VOL LEVEN Lespakket Eren en Leren De Erfenissen van een Oorlog
5
1 van 3
Achter elke steen schuilt een persoonlijk verhaal... Van iemand zoals jij Met idealen en toekomstdromen Vol energie om iets te betekenen Geliefd door vrienden en familie Er is één belangrijk verschil: Zij stierven in oorlog En jij kunt leven in vrijheid Zij verdienen groot respect en waardering: Vrede is niet vanzelfsprekend 2 van 3
Eren en Leren Les 5 - De Erfenissen van een Oorlog Over dit lespakket De komende lessen leer je alles over herdenken en waarom dit zo belangrijk is. Nu en in de toekomst. Daarnaast maak je kennis met een heel nieuwe manier van herdenken. Je leest over de persoonlijke verhalen die achter elke steen schuil gaan. In deze les staat het persoonlijk verhaal centraal van één man die op het Nationaal Ereveld in Loenen begraven ligt: Aleidus Johannes ter Morsche. Hij is 49 jaar geworden. Hij is geboren in Almelo en onthoofd in Brandenburg, omdat hij een Nederlandse verzetsstrijder was.
Zijn verhaal kun je lezen op je smartphone, computer of het smartboard. Ga naar www.erenenleren.nl/clips en kies voor deze Module: De Erfenissen van een Oorlog. Bij de clip zul je het verhaal op schrift aantreffen in plaats van een filmpje. De docent kan op een aantal manieren het verhaal inzetten: -
Hij kan het verhaal uitdelen en zorgen dat iedereen het gaat lezen. Het verhaal is 5 A4tjes.
-
Hij kan vragen of de leerlingen het verhaal als huiswerkopdracht thuis willen lezen via de print die hij heeft uitgedeeld of via de computer.
-
De docent kan het verhaal ook zelf lezen en als verhaal aan de klas doorvertellen.
Als je LES 1 niet gedaan hebt, is het slim om eerst de introductieclip te bekijken. > Iedere clip bevat audio, dus zorg ervoor dat het geluid aanstaat. > Na het bekijken van de clip beantwoord je de vragen, daarna bekijk je de volgende clip.
Eren en Leren Les 5 - De Erfenissen van een Oorlog
3
Opdracht 1: Lees het verhaal van Johannes Ter Morsche en zijn twee kinderen; Arnold en Marie. Het verhaal gaat over de Nederlandse verzetsstrijder Johannes Ter Morsche. Hij had een verzetsgroep in Duitsland, maar werd verraden. Hij werd tot de dood veroordeeld. Zijn twee kinderen, toen 3 en 12 jaar oud, werden in SS-gezinnen geplaatst, omdat zij als kinderen van misdadigers werden beschouwd en volgens de nazi’s opnieuw moesten worden opgevoed. Het verhaal laat zien hoe lang de sporen van een oorlog zichtbaar blijven. Beantwoord de onderstaande vragen: 1 ) Deze les heet Erfenissen van een Oorlog; kun jij uitleggen wat voor betekenis deze titel heeft voor jou in het kader van het verhaal wat jij gelezen hebt?
2 ) Marie had een Duitse moeder en een Nederlandse vader. Wat voor gevolgen denk je dat dit voor Marie heeft gehad tijdens de oorlog?
3 ) Marie’s vader werd verraden en gearresteerd. Haar moeder werd een week later opgehaald. De twee kinderen – Marie was 12 en haar broertje Arnold 3 jaar – bleven alleen achter. Wat denk je wat er gebeurt als volwassenen/ouders er niet meer zijn om de zorg te dragen voor hun kind(eren)?
Eren en Leren Les 5 - De Erfenissen van een Oorlog
4
4 ) Kun je andere, actuele situaties bedenken waarin dit aan de orde is?
5 ) Marie kwam in een SS-gezin terecht voor heropvoeding. Wat zou jij doen als je gedwongen wordt lid te worden van een organisatie of club waarvan jij weet dat je ouders juist daar zo tegen waren?
6 ) Er waren veel verschillende ‘groepen’ tijdens de oorlog. Denk bijvoorbeeld aan verzetsgroepen, de bezetter, militairen, onderduikers enz. Marie en haar broertje vielen buiten al deze groepen. Wat denk je wat het betekent om nergens bij te horen?
7) Welke actuele voorbeelden ken je van dit fenomeen?
Eren en Leren Les 5 - De Erfenissen van een Oorlog
5
8 ) Zou dat ooit anders kunnen worden en zo ja, hoe?
9) Marie vertelt in haar verhaal over ‘niet welkom’ zijn. Zowel niet in Duitsland als in Nederland. Wat vind je hiervan?
10) Hoe denk je dat dit verhaal van Marie effect heeft op haar eigen kinderen? En op haar kleinkinderen?
Eren en Leren Les 5 - De Erfenissen van een Oorlog
6
VOL LEVEN Lespakket is geproduceerd door
In opdracht van de
Het lespakket Eren en Leren werd mede mogelijk gemaakt door
Eindredactie: Redactie: Productie: Creative Director video’s & website: Video editors en graphics: Fotografie: Stagairs: Lesbrief 5: Fotografie:
© 2016
Nathalie Toisuta Tina Willekes Scoon en Nathalie Toisuta Sonja Werners Dennis Brussaard Sven Jansen Photoline Carolien Sikkenk Thijs Gooszen & Tim Berghuis De Erfenissen van een Oorlog is geschreven door Jan van Leeuwen. Photoline Carolien Sikkenk
