roue Verveer: Voorwaardelijk vrij Eric van Sauers: Een fijn warm mens Tibet in song New Year Baby hh Road to Guantanamo Bay hh

55

Bijlage 3: Radio en Internet 2011 Speerpunt Consumenteninformatie

Activiteiten

Platform

Kassa website Radio Kassa Consumenten 24

Internet Radio 1 Digitaal themakanaal

Vroege Vogels radio + website

Radio 1 & Internet

Pauw & Witteman website Argos Joop.nl Blikvoer.tv ONJO.nl Degids.fm + website

Internet Radio 1 Internet Internet Internet Radio 1 & Internet

Humor24 + website For the record KvK website Spijkers met Koppen De Heer ontwaakt! + website GIEL + website NachteGiel + website Giel Jazz Claudia d’r op De n8 klinkt anders Sara op Zondag

Digitaal themakanaal Radio 2 Internet Radio 2 Radio 2 & Internet 3FM & Internet 3FM & Internet Radio 6 3FM Radio 1 Radio 2

Overspel website The Artist (nieuw) website

Internet Internet

De Wereld Draait Door website Componist van de week Pianistenuur Afslag Thunder Road Sweet Soul Music

Internet Radio 4 Radio 4 Radio 6 Radio 6

Quizzenplatform

Internet

Natuur & milieu

Informatie & debat

Cabaret, satire, amusement

Drama

Cultuur

Kennisquizzen

56

Bijlage 4: Prijzen VARA 2011 PRIJZEN INFORMATIE: Weense Erasmus EuroMedia Awards de Medal of Excellence for Conversational Feature: Veerboot naar Holland Persprijs Rotterdam 2011: Veerboot naar Holland Gouden CD: Vroege Vogelzang deel 1

PRIJZEN DRAMA: Lira Prijs: Annie M.G. Nominatie: Beeld & Geluid Awards: Beste acteur/ Teun Luijckx voor zijn rol in A’DAM – E.V.A. Nominatie: Beeld & Geluid Awards: Beste fictie/ A’DAM – E.V.A. Nominatie: Beeld & Geluid Awards: Catherine ten Bruggencate een nominatie voor ‘Beste Actrice’ in haar rol in de dramaserie Den Uyl en de affaire Lockheed Nominatie: Beeld & Geluid Awards: Joop Keesmaat een nominatie voor ‘Beste Acteur’ voor zijn rol in de dramaserie Den Uyl en de affaire Lockheed Zilveren Krulstaart: A’DAM - E.V.A Festival de la Fiction TV/ La Rochelle: A’DAM – E.V.A. La Rochelle voor A’DAM - E.V.A. (gewonnen) Prix de la meilleure série Européenne et internationale Remis par un jury de journalistes A’DAM - E.V.A – Pays-Bas Beeld & Geluid Award Categorie Fictie voor Annie M.G. (B&G Awards over 2010, uitgereikt in 2011) Beeld & Geluid Award Beste acteur voor Annie M.G. (en voor Bernhard, Schavuit van Oranje) (B&G Awards over 2010, uitgereikt in 2011)

PRIJZEN RADIO: Claudia de Breij; nominatie RadioRing Giel Beelen; nominatie RadioRing

PRIJZEN AMUSEMENT: Zilveren Nipkowschijf 2011 voor De Wereld Draait Door BVN Trofee 2011 voor De Wereld Draait Door The New York Festivals/ World’s best Television & Films: Finalist Certificate voor uitzending X De Leeuw over mensen met Down

PRIJZEN UITGEVERIJ: Nominatie Mercur/ categorie ‘Tijdschriftreportage van het Jaar’: VARAgids – ‘Buis & Haard’

57

Bijlage 5: Overzicht producten Sales releasedatum Titel

Met

Product

Januari

Youp van 't Hek - Omdat de nacht

Youp van 't Hek

DVD

Januari

Herman Finkers - Liever dan geluk

Herman Finkers

CD/DVD

Januari

Gedoog, Hoop en liefde

Erik van Muiswinkel en vrienden

DVD

Januari

Nederlans Blazers Ensemble - Oud

Nederlands Blazers Ensemble

CD/DVD

Maart

Nederlands Blazers Ensemble

DVD

Maart

Nederlands Blazers Ensemble - The best of 10 years GielJazz

diverse artiesten

CD

Mei

Oppassen deel 10

DVD

Juni

Pipo in West-Best

Juli

De Enclave

Augustus Augustus

Kinderen voor Kinderen Songfestival 12 (2011-2012) Cultuuragenda

Coen Flink, Annette Barlo, Ben Hulsman etc. Cor Witschge, Marijke Bakker, Janine van Wely, etc. Jacob Derwig, Johan Leysen, Frank Lammers, etc. Kinderen voor Kinderen-koor niet van toepassing

Agenda

September

Kinderen voor Kinderen 32

Kinderen voor Kinderen-koor

CD

September

diverse artiesten

CDBOX

niet van toepassing

Boek

Oktober

Terug naar Lochem (Popfestival 19681986) De beste tv-interviews samengesteld door Sonja Barend DWDD recordings

diverse artiesten

CD

Oktober

Vroege Vogels 33 1/3 jr.

diverse artiesten

LP

Oktober

Vroege Vogels Vocaal

Wietske Loebis

CD

Oktober

Overspel

DVD

Oktober

Oppassen deel 11

November

Overspel

Sylvia Hoeks, Fedja van Huet, Kees Prins etc. Coen Flink, Annette Barlo, Ben Hulsman etc. Nicolet Steemers

November

Vroege Vogels Columns

niet van toepassing

Boek

November

Kinderen voor Kinderen 32

Kinderen voor Kinderen-koor

DVD

November

Kinderen geen bezwaar deel 11

DVD

November

60 jaar tv

Alfred van den Heuvel, Céline Purcell, Anne-Mieke Ruyten, etc. diverse artiesten

November

60 jaar tv

niet van toepassing

Spel

December

Rob de Nijs - Nestor

Rob de Nijs

CD/DVD

December

Laat Maar Zitten

John Kraaykamp, Pieter Lutz, Maarten Spanjer, etc.

DVD

September

DVD DVD CD

DVD Boek

DVD

58

Bijlage 6: Richtlijnen Goed Bestuur en Integriteit Voor de landelijke publieke omroep gelden richtlijnen voor Goed Bestuur en Integriteit. Het betreft richtlijnsets voor de gebieden: 1. Goed Bestuur en Toezicht 2. Integriteit 3. Verslaglegging 4. Cofinanciering (ideële sponsoring) 5. Interactieve telefoondiensten, SMS, 0900-lijnen en mobiel internet 6. E-mailmarketing De VARA kent, in aansluiting op richtlijnset 2, een Integriteitsregeling die normen, gedragsaanwijzingen en opgaveverplichtingen bevat waaraan medewerkers, bestuurders en toezichthouders zich moeten houden bij integere uitoefening van hun functie en ter voorkoming van (de schijn van) vermenging van privébelangen of die van derden met de zakelijke belangen van de omroep. De Integriteitsregeling maakt sinds 2010 integraal onderdeel uit van de Mediagedragscode van de VARA die eind 2009 is vastgesteld en begin 2010 op de VARA-website is gepubliceerd. Aanleiding voor deze Mediagedragscode is het verzoek van de minister van OCW dat alle publieke én commerciële omroepen een gedragscode voor de media zullen opstellen, waar de omroep vaststelt welke algemene normen hij hanteert bij het tot stand komen van zijn programma-aanbod. Deze code komt bovenop de bestaande richtlijnen voor Goed Bestuur en Integriteit. Met deze code moet het voor het publiek transparanter worden waar omroepen voor staan en waarop ze kunnen worden aangesproken. Elke VARA-medewerker ontvangt jaarlijks de Integriteitsregeling en wordt daarbij schriftelijk geattendeerd op het belang van naleving en vereiste opgaven. Iedere medewerker bij een publieke omroepinstelling moet bovendien jaarlijks een verklaring omtrent nevenfuncties/-werkzaamheden indienen, d.w.z. ook als men ze niet heeft. Aan de verklaring over 2010 is tevens toegevoegd een opgave van ontvangen geschenken en een opgave van financiële belangen. De VARA-website bevat een rubriek ‘Verantwoording’ met daarin rapportage en registratiegegevens, plus het jaarverslag, conform de richtlijnen 1, 2 en 3. In de jaarrekening worden gegevens opgenomen overeenkomstig de richtlijnen 1, 3 en 4. Het bestuur constateerde in 2011 geen feiten of omstandigheden die op niet goed naleven van de richtlijnen en de integriteitsregeling wijzen. Wijzigingen richtlijnen Goed Bestuur en Integriteit In 2009 begon de Commissie Integriteit Publieke Omroep met een evaluatie van de richtlijnen voor Goed Bestuur en Integriteit. In de zomer 2011 werd vervolgens een gewijzigde richtlijn ter consultatie voorgelegd aan de omroepen. Deze consultatie heeft geleid tot aanpassingen in het voorstel. Eind 2011 zijn door de NPO de nieuwe richtlijnen Goed Bestuur en Integriteit vastgesteld. Deze richtlijnen gelden met ingang van 1 januari 2012. De VARA heeft inmiddels in kaart gebracht wat de wijzigingen betekenen voor de VARA. Zij zal haar eigen regelingen en beleid in 2012 zoveel mogelijk in overeenstemming brengen met de gewijzigde richtlijnen.

59

Bijlage 7: Gelieerde stichtingen De VARA is betrokken in vier stichtingen: Stichting Heuvellaan, Stichting Nationaal Natuur- en Milieuspektakel 1994, Stichting VARA Speciale Akties en Stichting Op weg naar het Cabaretpodium. Stichting Heuvellaan Deze stichting heeft statutair een drieledige doelstelling: Het houden en beheren van aandelen in vennootschappen en het voeren van directie over ondernemingen. Het verlenen van diensten bij totstandbrenging van VARA-producties. De verlening van materiële en financiële ondersteuning aan de VARA met name ten behoeve van producties die kenmerkend zijn voor het ideële doel van de vereniging. Het bestuur van de stichting wordt op bindende voordracht van het VARA-bestuur benoemd door de stichtingsraad, waarvan de leden op hun beurt benoemd worden door de Raad van Toezicht van de VARA. In deze stichting, opgericht in 1987, vinden al jaren geen activiteiten meer plaats noch bestaan er actuele voornemens daartoe. De stichting wordt echter gehandhaafd als beschikbare rechtspersoon voor eventueel wenselijke, binnen de doelstelling vallende activiteiten. Stichting Nationaal Natuur- en Milieuspektakel 1994 Deze stichting is een overblijfsel van de Vroege Vogels-jubileummanifestatie in dat jaar. In het bestuur nemen, naast enkele VARA-functionarissen, vertegenwoordigers deel van een aantal in de manifestatie participerende organisaties. Alle activiteiten zijn afgewikkeld en de stichting is in feite leeg en inactief. Formele opheffing is voorzien, maar nog niet gerealiseerd. Stichting VARA Speciale Akties Eveneens inactief is de Stichting VARA Speciale Akties. In 1984 werd deze stichting de voortzetting, met een zoals de naam aangeeft wat verbrede doelstelling, van de vanaf de jaren ’50 tot de jaren ’80 roemrijke Stichting VARA Speelgoed Aktie. Sindsdien is de stichting slapend, maar wordt gehandhaafd als beschikbare rechtspersoon voor eventueel wenselijke, binnen de doelstelling vallende activiteiten. Stichting Op weg naar het Cabaretpodium Deze stichting werd in oktober 2007 opgericht ten behoeve van educatieve en creatieve activiteiten voor scholieren, die aan het gelijknamige programmaplan worden gekoppeld. Doel van de stichting is het ontvangen van en toezicht houden op subsidies ten bate van kennis- en talentontwikkeling op cabaretgebied, in het kader van het project Op weg naar het Cabaretpodium. Het bestuur van de stichting wordt benoemd door het bestuur van de VARA; met dien verstande dat de bestuursleden geen bestuurder, toezichthouder of personeelslid van de VARA (noch partner van) mogen zijn. Bij geen van de vier stichtingen is personeel in dienst.

60