Inhoudstafel
VOORWOORD
11
HOOFDSTUK 1 HET GEWONE LOON
13
1. Fiscale druk 1.1. Wettelijke bepalingen 1.2. Bezoldigingen van werknemers 1.2.1. Bezoldigingen in geld 1.2.2. Voordelen van alle aard 1.3. Fiscale druk
13 15 16 16 18 21
2. Parafiscale druk 2.1. Sociale zekerheid als werknemer 2.1.1. Sociale zekerheid werkgever 2.1.2. Sociale zekerheid werknemer 2.2. Sociale zekerheid als zelfstandige 2.3. Bijzondere bijdrage sociale zekerheid
21 22 22 22 23 25
3.
27
Verplichtingen voor de werkgever
HOOFDSTUK 2 VOORDELEN VAN ALLE AARD
29
1.
29
Algemeen
2. Principe van belastbaarheid in hoofde van de genieter 2.1. Bewijslast 2.2. Administratieve praktijken
29 31 31
3.
32
De raming van het voordeel van alle aard
4. Soorten voordelen van alle aard 4.1. Renteloze lening of lening tegen verminderde rentevoet 4.1.1. Principe
34 35 35
3
Alternatieve beloning en fiscus
4.2.
4.3.
4.4.
4.5.
4.6.
4.7.
4
Kluwer
4.1.2. Ontstaan van het belastbaar voordeel en belastbare basis 4.1.3. Referentievoeten A. Renteloze hypothecaire lening of hypothecaire leningen met vaste rentevoet B. Hypothecaire leningen met veranderlijke rentevoet C. Niet-hypothecaire leningen met vaste looptijd D. Niet-hypothecaire leningen zonder welbepaalde looptijd Gratis ter beschikking stellen van een onroerend goed 4.2.1. Bepaling van het voordeel voor de genieter A. Principe B. Bijzonderheden 4.2.2. Gevolgen in hoofde van de werkgever of vennootschap Gratis ter beschikking stellen van een kamer 4.3.1. Principe 4.3.2. Bijzonderheden Kosteloze verstrekking van verwarming en elektriciteit gebruikt tot andere doeleinden dan verwarming 4.4.1. Principe 4.4.2. Bijzonderheden Kosteloos beschikken over huispersoneel en de voordelen verkregen door huispersoneel 4.5.1. Principe 4.5.2. Bijzonderheden De verstrekking van voeding aan zeelieden en aan bouwvakkers wegens verwijdering van de werf 4.6.1. Principe 4.6.2. Bijzonderheid Kosteloze beschikking over een door de werkgever ter beschikking gestelde auto 4.7.1. Bepaling van het voordeel voor de genieter 4.7.1.1. Periode 1 januari 2010 – 31 december 2011 A. Principe B. Bedoelde voertuigen C. Notie persoonlijk gebruik D. Bijzonderheden E. Vrijstelling van het voordeel bij georganiseerd gemeenschappelijk vervoer 4.7.1.2. Vanaf 1 januari 2012 A. Principe B. Bedoelde voertuigen C. Notie persoonlijk gebruik D. Bijzonderheden E. Vrijstelling van het voordeel bij georganiseerd gemeenschappelijk vervoer
36 37 37 40 53 57 59 59 59 60 61 62 62 62 62 62 63 63 63 64 64 64 64 65 65 65 65 66 66 68 70 70 70 72 73 73 74
Kluwer
Inhoudstafel
4.7.2. Gevolgen in hoofde van de werkgever-vennootschap A. Vennootschapsbelasting B. Btw C. Socialezekerheidsbijdragen 4.8. Lichten van de aankoopoptie op het einde van het leasecontract 4.9. Kosteloze beschikking over een internetaansluiting en een pc 4.9.1. Bepaling van het voordeel voor de genieter A. Principe B. Bijzonderheden 4.9.2. Gevolgen in hoofde van de werkgever of vennootschap 4.10. Mobiele telefoon 4.11. Niet-ingehouden bedrijfsvoorheffing
75 75 76 78 79 81 81 81 82 82 83 85
HOOFDSTUK 3 SOCIALE VOORDELEN EN CULTURELE VRIJSTELLINGEN
87
1.
87
Algemeen
2. Fiscale en sociale gevolgen 2.1. Fiscale gevolgen 2.2. Socialezekerheidsgevolgen
89 89 89
3.
Lijst van sociale voordelen
89
4. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6.
Wettelijke vrijstellingen Maaltijdcheques Sport- en cultuurcheques Ecocheques Pc-privéplan Terbeschikkingstelling van fiets en toebehoren Fietsvergoedingen
97 98 100 101 102 103 104
5.
Sociale voordelen en btw
105
6. 6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.5.
Sociale voordelen en vennootschapsbelasting Algemeen principe: sociaal voordeel is niet aftrekbaar Deels sociaal voordeel, deels aftrekbare beroepskost Sommige sociale voordelen zijn wel aftrekbaar Een aantal specifieke gevallen Wettelijke vrijstellingen
107 107 109 110 112 114
5
Alternatieve beloning en fiscus
Kluwer
HOOFDSTUK 4 KOSTEN EIGEN AAN DE WERKGEVER
117
1.
Algemeen
117
2.
Definitie
117
3. Bewijslast 3.1. Fiscaalrechtelijke benadering 3.2. Sociaalrechtelijke benadering
118 118 120
4. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5.
Forfaitaire onkostenvergoedingen Vergoeding voor dienstreizen in België (dagvergoeding) Vergoedingen voor dienstreizen in het buitenland (dagvergoeding) Autokosten Andere forfaitaire vergoedingen Voorafgaande akkoorden en beslissingen 4.5.1. Individuele akkoorden 4.5.2. Voorafgaande beslissingen 4.5.3. Rijksdienst Sociale Zekerheid
122 122 125 127 128 129 129 129 132
5.
Ficheverplichting
133
HOOFDSTUK 5 AANDELENGERELATEERDE BELONING
135
1.
Inleiding
135
2.
Aandelenaankoopplannen
136
3.
Hefboom aandelenplannen
139
4.
“Restricted stock”-plannen
139
5. 5.1. 5.2. 5.3. 5.4.
Aandelenopties Wettelijke regeling Belastbaar moment Het belastbare bedrag Voorbeeld
140 140 141 142 146
6. OTC-aandelenopties 6.1. Omschrijving 6.2. Fiscaalrechtelijke aspecten 6.2.1. Principe
147 147 148 148
6
Kluwer
Inhoudstafel
6.2.2. Ruling 6.2.3. Voorbeeld
149 150
7. Langlopende warrants 7.1. Omschrijving 7.2. Fiscaalrechtelijke en socialezekerheidsaspecten 7.2.1. Principe 7.2.2. Voorbeeld
151 151 152 152 153
HOOFDSTUK 6 WERKNEMERSPARTICIPATIE
155
1.
Algemeen
155
2.
De verschillende vormen van toekenning
156
3.
Welke ondernemingen-werkgevers komen in aanmerking?
157
4. De voorwaarden betreffende het participatieplan 4.1. Het participatieplan moet vastgelegd zijn in een CAO of in een bijzondere toetredingsakte 4.2. Het participatieplan moet gelden voor alle werknemers 4.3. Objectieve differentiatie van de deelnames in de winst of het kapitaal 4.4. Limieten van toepassing op het totaalbedrag van de participatie 4.5. Het participatieplan mag geen bestaande looncomponenten vervangen 4.6. De invoering van het participatieplan mag niet gepaard gaan met een vermindering van tewerkstelling 4.7. Onbeschikbaarheidsvoorwaarde (van toepassing bij een kapitaalparticipatieplan) 4.8. Terbeschikkingstellingsvoorwaarde bij een investeringsspaarplan
158
5. De praktische invoering van een participatieplan 5.1. De vennootschap heeft een vakbondsafvaardiging 5.2. De vennootschap heeft geen vakbondsafvaardiging
160 161 161
6.
De verplichte inhoud van een participatieplan
162
7. 7.1. 7.2. 7.3. 7.4.
Het fiscaal en socialezekerheidsstelsel van het participatieplan De behandeling in hoofde van de werkgever De behandeling in hoofde van de werknemer Cijfervoorbeelden Formaliteiten
163 163 163 165 168
158 158 158 159 159 159 159 160
7
Alternatieve beloning en fiscus
Kluwer
HOOFDSTUK 7 NIET-RECURRENTE RESULTAATSGEBONDEN VOORDELEN
169
1.
169
Algemeen
2. Het begrip niet-recurrente resultaatsgebonden voordelen 2.1. Definitie 2.2. Toepassingsgebied 2.2.1. Contracterende partijen 2.2.2. Doelstellingen 2.2.3. Referteperiode 2.2.4. Het niet-recurrent resultaatsgebonden voordeel
170 170 170 170 172 173 175
3. Procedure 3.1. Plan betreffende de toekenning van niet-recurrente resultaatsgebonden voordelen 3.1.1. Voorafgaande voorwaarden 3.1.2. Het plan: verplichte vermeldingen 3.1.3. Onderhandelingsfase 3.1.4. Wijzigingen van de te behalen doelstellingen 3.1.5. Omzetten van bestaande loonbestanddelen
176
4. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5.
184 184 185 185 186 187
Fiscale en sociale behandeling Socialezekerheidsbehandeling Fiscale behandeling Arbeidsrechtelijke behandeling Sancties Cijfervoorbeeld
176 176 177 177 182 183
HOOFDSTUK 8 SALARISSPLITSING
189
1.
189
Algemeen
2. Fiscaal rijksinwonerschap in België 2.1. Intern recht 2.2. Verdragsrecht
190 190 191
3. Salarissplitsing voor rijksinwoners 3.1. Geen dubbelbelastingverdrag 3.1.1. De belastbare grondslag 3.1.2. Dubbele belasting? 3.1.3. Specifiek geval – landen zonder personenbelasting 3.1.4. Beoordeling
192 192 192 193 194 194
8
Kluwer
Inhoudstafel
3.2. Met dubbelbelastingverdrag 3.2.1. Algemeen 3.2.2. Principe 3.2.3. Eerste voorwaarde: verblijf van maximum 183 dagen 3.2.4. Tweede voorwaarde: beloningen betaald door of namens een werkgever die geen inwoner van de werkstaat is 3.2.5. Derde voorwaarde: de loonlast wordt niet gedragen door een vaste inrichting (of een vaste basis) van de werkgever in de werkstaat 3.2.6. Toepassing van de dubbelbelastingverdragen A. Inkomen dat conform de overeenkomst belastbaar is in de bronstaat B. Inkomen dat conform de overeenkomst belast is in de bronstaat C. Inkomen dat conform de overeenkomst daadwerkelijk belast is in de bronstaat 3.2.7. Grensarbeid 3.2.8. Luxemburg 3.2.9. Nederland 3.2.10.EU-rechtspraak omtrent persoonlijke aftrekken 4. 4.1. 4.2. 4.3.
Sociale zekerheid In EU-verband Bilaterale of multilaterale verdragen Geen verdrag
196 196 196 197 199 201 203 204 204 204 208 209 210 211 212 212 216 216
HOOFDSTUK 9 AANVULLENDE PENSIOENEN
219
1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4.
Algemeen Uitstel van de belastingheffing De drie pensioenpijlers De vehikels binnen de tweede pijler Opletten voor discriminatieproblemen
219 219 219 220 222
2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6.
Fiscaliteit van opbouw in de tweede pijler Parafiscale aspecten Belastbaarheid in hoofde van de werknemer of de bedrijfsleider Aftrekbaarheid van werkgevers- of ondernemingsbijdragen Belastingvermindering voor werknemers- of persoonlijke bijdragen Optimale financiering Overdracht van reserves
224 224 225 225 230 231 232
3. Fiscaliteit van de uitkeringen 3.1. Parafiscale aspecten 3.2. Fiscale tarieven
232 232 233
9
Alternatieve beloning en fiscus
Kluwer
3.3. Afzonderlijke belastingheffing op kapitalen 3.3.1. Collectieve pensioentoezegging 3.3.2. Externe IPT 3.3.3. Interne pensioenbelofte (contract gesloten vanaf 1 januari 2004) 3.3.4. Interne pensioenbelofte (contract gesloten vóór 1 januari 2004) 3.3.5. VAPZ 3.4. Successierechten
235 235 235 235 236 236 237
4.
Vastgoedfinanciering
238
5.
Directe versus uitgestelde bezoldiging
240
HOOFDSTUK 10 FLEXIBELE VERLONING
245
1.
Inleiding
245
2.
Algemeen
245
3. 3.1. 3.2. 3.3.
Arbeidsrechtelijke aspecten Hiërarchie van de rechtsbronnen Dwingende wetsbepalingen Drie stappen om de graad van flexibiliteit te meten
246 246 247 248
4. Socialezekerheidsrechtelijke flexibiliteit 4.1. Welke looncomponenten zijn onderworpen aan sociale zekerheid? 4.2. Opeisbaarheid van socialezekerheidsbijdragen
249 249 250
5. 5.1. 5.2. 5.3. 5.4.
Fiscale flexibiliteit Belastbaar inkomen Belastbaar moment Toepassing in geval van flexibel verlonen Kan de fiscus het alternatief met de hoogste belastbare basis belasten?
251 251 252 252 253
6.
Concreet voorbeeld
257
7.
Conclusie
258
BIJLAGE
10
261
