VOGON
Rob Vester, Ontwikkelingsbedrijf
Samenwerking: het perspectief van de belegger
Syntrus Achmea Vastgoed Ca. 14,0 miljard belegd vermogen; Ca. 1,0 miljard in het buitenland Ca. 4,0 miljard financiering Ca. 9,0 miljard vastgoed in Nederland! Waarvan ca. 30.000 vrije sector huurwoningen. Ca. 250 medewerkers
datum
Pagina 2
Samenwerking: het perspectief van de belegger
Ontwikkelingsbedrijf Syntrus Achmea Vastgoed 4 aandachtsgebieden: grond, woningen, winkels en zorgvastgoed Ontwikkelingen en aankoop vastgoed alleen voor de eigen portefeuille van onze klanten 2010: ontwikkeling en aankoop van ca. 240 mio vastgoed Ca. 30 medewerkers
datum
Pagina 3
Samenwerking: het perspectief van de belegger
Vastgoed en de crises (impressies) Kantoren: eindelijk acceptatie structurele leegstand Winkels: “still going strong”, echter nieuwe kantorenmarkt? Woningen: de paradox: lagere waarderingen en grotere vraag Internationaal: jojo door leverage Financieringen: Zakelijk: “stabilisering” en bijzonder beheer Consumenten: genoeg vraag…
Via Beeld | Koptekst en voettekst wijzigen
datum
Pagina 4
Onze klant 1 Voornamelijk pensioenfondsen (ca. 40) Zeer divers: van aflopend tot groeiend Sleutelwoorden: stabiliteit, voorspelbaarheid, degelijkheid Keuze: vastrentend, aandelen, vastgoed Huidige trend: switch naar “illiquide” investeringen zoals vastgoed en private equity.
Via Beeld | Koptekst en voettekst wijzigen
datum
Pagina 5
De Klant
•Pensioenfondsen 700 mrd. vermogen, w.v. 70 mrd. vastgoed • Vastgoed: positief risico /rendement profiel Tabblad dia • Stabiele cashflows en bescherming tegen inflatie • Hoog % vastgoed = geen dekkingsgraadprobleem
Via Beeld | Koptekst en voettekst wijzigen
datum
Pagina 6
Waarom dan niet meer in vastgoed? • Ondanks superioriteit, toch maar 9 – 10% in vastgoed • Terwijl strategische pensioenfondsstudies wijzen op 15 – 25% • Let wel: 1% meer = 7 mrd!
Knelpunten: 1. Onvoldoende beschikbaarheid kwalitatief vastgoed 2. Geen “level playing field” door overmatige regulering
Via Beeld | Koptekst en voettekst wijzigen
datum
Pagina 7
Onvoldoende beschikbaarheid vastgoed
• Woningen / winkels: Wall of Money / weinig kwalitatief aanbod • Daardoor te hoge prijzen / te laag rendement • Woningen: huurstijging gemaximeerd op inflatie • Voor kantoren nauwelijks markt
Via Beeld | Koptekst en voettekst wijzigen
datum
Pagina 8
Level playing field
Commerciële
Corporaties
Koopsector
verhuur
Via Beeld | Koptekst en voettekst wijzigen
datum
Pagina 9
Samenstelling bezit huurwoningen Nederland
IVBN leden
Part/comm
Woningcorporaties
Obv huurprijs
Obv huurprijs
Obv Huurprijs
Obv WWSpunten
< € 548
19.500
234.097
1.909.274
639.222
€ 548 – € 647
56.000
62.589
357.248
651.825
> € 647
57.000
87.571
87.629
1.063.103
132.500
384.257
2.354.150
2.354.150
Via Beeld | Koptekst en voettekst wijzigen
datum
Pagina 10
Voorraad huurwoningen (2)
Obv huurprijs
Obv WWS-punten
< € 548
2.162.870
892.819
€ 548 – € 647
475.837
770.414
> € 647
232.200 (8%)
1.207.674 (42%)
2.870.907
2.870.907
Via Beeld | Koptekst en voettekst wijzigen
datum
Pagina 11
Wat is er nodig? •Woningmarkt openbreken voor pensioenfondsen •Nu maar 3 % van de huurwoningvoorraad •Gelijkwaardiger keuze kopen of huren •Huurbeleid aanpassen > marktconforme reële huurstijgingen •Vrije sectorkwaliteit over naar geliberaliseerd segment •Aanpassing WWS: regionaal, WOZ-waarde
Via Beeld | Koptekst en voettekst wijzigen
datum
Pagina 12
Wat is er nodig? •Doorstroming bevorderen: - Nadrukkelijker rol voor inkomenstoeslagen - Doorlopende toetsing scheefwonen (30%?) + heffing
•Splitsing corporaties: maatschappelijk vermogen en overige activiteiten
•Reële grondprijzen voor huurwoningen
Via Beeld | Koptekst en voettekst wijzigen
datum
Pagina 13
Samenwerking: het perspectief van de belegger De geliberaliseerde markt: ontwikkelingen Bevolkingsgroei neemt af, echter nog steeds toename 1 en 2 persoonshuishoudens Deze huishoudens zijn mobieler in werk en relatie Vergrijzing: vraagverandering en hypotheekbeperking Kredietcrisis: eeuwige waardegroei koopwoning ter discussie Onzekerheid hypotheekrenteaftrek Acties AFM en reacties banken Conclusie: er is ruimte voor meer v.s. huurwoningen! datum
Pagina 14
Samenwerking: het perspectief van de belegger
Belemmeringen: •Wet en regelgeving;
•Bestaand bezit;
•Cultuurverschillen
Via Beeld | Koptekst en voettekst wijzigen
datum
Pagina 15
Samenwerking •Pensioenfondsen kunnen grote bijdrage leveren •Grote, snelle inzetbare budgetten en vastgoed appetite •Vastgoed is als pensioenfondsbelegging superieur
•Zowel nieuwbouw als bestaande voorraad
Via Beeld | Koptekst en voettekst wijzigen
datum
Pagina 16
Samenwerking Op zoek naar nieuwe samenwerkingsvormen: - langjarig commitment van partners ¾ blijvende betrokkenheid: waardecreatie op termijn ¾ nu populair, straks populair - overheden, enkele marktpartijen (nieuwbouw) en corporaties (nieuwbouw en bestaande voorraad)
Via Beeld | Koptekst en voettekst wijzigen
datum
Pagina 17
Syntrus Achmea Vastgoed in Amsterdam
Via Beeld | Koptekst en voettekst wijzigen
datum
Pagina 18
Bezaanjachtplein, Rochdale 50 Appartementen 50 Parkeerplaatsen 36 Zorgwoningen
Via Beeld | Koptekst en voettekst wijzigen
datum
Pagina 19
Poptahof, Delft 26 Appartementen 26 Parkeerplaatsen 8 Bedrijfsruimtes 8 Parkeerplaatsen
Via Beeld | Koptekst en voettekst wijzigen
datum
Pagina 20
Beltmolen, Valburg 4 hoekwoningen 29 tussenwoningen
Via Beeld | Koptekst en voettekst wijzigen
datum
Pagina 21
De Oriënt, Den Haag 54 Grondgebonden woningen 54 Parkeerplaatsen
Via Beeld | Koptekst en voettekst wijzigen
datum
Pagina 22
