Voorlopig ontwerp bezoekerstuin Aardenburg. beeldentuin en expositie archeologisch museum groene oase theetuin labyrint

Voorlopig ontwerp bezoekerstuin Aardenburg beeldentuin en expositie archeologisch museum groene oase theetuin labyrint

Colofon oktober 2011 i3m2r formule voor leefruimte ir Hanneke Kloosterman, landschapsarchitect bnt 2

i3m2r formule voor leefruimte

Inhoudsopgave

Pagina

1 Inleiding

5

2 Situering en begrenzing plangebied

5

3 Huidige situatie

7

4 Het labyrint als inspiratiebron

11

5 Toelichting Voorlopig ontwerp

13

6 Werkbeschrijving en raambegroting realisatie bezoekerstuin 17 7 Raambegroting


25

3

4


1 Inleiding Deze rapportage biedt zowel de verbeelding als wat er bij komt kijken om het ‘schapenweitje’ aan de Weststraat in Aardenburg te transformeren tot een groene oase en bijzondere bezoekerstuin. De transformatie van het ‘schapenweitje’ tot een bijzondere bezoekerstuin maakt als één van de scenario’s onderdeel uit van het besluitvormingstraject van de gemeente Sluis over de toekomst en locatie van het archeologisch museum van Aardenburg. In dit voorstel voor een bezoekerstuin komen initiatieven en ontwikkelingen bij elkaar die in combinatie een toegevoegde waarde kunnen hebben voor de lokale gemeenschap en regio: een nieuwe locatie voor het archeologisch museum van Aardenburg, de realisatie van een theehuis met terras, expositieruimte, beeldentuin en labyrint. De rapportage en het voorlopig ontwerp voor de bezoekerstuin zijn in opdracht van de gemeente Sluis vervaardigd door i3m2r formule voor leefruimte, ir Hanneke Kloosterman, landschapsarchitect bnt in samenwerking met Nico Kolthek, ecologisch hovenier en Wim Vroege, adviseur straat- en grondwerk. Gedurende deze eerste planvormingfase heeft er overleg en afstemming plaatsgevonden met de heer Van Vliet, Sr. Beleidsadviseur Cultuur Welzijn en Sport van de gemeente Sluis, de Dhr. Pleijte, voorzitter van de Commissie tot Beheer en Dhr. de Pooter, griffier namens de St. Baafskerk, en eigenaar van de grond. Het voorlopig ontwerp en begroting zijn in augustus en september jl. in aanwezigheid van wethouder Ploegaert en wethouder Schaalje van de gemeente Sluis gezamenlijk besproken en als concept en input voor nadere besluitvorming door de gemeenteraad van Sluis akkoord bevonden.

Aardenburg cieca 1565 met in blauwe cirkel locatie ‘schapenweitje’, toen nog met watergang

Achtereenvolgens komen in deze rapportage aan de orde: >> situering en begrenzing plangebied >> huidige situatie en gebruik >> labyrint als inspiratie >> voorlopig ontwerp >> beschrijving werkzaamheden en materiaalkeuzes >> raambegroting realisatie bezoekerstuin

2 Situering en begrenzing plangebied Het binnenterrein dat plaatselijk bekend staat als het ‘schapenweitje’ is gesitueerd midden in Aardenburg. Het ‘schapenweitje’ is momenteel niet vrij toegankelijk; het wordt omsloten door de tuinen van de huizen en panden gelegen aan de Peursenstraat, Sassenstraat en Weststraat. Het schapenweitje en een aantal panden aan de Weststraat, w.o. het voormalige weeshuis en de pastorie zijn eigendom van de Nederlands Hervormde Gemeente. De Stichting tot Beheer der voormalige Sint-Janshuis- en Dischgoederen te Aardenburg beheert voor deze kerkgemeente de panden en het terrein. ‘Schapenweitje’voorjaar 2011 met oude walnoot en zicht op Mariakerk en toren.


5

Toegang ‘schapenweitje’ aan de Weststraat

6

Binnenplaats met toekomstig theehuis.

Binnenplaats met op achtergrond voormalige varkenskotten.

Op de binnenplaats staat een oude schuur, te transformeren tot toekomstige expositieruimte

Doorgang vanaf binnenplaats naar ‘schapenweitje’


3 Huidige situatie De toegang tot het schapenweitje bevindt zich tussen twee woningen aan de Weststraat (huisnr 32 en 34). Tussen de toegang en het schapenweitje staan een schuur en een rij varkenskotten. Het schapenweitje inclusief schuren en kotten, plaatsje en verwilderde moestuinen horen bij de woning met huisnummer 32. Vroeger functioneerde het als kleine boerderij. Nu wordt de woning verhuurd. Op het plaatsje voor de schuur wordt jaarlijks een boekenmarkt georganiseerd en de schuur dient als opslag. Ook de woningen met huisnummer 28 en 30 worden op dit moment door de kerk verhuurd. De tuinen van deze woningen grenzen net als die van de pastorie (huisnummer 24) en het weeshuis (huisnummer 22) aan het schapenweitje. Het schapenweitje grenst verder aan de beeldentuin van de gallerie op huisnummer 38, en aan de ‘achterom’ en tuinen van de woningen aan de Sassenstraat en Peursenstraat. Het binnenterrein wordt zo goed mogelijk onderhouden door een vrijwilligersgroep van de kerk. Het gras wordt gemaaid, de heesters die te groot worden, worden gesnoeid en onkruid wordt bestreden. Onlangs is de entree aan de Weststraat opnieuw bestraat met een hafverharding (split). De moestuin is uit gebruik geraakt en nu verwilderd met esopslag en liguster. Ook een aantal taxussen en sparren die in de tuinen staan zijn hoog uitgegroeid en contrasteren met het open grasveld. Het grasveld loopt vanaf de schuur bol (en van oost naar west onregelmatig) 1 meter af richting de noordelijke afscheiding die grenst aan de ‘achterom’ voor de woningen aan de Peursenstraat. In de periode dat Aardenburg een vestingstad was liep hier een watergang (zie afbeelding met kaart uit circa 1565) en verklaart wellicht dit micro reliëf. Het water zelf is ‘verdwenen’. Aardenburg en dus ook het schapenweitje liggen op een hoger gelegen dekzandrug; het grondwater zit op zo’n 2 meter onder het maaiveld. Naar de afscheiding toe zit het grondwater waarschijnlijk iets dichter onder het maaiveld (op 1 meter diep of dieper). Elementen die van waarde zijn en voor zover mogelijk te integreren in het plan voor de bezoekerstuin zijn: • de besloten en warme sfeer van de binnenplaats, • het zicht op de toren van de Mariakerk (westkant), • de oude walnoot die als solitair op de overgang naar het schapenweitje staat, • een aantal heesters en (fruit)bomen w.o: een pruim, appel- en twee perenbomen, een essenbosje met sierkers en kornoelje. De architectuur van de woningen aan de Peursenstraat en Sassenstraat hebben een vriendelijke uitstraling, als van een ‘tuindorp’ (1 bouwlaag met kap van rode dakpannen). Aan de Weststraat staan een aantal hogere woningen en panden met monumentale waarde, waaronder de parochie en het weeshuis. De achtertuinen die nu aan het schapenweitje grenzen zijn privé en divers. Voor een toekomstige bezoekerstuin zal hier een goede overgang moeten worden gecreëerd. Op het ‘schapenweitje’ staat een oude waltnoot, op de achtergrond de daken van de woningen aan de Peursenstraat.


7

‘Schapenweitje’met woningen en erfafscheding Peursenstraat en Sassenstraat.

Verwilderde beplanting en erfafscheiding tuinen.

Hoog uitgegroeide sparrenbomen.

Oude erfafscheidingen.

8


Fruitbomen.

Elementen die ontsieren in de toekomstige bezoekerstuin zijn: • oude en onregelmatige bestrating, • betonnen en andere ‘vervallen’ en aan elkaar geknutselde hekwerken, • vervallen muurtjes en het hok dat tegen de schuur aan leunt, • een aantal coniferen hagen, • verouderde doorgegroeide of niet meer vitale heesters en/of bomen. Een deel van de oude bestrating, stenen en/of stammen kunnen worden hergebruikt in de nieuwe tuin, bijvoorbeeld voor het maken van stapel- of zitmuurtjes en/of als takkenril (schuilplaats voor insecten en vogels).

Zicht op beplanting tuinen Weststraat, de oude schuur en walnoot vanaf ‘schapenweitje’.

Oude hoog opgaande beplanting.


9

Klassiek labyrint

- ‘Het labyrint is een weg van verbinding. Het lopen van een labyrint heeft het effect dat je de weg naar binnen gaat. Je kunt het zien als een loopmeditatie, die verstillend werkt. Door je dagelijkse besognes los te laten word je letterlijk stil van binnen. In de beweging naar het centrum ontdek je een innerlijke ruimte en ervaar je wat het is om je daarmee te verbinden’ – Selma Sevenhuijsen.

Grondpatroon labyrint van Chartres.

10


4 Het labyrint als inspiratiebron Terwijl je in een doolhof kunt verdwalen is er in een labyrint maar één weg naar binnen. De wandelaar hoeft geen enkele moeite te doen zijn weg te vinden. Het pad neemt je mee naar binnen, voert je dichter en verderaf van het centrum, brengt je uiteindelijk naar het middelpunt, om je vervolgens met nieuwe inzichten in omgekeerde volgorde weer naar buiten te geleiden. Hierbij is het afleggen van de weg dus net zo belangrijk, en misschien wel belangrijker dan, het bereiken van het doel of centrum. Het labyrint staat daarmee symbool voor de levensweg: steeds als men denkt een doel te bereiken lijkt het doel verder weg of kan het leven een andere wending nemen. Labyrinten zijn zo oud als de mensheid. Over de hele wereld zijn dan ook voorbeelden en legendes te vinden, van de Nazca indianen tot in India, Etrusken, Grieken, Kelten en Romeinen. De oerbetekenis van het labyrint is dat van een inwijdingsweg, een inwijding in de mysteriën van de cyclus tussen geboorte, leven, dood en wedergeboorte, en dat de mens in contact brengt met zijn plaats in de kosmos.

De rooms-katholieke Mariakerk, ook gelegen aan de Weststraat, heeft onlangs het initiatief genomen om de traditie van de bedevaart nieuw leven in te roepen. Zowel het idee van de bedevaart als de aanleg van een labyrint kunnen elkaar aanvullen en versterken. Aardenburg en met name de Weststraat worden zo onderdeel van een route waarbij historie, kunst en cultuur aangevuld worden met de mogelijkheid om ook verschillende en toegankelijke vormen van meditatie en spiritualiteit te beleven en verkennen. Vooral voor de groeiende groep van bezoekers en geïnteresseerden in nieuwe vormen van ontspanning, concentratie en bezinning. Er is op internet en literatuur veel achtergrond informatie te vinden over de achtergronden en het gebruik van labyrinten. Een aantal bronnen die geraadpleegd zijn en geïnspireerd hebben zijn: • ‘labyrinths for the spirit’, boek van Jim Buchanan, land-art kunstenaar • ‘De glimlach van een sirene’, reis door het Etruskisch labyrinth op zoek naar de godin’, boek van Selma Sevenhuijsen • Chartres, le labyrinthe déchiffré, boek van John en Odette Ketley-Laporte • labyrint Kathedraal van Chartres, Frankrijk • energetisch onderzoek en advies Jet van Essen, geomant • studiedag stichting doolhof en labyrint (http://www.doolhoven.nl)

Labyrinten zijn ook een uitdrukking van oeroude kennis over aarde energieën. Deze energieën komen volgens kenners aan de oppervlakte in de vorm van slingerende lijnen en spiralende cirkels. Ze zijn verweven met helende energieën die water tevoorschijn halen uit de aarde, en zo de groei van planten en dieren bevorderen en het natuurlijk evenwicht koesteren. Op deze plekken, vaak nabij bronnen of rivieren werd de aardegodin vereerd en werden met menhirs, labyrinten of andere symboliek markeringen in het landschap aangebracht. Zo hebben bijvoorbeeld de Etrusken in het Italiaanse Toscane een labyrintisch landschap vol symboliek nagelaten. Het labyrint is in de loop van de geschiedenis ook gebruikt als mythische metafoor voor een verborgen land: de Heilige Tuin, de Tuin van Eden, het Paradijs, het land van de Graal. Een plek uit de Gouden Tijd, waar harmonie, vrede en eenheid heersten, en waar de mens leefde in directe verbinding met het sacrale in de natuur. In de renaissance is het archetypische beeld van het labyrint als heilige tuin weer opgepakt. Adellijke families legden labyrinten aan in hun tuinen of gebruikten het als embleem in familiewapens. Het gebruik van labyrinten verandert in de loop van de tijd. Er is de laatste jaren weer meer belangstelling voor Labyrinten. Ook worden er weer nieuwe labyrinten aangelegd en vormgegeven. Als land-art object in de natuur, bij kerken en op pleinen in de openbaren ruimte, als verfraaiing en als instrument voor persoonlijke en of spirituele ontwikkeling. Vlak bij Parijs in de kathedraal van Chartres ligt één van de beroemdste middeleeuwse labyrinten van Europa. Elke vrijdag worden hier de stoelen aan de kant geschoven en lopen grote groepen mensen van overal vandaan al verkennend en mediterend dit labyrint. Het is dit labyrint dat als uitgangspunt voor de aanleg van een labyrint op het schapenweitje in Aardenburg dient; gebruik makend van hetzelfde grondpatroon als in Chartres. Labyrint in kathedraal van Chartres, Frankrijk. Op vrijdagen komen bezoekers speciaal naar deze kerk om het labyrint te lopen.


11

Voorlopig ontwerp bezoekerstuin Aardenburg

Prieel

Vijver

Terras

Bloemenweide

Archeologisch Museum

Labyrint, zitbanken en rode beukenhaag

Theehuis

Walnoot met zitkeien

Binnenplaats Expositie Ruimte

Grasveld met stapelmuurtjes

12


5 Toelichting Voorlopig ontwerp Bij het maken van het voorlopig ontwerp is uitgegaan van een aantal ontwikkelingen die de opdrachtgever en commissie tot beheer nastreven: > De panden aan de Weststraat (huisnr. 20, 22 en 24) worden intern verbouwd tot 8 appartementen. De nieuwe huurders krijgen aan de achterkant een gemeenschappelijke tuin die uitkomt op het ‘schapenweitje’. Hiertoe wordt een grote loods gesloopt. Een andere loods wordt geschikt gemaakt voor parkeren. Het is de bedoeling dat de bewoners via de gemeenschappelijke tuin naar deze parkeergarage kunnen gaan. > De woning bij de ingang Weststraat huisnr. 32 wordt geschikt gemaakt tot theehuis. Doorsnede binnenplaats kijkend richting tuin met expositieruimte (links) en nieuwe archeologische museum (rechts).

> De schuur en varkenskotten worden ontwikkeld tot expositieruimtes voor moderne kunst. > De gemeente Sluis zoekt een aantrekkelijke locatie voor het archeologisch museum. Het idee is ontstaan om deze op het schapenweitje naast de schuur te situeren. Het benodigde vloeroppervlak bedraagt zo’n 250 m². >> Het schapenweitje zelf wordt ontwikkeld tot een bezoekerstuin en groene oase met daarin ‘het labyrint van Aardenburg’.

Doorsnede vijver met stapstenen en op achtergrond prieel.

In het planvormingsproces de zijn ook de volgende aspecten meegenomen en onderzocht: - aanpassing van de begrenzing van de achtertuinen gelegen aan de Weststraat; - multifunctioneel gebruik: integreren van de verschillende mogelijkheden van gebruik van het labyrint, de tuin, en de bestaande en nieuwe voorzieningen (theehuis, binnenplaats, expositieruimte, archeologisch museum, beeldentuin, en een gemeenschappelijke tuin voor bewoners); - situering en oriëntatie labyrint op het binnenterrein; - de mogelijkheid tot het maken van een waterelement, vijver, waterloop of waterkunstwerk, eventueel aangedreven op zonne-energie.

Labyrint omringd door rode beukenhaag en zitbanken.


13

Dwarsprofielen voorlopig ontwerp

14


Uitgangspunten voor het ontwerp natuurlijke en rustige sfeer  aansluiten bij sfeer en karakter locatie en architectuur gebouwen  rustig, kleinschalig, landelijk en informeel  natuurlijke warme kleuren  duurzaam materiaalgebruik

Referentiebeeld voor renovatie oude schuur tot expositieruimte: geïnspireerd op de kenmerkende architectuur van de oude schuren in de omgeving van Aardenburg met rode dakpannen en zwarte deuren.

diverse groep bezoekers, multifunctioneel gebruik  Gemeenschappelijke tuin voor appartementencomplex en overige bewoners aanpalende panden  Theehuis met terras op binnenplaats  Expositie- en theaterruimte in oude schuur  Vestiging archeologisch museum Aardenburg (vloeroppervlak max 250 m²)  Labyrint met grondplan van labyrint in Kathedraal van Chartres (Fr.) overige uitgangspunten  Eén hoofd entree naast toekomstige theehuis aan de Weststraat nummer 32, daarnaast een achteruitgang naast het toekomstige parkeergebouw appartenmentencomplex  Behoud en transformatie oude schuur met aan weerszijde hoge dubbele deuren tot expositieruimte  Behoud oude walnoot als solitair o schuur en gebouw archeologisch museum in “zeeuwse stijl”  museum: zwart hout, rode deuren, grasdak of pannen  schuur: rode dakpannen, zwarte deuren o bestrating  halfverharding: aarden(burgs) warm rood en oker (jura geel)  labyrint: prettig aanvoelend voor blote voeten (hardsteen of afgerond/fijnkorrelig split

Referentie beeld voor nieuw archeologisch museum, een moderne zwarte zeeuwse schuur met sedumdak, rood geverfde deuren en terras en als “spiegel” van de oude schuur.


15

16


6 Werkbeschrijving en raambegroting realisatie bezoekerstuin

2. Maatvoering

Om een idee te krijgen wat het werk inhoud en wat de kosten van realisatie van de bezoekerstuin zijn is het voorlopig ontwerp vertaald naar de uit te voeren werkzaamheden en kosten voor realisatie. Hieronder volgt de beschrijving van alle werkzaamheden voor de aanleg van de tuin, inclusief materiaalkeuzes en eventuele opties zoals voorgesteld in het voorlopig ontwerp.

Op het moment dat het terrein is opgeschoond wordt begonnen met het inmeten en uitzetten van het definitieve ontwerp voor de inrichting van de tuin in het terrein. De situering en loop van de paden, grasvelden, labyrint, vijver etc worden in het terrein bepaald en aangegeven met bijvoorbeeld stokken en linten. Gedurende het gehele traject van aanleg wordt gecontroleerd of het werk aan de tekening voldoet en vice versa. Maatvoering is een belangrijk onderdeel van de werkzaamheden.

1. Opschonen terrein

3. Grondwerk

Voor dat er kan worden begonnen met de aanleg van de tuin wordt het gehele terrein opgeschoond:

Met een kraan en shovel wordt het gehele terrein conform de het ontwerp geprofileerd. Daar waar nodig wordt het terrein opgehoogd, afgegraven (vijver) of gelijk gemaakt (terrassen en locatie labyrint). Het terrein wordt zo vormgegeven dat hierna de verschillende onderdelen van de tuin verder kunnen worden aangelegd. Om de grond van de bloemenweide te verschralen wordt er voedselarme grond in de bovenlaag verwerkt (doorgefreesd). Dit levert méér en meer bijzondere bloemen op!

Groen(afval) > Bomen en heesters die niet meer passen in de nieuwe inrichting worden verwijderd: bijvoorbeeld de 2 verwilderde oude moestuinen met oa esopslag, hulst, sparren ter plaatse van nieuw te realiseren museum en 3-4 coniferenhagen. > Takken en stammen worden gesorteerd en gesnipperd. Van de stammetjes en takken die kunnen hergebruikt worden stapelmuurtjes of takkenrillen (schuilplaatsen voor vogels en kleine zoogdieren) gemaakt. > Bomen en struiken die worden gehandhaafd worden gesnoeid en/of gedund. Bouw en sloopafval > Oude bestrating, muurtjes, betonblokken en hekwerken die zich op het terrein (plangebied) bevinden worden verwijderd. De hekken rond het terrein worden gehandhaafd. > Oude bakstenen en tegels die kunnen worden hergebruikt worden gesorteerd. Hiervan kan later een (of twee) bank(en) gemetseld worden. > Het gedeelte waar het nieuwe museum komt wordt kaal opgeleverd, dat wil zeggen dat alle beplanting en bestratingen zijn verwijderd. De aannemer die het museum bouwt zorgt voor verder bouwrijp maken, eventueel benodigde graafwerk, leidingen, fundering etc. Dit is afhankelijk van het ontwerp en bouwplan voor het museum. Het verdient overigens de voorkeur om eerst het nieuwe museum te realiseren en bestaande gebouwen op te knappen alvorens met de aanleg van de bezoekerstuin te beginnen. Aan- en afvoer materialen > Groen en sloop afval dat niet kan worden hergebruikt, wordt in containers verzameld en afgevoerd. > Er worden overlast, tijd en kosten bespaard als aan- en afvoer van materialen via de Kalverstraat kan verlopen. De Weststraat hoeft dan niet voor het verkeer te worden afgesloten. Er hoeven dan geen overlast gevende containers in de Weststraat te worden geplaatst. En er kan groter materieel (met meer capaciteit) worden ingezet.


17

4. Aanleg vijver De vijver krijgt verschillende dieptes en een natuurvriendelijke oever c.q. moeraszone. Met een kraan en grondwerker wordt de vijver uitgegraven en geprofileerd (met terrassen die aflopen van 30 tot 120 cm op het diepste punt). Daar waar de stapstenen komen is de vijver maximaal 50 cm diep. De vijver wordt waterdicht gemaakt met vijverfolie dat ter plaatse door de leverancier (bijvoorbeeld Ecolan) wordt ingemeten en vervolgens op maat wordt ‘gelast’ en ter plaatse geleverd en uitgerold. Als het goed is past het folie dan precies in het voorgevormde gegraven gat. Het folie wordt vastgelegd met tufa en turf blokken. De tufa blokken zorgen voor een afgewerkte rechtere vijverrand aan de zijde van het prieel. De turfblokken absorberen water waardoor er een natuurlijke overgang cq moeraszone ontstaat tussen bloemenweide en vijver. Afhankelijk van de mogelijkheid om een waterspuwer c.q. fontein op zonne-energie te realiseren worden er openingen in het vijverfolie gemaakt voor de installatie van een waterinlaat, waterpomp en toebehoren. Vormgeving en benodigde technieken en installaties voor water- en energie opslag dient nog nader te worden verkend en uitgewerkt met specialisten op dit gebied. Een alternatief waterelement (ipv fontein of waterspuwer) is een flowform of cascade (zie afbeelding). De stroming van het water door de schalen verbetert de waterkwaliteit van de vijver, het water kabbelt en het vormt een mooi geheel om naar te kijken. Een flowform werkt op stroom (waterpomp). De schalen worden langs een helling aangelegd en verankerd. Afwerking met bijvoorbeeld natuurstenen.

Referentiebeeld vijver met natuurvriendelijke oever en stapstenen.

vijverrand met turfblokken

voorbeeld van waterspuwer

18

een flowform vitaliseert het water


5. Bestrating en stapelmuurtjes 5.1 Entree Weststraat De ingang van de binnenplaats aan de Weststraat wordt bestraat met klinkers. Dit maakt het mogelijk dat hier auto’s goederen kunnen worden in en uitgeladen zonder dat de verharding kapot wordt gereden. De bestrating bestaat uit zo’n 80 m² gebakken waalformaat, nieuwgebakken, kleur: warm geel. De rand naar de halfverharding wordt opgesloten met een betonband. 5.2 Halfverharding voor paden en terrassen

Voorbeeld van waalformaat en split-halfverharding.

Voor de overige terrassen en paden waar mensen kunnen lopen en/of verblijven (binnenplaats en alle wandelpaden) wordt de ‘gravier D’or’ voorgesteld. Dit is een fijnkorrelig warm geel split dat ook met rolstoelen goed begaanbaar is. De halfverharding wordt opgebracht op een ondergrond van puin en opgesloten met Corten staal, zodat het pad goed blijft liggen en goed te onderhouden is.

Referentiebeeld binnenplaats met terras op halfverharding.

Voorbeeld van rand van Corten staal


19

5.3 Stapelmuurtjes De banken rond het labyrint en de stapelmuurtjes rond het grasveld, een gedeelte van de bloemenweide de boom op de binnenplaats en langs het terras van het museum worden gemaakt van rode flagstones. De bovenste rij stenen wordt met cement vastgezet. De zitmuurtjes worden 40 centimeter hoog. De muurtjes rond het grasveld en bloemenweide variëren in hoogte, ze gaan golvend op en neer. De gemiddelde hoogte is 25-30 cm.

Voorbeeld van stapelmuurtjes.

5.4 Labyrint Er zijn twee mogelijkheden om de bestrating van het labyrint te realiseren: Optie A Bij optie A worden de lijnen of randen van het labyrint gemaakt van keien die met cement op een fundering van fijn puin worden gestabiliseerd en vastgelegd. De tussenruimtes die het looppad vormen, worden opgevuld met een contrasterende roodgekleurde halfverharding of gravel. Voor het maken van de bogen en rondingen worden de keien (getrommeld betonsteen of hardsteen) op maat gezaagd.

Voorbeeld van randen met keien (Optie A)

Optie B Een tweekleurige klinkerbestrating (getrommeld waalformaat zwart en rood) wordt op (vul)zand gelegd. Om het patroon van het labyrint te krijgen worden de klinkers in cirkels rond het centrum gelegd. Voor het maken van de bogen en rondingen worden klinkers op maat gezaagd.

Voorbeeld van een klinkerbestrating (optie B)

5.5 Stapstenen Over de bloemenweide en in de vijver worden zo’n 25 rood-bruin gekleurde flagstone stapstenen gelegd. In de vijver worden deze gemonteerd op betonblokken. Om het vijverfolie te beschermen komt er onder deze betonblokken een beschermvlies. 20


6 Beplanting 6.1 Bomen

Roodbladige sierkers.

De oude walnoot wordt als solitair gehandhaafd en door een boomdeskundige beoordeeld op vitaliteit en ziekten. Eventuele dode takken worden verwijderd. De volgende bomen worden voorgesteld om aan te planten: > 2 Quercus robur (bij labyint), zomereik boom dikte ∅ 20-25 cm > 1 Paulownia tomentosa (binnenplaats), keizersboom lila bloeiend boom dikte ∅ 18-20 cm > 1 Prunus cerasifera nigra (roodbladige sierkers bij vijver), boom dikte ∅ 16-18 cm > 5 fruitbomen (appel, peer, pruim) verspreid in de tuin boom dikte ∅ 8-10 cm De bomen worden met band aan 3 meter hoge boompalen verankerd; afhankelijk van de grootte van de boom hebben deze palen een verschillende sterkte of dikte (∅ 9 cm en ∅ 7cm) 6.2 Hagen

Lila bloeiende keizerboom.

Op twee plekken in de tuin worden nieuwe hagen aangeplant: > Half rond het labyrint een dubbele rode beukenhaag, Fagus sylvatica ‘Atropunicea’ (syn. ‘Purpurea’ of ‘Atropurpurea’), die tot 3 meter hoog kan worden. Totale lengte is zo’n 38 meter. In de haag wordt een boog gesnoeid ter plaatse van het voetpad dat naar het prieel voert. > Ter afgrenzing van de privé tuinen aan de Weststraat worden er nieuwe groene beukenhagen, Fagus sylvatica, aangeplant. Totale lengte is zo’n 54 meter. 6.3 Bosplantsoen

Rode en groene beukenhaag

Om de tuin een besloten karakter te geven worden de randen die grenzen aan omringende tuinen en gebouwen beplant met bosplantsoen cq. gemengde haag. Dit bosplantsoen bestaat uit bloeiende en besdragende heesters en kleine bomen. De totale afscheiding met heesters wordt maximaal zo’n 2-3,5 meter hoog. Soorten die bijvoorbeeld gemengd kunnen worden aangeplant zijn: Viburnum opulus (gelderse roos), Amelanchier (krenteboompje), Cornus alba (kornoelje), Corylus (gewone hazelaar), Corylus maxima purperea (roodbladige hazelaar), Euonymus (kardinaalsmuts Kleine bomen, bijvoorbeeld Malus sylvestris (wilde appel) en Sorbus (Lijsterbes) boomdikte ∅ 10-12 cm Na het derde jaar/groeiseizoen wordt de rand van dit plantsoen ingezaaid met een kruidenmengsel dat zorgt voor een fraaie ondergroei en bodembedekking.

Bosplantsoen


21

6.4 Overige beplanting > Bloemenmengsel voor bloemenweide (250m²) > Grasveld mengsel voor grasveld (300 m²) > Oever- en waterplanten vijver (50-65 m²) > Klimplanten pergola: o bijvoorbeeld Rosa St. Kiftsgate (klimroos) gecombineerd met clematis o Hydrangea anomala ssp. Petiolaris (klimhortensia) op binnenplaats > plantvakken met bijzondere vaste planten (30 -40 m²), bij theetuin en bij archeologisch museum en expositieruimte (terras tuinzijde): o Fargesia robusta (bamboe) o siergras o solitaire struiken (125-150 hoog) 7 Tuinmuren Voor de privacy en het voorkomen van overlast wordt er een dichte tuinmuur voorgesteld op de binnenplaats en aan de achterkant van de schuur; beiden op de erfgrens met nr 36 (de gallerie). De totale lengte is zo’n 15 meter, 2 meter hoog. Er wordt uitgegaan van een gefundeerde gemetselde muur (steens), waalformaat nieuw of oude rode bakstenen. Uitstraling landelijk/rustiek. Optie: In plaats van een gemetselde afscheiding is het ook mogelijk een 2 meter hoog frame van staalmat met Hedera helix, de groenblijvende klimop, toe te passen. 8 Zitelementen Voor de zitelementen is een stelpost opgenomen voor: > 10 eikenhouten banken > 3 grote zwerfkeien > 2 gemetselde banken Een gemetselde bank van her te gebruiken oude bakstenen vraagt in verhouding veel arbeid en is daarom duurder dan de aanschaf van een nieuwe eikenhouten bank. De banken rond het labyrint zijn opgenomen onder de post stapelmuur (zie 5.3) 9. Tuinverlichting Er is een stelpost opgenomen voor het aanleggen van stroomkabels en 10 contactpunten en 10 buitenlampen. Locatie en type lampen kunnen nader worden bepaald.

22


10 Pergola De pergola tussen het museum en de expositieruimte wordt uitgevoerd in kastanjehout. 11 Prieel Over de vormgeving en materialisatie van het prieel of ‘zonnetempel’ met waterbassin en spuwer dient nog verder te worden nagedacht. Er is nog geen informatie of het werkelijk mogelijk is een zonnepaneel te plaatsen, de energie daarvan op te slaan en te benutten voor een waterpomp of installatie van een flowvorm. Wellicht kan een kunstenaar de vormgeving van een prieel en dak verbijzonderen. Er van uitgaande dat een gewone schuur van 4*4 meter al 5-10.000 euro kost (inclusief fundering en metselwerk) is er een stelpost opgenomen van 25-30.000 euro voor dit ‘deelproject’. Een goedkoper alternatief is wellicht het metselen van een bank met kleine begroeide zuilengalerij of pergola. Er zal ook een stroomkabel vanaf de straat gelegd moeten worden voor de tuinverlichting (zie onder 9). Wellicht is het ook mogelijk op andere plekken in de tuin zonnepanelen te plaatsen (bijvoorbeeld de toekomstige parkeergarage?) en van daaruit de stroom naar de vijver te brengen. 12 Transportkosten De aan- en afvoer van alle materialen en groen van de weg naar werkplek verschilt en is afhankelijk of er via de Weststraat of via de Kalverstraat gewerkt kan worden. 13 Randvoorwaarden Voordat er kan worden begonnen met de uitvoering van de realisatie van de bezoekerstuin dient er aan een aantal randvoorwaarden te zijn voldaan: > Gemeente en/of eigenaar zorgen voor benodigde draagvlak, inspraak en vergunningen (bouwvergunningen, kapvergunningen, aanlegvergunningen, wijzigingen kadaster en bestemmingsplan etc) voor de diverse planonderdelen (appartementen, theetuin, archeologisch museum, expositieruimte (schuur), transformatie schapenweitje tot bezoekerstuin). > Er is afstemming nodig met de andere renovatie- en bouwplannen (archeologisch museum, appartementencomplex, theehuis en expositieruimte). De architectuur en hoe deze plannen aansluiten op de buitenruimte cq. bezoekerstuin is nu nog niet bekend. Om schade en meerwerk te voorkomen is het beter dat eerst de gebouwen worden gerealiseerd, gerenoveerd en gebouwd vóór dat met de inrichting en aanleg van de buitenruimte (de tuin) kan worden begonnen. Het kan zijn dat het ontwerp voor de tuin op onderdelen, en voor wat betreft de aansluiting op een van de gebouwen, moet worden aangepast. Bijvoorbeeld t.a.v. oriëntatie ramen, in- en uitgangen, situering looproutes, paden, terras, plantvakken ed.


23

Concept raambegroting Voorlopig Ontwerp Klein Stadspark Aardenburg

7 Raambegroting september 2011

Werkzaamheden

ex btw

btw

Totaal (incl btw)

1 Opschonen terrein

7.376,00

1.401,44

8.777,44

Totaal niet variabele aanlegkosten en duurste opties (incl btw) 8.777,44

2 Maatvoering

9.000,00

1.710,00

10.710,00

10.710,00

3 Grondwerk

9.830,00

1.867,70

11.697,70

11.697,70

4 Aanleg vijver Overige benodigheden vijver

9.888,00

1.878,72

11.766,72 7.000

11.766,72 7.000

1.179,90 2.876,60 5.709,69

7.389,90 18.016,60 35.760,69

7.389,90 18.016,60 35.760,69

3.492,77 3.325,76

21.875,77 20.829,76

21.875,77

1.879,00

357,01

1.046,01 2.236,01

2.236,01

9.605,35

988,55

10.838,90

10.838,90

1.235,00 80,62

7.735,00 557,62 7.177,38

7.735,00

7.177,38 staalmat ipv gemetselde muur

9.086,50

1.251,50 alleen houten banken

stelpost

Maximale voordeel opties (aftrekpost)

2.000 flowform water element ipv zonnepaneel ed

5 Bestrating en stapelmuurtjes 5.1 Entree Weststraat 5.2 Halfverharding voor paden en terrassen 5.3 Stapelmuurtjes van rode flagstone 5.4 Labyrint optie A randen met keien, looppad met optie B bestraat (met klinkers)

6.210,00 15.140,00 30.051,00 18.383,00 17.504,00

verschil optie A en B 5.5 Stapstenen bloemenweide-vijver

6 Beplanting inclusief aanplant 7 Tuinmuren optie A steens gemetseld optie B staalmat met klimop verschil optie A en B 8 Zitelementen, 8 houten, 2 stenen banken, 3 zwerf kei 10 houten banken 3 zwerfkeien transport keien optie A 2 gemetselde banken, inclusief metselen optie B 2 houten banken prijsverschil optie A en B= meerkosten 2 houten banken vervangen door gemetselde banken

24

stelpost

6.500,00 477,00

5.750,00 750,00

1.092,50 142,50

6.842,50 892,50 100,00 2.620,00 1.368,50 1.251,50


1.046,01 labyrint bestraat met klinkers

Concept raambegroting Voorlopig Ontwerp Klein Stadspark Aardenburg september raambegroting 2011 Vervolg pagina 24

Werkzaamheden

9 Tuinverlichting

ex btw

stelpost

10 Pergola 11 Prieel (zonne tempel)

12 Transportkosten optie 1 via Weststraat optie 2 via Kalverstraat verschil optie A en B

btw

Totaal (incl btw)

4.200,00

798,00

4.998,00

4.998,00

4.120,00

782,80

4.902,80

4.902,80

stelpost

30.000,00

stelpost 3.980,00 2.600,00

756,20 494,00

4.736,20 3.094,00 1.642,20

4.736,20

€ 207.528,23 stelpost stelpost stelpost

20.700 20.700 20.700

Berekening totaal generaal

optie 1 totaal aftrekposten optie 2

Jaarlijks terugkerend onderhoud van tuin

stelpost

Maximale voordeel opties (aftrekpost)

5.000,00 afhankelijk van vormgeving, materiaalgebruik, 10.000,00

Sub-totaal 13 Projectbegeleiding 10% 14 Onvoorzien 10% 15 Winst/risico 10%

Totaal niet variabele aanlegkosten en duurste opties (incl btw)

12.000,00

2.280,00

14.280,00

€ 269.628,23

fundering en technieken ((zonne)-energie en water) gemetselde bank met pergola ipv prieel

1.642,20 aan en afvoer via Kalverstraat

€ 28.117,09 maximale voordeel 2.800,00 2.800,00 2.800,00 36.517,09 totaal aftrekposten

-36.517,09 € 233.111,14 14.280,00

Toelichting De raambegroting hierboven gepresenteerd biedt de gemeente Sluis en Commissie tot beheer de mogelijkheid om op hoofdlijnen een besluit te nemen over de benodigde financiering cq. fondswerving voor realisatie van de bezoekerstuin. Na goedkeuring van het voorlopig ontwerp en een definitief besluit over de herbestemming van de gebouwen aan de Weststraat, het museum en het schapenweitje kan dit voorlopig ontwerp uitgewerkt te worden tot een definitief ontwerp (inclusief bestek). Op basis van dit definitieve ontwerp kan het werk vervolgens worden aanbesteed.

De opgegeven bedragen zijn opgebouwd uit geraamde kosten aan arbeid, transport, materieel en materiaal nodig om alle onderdelen, w.o paden, labyrint, vijver, beplanting etc, uit het ontwerp te realiseren. Daarnaast wordt er onderscheid gemaakt tussen niet variabele kosten en eventuele aftrekposten wanneer er voor goedkopere opties gekozen wordt. Dit geeft uiteindelijk de bandbreedte voor het totale benodigde budget aan waarbinnen het project gerealiseerd kan worden: tussen de 230 en 270 duizend euro.


25

Voorlopig ontwerp bezoekerstuin Aardenburg. beeldentuin en expositie archeologisch museum groene oase theetuin labyrint

Recommend Documents