iza
magazine
Gastheer in het bos
| goed voor elkaar |
2|2012
Voor verzekerden werkzaam in de publieke sector
Inhoud COLOFON IZA Magazine verschijnt vier keer per jaar voor IZA-verzekerden
Eten in de buitenlucht
Oplage 305.000
Een picknick regelen op een zomerse dag is zo gepiept. Zes tips om uw buitenlunch tot een feest te maken!
Verschijningsdatums 2012 26 oktober, 7 december Redactie Mireille Haafkes, Chris van der Hulst, Hans de Klerk, Remco Koenders, Imke Loeffen, Wies Peters, Dirk van Sambeeck, Imke Vermeulen, Yvonne Zanders Fotografie Anoek Bleumer, Colourbox, Dreamstime, Istockphoto, Ivo de Kok, Getty Images (Fredrik Skold), Hollandse Hoogte (Roel Burgler, Jurjen Drenth, Ronald van den Heerik, Spaarnestad Photo/Wiel van der Randen), August Swietkowiak, Dennis Vloedmans Illustratie Anne Besselink Met medewerking van PuzzelPro, Thea Spierings/100 Smaken, Lize B. Styling Concept en realisatie HDtt Communicatieadvies, Nijmegen Artdirection en vormgeving Wunderbar, Nijmegen Druk Enveloprint, Dinxperlo Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten en verantwoordelijkheden worden ontleend. Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen, foto’s of illustraties kan alleen na schriftelijke toestemming van de redactie.
10 6
Tholen regelt schuldhulp zelf In economisch moeilijke tijden doen meer mensen een beroep op schuldhulpverlening. De gemeente Tholen houdt die in eigen huis.
IZA Magazine verschijnt ook in gesproken vorm voor mensen met een leeshandicap. Bel voor deze gratis service Dedicon in Grave: 0486 - 48 64 86.
Van de cover:
22
Redactieadres IZA Magazine, Postbus 445, 5600 AK Eindhoven E-mail:
[email protected] www.iza.nl
De werkdag van John ter Horst John ter Horst is boswachter op de Veluwe. Belangrijk werk, zegt hij zelf: “We willen onze gasten bewust maken van cultuur en natuur.”
Wilt u IZA Magazine niet meer ontvangen, laat dit dan weten aan de redactie. © 2012 IZA
ALGEMENE TELEFOONNUMMERS IZA Polis 0900 - 80 24 IZA Gemeentezorgpolis 0900 - 80 36 IZA-website www.iza.nl E-mail
[email protected] IZA Gezondheidslijn 0900 - 555 66 65 GezondIZA-website www.gezondiza.nl IZA Zorgadvies en -bemiddeling 0900 - 202 10 56 IZA Kraamzorg 0900 - 899 85 00 IZA Alarmcentrale +3140 - 297 55 60 IZA Reisverzekering 0900 - 492 73 47
30
Koken met je telefoon
Je telefoon of tablet kan een handig hulpmiddel zijn in de keuken. Welke apps maken u het koken en kiezen van producten gemakkelijker?
16
Twee druppels water. Of toch niet?
26
Leven met psoriasis Mensen kunnen heel hard zijn tegen mensen met psoriasis. Ria Bloemberg weet dat uit eigen ervaring. Ze vertelt openhartig over haar aandoening.
Verder in dit nummer 4 9 12 14 19 20 27 28 32
Wat te doen na een bijensteek? IZA innoveert: IZA toetst e-healthprogramma’s IZAken: Vriendendiensten bieden u veel korting Onbezorgd op reis? Voorkom verrassingen! Klimmen in de vrije natuur ‘Wonderlijk dat ik de nier van mijn vrouw heb’ Vraag & antwoord Dubbel zien Wat doet de afdeling Zorgadvies & -bemiddeling? 34 Speciaal voor u 35 Puzzel
Tussen tweelingen bestaan veel overeenkomsten, maar ook veel verschillen. Lijken ze altijd op elkaar? En hebben ze echt zo’n speciale band?
Fitfeitjes
Zes tips bij bijen-, wespen-, en hommelsteken
Au!
En nou?
Bijen, wespen en hommels kunnen gemeen steken. Dat doen ze meestal uit zelfverdediging. Wat moet u wel en niet doen als u gestoken bent? 1. Haal een achtergebleven angel met uw nagel of een pincet uit uw huid. 2. Als het gifzakje nog aan de angel zit, knijp er dan niet in. Anders komt er nog meer gif in de huid. 3. Het nut van uitzuigen is nooit aangetoond. 4. Tegen jeuk helpt koelen met ijs op de gestoken plaats. Houd het ijs niet direct tegen de huid maar wikkel het eerst in bijvoorbeeld een doekje. Ook menthol kan de jeuk verlichten. 5. Hebt u een uitgebreide rode zwelling op uw arm of been? Laat uw arm of been dan een tijdje hoog rusten en koel de zwelling. 6. Raadpleeg een arts bij een steek in de mond, tong of keel, en als u allergisch bent voor insectensteken. Doe dit ook als u overal rode gezwollen plekken krijgt, benauwd wordt of flauwvalt. > www.gezondiza.nl > Gezond leven > Reizen
De klompenpaden op, de lanen in Klompenpaden zijn rondwandelingen in het agrarisch cultuurlandschap. Ze brengen u over onverharde paden langs boerenland en landgoederen. Zo geniet u van de natuur én leert u meer over de cultuurhistorie van ons land. U vindt de klompenpaden in Utrecht en Gelderland, zo’n veertig in totaal. De afstanden variëren van drie tot vijftien kilometer. Klompen dragen mag, maar hoeft natuurlijk niet.
Boekentip
Wij zijn ons brein Wat gebeurt er met uw brein als u verliefd bent? En wat als u alzheimer krijgt? Hersenwetenschapper Dick Swaab beschrijft het in zijn boek Wij zijn ons brein. Dit voor iedereen toegankelijke boek gaat compleet over de werking van het menselijke brein. Zo geeft Swaab antwoord op vragen als: wat zijn gedachten, hoe nemen we beslissingen, hoe kan ons gedrag worden verklaard? Na het lezen van dit boek zult u beter begrijpen waarom u bent wie u bent. Het boek kost € 24,95.
> www.klompenpaden.nl
4
IZA Magazine 2 | 2012
WIN DIT BOEK
I ZA verloot tien exemplaren van Wij zijn ons brein. Ga naar www.iza.nl/ magazine en meld u vóór 1 juli 2012 aan. Winnaars krijgen vanzelf bericht.
Vegetariër? Let op B12-tekort Vitamine B bestaat uit meerdere afzonderlijke vitamines. B12 is er een van. De vitamine is onder meer goed voor uw bloed, zenuwstelsel en geheugen- en denkfuncties. B12 komt alleen voor in voedingsmiddelen van dierlijke afkomst, zoals vlees, eieren en zuivel. Let daarom extra goed op als u vegetariër of veganist bent. De symptomen van een B12-tekort zijn zeer divers en worden soms pas na jaren merkbaar. Bijvoorbeeld een vorm van bloedarmoede, met symptomen als vermoeidheid, ademnood, pijn op de borst en een gebrek aan eetlust. Daarnaast kan een tekort aan vitamine B12 uw zenuwstelsel aantasten. Wilt u weten of u een tekort hebt en of u gebaat bent bij een supplement? Overleg dan met uw huisarts of apotheek.
B12 komt alleen voor in voedingsmiddelen van dierlijke afkomst, zoals vlees, eieren en zuivel
Vraag het de IZA-deskundige Als verzekerde van IZA kunt u gratis gebruikmaken van de diensten van ervaren zorgdeskundigen. Hebt u een vraag over voeding? Dan kunt u die stellen aan een diëtiste. Gewrichtsklachten? Mail dan naar de fysiotherapeut. En bij opvliegers staat een overgangsconsulente voor u klaar. Nieuw op onze website is de dementiedeskundige. Zo zijn er in totaal zo’n dertig experts die u graag van goede raad voorzien. U stuurt uw vraag per e-mail en binnen twee werkdagen ontvangt u antwoord. Uiteraard is uw privacy gewaarborgd. Wilt u weten wie er allemaal voor u klaarstaan?
Vroeger Soesterberg, 1936 Bivak op het Buitencentrum van de Jonge Wacht in Soesterberg. Jonge Wachters zitten in de kring tijdens zangles in het bos.
> www.gezondiza.nl > Spreekuur > Vraag het de deskundige
5
Goed voor elkaar
6
IZA Magazine 2 | 2012
Tholen houdt schuldhulpverlening in eigen hand
‘Als wij garant staan, betekent dat echt iets’ Steeds meer mensen hebben flinke financiële problemen. Zo ook in Tholen. Deze gemeente doet op het gebied van schuldhulp verlening alles zelf. Van intake tot integratie, inwoners kunnen ervoor op het gemeentehuis terecht. En dat werkt.
De aanhoudende crisis, steeds verder dalende huizenprijzen en kabinetsbezuinigingen maken het moeilijke tijden voor ons land. Steeds meer mensen komen hierdoor in financiële nood. Voor sommigen worden de problemen zo groot dat ze er in hun eentje niet meer uitkomen. En moeten ze een beroep doen op schuldhulpverlening. Dat merkt ook Evert Weys. Als senior beleidsmedewerker bij de gemeente Tholen zorgt hij voor de uitvoering van schuldhulpverlening. “Vorig jaar behandelde de gemeente een recordaantal van 171 gevallen. We zien steeds meer mensen in de problemen komen omdat ze hun huis niet kunnen verkopen of omdat hun bedrijf failliet gaat. Schuldhulpverlening is belangrijker dan ooit.”
Beleid tegen het licht Doorgaans besteden gemeenten de schuldhulpverlening uit aan een extern bureau. In Tholen doen ze het anders. Daar houden ze de schuldhulpverlening in eigen hand: alle 25.000 inwoners kunnen op het gemeentehuis terecht als zij in de financiële problemen komen. Zij kunnen een beroep doen op allerhande hulp en advies – van bemiddeling tot lening en van de voorbereiding op het wettelijke schuldsaneringstraject tot budgetbegeleiding. Om schuldenaren te helpen, heeft de gemeente twee ambtenaren in dienst die gespecialiseerd zijn in dit soort financiële hulpverlening en begeleiding. Weys is erg trots op de aanpak. “We hebben ons beleid de laatste jaren een aantal keren tegen het licht gehouden, maar nooit overwogen om de schuldhulpverlening uit te besteden zoals andere gemeenten dat doen.
We kunnen inwoners gewoon beter helpen door het zelf op te pakken. Wat werkt, dat werkt.”
Dat kunnen we zelf goedkoper Doordat de gemeente Tholen alles zelf doet, kan er snel gehandeld worden. Weys: “Ik ben nog nooit een externe schuldhulpverlener tegengekomen die niet met wachttijden werkt. Altijd moeten mensen minimaal een paar weken wachten voordat ze geholpen worden. Dat vind ik onacceptabel. Hier kan iedereen direct terecht. En dat scheelt. Wat bij de externe schuldhulpverleners maanden kan duren, lukt ons soms in een paar weken.” De aanpak van de gemeente Tholen is niet alleen sneller, maar ook goedkoper. “Ik heb globaal uitgerekend dat we deze hulp binnen de gemeente goedkoper kunnen leveren dan wanneer ik deze uitbesteed. Dat heeft er ook mee te maken dat het personeel hier flexibel is. >
Evert Weys: “Wat bij externe hulpverleners soms maanden duurt, lukt ons soms in een paar weken”
7
De twee ambtenaren die zich met schuldhulpverlening bezighouden, kunnen ook ergens anders op de afdeling ingezet worden. En vice versa. Als het erg druk is, zijn er collega’s die kunnen bijspringen.”
Moeder en kind uit huis gezet Daadkracht is erg belangrijk bij schuldhulpverlening. Hoe eerder de ingreep, hoe kleiner de schade. Vooral als de situatie heel prangend is, zoals bij een dreigende huisuitzetting, is snel handelen van groot belang. “Enige tijd terug kwam hier een moeder van vier minderjarige kinderen die diep in de schulden zat”, illustreert Weys. “Haar huisbaas had de uitzettings procedure al gestart. Dat is een heel lastige situatie, vooral als je beseft dat je voor zo’n gezin niet een, twee, drie vervangende woonruimte vindt. Ze dreigden dus letterlijk op straat te komen. Doordat wij alle hulp in huis hebben, kunnen we op die momenten heel snel schakelen.”
“Als schuldhulpverlener ben je afhankelijk van anderen” De gemeente kreeg de huisbaas zo ver dat hij de uitzettingsprocedure stopzette. Daardoor kon het gezin in de eigen woning blijven wonen. Weys is er van overtuigd dat dit niet was gelukt als de moeder naar een extern bureau was doorgestuurd. “Als schuldhulpverlener ben je geregeld afhankelijk van anderen. Schuldeisers bepalen zelf of ze mee willen werken aan een regeling of dat ze naar de rechter stappen. Dan scheelt het dat je het als gemeente zelf oppakt. Als wij voor iemand garant staan, dan betekent dat ook echt iets. Schuldeisers zijn dan eerder geneigd in gesprek te gaan.
8
IZA Magazine 2 | 2012
Daardoor kunnen we meer bereiken voor onze klanten dan een extern bureau.”
Gaten met gaten vullen Niet alleen als de nood het hoogst is, werkt de integrale aanpak van de gemeente Tholen. Ook later in het traject zijn korte lijntjes in het voordeel van de cliënt. Maatschappelijk werk en de financiële hulpverlening kunnen hierdoor namelijk veel beter samenwerken. Bij uitbesteding zijn dat twee sporen van hulpverlening die maar beperkt met elkaar overleggen, maar in het gemeenthuis zitten de afdelingen zowat bij elkaar op kantoor. En dat scheelt volgens Weys enorm. “Je kunt een probleem echt veel beter aanpakken als je met diverse disciplines samenwerkt. Zo hielpen we het eerdergenoemde gezin niet alleen met hun huis, we zorgden er ook voor dat ze niet nog eens in die situatie terechtkomen. Maatschappelijk werk leerde de moeder hoe ze dit soort situaties in de toekomst kan voor komen. Hoe voorkom je dat je gaten met gaten gaat vullen? Ook verder in het traject speelden wij een rol. De moeder kon bijvoorbeeld bij ons op het gemeente archief aan de slag om werkervaring op te doen.”
Samenwerken Dat de gemeente Tholen de schuldhulpverlening in eigen hand houdt, betekent niet dat ze alles alleen doet. De gemeente werkt op het gebied van schuldhulpverlening regelmatig samen met de lokale gemeenschap. Met de diaconieën wordt bijvoorbeeld informatie uit gewisseld. Weys: “Ook zij proberen mensen te helpen die met dit soort problemen worstelen en sturen hen geregeld naar ons door. En andersom proberen wij hen ook te helpen. Samenwerken, dat geeft het beste resultaat.” ■
IZA innoveert
Er zijn steeds meer onlinehulpprogramma’s waarmee u aan uw gezondheid kunt werken. Maar doen die programma’s wel wat ze beloven? En wie bepaalt wat een goed programma is? IZA ontwikkelt samen met TNO een onafhankelijk meetinstrument waarmee onlinehulpprogramma’s worden getoetst.
Hoe goed is e-health? e-health
E-health is het gebruiken van informatie- en communicatietechnologie (ICT) om uw gezondheid of de gezondheidszorg te verbeteren. Bijvoorbeeld onlinehulpprogramma’s. Ook IZA ontwikkelt deze diensten, zoals Slaap Lekker en Mijn Fysio Online. Er komen steeds meer van dit soort toepassingen op de markt. Het is de ambitie van IZA om e-health net zo goed te maken als reguliere zorg. De programma’s moeten doen wat ze beloven en door iedereen goed te gebruiken zijn. Of dat ook zo is, wordt geana lyseerd met het e-Health Analyse en Sturings Instrument; eASI.
Toetsen op 35 punten eASI analyseert de kwaliteit van e-healthtoepas singen op drie onderdelen: functionaliteit, gebruiksvriendelijkheid en inhoud. In totaal gaat het om 35 punten die getoetst worden. Bijvoorbeeld of gebruikers gerichte aanwijzingen krijgen
om het gewenste doel te bereiken. En of deze aanwijzingen naar tevredenheid benut kunnen worden. En motiveert de inhoud de gebruiker om het hulpprogramma vaker te gebruiken? Als het aan IZA ligt, moeten e-healthtoepassingen op alle criteria positief scoren.
Klaar in oktober eASI wordt op dit moment zorgvuldig getest en verbeterd. IZA en TNO verwachten in oktober 2012 klaar te zijn met de ontwikkeling van het analyse-instrument. Daarna gaan de zorginkopers van IZA het instrument gebruiken om vóór de inkoop van e-health te voorspellen wat het effect ervan is. Zo werken zij aan de beste zorg voor uw gezondheid.
d u o h n i d i e h k j i l e d n e i r v s k i u r geb
9
Geniet
Picknicken Met de zomer in aantocht is het fijn om veel buiten te zijn. De temperatuur is aangenaam en de natuur heeft veel moois te bieden. Zes tips voor een geslaagde picknick.
is een feestje
Helaas mag picknicken niet zomaar overal. In sommige parken gelden regels. Kijk daarom van tevoren of picknicken is toegestaan op de plek die u uitgekozen hebt.
Niets is vervelender dan bekers die omvallen, vieze handen, lekkende bakjes of geplet fruit. Neem genoeg servetten of vochtige doekjes mee en verpak het eten in stevige bakjes en plastic folie.
10
➔ Wilt u veel mensen uitnodigen maar niet veel tijd kwijt zijn aan voorbereiding of veel kosten maken? Laat iedereen wat te eten of drinken meenemen en genieten maar.
KORTING OP PICKNICKKLEED
Zie pagina 34.
Zo lang mogelijk genieten van het buiten zijn? Neem een frisbee, voetbal of badmintonrackets mee en kom in actie na het eten.
Neem brood, beleg en salades mee en laat iedereen zelf zijn brood beleggen. Zo blijft het eten langer vers dan wanneer u het thuis al smeert. Voor een lekker én gezond drankje maakt u thuis smoothies. Bewaar ze in een thermosfles, dan blijven ze goed koel.
Ruim netjes op als u naar huis gaat, zodat anderen na u net zo van een picknick kunnen genieten.
11
IZAken
Helpende hand in huis Kunt u tijdelijk wat extra hulp in huis gebruiken? Bijvoorbeeld voor een reparatieklus of in het huishouden? Schakel dan MijnGemak in! Deze service biedt IZA-verzekerden professionele hulp aan in en rond het huis. Van een tuinman en schilder tot een pedicure en belastingspecialist. Wanneer u de gratis bemiddelingsservice inschakelt, zorgt MijnGemak ervoor dat u snel in contact komt met professionals die u helpen. De website iza.mijngemak.nl is in een nieuw jasje gestoken waardoor u nu nog makkelijker een dienst aanvraagt. U kunt MijnGemak ook bereiken via 0900 - 06 62 (lokaal tarief).
MijnGemak van IZA. Meer zorg, minder zorgen.
Onze Vriendendiensten
voor u
IZA heeft al jaren uw vertrouwen als het gaat om uw zorg verzekering. Daar zijn we trots op. En bij IZA profiteert u van nog veel meer gezonde voordelen. Bijvoorbeeld van de IZA Vriendendiensten. Wij zetten er vier voor u op een rij. 1. U krijgt 50% korting op allergeendichte hoezen, dekbedden en hoofdkussens van Allergiezorg. 2. Bij meer dan 550 erkende fitnesscentra kunt u zes maanden onbeperkt sporten tegen een speciaal kortings tarief. 3. Twijfelt u of u met pijnklachten naar de fysiotherapeut gaat? Het onlineprogramma Fysio Advies helpt u met deze vraag. 4. Met al uw gezondheidsvragen kunt u 24 uur per dag terecht bij de IZA Gezondheidslijn. Bel 0900 - 555 66 65 voor een deskundig en persoonlijk advies. Speciaal opgeleide verpleegkundigen beoordelen uw vraag en raadplegen als dat nodig is een arts. Kijk voor een compleet overzicht van de IZA Vriendendiensten op onze website. > www.iza.nl/vriendendiensten
12
IZA Magazine 2 | 2012
Stop ongewild urineverlies Een miljoen vrouwen in Nederland kampt met ongewild urineverlies. Bent u er één van? Met de Incontinentie ZorgService is de kans groot dat u er wat aan kunt doen.
Op vakantie? Neem uw zorgpas mee! Paspoort … check; medicijnen ... check; klaar voor vakantie? Vergeet uw IZA-zorgpas niet. Want op de achterkant daarvan staat de Europese Gezondheidskaart. Hiermee identificeert u zich als u in het buitenland medisch noodzakelijke zorg nodig hebt. Ook staat het IZA-telefoon nummer erop vermeld dat u belt bij een noodgeval in het buitenland. Laat u de pas aan de arts of het ziekenhuis zien, dan hoeft u de behandeling meestal niet voor te schieten. De buitenlandse zorgverlener dient de rekening dan zonder uw tussenkomst rechtstreeks bij IZA in. De Europese Gezondheidskaart is geldig in alle landen van de Europese Unie en in Australië, IJsland, Liechtenstein, Noor wegen en Zwitserland.
Wist u dat …
Vaak kan incontinentie verholpen of verminderd worden met de IncontinentieZorgService. Deze service bestaat uit een speciale vragenlijst waarmee bij u de juiste diagnose wordt gesteld. Na de diagnose kunt u zelf aan de slag met de adviezen die u krijgt. Als u dat wilt kan bovendien een gespecialiseerde continentieverpleegkundige bij u thuis komen. De verpleegkundige onderzoekt u en bespreekt de diagnose en bijbehorende adviezen met u. Ze adviseert u over bijvoorbeeld uw leefstijl en drinkpatroon. Ook krijgt u oefeningen waarmee u zelf iets aan het urineverlies kunt doen. Vervolgens gaat u zelf met deze adviezen en oefeningen aan de slag. De verpleegkundige blijft u ook na het huisbezoek begeleiden. Zij zal u na een maand en na twee maanden bellen om te bespreken hoe de oefeningen verlopen en of verbetering merkbaar is. Ook geeft zij u extra advies als dit nodig is. Zo is de kans om minder of helemaal geen incontinentiemateriaal (meer) te hoeven gebruiken aanzienlijk.
Vergoeding door IZA Hebt u een IZA Aanvullende Verzekering, dan krijgt u de vragenlijst van de IncontinentieZorgService vergoed vanuit uw budget voor preventieve cursussen. Dit budget bedraagt maximaal € 75 per jaar. Het huisbezoek wordt volledig vergoed vanuit de IZA Zorgverzekering of de IZA Gemeentezorgpolis, maar valt wel onder uw verplicht of vrijwillig eigen risico. > www.incontinentiezorgservice.nl
… u met uw IZA-zorgpas korting krijgt op vaccinaties en reisproducten van de GGD? Op pagina 15 van dit magazine leest u er meer over.
13
Preventie
GGD Rivierenland: “Een goede voorbereiding is maatwerk”
Gezond op reis Als u op vakantie of op reis gaat, wilt u dat graag onbezorgd doen. Daarom is het belangrijk om u goed voor te bereiden, ook door voor uw gezondheid te zorgen. U wilt in het buitenland immers niet ziek worden en fit weer terugkomen. Annette Linsen, verpleegkundige bij GGD Rivierenland: “Het begint bij logisch nadenken.” Wanneer u buiten West-Europa wilt reizen, kunt u het beste al even checken of u zich tegen bepaalde ziekten moet weren. Iets wat veel mensen niet weten, is dat zelfs voor landen als Turkije en Egypte een vaccinatieadvies geldt. Veelvoorkomende ziekten daar zijn onder andere Hepatitis A en difterie, tetanus en polio (DTP). Annette Linsen: “In Egypte lopen veel mensen daarnaast voedselvergiftiging op. Het lijkt een open deur; tips als geen kraanwater drinken en alleen verpakt ijs eten. Maar ik merk dat reizigers dat bij all-inclusive vakanties nog wel eens vergeten.”
Een duidelijk reisschema helpt “Per land worden bepaalde vaccinaties geadviseerd, maar die zijn vrij algemeen. Als u een verre reis gaat maken of voor langere tijd weggaat buiten Europa, kunt u het beste even contact opnemen met de GGD”, raadt Linsen aan. Het helpt als bij de afspraak een uitgebreid reisschema bekend is. Het aantal dagen dat u ergens bent, de verblijfsomstandigheden en de exacte locatie maken namelijk verschil in het advies dat wordt gegeven. Linsen: “Neem malaria. Als u één of twee nachten in het malariagebied verblijft, kunt u meestal volstaan met het nemen van preventiemaat regelen zoals het slapen onder een klamboe. Bent u er voor langere tijd, dan zult u daarnaast ook nog malariatabletten voorgeschreven krijgen. Als u niet zeker weet hoe lang uw verblijf zal zijn, krijgt u voor de zekerheid toch
14
IZA Magazine 2 | 2012
een recept voor malariatabletten van ons mee. Daar hangt natuurlijk wel een prijskaartje aan, want die tabletten zijn duur. Als u dit kunt voorkomen, blijft er meer geld over voor uw vakantie!”
Voorkom verrassingen Verschillende reisbestemmingen vragen om andere voorzorgsmaatregelen. Maar verschillende mensen ook. Linsen: “De voorbereiding is naast de locatie ook afhankelijk van uw eigen gezondheidssituatie. Welke vaccinaties hebt u bijvoorbeeld al gehad? Het Rijksvaccinatie programma is pas in 1950 begonnen, iedereen die daarvóór geboren is heeft waarschijnlijk meer inentingen nodig.” Het is daarom prettig als u op tijd aan de planning van uw reis begint. Soms moet er ook minimaal een maand tussen twee inentingen zitten. Maak het liefst ruim zes weken van tevoren een afspraak bij de GGD, zodat u voldoende tijd hebt om de benodigde vaccinaties te halen. “Een goede voorbereiding is maatwerk en zo komt u niet voor verrassingen te staan.”
Gezond op weg Voor een groot deel bestaat een goede voor bereiding volgens Linsen gewoon uit logisch nadenken over uw eigen gezondheid en de bestemming van uw reis. “Zorg dat u zo gezond mogelijk bent voordat u op reis gaat en lees over de risico’s. Op internet staat een heleboel informatie en ook een telefoontje naar de plaatselijke GGD kan u gezond op weg helpen!” ■ Voor meer informatie en tips kunt u terecht op de site van het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering: www.lcr.nl. Daar vindt u ook een overzicht van vaccinatiebureaus bij u in de buurt.
Vijf tips voor een onbezorgde vakantie Een goede voorbereiding is het halve werk. Daarom komt IZA met vijf waardevolle tips om zorgeloos op reis te kunnen:
1
Zorg dat u goed verzekerd bent op reis, bijvoorbeeld met een reisverzekering van IZA. Er bestaat zowel een door lopende als een kortlopende variant en beide sluiten volledig aan op uw IZA Zorgverzekering of Gemeentezorgpolis, zodat u nooit te veel betaalt.
2
Neem een geneesmiddelenpaspoort met informatie over uw gezondheid, medicijngebruik en eventuele allergieën mee. U kunt uw behandelend arts vragen om een brief waarin uw medische gegevens in het Engels worden toegelicht.
3
Zorg voor de juiste vaccinaties. De IZA Aanvullende Verzekering vergoedt 80%, tot maximaal € 75 of € 175 per kalenderjaar. De precieze vergoeding hangt af van het pakket dat u hebt. Bij de vergoeding zijn de kosten voor eventuele malariatabletten inbegrepen. En ook preventiemiddelen die door de apotheek of huisarts zijn geleverd, vallen binnen de dekking.
4
Neem voldoende medicijnen mee en verdeel ze over verschillende bagagestukken, voor het geval u een tas of koffer kwijtraakt.
5
Breng een bezoek aan de tandarts en opticien, zeker als u voor langere tijd naar minder ontwikkelde landen gaat.
Kijk voor nog meer handige reistips op www.iza.nl/reistips
15
Vier handen in een buik In hoeverre zijn tweelingen identiek? Kinderen die een tweeling zijn, hebben op het zelfde moment in de buik van hun moeder gezeten en zijn ongeveer tegelijkertijd geboren. Toch zijn sommige tweelingen met geen mogelijkheid uit elkaar te houden, terwijl andere verschillen als dag en nacht. Hoe zit dat? Een kind wordt verwerkt wanneer een eicel van de moeder wordt bevrucht door een zaadcel van de vader. Deze bevruchte eicel gaat zich delen waardoor er eerst een embryo en later een baby ontstaat. Bij een tweeling gaat dit anders. In het geval van een eeneiige tweeling
is er één eicel die zich kort na de bevruchting splitst. Hieruit worden dan twee kindjes geboren. En zijn er twee eicellen en twee zaadcellen in het spel? Dan spreek je van een twee-eiige tweeling.
Spiegelbeeld Of tweelingen een- of twee-eiig zijn, bepaalt in hoeverre ze op elkaar lijken. Twee kinderen uit één eicel zijn genetisch volledig identiek, daarom zijn dat altijd twee jongens of twee meisjes. Qua uiterlijk zijn een eiige tweelingen moeilijk van elkaar te onderscheiden; ze hebben dezelfde kleur huid, haar en ogen. Ook hun bloedgroep is hetzelfde. Wel is het mogelijk dat bepaalde kenmerken gespiegeld zijn, zoals links- of
FEIT OF FABEL? 1
2
3
Een tweeling zwangerschap duurt langer dan de zwangerschap van één baby.
Wanneer ze klein zijn, hebben tweelingen hun eigen taaltje.
De laatste jaren worden er steeds meer tweelingen geboren.
FEIT 40% van de tweelingen tussen de 1½ en 2½ jaar heeft een eigen taaltje. Vaak is dit verdwenen voordat de ouders het goed en wel in de gaten hebben, doordat de kinderen in dezelfde tijd ook gewoon leren praten.
FEIT Dat komt onder andere doordat vrouwen op steeds latere leeftijd kinderen krijgen, de kans op een tweeling wordt namelijk groter naarmate je ouder wordt.
FABEL
Een tweelingzwangerschap duurt gemiddeld 37 weken, dat is zelfs drie weken korter dan wanneer het slechts om één baby gaat!
16
IZA Magazine 2 | 2012
rechtshandigheid. Soms zijn zelfs de interne organen gespiegeld! Het karakter van een eeneiige tweeling hoeft niet identiek te zijn. Onder invloed van de omgeving kunnen de kinderen zich anders ontwikkelen en gedragen.
Gewone broer of zus Een twee-eiige tweeling is genetisch gezien gelijk aan een broer en zus die op dezelfde dag zijn geboren. Dat kunnen toevallig twee meisjes of twee jongens zijn, maar dat hoeft niet. Ze kunnen net als gewone broers en zussen heel erg op elkaar lijken. Toch is de kans even groot dat ze nauwelijks gelijkenissen vertonen. Als de ouders niet dezelfde kleur huid hebben, kan het zelfs zo zijn dat de kinderen allebei een andere huidskleur hebben. ■
4
5
6
7
8
De vingerafdrukken van een eeneiige tweeling zijn volledig identiek.
Bij bevruchting door ivf buiten het lichaam is de kans op een tweeling net zo groot als bij een natuurlijke bevruchting.
Ongeveer één op de vier tweelingen is precies hetzelfde, maar dan in spiegelbeeld.
Tweelingen hebben een telepathische band.
De vader heeft geen invloed op het ontstaan van een meerling.
FABEL
Ieder mens heeft een andere vingerafdruk, ook eeneiige tweelingen die verder volledig identiek zijn. Het kan wel zijn dat de vingerafdrukken erg op elkaar lijken, maar precies hetzelfde zijn ze niet.
FABEL Bij ivf worden over het algemeen meerdere bevruchte eicellen teruggeplaatst om de kans op slagen te vergroten. Als er meerdere van die eicellen volgroeien, kan een tweeling ontstaan.
FEIT
25% van de tweelingen wordt geboren als gespiegelde, eeneiige tweeling. Fysieke kenmerken zoals moedervlekken verschijnen op exact de tegenovergestelde plek en als de één linkshandig is, is de ander rechtshandig. Ook haarkruinen of onregelmatige tanden zijn in spiegelbeeld.
FABEL Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat er geen telepathische band bestaat tussen tweelingen. Wel lijken hun gedachten meer op elkaar en maken ze vaker dezelfde keuzes dan andere mensen.
FEIT Wel kan hij, indien er aan zijn kant twee-eiige tweelingen in de familie voorkomen, deze erfelijke eigenschap overdragen op zijn dochters. Die hebben op hun beurt een grotere kans op een twee-eiige tweeling. Ook een zoon kan deze eigenschap van zijn vader meekrijgen.
> Bron: www.tweelingenonderzoek.nl
17
Eropuit
Varend Den Bosch ervaren De rivier de Binnendieze stroomt dwars door de binnenstad van Den Bosch. Mede daardoor was de Brabantse provinciehoofdstad vroeger een echte vesting-, handel- en nijverheidsstad. Anno 2012 kunt u een rondvaarttocht maken door de smalle watersteegjes. U vaart zelfs onder de historische panden en pleinen van Den Bosch. Een gids vertelt u over het ontstaan van de rivier en de geschiedenis van de stad. Ook neemt hij u mee langs bijzondere kenmerken van achtergevels en unieke doorkijkjes. Er zijn verschillende routes die ervoor zorgen dat u Den Bosch op een veelzijdige manier te zien krijgt. De tochten duren 40 tot 60 minuten. Afhankelijk van de gekozen route kost een rondvaart € 7 tot € 10. Tip: koop uw kaartjes zo veel mogelijk van tevoren. Want de bootjes zijn klein en zitten snel al vol. > www.denbosch-cultuurstad.com
Ken uw stad
18
IZA Magazine 2 | 2012
New York, Barcelona en Milaan zijn populaire bestemmingen voor een stedentrip. Maar hoe goed kent u eigenlijk uw eigen stad of die bij u in de buurt? Print een stadswandeling en ga op ontdekkingstocht! Zie plekken en hoor dingen waarvan u het bestaan niet wist. > www.ckplus.nl > Stadswandelingen
Dag van de Architectuur
Bijzondere bouwsels Op de Dag van de Architectuur, in het laatste weekend van juni, draait alles om bouwwerken, bouwstijlen en bouwkunst. U krijgt dan de kans om bijzondere gebouwen vanbinnen te bekijken. Er zijn rondleidingen, lezingen, tentoonstellingen, fiets- en wandeltochten, presentaties en debatten. Of neem eens een kijkje in de keuken van een architectenbureau. Kortom, honderden activiteiten die laten zien waar architectuur om draait.
Architectuur en voedsel Het thema van de Dag van de Architectuur is dit jaar Voedsel & Architectuur. Want voordat eten op uw bord ligt, is het op diverse plaatsen geweest voor de bereiding en verkoop. Veel eerste gebouwen in steden waren speciaal neergezet voor het ruilen van voedsel, zoals de markt en de waag. Tegenwoordig gaat de voedselketen via boerderij en distributiecentrum naar bijvoorbeeld restaurant. Ervaar zelf hoe bijzonder die gebouwen zijn. Meer over het programma op 23 en 24 juni 2012 vindt u op de website van de Dag van de Architectuur. > www.dagvandearchitectuur.nl
Me Tarzan, you Jane?
Een tocht door een klimbos of -park is een unieke en actieve belevenis voor jong en oud. U loopt, klimt, zwiert, zwaait, springt, kruipt en schuifelt van boom naar boom. Soms laag bij de grond, dan weer hoog in de top. Hiervoor zijn parcoursen uitgezet met allerlei hindernissen. Soms tot wel vijftien meter hoogte! De meeste klimbossen bieden parcoursen in diverse moeilijkheidsgraden. Daardoor is dit actieve uitje geschikt voor zowel jong als oud, voor beginners en echte klimexperts.
Midden in het bos De meeste klimbossen en -parken zijn midden in een bos of natuurpark te vinden. U kunt uw uitje dan ook gemakkelijk combineren met andere activiteiten, zoals een fiets- of wandeltocht, gps-speurtocht of picknick. Let op: de meeste klimbossen en -parken hanteren een minimumleeftijd van 7 jaar en stellen eisen aan lichaamslengte. Vraag ernaar bij het park dat u wilt bezoeken. > www.klimparken.nl en www.klimbos.info
19
Persoonlijk
‘Ik heb de nier van mijn vrouw’ 20
Gerard Minneboo is geboren met één nier. Die ging dermate slecht werken dat hij op zoek moest naar een donor. Uitgerekend zijn vrouw bleek hem te kunnen helpen. “Het is een wonderlijke gedachte dat ik nu iets van haar in mij draag.”
“L
even met één nier hoeft geen probleem te zijn. Toen ik een dag later van medium care naar de gewone In het dagelijks leven had ik er nauwelijks last afdeling ging, mocht ik bij mijn vrouw langs. Ook zij van. Dat veranderde in 2010. Toen ging mijn herstelde nog in het ziekenhuis. Ze hebben speciaal conditie snel achteruit. Mijn nier deed zijn werk steeds voor ons een kamer geregeld waar ze onze beide bedslechter. In een paar maanden nam de functionaliteit den binnenreden. Zo konden we elkaar weer zien. Dat af van 14% naar nog maar 7%. Toen luidde mijn interwas heel bijzonder. Het is een wonderlijke gedachte nist de noodklok. Hij raadde me aan zo snel mogelijk dat ik nu iets van haar in mij draag. op zoek te gaan naar een orgaandonor. Aan wie kun Ik ben heel tevreden over hoe alles gelopen is. Iedereen je zoiets vragen? De oplossing in het ziekenhuis en ook bij IZA was dichterbij dan gedacht. In die heeft ons heel goed geholpen. De “Ik heb haar nooit om periode kwamen we er namelijk verzekeraar heeft ons veel rompeen nier gevraagd, dat achter dat mijn vrouw bloedgroep slomp uit handen genomen. Zo was vanzelfsprekend” 0+ heeft, waardoor ze mij een verzorgde IZA zelfs de rekening orgaan kan geven. Ik kan me niet van de ingreep bij mijn vrouw, terherinneren dat ik haar ooit heb gevraagd of ze me haar wijl zij niet eens bij hen verzekerd is. Dat is fijn, want je nier wilde geven. Maar dat lijkt me vanzelfsprekend hebt dan al genoeg om over in te zitten. Inmiddels zijn als je van elkaar houdt. Ze heeft altijd gezegd dat ze we allebei volledig hersteld. Mijn nieuwe nier doet het het niet alleen voor mij deed, maar vooral ook voor heel goed. De laatste keer dat ik bij mijn internist was, zichzelf. Voor haar is het immers belangrijk dat we had ik geweldige labuitslagen. De nier functioneert voor nog samen op vakantie kunnen, of zo maar eens op 85%. Dat is meer dan ik ooit had durven dromen! de fiets naar de stad. In de maanden voor de transplantatie ging ik snel achteruit. Ik heb zelfs een tijd helemaal thuis gezeten. In die periode moest ik drie keer per week dialyseren. Dat was ontzettend zwaar. De ene dag ben je uitgeput, de volgende dag moet je alweer. Ik heb veel respect voor mensen die dat hun hele leven moeten doen. IZA en transplantaties De ingreep vond plaats in het VU Medisch Centrum. De IZA Zorgverzekering vergoedt de transplantatie Mijn vrouw ging rond 8.00 uur onder het mes, terwijl van weefsels en organen volledig. Zo ook de zorgik direct daarna aan de beurt was. Met de chirurg sprak kosten van de donor, ook als die niet bij IZA ik af dat zij me voor mijn narcose zou vertellen hoe het verzekerd is. Voorwaarde is dat de transplantatie met mijn vrouw was gegaan. Toen ze zei dat de ingreep in Nederland of een andere EU- of EER-lidstaat naar verwachting was verlopen en alles goed met haar gebeurt. ging, was dat een grote opluchting. Ook bij mij ging de operatie goed.
”
21
De werkdag van…
Boswachter John ter Horst
Gastheer in het bos John ter Horst maakt een ronde door de landgoederen Bruggelen en Loenermark, net onder Apeldoorn. Hij tuurt door zijn verre kijker en spreekt met wandelaars. Als boswachter houdt hij toezicht in deze gebieden; werk waar hij erg van geniet. “Zelfs als het grijs en nat is, heeft het landschap zijn charmes.” Behoedzaam stuurt John zijn terrein wagen over de zandwegen van landgoed Bruggelen. Voortdurend kijkt hij om zich heen en houdt hij zijn oren gespitst. Bruggelen is een van de vele landgoederen die de Stichtingen Geldersch Landschap en Geldersche Kasteelen bezitten. “Wij beheren de natuur en cultuurhistorische waarden van ongeveer 12.000 hectare natuurterrein in Gelderland. Daarbij horen ook tientallen kastelen, 785 vaak monumentale woningen en 7 kerken. We willen de karakteristieke rijkdom van de provincie behouden en beschermen. Dat doen onze 100 vaste personeelsleden samen met 650 vrijwilligers.”
Toezicht en handhaving Als een van de zes boswachters houdt John toezicht op een deel van de gebieden. Computerwerk is onvermijdelijk, maar het liefst trekt hij eropuit. “Tijdens een mooi weekend zijn er duizenden mensen in het bos. We zijn hun gastheer: we spreken met ze en zijn vraagbaak. Bij een overtreding bekeuren we, als het echt niet anders kan. Alhoewel ik zeker weet dat een gesprek met uitleg veel meer oplevert.” John maakt gekke, leuke, verrassende, spannende, maar ook nare dingen mee. “Bijvoorbeeld afvalstortingen, stroperij en zoektochten naar verdwaalde mensen. Maar ook mensen die in het bos
22
IZA Magazine 2 | 2012
een einde maken aan hun leven. Heel heftig.” De boswachter zoekt bovendien naar gewond groot wild. Zoals een aangereden hert of een zwijn dat tijdens de jacht aangeschoten is. John verlost de dieren dan uit hun lijden. Bij het
“Mensen bewust maken van natuur en cultuur vereist creatieve oplossingen” opsporen van het gewonde wild krijgt John hulp van zijn hond Alf. De speurhond zit vol energie als hij midden op de hei van landgoed Loenermark even uit de auto mag.
Excursies, ook voor blinden “Het bos verandert met de tijd”, legt John uit over het enorm gevarieerde landschap. “Vroeger bestond het gebied vooral uit heide en zandverstuiving. Ruim honderd jaar geleden werd het bebost en groeide het dicht. Door gerichte houtkap hebben we gezorgd voor meer licht en dus nieuw leven. Daardoor krijg je een veel gevarieerder terrein.” Hij stopt, pakt de verrekijker en wijst op twee zeldzame zwarte reeën. Bij een prachtig gerestaureerde oude boerderij vraagt John de eigenaar of die zijn erf beschikbaar wil stellen als
stalling voor fietsen van excursiedeelnemers. “We willen de burgers bewust maken van cultuur en natuur. Hiervoor stellen we kastelen open en organiseren we honderden excursies.” De stichting merkt dat de minister de subsidiekraan dichtdraait. “We worden steeds meer afhankelijk van de nu 40.000 donateurs en de activiteiten die we organiseren. Dat vereist creatieve oplossingen. We bedenken daarvoor voortdurend nieuwe activiteiten, voor allerlei doelgroepen. Onlangs hebben we een boswandeling gemaakt met blinden. Bijzonder.”
Elke dag anders John vraagt een vogelaar of hij de draaihals al heeft gezien en wijst hem een berkenbosje waar het vogeltje waarschijnlijk te vinden is. De boswachter voelt zich enorm betrokken bij zijn werkgebied. Kan ook niet anders, want hij is er geboren en getogen. Hij kent de historie en tal van verhalen en anek dotes. “Ik kijk dan ook met afschuw uit naar mijn pensioen”, lacht hij. “Elke dag is hier anders. Zelfs als het grijs en nat is, heeft het landschap zijn charmes. Daarom praat ik graag met mensen in en over de natuur. Je kunt hier intens genieten van kleine dingen.” ■
07.23 uur ’s Ochtends vroeg speurt uur John hoort
John naar wild 10.48
van een collega over een afvalstorting
14.30 uur ‘Lekker weer voor een uur
fietstochtje, boswachter!’ 15.02
Even uitpuffen met de schaapsherder
16.57 uur John bekijkt hoe de houtkap verloopt
07.23 uur
10.48 uur
15.02 uur
14.30 uur
16.57 uur
23
Diagnose
Psoriasis heb je iedere dag Psoriasis is een veelvoorkomende huid aandoening in Nederland. Kenmerkend voor de ziekte zijn de rode, schilferende plekjes op de huid, jeuk, pijn en soms schaamte. “Psoriasis kan een grote impact hebben op iemands kwaliteit van leven”, zegt dermatoloog Ellen Liberton van het Elkerliek Ziekenhuis in Helmond. Onze huid is een levend orgaan. Aan het huidoppervlak sterven oude huidcellen af en van onderaf komen er nieuwe huidcellen bij. Bij mensen met psoriasis reageert het afweersysteem vanbinnen op de gezonde huid, legt Liberton uit. “Psoriasis is eigenlijk een ontstekingsziekte. De afweercellen in het bloed, de zogeheten t-lymfocyten, vallen de gezonde huidcellen aan. Het lichaam maakt dan snel nieuwe aan. De niet-rijpe cellen worden hierdoor te vroeg naar boven gedrukt.” Patiënten hebben volgens de dermatoloog last van
24
IZA Magazine 2 | 2012
rode, geïrriteerde plekken, vaak op of rond gewrichten. Die plekken geven een branderig gevoel of jeuk en in sommige gevallen is er gewrichtspijn. “De aard van de klachten hangt samen met de soort psoriasis. Psoriasis vulgaris, die over het hele lichaam kan voorkomen, is het meest gangbaar. Andere vormen zijn psoriasis guttata – met druppelvormige plekjes – en psoriasis athropatica, waarbij ook de gewrichten pijnlijk ont stoken zijn. In totaal zijn er zo’n negen varianten.” De oorzaak van de ziekte is vaak een samenspel van factoren. Liberton: “Erfelijkheid speelt een rol, maar ook een bacteriële infectie kan psoriasis opwekken. En dan zijn er nog invloeden die psoriasis kunnen verslechteren, zoals stress, roken en bepaalde medicijnen.”
Acceptatie Volgens Liberton lijdt ongeveer 2% van de Nederlanders aan psoriasis. “De ernst van de kwaal varieert sterk”, nuanceert ze. “Ook de mate van jeuk of pijn verschilt enorm, net als hoe iemand met zijn ziekte omgaat.” Psoriasis kan namelijk een zware wissel trekken op het gemoed van patiënten. “Er zijn mensen die
Verloop van psoriasis
Ellen Liberton: “Hoe iemand met psoriasis omgaat, ligt aan zijn acceptatieniveau. Én dat van zijn omgeving”
aan een paar plekjes onderdoor gaan en er zijn er die helemaal vol zitten en er geen probleem van maken. Dat ligt aan iemands acceptatieniveau. Én dat van zijn omgeving.” De arts beaamt dat psoriasis in het dagelijks leven voor veel ellende kan zorgen. “Het kan veel impact hebben op de kwaliteit van iemands leven. Zo kan de ziekte de uitoefening van je werk in de weg staan. En hoe denk je dat het voelt om – volstrekt onterecht – uit het zwembad gestuurd te worden? Want psoriasis is absoluut niet besmettelijk of onhygiënisch.” Liberton wijst erop dat ook medicijngebruik bij patiën ten tot psychische of sociale problemen kan leiden. “Neem de zalfjes: ze stinken vaak, je moet ze tweemaal per dag smeren. Patiënten moeten nadenken over hun kleding en rekening houden met alcohol. Mensen met psoriasis zijn zich er iedere dag van bewust dat ze het hebben.”
Psoriasis kan op elke leeftijd ontstaan. Vaak treden de eerste verschijnselen op tijdens de puberteit of tussen de leeftijd van 40 en 50 jaar. Desondanks kan de ziekte bij iedereen anders verlopen; vaak in aanvallen, sommige perioden met meer verschijnselen en andere perioden met minder. De ziekte kan eenmalig optreden, of zeer langdurig aanwezig zijn. In het najaar en in het voorjaar zijn er vaak de meeste verschijnselen. Bij ongeveer 25% van de psoriasispatiënten treedt vaak een spontane verbetering van de verschijnselen op. Van genezing is echter geen sprake. Tegen psoriasis bestaat geen medicijn.
sommige patiënten baat bij pillen of injecties. Liberton: “We kijken voor de behandeling naar de vorm van de psoriasis, het voortraject – wat heeft iemand allemaal al geprobeerd? – en de ernst van de klachten. Psoriasis is goed te behandelen, er is voor iedereen een passende oplossing.”
De arts stelt vast Iedereen heeft wel eens een rood geïrriteerd plekje op zijn lijf. Of het dan om psoriasis gaat, kan alleen een dokter vaststellen. Die kijkt naar de roodheid, de schilfering en andere kenmerken. Toch zal niet elke huisarts direct aan psoriasis denken. “Met als gevolg dat patiënten soms jarenlang voor een andere aandoening behandeld worden. Vraag daarom tijdig om een doorverwijzing naar een specialist. Bij psoriasis moet je na een paar maanden echt resultaat gaan zien.” ■
Voor iedereen een oplossing Psoriasis is ongeneeslijk. Wie het heeft, zit er zijn leven lang aan vast. Toch zijn de symptomen en klachten te bestrijden. Bijvoorbeeld door middel van zalfjes met hormonen, teer, ontstekingsremmers of vitamine D. Of therapie met ultraviolet licht, dat een positieve uitwerking op het immuunsysteem heeft. Verder hebben
“Vanwege mijn huid ben ik ooit afgekeurd voor een baan”
>
Lees het verhaal van Ria op pagina 26.
25
Diagnose
‘Bakken zalf heb ik gesmeerd’ Ria Bloemberg (68) heeft psoriasis en de reumavariant daarvan: artritis psoriatica. De huidaandoening heeft ook sociaal gezien veel impact. “Mensen kunnen er heel hard over zijn.”
IZA en psoriasis Er zijn veel medicijnen voor psoriasis. Bij ernstigere vormen van psoriasis vergoedt de IZA Zorgverzekering de meeste medicijnen als die zijn voorgeschreven door uw arts. Wel betaalt u meestal een eigen bijdrage en is mogelijk het eigen risico van toepassing. Hebt u het pakket Classic, dan vergoedt dat de eigen bijdrage tot € 200. Het pakket Perfect vergoedt maximaal € 300 voor de eigen bijdrage. Wilt u weten of uw geneesmiddel onder de IZA Zorgverzekering valt, informeer dan bij uw apotheek.
26
IZA Magazine 2 | 2012
Ria had altijd al constitutioneel eczeem. Toen ze 42 was, kwam ze er achter dat haar zalf niet meer hielp. Psoriasis, hoorde ze van haar arts. “Ik had er nog nooit van gehoord, maar zat er wel levenslang aan vast.” Ria schat dat 60% van haar lichaam is aangetast door de huidaandoening. Om klachten en symptomen te verlichten, kreeg ze andere zalfjes en langdurige lichtbehandelingen. Ze lacht: “Na dertig behandelingen zag ik er helemaal gaaf uit, én lekker bruin.” Om de jeukende huid tegen te gaan, stond ze vaak onder de koude douche en hield ze haar huid vet. “Bakken zalf heb ik erop gesmeerd.”
Zoektocht naar het beste medicijn Bij alleen huidproblemen bleef het niet. Jaren later kreeg Ria tijdens het tennissen last van haar knie. De sportarts constateerde de huidproblemen en legde de link meteen: artritis psoriatica. Er startte een zoektocht naar het beste medicijn tegen de heftige aanvallen in nek, schouders, handen en knieën. Die leidde naar een biologisch, zwaar geneesmiddel dat Ria met
injecties toegediend kreeg. “Ik was in no time van bijna alle klachten af. De tijd die volgde, was de beste uit mijn leven, totdat bleek dat ik lymfklierkanker had. Ik moest er onmiddellijk mee stoppen.” Gelukkig voor Ria is de kanker weg. En door de chemotherapie de psoriasis vooralsnog ook. Toch zit Ria met een probleem: “Wat kan ik nog doen als mijn gewrichtspijn terugkomt?”
Voor jezelf opkomen Een huidziekte als psoriasis heeft veel impact, weet Ria uit eigen ervaring. “Mensen kunnen er heel hard over zijn. Ik ben vanwege mijn huid bijvoorbeeld ooit afgekeurd voor een baan. En het doet heel zeer als je in de spiegel van de kapster ziet dat zij een vies gezicht trekt. Om over contact met jongens maar te zwijgen toen ik jong was.” Mede door haar werk voor de Psoriasis Vereniging Nederland leerde Ria voor zichzelf op te komen. “Ik neem de tijd, leg uit dat het droge schilfers zijn die niet besmettelijk zijn.” Ria raadt anderen met huidproblemen aan op tijd naar de dokter te gaan. En om een specialist te raadplegen als resultaat uitblijft. “Een goede dokter laat je niet in de kou staan. Zo iemand kan je leven echt een boost geven.” ■
Vraag & antwoord
IZA krijgt elke dag veel vragen van verzekerden. Hieronder een greep uit de meest gestelde vragen.
Als de regering besluit dat verzekerden veel meer zorgkosten zelf moeten gaan betalen, wat kunnen we dan van IZA verwachten? U moet er inderdaad op rekenen dat in 2013 minder vergoed gaat worden vanuit de Zorgverzekering (het basis pakket). Dat is overigens nu nog niet met volledige zekerheid te zeggen. Het meer zelf betalen kan zitten in een verhoging van het verplichte eigen risico, het invoeren of verhogen van eigen bijdragen bij bepaalde soorten van zorg of het schrappen van vergoedingen in het basispakket. IZA zal zich bij alle maatregelen van de regering afvragen of er aanleiding is om haar aanvullende verzekering hierop aan te passen en wat de mogelijkheden hiervoor zijn. Uiteraard doen we dat op zo’n manier dat de premie betaalbaar blijft en dat de aanvullende pakketten voor voldoende verzekerden aantrekkelijk blijven. In november hoort u wat er wel en niet is meegenomen in de aanvullende pakketten. En IZA doet meer. Zorgkosten blijven stijgen, maar gelukkig is binnen de gezondheidszorg nog veel efficiencywinst te behalen. IZA heeft als zorgverzekeraar een centrale positie in de gezondheidszorg. We hebben met alle
partijen te maken en denken mee over problemen en mogelijke oplossingen. Bijvoorbeeld goedkopere geneesmiddelen en meer mogelijkheden voor behandeling in de eerste lijn (huisarts, fysiotherapeut, thuiszorg). Wij zullen u via IZA Magazine geregeld bijpraten over deze voor u belangrijke thema’s.
Steeds meer zorgverleners bieden een behandeling of een deel daarvan online aan. Vergoedt IZA onlinehulp ook? Op www.iza.nl leest u of de kosten van een onlinebehandeling door IZA worden vergoed. IZA ziet bij bepaalde aandoeningen zeker goede mogelijkheden voor onlinehulp. Over de kwaliteit daarvan willen wij met aanbieders goede afspraken maken. Op www.iza.nl ziet u daarom ook of een behandeling een kwalitatief goede vervanging is van een behandeling in de praktijk van een zorgverlener. Zo weet u of u met uw klacht bij een onlinezorgverlener aan de slag kunt. Hebt u bijvoorbeeld rugklachten? Ga dan via www.iza.nl naar Mijn Fysio Online. De onlinetherapie start met een consult in de praktijk van de fysiotherapeut met het noodzakelijke onderzoek. Komt u in aanmerking voor Mijn Fysio Online, dan krijgt u oefeningen online aangeboden en volgt uw therapeut
uw vorderingen. Ook houdt u online hierover contact met uw therapeut om de behandeling zo nodig aan te passen of om tussendoor een bezoek aan de praktijk te plannen.
Ik ga op vakantie paragliden. Hoe zorg ik ervoor dat ik goed verzekerd ben? Wij raden u aan altijd een goede reis verzekering af te sluiten. Bijvoorbeeld de IZA Reisverzekering, eventueel uitgebreid met een IZA Annulerings verzekering. U kunt bij IZA kiezen uit de IZA Doorlopende reisverzekering en IZA Kortlopende reisverzekering. De reisverzekering ziet paragliden als een bijzondere sport, net zoals para chutespringen of bungeejumpen. Met een IZA Doorlopende reisverzekering hoeft u geen extra premie te betalen voor deze bijzondere sporten. Wel gelden er uitsluitingen voor bepaalde uitkeringen. Meer informatie over de IZA Reis verzekering kunt u vinden op www.iza.nl onder IZA Reisverzekering.
27
Scheel Scheelzien komt voor bij 3 tot 5% van de Nederlandse bevolking. Wat is het precies? Ziet iemand die scheel kijkt ook echt altijd alles dubbel? En is er wat aan te doen?
Verkeerde stand van de ogen Elk van onze ogen wordt aangestuurd door zes oogspieren. De spieren van beide ogen werken goed samen. Dat zorgt ervoor dat onze ogen tegelijk bewegen en dat ze recht staan. Scheelzien – de officiële term is strabismus – is een afwijking van de stand van de ogen. Ze zijn dan niet op hetzelfde punt gericht. Er komen daardoor twee beelden in de hersenen binnen die niet samen gevoegd kunnen worden.
Hoe ontstaat scheelzien? Scheel kijken ontwikkelt zich normaal gesproken al op zeer jonge leeftijd. Soms is het een aangeboren afwijking die vaker in de familie voorkomt. Maar het kan ook in de kinderjaren ontstaan. Bijvoorbeeld door een oogheelkundige afwijking, een hoge verziendheid of verschil in sterkte tussen de ogen. Op latere leeftijd kan ziekte of ouderdom een oorzaak zijn.
Pleister of operatie? Of behandeling van scheel kijken mogelijk is, hangt af van de leeftijd. Bij jonge kinderen die door scheelzien een lui oog hebben gekregen, wordt in de eerste plaats geprobeerd de gezichtsscherpte te verbeteren. Dit gebeurt door het goede oog af te plakken om het luie oog tot fixeren te dwingen. De afdekbehandeling verandert niets aan de oogstand, al kan die ondertussen wel spontaan veranderen. Bij een deel van de schele kinderen zal vroeg of laat worden besloten een oogspieroperatie te verrichten. Dan worden de oogspieren die aan de buitenkant van de oogbol vastzitten, verzwakt of versterkt door ze te verplaatsen of in te korten. Dit kan aan één of aan beide ogen gebeuren. Bij een oogspieroperatie op latere leeftijd is het belangrijk de mogelijke baten tegen de risico’s af te wegen. Soms zijn de hersenen zo goed aangepast aan de afwijkende oogstand dat de operatie tot zichtafwijkingen kan leiden.
28
IZA Magazine 2 | 2012
Veel soorten De meeste scheelkijkende mensen hebben één oog dat wegdraait. Bij enkelen wijkt het ene moment het linkeroog af en een ander moment het rechteroog. De kant waarheen het oog wegdraait, bepaalt welke vorm van scheelzien iemand heeft: • Esotropie: oog draait naar binnen • Exotropie: oog draait naar buiten • Hypertropie: oog draait naar boven • Hypotropie: oog draait naar beneden
Alles dubbelzien? Of iemand die scheel kijkt alles dubbelziet, hangt af van de leeftijd. Kinderen onder de 8 jaar hebben het vermogen om het beeld van het scheelstaande oog te onderdrukken. Zij zien dus niet dubbel. Een nadeel is wel dat het scheelziende oog steeds minder ziet en een lui oog wordt. De gezichtsscherpte van dat oog ontwikkelt zich niet omdat het beeld van dat oog steeds onderdrukt wordt. Als een lui oog te laat of niet lang genoeg wordt behandeld, kan het verlies aan zicht voor dat oog onomkeerbaar zijn. Als scheelzien op latere leeftijd ontstaat, is de kans op dubbelzien groot. Het visuele systeem is al volledig ontwikkeld. En dus zijn de hersenen niet meer in staat het beeld van het scheelstaande oog te onderdrukken. De ogen zenden twee beelden naar de hersenen en de persoon in kwestie ziet dubbel. Ook kan iemand daardoor moeite hebben met bepaalde bewegingen: naast een voorwerp grijpen, misstappen of afstanden slecht inschatten.
Houd een oogje in het zeil! Een flinke afwijking van de ogen valt anderen al snel op. Maar soms ook niet. Daarom onderzoeken consultatiebureaus de ogen van baby’s en jonge kinderen. Gaat uw kind niet meer naar het consultatiebureau? Let dan op of het vaak één oog dichtknijpt, de hand voor het oog houdt of klaagt over dubbelzien. Twijfelt u over het zicht van uw kind? Aarzel dan niet en stap naar de huisarts!
IZA en oogoperaties Bij scheelzien is het mogelijk een oogspieroperatie uit te voeren. Als uw arts beoordeelt dat de operatie medisch noodzakelijk is, vallen de kosten onder de IZA Zorgverzekering. Wel is op deze kosten het eigen risico van toepassing.
29
Witte chocolademousse met rode bessen Ingrediënten (voor vier personen) • 250 gram witte chocolade • 1½ deciliter ongeklopte room • 2½ deciliter room, dik geklopt • 1 eiwit • 1 bakje rode bessen
Bereidingswijze Klop het eiwit zeer stijf en zet het even aan de kant. Verwarm de onge-
30
IZA Magazine 12 | 2012
klopte room en laat er de chocolade in smelten. Laat het even afkoelen en meng er vervolgens de dik geslagen room doorheen. Schep dan voorzichtig het eiwit door het mengsel. Verdeel de mousse over vier glaasjes en laat deze vier uur opstijven in de koelkast. Haal de glaasjes uit de koeling en maak de mousse af met de bessen.
Eten & Weten
Slim koken met de smartphone Er verschijnen steeds meer apps voor smartphones die gaan over voeding. Niet zo gek, want een telefoon of tablet kan heel handig zijn om gezond en lekker te eten. Ter inspiratie vindt u hieronder een overzicht van de leukste en handigste apps. Dat is nog eens slim koken!
Weetje Witte chocolade is eigenlijk geen chocola maar een mengsel van cacaoboter, suiker en melkpoeder Wilt u bessen langer bewaren? Was ze, verspreid ze op een bordje en vries ze in. Eenmaal bevroren kunt u ze in een zakje of bakje doen.
VISwijzer
Grow your own
De VISwijzer beoordeelt vissen, schaalen schelpdieren die in Nederland te koop zijn op duurzaamheid. In de gelijknamige app ziet u in één oogopslag welke vis verantwoord gevangen of gekweekt is en welke juist niet.
Grow your own laat zien welke groenten, fruit of kruiden u zelf kunt verbouwen in uw tuin, afhankelijk van de hoeveelheid ruimte, tijd en ervaring die u hebt opgegeven.
Today’s Fresh Foods Iedere dag krijgt u van deze app nieuwe tips over hoe u vers en verantwoord kunt eten. De inhoud varieert van welke groenten u in een bepaald seizoen het beste kunt kiezen tot hoe u fruit lang vers kunt houden.
Restaurantgids De Nationale Restaurantgids helpt u overal in Nederland een geschikt restaurant te vinden. U kunt informatie opzoeken, reviews lezen en zelfs direct reserveren als u een leuke eetgelegenheid hebt gevonden.
Etikettenwijzer Met deze app kunt u altijd en overal (dus ook tijdens het boodschappen doen!) opzoeken wat een E-nummer of keurmerk betekent. Eten volgens een bepaalde voorkeur of zelfs dieet wordt hierdoor een stuk makkelijker.
Winestein Wilt u bij uw gezonde maaltijd ook graag een goed glas wijn drinken? Vertel deze app wat u gaat eten en kom er vliegensvlug achter welke wijn het beste bij uw gerecht past. Uw eigen digitale sommelier!
Wat is een app? Een app is een programmaatje dat u op uw smartphone of tablet kunt installeren. Er zijn er inmiddels al duizenden, en de toepassingen zijn eindeloos: een reis met het openbaar vervoer plannen, internetradio luisteren, een e-book lezen en ga zo maar door. U kunt de programmaatjes downloaden in een app-store, dat is een onlinewinkel die u start vanaf uw telefoon. Sommige apps kosten geld, maar vaak zijn ze gratis.
31
Van IZA voor u
Zorgadvies blijft maatwerk
‘Een vraag is meer dan Hoe zorgt IZA dat u verzekerd bent van de best mogelijke zorg op de kortst mogelijke termijn? Bibi Brisko en Ton van Stiphout van de afdeling Zorgadvies & -bemiddeling leggen het uit. “Goed advies begint bij goed luisteren.”
De afdeling Zorgadvies & -bemiddeling heeft twee belangrijke taken. Enerzijds is zij er voor wachtlijstbemiddeling, anderzijds voor zorgadvies. Aan de elf adviseurs van de afdeling worden jaarlijks ongeveer 17.000 vragen gesteld. Waar kun je het snelst terecht met een liesbreuk? En welke ziekenhuizen specialiseren zich in die ingreep? Vooral het geven van zorgadvies wordt een steeds belangrijker deel van het werk, legt afdelingsmanager Bibi Brisko uit. “De vragen die wij krijgen lopen uiteen van heel eenvoudig tot heel complex. De een is op zoek naar een nieuwe huisarts, de ander wil meer weten over de mogelijkheden van een nieuwe behan-
“In België weten ze vaak niet eens wat wachtlijst bemiddeling is” Ton van Stiphout
32
IZA Magazine 2 | 2012
delmethode voor prostaatkanker.” Zorgadviseur Ton van Stiphout zorgt ervoor dat verzekerden antwoord krijgen op hun vragen. Hierdoor weet hij ontzettend veel over de zorg. Beroepsdeformatie noemt hij het. Hij lacht: “Ik ken de topografie van Nederland op mijn duimpje, mij hoef je niet te vertellen waar Lutjebroek ligt of hoeveel ziekenhuizen er in de omgeving van Eindhoven te vinden zijn. Sterker nog, ik kan je ook nog zeggen welke van die ziekenhuizen waar goed in is.”
Goed naar verzekerden luisteren Om alle vragen inhoudelijk goed te beantwoorden, heeft IZA veel kennis in huis. Zorgadviseurs kunnen bijvoorbeeld raad vragen aan de medisch adviseurs die in dienst zijn maar ook de zorginkopers van IZA weten precies wat er speelt in de zorg. Die informatie wordt bijgehouden in een speciale database. Zo beschikt men altijd over de meest actuele gegevens over de kwaliteit van zorg in bepaalde instellingen en wat de wachttijden zijn. Toch is het antwoord op een vraag zelden eenvoudig te geven. Brisko: “Zorgadvies is maatwerk. Een vraag is meer dan dat allereerste zinnetje. Je moet goed naar klanten luisteren om te
dat allereerste zinnetje’ weten wat ze willen. Zijn ze bereid ver te reizen of te wachten? Wij laten klanten de voor- en nadelen zien van een aantal mogelijkheden, zij kunnen dan zelf de beslissing nemen.”
Een neurochirurg met een voornaam Brisko en Van Stiphout krijgen steeds vaker vragen over behandeling in het buitenland. Mensen die in de grensstreek met België en Duitsland wonen, willen weten of ze daar sneller behandeld kunnen worden. Het is inderdaad zo dat de wachttijden daar een stuk korter zijn. De afdeling aarzelt dan ook niet verzekerden door te verwijzen naar een ziekenhuis in België als de klanten daar profijt van hebben, legt Van Stiphout uit. “Als ik een ziekenhuis in België bel en zeg dat ze met de afdeling wachtlijstbemiddeling spreken, weten ze vaak niet eens wat dat is. Want patiënten kunnen daar op korte termijn terecht, dat is echt anders dan hier in Nederland”, zegt Van Stiphout. “Bij ons heeft de neurochirurg die je opereert soms niet eens de tijd om je de hand te schudden voor de operatie. In België praat je eerst een half uur met hem, noem je hem gewoon bij zijn voornaam en kijk je samen wanneer het jou uitkomt om geopereerd te worden.”
blijven van wat verzekerden vonden van een bepaalde ingreep en een bepaald ziekenhuis. Dat contact kan erg lonend zijn. Van Stiphout: “Regelmatig bellen klanten om ons te bedanken. Dat vinden we erg leuk. We hebben zelfs een prikbord vol bedankkaartjes. Als er weer een komt, gaat hij eerst de hele afdeling rond, dan komt hij op het bord.”
“Vragen die wij krij gen, lopen uiteen van heel eenvoudig tot heel complex” Bibi Brisko
Een prikbord vol met bedankjes Verzekerden die geholpen zijn door de afdeling Zorgadvies & -bemiddeling worden vaak nog even gebeld om te horen hoe ze geholpen zijn. Sowieso probeert de afdeling op de hoogte te
33
Speciaal voor u
€ 11,85 korting Gemakkelijk picknicken met Smooff Een picknick is pas echt compleet met een mooie deken om op te zitten. En dan het liefst eentje die bestand is tegen het ravotten van kinderen, knoeien en ongelukjes met omvallende bekers of bakjes. De Smooff Picnic Blanket is er zo een. De deken is gemakkelijk mee te nemen en dankzij de zachte bovenlaag van fleece zit u heerlijk zacht. De waterdichte polyester onderzijde zorgt ervoor dat uw kleren en spullen droog blijven, ook als de ondergrond nat is. Na de picknick kan de Smooff Picnic blanket gewoon in de wasmachine. De Smooff Picnic Blanket heeft een adviesprijs van € 24,90. Als IZA-verzekerde krijgt u de deken voor de speciale actieprijs van € 19,90. U betaalt geen
verzendkosten (normaal € 6,85). Dat betekent een voordeel van € 11,85! Meer weten of bestellen? Kijk op www.iza.nl/magazine.
140 x 140 cm
verzekering op maat Uw brommer of scooter voordelig en compleet verzekerd Files en hoge brandstofprijzen maken scooters en brommers een uitstekend alternatief voor de auto. Vooral de snorfiets, waarbij een helm niet verplicht is, en de elektrische modellen zijn erg in trek. In alle gevallen kunt u bij Univé terecht voor een voordelige bromfiets verzekering op maat. U bepaalt zelf hoe uitgebreid de verzekering moet zijn. Wilt u alleen verzekerd zijn tegen de schade die u aan een ander toebrengt? Of wilt u ook schade aan uw eigen bromfiets meeverzekeren? Kiest u voor deze laatste optie, dan zijn bij Univé ook uw accessoires, helm en kleding gratis meeverzekerd tegen schade en diefstal.
34
IZA Magazine 2 | 2012
Gratis ongevallenverzekering Bij Univé ontvangt u bovendien gratis een ongevallenverzekering voor u en uw passagier. Zo bent u beiden goed verzekerd bij een ongeval. Sluit u voor het eerst een bromfietsverzekering af, dan profiteert u direct van 50% no-claimkorting. En stapt u van uw bromfietsverzekering over naar de Univé Auto- of Motorverzekering, dan kunt u de opgebouwde schadevrije jaren meenemen. Voor meer informatie of een premie berekening kunt u terecht op www.unive.nl/bromfietsverzekering.
Puzzel 1e prijs: Een Bilderberg Arrangement voor twee personen, in een van de negentien Bilderberg hotels naar keuze. Bestaand uit: feestelijke welkomstcocktail, Bilderberg Menu (vier gangen), overnachting in een comfortabele hotelkamer en Bilderberg Ontbijt. 2e prijs: VVV Cadeaubon € 45 3e prijs: VVV Cadeaubon € 25 Oplossing IZA Magazine 1|2012:
Al zestig jaar de zorgverzekeraar voor ambtenaren 3e prijs
Uit de inzendingen hebben wij de volgende winnaars geselecteerd: 1. Mevr. Suijkerbuijk-van der Laan, Oudenbosch 2. Mevr. Dennenberg-Zomer, Oosterend 3. Mevr. Vos, Wijnandsrade
Alle woorden uit de onderstaande lijst zijn kriskras verborgen in het veld met letters. Sommige letters worden meer dan één keer gebruikt. Als u alle woorden uit de lijst in het letterveld hebt doorgestreept, vormen de overgebleven letters in de leesrichting de oplossing van deze puzzel.
Noteer de oplossing op een briefkaart met uw naam, adres en polisnummer en stuur deze, voldoende gefrankeerd, naar: IZA, postbus 445, 5600 AK Eindhoven. Vermeld: puzzel oplossing IZA Magazine. Of stuur uw oplossing digitaal in via www.iza.nl/magazine.
Uiterste inleverdatum: 1 augustus 2012
ACTIE BARBECUE BOSWACHTER BREIN CHOCOLADEMOUSSE CRUISE FEEST HEIDE HITTE HOMMEL JULI JUNI KLIMBOS KLOMPENPAD KUST MEDICIJNEN NIERTRANSPLANTATIE OOGSPIER PATAT PICKNICK
PSORIASIS REIS RUST SHIRT SMARTPHONE STADSWANDELING SURFEN TENT TIPS TRIPJE TWEELING UITJE VACCINATIEADVIES VAKANTIE VAREN VITAMINE VOGELAAR WARM WATERSTEEGJE ZWELLING
De winnaars krijgen thuis bericht en worden bekendgemaakt in het volgende IZA Magazine.
35
Jens Vroon, al 2 jaar verzekerd bij IZA.
“Na een tijdje
wil je wel weer eens
een
nieuwe bril.” Met een zorgverzekering van IZA zit u altijd goed. Als brildrager wilt u niet altijd met hetzelfde montuur rondlopen. U wilt een beetje variatie op uw neus. Met een basisverzekering en een Classic of Perfect Aanvullende verzekering van IZA kunt u elke twee jaar een vergoeding voor een nieuwe bril ontvangen. En voor kinderen onder de 16 jaar zelfs ieder jaar. Zo kunt u gerust van bril veranderen.
Ook goed zitten? Stap over naar IZA. Kijk op www.iza.nl.
IZA-Adv-ik_blijf 200x258_afl_man.indd 1
03-11-11 14:22