Calibris BPV - Barometer AG Voorjaar 2011
•
KENNISCENTRUM VOOR LEREN IN DE PRAKTIJK IN ZORG, WELZIJN EN SPORT
BPV Barometer AG voorjaar 2011 Tabel 1 De ontwikkeling van aantallen studenten en stage‘Eerstejaars DA nog steeds heel moeizaam te plaatsen!’
Nog steeds grote tekorten aan stageplaatsen
plaatsen tussen de schooljaren 2009-2010 en 2010-20111 Opleidingen ontwikkeling ontwikkeling aantal aantal studenten stageplaatsen
Doktersassistent
8%
7%
De huisartsenzorg blijkt nog steeds terughoudend in het v erlenen
Apothekersassistent
van stageplaatsen aan eerstejaars studenten, omdat die veel
Tandartsassistent 12%
-5% 1%
begeleiding nodig hebben en (nog) niet productief genoeg zijn.
Bronnen: Studentenaantallen: CFI; schooljaren 2009/2010 en 2010/2011
5%
Stageplaatsen: Bedrijvenregister Calibris; peildata: maart 2010 en februari 2011
Ook bij de apothekers spelen vergelijkbare factoren een rol. Weliswaar in mindere mate dan bij de doktersassistenten, maar ook
sen. Het aantal apotheken met stagiairs neemt af. Ook apotheken
Stageplaats voor doktersassistent nog steeds moeilijk te vinden
hebben vaak geen tijd om studenten of stagiairs op te leiden.
Ondanks de duidelijke toename van het aantal stageplaat
Voor de tandartsassistenten is het beeld duidelijk gunstiger.
sen is er ook dit voorjaar nog sprake van een groot knelpunt
De meeste studenten komen op tijd aan een stageplaats. De
rondom stageplekken voor doktersassistent. Voor vrijwel alle
vraag is of de beschikbaarheid van stageplaatsen voor AG-
regio’s geldt dat het vinden van een stageplaats nog steeds
studenten is verbeterd, een half jaar na de vorige peiling bij de
een grote opgave is en vaak niet lukt. Onderwijsinstellingen
onderwijsinstellingen.
zoeken manieren om hiermee om te gaan, soms door in het
daar is nog terughoudendheid bij het aanbieden van stageplaat
eerste jaar studenten geen stages te laten lopen of door studentenstops in te voeren.
Kans op stage In de overzichten zien we voor de vier werkgebieden van
Beschikbare AG-stageplaatsen toegenomen
Calibris, per UWV-regio, de gesignaleerde knelpunten voor
Net zoals eind vorig jaar is het aantal studenten voor de
regio’s het zoeken naar geschikte stageplekken een probleem
opleidingen Dokters- en Tandartsassistent toegenomen. De
vormt. Soms is het probleem zo ernstig dat studenten worden
ontwikkeling van het aantal stageplaatsen heeft bij de dokters
geweigerd of studenten op niet geschikte stageplekken
assistenten gelijke tred gehouden met de ontwikkeling van het
terechtkomen.
de opleidingen. Uit deze tabellen wordt duidelijk in welke
aantal studenten. Bij de tandartsassistenten blijft het stageaanbod, ondanks de toename aan stageplaatsen, achter bij de forse stijging
Stageaanbod in NoordOost
van het aantal studenten. In lijn met de afgelopen jaren heeft de
In Noordoost is de situatie voor de doktersassistent sinds de
teruggang van het aantal studenten Apothekersassistent zich ook in
vorige peiling niet veel veranderd. In alle regio’s is het heel
het lopende schooljaar verder voortgezet.
moeilijk om voor studenten een stageplaats te vinden. Voor de opleiding Apothekersassistent hebben studenten in de
Bij deze cijfers moeten wij wel de kanttekening plaatsen dat
meeste regio’s wel tijdig een stageplaats gevonden. De situa
Calibris geen recent beeld heeft van het aantal studenten dat een
tie voor de tandartsassistenten is ongunstiger dan eind 2010.
particuliere opleiding volgt.
Verliep bij de vorige peiling alleen in Groningen het vinden van een stageplaats moeizaam, bij de recente peiling geldt dat nu ook voor Drenthe, IJsselvechtstreek en vooral Twente. In deze laatste regio is de situatie voor sommige studenten TA nijpend. Zij hebben geen stageplaats kunnen vinden.
1
2
Dit zijn alleen beroepsopleidendeleerweg (BOL) plaatsen.
stageaanbod ASSISTERENDEN GEZONDHEIDSZORG ROC Doktersassistent Apothekersassistent Tandartsassistent per regio Rapportage regio Niveau 4 Niveau 4 Niveau 4
Stageaanbod in
Friesland Noordoost
Groningen Drenthe IJsselvechtstreek Twente Stedendriehoek Noord-Kennemerland/ West-Friesland Stageaanbod in Noordwest
Zaanstreek-Waterland Zuid-Kennemerland Groot-Amsterdam
Gooi- en Vechtstreek
Oost-Utrecht Midden-Utrecht Flevoland Holland-Rijnland Stageaanbod in Zuidwest
Haaglanden Midden-Holland Drechtsteden Rijnmond West-Brabant Zeeland Midden-Gelderland Achterhoek Stageaanbod in Zuidoost
Zuid-Gelderland Rivierenland Noordoost-Brabant Midden-Brabant Zuidoost-Brabant
Noord- en Midden-Limburg
Zuid-Limburg Studenten geweigerd / instroom roc aangepast, studenten uiteindelijk geplaatst op niet passende stages. Nijpend tekort > Stages uitgesteld of gaan niet door. Tekort
> Stages pas te vinden na intensief zoeken, en vaak te laat.
Evenwicht
> Studenten op tijd geplaatst op passende plaatsen.
Overschot
> Stages makkelijk te vinden, zelfs een klein overschot.
Onbekend
> Geen gegevens beschikbaar of niet van toepassing.
*Bij een wit vlak: geen gegevens beschikbaar. Regio’s waar geen roc met AG-opleiding aanwezig is, zijn weggelaten 3
Kans op werk Stageaanbod in NoordWest
Doktersassistenten
Ook in Noordwest is het beeld vergelijkbaar met dat van de
Er zijn ongeveer 25.000 gediplomeerde doktersassistenten werk
andere werkgebieden. Er zijn weinig tot geen problemen voor
zaam in de huisartsenzorg en de ziekenhuizen. De gemiddelde
de apothekers- en tandartsassistent. Voor de doktersassistent
vacaturegraad in de huisartsenzorg ligt ongeveer driemaal hoger
in opleiding is de situatie onveranderd problematisch. Alleen
dan het gemiddelde voor Zorg en Welzijn. De gemiddelde tijd die
in Groot-Amsterdam en Flevoland is er sprake van min of meer
het vergt om een vacature voor doktersassistent op te vullen is in
evenwicht. Toch waren ook in deze regio’s op het moment van de
de afgelopen periode toegenomen. Wie men aantrekt, varieert
peiling, evenals in de meeste andere regio’s, studenten zonder
naar soort voorziening. Zo werden in 2010 veel medewerkers uit
stageplaats.
de schoolbanken aangetrokken. Dit geldt dan met name voor de gezondheidscentra en de huisartsenpraktijken. De huisartsenposten
Stageaanbod in Zuidwest
trekken veel nieuwe medewerkers uit andere huisartsenvoorzien
In Zuidwest zijn er voor de tandartsassistenten geen knelpunten.
ingen aan, maar ook medewerkers uit de overige zorginstellingen.
Zij hebben voor zover bekend allemaal op tijd een stageplaats
Wanneer we naar het verwachte aanbod van doktersassistenten in
gevonden. Dit geldt niet voor de doktersassistenten. Vooral in
de komende jaren kijken blijkt dit te krap om in de verwachte vraag
Holland-Rijnland (20 studenten op een niet passende plaats),
van de verschillende huisartsenvoorzieningen te voorzien.
West-Brabant (8 studenten zonder stageplaats) en Zeeland (4 studenten zonder stageplaats) is er sprake van een ongewenste
Apothekersassistenten
situatie. Opvallend is dat, in tegenstelling tot het beeld in de
Er werken ongeveer 28.000 werknemers in de apotheekbranche,
andere werkgebieden, ook apothekersassistenten in opleiding in de
waarvan ongeveer 16.000 als apothekersassistent in een open
meeste regio’s moeite hebben met het vinden van stageplaatsen. In
bare apotheek. Begin 2010 telde Nederland ongeveer 1960
de meest gevallen lukt het wel, maar in een aantal gevallen pas na
openbare apotheken. Hiervan is ongeveer een derde een zelf
intensief zoeken. In Holland-Rijnland zijn 10 studenten (10%) op een
standige apotheek, een derde behoort tot een keten of formule
niet passende plaats terechtgekomen.
en een derde behoort tot een maatschap of is een andersoortige apotheek. Het is waarschijnlijk dat de werkgelegenheid in de
Stageaanbod in Zuidoost
komende jaren niet meer groeit. Een belangrijke oorzaak is het
In het werkgebied Zuidoost is het voor apothekersassistenten en
zogenaamde “preferentiebeleid” van de overheid. Hierdoor nemen
tandartsassistenten geen probleem om een geschikte stageplaats
de financiële middelen af en kunnen apothekers minder personeel
te vinden. Voor de doktersassistenten in opleiding kost het wel
aannemen. Ongeveer 16% van de openbare apotheken had in
meer moeite. Vooral in Midden-Gelderland en Midden-Brabant zijn
2010 teveel personeel in dienst in verhouding tot de omzet van
de knelpunten groot. Voor zover bekend geldt dit in mindere mate
de apotheek. Dit overschot bestaat voornamelijk uit apothekers
ook voor de andere regio’s in dit werkgebied.
assistenten.
In Midden Gelderland zijn 10 studenten niet of op een niet gewenste stageplaats terechtgekomen. In Midden-Brabant waren
Tandartsassistenten
er op het moment van de peiling zelfs ca. 30 studenten zonder
De tandartsassistenten vormen binnen de Assisterenden Gezond
stageplaats (ongeveer 40% van de studenten in opleiding).
heidszorg een aparte groep. De jaarlijkse instroom van nieuwe assistenten blijft ver achter bij de benodigde. Het merendeel van
Wanneer we de resultaten van de inventarisatie bij de onderwijs
de tandartsen heeft assistenten in dienst met een andere achter
instellingen bekijken, kunnen we concluderen dat de knelpunten
grond. Bij het aantrekken van jonge assistenten gaat de voorkeur
zich vooral voordoen bij de opleiding Doktersassistent. Dit
van de meeste tandartsen wel uit naar gediplomeerden met een
betekent niet zonder meer dat er te weinig stageplaatsen worden
mbo-opleiding Tandartsassistent. In Nederland zijn ongeveer 5.500
aangeboden. Een andere verklaring zou zijn dat de beschikbare
tandartspraktijken. Het aantal werkzame tandartsassistenten ligt
stageplaatsen niet allemaal optimaal benut worden.
op circa 17.000. De werkgelegenheid voor tandartsassistenten is volgens onderzoek (Stichting Fonds Tandartsassistenten, 2008) uitstekend.
4
Beroepenvoorlichting voorkomt schooluitval!
SIGNALEN uit de PRAKTIJK
Schooluitval in het mbo is nog steeds een hot item. School
‘Geen ruimte of tijd. Veel overnames van praktijken’.
uitval wordt ook wel het zorgenkindje van het beroepsonderwijs genoemd. Voor studenten in het voortgezet onderwijs is voorlich
‘Praktijken bieden geen stageplekken om allerlei redenen.
ting over de kans op een baan na het volgen van een opleiding
De stageplekken zijn vergeven aan andere roc’s of er zijn te
van groot belang. Goede beroepsvoorlichting verkleint de kans op
weinig BPV-adressen die deelnemers willen begeleiden.
vroegtijdig schoolverlaten aanzienlijk. Het is daarom belangrijk de
Ook personeelproblemen, geen ruimte voor stagiair of niet
noodzakelijke instroom in het beroepsonderwijs te bevorderden en
bereid zijn stagevergoeding te betalen zijn veelgehoorde
het stageaanbod hierop af te stemmen.
reacties. De interesse voor het hebben van een stagiaire neemt aanzienlijk af bij de huisarts’.
‘’Welwillende’ huisartsen willen maximaal een keer per jaar 10 weken een stagiaire i.v.m. belasting. Het merendeel wil helemaal geen stagiaire’. GRONINGEN
‘Er is weinig aanbod van stageplekken. Praktijken geven
FRIESLAND
aan te druk te zijn of in een reorganisatie te zitten’. NOORD-KENNEMERLAND/ WEST-FRIESLAND
DRENTHE
NOORD-OVERIJSSEL ZAANSTREEK/WATERLAND FLEVOLAND ZUID-KENNEMERLAND GROOT-AMSTERDAM GOOI- EN VECHTSTREEK HOLLAND/RIJNLAND HAAGLANDEN
STEDENDRIEHOEK
UTRECHT OOST
UTRECHT MIDDEN MIDDEN-HOLLAND
RIJNMOND
GELDERLAND MIDDEN ACHTERHOEK
RIVIERENLAND GELDERLAND ZUID
DRECHTSTEDEN
WEST-BRABANT
TWENTE
‘S-HERTOGENBOSCH TILBURG
ZEELAND ZUID-OOST BRABANT NOORD- EN MIDDEN LIMBURG
ZUID-LIMBURG
Figuur 1 Kaart van Nederland verdeeld in UWV regio’s
5
NADERE KENNISMAKING Vragen over onze dienstverlening? Graag brengen wij u in contact met een adviseur in uw regio of met een medewerker van het hoofdkantoor in Bunnik.
Calibris Runnenburg 34 3981 AZ Bunnik Postbus 131 3980 CC Bunnik T 030 - 750 7000 F 030 - 750 7001 E
[email protected] I www.calibris.nl
HET WERKTERREIN: LEREN IN DE PRAKTIJK Als kenniscentrum voor leren in de praktijk in Zorg, Welzijn en Sport is Calibris verantwoordelijk voor erkenning van leerbedrijven en vaststelling van kwalificaties. In het verlengde van deze wettelijke taken ligt een expertise die veel meer omvat. Calibris verkent de markt. Brengt landelijk en regionaal betrokken partijen bijeen. Initieert maatschappelijk relevante projecten. Ontwikkelt innovatieve en effectieve oplossingen. Alles gericht op één doel: meer balans en dynamiek op de arbeidsmarkt. Zo levert Calibris een waardevolle
© Calibris 8.05/1/2011
bijdrage om beroepspraktijk en beroepsonderwijs soepel op elkaar te laten aansluiten.
