Voor afval met toekomst!
JAARVERSLAG 2013
Jaarverslag EcoWerf 2013 -
2 - Jaarverslag EcoWerf 2013
INHOUD
VOORWOORD .................................................................................................................4 AFVAL
INZAMELEN IS SLECHTS HET BEGIN
.............................................................................6
GEGEVENS
NUTTIG INZETTEN
DUURZAAM
OMGAAN MET MATERIALEN EN GRONDSTOFFEN
PERMANENT
.............................................................................................8
WERKEN AAN KLANTENTEVREDENHEID
.................................................................12
EEN
WERKGEVER DIE BEGAAN IS MET ZIJN PERSONEEL
EEN
BEDRIJF DAT IN DE MAATSCHAPPIJ STAAT
ALGEMENE
GEGEVENS
.......................................................10
............................................................14
......................................................................16
ECOWERF .......................................................................................20
ACTIVITEITEN ECOWERF .................................................................................................22
Dit jaarverslag is een beknopt overzicht en heeft niet de intentie volledig te zijn. Raadpleeg de website voor meer informatie over EcoWerf: www.ecowerf.be.
W
Dit symbool geeft aan wanneer er specifieke informatie te vinden is op de website www.ecowerf.be.
Jaarverslag EcoWerf 2013 - 3
VOORWOORD Het jaar 2013 had heel wat nieuws voor EcoWerf te bieden. Als gevolg van de gemeenteraadsverkiezingen in 2012, kreeg EcoWerf op 20 maart een nieuwe Raad van Bestuur en dus ook een nieuw Directiecomité. Freddy Vranckx, voormalig burgemeester van Lubbeek, gaf de fakkel door aan Michel Baert, burgemeester van Boortmeerbeek. Benny Reviers, schepen van Leefmilieu in Bekkevoort, werd verkozen tot nieuwe ondervoorzitter. Financieel was 2013 een jaar waarbij EcoWerf, zowel als de gemeenten-vennoten, de broeksriem moest aanhalen. De Financiële dienst nam alle diensten onder de loep en optimaliseerde waar mogelijk. Ondanks de besparingen kon EcoWerf een inkrimping in het personeelsbestand afhouden. Op die manier kon een goede dienstverlening gegarandeerd blijven. De medewerkers maken EcoWerf en het is dan ook belangrijk om gemotiveerde en betrokken werknemers te creëren. EcoWerf moest helaas voorgoed afscheid nemen van een collega van de Transportdienst. Maar er waren ook gelukkige momenten: zo hield de ooievaar bij EcoWerf 10 keer halt. Ook de gemeenten voelden de crisis. Op vraag van hen bepaalde EcoWerf samen met alle deelnemende gemeenten nieuwe afvaltarieven. Deze bleven de voorbije jaren immers gelijk, terwijl de kosten voor inzameling en verwerking wel de hoogte in gingen. EcoWerf bood ondersteuning in de communicatie naar alle inwoners. Het jaar werd mooi afgesloten met de aankondiging van de stad Tienen om vanaf 2015 haar volledig huishoudelijk afvalbeleid toe te kennen aan EcoWerf. Vanaf dan wordt de beheersoverdracht die de stad reeds heeft met EcoWerf voor de verwerking van gft, uitgebreid met de inzameling en verwerking van de andere fracties, alsook met de exploitatie van het containerpark.
4 - Jaarverslag EcoWerf 2013
2013 stond ook in het teken van het nieuwe ondernemingsplan. In 2012 liep het vorige ten einde en dus werd een nieuw beleidsplan opgesteld voor de volgende 6 jaren. EcoWerf nam een professioneel toekomstverkenningsbureau onder de arm om haar te begeleiden in het interne proces en ging voor een brede aanpak met zowel personeel als externe partners en deskundigen. Zij legden een nieuwe visie vast en bepaalden welke richting EcoWerf de volgende jaren wil uitgaan. Zo ontstonden 6 strategische lijnen die aangeven vanuit welk vertrekpunt EcoWerf werkt aan een gericht veranderingsproces: 1. van fysieke afvalinzamelaar naar materiaalbeheerder met intelligentere materiaalinfrastructuur 2. van databezitter naar kenniscreator en kennismakelaar 3. van traditionele naar een duurzamere energie- en waterverbruiker en energieproducent 4. van een bedrijf met veel klanten naar een klantgerichter bedrijf 5. van een sociaal betrokken werkgever naar een aantrekkelijke en sociaal verantwoorde werkgever 6. van toeschouwer naar maatschappelijk betrokken partner
In 2013 werden alle personeelsleden tijdens infosessies ingelicht over het definitieve ondernemingsplan. Heel EcoWerf staat immers in voor het welslagen. De 6 uitdagingen zijn bovendien het uitgangspunt geworden van dit jaaroverzicht. Waar in het verleden een zeer gedetailleerd beeld gegeven werd van alle diensten en hun activiteiten, schetst het jaarverslag nu een beknopt overzicht van de belangrijkste realisaties, die vaak het resultaat zijn van samenwerking tussen verschillende diensten. In combinatie met een nieuwe, frisse lay-out hopen we met u een boeiende wandeling te maken doorheen het voorbije jaar.
Peter Standaert
Michel Baert
Algemeen directeur
Voorzitter
W
Maak kennis met ‘Stip aan de horizon’, het ondernemingsplan voor 2013-2018
Jaarverslag EcoWerf 2013 - 5
AFVAL INZAMELEN IS SLECHTS HET BEGIN Afval? Nee, materiaal! Sinds 1 juni 2012 is het Vlaams reglement betreffende het duurzaam beheer van materiaalkringlopen en afvalstoffen (Vlarema) van kracht. Het is de uitwerking van 9 Europese richtlijnen en vervangt het Vlarea. Met deze nieuwe aanpak neemt Vlaanderen de hele materiaalketen in beschouwing om een oplossing te bieden voor het afvalvraagstuk. Samen met het Materialendecreet, de vervanger van het Afvalstoffendecreet uit 1981, vormt dit een belangrijk uitgangspunt voor EcoWerf, dat als kerntaken afvalpreventie, -inzameling en -verwerking heeft. Om in de toekomst een aanzienlijke rol te blijven spelen in de afval- en materiaalketen zal EcoWerf de veranderingen op de voet volgen om van afvalbeheerder naar duurzame materiaalbeheerder te evolueren en stap voor stap een weloverwogen proces doorwandelen om dit doel te bereiken. Afval selectief inzamelen en optimaal benutten wint aan belang. Anno 2013 zamelt EcoWerf van deur tot deur 7 afvalfracties in. Het glas bereikt EcoWerf via de glasbollen. Daarnaast biedt het containerpark een tijdelijk onderdak aan een 20-tal verschillende afvalfracties. EcoWerf zorgt ervoor dat recycleerbaar afval bij de gepaste verwerkers terechtkomt. Het nietrecycleerbaar afval (bv. huisvuil) gaat naar een verbrandingsoven met energierecuperatie, waar het elektriciteit oplevert en dus een nuttige toepassing krijgt. Afval naar materiaal omzetten kost energie en geld. Vermijden blijft dus de beste oplossing, alsook bestaande spullen zoveel mogelijk hergebruiken: schitteren in een vintage tweedehandsjas of zelf oorbellen maken van een kapotte fietsband. EcoWerf blijft inzetten op afvalpreventie, hergebruik, upcycling, kringlooptuinieren ...
74% van het ingezamelde huishoudelijke afval werd gerecycleerd tot grondstof (groene pijl) 26% kreeg een nuttige toepassing (verbranding met energierecuperatie) (rode pijl)
6 - Jaarverslag EcoWerf 2013
W
Benieuwd naar de hoeveelheid huisvuil, gft, pmd of papier en karton die elke inwoner gemiddeld aanbood per gemeente?
Compost, de kringloop gesloten Het afval dat EcoWerf inzamelt, wordt tijdelijk bij EcoWerf overgeslagen of gaat rechtstreeks naar gespecialiseerde verwerkingsfirma’s. Een uitzondering hierop vormen het groente-, fruit- en tuinafval; dat verwerkt EcoWerf zelf in haar eigen composteerinstallatie tot kwalitatieve gft-compost. EcoWerf verkoopt deze compost vervolgens aan particulieren, landbouwers, tuinaannemers, grondmengers … Compost van EcoWerf is een natuurlijk product én een mooi voorbeeld van hoe de kringloop gesloten wordt: afvalmateriaal wordt de voedingsbodem voor nieuw leven! In 2013 werd 48.163 ton gft aangevoerd die EcoWerf vakkundig omzette naar 20.055 ton compost.
In 2013 verwerkte EcoWerf 6.420 kg biologisch afbreekbare mosselpotten uit de restaurants van Ikea - zonder mosselschelpen weliswaar, want die zijn niet composteerbaar.
W
Wat gebeurt er met je afval en wie verwerkt het?
2011 2012 2013 2011 2012 2013 Jaarverslag EcoWerf 2013 - 7
GEGEVENS NUTTIG INZETTEN EcoWerf bezit heel wat data en informatie over haar interne processen, maar beschikt ook over externe gegevens van klanten die ze bedient, en van verwerkers, dienstverleners en leveranciers waarmee ze samenwerkt. Concrete voorbeelden hiervan zijn informatie over de gezinssamenstelling, de hoeveelheid ingezameld afval, de kwaliteit en omvang van bepaalde afval-, materiaal- en grondstofstromen, gegevens die via de containerparken worden verzameld … In de komende jaren plant EcoWerf haar databestand nog uit te breiden, zodat ze kan evolueren naar een kennisbezitter. Dit biedt immers veel potentieel: de dienstverlening optimaliseren of zelfs personaliseren, advies verlenen aan andere instanties (bv. andere intercommunales), nieuwe producten en diensten ontwikkelen, het beleid van de gemeenten ondersteunen en interne processen verbeteren waar nodig.
Ontwikkeling app ‘Recycle!’ De vzw’s Fost Plus, Recupel en Bebat lieten in 2013 een applicatie ‘Recycle!’ ontwikkelen. Deze app wil dé referentie zijn voor sorteren in België. Wie de gratis app downloadt op zijn smartphone of tablet, vindt er de hele afvalkalender op adresniveau terug (inclusief herinneringen), evenals alle inzamelpunten van Recupel en Bebat, glasbolsites en containerparken met extra info over openingsuren en sorteerinfo. EcoWerf leverde voor deze app de afvalkalender aan in het gevraagde formaat, de stratenlijsten van alle aangesloten gemeenten en zorgde voor aanvullende informatie.
W
8 - Jaarverslag EcoWerf 2013
Download gratis de app
De digitale registratie van gegevens levert heel wat nuttige informatie op
Integraal Milieujaarverslag In 2013 vulde EcoWerf het Integraal Milieujaarverslag (IMJV) in. Dit verslag omvat alle informatieverplichtingen van bedrijven met betrekking tot milieu. Voordien moesten deze afzonderlijk gemeld worden aan het departement Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE), de Openbare Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) en de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM). De gegevens hebben steeds betrekking op het voorgaande jaar. EcoWerf gaf de bedrijfsafvalstoffen in van de voormalige stortplaats in Pellenberg, het overlaadstation in Tienen, de hoofdsite van EcoWerf (milieubedrijf te Wilsele), de kmo’s die bij DifTar zijn aangesloten en een aantal gemeentelijke diensten.
Online afvalstoffenenquête
Onderzoek en Ontwikkeling
Bepaalde data verkrijgt EcoWerf door de registratie van gegevens voor de online afvalstoffenenquête. Hiermee peilt de OVAM naar de gemeentelijke afvalstoffengegevens van het afgelopen jaar. EcoWerf vult de online enquête in voor al haar aangesloten gemeenten. De gemeenten moeten enkel hun afvalstoffen doorgeven die niet via EcoWerf zijn gegaan; over de andere gegevens beschikt EcoWerf zelf.
EcoWerf investeert in Onderzoek en Ontwikkeling. Een groots project dat EcoWerf bestudeert, is de mogelijke bouw van een voorvergisting voor de huidige composteerinstallatie. In 2012 liet EcoWerf door een studiebureau een haalbaarheidsstudie uitvoeren. In 2013 werden deze resultaten geanalyseerd en geïnterpreteerd op basis van de geldende wetgeving en subsidies. Hieruit blijkt dat een voorvergisting van 40.000 ton de hele energiebehoefte van EcoWerf zou kunnen dekken. Om de vergistingsintallatie rendabel te maken, heeft EcoWerf echter nood aan subsidies. De dienst Compostering voerde onderzoek naar de composteerbaarheid van materialen zoals composteerbare bekers en zakjes. EcoWerf maakt bovendien deel uit van een werkgroep die een alternatief zoekt voor de huidige plastic fruitstickers die niet composteerbaar zijn en de compost zo verontreinigen.
Jaarverslag EcoWerf 2013 - 9
DUURZAAM OMGAAN MET MATERIALEN EN GRONDSTOFFEN Respectvol omgaan met het leefmilieu is een kernwaarde van EcoWerf. Daarom volgt de dienst Veiligheid, milieu en kwaliteit al enkele jaren het water- en energieverbruik van EcoWerf op. In samenwerking met Leuven Klimaatneutraal 2030, liet EcoWerf in 2013 bovendien haar koolstofvoetafdruk in kaart brengen. Op het vlak van energie- en grondstofgebruik kan het milieubedrijf over het algemeen nog veel duurzaamheidswinst behalen. In 2013 werden hiertoe alvast een aantal concrete acties ondernomen. Iedereen doet mee Alle beetjes helpen en dus moedigt de werkgroep Interne milieuzorg de werknemers aan om verspilling tegen te gaan met allerlei afvalpreventietips (papierverbruik beperken, verwarming en verlichting niet onnodig laten aanstaan, sluipverbruik vermijden). In 2013 namen 23 personeelsleden deel aan de Bike to Work-zomerwedstrijd, en ook in de winterwedstrijd streed EcoWerf mee. Ecodriving en energiezuinigere ophaalwagens In 2013 kregen alle chauffeurs via de verplichte opleiding vakbekwaamheid een cursus ‘Ecodriving’. De chauffeurs kregen persoonlijke begeleiding in hun rijgedrag en dit had een gunstige invloed op het brandstofverbruik.
Vóór de opleiding Ecodriving verbruikte een ophaalwagen gemiddeld 62 l/100 km. Na de opleiding daalde het verbruik tot 60 l/100 km.
In het wagenpark van EcoWerf werden 10 ophaalwagens vervangen door nieuwe, energiezuinigere exemplaren. Deze zijn voorzien van een elektrische belading, die energiezuiniger en stiller is. Motorstop
Om verspilling te vermijden, plaatste de Technische dienst een motorstop op de wielladers die op de bedrijfssite in gebruik zijn. Deze motorstop zorgt ervoor dat de wiellader automatisch stilvalt wanneer hij gedurende vier minuten niet meer gebruikt wordt.
Op 1.000 draaiuren zorgt de motorstop voor een besparing van 5.253 kg CO2-uitstoot
10 - Jaarverslag EcoWerf 2013
Mobility: de kortste weg naar duurzaamheid In 2011 werd het Mobility-project uitgerold. Het project beheerst een stuk integratie van diverse bestanden en programma’s, maar biedt vooral mogelijkheden om nog efficiënter te werken op het vlak van routeplanning en (technische) opvolging. Zo werkt de dispatching van de Transportdienst met CarTrack, een toepassing die voornamelijk tot doel heeft alle voertuigen tijdens hun ronde live te volgen. Een bijkomend voordeel is de mogelijkheid om routes te optimaliseren: de dispatching kan een onbeperkt aantal adressen ingeven, waarna de software de meest gunstige route berekent aan de hand van een bepaalde voorkeur zoals snelste of kortste route. Dankzij deze functionaliteit kunnen de routes van inzamelingen op afroep (oude metalen, grofvuil, snoeihout) geoptimaliseerd worden. De dispatcher krijgt een exact beeld van de te volgen route. De adressen worden dan in de juiste volgorde doorgezonden naar de boordcomputers van de vrachtwagens. Vervolgens kan de chauffeur zich naar elk adres laten navigeren via gps.
De boordcomputer toont de optimale route om het afval in te zamelen Jaarverslag EcoWerf 2013 - 11
PERMANENT WERKEN AAN KLANTENTEVREDENHEID Als intergemeentelijke vereniging voert EcoWerf het afvalbeleid uit voor 26 gemeenten. EcoWerf is een dienstverlenend bedrijf en wenst haar klanten zo goed mogelijk te ondersteunen. Verschillende EcoWerf-diensten staan in contact met de gemeenten en hun inwoners. Om hen te bereiken zet EcoWerf diverse communicatiekanalen in. Nog klantgerichter en gepersonaliseerd werken verovert hierbij steeds meer terrein.
Interne optimalisaties Een goede dienstverlening begint van binnenuit; het beschikbare budget moet immers zo efficiënt mogelijk besteed worden. Daarom analyseerde en verbeterde de Financiële dienst de interne werkprocessen. Per dienst vond er een financiële analyse plaats en werden voorstellen geformuleerd voor concrete optimalisaties. Zo werd bijvoorbeeld een gestructureerde mededeling ingevoerd, waardoor de Boekhouding betalingen sneller en makkelijker kan verwerken.
Nauwe contacten Om te weten wat er leeft bij de gemeenten en zo goed mogelijk te kunnen aansluiten bij hun behoeften, onderhoudt EcoWerf nauwe contacten met hen. Zo namen vertegenwoordigers van de gemeenten actief deel aan het opstellen van het ondernemingsplan. In juni maakten de nieuw verkozen colleges kennis met de projectleiders en diensthoofden en genoten een infosessie en rondleiding bij EcoWerf. In september kregen de milieudiensten een overzicht van de realisaties in 2013 en konden ze mee brainstormen over nieuwe afvalpreventieprojecten.
Uitgebreide dienstverlening In 2013 organiseerde EcoWerf op vraag van haar gemeenten een vergadering waarin de vertegenwoordigers van alle gemeenten samen nieuwe afvaltarieven definieerden. Deze werden nadien door de gemeenten afzonderlijk goedgekeurd of aangepast. De nieuwe tarieven sluiten aan bij het Vlaamse afvalbeleid (Vlarema). Bovendien was een wijziging nodig omdat de afvaltarieven al enkele jaren niet meer aangepast werden, terwijl de inzamel- en verwerkingskosten wel stegen. EcoWerf stelde voor elke gemeente een ontwerp van het contantbelastingreglement op en verzorgde de communicatie naar de inwoners. 12 - Jaarverslag EcoWerf 2013
De schepenen en burgemeesters kwamen zelf een kijkje nemen bij EcoWerf
Nog volgens het Vlarema zijn bedrijven sinds 1 juli 2013 verplicht om hun pmd-afval selectief in te zamelen en een contract af te sluiten met hun afvalinzamelaar. EcoWerf verzorgde de communicatie hieromtrent en stelde een afvalcontract op voor kmo’s, scholen en gemeentelijke diensten.
Onbekend is onbemind EcoWerf hecht veel belang aan klantgerichtheid. Hiervoor moet ze dicht bij haar klanten staan. Persberichten, artikels in gemeentelijke infobladen en een gebruiksvriendelijke website zijn een aantal basismedia die EcoWerf permanent inzet om haar inwoners te bereiken. Nieuwe media zoals het digitaal loket ‘Mijn EcoWerf’ voor DifTar-gebruikers en de app ‘Recycle!’ (zie hoofdstuk ‘Gegevens nuttig inzetten’) gaan nog een stukje verder en bieden de inwoner zelfs informatie op maat aan. En niet te vergeten, dé informatiebron bij uitstek: het halfjaarlijks infoblad Kringloopnieuws. Boordevol mededelingen over de afvalinzameling en het containerpark, tips, weetjes en activiteiten over sorteren en recycleren, afval vermijden, kringlooptuinieren … Na 10 jaar trouw informeren, had het krantje in 2013 wel een opfrisbeurt verdiend. Rekening houdend met een lezersenquête die in een voorgaande editie verscheen, koos de Communicatiedienst voor een handig magazineformaat en een gloednieuwe lay-out om de lezer nog meer aan te spreken!
Het Kringloopnieuws nog meer op maat van zijn lezers
Herkenbaar en gekend zijn is essentieel. EcoWerf wil zichtbaar zijn voor haar klanten, zodat zij informatie van EcoWerf snel kunnen herkennen en EcoWerf vlot weten te vinden wanneer nodig. Hierbij is de huisstijl, het logo en de typische turquoise kleur een belangrijk herkenningspunt. In 2013 ging EcoWerf nog een stapje verder en ging op zoek naar een toepasselijke slogan. Hiervoor werd onder andere de inspiratie van het personeel aangesproken via een wedstrijd.
In 2013 verstuurde EcoWerf:
Voor afval met toekomst!
17 persberichten 17 artikels voor de gemeentelijke infobladen 6 gepersonaliseerde berichten via ‘Mijn EcoWerf’
Compost, voor ieder wat wils EcoWerf verzorgt niet alleen de afvalinzameling en -verwerking, maar verkoopt ook compost. Eind 2012 maakte EcoWerf het haar inwoners nog makkelijker: sindsdien is de compost voorverpakt in zakken van 40 liter, te koop in alle DifTarcontainerparken. In 2013 gingen er bijna 10.000 zakken de deur uit. Om de voorverpakte compost bekend te maken bij het grote publiek, werden een affiche en flyer ontworpen. Ook voor grootafnemers doet EcoWerf een inspanning: sinds oktober 2013 is EcoWerf een door de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) erkend verzender voor compost. Dit houdt in dat EcoWerf voor elk composttransport boven de 3,5 ton een mestafzetdocument aanmaakt en onmiddellijk registreert bij de Mestbank via het Mest Transport Internet Loket (MTIL). Hierdoor verlicht EcoWerf de administratieve verplichtingen voor de afnemers die niet erkend zijn als mestvervoerder en toch jaarlijks aanzienlijke vrachten EcoWerf-compost afnemen.
47% van de verkochte compost gaat naar particulieren Jaarverslag EcoWerf 2013 - 13
EEN WERKGEVER DIE BEGAAN IS MET ZIJN PERSONEEL EcoWerf levert inspanningen om een aantrekkelijke werkgever te zijn, die oprecht begaan is met zijn personeelsleden. Zowel welzijn op het werk als veiligheid zijn waarden waar EcoWerf in 2013 in investeerde. Een bedrijf valt of staat immers met de mensen waaruit het is opgebouwd. EcoWerf werkt haar beleid verder uit om haar bestaande werknemers te blijven boeien en nieuwe personeelsleden aan te trekken. Een gelukkige werknemer presteert beter Een werknemer die zich bij zijn werk betrokken voelt, is een gelukkigere en productievere werknemer. Daarom vindt EcoWerf het belangrijk haar personeel een gezonde privéwerkbalans aan te bieden. Aantrekkelijke activiteiten kunnen het samenhorigheidsgevoel eveneens aanwakkeren: in 2013 nam EcoWerf deel aan Bike to work, en organiseerde een teambuilding voor de administratieve diensten en voor de dienst Compostering. In januari is er jaarlijks een nieuwjaarsreceptie voor alle personeelsleden. Tot slot vinden er tijdens de middag of na de werkuren regelmatig sportactiviteiten plaats waaraan liefhebbers kunnen deelnemen. Iedereen op de hoogte Om het personeel op de hoogte te houden van wat er reilt en zeilt, beschikt EcoWerf over een aantal communicatiemiddelen zoals infoborden, de EW-FLITS met daarin een greep uit de vergaderverslagen en een personeelsblad EcoPers. In 2013 vonden posterlijstjes hun ingang. Tijdens de kleine of grote boodschap, valt er tweewekelijks een nieuwtje te lezen. Beter voorkomen dan genezen Eerste interventieploeg bij brand In 2013 ging de dienst Veiligheid, milieu en kwaliteit over tot de oprichting van een Eerste interventieploeg. Een goed opgeleide ploeg is immers erg nuttig als er zich een noodsituatie afspeelt. Deze vrijwilligers kunnen dan in afwachting van de komst van de hulpdiensten, de eerste stappen zetten naar het beheersen van de situatie. Zo kregen ze een opleiding om in geval van brand de brandhaard snel te beoordelen en te beslissen om zelf te blussen (bij kleine haarden) - zonder de eigen veiligheid in gevaar te brengen - of onmiddellijk de hulpdiensten te bellen (bij grotere brand). 14 - Jaarverslag EcoWerf 2013
Actief strijden tegen werkongevallen
EHBO
Om het aantal ongevallen op de werkvloer te verminderen, kregen 26 werknemers van EcoWerf de opleiding ‘Hiërarchische lijn’. Hierin kwamen onder andere volgende onderwerpen aan bod: de wetgeving over welzijn op het werk, de verplichtingen en verantwoordelijkheden van de verschillende personen die onder de hiërarchische lijn vallen en wat zij kunnen doen op het vlak van preventie. Verder werd specifieke aandacht besteed aan risicoanalyses: van identificatie van de gevaren en de blootgestelde personen tot het bepalen van maatregelen en prioritaire acties. Voor alle activiteiten die op EcoWerf plaatsvinden, worden voortaan een risicoanalyse opgesteld en maatregelen genomen.
EcoWerf telt 21 vaste EHBO’ers. Deze personeelsleden krijgen jaarlijks een opfrissingscursus. Verder kregen alle parkwachters en alle chauffeurs in de loop van 2012-2013 een basiscursus EHBO.
Slagbomen In juli 2012 kreeg EcoWerf bezoek van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg. Zij stelden vast dat veel chauffeurs of laders het afval te dicht bij de stortbunkers wegveegden en het risico liepen vanop zekere hoogte te vallen. Om de veiligheid te verhogen, plaatste EcoWerf daarop slagbomen aan de stortbunkers.
Een veiligheidshesje en veiligheidsschoenen zijn verplicht voor medewerkers die zich op de site begeven
Slagbomen zorgen voor meer veiligheid bij het lossen van afval in de stortbunkers
Jaarverslag EcoWerf 2013 - 15
EEN BEDRIJF
DAT IN DE MAATSCHAPPIJ STAAT
EcoWerf wil steeds meer evolueren naar een maatschappelijk betrokken partner, die actief participeert en een meerwaarde toevoegt aan de nabije of verre omgeving. Om dit in de praktijk te brengen, zal EcoWerf het concept van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) toepassen. Niet alleen duurzaam denken dus, maar ook doen. MVO dekt vele ladingen: milieuverantwoord, duurzaam, humanitair, intern, lokaal, internationaal … Net omwille van deze vele aspecten, is het belangrijk dat de initiatieven gecentraliseerd en gecoördineerd worden. Daarom richtte EcoWerf een werkgroep MVO op, met een wisselende samenstelling in functie van de agendapunten. In deze werkgroep werd ook de bestaande werkgroep Interne milieuzorg opgenomen.
Duurzaam aankoopbeleid Een van de interne realisaties in 2013 is dat EcoWerf acties ondernam om haar aankoopbeleid te verduurzamen. Dit houdt in dat bij de gunning van een overheidsopdracht niet enkel de prijs een doorslaggevend criterium is, maar dat ook de impact op mens en milieu bepalend is. De verantwoordelijken voor aankopen volgden een opleiding ‘duurzame aankopen’. Enkele voorbeelden van duurzame aankopen in 2013: bij de aanschaf van ophaalwagens werd zowel het ergonomisch comfort voor de chauffeur als de impact op het milieu beoordeeld. De nieuwe poetsdienst gebruikt voortaan verplicht ecologische producten. EcoWerf kiest zoveel mogelijk voor Fair Trade- of streekproducten. Het nieuwe Kringloopnieuws wordt gedrukt op 100% gerecycleerd papier, in een klimaatneutrale drukkerij, en bij de keuze van energieleverancier gaat EcoWerf resoluut voor 100% groene energie. Om het aankoopbeleid meer gestructureerd te laten verlopen, voerde EcoWerf het softwareprogramma ‘3P’ (Public Procurement Partners - de Engelse term voor ‘openbare aanbestedingen’) in. Dankzij het programma kunnen alle projectleiders en diensthoofden steeds volgens de recentste wetgeving handelen, worden er uniforme regels en documenten gebruikt, wordt de dossieropvolging makkelijker en is er meer interne communicatie en controle mogelijk.
EcoWerf & sociale tewerkstelling: een geslaagde combinatie Voor aanvullende activiteiten doet EcoWerf graag beroep op instanties die werknemers ondersteunen die minder makkelijk kansen krijgen op de arbeidsmarkt. Het groenonderhoud op de bedrijfssite wordt uitgevoerd door de dienstverlenende intergemeentelijke vereniging IGO. In 2013 werden de afvalkalenders in de stad Leuven volledig door SPIT vzw bedeeld. EcoWerf liet in samenwerking met Wonen en Werken vzw compostbakken en presentatieborden ontwikkelen ter ondersteuning van de gemeentelijke compostmeesterwerkingen. Voor het verpakken van de prijzen van de pmd-sorteerwedstrijd en de studentenpakketten ‘Wat mag wel, wat magneet?’ deed EcoWerf dan weer een beroep op Oostrem vzw. Wonen en Werken vzw zorgde voor een mooie houten infostand over thuiscomposteren 16 - Jaarverslag EcoWerf 2013
Een duurzame maatschappij
Recupel hield samen met EcoWerf en De Kringwinkels Hageland en SPIT de inzamelactie ‘Recupel on Tour’ in Scherpenheuvel-Zichem en Leuven. Iedereen kon die dag afgedankte elektr(on)ische toestellen (aeea) gratis afgeven en het sorteerspel spelen in ruil voor een herbruikbare draagtas.
EcoWerf wil haar overtuiging van duurzaamheid niet voor zichzelf houden, maar zoveel mogelijk verspreiden, te beginnen bij haar inwoners. Een hele uitdaging waar EcoWerf permanent aan werkt! Naast de gebruikelijke hulplijnen zoals het gratis groene nummer, website met sorteerwijzer … werkte EcoWerf ook in 2013 extra projecten uit om haar inwoners te ondersteunen.
Meer dan 500 bezoekers vulden samen een 26-tal boxpalletten met aeea
Tijdens de Grote Inzamelmaand in oktober konden de inwoners hun frituurvet of -olie inruilen voor tombolatickets. 1.554 gezinnen registreerden hun tickets. De heer Soetens uit Bierbeek won de hoofdprijs: hij mag 350 euro spenderen om vrienden en familie gratis te trakteren op frietjes.
Met een grootse pmd-actie moedigde EcoWerf van juni tot september inwoners aan om hun pmd correct te sorteren. 878 deelnemers van de online sorteerwedstrijd ‘Magda&Danny’ wonnen een keukenschort. 4 hoofdwinnaars mochten bij EcoWerf een smartphone van 500 euro in ontvangst nemen. De wedstrijd werd via verschillende media bekend gemaakt, met als opvallendste actie de speciale actiestickers die de laders op fout gesorteerd pmdzakken kleefden. Tijdens de zomervakantie hielpen bovendien 2 jobstudenten de containerparkbezoekers met hun sorteervragen en deelden pmddraaischijven uit.
De workshop en de proevertjes werden gesmaakt!
28 gelukkigen bakken voortaan frietjes in een gloednieuwe friteuse
Van 15 tot 24 november nam EcoWerf met de steun van de provincie Vlaams-Brabant deel aan de Europese Week van de Afvalvermindering. EcoWerf verwelkomde 250 deelnemers tijdens haar gratis activiteiten: rondleidingen op het milieubedrijf, een workshop ‘Doe meer met minder’ en ‘Milieuvriendelijke bewaartechnieken’, infosessies over de biologische kringloop en filmavonden met de Belgische première van de documentaire ‘Trashed, no place for waste’. Jaarverslag EcoWerf 2013 - 17
Jong geleerd is oud gedaan! De jeugd is de toekomst. Daarom ondersteunt EcoWerf al jaren scholen en verenigingen in haar werkingsgebied in hun afvalpreventie- en sorteeracties. Zij kunnen gratis folders bestellen, spelletjes en lesmateriaal uitlenen en begeleide rondleidingen aanvragen. Op deze pagina vind je alvast een aantal initiatieven terug die de Afvalpreventiedienst in 2013 organiseerde.
Elke kleuterschool kon in 2013 bij EcoWerf gratis een luxeboekje met cd-rom aanvragen van ‘De vuilnisbakmakkers’, ontwikkeld door Fost Plus. De leerlingen kregen een giveaway: een werkboekje met tekeningen en spelletjes.
W
Afvalknaller: dat is sorteren tot de stukken eraf vliegen!
Met de Afvalknaller ontwikkelde Fost Plus een actief sorteerspel waarmee pmd, glas en papier&karton sorteren kinderspel wordt!
Nieuwsgierig? Beluister het verhaal op www.vuilnisbakmakkers.be
Leren sorteren hoeft niet saai te zijn!
Het succes van de begeleide rondleidingen bij EcoWerf blijft zich voortzetten: in 2013 volgden 117 groepen een rondleiding bij het milieubedrijf, in een containerpark of in een kringlooptuin.
W
18 - Jaarverslag EcoWerf 2013
Overzicht gratis aanbod voor scholen en verenigingen
Het muziektheater Levende Muziek werkte op vraag van EcoWerf en collega-intercommunale Igemo 2 voorstellingen uit: ‘Koffers gepakt’ voor kleuters en ‘Trop is teveel en teveel is trop’ voor de lagere school. Het project werd ondersteund door de provincie Vlaams-Brabant.
Duurzame, lokale initiatieven: EcoWerf springt mee op de kar! Naast eigen initiatieven, neemt EcoWerf ook graag deel aan bestaande lokale acties rond duurzaam materiaalbeheer. Zo zamelt EcoWerf al enkele jaren taxussnoeisel in op al haar containerparken voor de nationale actie ‘Vergroot de Hoop’. Van 15 juni tot 31 augustus 2013 konden inwoners hun jong, zuiver taxussnoeisel afgeven. De baccatine in taxus vormt de basis voor kankerbestrijdende geneesmiddelen en brengt bovendien ook geld op: EcoWerf schonk de volledige opbrengst van 42.195 euro aan Kom op tegen Kanker! EcoWerf heeft zich ook geëngageerd als partner van Leuven Klimaatneutraal 2030. De stad wil haar negatieve invloed op het klimaat wegwerken in het voordeel van de stad en haar inwoners. Het doel is tegen 2030 helemaal klimaatneutraal zijn.
Beter een goede buur ...
Over de grenzen heen
In het verleden ondernam EcoWerf al acties om de geurhinder te beperken voor omwonenden van het milieubedrijf en kregen voormalige stortplaatsen een nieuwe bestemming als voetbalveld of natuurgebied.
EcoWerf wil een duurzame partner zijn in de materiaalketen en die stopt niet bij de landsgrenzen. Daarom geeft EcoWerf haar kennis graag door aan andere landen en continenten. Voor hen kan EcoWerf een voorbeeldfunctie uitoefenen. In 2013 kregen 5 buitenlandse groepen een rondleiding op het milieubedrijf en maakten kennis met de manier van werken bij EcoWerf: Zero Waste Network (Europese organisatie), Cistoca (Kroatische delegatie), Japanse en Surinaamse afvalbeleidsmakers, en Amerikaanse studenten bio-ingenieur van de Texas A&M University.
EcoWerf streeft naar een leefmilieu met minder afval en minder zwerfvuil. En hoe kan dat beter dan zelf het goede voorbeeld te geven! Een aantal keer per jaar ruimen personeelsleden van de administratieve en ondersteunende diensten het zwerfvuil op dat in de naburige straten van het milieubedrijf rondslingert. In juni verzamelden administratieve medewerkers van EcoWerf 160 kg zwerfvuil
Hotdogs smullen voor het goede doel!
MVO staat ook voor humanitair ondernemen. Dat dit actief leeft, blijkt uit de hotdogverkoop die enkele personeelsleden op EcoWerf organiseerden. De opbrengst werd via Music for Life overgemaakt aan Artsen zonder Grenzen, ten voordele van de slachtoffers van de tyfoon Haiyan op de Filipijnen.
Jaarverslag EcoWerf 2013 - 19
ALGEMENE
GEGEVENS
ECOWERF
Opdrachthoudende intergemeentelijke vereniging Oprichting: 15 december 2003 na afsplitsing uit Interleuven, voor 18 jaar Vennoten: 27 gemeenten, provincie Vlaams-Brabant, Interrand en Interza Uitvoering afvalbeleid voor 385.000 inwoners Omzet: 31 miljoen euro/jaar Doelstelling: duurzaam en integraal afval- en materialenbeleid Bestuur EcoWerf Het Directiecomité Het Directiecomité telt 7 leden die ervoor zorgen dat EcoWerf op een vlotte en verantwoorde wijze haar opdrachten kan uitvoeren. Zij zijn verantwoordelijk voor het dagelijkse reilen en zeilen van het intergemeentelijk milieubedrijf. Op 20 maart 2013 ging een nieuw Directiecomité van start: Michel Baert (Boortmeerbeek) - voorzitter Benny Reviers (Bekkevoort) - ondervoorzitter Rudi Beeken (Tielt-Winge) Mark Cardoen (Bierbeek) Johan Geleyns (Leuven) Stephan Boogaerts (provincie Vlaams-Brabant) Peter Standaert - algemeen directeur en secretaris De Raad van Bestuur 38 leden van de Raad van Bestuur keuren budgetten en nieuwe projecten goed en volgen ze nauwgezet op. Zij keuren het organigram goed en zetten de nodige stappen om de doelstellingen die door de Algemene vergadering zijn vastgelegd, te realiseren. In juni komt de Algemene vergadering samen voor de goedkeuring van de jaarrekening, de kwijting van de bestuurders en de bespreking van de activiteiten van het voorbije jaar. In december vindt een Buitengewone algemene vergadering plaats voor de bespreking van de begroting en de te ontwikkelen activiteiten voor het komende jaar.
W
Leden Raad van Bestuur en Algemene vergadering
20 - Jaarverslag EcoWerf 2013
Verslag van de commissarisrevisor en jaarrekening EcoWerf per 31/12/2013
Lidmaatschap Vlaco Vlaco behartigt al meer dan 20 jaar het beleid en de belangen van de biologische kringloop in Vlaanderen. Vlaco verenigt zowel overheden (de OVAM en intercommunales) als bedrijven die organisch-biologisch afval verwerken. In totaal zijn zo’n 70 bedrijven aangesloten. In de professionele kringloop zorgt Vlaco voor de kwaliteitscontrole en integrale ketenbewaking. Vlaco levert keuringsattesten af voor de verwerkte eindproducten. Die krijgen dan het statuut van grondstof. Dit is een verplichting door de Vlarema-wetgeving, maar geldt ook in een ruimer Europees kader. De vzw onderzoekt de gebruiksmogelijkheden van de eindproducten en voert onderzoek naar de bodemverbeterende en erosieremmende eigenschappen, landbouwkundige meerwaarde en ziektewerende kwaliteiten. Vlaco ondersteunt de afzet van kwaliteitsvolle eindproducten via onderzoek, demonstratieprojecten, communicatiemateriaal en overkoepelende marketingcampagnes. Vlaco vzw begeleidt gemeentes en intergemeentelijke afvalverenigingen bij de promotie van kringlooptechnieken bij hun burgers. Ook particulieren kunnen thuis de biologische kringloop sluiten met hulp van Vlaco. Samen met de intercommunales leidt Vlaco vrijwilligers op. Martina Kinders, diensthoofd Veiligheid, milieu en kwaliteit, is bestuurslid in de Raad van Bestuur van Vlaco. Interafval In 1996 richtte de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) samen met verschillende Vlaamse afvalintercommunales het samenwerkingsverband Interafval op om het afvalbeleid nog intenser te kunnen opvolgen. Het doel was de leden zo goed mogelijk te informeren over alle aspecten van het afvalbeleid en als gesprekspartner te fungeren voor alle betrokkenen. Interafval is sindsdien de spreekbuis voor iedereen die begaan is met het gemeentelijke afval- en materialenbeleid. Zo proberen de VVSG en de intercommunales de stem van de lokale besturen, die dagelijks te maken krijgen met het afvalprobleem, luider en eensgezinder te laten klinken. Zo kunnen ze beter hun stempel drukken op het Vlaamse afval- en materialenbeleid. Constructieve samenwerking in een open geest, gebaseerd op wederzijdse solidariteit, is voor alle betrokkenen de enige garantie voor een goed en duurzaam lokaal afvalbeleid. Alle Vlaamse afvalintercommunales ontmoeten elkaar regelmatig binnen Interafval. De Plenaire vergadering van Interafval is het forum waar beleidsdossiers 8 maal per jaar worden besproken. Daarnaast zien gespecialiseerde medewerkers elkaar binnen werkgroepen rond communicatie, inzameling of afvalverbranding. Peter Standaert, algemeen directeur, vertegenwoordigt EcoWerf op de Plenaire vergadering en is eveneens lid van het Bureau, dat instaat voor de dagelijkse werking van Interafval. Leuven Klimaatneutraal 2030 In november 2013 werd de vzw Leuven Klimaatneutraal 2030 opgericht. De stad Leuven, de KU Leuven, bedrijven, organisaties en burgers slaan de handen in elkaar op het vlak van energie, wonen, mobiliteit, natuur … Samen proberen ze de hoeveelheid CO 2 die ze elke dag uitstoten, tegen het jaar 2030 te herleiden tot nul. Elk lid wordt op de hoogte gehouden van acties, premies en subsidies, activiteiten, nieuws, praktijkvoorbeelden, wedstrijden … De leden kunnen ook mee in discussie treden en beslissingen mee vorm geven. Daarnaast vertelt de vzw ook wat concreet te doen om van Leuven een klimaatneutrale, leefbare, gezonde en solidaire stad te maken. Peter Standaert, algemeen directeur, is bestuurslid in de Raad van Bestuur van Leuven Klimaatneutraal 2030. Verder zijn er personeelsleden van EcoWerf actief lid van de cel Communicatie en de cel Mobiliteit. Jaarverslag EcoWerf 2013 - 21
ACTIVITEITEN ECOWERF Afvalpreventie
Team van 4 medewerkers Sorteerhulp (groene lijn) Jaarlijks > 25 afvalpreventie-initiatieven: ondersteuning thuiscomposteren en kringlooptuinieren, uitleenmaterialen voor scholen en verenigingen, wedstrijden, acties … Interne en externe communicatie Afvalinzameling Huis-aan-huisinzameling
Containerpark
DifTar-dienstverlening
250 dagen (1.750 uur) open per jaar
EcoWerf komt 96 keer per jaar langs aan huis
Team van 6 medewerkers
Dagelijks meer dan 50 parkwachters paraat
Dagelijks meer dan 100 laders en chauffeurs op de baan
DifTar-website Mijn EcoWerf met gepersonaliseerde berichten en e-mails
Wagenpark:
Huis aan huis: 16 gemeenten
25 containerparken 20 verschillende afvalfracties
41 vrachtwagens voor huis-aan-huisinzameling 2 bestelwagens 10 vrachtwagens voor containertransport 4 vrachtwagens met een laadkraan
Containerparken:
10 volumeparken 9 gewichtsparken
298 glasbolsites met in totaal 1.029 glasbollen Afvalverwerking Eigen composteerinstallatie
Team van 9 medewerkers Van gft naar compost in 10 weken Vlaco-kwaliteitslabel
Overslag en afvalverwerking (uitgez. gft)
Slibontwatering
Overslag huisvuil, pmd, papier&karton, sloophout en aeea. (7 medewerkers)
Overslag en ontwatering van gemeentelijk veegvuil en kolkenslib
Verwerking uitbesteed aan onderaannemers
Verwerking uitbesteed aan onderaannemer
Ondersteunende diensten: Technische dienst, dienst Afvallijnen, Juridische dienst, Boekhouding, Secretariaat, Personeelsdienst, Informaticadienst, dienst Veiligheid, milieu en kwaliteit Totaal aantal werknemers op 31 december 2013: 265 personeelsleden
22 - Jaarverslag EcoWerf 2013
Jaarverslag EcoWerf 2013 - 23
Verantwoordelijke uitgever: Peter Standaert, algemeen directeur EcoWerf, Aarschotsesteenweg 210, 3012 Leuven www.ecowerf.be -
[email protected] - 016/28 43 00 Redactie en lay-out: Afvalpreventiedienst Gedrukt op 100% gerecycleerd papier 24 - Jaarverslag EcoWerf 2013