VOORBEREIDING DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE 1
Utrecht, 2013 Beste docent, Wij hopen u en uw groep binnenkort te mogen verwelkomen in het Centraal Museum, waar u met de groep deelneemt aan het programma Hoe werkt een archeoloog? dat hoort bij de tentoonstelling ‘Archeologen aan het werk’. Dit programma is speciaal gemaakt voor de groepen 6, 7 en 8. Heeft u nog geen bezoek geboekt? Neem dan contact op met onderstaande gegevens of kijk op onze website onder onderwijs. Om het bezoek zo waardevol mogelijk te maken en het prettig te laten verlopen, willen wij u voorafgaand van een aantal zaken op de hoogte brengen. In de bijlagen vindt u daarom de algemene gegevens van het Centraal Museum met routebeschrijving, de huisregels en een docentenhandleiding met informatie voor een voorbereidende les. Wij wensen u en uw klas alvast heel veel plezier! Als u nog vragen heeft over deze handleiding, het programma of de kosten kunt u met ons contact opnemen. Met vriendelijke groet, Rogier Brom en Kris van Veen Publieksinformatie & Reserveringen dinsdag t/m vrijdag 10.00 - 13.00 uur 030-2362393 /
[email protected] En Team Educatie & Interpretatie Manon van den Berg, Veronique Konings en Sigrid Noordijk
2
Inhoud: 4. Algemene gegevens en huisregels 5. Inleiding in de klas en het programma 6. Achtergrond informatie voor u
3
Algemene gegevens Het museumbezoek: Als u met uw groep komt, meldt u zich in de hal van het Centraal Museum. In de hal staan de museumdocenten u op te wachten. Zij heten daar de groep welkom en begeleiden ze de zolder. De klas wordt in twee groepen opgesplitst. Het programma start in de hal van het Centraal Museum. Het is handig als de indeling van tevoren bekend is. Ook zouden wij het erg fijn vinden als elke leerling een naamsticker draagt. Reizen naar het museum: Het Centraal Museum is met zowel de fiets als de bus gemakkelijk te bereiken. Het Centraal Museum ligt in het zuidelijke deel van de Utrechtse binnenstad. De parkeermogelijkheden zijn beperkt. De dichtstbijzijnde parkeergarage (Springweg) ligt op 10 minuten lopen van het museum. Met het openbaar vervoer U kunt vanaf NS Utrecht Centraal Station buslijn 2 (Ringlijn- Museumkwartier) nemen. U stapt uit bij de halte Centraal Museum. U bent dan bij de ingang van het dick bruna huis en het museum. Het adres van het Centraal Museum is: Centraal Museum Nicolaaskerkhof 10 3512 XG Utrecht T 030- 236 236 2 Het dick bruna huis is een onderdeel van het Centraal Museum in Utrecht Huisregels:
In het Centraal Museum mogen geen jassen, tassen, drank- of etenswaren worden meegenomen. Niet rennen en schreeuwen. Niet aan de kunstwerken zitten. De groep blijft bij elkaar, de kinderen mogen niet alleen door het museum dwalen.
Verwachtingen t.a.v. leerkrachten/begeleiders: De museumdocenten zorgen voor het verhaal en de begeleiding, de begeleider en leerkracht zorgt voor de orde in de groep. Voor de rust in de groep is het belangrijk dat er niet te veel ouders bij het programma aanwezig zijn. Aan de ouders die meegaan vragen wij of ze tijdens de uitleg niet met elkaar gaan praten en hun mobiele telefoons uitzetten.
4
Docentenhandleiding Inleiding in de klas Voor een geslaagd museumbezoek is het van belang dat de kinderen van tevoren weten wat ze te wachten staat. Wat is het Centraal Museum, hoe lang blijven we daar, hoe moet ik me gedragen in het museum? Hoe gaan we daar naar toe etc.? Maar ook wat gaan we bekijken? Om de leerlingen ze goed mogelijk voor te bereiden kunt u ze het een en ander uit deze handleiding vertellen. Kijkt u ook eens op de facebookpagina van de PUGcollectie. [www.facebook.com/PUGcollectie] Onze archeologe Joanneke de Hees bericht hier over haar werkzaamheden met veel leuke informatie en foto’s. De video’s ‘Romeinen in ons land’ en ‘Het Romeinse Rijk’ van SchoolTV zijn erg leuk én informatief om te laten zien aan uw leerlingen. Let op! Tot 00:25 geven zij dezelfde introductie, de verdere inhoud verschilt wel. De video’s vind u hier: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20030623_romeinen02 en http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20030623_romeinen01 Daarnaast bieden wij u een beeldpakket aan. Deze is ook te downloaden vanaf de website en geeft u de beschikking over beeldmateriaal om uw verhaal visueel bij te staan met een PowerPointpresentatie. Het programma: Hoe werkt een archeoloog? In dit programma leren de kinderen wat een archeoloog doet en hoe hij/zij te werk gaat. Het bestaat uit een inleiding, een rondleiding door de PUG-collectie en een workshop. Om te beginnen ontdekken de leerlingen in gesprek met de museumdocent en de archeoloog wát een archeoloog nu precies doet. Ondersteund met foto’s van vindplaatsen leren zij waarom archeologie belangrijk is en wat je ervan kan leren. Daarna, in een rondleiding, zullen de kinderen samen met de museumdocent archeologische vondsten bekijken en bespreken, en in de workshop gaan de kinderen zelf aan de slag. Gewapend met een vergrootglas onderzoeken zij samen met de archeoloog echte archeologische voorwerpen. Doel hiervan is dat de kinderen door samen te kijken en bespreken meer ontdekken over hoe de mensen vroeger leefden. De workshop en rondleiding concentreren zich op de Romeinse tijd in Nederland, met name Utrecht en het Domplein, waar een Romeins legerkamp was. Groep: groep 6, 7 en 8 Kerndoelen: 54, 55 en 56 Werkvorm: samenwerken, opdracht, interactie, instructie Duur programma: 1 uur en 15 minuten Max aan leerlingen: 30 min aantal begeleiders: 4 Kosten: €75 per klas incl. entree
5
De tentoonstelling: Archeologen aan het werk Achtergrondinformatie De zolder van het Centraal Museum staat in het teken van de PUG-collectie. Deze beroemde oudheidkundige verzameling van het Provinciaal Utrechts Genootschap voor Kunsten en Wetenschappen (PUG) is met ruim 10.000 stukken één van de belangrijkste archeologische collecties. De verzameling bestaat uit objecten uit de prehistorie, Romeinse tijd en de vroege en late middeleeuwen. De voorwerpen zijn deels afkomstig uit opgravingen in Utrecht en omgeving, onder andere rondom het Domplein, bij fort Vechten en in De Meern. Stuk voor stuk getuigen de voorwerpen van het vroegste verleden van de stad en provincie Utrecht: Romeinse glazen en bekers, gouden en zilveren munten en sieraden, mooi versierd 'terra sigillata' aardewerk, olielampjes, schrijfstiften en riemgespen. Het is een bonte, maar vooral indrukwekkende verzameling van voornamelijk Romeinse objecten. Castellum Vechten Vechten bij Bunnik is een van de belangrijkste vindplaatsen van Romeinse oudheden in Nederland. Al in de achttiende eeuw werden de akkers rondom Vechten afgestruind op zoek naar voorwerpen. In 1830 vond er voor het eerst een opgraving plaats. Die kreeg een vervolg in 1892-1894 toen het PUG uitgebreid onderzoek deed naar het Romeinse verleden van Vechten. Hoewel het castellum zelf niet werd gevonden, kwamen er wel veel Romeinse objecten uit de grond tevoorschijn. De PUG-collectie maakte daardoor een enorme groei door. Castellum Domplein Toen in 1929 tijdens archeologisch onderzoek op het Domplein Romeinse resten werden aangetroffen, werd voor het eerst duidelijk dat ook Utrecht, net als Vechten en De Meern, een Romeins verleden had. In de jaren daarop vonden er diverse archeologische onderzoeken plaats. Het bleek dat ook ter hoogte van het Domplein een Romeins fort had gestaan. De onderzoeken werden door verschillende universiteiten uitgevoerd, maar gefinancierd door het PUG. Veel van de archeologische vondsten van het Domplein kwamen zodoende in de PUG-collectie terecht. Castellum De Meern Al in de zestiende eeuw stond de Hoge Woerd in De Meern bekend als een plaats waar Romeinse oudheden te vinden waren. Toch bleef lang onduidelijk wat voor Romeins verleden de Hoge Woerd precies had. Toen in de meidagen van 1940 tijdens onderzoek fundamenten van een Romeins badhuis werden gevonden, was het aannemelijk dat er een castellum had gestaan. Door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog moest de opgraving worden gestaakt. Aangezien het PUG geldschieter was, kwamen de vondsten in de PUG-collectie terecht.
6
