DB 3 DECEMBER 2015 RM 2015-535832881 VOORDRACHT ALGEMEEN BESTUUR RECREATIESCHAP ROTTEMEREN
Onderwerp Kenmerk Bijlagen Besluitdatum Voorbereid door
: : : : :
Normenkader Rechtmatigheid 2015 RM 2015-535832881 -124 september 2015 J.W.S. Scheerman
1. ONTWERP-BESLUIT Het Normenkader Rechtmatigheid 2015 voor het recreatieschap Rottemeren vast te stellen.
2. ONDERWERP IN KORT BESTEK Voor u ligt het normenkader rechtmatigheid 2015. Dit, op de Kadernota Rechtmatigheid 2013 van de commissie BBV gebaseerde normenkader, is van toepassing op 2015. De commissie BBV geeft in de Kadernota Rechtmatigheid 2013 de visie over de invulling van het begrip rechtmatigheid in de controleverklaring van decentrale overheden. Zodra de ontwikkelingen aanleiding geven wordt de Kadernota door de commissie BBV geactualiseerd. De commissie BBV heeft geen reden gezien voor het uitbrengen van een aangepaste Kadernota Rechtmatigheid voor 2015. Dit betekent dat de Kadernota 2013 ook voor de controle van de jaarrekening 2015 geldt. In de Kadernota Rechtmatigheid 2013 is aangegeven dat het normenkader voor de accountantscontrole op de rechtmatigheid dient te worden opgesteld. Dit normenkader behoort een volledig en actueel overzicht te zijn van de voor de accountantscontrole relevante interne regelgeving en externe wet- en regelgeving. Het Dagelijks Bestuur stuurt het normenkader naar het AB. Doel van het versturen is, dat het AB zich bewust is van de wetten, regels en verordeningen die meegenomen worden in de accountantscontrole. Het AB heeft de mogelijkheid het overzicht aan te vullen. Bij rechtmatigheid in het kader van de accountantscontrole bestaat er een duidelijke relatie met het financiële beheer. Er moet worden vastgesteld dat baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Het normenkader voor een rechtmatigheidscontrole betreft de inventarisatie van de voor de accountantscontrole relevante regelgeving van hogere overheden en van het schap zelf. De inventarisatie bestaat uit de externe wetgeving en de eigen regelgeving van het schap, waarbij de verordeningen en de besluiten (kaderstellend en/of bepalingen bevattend over financiële beheershandelingen) van het Algemeen bestuur en Dagelijks Bestuur kunnen worden onderscheiden. Om het normenkader daadwerkelijk te kunnen gebruiken voor de rechtmatigheidcontrole moet het worden geoperationaliseerd. Het operationaliseren van het normenkader is een taak van het Dagelijks Bestuur. Het Dagelijks Bestuur richt vanuit het normenkader de beheersorganisatie in. Hierbij gaat het om maatregelen van interne controle, procesbeschrijvingen, dossiervorming etcetera. Dit dient zodanig te gebeuren dat de naleving van wet- en regelgeving (= het normenkader) met financiële consequenties voor het schap zichtbaar en toetsbaar wordt vastgelegd. Zowel het normenkader als het toetsingskader zijn geen statisch gegeven. Bij wijzigingen in de externe of interne wet- en regelgeving moeten beide worden herzien of aangevuld, met eventueel een uitbreiding van de interne beheersmaatregelen tot gevolg. Dit moet met nadruk genoemd worden, gezien de eis dat het normenkader voor de accountant een compleet overzicht dient te geven. Deze volledigheid is dus niet meer dan een momentopname. 1
In de onderstaande tabel zijn de wijzigingen (inzake externe wet- en regelgeving) in het geactualiseerde en verder uitgewerkte normenkader rechtmatigheid 2015 aangegeven. Toegevoegd - Ruddo (Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden) Financiele beleidsnota’s: Nota Reserves & Voorzieningen Nota Investeringen, Waarderingen en Afschrijvingen Nota Weerstandsvermogen Treasurystatuut
Verwijdert/Vervallen - Geen.
De door de accountant te hanteren controletoleranties blijven ongewijzigd en zijn conform onderstaand overzicht. Goedkeuringstoleranties accountantsverklaringen: Goedkeurend Fouten in de jaarrekening (% van lasten) Onzekerheden in de controle (% van de lasten) Bron: Bado.
Oordeelonthouding -
Afkeurend
≤ 1%
Met beperking >1%<3%
≤ 3%
> 3 % < 10 %
≥ 10%
-
≥ 3%
3. VOORAFGAANDE BESLUITVORMING AB 27 november 2014: 2014-494813002 Normenkader 2014.
4. JURIDISCHE PARAGRAAF Relevante wetgeving: zie normenkader rechtmatigheid. Sjabloon volmacht bijgevoegd: nee
5. FINANCIËLE PARAGRAAF Niet van toepassing Financiële paragraaf bijgevoegd: nee
6. COMMUNICATIE Niet van toepassing Publicatie bijgevoegd: ja/nee
7. WIJZE VAN TOTSTANDKOMING Het normenkader 2015 is opgesteld door G-Z.H en is gelijk voor alle natuur- en recreatieschappen.
2
8. VERDERE PROCEDURE Niet van toepassing.
Hoogachtend,
Dhr. G.J. Sytsema Accountmanager G.Z-H
3
BIJLAGE: NORMENKADER RECHTMATIGHEID
Rechtmatigheid Niet financieel
Financieel
VERSCHILLENDE NIVEAUS VAN WET- EN REGELGEVING T.B.V. DE KADERSTELLING Externe wet- en regelgeving Regelgeving Schap Kader Specifiek Kader Specifiek Internationale verdragen en • Statuten richtlijnen van de Europese Unie Wetgeving • Grondwet • Algemene verordeningen • Schapsverordening • Burgerlijk Wetboek • Gemeentewet • Provinciewet • Wet Gemeenschappelijke Regelingen Algemene wet- en regelgeving • Algemene wet bestuursrecht • Beleidsplannen / Bestuursbesluiten • Archiefwet • Wet milieubeheer Internationale verdragen, • Besluit begroting en verantwoording • Verordeningen met directe • Ex art. 216, 217 Prov.w Europese richtlijnen en Algemene (BBV) invloed op financiële • Financiële verordening wet- en regelgeving met directe beheershandelingen • Wet ter voorkoming van witwassen • Controleverordening invloed op financiële en financieren van terrorisme (Wwft). • Legesverordening beheershandelingen • Wet markt en overheid • Subsidieverordening • Wet financiering decentrale • overheden (fido) • Fiscale- en sociale wetgeving • BTW compensatiefonds • Europese richtlijn 2004/18/EG voor het plaatsen van overheidsopdrachten voor werken, leveringen en diensten. • Aanbestedingswet • Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) • Besluit accountantscontrole decentrale overheden (Bado) • Wet houdbare overheidsfinanciën (Wet HOF) • Ruddo (Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden)
4
• • •
Dienstverleningsovereenkomst Programmabegroting Beleidsplannen / Bestuursbesluiten met directe invloed op financiële beheershandelingen
• • • • •
Nota Reserves & Voorzieningen Nota Investeringen, Waarderingen en Afschrijvingen Nota Weerstandsvermogen Treasurystatuut Aanbestedingsbeleid schappen
5
Criteria welke gehanteerd worden bij het beoordelen van de rechtmatigheid zijn als volgt: CRITERIA VAN RECHTMATIGHEID Begrotingscriterium
Voorwaardencriterium
M&O-criterium
Calculatiecriterium Valuteringcriterium Leveringscriterium Adresseringscriterium Volledigheidscriterium Aanvaardbaarheidscriterium
OMSCHRIJVING Financiële handelingen moeten passen binnen het kader van de geautoriseerde begroting. Past het totaal binnen het opgestelde en geautoriseerde programma. Nadere eisen die worden gesteld bij de uitvoering van financiële beheershandelingen. De interne toetsing op juistheid en volledigheid van gegevens die door derden zijn verstrekt bij het gebruik van overheidsregelingen (= misbruik). De interne toetsing of derden bij het gebruik van overheidsregelingen geen (recht)handelingen hebben verricht die in strijd zijn met het doel of de strekking van de regeling (= oneigenlijk gebruik). De vastgestelde bedragen zijn juist berekend. Het tijdstip van betaling en de verantwoording van verplichtingen is juist. Juistheid van ontvangen goederen en/ of diensten. De persoon of organisatie waar een financiële stroom naar toe is gegaan, is juist (rechthebbende). Alle opbrengsten die verantwoord zouden moeten zijn, zijn ook verantwoord. De financiële beheershandeling past bij de activiteiten van de Gemeenschappelijke regeling en in relatie tot de kosten is een aanvaardbare tegenprestatie overeengekomen.
TOETSINGSKADER • Overschrijding van het programma.
• • • • • • •
Subsidievoorwaarden Aanbesteding Belastingwetgeving Subsidieregelingen Kwijtschelding Uitkeringen Aanbesteding
• • • • •
Legesbedragen Facturen Aangegaan en verantwoording van contracten en verplichtingen. Inkoop van goederen/ diensten. Betalingsverkeer
• • • •
Huren en pachten Parkeerbelasting Inkoop van goederen en/ of diensten Verstrekken van subsidies
6
Het normenkader voor rechtmatigheid, de uitsplitsing naar financiële en niet-financiële rechtmatigheid en de inrichting van het beheer laat zich als volgt weergeven: NORMENKADER RECHTMATIGHEID Programmabegroting Verordeningen artikel 216 en 217 Prov. wet Overige verordeningen, besluiten en beleidsplannen conform besluiten van het Algemeen Bestuur Besluit begroting en verantwoording begroting Besluit accountantscontrole provincies en gemeenten
RECHTMATIGHEID Financiële rechtmatigheid • Toereikendheid van het begrotingsbedrag • Juistheid begrotingsprogramma • Juistheid begrotingsjaar • Misbruik en oneigenlijk gebruik • Calculatie • Valutering • Adressering • Volledigheid • Aanvaardbaarheid • Levering • Voorwaarden
FINANCIEEL BELEID, BEHEER EN ORGANISATIE (VERORDENINGEN ARTIKEL 212, 213 EN 213A) Niet-financiële rechtmatigheid Harde controls Informatievoorziening • Wet openbaarheid • Intern systeem van risico- • Begroting bestuur afweging • Tussentijdse informatievoorziening • Enz. voor allerlei wet- en • Mandaat regelgeving die géén • Jaarrekening directe financiële geldstroom veroorzaakt.
Algemene wet- en regelgeving, Internationale verdragen en Europese richtlijnen met directe invloed op financiële beheershandelingen Specifieke wet- en regelgeving inzake uitkeringen (= middelen derden i.v.m. medebewindstaken) Algemene wet- en regelgeving, Internationale 7
verdragen en Europese richtlijnen met niet directe invloed op financiële beheershandelingen
8
