Voortgang programma Via Breda
24.11.2014
Voortgangsrapportage nr. 11, november 2014, op de foto de eerste reizigers bij de ingebruikname van de Belcrumzijde van het station op 6 september 2014.
Voortgang programma Via Breda
Voortgang programma Via Breda NR 11: NOVEMBER 2014
Op 29 september 1998 is door het college van B&W besloten tot een programmatische aanpak van het zuidelijk vervoerknooppunt, inmiddels Via Breda. Op 15 januari 2002 heeft dit geresulteerd in de vaststelling van de Programmadoelen Spoorzone. Op grond hiervan is een beleidskader geformuleerd in de Structuurvisie Spoorzone (vastgesteld door de gemeenteraad op 26 mei 2005). Via Breda staat voor de transformatie van de Bredase Spoorzone. De programmatische inzet richt zich op de integrale aanpak en realisatie van projecten en activiteiten die nodig zijn om de doelen uit deze visie te realiseren. Onderdeel van de programmatische aanpak voor Via Breda is een periodieke bestuurlijke voortgangsrapportage. Voor u ligt de elfde rapportage. De rapportage zal minimaal 2 maal per jaar verschijnen. In de eerste helft van 2014 is specifiek voor het project OV-Terminal op 3 februari 2014 met een begeleidende brief een tussenrapportage aangebonden aan de raadscommissie economie. Deze nieuwe integrale rapportage volgt op de rapportage oktober 2013. In dit rapport worden achtereenvolgens gepresenteerd:
Inhoudsopgave 1
ACHTERGRONDEN EN DOELEN ................................................................................... 3
2
VOORTGANG PROGRAMMADOELEN ......................................................................... 4
3
VOORTGANG DEELPROJECTEN ................................................................................... 5
4
VOORTGANG OVERIGE ACTIVITEITEN ...................................................................... 12
5
FINANCIËLE VOORTGANG EN RISICOANALYSE ....................................................... 15
6
MIJLPALEN KOMENDE PERIODE ................................................................................ 20
7
FASERING BEREIKBAARHEID EN OMGEVINGSMANAGEMENT ................................. 21
8.
BIJZONDERE ONTWIKKELINGEN ............................................................................... 23
9. “OMKLAPMOMENT” OV-TERMINAL, INGEBRUIKNAME BUITENRUIMTE EN OV-TERMINAL 25 BIJLAGE 1A: EVALUATIE EXPERIMENT “ONTSLAKKEN” VERSLAG .................................. 29 BIJLAGE 1B: EVALUATIE EXPERIMENT “ONTSLAKKEN” HOE REGEL JE DEREGULERING!?31 BIJLAGE 2: NIEUWSBRIEF MAART 2014 ............................................................................ 38 BIJLAGE 3: NIEUWSBRIEF AUGUSTUS 2014 ...................................................................... 44 BIJLAGE 4: NIEUWSBRIEF SEPTEMBER 2014 ...................................................................... 49
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 2
Voortgang programma Via Breda
1 ACHTERGRONDEN EN DOELEN Hoofddoel van het programma Via Breda is de transformatie van de Spoorzone conform de doelstellingen en het beleidskader zoals in 2005 vastgesteld door de gemeenteraad middels de Structuurvisie Spoorzone 2025. Het doel van de transformatie is om in ongeveer twintig jaar tijd en in nauwe samenwerking met de betrokken eigenaren, marktpartijen en bewoners, een nieuw stadsdeel tot stand te brengen. In dit stadsdeel zal door een mix van functies een duurzaam, attractief en levendig gebied moeten ontstaan, met een hoge ruimtelijke kwaliteit en goed bereikbaar voor alle vormen van vervoer. De versterking van de sociaaleconomische structuur van de stad is daarbij de hoofddoelstelling. Onderdelen van het programma zijn:
de transformatie van een zestal deelgebieden realisatie van de OV-Terminal als vliegwiel voor de transformatie de zorg voor de bestaande buurten Belcrum en Spoorbuurt integrale aansturing van communicatie, omgevingsmanagement, fasering, bereikbaarheid, voortgangsbewaking, subsidiewerving integrale aansturing van (lijn-)activiteiten (o.a. cultuur en economie, acquisitie, procedures wet ruimtelijke ordening, etc.)
Jaarlijks worden de doelen vertaald naar concrete activiteiten (projecten, processen en lijnactiviteiten) in de begroting. Eventuele aanpassingen en resultaten worden in de voortgangsrapportage aan de orde gesteld. Met de vaststelling van de Structuurvisie Breda 2030 door de gemeenteraad in september 2013 is opnieuw richting gegeven aan de uitwerking van de programmadoelen. De meest westelijke delen komen daarmee buiten het plangebied van het programma Via Breda te vallen. In het coalitieakkoord Ruimte en Verbinding, 2014 – 2018, zijn de ambities ten aanzien van Via Breda bekrachtigd. “Via Breda en het gebied rond het station blijven de belangrijkste ontwikkellocaties in Breda. De kwaliteit is en blijft hoogwaardig. Tot en met 2018 maken we geld vrij om vanuit de gemeente de programmakosten te financieren. De nieuwe fietsenstalling aan de zuidzijde van het station draagt bij aan het optimaliseren van het knooppunt voor langzaam verkeer en aan een nette en veilige omgeving rond het nieuwe station”. De inzet concentreert zich op dit moment op de huidige intensieve realisatiefase tot 2016. In deze rapportage wordt met name ingegaan op het “omklapmoment” in 2014 waardoor de noordzijde van OV-Terminal en toeleidende infrastructuur in gebruik genomen zijn. In een extra hoofdstuk 9 is hier verslag van opgenomen.
FIGUUR 1 DEELGEBIEDEN VIA BREDA NA VASTSTELLING STRUCTUURVISIE BREDA 2030
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 3
Voortgang programma Via Breda
2 VOORTGANG PROGRAMMADOELEN Tempo De doelstellingen waren afgelopen periode primair gericht op de integrale realisatie en de ingebruikname van OV-Terminal en bijbehorende buitenruimte alsmede de continuering van de uitgezette vastgoedontwikkelingsprojecten. Op beide fronten zijn doelstellingen gerealiseerd en belangrijke mijlpalen bereikt. Op het zogenoemde “omklapmoment” zijn in het eerste weekend van september 2014 de Belcrumzijde van de OV-Terminal, inclusief plein, busstation, passage, fietsenstalling(en), commercie en de bijbehorende toeleidende infrastructuur volgens planning in gebruik genomen. In de gebiedsontwikkeling zijn de beoogde gronduitgiftes voor het project Stationslaan-Noord en aan de RijksVastgoedBedrijf voor het gerechtsgebouw gerealiseerd en zijn in de private ontwikkeling van Drie Hoefijzers Noord nieuwe hoofdlijnen bepaald. De bouw van de OV-terminal zuid is tijdig van start gegaan waarbij het ook mogelijk is gebleken een uitbreiding van de fietsenstalling met 2000 plaatsen te integreren.
Haalbaarheid De haalbaarheid van de centrale doelen is verder toegenomen, de beoogde impuls door de kwalitatieve aanpak van OV-terminal en buitenruimte worden zichtbaar. Op het gebied van de kantorenmarkt leidt een veranderend perspectief op de kantorenmarkt tot een noodzaak tot herbezinning op de programmatische invulling van Via Breda als geheel. Het is niet mogelijk gebleken de beoogde ambitie voor het WTC binnen de grenzen van de gesloten intentieovereenkomst met een marktpartij zeker te stellen. Het risicoprofiel zal als gevolg van behaalde mijlpalen wijzigen. De afhankelijkheid van het complex van projecten op elkaar is afgenomen. Het risico verschuift naar de nog steeds omvangrijke projecten zelf.
Efficiëntie Het is te vroeg nu al conclusies te verbinden aan de toegevoegde waarde van de doelen. Het station is half af en er is nog een tweejarige bouwperiode te gaan. De buitenruimte moet nog worden afgerond. Wel is zichtbaar dat de realisatie zich verbreed. Naast het Stationskwartier zijn ook de projecten in het Havenkwartier onder de vlag van “Via Breda Broeit” grotendeels gerealiseerd en is het na een impasse ook mogelijk gebleken een nieuw realistisch plan voor Drie Hoefijzers Noord uit te werken. De kwaliteitsimpuls voor de omgeving wordt zichtbaar in de uitvoering van de Speelhuislaan.
Flexibiliteit Een efficiënte uitvoering vraagt om een nauw samenspel tussen betrokken uitvoerende partijen en opdrachtgevers. In het kader van het landelijk “ontslakkingsexperiment” is met een andere inzet van inspanningen en samenwerking geëxperimenteerd met een vermindering van regeldruk. Een evaluatie is in deze rapportage opgenomen.
Doelmatigheid De realisatiefase maakt resultaten concreter, tastbaar en zichtbaar. Dit geldt ook voor de doelen ten aanzien van een grotere mix van functies, een duurzamer, een attractiever en levendiger gebied, een hogere ruimtelijke kwaliteit en betere bereikbaarheid.
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 4
Voortgang programma Via Breda
3 VOORTGANG DEELPROJECTEN De uitvoering van Via Breda krijgt gestalte via een projectmatige aanpak van de hoofdonderdelen van het programma. Waar in hoofdstuk 2 vooral is ingegaan op de hoofdlijnen van het totale programma Via Breda wordt in dit hoofdstuk ingegaan op de afzonderlijke projecten. Realisatie
Voortgang per project
OV-Terminal De beoogde mijlpaal van de omklap van Noord naar Zuid in het derde kwartaal 2014 is gerealiseerd met de ingebruikname van de Belcrumzijde in het eerste weekend van september 2014. Deze ingrijpende operatie is gelet op de intensiteit er van en het grote aantal gebruikers, dat hiermee te maken heeft gehad, goed verlopen. De start van de bouw van het zuidelijk deel van de OV-terminal kon tijdig aanvangen. Ongemakken hebben zich ook geopenbaard tijdens het omklapmoment. Zo bestond rond perron 2 de ongemakkelijke situatie dat dit perron nog tot en met 16 november 2014 een rol speelde in de treindienstregeling en een beperkte gebruiksmogelijkheid kende voor minder validen. Ook was de tijdelijke taxistandplaats slecht vindbaar en is in de bouwsituatie sprake geweest van regelmatig afgaan van het brandalarm. Een nadere toelichting is opgenomen in hoofdstuk 9. Voor gemeente betekende de ingebruikname ook de oplevering van twee onderdelen waarvoor zij tijdens de bouw verantwoordelijkheid draagt, het busplatform en het noorderf. Het gerealiseerde kwaliteitsniveau wordt over het algemeen positief gewaardeerd door zowel publiek als aangestelde deskundigen in het bouwmeestersoverleg. Meest concreet kwam dit naar voren in de herfstmeting van de klantbeleving die direct na het omklapmoment een grote stijging liet zien. Binnen het project OV-terminal zijn een drietal initiatieven in uitwerking op het snijvlak van cultuur, marketing en reizigersbeleving. Hiervoor zal een separaat voorstel worden uitgewerkt. Vervolgtraject en consequenties De inzet van de projectorganisatie OV-Terminal om de uitvoering van het werk zonder verder vertraging te continueren is geslaagd. Ten aanzien van de oorzaken van de vertraging is juridisch overleg afgerond en worden afspraken voorbereid over de afhandeling van consequenties van de vertraging. De gemeentelijke risico’s hangen onder andere samen met raakvlakken waaronder het halen van (subsidie-)deadlines voor de realisatie van infrastructuur. Deze zijn hierin betrokken. Mijlpalen realisatie Het afgelopen jaar zijn de mijlpalen in de planning gerealiseerd. Van eerste steen eind 2013 tot de ingebruikname van de Belcrumzijde in het eerste weekend van september. In de realisatie van deze mijlpaal is de keuze gemaakt het gebouw functioneel in gebruik te nemen in dit weekend waarbij afbouw op onderdelen nog zal plaatsvinden. De bouw OV-Terminal Zuid is volgens planning gestart op 8 september 2014 Beheer De eerste delen van de OV-Terminal zijn in beheer genomen op basis van een gesloten Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 5
Voortgang programma Via Breda
tijdelijke beheerovereenkomst tussen gemeente, NS Stations en ProRail. De opstelling van de definitieve beheerovereenkomst nadert een afrondende fase. Het afgelopen jaar zijn de demarcaties nader bepaald en zijn de gewenste kwaliteitsniveaus van beheer benoemd. Buitenruimte en infra
Uitvoering Een groot aantal buitenruimteprojecten is afgelopen jaar in uitvoering gekomen. Dit had alles te maken met de beoogde in gebruik name van de Noordzijde (omklapmoment) in het derde kwartaal 2014. Ook in logistieke zin is dit vanwege de gelijktijdige uitvoering met de bouw van de OV-Terminal een majeure operatie geweest die met het gerealiseerde “omklapmoment” in het eerste weekend van september succesvol is verlopen. De volgende voortgang is bereikt: -
-
-
-
-
De aanleg van de riolering via het alternatief tracé Emmastraat is voltooid; Noordplein en Speelhuisplein zijn succesvol aanbesteed en zodanig gerealiseerd dat deze buitenruimte in het eerste weekend van september 2014 in functioneel in gebruik genomen kon worden. Hierbij heeft een nauwe afstemming plaatsgevonden met de aannemer OV-Terminal die gelijktijdig werkte aan de afronding van het Noorderf; Het definitief ontwerp voor de Speelhuislaan is november 2013 door het college vastgesteld. In de werkzaamheden is tevens de reconstructie van de riolering opgenomen. Na goedkeuring door de gemeenteraad is het project succesvol aanbesteed en in uitvoering genomen. Verwachting is dat de werkzaamheden eind 2014 kunnen worden voltooid. Het project Stationslaan midden bestaande uit: Realisatie aanpassing kruising Stationslaan – Terheijdenseweg, project Drie Hoefijzers; Realisatie kruispunt Terheijdenseweg – Stationslaan, project Stationskwartier; Realisatie (H)OV-binnenstad fase 1; Realisatie busviaduct Terheijdenseweg; Realisatie hellingbaan oost is in logistieke zin het meest complexe project gebleken. Om tot een tijdige ingebruikname in het eerste weekend van september te komen is het nodig gebleken een pakket versnellingsmaatregelen met aannemer overeen te komen. Mogelijke financiële consequenties worden betrokken bij de voortgangsrapportage 12. Hellingbaan West & Hellingbaan Oost, beide hellingbanen zijn gelet op de verwevenheid met het project OV-Terminal in samenspraak met medeopdrachtgevers ProRail en NS in opdracht gegeven aan de bouwcombinatie OV-Terminal. In het eerste weekend van september zijn beide hellingbanen functioneel in gebruik genomen. Stationslaan west heeft een nieuwe tijdelijke inrichting gekregen en is getransformeerd van bouwweg naar toevoerroute van de OV-terminal. Gelet op de vele bouwactiviteiten is ook hier weer voor een tijdelijk functionele inrichting gekozen waarbij door het plaatsen van boombakken langzaam verkeer en autoverkeer van elkaar gescheiden worden. Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 6
Voortgang programma Via Breda
Ontwerp: Stationshof – Anna van Buurenstraat Op 10 juni 2014 is door het College het definitief ontwerp van de Anna van Buurenstraat vastgesteld. De uitvoering is inmiddels via de projectorganisatie OV-Terminal in handen gegeven aan de bouwcombinatie OV-Terminal. Hiermee kon de nodige integraliteit en tijdigheid van uitvoering zeker gesteld worden. De Anna van Buurenstraat is in het eerste weekend van september 2014 functioneel in gebruik genomen ten behoeve van de OVterminal. Voorlopig ontwerp buitenruimte Spoorbuurt Het College heeft op 21 oktober 2014 het voorlopig ontwerp (VO) van de Willemstraat, de Emmastraat, de Meerten Verhoffstraat en het Stationsplein vastgesteld. Met dit besluit wordt het VO van de vier straten in consultatie gebracht. De herinrichting van de openbare ruimte van het centrale deel van de Spoorbuurt is onderdeel van de kwaliteitsimpuls van de omgeving van het nieuwe Bredase station. Net als het nieuwe station is ook de buitenruimte rond het station door het Rijk als Nieuw Sleutelproject bestempeld. Het voorlopig ontwerp van de Willemstraat, Emmastraat, Meerten Verhoffstraat en het Stationsplein kenmerkt zich in hoofdzaak door symmetrische profielen van de straten, een voorname boomstructuur en gebruik van duurzame materialen. In het ontwerp voor de Willemstraat staat de voetganger centraal, zodat die op een comfortabele manier vanuit de binnenstad via het Valkenberg naar het nieuwe station kan wandelen. Er is ook rekening gehouden met ruimte voor Kiss & Ride, taxistandplaatsen en toegankelijkheid voor fietsers. Ook de auto is niet vergeten. De Spoorbuurt blijft bereikbaar voor automobilisten en er zijn parkeerplaatsen voorzien voor bewoners, ondernemers en bezoekers.
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 7
Voortgang programma Via Breda
Bijzonderheden: -
Delen van de infrastructuur zijn functioneel in gebruik genomen waarbij de afbouw later gerealiseerd zal worden; Bij de vaststelling van het definitief ontwerp van de Speelhuislaan is tevens besloten het honden uitlaatbeleid in de Belcrum aan te gaan passen; Ten behoeve van de bouw OV-Terminal is een extra project gestart en gerealiseerd. Het project “bereikbaarheidsmaatregelen OV-terminal Zuid”, waardoor een veiligere afwikkeling van bouwverkeer mogelijk is.
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 8
Voortgang programma Via Breda
Ontwikkeling Gebiedsontwikkeling NSP Stationskwartier
AFBEELDING 1 LOCATIE AANDUIDINGEN STATIONSKWARTIER
Stationslaan Noord Op 30 april 2014 heeft de eerste grondoverdracht plaatsgevonden voor het project “Breda Vooruit”, nadat de omgevings-vergunning hiervoor was verleend. De bouw van de eerste fase is inmiddels gestart. In deze eerste fase worden 133 appartementen en woningen, 250 m2 commerciële ruimten en 159 parkeerplaatsen gerealiseerd. Eind 2015 worden de eerste woningen opgeleverd. Start fase 2 zal bij een onherroepelijke vergunning in het eerste kwartaal 2015 plaats vinden. De laatste woningen zullen eind 2016 worden opgeleverd. Het project Breda Vooruit kenmerkt zich door een gedifferentieerd aanbod voor iedere doelgroep in zowel de koop- als huursector. Van eengezinswoningen, studio’s tot appartementen. In prijs variërend tussen € 150.000,- en € 350.000,- voor de koopwoningen en voor de huurwoningen tussen circa € 700,- en € 1.100,- per maand (prijspeil januari 2014). De Coulissen West - RVB gerechtsgebouw Op 7 augustus 2014 zijn de gronden ten behoeve van de bouw van het Gerechtsgebouw door gemeente geleverd aan RVB. In de loop van 2014 toetst de RVB in overleg met de Rechtbank en het Openbaar Ministerie de voorstellen. De RVB maakt vervolgens een keuze voor één van de drie consortia. Zoals het er nu uitziet, wordt het contract voor realisatie Gerechtsgebouw en het indienen van de omgevingsvergunning medio 2015 verwacht. De Coulissen Stationslaan West – WTC Oktober 2014 is duidelijk geworden dat de intentieovereenkomst gesloten met AM RED niet tot het door beide partijen gewenste resultaat leidt. De intentieovereenkomst met AM RED is dan ook beëindigd. In de achterliggende analyse speelt een rol dat in de actuele kantorenmarkt de kansen om een integraal kantorenconcept met bijbehorende voorzieningen in Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 9
Voortgang programma Via Breda
de markt te zetten lastiger geworden is. De vervolgstap bestaat eruit dat voor deze locatie een marktconsultatie wordt uitgevoerd. Gebiedsontwikkeling Voor het deelgebied Drie Hoefijzers Zuid is bouwvergunning verleend voor Drie Hoefijzers de laatste 8 woningen aan de Oranjesingel. Het College heeft de ruimtelijke ontwikkelingsvisie voor Drie Hoefijzers Noord vastgesteld. Het College geeft met dit besluit aan vertrouwen te hebben in de ontwikkelingsrichting voor het terrein van de bottelarij van de voormalige brouwerij Drie Hoefijzers. De volgende stap is de uitwerking van deze visie in een marktconform planconcept met een realistisch perspectief op realisatie. Uitgangspunt is dat op deze locatie een bijzondere plek gecreëerd wordt, met een geheel eigen, haast iconische uitstraling. Belangrijk voor het geheel van Via Breda, maar zeker ook voor het Liniekwartier. Op de locatie Drie Hoefijzers Noord is voorzien in ongeveer 300 woningen en (commerciële) voorzieningen voor bijvoorbeeld aan huis gebonden beroepen en dienstverlening. In de visie wordt nadrukkelijk rekening gehouden met het geluid van het spoor en de Stationslaan. Een impressie is opgenomen in hoofdstuk 8. Uitbreiding fietsenstalling
Op 21 mei 2014 zijn door de gemeenteraad de kaders bepaald voor het aangaan van overeenkomsten voor de realisatie van een extra fietsenstalling groot 2000 plaatsen onder het zuiderf van de OV-terminal. Na uitwerking in bouwteamverband is op 16 oktober 2014 een definitief realisatiebesluit genomen en de uitvoering van het project is inmiddels in voorbereiding. De uitvoering van het project wordt onder gebracht in de organisatie van het project OV-terminal. Met NS Stations zal op basis van de door de raad geformuleerde kaders nog een exploitatieovereenkomst gesloten worden. Markt en programmering
Programmatische koersbepaling, marktanalyse, marketing en acquisitie.
Vanuit de door de gemeenteraad vastgestelde Structuurvisie Breda 2030 zijn nieuwe kaders bepaald voor het programma Via Breda. De ontwikkel- en realisatiestrategie beschrijft de ambities en intenties, bandbreedtes c.q. mogelijkheden, kansen en procesregels voor de verdere ontwikkeling van deelgebieden in Via Breda. In december 2013 is een tussenrapportage aangeboden aan de raadscommissie economie. Hierin is vooral ingegaan op de vraagontwikkeling van wonen, kantoren en voorzieningen. Op korte termijn zullen op grond hiervan keuzeopties ter bespreking aan de raadscommissie economie worden aangeboden in een definitieve ontwikkelen realisatiestrategie. Na afronding van dit vertrouwelijk traject zal een vervolgkoers gekozen worden. Essentiele vragen zijn hoe om te gaan met het overaanbod aan kantoorlocaties binnen Via Breda en de kwalitatieve woningbehoefte.
Via Breda Broeit
Het project Via Breda Broeit is in 2014 vol in uitvoering gekomen. Naast het al geopende stadstrand is door de Stichting Braak ook het “dorp voor experiment, duurzaamheid, kruisbestuiving en plezier” STEK tot realisatie gekomen. In oktober 2014 is de skatehall “Pier 15” succesvol opgeleverd en geopend. Tevens is in 2014 de verbouwing van Elektron gerealiseerd. De verwachting is dat komende maanden ook de herinrichting van de Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 10
Voortgang programma Via Breda
buitenruimte en het kunstproject kunnen worden opgeleverd. Daarmee zijn de fysieke resultaten van het project gerealiseerd en start de beheerfase tot 2023. Bijzondere toepassing in het project Breda Broeit is de aansluiting op het landelijk experiment “ontslakken”. Hieraan hebben de gemeente Breda en de initiatiefnemers een aansprekende bijdrage kunnen leveren. Een evaluatie is opgenomen in de bijlage. Transfomatiemanagement
Naast de concrete initiatieven binnen Breda Broeit bestaat voor de overige terreinen, met name in het Havenkwartier, contact met de eigenaren hoe kan worden omgegaan met de tijdspanne tot een mogelijke herontwikkeling. Voorbeelden zijn de bedrijven Nemijtec en Faam. In het Faamcomplex zijn inmiddels voor meerder tijdelijke initiatieven voorstellen in behandeling. Specifiek wordt ook gekeken naar het Klavers-Jansen complex dat over enkele jaren wordt overgedragen aan gemeente. Onderzocht wordt hoe kan worden omgegaan met lopende huurcontracten.
Appartementen Emmastraat
De maatregelen ter verbetering van de daglichttoetreding van appartementen aan de Emmastraat zijn in 2014 gerealiseerd. Het project is in 2014 binnen de beschikbaar gestelde middelen afgesloten.
Geluidsaneringen
De geluidsaneringen in Linie zijn nagenoeg afgerond. Het laatste project wordt eind 2014/begin 2015 afgesloten. Aansluitend wordt gestart met de geluidsaneringsmaatregelen in Belcrum.
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 11
Voortgang programma Via Breda
4 VOORTGANG OVERIGE ACTIVITEITEN Naast de concrete projecten wordt vanuit het programma Via Breda een aantal specifieke programmaactiviteiten ingezet, gericht op realisatie van de doelen. Ook is binnen de lijnorganisatie een aantal projecten uitgezet die raakvlakken hebben met het programma.
Omgevingsmanagement Het omgevingsmanagement heeft zich afgelopen jaar uiteraard gericht op het verloop van het omslagmoment in het eerste weekend van september 2014. Daarbij zijn uitvoeringsplannen en tijdelijke verkeersituaties beoordeeld op leefbaar, veilig en bereikbaar. Nieuwe opgaves die zijn beoordeeld zijn de start van de bouw van het zuidelijk deel van de OV-Terminal en de start van de bouw van het project “Breda Vooruit” aan de locatie Stationslaan Noord. Uit het omgevingsmanagement zijn concrete gerichte acties voor de omgeving voortgekomen waaronder acties t.b.v. de ondernemers van de Willemstraat (groene loper), de bereikbaarheidsmaatregelen voor de Spoorbuurt bij de bouw OV-Terminal en de blauwe zone rond het bouwplan “Breda Vooruit”. Communicatie
De communicatie is het afgelopen jaar wederom intensief geweest. Via de reguliere bijeenkomsten met het overlegplatform waarin de belangengroeperingen vertegenwoordigd zijn en met een groot aantal berichten via traditionele en digitale media. Het programma kent hiermee een groot bereik.
Procesactiviteiten Via Breda
Rondom de ingebruikname van de Belcrumkant van het nieuwe station op 6 september en de omklap van de bouw naar de Centrumkant, is naast de ‘traditionele’ vormen van communicatie (zoals de Via Bredawebsite, nieuwsbrief, flyers, promotieteams, rondleidingen, borden etc.) intensief gebruik gemaakt van social media. Het Via Breda Twitter-account (ruim 1800 volgers), de Via Breda Facebook-pagina (ruim 900 volgers) en de Via Breda LinkedIn-group (ruim 100 volgers) hebben een positieve bijdrage geleverd aan de communicatie over de “omklap”. De sociale media bleken in de praktijk snelle en adequate platforms om vragen en suggesties van mensen te beantwoorden. Rondom de ingebruikname had 50% van de interactie via de digitale media met gemeente betrekking op de ingebruikname van het station. De communicatie rond het project “Breda Vooruit” verloopt niet naar tevredenheid van belangenvertegenwoordigers en bewoners in de omgeving. Met zowel wijkraad als bouwer Dura Vermeer zijn nadere afspraken gemaakt om hier verbetering in aan te brengen. Fasering infrastructuur en subsidies
De fasering van de infrastructuur is afgelopen jaar intensief gemonitord en op basis van knelpuntenanalyses bijgestuurd. Mede hierdoor is het mogelijk gebleken een efficiënte realisatie aanvaardbare bereikbaarheid en voldoende veiligheid met elkaar te combineren. Na de afronding van het omklapmoment in het eerste Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 12
Voortgang programma Via Breda
Lijnactiviteiten
weekend van september 2014 is weer teruggeschakeld naar een halfjaarlijkse monitoring. Geluidschermen
ProRail heeft een nieuwe aannemer geselecteerd voor de realisatie van de geluidschermen. De verwachting is dat de werkzaamheden in het eerste kwartaal van 2015 worden hervat.
Waterberging
Op 11 september 2014 heeft het waterschap schriftelijk uitstel verleend voor de invulling van de retentiebehoefte voor Via Breda tot april 2017. Dit uitstel volgt op de uiteindelijke conclusie dat de Spinolaschans hiervoor niet gerealiseerd kan worden. Op dit moment worden in samenspraak met het waterschap varianten onderzocht om tot een hoogwaardige invulling van de retentie te komen. Onder andere op de westelijke oever van de Mark. De inzet is om medio 2015 op basis van concrete voorstellen uitvoeringsafspraken met het waterschap te maken.
Informatiecentrum
Het informatiecentrum is afgelopen jaar intensief benut. Het aantal rondleidingen dat hier vertrekt, is toegenomen en de spreekuren zijn met name rond het omklapmoment in september steeds intensiever benut.
Hogesnelheidstrein
Naar aanleiding van overleg in de Tweede Kamer commissie op 11 september 2014 heeft staatssecretaris Mansveld aangegeven verduidelijking te gaan geven over de bediening van Breda en Noorderkempen over de hogesnelheidsinfrastructuur met ingang van dienstregelingsjaar 2017.
Parkeren Belcrum
Op aangeven en verzoek van de wijkraad Belcrum is rond het bouwproject Stationslaan-Noord (Breda Vooruit) voor de duur van twee jaar een extra Blauwe Zone ingevoerd. De eerder ingevoerde Blauwe Zone in de Belcrum wordt gecontinueerd tot de opening van het parkeerdek van de OVTerminal. Met de wijkraad Belcrum heeft en wordt overleg gevoerd over de vervolgmogelijkheden.
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 13
Voortgang programma Via Breda
Hondenuitlaatbeleid Belcrum
In de oude situatie kende de Speelhuislaan een honden- uitlaatplaats. Mede uit consultatie is naar voren gekomen dat deze functie zich lastig verhoudt tot het gewenste verblijfskarakter van de laan. Er wordt een pilot opgestart voor Belcrum om tot een ander aangepast honden-uitlaatbeleid te komen. De hondenlosloopplaats nabij de Kievitstraat is inmiddels verdwenen in verband met de bouw van project Breda Vooruit. In overleg met een werkgroep van de wijkraad wordt hiervoor een nieuwe geschikte locatie gezocht.
Overlast fiets parkeren nabij station
Met het “omklapmoment” in het eerste weekend van september is direct het nieuwe handhavingsregime geïntroduceerd. Als uitwerking van het 21 mei 2014 door de gemeenteraad genomen besluit is hiermee een intensievere handhaving mogelijk geworden.
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 14
Voortgang programma Via Breda
5 FINANCIËLE VOORTGANG EN RISICOANALYSE Voor het programma Via Breda zijn op verschillende momenten financiële kaders gesteld door de gemeenteraad. In de eerste voortgangsrapportage is aangegeven binnen welke gemeentelijke financiële kaders de activiteiten worden uitgevoerd. De lijnactiviteiten worden vanuit het programma slechts op voortgang gevolgd. De in deze rapportage voorliggende resultaten hebben betrekking op de actualisatie van de businesscase per 1 januari 2014 en 1 juli 2014. De resultaten per 1 januari zijn eerder betrokken bij de jaarrekening 2014. De resultaten per 1 juli maken tevens deel uit van de tweede bestuurs rapportage 2014. Tot slot is een tweede rapportage “Stand van Zaken OVTC Breda” opgesteld.
Businesscase Centraal Breda Resultaat De nieuwe prognoses voor de grondexploitatie voor het Stationakwartier betekenen een lichte verbetering van het resultaat van de businesscase ten opzichte van de voortgangsrapportage nr. 10. De ontwikkeling van het resultaat is stabiel te noemen vanaf januari 2013 met een verbetering van ruim €1,3 miljoen in het afgelopen jaar.
Actualisatie juli 2013 Actualisatie januari 2014 Actualisatie juli 2014
Resultaat (netto contant 1-1-2014) -€ 21,51 -€ 20,24 -€ 20,20 Verbetering ten opzichte van voortgangsrapportage nr. 10:
Mutatie +€ 1,27 +€ 0,04 +€ 1,31
Bedragen in miljoenen euro’s
De belangrijkste meevallers bij de actualisatie per januari 2014 hebben betrekking op de actualisatie van de raming voor de Speelhuislaan, de eindafrekening van Stationslaan West en Belcrumweg Noord, de aanbesteding van de Belcrumweg Zuid en de bijdrage van het rioolbedrijf voor de HOV 1e fase. Tegenvallers per januari 2014 betroffen de bijstelling in de planning van de gronduitgifte als gevolg van een langere fasering van het kantorenprogramma en verlagingen van grondprijzen als gevolg van marktontwikkelingen. Daarnaast treedt een subsidie-effect op (lagere kosten infrastructuur is minder subsidie) en is een iets hoger budget genoteerd voor nadeelcompensatie. Verschillen per 1 juli 2014 laten zich in negatieve zin verklaren door hogere plankosten, fasering van grondkosten en een wijziging in de afdracht-systematiek aan de OV-Terminal en wederom een subsidie effect. Positieve invloed gaat uit van lagere kostenstijgingen op de infrastructuur, een aangepaste fasering voor de infrastructuur alsmede de afronding van het project Emmastraat/Stationsplein met een positief resultaat. Risicoanalyse De risico-inventarisatie van de grondexploitatie Stationskwartier laat een verbetering zien per 1 januari 2014 van €2,3 miljoen (van €9,6 naar €7,3 miljoen). Per 1 juli 2014 is een lichte verslechtering zichtbaar van €318.000 (van €7,3 naar €7,6 miljoen). Het betreft gewogen risico’s. De belangrijkste veranderingen begin 2014 werden veroorzaakt door marktontwikkelingen (negatieve bijstelling) en een afname van juridische risico’s als gevolg van de uitvoering van concrete afspraken voor de locatie Stationslaan Noord en de Coulissen Stationslaan-Oost. In juli 2014 waren de mutaties kleiner. Negatieve Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 15
Voortgang programma Via Breda
effecten bestonden op de aspecten marktontwikkeling en fasering. Positief scoorden de vermindering van uitvoeringsrisico’s. De huidige risico-inventarisatie van de grondexploitatie geeft tot een bedrag van ca. -/- € 7,3 miljoen aan gewogen risico’s aan en heeft alleen betrekking op de grondexploitatie. Opgemerkt moet worden dat de risico-inventarisatie heeft plaatsgevonden per 1 juli 2014. Een risicoactualisatie die ook de effecten van het gerealiseerde omklapmoment beschrijft, zal opgemaakt worden per 1 januari 2015. Vermeldenswaard op dit moment is dat ten behoeve van de tijdige realisatie van het omklapmoment versnellingsmaatregelen zijn genomen voor de tijdige openstelling van het viaduct Terheijdenseweg. Het optreden van het gesignaleerde risico wordt opgenomen in het resultaat per 1 januari 2015.
OVTC: Gemeente is deelopdrachtgever voor het project OV-Terminal. In dit project is gemeente 100% risicodrager voor de voorpleinen en 50% voor het busplatform. Voor deze onderdelen bestaan reguliere risico’s van meer- en minderwerk Daarnaast is gemeente risicodrager met een percentage van 10% voor zaken die niet toewijsbaar zijn. Binnen het project is voor de gemeente een post onvoorzien benoemd waaruit deze kosten betaald worden. De gemeentelijke inbreng aan de vastgestelde scope van de OV-Terminal bedraagt €32,1 miljoen en is gebaseerd op de notitie “besluitvorming en aanbesteding en kostenverdeling” en door de stuurgroep OV-Terminal vastgesteld. Dit bedrag is inclusief subsidies die gemeente inbrengt. Naast de scope is in de cijfers rekening gehouden met een bedrag van €1,5 miljoen voor verzoeken tot wijziging waarvoor de gemeente verantwoordelijk is. Op grond van de 2e kwartaalrapportage 2014 bedraagt het geprognosticeerde projectresultaat voor de gemeente nihil. Voor onderdelen waarvoor de gemeente aansprakelijk is, is een beroep gedaan op de post onvoorzien binnen het project die daarmee nagenoeg benut is. Eind 2012 is duidelijk geworden dat het OV-Terminal project vertraging ondervindt. Op de achtergrond van de voortgang van de bouw van de Terminal, die buiten zichtbaar is, wordt met ProRail gewerkt aan het in beeld krijgen van de consequenties van de vertraging en wordt het gesprek gevoerd over de verantwoordelijkheid hiervoor. De verwachting is dat eind 2014 hierover duidelijkheid ontstaat. ProRail heeft inmiddels een extra kostenpost, benoemd groot €5,40 (gemeentelijk aandeel €0,54 miljoen), die zij toewijst aan de hogere kosten voor projectmanagement en engineering als gevolg van de extra doorlooptijd en benodigde extra inzet om de aannemer aan te sturen. Deze kosten zijn vooralsnog meegenomen in de risicoparagraaf van het project OV-Terminal. Wanneer hierover meer duidelijk is, zal dit separaat aan de raadscommissie worden voorgelegd. Hierbij kan een extra kredietvotering aan de orde komen. Buiten het investeringsproject zelf, heeft de gemeente risico’s op de raakvlakken van het project. Raakvlakken zijn subsidiedeadlines, langere projectbegeleiding, tijdige beschikbaarheid van aan derden te leveren terreinen en de contractuele verantwoordelijkheid van de gemeente naar ProRail . Ook deze zijn verwerkt in een risicobeoordeling die onderdeel uit maakt van de geheime rapportage. Bij de jaarrekening 2013 is reeds een bedrag meegenomen in de gemeentelijke risico opstelling. Tot slot zijn werkzaamheden voor het verbinden van het cameranetwerk in de OV-Terminal met het centrale systeem meegenomen in de werkzaamheden aan het Speelhuisplein. Voor deze kosten bestond binnen het project OV-Terminal, als binnen het budget veiligheid van het kabinet, geen dekking. Deze Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 16
Voortgang programma Via Breda
kosten bedragen circa €9000 en zullen bij jaarrekening 2014 op het project OV-terminal worden verwerkt.
Uitbreiding fietsenstalling Met het definitieve besluit over de realisatie van de uitbreiding van de fietsenstalling op 16 oktober 2014 en het gevoteerde krediet a €3.329.573 zijn de definitieve kosten helder geworden. Tegenover een beperkte toename van de kosten €388.397 staat een aanzienlijke afname van de risico’s met name omdat subsidiebedragen zijn zeker gesteld. Op 21 mei 2014 had de gemeenteraad al besloten over een taakstellende bijdrage groot €6,0 miljoen gedurende ruim 10 jaar ten behoeve van het exploitatie, beheer en onderhoud van de stalling. Deze zekerheden konden verkregen worden nadat vanuit een bestuurlijke overeenstemming met NS en ProRail in februari 2014 in bouwteamverband met de bouwcombinatie OV-Terminal kon worden gewerkt aan de uitwerking van de stalling. Tevens konden vanuit het raadsbesluit van mei 2014 zekerheden gegeven worden aan financiers. Ook kon het concept “eerste 24 uur gratis stallen” hiermee direct al vanaf het eerste weekend van september 2014 worden ingevoerd. De voorbereiding van de uitvoering is inmiddels gestart. De komende maanden wordt met NS Stations de exploitatieovereenkomst nader uitgewerkt op basis van het bestuurlijk akkoord dat eerder dit jaar werd bereikt.
Programmakosten Via Breda Het programmabudget Via Breda staat naar het einde van dit jaar onder druk. Dit wordt verklaard uit de extra gerichte acties voor de omgeving, die zijn ingezet, waaronder: -
De invoering van een Blauwe Zone rond het bouwproject “Breda Vooruit” in de Belcrum; Extra acties voor de leefbaarheid en bereikbaarheid van de Willemstraat gedurende de bouw van de OV-Terminal zuid waaronder de groene loper; De toezegging aan de wijkraad Belcrum een tijdelijke hondenlosloopplek te realiseren; Een bijdrage groot €10.000 die beschikbaar is gesteld ter verhoging van de veiligheid van de bouwsituatie in de Spoorbuurt (naast bijdragen van ProRail en aannemer tot een bedrag groot €245.000).
Daarnaast is, gelet op de intensieve bouwperiode het afgelopen jaar, een bijbehorende inzet geleverd op de fronten communicatie en omgevingsmanagement. Resultaten worden in de derde bestuurs rapportage en bij jaarrekening 2014 aan de orde gesteld.
Risicoanalyse De integrale risicoanalyse voor het programma Via Breda is aanzienlijk gewijzigd. Met het succesvolle “omklapmoment” in het eerste weekend van september zijn faserings- en raakvlakkenrisico’s aanzienlijk afgenomen. De afhankelijkheden zijn minder groot. In de gebiedsontwikkeling is ook meer stabiliteit ontstaan. Essentiele verkopen zijn zeker gesteld en geeffectueerd voor het project Stationslaan-Noord en aan RVB voor het gerechtsgebouw. De wijze waarop marktomstandigheden doorwerken in het resultaat van de businesscase lijken bovendien te stabiliseren op grond van de laatste twee actualisaties van de business case. Uitvoeringsrisico’s van de grondexploitatie zijn afgenomen. Het hoofdrisico op dit moment ligt in de uitvoering van onderhanden werken waar de gemeente als opdrachtgever bij betrokken is.
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 17
Voortgang programma Via Breda
In de onderstaande matrix worden de omvang en waarschijnlijkheid van actuele risico’s aangegeven en de wijze waarop deze al dan niet te beïnvloeden zijn, toegelicht. Z e k e r h e i d
Bijna zeker Waarschijnlijk Mogelijk Onwaarschijnlijk Zelden Onbeduidend
Gering
Matig
Groot
Rampzalig
Gevolgen FIGUUR 2: LEGENDA RISICOMATRIX
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 18
Voortgang programma Via Breda
Risico matrix
Meest waarschijnlijke oorzaak
Preventieve maatregel
Correctieve maatregel
Meerwerk, meerkosten bij projecten in uitvoering.
Stagnatie op raakvlakken, complexiteit uitvoering. Lange doorlooptijd.
Strikt toezicht op uitvoering, continue planningsbewaking en contractbewaking.
Alternatieve oplossingen onderzoeken.
Stagnerende afzet, latere of lagere opbrengsten, verandering marktsegmenten.
Woning- kantorenmarktontwikkeling verandert alsmede de financiële mogelijkheden van investeerders en toekomstige gebruikers waardoor afzet, tempo en marktsegment achterblijven bij verwachting.
Gerichte marketing en acquisitie.
Keuzes inzichtelijk maken in realisatiestrategie en naar besluitvorming brengen.
Zekerheid & gevolgen
Kwaliteit, marktsegmenten en opbrengsten raken uit balans. Fasering werkzaamheden realisatie, vertragingen, bereikbaarheid binnenstad.
Volgt uit het grote aantal werken dat de komende 4 jaar in uitvoering zal zijn met een van elkaar afhankelijke planning.
Voorkomen concurrerende ontwikkelingen op stedelijk niveau, vanuit Structuurvisie Breda 2030. Op basis van doelgroepenanalyse markt actief benaderen.
Aan de orde stellen in meerjarenprognose grondbedrijf.
. Periodieke opstelling faseringsplan. Monitoren leefbaarheid, veiligheid en bereikbaarheid tijdens realisatie.
Alternatieve fasering dan wel tijdelijke maatregelen opstellen om gesignaleerde knelpunten te minimaliseren.
Nauwe samenwerking partners. Tijdige beschikbaarheid vergunningen, terreinen en bouwtitels in relatie tot fasering en subsidies.
Mijlpalen voorbereidingstraject en vergunningen betrekken bij faseringsplan.
Sturen op beheersing raakvlakken op basis van gesloten overeenkomsten.
Overleg met subsidieverleners gericht op verminderen knelpunten. Leefbaarheid, bereikbaarheid en veiligheid tijdens realisatie.
Groot aantal partijen realiseert gelijktijdig. Veel maatregelen gelijktijdig in uitvoering.
Periodieke opstelling faseringsplan en bereikbaarheidscoördinatie op stedelijk niveau.
Alternatieven fasering opstellen.
Inzetten op gezamenlijke communicatie en afstemming van realisatie met alle betrokken partijen. Instelling integraal klachtenloket. Bereikbaarheid -coördinatie en communicatie.
Kwaliteit
Draagvlak, (lange) procedures en procedurerisico’s.
Gelet op de actuele marktomstandigheden bestaat de neiging in te leveren op kwaliteit door in programmatische zin of ruimtelijk aanpassingen voor te stellen.
Inzetten op duurzame flexibiliteit van programma en kwaliteitskaders in verdere uitwerking.
Ontwikkeling is omvangrijk en ingrijpend voor bestaande buurten en partners.
Investeren in draagvlak in bestaande buurten en omgeving.
Geen medewerking verlenen aan kwalitatief onvoldragen voorstellen (correctief).
Kwaliteitstoetsing door overleg van (Rijks-) bouwmeester en commissie ruimtelijke kwaliteit (preventief) Alternatieve faseringen ontwikkelen.
Risicomanagement op gesloten overeenkomsten. Procesbewaking procedures versterken. Experiment als onderdeel landelijke ontslakkingsagenda. Veranderende (milieu-) wetgeving.
Verandering Europese richtlijnen, strenger milieubeleid
Actief participeren in de beleidsvoorbereiding hogere overheden.
Nauwlettend ontwikkelingen blijven volgen en hierop inspelen. Correctief plannen aanpassen op wetgeving.
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 19
Voortgang programma Via Breda
6 MIJLPALEN KOMENDE PERIODE Activiteit
November
December
Januari
Februari
Maart
April
Realisatie OV-Terminal
Afbouw noord , grondwerk zuid. Afwikkeling consequenties vertraging.
Buitenruimte
In realisatie:
Opening parkeerdak 1e fase
Speelhuislaan en afbouw buitenruimte zuid.
Vaststelling VO buitenruimte zuid
Vaststelling DO buitenruimte zuid Start realisatie geluidschermen
Ontwikkeling vastgoed Stationskwartier
Start 2e fase woningen Stationslaan Noord “Breda Vooruit”
Drie Hoefijzers
Bestemmingsplan, omgevingsplan, beeldkwaliteitsplan en anterieure overeenkomst Drie Hoefijzers Noord.
Markt en Programmering
Realisatie-strategie in college.
Realisatiestrategie aan Commissie Economie en Raad
Overig Via Breda Broeit (Havenkwartier) Uitbreiding Fietsparkeren Algemeen
Oplevering project Via Breda Broeit. Start bouw
12e voortgangsrapportage + faseringsplan
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 20
Voortgang programma Via Breda
7 FASERING BEREIKBAARHEID EN OMGEVINGSMANAGEMENT Overzicht werkzaamheden 2014 - 2015
FIGUUR 2 WERK AAN DE WEG 2015
Richting het “omklapmoment” voor het station in het eerste weekend van september 2014 heeft een hoge intensiteit van gelijktijdige werkzaamheden aan de weg plaatsgevonden. Zonder enige hinder is dit niet verlopen. Echter gelet op de omvang van de operatie zijn relatief weinig klachten ontvangen. Het geeft blijk van een grote tolerantie vanuit de omgeving. De volgende werkzaamheden zijn inmiddels zodanig voltooid dat de betrokken wegen functioneel in gebruik zijn genomen: •Aanpassing Terheijdenseweg – Terheijdenstraat – Delpratsingel – Kennedybrug; •Aanpassing Backer en Ruebweg ter hoogte van Spinveld; •Verhogen Trambrug; •Onderhoud Backer en Ruebweg; Na openstelling van het viaduct Terheijdenseweg is ook een start gemaakt met de werkzaamheden aan de HOV baan langs het spoor en het viaduct Doornboslaan. De volgende projecten zijn nu in uitvoering. •Aanleg HOV-busbaan en fietspad langs het spoor (2014) Verder zijn er nog de volgende projecten die dit jaar starten, maar niet in het Via Breda-gebied liggen: •Aanpassing Backer en Ruebweg ter hoogte van Spinveld (april - augustus 2013); •Aanleg HOV busbaan naar Oosterhout en fietspad langs het spoor (2014) Voor 2015 vindt wederom een groot aantal werkzaamheden plaats in en rond Via Breda.
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 21
Voortgang programma Via Breda
Fasering, bereikbaarheid en knelpunten Met de succesvolle realisatie van het omklapmoment in het eerste weekend van september is de knelpuntenlijst flink uitgedund. Ten aanzien van de bereikbaarheid is nog steeds sprake van een intensieve bouwperiode, maar worden er het komend jaar geen grote knelpunten gesignaleerd. Resterende knelpunten: - Bouwsituaties langs de ingebruikgenomen Stationslaan; - Tijdige oplossing waterberging vanaf 1-4-2017; - Realisatie geluidschermen in combinatie met gebruik en bouw busbanen - Herinrichting zuidplein na oplevering OV-Terminal centrumzijde, kan pas na oplevering OVTerminal; - Aanpassing Willemsbrug eerst mogelijk na oplevering OVTC in verband met bouwverkeer, tijdelijke omlooproutes. - De realisatie van Stationslaan Noord (Dura Vermeer) en het gerechtsgebouw vinden gelijktijdig plaats. Dit geeft mogelijk knelpunten voor de benodigde werkterreinen en de bereikbaarheid aan de noordzijde.
Omgevingsmanagement Vanuit de opgebouwde relaties in de afgelopen jaren is de inzet van het omgevingsmanagement geconcretiseerd rond de projecten in uitvoering. Binnen de samenwerkende partners voor de OVTerminal heeft het omgevingsmanagement een centrale plek gekregen waarmee direct wordt ingespeeld op de signalen vanaf het werk en uit de omgeving. Een aantal zaken, die de afgelopen periode zijn aangepakt, is: -
Stofoverlast Verkeersonveilige situaties bij werkzaamheden Actualisatie faseringsplan Realisatie tijdelijke busstation ten behoeve van archeologisch onderzoek Geluidhinder vrachtverkeer Werken buiten afgesproken uren Afspraken rond nachtwerk perronverlenging
Klachtenafhandeling Specifiek voor het project zijn afspraken gemaakt over klachtenafhandeling, zodat deze vanuit het perspectief van de burger zo snel mogelijk op de juiste plek terechtkomen. Hiertoe zijn inmiddels afspraken gemaakt met de projectorganisatie OV-terminal zodat ook klachten ten aanzien van dit project snel op de juiste plaats terecht komen en worden bewaakt. Van de 53 genoteerde meldingen per juni 2014 zijn er 48 afgehandeld. Ook met Dura Vermeer zijn afspraken vastgelegd over klachtenen schademeldingen.
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 22
Voortgang programma Via Breda
8. BIJZONDERE ONTWIKKELINGEN Stadslandschap Drie Hoefijzers Noord Met de vaststelling van de ontwikkelvisie Drie Hoefijzers Noord zijn ook de contouren van deze gebiedsontwikkeling helder geworden. Het beoogde resultaat is als volgt verwoord in de visie: “Het nieuwe stadslandschap Drie Hoefijzers is onderdeel van een ingrijpende transformatie van de gebieden direct ten noorden van het spoor. In grote lijnen omschrijft de gemeente de plannen in de structuurvisie: ‘Via Breda 2005 -2025’. Daarnaast is de ‘inpassingsvisie HOV/OV langs het spoor’ van 20 maart 2012 (opgesteld door gemeente en architectenbureau Koen van Velsen b.v.) leidend geweest voor de inrichting van het spoorlandschap i.v.m de door de gemeente beschreven uitgangspunten. De verbindende ruimtelijke elementen zijn de nieuwe Stationslaan aan de noordzijde van het plangebied en het zogenaamde ‘Spoorlandschap’ aan de zuidzijde. Ten westen van het plangebied bevindt zich het Stationskwartier waar o.a. de nieuwe OV-Terminal is gehuisvest. En het gebied Stationskwartier Noordwest als hoogwaardige kantoor- / voorzieningen- / en woonlocatie. Het stadslandschap Drie Hoefijzers sluit met deelgebied de ‘Westpunt‘ aan op deze programmering, maar transformeert richting het oosten in een ambitieus stedelijk grondgebonden woonmilieu. Een nieuwe levendige buurt met een eigen identiteit die de brug slaat tussen de Linie, Drie Hoefijzers Zuid en de binnenstad.”
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 23
Voortgang programma Via Breda
Via Breda Broeit en evaluatie pilot ontslakken Breda is aangesloten bij het landelijke actieteam, dat 40 wenken heeft opgesteld voor ‘ontslakken gebiedsontwikkeling’. Breda heeft het Havenkwartier ingesteld als pilot om ervaring op te doen met ontslakken, meer specifiek het project Via Breda Broeit op het haveneiland. Om te voorkomen dat het gebied een No-Go area wordt, is gekozen om middels transformatiemanagement initiatieven in tijdelijke vorm dynamiek op het haveneiland te realiseren. Hierbij wordt gericht op initiatieven met culturele, recreatieve, eventueel watergebonden insteek, maar ook innovatief of experimenteel. De eerste resultaten zijn skatehal Pier 15, stadsstrand Belcrum Beach, sloepensteiger Aakwaa, creatieve ondernemerswijk Stek en kleinschalige evenementen gedurende het gehele jaar. Op 11 september 2014 is, in podium Bloos, met minister Blok en de betrokken landelijke experimenten stilgestaan bij een eerste landelijke evaluatie. Een uitgebreid verslag hiervan staat op www.gebiedsontwikkeling.nu en opgenomen in bijlage 1. Eerste lessen uit “Hoe regel je deregulering!?” zijn opgetekend: “Makkelijk is deregulering niet, het druist in tegen de bestaande bestuurscultuur. Maar met ambtelijk en bestuurlijk lef, het durven nemen van weloverwogen risico’s, samenspraak en een mindset verandering laten de verschillende initiatieven en pilots zien dat het ook anders kan. Deregulering vraagt om een andere benadering die meer gericht is op het sturen van het proces en het formuleren van het gezamenlijk belang. Het loslaten van bepaalde regels vraagt om andere competenties, zoals het opbouwen van een relatie en vertrouwensband met marktpartijen en burgers, het begrijpen van elkaars belangen, het durven voeren van een open gesprek en gezond verstand laten prevaleren. “ Daarnaast kondigde minister Blok een vervolg aan op het Actieteam Ontslakken en vlottrekken van bouwprojecten onder de titel “Versnellingsteam”. Hierbij trekken overheid en de bouwpraktijk samen op om de bouw te stimuleren en te werken aan vereenvoudigen maken en verminderen van de regels. Breda blijft hierbij ook betrokken. Tot slot wordt binnen Breda bekeken hoe de geleerde lessen uit het Bredase experiment op het haveneiland ingezet kunnen worden in het kader van de Structuurvisie 2030. Naast de geleerde lessen zijn ook de opgedane ervaringen en resultaten terug te vinden in de eindevaluatie van de Bredase pilot. Deze evaluatie is samengevat in de volgende bijlage 1 A en is in animatievorm terug te vinden op de website www.gebiedsontwikkeling.nu. De pilot wordt in het eerste kwartaal van 2015 afgerond. Getracht wordt zoveel mogelijk van de ontstane regelvrije ruimte om te zetten in een passend publiekrechtelijk kader waarbinnen de huidige dynamiek kan ontwikkelen en groeien.
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 24
Voortgang programma Via Breda
9. “OMKLAPMOMENT” OV-TERMINAL, INGEBRUIKNAME BUITENRUIMTE EN OV-TERMINAL In het eerste weekend van september 2014 heeft de meest ingrijpende operatie in de bouwlogistiek plaatsgevonden. In dat weekend vond de zogenaamde “omklap” voor reizigers van zuid naar noord plaats. Tevens zijn direct na dit weekend de werkzaamheden aan de OV-Terminal zuid gestart. Om dit omklapmoment tijdig te kunnen laten verlopen is er voor gekozen vooral in te zetten op de functionele operationaliteit van zowel buitenruimte als OV-Terminal. Dit bracht met zich mee dat nog tot na de omklap sprake was van tijdelijke en afbouwsituaties. Het omklapmoment is gelet op het beperkt aantal klachten in relatie tot het grote aantal reizigers en gebruikers dat er mee te maken kreeg goed verlopen. Een aantal bijzonderheden is vermeldenswaard. Perron 2 Voor perron 2 bestond de ongelukkige omstandigheid dat dit perron nog een functionaliteit kende tot de volgende bouwronde per 17 november 2014. Daarmee had de voetgangersbrug een functie in de reizigerstransfer. Met name voor minder validen een ongelukkige situatie. Er is een aantal maatregelen genomen om deze tijdelijke situatie zo goed mogelijk te laten verlopen: -
Direct in de eerste week is een extra trap bijgeplaatst en een deel van het perron verbreed; NS heeft voor minder validen een tijdelijke bus shuttle ingezet; Voor slechtzienden is een extra mat op de trap aangebracht zodat een zelfstandig gebruik van perron mogelijk werd; Voor overige minder validen heeft helaas een negatief reisadvies bestaan en is geadviseerd elders over te stappen. In incidentele gevallen is taxivervoer aangeboden. Mensen, slecht ter been of die moeite hebben met de trap, zijn aangewezen op de mogelijkheid van de route (600meter) via de tunnel van de Terheijdenseweg.
Vanaf 17 november 2014 heeft perron 2 geen functionaliteit meer en bestaan voor alle doelgroepen goed toegankelijke perrons vanaf de reizigerstunnel en de entree aan Belcrumzijde. Zichtbaarheid taxi’s De zichtbaarheid en vindbaarheid van de tijdelijke taxistandplaats aan de Stationslaan vanaf de entree van het station aan de Belcrumzijde liet te wensen over. Taxichauffeurs gaven te kennen graag het noorderf te willen gebruiken. Dit is echter niet veilig gelet het te kruisen fietspad en is niet geschikt voor autoverkeer waardoor direct schade zou ontstaan. Wel is in samenspraak met de taxibranche gestuurd op een snelle opening van de loopbrug op het noorderf waardoor reizigers direct bij de taxi’s aankomen, is extra tijdelijke bewegwijzering aangebracht en communicatiemateriaal vervaardigd dat op het informatiepunt ter inzage ligt. De tijdelijke situatie duurt nog tot eind 2016. Vanaf dat moment zijn weer taxistandplaatsen aan de zuidzijde nabij de ingang van het station beschikbaar. Fietsen Aan de Belcrumzijde zijn 3072 bewaakte stallingplaatsen gerealiseerd en 860 onbewaakte. Als de zuidzijde ook is afgerond komen daar nog eens 2000 bewaakte en 600 onbewaakte plaatsen bij waarmee de capaciteit op niveau is van de actuele prognose. In de tussentijd is nog sprake van een tijdelijke situatie waarbij aan de centrumzijde nog eens 1000 stallingsplaatsen beschikbaar zijn gehouden. Het totaalaantal is daarmee bijna 5000, net iets meer dan voor de omklap. In de praktijk blijkt dat de bewaakte stalling aan Belcrumzijde goed gevuld is, de onbewaakte stalling aan Belcrumkant meer dan vol is en aan de centrumzijde nog een ruim aantal plekken beschikbaar is. Bij mensen die graag onbewaakt de fiets stallen, zal het reisadvies gegeven worden aan de zuidzijde te kijken voor een stallingsplaats. Het gebruik van de onbewaakte plaatsen wordt gemonitord. Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 25
Voortgang programma Via Breda
Vanaf juli 2014 heeft intensieve communicatie plaatsgevonden over de verplaatsing van de fietsenstalling. Desondanks bleek het nodig circa 2000 fietsen te verplaatsen naar een tijdelijke stalling aan de Spoorstraat en 60 naar het gemeentelijk depot aangezien sloten noodzakelijkerwijs moesten worden doorgeknipt. 250 fietsen zijn uiteindelijk in gemeentelijk depot beland waarvan het merendeel inmiddels is opgehaald. Brandalarm Het brandalarm is een gevoelige installatie. Geconstateerd kan worden dat de installatie zijn werk doet. Echter de bouwsituatie en ingebruikname kende een aantal situaties en vandalisme gevallen waardoor het alarm regelmatig is afgegaan. In de meeste gevallen was de constatering dat sprake was van een terechte melding die relatief snel kon worden opgelost. Binnen de bouw zijn maatregelen genomen om onnodige alarmeringen te voorkomen door werkvergunningen in te voeren. Ook is de organisatie van de opvolging van de brandalarmering geïntensiveerd om de duur en overlast voor reizigers zoveel mogelijk te beperken. Het afgaan van het brandalarm kan niet uitgesloten worden in de komende periode. Er zal de komende twee jaar nog sprake zijn van intensieve bouwactiviteit in combinatie met veel reizigers ter plekke. De brandalarmering staat daarbinnen voor een zo hoog mogelijke veiligheid voor alle betrokkenen. Buitenruimte en kruispunt Terheijdenseweg - oprit bus Ook in de buitenruimte brengt de realisatie en afbouw nog veel tijdelijke situaties met zich mee. Er is voor gekozen eerst tot een integrale inventarisatie van verbeterpunten te komen en deze dan ook integraal aan te pakken. Bijvoorbeeld de belijning en bebording. Alleen bij directe onveiligheid zijn direct tijdelijke maatregelen getroffen. Bijzondere aandacht is uitgegaan naar het kruispunt Terheijdenseweg met de oprit van het busstation. Ook door omwonenden en belangengroeperingen is hiervoor aandacht gevraagd. De verkeersituatie ter plekke vraagt om een hoge attentiewaarde van de gebruikers, zowel fietsers als buschauffeurs. Via waarschuwingssignalen worden fietsers geattendeerd op aanrijdende bussen. In de eerste dagen heeft een dagelijkse monitoring plaatsgevonden en is de regeling nader afgestemd. De conclusie van verkeersdeskundigen is dat de installatie goed werkt en de benodigde attentiewaarde bij gebruikers oproept. Er is sprake van een goede doorstroming voor bussen en fietsers en is een veilige situatie gecreëerd. De installatie is daarmee te verkiezen boven alternatieven als verkeersregelinstallaties vanwege het grotere risico op rood-licht negeren onder fietsers en verminderde doorstroming. Bereikbaarheidsmaatregelen bouw OVTC zuid In samenspraak met bouwcombinatie en ProRail is een integraal pakket bereikbaarheidsmaatregelen overeengekomen. Dit heeft geleid tot een ruimere bouwplaats waardoor bouwverkeer nagenoeg geheel over het bouwterrein zelf kan worden afgewikkeld. Een toegang bestaat via de Emmastraat en een uitgang via de Meerten Verhoffstraat. Bouwverkeer wordt zo zo veel mogelijk gescheiden van reizigers en overig verkeer.
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 26
Voortgang programma Via Breda
Groene loper Willemstraat De nieuwe bouwperiode van het OVTC zuid betekent een aanzienlijke aanpassing van de reizigerstromen via de Willemstraat en omgeving. Met de betrokken ondernemers is contact gelegd. Hieruit is het plan ontstaan om juist in de bouwperiode positief de aandacht te vestigen op de Willemstraat. Eerste resultaten bestaan uit de letterlijk gerealiseerde groene loper en de fototentoonstelling in de Willemstraat. Vanuit deze invalshoek zijn ondernemers met gemeente actief om komende periode meer acties te realiseren. “De ondernemers van de Willemstraat zien volop kansen tijdens de bouw van de centrumkant van het station die begin september start. Alle bedrijven in de Willemstraat en de omliggende straten blijven immers tijdens de bouw gewoon bereikbaar! Om hun straat extra in het zonnetje te zetten rollen de ondernemers van de Willemstraat vanaf begin september letterlijk de groene loper uit; vanuit de Bredase binnenstad via het Valkenberg naar het station en omgekeerd. Evenementen, tentoonstellingen, een hapje en een drankje, you name it! De groene loper van Breda verwelkomt, verbindt en verbaast!” Tijdelijk reizigersparkeren De locatie voor tijdelijk reizigersparkeerterrein was door de vertraging van het station niet meer beschikbaar bij het omklapmoment OVT begin september. Hiervoor is een nieuw tijdelijk reizigersparkeerterrein gevonden op de Faam locatie.
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 27
Voortgang programma Via Breda
Overig In de bouw van de OV-Terminal zijn na ingebruikname nog enkele verbeter- en aandachtspunten naar voren gekomen. Zo zullen bijvoorbeeld de toiletten worden aangepast, worden de kluisjes op een later moment gerealiseerd en was de lift van de voetgangersbrug over het noord-erf nog niet direct gereed. Daarnaast is er nog een aantal ongemakken genoteerd als gevolg van de bouwsituatie zoals een lekkage die als gevolg van bouwwerkzaamheden is opgetreden. Waar mogelijk worden verbeteringen gezocht. Helemaal uit te sluiten is enig ongemak tijdens de bouw niet.
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 28
Voortgang programma Via Breda
BIJLAGE 1A: EVALUATIE EXPERIMENT “ONTSLAKKEN” VERSLAG
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 29
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 30
Voortgang programma Via Breda
BIJLAGE 1B: EVALUATIE EXPERIMENT “ONTSLAKKEN” HOE REGEL JE DEREGULERING!? 21 September 2014 artikel www.gebiedsontwikkeling.nu
Hoe regel je deregulering!? Een verslag van het congres “Houd het Eenvoudig!”. Een menukaart voor gemeenten waar gezocht wordt naar ruimte in regelgeving, 11 september 2014. Door de jarenlange groei in de bouwsector zijn we te ver doorgeslagen in onze regeldrang. De opeenstapeling van goedbedoelde ambities, beleidsnota’s en regels werken in deze nieuwe realiteit belemmerend voor de totstandkoming van nieuwe gebieds- en vastgoedinitiatieven. De overheid en de gemeenten zijn zich daar steeds meer van bewust en verschillende dereguleringsinitiatieven hebben de handen ineen geslagen om het allemaal wat eenvoudiger te maken en ruimte te bieden in de regelgeving. Lessen uit “Hoe regel je deregulering!?”
Makkelijk is deregulering niet, het druist in tegen de bestaande bestuurscultuur. Maar met ambtelijk en bestuurlijk lef, het durven nemen van weloverwogen risico’s, samenspraak en een mindset verandering laten de verschillende initiatieven en pilots zien dat het ook anders kan.
Deregulering vraagt om een andere benadering die meer gericht is op het sturen van het proces en het formuleren van het gezamenlijk belang.
Het loslaten van bepaalde regels vraagt om andere competenties, zoals het opbouwen van een relatie en vertrouwensband met marktpartijen en burgers, het begrijpen van elkaars belangen, het durven voeren van een open gesprek en gezond verstand laten prevaleren.
Hoe regel je deregulering!? Een verslag van het congres “Houd het Eenvoudig!”. Een menukaart voor gemeenten waar gezocht wordt naar ruimte in regelgeving, 11 september 2014. Door de jarenlange groei in de bouwsector zijn we te ver doorgeslagen in onze regeldrang. De opeenstapeling van goedbedoelde ambities, beleidsnota’s en regels werken in deze nieuwe realiteit belemmerend voor de totstandkoming van nieuwe gebieds- en vastgoedinitiatieven. De overheid en de gemeenten zijn zich daar steeds meer van bewust en verschillende dereguleringsinitiatieven hebben de handen ineen geslagen om het allemaal wat eenvoudiger te maken en ruimte te bieden in de regelgeving. Lessen uit “Hoe regel je deregulering!?”
Makkelijk is deregulering niet, het druist in tegen de bestaande bestuurscultuur. Maar met ambtelijk en bestuurlijk lef, het durven nemen van weloverwogen risico’s, samenspraak en
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 31
Voortgang programma Via Breda
een mindset verandering laten de verschillende initiatieven en pilots zien dat het ook anders kan.
Deregulering vraagt om een andere benadering die meer gericht is op het sturen van het proces en het formuleren van het gezamenlijk belang.
Het loslaten van bepaalde regels vraagt om andere competenties, zoals het opbouwen van een relatie en vertrouwensband met marktpartijen en burgers, het begrijpen van elkaars belangen, het durven voeren van een open gesprek en gezond verstand laten prevaleren.
Initiatieven Onder leiding van dagvoorzitter Maarten Bouwhuis presenteren het Actieteam Ontslakken, het Doorbraakinitiatief Bouwen op Vertrouwen en Nu al Eenvoudig Beter tijdens het congres een menukaart met eenvoudige recepten om flexibel om te gaan met regels in het ruimtelijke domein. Deze initiatieven hebben samen met gemeenten aan de hand van pilots in de praktijk intensief geëxperimenteerd met een andere aanpak en nieuwe denk- en werkwijze. Aan de hand van concrete voorbeelden worden de ervaringen en geleerde lessen met deregulering die middag aan verschillende zogenaamde “keukentafels” met elkaar gedeeld.
Bob Bergkamp, Locoburgemeester Breda Welkom en opening Loco-burgemeester Bob Bergkamp opent het congres door aan te geven dat gemeenten op zoek zijn naar een nieuwe balans tussen enerzijds het bieden van ruimte en anderzijds het geven van sturing aan ruimtelijke ontwikkelingen. Daarbij heeft de gemeente Breda zich de vraag gesteld waar de grenzen van het loslaten van regelgeving liggen en hoe je daar als gemeente mee moet omgaan? Aan de hand van de ontslakpilot Haveneiland heeft de gemeente Breda geëxperimenteerd met het loslaten van alle regels, zolang de veiligheid gewaarborgd is en er overeenstemming over het initiatief met de stakeholders in het gebied bereikt is. Dit heeft volgens Bergkamp geleid tot verrassende initiatieven op het Haveneiland, zoals een stadsstrand, een skatehal en een sloepenhaven.
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 32
Voortgang programma Via Breda
Maarten Bouwhuis, dagvoorzitter & Friso de Zeeuw, Praktijkhoogleraar Gebiedsontwikkeling TU Delft Wat staat er op de menukaart? Friso de Zeeuw, Praktijkhoogleraar Gebiedsontwikkeling aan de TU Delft en voorzitter van het Actieteam Ontslakken, benadrukt dat de maatschappij al zo complex is en dat we de bouwsector niet nog complexer moeten maken met de wirwar aan beleid en regels. Hij pleit voor eenvoud, het koesteren van de vrije beslisruimte en praktijkgerichte actie om de regeldruk in de sector te verminderen. De Zeeuw geeft verder aan dat de overheid en gemeenten nog steeds geneigd zijn om te handelen naar de “risico-regel-reflex”. Een korte uitleg is hier op zijn plaats. Zo noemt De Zeeuw als voorbeeld het balkonbeleid dat na het neerstorten van een aantal balkons in verschillende gemeenten is ingevoerd. Of dat er na een gestrande potvis nu een “potvisprotocol” bestaat voor de handelwijze bij gestrande levende walvisachtingen in Nederland. Belangrijk is te bedenken dat de risicoloze samenleving niet bestaat en we dus niet voor elk risico een regel kunnen opstellen, want daarmee is het risico niet uitgesloten. Want laten we niet vergeten dat de bouw mensenwerk is.
Maarten Bouwhuis, dagvoorzitter; Marco van Dorst, wethouder Eindhoven; Paul Laudy, wethouder Leiden; Martin Schreurs, wethouder Woeden en Edward Stigter, Directeur Eenvoudig Beter, Ministerie van Infrastructuur en Milieu Lokaal bestuur met lef Vervolgens gaat Maarten Bouwhuis in gesprek met drie lokale bestuurders met lef en Edward Stigter, directeur Eenvoudig Beter van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, over hoe zij hun regels proberen te verminderen. Wethouder Martin Schreurs van de gemeente Woerden geeft aan
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 33
Voortgang programma Via Breda
dat zij hun vergunningsverlening traject eens flink onder de loep hebben genomen. Dit heeft ertoe geleidt dat voor kleine bouwwerken, zoals een dakkapel of aanbouw, de aanvrager eerst overeenstemming met zijn buren bereikt, om vervolgens een vergunning bij de gemeente aan te vragen. Dit zorgt ervoor dat vergunningsaanvragen sneller verlopen, omdat aan de voorkant al draagvlak is gecreëerd. Schreurs benadrukt dat dit niet weg neemt dat er geen bezwaar gemaakt kan worden, alleen zal dit minder voorkomen. Ook wethouder Marco van Dorst van de gemeente Eindhoven geeft aan dat zij bij bepaalde projecten bouwvergunningen op een andere manier verlenen. Als voorbeeld geeft hij een woningbouwproject op Strijp S. Bewoners mogen zelf de indeling van hun woning bepalen op basis van een aantal globale randvoorwaarden en een flexibele bouwvergunning. Na vijf jaar wordt de definitieve situatie vastgelegd en volgt de daadwerkelijke vergunning. Paul Laudy, wethouder bij de gemeente Leiden, geeft aan dat zij bij de ontwikkeling van Lammenschans merkte dat de traditionele manier van ontwikkelen niet meer werkte en hebben toen de gebiedsopgave op een andere manier benaderd. Er is een ontwikkelvisie opgesteld met een aantal globale randvoorden om zo ruimte te bieden aan marktpartijen. Hij geeft aan dat de marktpartijen in het begin sceptisch zijn, maar dit al snel verdwijnt wanneer zij ervaren dat de gemeente actief faciliteert, meedenkt en regels zoveel mogelijk probeert los te laten om het initiatief tot ontwikkeling te laten komen. Alle bestuurders zijn het er dan ook over eens dat je een lange adem moet hebben om veranderingen in werkwijze en houding- en gedragsaspecten te willen doorvoeren, maar dat het uiteindelijk het werk weer leuker maakt dan louter lijstjes af te vinken of een project wel of niet zijn doorgang vindt.
Keukentafels Keukentafels Na het plenaire gedeelte volgen er drie gespreksrondes waarbij de drie initiatieven, Actieteam
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 34
Voortgang programma Via Breda
Ontslakken, het Doorbraakinitiatief Bouwen op Vertrouwen en Nu al Eenvoudig Beter hun ervaringen met de pilots rondom een negental keukentafels delen. Een kleine greep uit de keukentafelgesprekken laat zien dat de onderwerpen uiteenlopend zijn van uitnodigingsplanologie, vergunning innovatie, private borging van gebouwkwaliteit tot de omgevingsvisie en de crisis- en herstelwet. Bouwen op Vertrouwen De gemeente Rotterdam start binnenkort in de wijk Hoogvliet Boomgaardshoek een pilot om te experimenteren met nieuw ruimtelijk beheer. Margreet Schotman, Hoofd Vergunningen, vertelt dat bewoners meer eigen handelingsruimte krijgen over het beheer van hun woonwijk. Daarmee wordt de participatiesamenleving in de praktijk gebracht langs vier sporen: 1) participatie, 2) minimaal ruimtelijk kader, 3) juridische borging en 4) stimuleren van lerend vermogen. Als aftrap wordt het volgende filmpje getoond om de discussie opgang te brengen. Actieteam Ontslakken De gemeente Amersfoort laat zien dat het transformeren van het Oliemolenkwartier langs de principes van uitnodigingsplanologie zijn vruchten afwerpt. Zo vertelt Vigga Labordus, Hoofd Ruimtelijke Ontwikkeling, dat de gemeente Amersfoort een aantal principes heeft geformuleerd die globaal richting geven aan de gewenste ontwikkeling in de binnenstad. Dit biedt initiatiefnemers de ruimte om met een initiatief te komen, waarbij vervolgens in samenspraak met de gemeente naar een gebiedsgerichte oplossing wordt toegewerkt. Daarbij geeft Arno Goossens, Strateeg Gebiedsontwikkeling, aan dat vooral in het begin van het Oliemolenkwartier het afwegingskader waarin de rol van de gemeente (faciliteren, regisseren, afwachten en actief) in een bepaalde situatie beschreven staat houvast heeft geboden.
Nu al Eenvoudig Beter Cees van den Boer, Projectmanager Provincie Noord-Brabant, Martijn Koobs, Procesbegeleider Gebiedsontwikkeling Provincie Noord-Brabant en Marc Wesselink, Procesversneller Sneller & Beter / Partner WesselinkVanZijst vertellen meer over de grenscorridor N69 in Noord-Brabant. Jarenlang zijn de verschillende bestuursorganen en stakeholders in het gebied al met elkaar in gesprek over de aanleg van en nieuwe weg zonder dat er een adequate oplossing werd bereikt. Totdat men een nieuwe werkwijze en aanpak introduceerde waarbij gestuurd werd op belangen in plaats van standpunten. Belangen van de verschillende stakeholders zijn op tafel gelegd. Men kwam er achter dat niet de aanleg van de nieuwe weg het probleem was maar het achterliggende leefbaarheidsvraagstuk. Uiteindelijk heeft dit geleidt tot een integrale opgave waarin de belangen
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 35
Voortgang programma Via Breda
van de stakeholders vertegenwoordigd zijn en een totaaloplossing wordt geboden die niet alleen verkeerskundig een oplossing biedt, maar ook één die oog heeft voor bewoners, bedrijven, landbouw, natuur, water en recreatie.
Cees van den Boer, Projectmanager Provincie Noord-Brabant, Marc Wesselink, Procesversneller Sneller & Beter / Partner WesselinkVanZijst & Martijn Koobs, Procesbegeleider Gebiedsontwikkeling Provincie Noord-Brabant In gesprek met minister Stef Blok De dag wordt afgerond met een vraaggesprek waarin Maarten Bouwhuis minister Stef Blok vraagt naar zijn doelstellingen wat betreft de regeldrukvermindering. Minister Blok geeft aan dat we op veel terreinen zijn doorgeschoten in het regelen en dat we nodig moeten ontregelen. Daargelaten dat we kritisch moeten blijven over wat we wel en niet aan regels willen afschaffen en welke effecten dat heeft. Daarnaast kondigde minister Blok een vervolg aan op het Actieteam Ontslakken en vlottrekken van bouwprojecten onder de titel “expertteam vlottrekken door ontslakken”. Waarbij overheid en de bouwpraktijk samen optrekken om de bouw te stimuleren en te werken aan het eenvoudiger maken en verminderen van de regels. Verder ontvangt wethouder Marije Eleveld namens de gemeente Ede de nominatie voor de “Nu al Eenvoudig Beter Trofee” uit handen van minister Blok. Deze nominatie ontvangt de gemeente Ede, omdat zij stappen in de richting zetten om gebiedsontwikkeling te vereenvoudigen. Eind dit jaar wordt de winnaar van de trofee bekend gemaakt.
Minister Stef Blok & Maarten Bouwhuis
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 36
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 37
Voortgang programma Via Breda
BIJLAGE 2: NIEUWSBRIEF MAART 2014
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 38
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 39
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 40
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 41
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 42
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 43
Voortgang programma Via Breda
BIJLAGE 3: NIEUWSBRIEF AUGUSTUS 2014
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 44
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 45
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 46
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 47
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 48
Voortgang programma Via Breda
BIJLAGE 4: NIEUWSBRIEF SEPTEMBER 2014
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 49
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 50
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 51
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 52
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 53
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 54
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 55
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 56
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 57
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 58
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 59
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 60
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 61
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 62
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 63
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 64
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 65
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 66
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, oktober 2014 pagina 67
Voortgang programma Via Breda
Voortgangsrapportage nr.11, november 2014 pagina 68