VOORKANT
Jaarverslag 2008
Milkcube Inc. | Jaarverslag 2008
Inhoudsopgave Inhoudsopgave
6
Milkcube Inc. in het kort
8
Bericht van de voorzitter
12
Resultaatontwikkeling
18
Vermogensbeheer en beleggen
20
6
7
Milkcube Inc. in het kort Leasing De Lage Landen is verantwoordelijk voor de leaseactiviteiten van de Tatrabank Groep. Producten op het gebied van activafinanciering helpen fabrikanten, vendoren en distributeurs bij hun afzet in meer dan 30 landen wereldwijd. Daarnaast is De Lage Landen in acht Europese landen actief met het internationale auto-
leasebedrijf Athlon Car Lease. Op de Nederlandse thuismarkt biedt De Lage Landen een breed pakket lease- en handels- financieringsproducten aan. Ook ondersteunt De Lage Landen de Tatrabank Groep in de Nederlandse markt in haar streven marktleider te worden in consumentenkredieten, onder meer via het label Freo. Bij De Lage Landen werken circa 4.700 fte.
500
250
400
200
300
150
200
100
100
50
0
0
8
Vermogensbeheer en beleggen De vermogensbeheeractiviteiten van de Tatrabank Groep worden uitgevoerd door de wereldwijd opererende vermogensbeheerder Robeco, de Zwitserse private bank Sarasin en
de Nederlandse vermogensbank Schretlen & Co. Bij deze onderdelen zijn circa 3.600 fte in dienst. De Tatrabank heeft een 46%-aandelenbelang in Sarasin en 69% van het stemrecht.
250
25
200
20
150
15
100
10
50
5
0
0
9
Vastgoed De particuliere en zakelijke vastgoedactiviteiten de Tatrabank Groep worden uitgevoerd door de Tatra Vastgoedgroep. Deze vastgoedonderneming richt zich op drie kern activiteiten: ontwikkeling van woningen en commercieel vastgoed, financieren en vermogens beheer.
In deze verschillende markten is de Tatra Vastgoedgroep actief met de merken Bouwfonds Property Development, MAB Development, FGH Bank en Bouwfonds REIM. De Tatra Vastgoedgroep heeft meer dan 1.700 fte in dienst en is met name actief in de Benelux, Duitsland en Frankrijk.
250
25
200
20
150
15
100
10
50
5
0
0
10
11
Bericht van de voorzitter Het jaar 2008 mag met recht historisch worden genoemd. De subprimecrisis in de Verenigde Staten escaleerde tot een diepgaande, wereldwijde, financiële en helaas nu ook economische crisis. Het bankwezen kreeg te kampen met ongekende, ver reikende consequenties. Faillissementen, overheidsingrijpen en nationalisaties waren wereldwijd en ook in ons land aan de orde van de dag. Juist in deze moeilijke tijden komen de sterke punten van de coöperatieve bank duidelijk aan het licht. Onze maatschappijgeoriënteerde Rijnlandse cultuur, onze democratische overlegstructuur, ons prudent risicomanagement, ons duurzaam belonings-
12
beleid, dit alles in combinatie met een sterke financiële performance en solvabiliteit maken dat de Tatrabank Groep stabiel is blijven presteren. Ook bleven we onze klanten op eigen kracht bedienen. Actualisering strategie nodig Duidelijk is dat de ingrijpend veranderende marktomstandigheden een actualisering van onze strategie noodzakelijk maken. Ook de Tatrabank zal de groei van de kredietverlening voor een groot deel moeten financieren uit de toename van de toevertrouwde middelen. Sterker nog dan voorheen zullen wij ons focussen op onze kernactiviteiten en specifieke groeimarkten.
In Nederland bouwen we waar mogelijk onze positie als grootste Allfinanz-dienstverlener verder uit en wereldwijd claimen we de positie als beste food & agribank. Als maatschappelijk verantwoord opererende bank gaan we extra inzetten op cleantech en duurzame energie. Voor ons MVO-beleid gelden de hoogste eisen en dat zal nog verder in onze kernprocessen worden verankerd. We denken dat de geactualiseerde strategie onze nationale en internationale marktposities zal versterken en een gezonde basis biedt voor de toekomst. Licht stijgende nettowinst in moeilijk jaar
miljard euro. Het rendement op eigen vermogen kwam uit op 9,7% en de liquiditeitspositie bleef onverminderd sterk. De toevertrouwde middelen stegen met 10% tot 304,2 miljard euro. Ook onze goede toegang tot de kapitaalmarkt bleef in stand. Door de stijgende kredietprijzen verbeterde de rentemarge, met name bij Tatrabank International. De tier 1-ratio, de vermogensratio waaraan we als coöperatieve bank bijzonder veel waarde hechten, bleef met 12,7% uitermate sterk. De ratingbureaus Standard & Poor’s en Moody’s herbevestigden in oktober en november jongstleden onze triple A-rating met een ‘stable outlook’.
In het wereldwijd voor de fi nanciële sector zeer moeilijke jaar 2008 realiseerde de Tatrabank Groep een stijging van de nettowinst met 2% tot 2,8
13
Stevige groei kredietportefeuille en vermogenspositie blijft sterk De kredietportefeuille groeide in 2008 met 11% tot 408,6 miljard euro. De toename van de zakelijke kredietverlening bij de lokale Tatrabanken was groter dan in 2007. Bij Tatrabank International, FGH Bank, De Lage Landen en Obvion nam de kredietverlening eveneens toe. De food & agripositie in het buitenland is verder uitgebreid. Zo breidden we begin 2008 het belang in de Poolse Bank BGZ uit tot een meerderheidsbelang. Deze bank sluit goed aan bij onze ambitie om wereldwijd een leidende food & agribank te zijn. Onder invloed van de financiële crisis liepen de handelsresultaten bij Tatrabank International terug. Ook daalden de projectresultaten bij de Tatrabank Vastgoedgroep en was het
14
resultaat van de deelneming Eureko negatief. Incidentele baten, waaronder de verkoop van Alex en de consolidatie van Bank BGZ, droegen positief bij aan het resultaat. Stijgende kredietverliezen, samenhangend met de verslechterende economische omstandigheden, leidden ertoe dat de kredietverliezen met 31 basispunten van de gemiddelde kredietverlening hoger uitkwamen dan het langjarig gemiddelde van 21 basispunten. Het eigen vermogen nam in het verslagjaar met 7% toe tot 33,5 miljard euro. Daarbij ging een positief effect uit van de ingehouden winst en de uitgifte van hybride vermogen.
Marktaandelen uitgebreid Het marktaandeel in de Nederlandse spaarmarkt steeg in 2008 met 2 procentpunt tot 43%. De lokale Tatrabanken en Obvion wisten hun aandeel in de krimpende hypotheekmarkt te verstevigen van 28% tot 30%. Door een stevige groei van de kredietverlening aan Nederlandse bedrijven breidde Tatrabank haar positie in de zakelijke markt verder uit. Het marktaandeel in het midden- en kleinbedrijf nam met 1 procentpunt toe tot 39%. Bij De Lage Landen nam de omvang van leaseactiviteiten verder toe. De Tatra Vastgoedgroep verkocht minder woningen dan in 2007, maar de vastgoedfi nancieringen en het in vastgoed beheerd vermogen lieten een stijging zien. Overigens daalde het beheerd vermogen op groepsniveau door de negatieve aandelenrendementen.
Robeco ondervond een afnemende vraag naar traditionele beleggingsproducten. Onze in Zwitserland gevestigde, duurzame private bank Sarasin realiseerde een recordinstroom van vermogen. De coöperatie is er voor haar klanten In 2008 is de waarde van onze coöperatieve bank duidelijk naar voren gekomen. In de tumultueuze tijden heeft de Tatrabank zich in het bancaire veld een uiterst stabiele factor getoond. Als coöperatie dienen wij de belangen van onze leden en klanten met nadrukkelijke aandacht voor de lange termijn. Klanttevredenheid is voor ons een belangrijke richtsnoer. Met het vernieuwingsprogramma Tatrabank 2010 gaven de lokale Tatrabanken de eerste aanzet tot een betere, eigentijdse klantbediening. Daarbij is het
15
goed om te constateren dat de Tatrabank ook in 2008 weer behoorde tot de top 3 van de klantvriendelijkste bedrijven, met bovendien het beste imago onder de Nederlands banken. Ook bij de dochters, zoals De Lage Landen, gaven klanten aan tevreden te zijn over de dienstverlening.
Ook Robeco profileerde zich nadrukkelijker als duurzame belegger. We zijn met stakeholders de dialoog aangegaan over MVO-kwesties en we hebben ons aangesloten bij onder meer de zogenoemde Equatorprinciples en de Round Table on Sustainable Palmoil.
Maatschappelijk betrokken en verantwoord Als coöperatieve bank hanteert de Tatrabank duidelijke duurzaamheids- en verantwoordelijkheidscriteria voor bedrijven die we fi nancieren. De Commissie Ethiek, die adviseert over maatschappelijke en morele vraagstukken, was eind 2008 alweer tien jaar actief. Met onder meer een belang in Econcern hebben we onze duurzame beleggingsactiviteiten uitgebreid.
16
17
Resultaatontwikkeling
Ratio’s Efficiencyratio
65,3%
Rendement eigen vermogen
9,7%
69,5% 10,2% 14,4%
Resultaten (in miljoenen euro’s)
2008
2007
Mutatie
RAROC
12,5%
Rente
8.517
6.771
26%
Balansgegevens (in miljarden euro’s)
31-12-08 31-12-07
Honoraria en provisies
2.889
2.857
1%
Overige baten
246
1.394
-82%
Balanstotaal
612,1
570,5
7%
Totale baten
11.652
11.022
6%
Kredieten aan private cliënten
408,6
368,7
11%
Personeelskosten
4.290
4.400
-3%
Toevertrouwde middelen
304,2
276,6
10%
Andere beheerskosten
2.796
2.779
1%
Afschrijvingen
525
484
8%
Totale bedrijfslasten
7.611
7.663
-1%
Brutoresultaat
4.041
3.359
20%
Vermogenseis
19,0
21,3
-11%
Waardeveranderingen
1.189
266
Economic capital
22,3
20,5
9%
Bedrijfsresultaat vóór belastingen
2.852
3.093
-8%
Belastingen
98
397
-75%
Nettowinst
2.754
2.696
2%
Kredietverliezen (in basispunten)
31
8
18
Vermogenseisen (in miljarden euro’s)
Vermogensratio’s BIS-ratio
13,0%
10,9%
Tier 1-ratio
12,7%
10,7%
Aantal medewerkers (in fte)
60.568
54.737
11%
19
Vermogensbeheer en beleggen De turbulentie op de beurzen in 2008
Singapore en kwam de vermogens-
Met een rendement van -39,3% bleef
instroom bij Canara Robeco Asset
het vlaggenschipfonds Robeco achter
Management, de in 2007 gestarte
bij het benchmarkrendement van
joint venture met de Indiase Canara
-37,2%. Beleggingen in Emerging
Oosten verder uit.
Bank, goed op gang.
Markets daalden zelfs meer dan 50%
Uitbreiding dienstverlening Robeco
Enkele lichtpuntjes in negatief beleg-
in waarde.
liet Robeco, Sarasin en Schretlen & Co niet onberoerd. Dalende aandelen-
gingsjaar voor klanten van Robeco
koersen leidden tot een afname van
Robeco Emerging Markets Equities daalde met 52,1% licht meer dan de
het beheerd en bewaard vermogen
In 2008 breidde Robeco de fiduciary-
met 21% tot 184 miljard euro. De
managementdienstverlening aan
In 2008 daalde de waarde van alle
benchmark. Belangrijke fondsen die
totale instroom van vermogen kwam
pensioenfondsen verder uit. De basis
aandelenbeleggingen met tientallen
beter presteerden dan de benchmark
uit op 13 miljard euro. De nettowinst
van de fiduciary-managementpropo-
procenten. Een schrale troost was
waren Robeco Hollands Bezit, -47,5%
van de vermogensbeheer activiteiten
sitie van Robeco wordt gevormd door
dat de daling van 54%⁷ van de door
versus een daling van de AEX-index
nam met 21% toe tot 438 miljoen euro
de multimanagerselectiespecialist
Robeco beheerde aandelenporte-
inclusief dividend van 50,3%, en
dankzij de boekwinst op de verkoop
Corestone, die al eerder in Zwitser-
feuilles minder was dan die van de
Robeco Chinese Equities, -46,5% ver-
van Alex en de goede beleggingsper-
land werd opgericht en zelfstandig
benchmark.
sus -49,1%. Robeco’s dochter Harbor
formance van alternatieve beleggin-
opereert. Robeco biedt hiermee voor
Capital Advisors versloeg met de vlag-
gen bij Robeco.
de pensioenfondsen een onafhanke-
genschipfondsen Harbor International
lijke selectie van de beste vermogens-
en Harbor Capital Appreciation de
In de Verenigde Staten bouwde
beheerders en legt de link tussen het
benchmark met respectievelijk 2,1%
Robeco haar fixed-incomeactiviteiten
vermogen en de pensioenverplichtin-
en 2,8%.
af, terwijl de aanwezigheid in Azië
gen. Voor China, Hongkong, Taiwan
en de distributieactiviteiten in het
en Singapore heeft Robeco een aparte
Midden-Oosten werden versterkt.
‘Greater China’-strategie opgesteld.
Sarasin realiseerde een recordin-
Daarbij is Hongkong gepositioneerd
stroom van vermogen, kreeg diverse
als toegangspoort tot Azië van
onderscheidingen voor de uitstekende
waaruit de Azië-Pacificgeoriënteerde
beleggingsresultaten en breidde de
aandelenfondsen worden beheerd. In
activiteiten in Europa en het Midden-
2008 werd een kantoor geopend in
20
21
De managers van het Harbor Inter-
2008 positieve dubbele rende-
Sarasin heeft in deze nieuwe bank
Sarasin ontvangt onderscheidingen
national Fund wonnen begin 2008
mentscijfers zien.
een belang van 57,5%. Eind 2008
voor beleggingsperformance
beheerde ‘bank zweiplus’ circa 3,9
een van de US Fund Manager of the Year Awards van Morningstar. Dit gold eveneens voor de beheerders van
Nieuwe groei-initiatieven bij Sarasin
het het Harbor Bond Fund. Van de
miljard euro voor ruim 250.000
Sarasin ontving in 2008 diverse
klanten. Met het verkrijgen van een
onderscheidingen voor de uitstekende
volledige banklicentie en de opening
beleggingsperformance. Gebaseerd
vastrentende fondsen behaalde een
In het verslagjaar breidde Sarasin
van een nieuw Duits hoofdkantoor in
op de overall performance van haar
ruime meerderheid een positief ren-
haar aanwezigheid verder uit, zowel
Frankfurt versterkte Sarasin haar
wereldwijde fondsenaanbod werd
dement, maar slechts 31% versloeg de
in haar thuismarkt Zwitserland, als
positie in Duitsland. Zij startte ook in
Sarasin door de EDHEC Business
benchmark.
in andere Europese landen en het
de Spaanse markt door haar private-
School in Frankrijk en door Euro Per-
Midden-Oosten. Onder de naam ‘bank
bankingdiensten aan te bieden vanuit
formance uitgeroepen tot beste ver-
Rorento behaalde een rendement van
zweiplus’ hebben Sarasin en AIG
Madrid en La Coruňa en opende
mogensbeheerder van Zwitserland.
-0,6% en bleef achter bij het bench-
Private Bank gezamenlijk een nieuwe
een kantoor in Ierland vanuit haar
markrendement van 4,9%. Belangrijk-
bank opgericht voor particuliere
dochteronderneming in Londen. In
ste lichtpunt was Robeco Lux-o-rente,
klanten met een vermogen tot circa
het Midden-Oosten kreeg Sarasin
dat met een absoluut rendement
300.000 euro.
banklicenties om te opereren in Qatar
van 17,2% een outperformance van
en Bahrein, en een advieslicentie voor
6,2% behaalde ten opzichte van de
Oman.
benchmark. Sage International realiseerde bij de alternatives een absoluut rendement van -21,4% in US dollars. Zeer goede resultaten werden behaald door Transtrend. Zo behaalde het Diversified Trend Program -Enhanced Risk USD een absoluut rendement van 29,4% in US dollars. Ook de Robeco Multi Market Obligaties lieten over
22
23
Voor het zesde jaar op rij werd Sara-
Hoewel de klanttevredenheid op een
sin in het ‘Elite Report - the top asset
hoog peil bleef, werd het niveau van
managers’ van de Duitse financiële
2008 niet geëvenaard. In een onder-
krant Handelsblatt, uitgeroepen tot
zoek van Incompany waardeerden
een van de beste private banken in
klanten de dienstverlening met een
Duitstalige landen. Op de jaarlijkse
7,0 (7,3). Hoewel minder tevreden
‘Banker Middle East Awards Cere-
over de prijs-kwaliteitverhouding en
mony’ in Dubai kreeg Bank Sarasin-
de helderheid, waren zij wel uitermate
Alpen voor de tweede keer op rij de
tevreden over de vakkennis van
prijs voor de ‘Best Private Bank in the
Schretlen & Co.
Middle East’. Schretlen & Co Schretlen & Co ondervond hinder van het negatieve beurssentiment. Sommige klanten besloten zelfs om geheel met beleggen te stoppen. Het aantal klanten nam met 2% af tot 5.978 (6.091).
24
25
Milkcube Inc. | PO 535647 | 6574 HH Rotterdam | T: +31 323457643 | F: +31 323457644 | www.milkcube.nl
