Voedingsadviezen bij het studeren

uw leef- en eetwij(s)zer

20 1989-2009

®

Voedingsadviezen bij het studeren Recepten voor studenten

waarheid over energiedrankjes

verhoog je studieprestaties

studeren en het milieu

Belgisch voedingsmagazine Orthofyto Media

Afgiftekantoor Lochristi | V.U.: Orthofyto Media | Nieuwdorp 57 | 9190 Stekene België e 10,50 | Nederland e 10,50 | jaargang 9 | november/december 2012 | tweemaandelijks | P602654

66

Wij wensen u van harte een gezond hart toe!

Atherozol Een gebalanceerde combinatie van essentiële vetzuren, vitamines, mineralen, aminozuren, kruiden en andere belangrijke orthomoleculaire stoffen.

Ondersteunt de doorstroming Draagt bij tot een goede cholesterol

Unieke nutriceutische formule Energetica Natura BV ● Postbus 148 - 9100 St.Niklaas ● Gratis tel: 0800-990 11 ● Gratis fax: 0800-800 11 ● [email protected] ● www.energeticanatura.com

®

Inhoud LeefNu geeft belangrijke adviezen en info om onnodige medische kosten uit te sparen. Nog meer info geven wij op onze open en gesloten website www.fache-instituut.be en in al onze cursussen.

Leef Nu LeefNu

erkend Medisch Journalist Walter faché

UW LEEF- EN EETWIJ(S)ZER

LEEFNU N°66 – JAARGANG 9 – november-december 2012 20 1989-2009

®

n REDACTIONEEL

n ACTUEEL

Doe mee aan het consultennetwerk in Vlaanderen........................................................ 4

• Gevaren van de zonnebank............................ 6

n VOEDINGSDOSSIER Voedingsadviezen bij het studeren

RECEPTEN VOOR STUDENTEN

• Voedingsadviezen bij het studeren. Zijn vitamine- en mineraalpreparaten in de examentijd nuttig?...................................... 8

WAARHEID OVER ENERGIEDRANKJES

n ORTHOTARISCHE GASTRONOMIE

VERHOOG JE STUDIEPRESTATIES

• Gezond ontbijt belangrijk voor opgroeiend kind en student................ 14

STUDEREN EN HET MILIEU

Belgisch voedingsmagazine Orthofyto Media

Afgiftekantoor Lochristi | V.U.: Orthofyto Media | Nieuwdorp 57 | 9190 Stekene België € 10,50 | Nederland € 10,50 | JAARGANG 9 | NOVEMBER/DECEMBER 2012 | TWEEMAANDELIJKS | P602654

n Medisch dossier

66

LeefNu, een neutraal vakblad LeefNu blijft – naast Orthofyto – het enige orthomoleculaire vakblad op de Beneluxmarkt dat zich niet bindt aan een productlijn om voldoende inkomsten te genereren. Wij hebben geopteerd voor een orthoceutische firmaraad die los van de redactie en de artikels in het blad functioneert.

• Zware kankerbehandeling: geen reden om lichaamsbeweging te staken.......................... 7

n EETWIJS(Z)ER, epigenetisch logboek • Energiedrankjes: weet wat je drinkt!.......... 16 • Drink je gezond!..............................................20

n ORTHOMOLECULAIRE WAARSCHUWINGEN • Een geblokkeerde parasympathisch zenuwstelstel activeren en sterker maken...................27

• Verhoog je studieprestaties..........................21 • Hoofdpijn bij kinderen................................... 24

n ORTHOTRENDS

n Ecologie

• Epilepsie: een nieuwe invalshoek................36

• Studeren en het milieu.................................. 31

• Zelfs de minste radioactiee straling is schadelijk.....................................................37

n mindfulness

• Slaappillen laten je eerder inslapen............36

• Mindful eten....................................................33

• Sigarettenrook activeert Staphylococcus aureus...................................37

Nieuws Faché Instituut

Publiciteit

• In volgend nummer.......................................38 • Colofon.............................................................38 • Seminarie: voedingsdriehoek faché® toepassen in de keuken................................38 • Seminarie: een nieuwe doorbraak in de preventie en behandeling van kanker........38 • Agenda consulentenopleiding 2013............39

• • • • •

Erkenning LeefNu LeefNu is sinds juni 2007, het enige neutrale Orthomoleculaire Wetenschappelijke Tijdschrift erkend door de ‘European Union of Science Journalists’ Associations’ en de ‘European Research Advisory Board (EURAB)’.

Wenst u nog meer info? Bezoek onze nieuwe gesloten website www.fache-instituut.be en vraag uw paswoord aan.

Energetica Natura: Atherozol.......................... 2 Energetica Natura: Resium............................30 Nutrisan: Cogniril............................................30 Ojibwa De Roeck: Krill Oil Superior..............39 Energetica Natura: Bio-Detox Pak................40

Het FIOW behoudt zich het recht om op elk moment haar prijzen te wijzigen. De prijzen vermeld op onze website www.fache-instituut.be op het moment van de aankoop zijn bindend.

Redactioneel

Doe mee aan het consulentennetwerk in Vlaanderen

Walter OM Faché

Naast het individu is het gezin de kleinste op zichzelf bestaande ‘cel’ van onze menselijke, economische welvaart en gezondheidszorg. Een buurt in een stad of gemeente betracht eveneens een blauwdruk te zijn van deze menselijke, economische welvaart en vooral van de nationale gezondheidszorg. Het buurtcomité en andere sociaal-maatschappelijke organisaties zijn daarvan de weerspiegeling. Doch in een ideale samenleving zou er – om die reden – in iedere buurt minimaal één orthomoleculair consulent moeten zijn, die begaan is met de gezondheid en de levenswijze van deze groep mensen. Degelijk opgeleide voedingsconsulenten kunnen er voor zorgen dat ziektebeelden binnen de directe familiekring sterk worden beperkt en meer preventief worden aangepakt. Ze doen dit door er voor te zorgen dat de voeding die op tafel komt zo optimaal mogelijk is en zo nodig wordt aangevuld met de nodige voedingsaanvullingen en andere niettoxische maatregelen. Orthomoleculaire consulenten zijn er vandaag veel meer nodig dan dertig jaar terug. We leven in een maatschappij waar de ontwikkeling van de nutritionele research niet meer bij te houden is en bovendien het ene voedings- en milieuschandaal elkaar opvolgt. Voeding bevat meestal teveel lege calorieën en chemische stoffen en veel te weinig echt waardevolle vitaminen, mineralen en andere fytonutriënten. Dit verklaart meteen het succes van de groeiende markt van voedingsaanvullingen en detoxificatiekuren.

4

negende jaargang 2012 - n°66 - www.fache-instituut.be

Poneren dat een evenwichtige klassieke voeding, voldoende is om een goede gezondheid te bewaren of terug te winnen, is op zijn minst onwetenschappelijk. Evenmin zijn reeds heel wat voedingsdriehoeken op de markt, die voldoen aan de huidige normen van de voedingswetenschappen. Zo wordt vandaag de dag nog steeds geen rekening gehouden met de essentiële vetzuren, de essentiële aminozuren, de mineralenstatus en nog minder met de biologische macronutriënten in hun juistere verhouding. Niettegenstaande de “Voedselzandloper” van Dr Kris Verburgh, een tweede eyeopener in 2012 was, heeft inmiddels de “Voedingsdriehoek Faché®” van Walter Faché (geregistreerd als eerste eye-opener sinds 2003), ruim 10 jaar bewezen, hoe het met onze voeding moest. Méér dan tienduizenden exemplaren werden reeds verkocht en hangen uit in keukens, scholen, dokters- en therapeutenpraktijken en natuurvoedingsspeciaalzaken. Met als doel mensen, zoals jij en ik, duidelijk te maken dat wij gezonder en evenwichtiger kunnen en moeten eten om meer levenskwaliteit op te bouwen! In laboratoria wordt jaarlijks bewezen dat analyses van de meest voorkomende voedingsproducten er telkens op achteruit gaan. Dat kan ook niet anders in een overbevolkte wereld waar gewassen steeds sneller moeten groeien, waardoor de gronden waarop het voedsel groeit steeds armer en giftiger worden. Voor deze laatste factor zorgen de pesticiden en de herbiciden. Het lijkt er vandaag sterk op dat voeding er in de allereerste plaats mooi moet uitzien aan de buitenkant. De gezondheidskwaliteit lijkt

Redactioneel

duidelijk van minder belang of overroepen. Door deze ‘nutritionele schijngezondheid’ worden steeds meer mensen, ondanks het eten van gezond ogend voedsel, verzwakt en ziek. De gezondheid van de samenleving staat immers recht evenredig met de kwaliteit van onze dagelijkse voedingsaanbod en meer dan ooit ook aan de toxische belasting van het milieu. Gediplomeerde FIOW orthomoleculaire consulenten kunnen effectief een wetenschappelijk antwoord bieden op de steeds toenemende gezondheidsellende. Zowel preventief als curatief kunnen zij in de dagelijkse praktijk de orthomoleculaire gezondheidszorg toepassen samen met de buurt huisarts, apotheker, therapeuten, natuurvoedingswinkels en andere professionals betrokken bij de totale gezondheidszorg. Zij kunnen zorgen voor het noodzakelijk basis gezondheidsnetwerk om alle leken en patiënten een maximale orthomoleculaire kennis, strategieën, adviezen in een soort leef- eetwijs(z)er mee te geven. Creëer een orthomoleculair voedingsplatform.

Wie voelt zich geroepen tot Orthomoleculaire Voedingsconsulent? De Belgische Vereniging voor Orthomoleculaire Geneeskunde (BSOM) en het Faché Instituut FIOW volgen sedert 1988 als het eerste wetenschappelijk opleidingscentrum alle orthomoleculaire ontwikkelingen op de voet en doen er alles aan om zoveel mogelijk orthomoleculaire informatie door te spelen, zowel aan medici en paramedici, als aan voedingsconsulenten en patiënten. Deze informatie wordt doorgegeven in de vorm van mondelinge en schriftelijke opleidingen met DVD’s, seminaries, congressen, publicaties, boeken, tijdschriften, website en nieuwsbrieven. Het FIOW is de pionier in België om reeds meer dan 24 jaar verschillende wetenschappelijke opleidingen te geven die erkend zijn door de Belgische Vereniging voor Orthomoleculaire Geneeskunde (BSOM), de Internationale Vereniging voor Orthomoleculaire Ge-

neeskunde (ISOM), de European Council of Doctors for Plurality in Medicine (ECPM) en door de Maatschappij ter Bevordering van de Orthomoleculaire Geneeskunde in Nederland (MBOG).

Maak vrijblijvend een afspraak om een studieplan op te stellen en samen te onderzoeken welke opleidingsvorm te beste en goedkoopste voor jou is. Doe mee aan het consulentennetwerk in Vlaanderen om als een gecertificeerde therapeut samen te werken met artsen en uw gezondheidsdroom te verwezenlijken.

Het consulentennetwerk van het FIOW Ons land, met een jaarlijks stijgend budget voor volksgezondheid, heeft nood aan veel meer orthomoleculair gevormde consulenten die er door hun kennis kunnen voor zorgen dat veel meer mensen vroeger raad komen vragen. Vandaag lopen er duizenden mensen rond die geconfronteerd worden met beginnende gezondheidsproblemen. De klachten zijn niet ernstig genoeg of de drempelvrees beletten hen om er onmiddellijk mee naar een arts te stappen. Het gevolg daarvan is dat heel wat beginnende ziektebeelden bij deze mensen toch doorbreken en met heel wat meer ellende eindelijk bij de arts of therapeut komen. De door het FIOW opgeleide en voortdurende bijgeschoolde gezondheidsconsulenten staan dichter bij de mensen dan de huisarts. En straks kampen wij met onvoldoende huisartsen! Aangezien consulenten op familieniveau, in een patiëntenvereniging of binnen een recreatieve (sport)vereniging actief zijn, fungeren ze meer als vertrouwenspersoon die soms de status heeft van een vriend of vriendin. Mensen zullen veel sneller geneigd zijn bepaalde problemen aan vrienden toe te vertrouwen dan naar een arts te gaan. De consulent kan dan een gemotiveerde patiënt gemakkelijker doorsturen naar orthomoleculaire artsen of therapeuten en deze patiënten verder blijven ondersteunen met de juiste voeding en leefwijze.

Uw hoofd- en eindredacteur Walter O.M. Faché


5

Actueel In deze rubriek worden thema’s ‘heet van de naald’ uit de verschillende media overgenomen en door de redactieraad kritisch geëvalueerd.

Gevaren van de zonnebank Het International Agency for Research on Cancer (IARC) in Frankrijk onderzoekt voor de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) de oorsprong van kanker en maakt classificaties van chemische producten op die kankerverwekkend zijn. Op basis van wetenschappelijk onderzoek plaatste het agentschap de zonnebank in dezelfde risicocategorie als tabak en asbest. Deze categorie is de hoogste risicocategorie voor de ontwikkeling van kanker! Voordien stond alleen zonlicht bekend als ‘bewezen risicofactor voor huidkanker’.De oorzaak is de UV straling. De zonnebank geeft vooral uva-straling af, en in mindere mate ook uvb. Lang werd gedacht dat alleen uvb-straling kankerverwekkend was, maar nu staat vast dat uva-straling even schadelijk is. Over beide is nu aangetoond dat ze melanoom en andere huidkankers kunnen veroorzaken. Nieuw onderzoek (2011) van het Australian Radiation Protection and Nuclear Safety Agency (ARPANSA) geeft aan dat zonnebankgebruikers worden blootgesteld aan uv-straling die zes keer sterker is dan middagzonlicht. Wie voor zijn 35ste de zonnebank gebruikt loopt 75 % meer risico op kanker dan een niet-zonnebankgebruiker. Een

6


Pascale Van den Heede

recente publicatie in het British Medical Journal concludeert dat zonnebanken elk jaar 800 doden in Europa veroorzaken. Wie vaak naar de zonnebank gaat zou gemiddeld 20 procent meer risico op huidkanker hebben. In België zouden er 143 extra gevallen van melanoom voorkomen door zonnebankgebruik. Het melanoom is de meest agressieve vorm van huidkanker. Het is een kwaadaardig letsel uitgaande van de pigmentcellen in de opperhuid. In vergelijking met andere kankers komt melanoom meer voor bij mensen van jonge en middelbare leeftijd. Geschat wordt dat er in België ongeveer 4.000 zonnecentra zijn. Doordat er geen verplichting tot registratie is voor de centra ontsnappen ze aan de bestaande wetgeving en controles door de FOD Economie op gebruik en intensiteit. Een verplichting tot registratie van elke zonnebank in België, meer sensibilisatie van de gebruiker en strengere controles op zonnebankcentra vanwege de overheid zijn onontbeerlijk als we ooit het risico op huidkanker door zonnebanken willen doen dalen”, stelt de Stichting tegen Kanker. Referentie:

De Morgen 4/12/2012; Stichting tegen kanker

Actueel

Zware kankerbehandeling: geen reden om lichaamsbeweging te staken Ondersteunde therapie bij kanker – Oefentherapie

Pascale Van den Heede

K

ankerpatiënten moeten vaak een zware behandeling ondergaan. Om deze moeilijke periode draaglijk te maken bestaan er ondersteunende interventies zoals pijnbestrijding, psychosociale ondersteuning, verzachting van nevenwerkingen en oefentherapie. Het Federaal kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) gaat in een reeks van 4 rapporten na welke van deze interventies een wetenschappelijk bewezen nut hebben, en dit voor alle kankertypes. In een eerste rapport neemt het KCE oefentherapie tijdens of net na de behandeling met chemotherapie en/of bestraling onder de loep.

Wat is oefentherapie? Met oefentherapie wordt elk type lichaamsbeweging bedoeld, die regelmatig en gedurende een bepaalde tijd wordt uitgevoerd. Het gaat om wandelen, fietsen, zwemmen, fitness, maar het kunnen ook oefeningen zijn die onder begeleiding van een therapeut werden opgestart, en die daarna individueel door de patiënt worden voortgezet.

Effect niet bewezen, maar ook geen gevaar voor de patiënt Voor de meeste kankertypes werd er geen betrouwbaar wetenschappelijk bewijs gevonden dat oefentherapie gunstiger zou zijn voor de levenskwaliteit, de vermoeidheid of het uithoudingsvermogen van de patiënt.

Anderzijds werd er ook geen negatief effect vastgesteld, en blijkt lichaamsbeweging niet gevaarlijk voor de kankerpatiënt. Door het gebrek aan betrouwbaar bewijsmateriaal pleit het KCE wel voor het opzetten van grote, kwaliteitsvolle studies. Ondertussen is er dus geen reden om aan te nemen dat de algemene raad om veel te bewegen niet zou gelden tijdens een zware kankerbehandeling. Mensen onder chemotherapie of radiotherapie hoeven dus niet te stoppen met fietsen of wandelen met de hond tijdens hun behandeling, als zij er zich beter door voelen. Referentie: Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) september 2012


7

Voedingsdossier

Voedingsadviezen bij het studeren Zijn vitamine- en mineraalpreparaten in de examentijd nuttig?

Walter O.M. Faché

S

tudenten zijn meestal onwetend over de relatie tussen voedingswijze en studieprestaties. Zij onderschatten het belang van een optimale voeding. CLB centra, scholen en universiteiten negeren al te vaak dit extra luik bij studenten. Hun restaurants zijn allesbehalve goede voorbeelden van gezonde voeding en nog minder van voedingsdeskundigheid en van prestatie bevorderende voeding. Men hecht geen waarde aan biologische levensmiddelen, noch aan gezonde bereidingsmethodes, kwaliteit en seizoen voeding en de nutriëntendichtheden van vitamines, mineralen en essentiële vetzuren. Een probleemloze blok en examenperiode vereisen bij aanvang een lichaam in topconditie. Je staat immers voor een zeer lange, veeleisende, uitputtende periode en kan je niet permitteren vóór de eindstreep in panne te vallen. Een goed onderhoud van het lichaam vraagt regelmaat in gezonde voeding, rust, ontspanning en studie. De huidige voeding en vooral deze van grootkeukens in scholen en universiteiten voldoen spijtig genoeg niet aan de zware uithoudings- en lange studiemomenten en examens. Intellectuele prestaties zijn trouwens te vergelijken met sportprestaties! Vooral bepaalde voedingsstoffen en aanvullende suppleties kunnen een heel bijzondere ondersteuning zijn bij het studeren. Geloof niet dat in een gevarieerde, regelmatige voeding meer dan voldoende vitaminen en mineralen zitten en een extra dagelijkse dosis niets oplevert. De vraag duikt regelmatig op of het slikken van vitamine- en mineraalsupplementen wel zin heeft. Het wordt hoog tijd dat scholen van lagere tot de hoogste graden niet alleen kennis en algemene vorming overbrengen, maar ook volledige aandacht schenken aan de levenswijze en voeding van de student. Levenswijze en voeding worden vaak te weinig ernstig genomen, nochtans weet men wetenschappelijk zeer goed dat epigenetische of omgevingsfactoren een belangrijkere rol spelen.

Essentiële basisnutriënten Voldoende eten is één van de basisvoorwaarden om zich te kunnen concentreren. Verschillende onderzoeken hebben uitgewezen dat diëters erg slecht scoren op intelligentietests (reactievermogen, aandacht, mentale verwerking en geheugen) in vergelijking met normale

8


eters. Wie dus aan de blok begint zet best alle dieetplannen uit zijn hoofd en tracht zich te concentreren op de examenstof. Een voortdurende bezorgdheid over een paar kilo te veel kan immers een mentale belasting veroorzaken waardoor men minder geconcentreerd kan studeren. Een tekort aan vitamines, mineralen of spoorelementen laat zich voelen in vermoeidheid en concentratiestoornissen. De inname van supplementen van vitaminesen/of mineralen in de examenperiode kunnen deze tekorten opheffen en hebben wel degelijk een effect op het uithoudingsvermogen. In Westerse landen zien wij vaak bij studerende kinderen, door een onevenwichtige voeding of door lijngedrag, een tekort aan micronutriënten ontstaan die het intellect ongunstig beïnvloeden. Zo vond men dat tienermeisjes in een bepaalde populatie, gemiddeld te weinig ijzer, calcium, vit B2 en vit B6 innamen via hun voeding. De essentiële goedkoopste basisnutriënten zijn water met één glas per uur (1,5 liter per dag) en de vijf ellen, de L van LUCHT zuurstof permanent tanken via buikademhaling, de L van LICHT de zon vitamine D laten maken in de huid en het malilluminatie-syndroom voorkomen, de L van LIEFDE werkt motiverend, LOPEN of bewegen, sporten, zuurstof tanken, de L van LOSLATEN van negatieve gevoelens, angst, paniek, pijn, …doen je in spanningen komen die niet bevorderend werken op je studies.(1) Naast deze basisnutriënten spelen organische orthomoleculaire voeding, gezonde dranken, ruimte scheppen

Voedingsdossier

tijdens het studeren en de studiemotivatie een zeer belangrijke rol.

Wordt bewust van je studiestress. Naast de lichtenergie methode, voetmassage (voetroller), blootvoets lopen, aarding, positieve instelling, regelmatig iets warms drinken (activeert zonnevlecht!) kan je een antistress pil nemen tegen je studiestress. Een antistress pil werd ontwikkeld door de NASA-research om de hoge stress van kosmonauten te counteren, waarin zij prachtig in slaagde. Wat bevat deze stresspil? Vit C of ascorbinezuur met bioflavonoïden en gebufferde mineralen Een biologisch gerijpte sinaasappel bevat 20 à 50 mg Vit C en in de dagelijkse voeding halen wij slechts maximaal 150 à 250 mg vit C/dag. Bij chronische stress verbruikt de bijnier hoge concentraties vit C en is 250 mg ontoereikend! Daarom adviseren wij voor studenten 1 à 3 gram gebufferde vit C per dag.

4. B5 versterkt het vermogen om antilichamen te vormen en activeert het immuunstelsel! 5. B5 is een krachtig antioxidant en is essentieel voor de omzetting van choline in acetylcholine 6. Pantotheenzuur versnelt het herstel bij chirurgische patiënten Het vit B5 is sterk vertegenwoordigd in tarwekiemen, gist en suikerbietenstroop, ook in nieren, lever, vlees, vis, eieren, aardappelen, melk(producten), granen, groenten, fruit, spiervlees. Inositol Bezit in hoge dosis hetzelfde werkingsmechanisme als valium, maar zonder verslaving en geen bijwerkingen. Neem 300 mg 1 à 3 x/d en ‘s avonds 1 à 2 gram nuchter. Zinkmonomethionine 150 mg/d bevat 15 à 30 mg elementair Zn. Bij stress is er een verhoogde excretie en verlies van zink. Het speelt een beschermende rol bij het immuunsysteem en oefent een regulerend en sparend effect van insuline uit in het koolhydraat metabolisme.

Structuur van L-ascorbinezuur

Vit B5 of pantotheenzuur (calciumpantothenaat) Waarom is een grote dosis B5 van 500 mg 1 à 3 x/d noodzakelijk? 1. B5 regelt de snelheid van aanvulling van het vit C in de bijnier (werkt aldus stressregulerend) 2. B5 is betrokken bij de energie aanmaak via de sleutelmolecule Acetyl-Coënzym-A, de ingang of van de citroenzuurcyclus. Acetyl-Coënzym-A bevat B5 als de belangrijkste component. B5 stuurt aldus de hele biochemie van de mens om volledig in balans te kunnen functioneren. 3. B5 zorgt dat het glucosegehalte in het bloed en de glycogeenvoorraad in de lever op peil blijven

Oesters en pompoenen zijn rijk aan zink


9

Een lichte thiaminedeficiëntie uit zich in verminderde energievoorziening, in moeheid, depressie, concentratieproblemen en geïrriteerdheid. Voor studenten is 50 mg B1/dag nodig. Tryptofaan

Fig 4. Factoren die de zinkabsorptie beïnvloeden

Uit fig 4 blijkt dat de bepaling van zinktekort zeer belangrijk is. Een betrouwbaar beeld van zinktekort wordt verkregen door meerdere zinkbepalingen in zowel bloed, zweet en haar. Voor het vaststellen van een zinktekort bij mensen wordt gebruik gemaakt van de smaaktest voor zinkionen van Bruce. De test berust op het waarnemen van de typische metaalsmaak van zinksulfaat. Indien de vloeistof als smakeloos wordt ervaren, duidt dit op een zinkdeficiëntie. Een tijdlang 15 tot 150 mg zinkinname geeft na korte tijd vaak een metaalsmaak sensatie. De nodige 0,1 % oplossing van zinksulfaat kan in iedere apotheek worden gemaakt: 1 gram zinksulfaat (ZnSO4.7H2O) wordt in 1 liter gedistilleerd water opgelost en komt overeen met 226 mg zink. (2)

10


Vit B1 (thiamine), ascorbinezuur en inositol Thiamine of vitamine B1 is een wateroplosbare vitamine, betrokken bij de energieproductie en de koolhydraatstofwisseling. B1 speelt ook een rol bij de geleiding van zenuwimpulsen. Een chronisch tekort uit zich in de ziekte beriberi. Oefent een rustgevende werking (anti-angst effect) uit op het centrale zenuwstelsel en is een cofactor bij de recyclage van glutathion die als spil functioneert van het antioxidant en het detoxificatie systeem. De conditie en de werking van het geheugen hangen van dit vitamine af! Benfothiamine blijkt bij ratten effectief tegen uveïtis, een ontstekingsziekte van de oogbal en een belangrijke oorzaak van blindheid.(3) Thiamine komt wijdverspreid voor in voedsel, maar meestal in kleine hoeveelheden. De meest geconcentreerde bron is gedroogde gist. Andere rijke bronnen zijn vlees (varken, lam en rund), gevogelte, hele granen, noten, peulvruchten en melk.

Tryptofaan is een uitgangsstof voor de biosynthese van de neurotransmitter serotonine. Deze stof speelt een rol in ons lichaam en heeft invloed op stemming, zelfvertrouwen, slaap, emotie, seksuele activiteit en eetlust. Tryptofaan komt voor in kikkererwten, melk, bananen, kwarkkaas en chocolade. Het menselijk lichaam maakt niacine (vitamine B3) aan uit tryptofaan. Een groot tekort aan vitamine B3 kan door een tekort aan tryptofaan. In een stresspil ’s morgens voor een examen kan 100 mg B3 samen met de andere vitaminen een synergie vormen bij stress. DMAE 50 mg/d Dimetylaminoethanol (DMAE) is een membraamstabilisator en een antioxidant. Het verhoogt de concentraties van de neurotransmitter acetylcholine en ondersteunt diverse neurologische functies. Recent onderzoek heeft aangetoond, dat DMAE ingebouwd wordt in de cellulaire membranen van neuronen in de hersencellen. Het ondersteunt daarmee een goede stabiliteit en functie van deze membranen. DMAE beschikt ook over antioxidatieve eigenschappen en kan neurologisch weefsel beschermen tegen schade en degeneratie t.g.v. vrije radicalen. De neurotransmitter acetylcholine is vooral van belang voor het gedrag, het leervermogen en de geheugen- en gezichtsfuncties. De aansturing van de ogen en het functioneren van de oogzenuw zijn bijvoorbeeld mede van acetylcholine afhankelijk. Acetylcholine speelt ook een belangrijke rol bij de

Voedingsdossier

Fig 5 Sardines bevatten veel DMAE

peristaltiek van het maagdarmkanaal en bij het regelen van de druk in bloedvaten. Klinische studies tonen aan, dat DMAE een gunstig effect kan hebben op hyperactiviteit, chronische vermoeidheid, milde depressiviteit en stoornissen van de motorische coördinatie.Sardines bevatten veel DMAE, maar ook andere vette vissen bevatten deze stof. Eet vaker een sardientje Ubichinon of CoQ10 30 mg Het ubichinon of co-enzym Q10, is een vetoplosbare, vitamine-achtige stof die in alle menselijke en dierlijke cellen voorkomt. Co-enzym Q10 kan in principe door het lichaam uit het aminozuur tyrosine worden aangemaakt en is een bijproduct van de cholesterolsynthese. De belangrijkste functie van Q10 is die van cofactor in de energieproductie of ATP-productie in de cel. In het mitochondrium zorgt het samen met zuurstof in de elektronentransportketen of ademhalingsketen om energie aan te maken. Het is ook belangrijk als antioxidant. Cellen die veel energie nodig hebben, zoals hart-, nier-, leveren spiercellen, bevatten relatief veel mitochondria, en dus ook veel co-enzym Q10.

Bestaat er een supplement dat de concentratie, geheugen, energie verhoogd? Deze vier onderstaande stofjes kunnen samen in een goede synergie werkzaam zijn voor studenten.

CDP-choline (Cytidine Difosfaat-Choline) wordt gebruikt als stimulans voor het brein. Het verbetert het leervermogen. CDP-Choline verbetert het geheugen, vooral als dit niet meer optimaal functioneert. Het verbetert de bloeddoorstroming in de hersenen. Het verbetert de acetylcholine stofwisseling. Op die manier verhoogt het ook de noradrenalineproductie. Dit zorgt voor extra mentale energie. CDP-choline heeft een beschermende werking op de zenuwcellen bij o.a. zuurstofgebrek en hartzwakte. Ook verbetert het geheugen en leervermogen. Krulolie bevat ook choline. Rhodiola rosea is een van de beste adaptogenen met een breed werkingsspectrum. Het is stimulerend en energiegevend, zonder de nerveuze energiestoot van bijvoorbeeld koffie. Rhodiola rosea (Russische Rhodiola) heeft alle voordelen van Ginseng en Eleutherococcus. De overheid van de vroegere Sovjet Unie gaf Rhodiola al aan haar kosmonauten en atleten. DMAE is de voorloper van de belangrijke neurotransmitter acetyl-choline. DMAE is een afkorting van dimethyl-amino-ethanol. Het is een natuurlijke en veilige substantie, die gevonden wordt in vis en gemakkelijk door de hersenen wordt opgenomen. In de hersenen en in de zenuwcellen wordt het omgezet in acetylcholine.


11

Voedingsdossier

Acetylcholine is een stof die geassocieerd wordt met intelligentie en heldere alertheid. DMAE verbetert het humeur en het geheugen en verhoogt de fysieke energie. DMAE kan soms chronische vermoeidheid verminderen evenals milde depressies.

Advies: Om minder verslaafd te zijn aan een overmaat koolhydraten moet de student veel meer essentiële vetzuren in zijn voeding gebruiken, met name linolzuur en alfa-linoleenzuur (vlaszaadof lijnzaadolie) de twee enige basisvetzuren, die als precursors alle andere vetzuren in het lichaam kunnen aanmaken. Deze vetzuren en haar afgeleide omega-6 en omega-3 vetzuren hebben talrijke functies, waarbij de belangrijkste functie is om in de 98.000 km celmembranen te worden geïntegreerd. Deze basis vetzuren bepalen de kwaliteit en de eigenschappen van de membranen. Het overmaat melkzuur kan je aldus verminderen door minder koolhydraten te eten, het insulinehormoon beter te regelen met zink, chroom en liponzuur.

Acetyl L-carnitine is een afgeleide van L-carnitine. Het heeft een gunstig effect op de stofwisseling van de zenuwcellen, o.a. in de hersenen. Acetyl L-carnitine heeft dan ook een gunstig effect op de mentale vermogens. De meeste mensen melden een toegenomen scherpte en helderheid en zijn meer gefocust. AcetylL-carnitine is een tonicum voor de geest.

Bij het studeren hebben studenten heel wat stofjes nodig voor een maximale prestatie te kunnen leveren. Vooreerst moeten 2 toxische stoffen worden geëlimineerd die de hersenfunctie drastisch kunnen verlagen. Deze stofjes zijn overmaat melkzuur en ammoniak. Melkzuur leidt tot een lactaatacidose, waarbij het lichaam en ook de hersenen verzuren en daardoor slecht functioneren. De enkelvoudige suikers moeten volledig vermeden en de samengestelde koolhydraten drastisch verlaagd worden om de anaërobe weg te ontlasten en minder melkzuur aan te maken.

Het overmaat ammoniak, een afvalproduct van de eiwitten, kan opgevangen worden met extra glutaminezuur, dat Het lichaam beschikt over 4 manieren tijdelijk het ammoniak kan binden om om energie te leveren om biochemidan af stofwisseling. te geven aan de ureumcyclus. verbetert de bloeddoorstroming in de alle hersenen. Het verbetert dehet acetylcholine Op die manieren verhoogt het ook de noradrenalineproductie. Dit zorgt voor mentale energie. sche fysiologische reacties optimaal Hetextra ammoniak of de overtollige stikstof CDP-choline heeft een beschermende werking op de zenuwcellen bij o.a. zuurstofgebrek en hartzwakte. te verlopen. De wordt uitgescheiden via de nieren als Ooklaten verbetert het geheugen en ogenblikkelijke leervermogen. Rhodiola rosea is een van de beste adaptogenen met een breed werkingsspectrum. Het is stimulerend en energie is voor een 8 à 9 sec aanwezig ureum in de urine. Melkzuur en ammoenergiegevend, zonder de nerveuze energiestoot van bijvoorbeeld koffie. Rhodiola rosea (Russische Rhodiola) heeft alle voordelen van Ginseng en Eleutherococcus. De overheid van de vroegere Sovjet om acute situaties de baas te kunnen, niak kunnen black-outs veroorzaken in Unie gaf Rhodiola al aan haar kosmonauten en atleten. DMAE is de voorloper van devoor belangrijke DMAE is een afkorting van creatinefosfaat zorgt eenneurotransmitter 20 à 30 sec acetyl-choline. de hersenen! di-methyl-amino-ethanol. Het is een natuurlijke en veilige substantie, die gevonden wordt in vis en energie, uit koolhydragemakkelijkde dooranaërobe de hersenen weg wordt opgenomen. In de hersenen en in de zenuwcellen wordt het omgezet in acetylcholine. is een die geassocieerd met intelligentie en heldere alertheid. Orthomoleculaire energie ondersteunen ten (suikers)Acetylcholine komt goed opstof gang nadat wordt

Geen prestatie zonder energie

DMAE verbetert het humeur en het geheugen en verhoogt de fysieke energie. DMAE kan soms

Permanente eliminatie van ammoniak en ureum is hoogstnodig opdat dan meer zuurstof in de hersenen kunnen worden opgenomen en de hersenfuncties beter kunnen ondersteund worden door extra supplementen. Acetylcarnitine transporteert als een carrier de vetten naar de scheikundige fabriekjes doorheen de membraan van de mitochondriën, om deze daar af te breken of te oxideren met de hulp van zuurstof en er uiteindelijk energie uit te halen. Om betere intellectuele prestaties neer te zetten moet meer en efficiënt energie aangemaakt worden. En dit kan maar indien de student dagelijks extra meer vetzuren en carnitine toevoegt en zuurstof tankt!

chronischetwee vermoeidheid verminderen evenals milde depressies.Het mitochondriën zijn de energielevevorige energievormen worden Acetyl L-carnitine is een afgeleide van L-carnitine. Het heeft een gunstig effect op de stofwisseling van uitgeput en geeft het lichaam een ener-heeft danranciers en moeten goed ondersteund de zenuwcellen, o.a. in de hersenen. Acetyl L-carnitine ook een gunstig effect op de mentale vermogens. De meeste mensen melden een toegenomen scherpte en helderheid en zijn meer gefocust. gie gedurende een 10 à 30 minuten. Na worden bij het studeren. In de respiraAcetyl-L-carnitine is een tonicum voor de geest. deze belastingsduur moet de aërobe weg tieketen van het mitochondrium wordt Geen prestatie zonder energie inspringen om alle prestaties langer aan ATP energie aangemaakt. Het lichaam beschikt over 4 manieren om energie te leveren om alle biochemische en fysiologische reacties optimaalDeze te latenlaatste verlopen.kan De ogenblikkelijke energie is voor een 8 à 9 tanken sec aanwezig acute te houden. ook glucose • Zuurstof enom regelmatig water situaties de baas te kunnen, creatinefosfaat zorgt voor een 20 à 30 sec energie, de anaërobe weg uit gebruiken, maarkomt zal goed vooral alsnadat energiedrinkenworden uitgeput en geeft het koolhydraten (suikers) op gang vorige twee energievormen lichaam een energie gedurende een 10 à 30 minuten. Na deze belastingsduur moet de aërobe weg bron de vetzuren moeten kiezen om • Koolhydraatmetabolisme inspringen om alle prestaties langer aan te houden. Deze laatste kan ook glucose gebruiken, maar zal moduleren vooral alsenergie energiebrontedekunnen vetzuren moeten kiezen omZie langer energie te kunnen aanmaken. Zie de grafiek langer aanmaken. met Chroomnicotinaat: 200 μg/d, hieronder. de grafiek hieronder. Zinkmonomethionine: 150 mg/d, Vanadylsulfaat: 50 à 150 mg/d • Megadosis Vit B complex 1 à 2 x/d. • Vit E complex: 200 à 800 IE (met tocoferolen en tocotriënolen). • Magnesium-chelated samen met kalium: 250 mg 2 à 4 x/d. • Multi vitamine-mineraal-complex 1 x/d. • Acetylcholine: 300 mg/d of meer FigAandeel 6 Aandeel inin energieaanvoer in % bij verschillende energieaanvoer in % bij belastingsduur.

verschillende belastingsduur.

12


Voedingsdossier

Fig 7 Links: Een driedimensionale tekening van een mitochondrium. Rechts: een elektronenmicroscopische foto van een mitochondrium. Een menselijke cel kan tot 2000 mitochondria bevatten. De cristae is het onderdeel van de binnenste membraan waar de cellulaire brandstof ATP gevormd wordt.

• Geen extra ijzer, wel de Fe absorptie ondersteunen met B9, B6, B12, Vit C en koper. • Essentiële VZ: ω6/ω3 =1/1 à 2/1 naargelang het dieet meer of minder vis en lijnzaad bevat! Lijnzaadolie 1 à 2 sl/d (langzaam opbouwen!) • Jodium: regelmatig zeewieren (225 μg) en vis- zeedieren eten. • Seleniumcysteine is nodig om het schildklierhormoon T4 om te zetten in T3: 200 μg/d. • L-Glutamine: 250 mg tot 1000 mg • L-Phenylalanine: 250 μg • L-Tyrosine: 50 mg • Niacinamide of Vit B3: 2x 250 mg/d (geeft geen flush!) • DMAE bitartraat (dimethylaminoethanol): 350 mg/d • Coenzym Q10 (ubiquinol olievorm): 60 à 120 mg/d ‘s morgens. • NADH 2,5 à 5 mg 2 x/d of 500 mg niacine (Vit B3) of niacinamide bij chronisch vermoeide studenten • MSM of methylsulfonylmethaan: 500 mg 1 à 3 x/d om zwavel aan te vullen, die wij nodig hebben om zwavel te restaureren die door de micro-oven werd vernield. • Phosfatidylserine: 100 mg 3x/d. Wetenschappelijke studies laten zien hoe fosfatidylserine (4,5) het cortisolgehalte bij jonge mensen, die last hebben van een acute én chronische stressor, zoals examenvrees, met circa 30 % laat dalen. Stress kan zowel lichamelijk als geestelijk zijn. Voor studenten kan suppletie met fosfatidylserine minder examenspanning en betere resultaten betekenen. • Ook volwassenen met overbelaste zenuwen hebben met deze plantaardige fosfolipide een veilig en rustgevend alternatief. Uit recente studies blijkt dat

fosfatidylserine in staat is het humeur en optimaal denkvermogen van studenten zodanig in evenwicht te brengen dat ze hun eigen grenzen minder snel zullen overschrijden. De student kan daardoor stressvrij tot aan zijn piekmoment optimaal zijn cursussen leren. • Voor het eerst werd ook bewezen dat fosfatidylserine in staat is mentale stress bij jonge mensen op een significante manier te verminderen. 48 studenten namen deel aan een mentale stress test. De helft van de deelnemers kreeg gedurende dertig dagen 300 milligram fosfatidylserine per etmaal. De andere groep ontving een placebocapsule. Na een maand werden alle vrijwilligers uitgenodigd om snel, onder tijdsdruk een aantal wiskundige oefeningen te doen. De stress die veroorzaakt werd door de psychische druk van de rekenproef was duidelijk kleiner bij de groep die fosfatidylserine had gekregen. De studenten behaalden ook betere resultaten omdat ze zich meer zelfverzekerd voelden en duidelijk méér controle hadden over hun beschikbare energie.

Fosfatidylserine is een belangrijke kandidaat voor langdurige suppletie om het functioneren van de hersenen te ondersteunen. Het is aan te bevelen fosfatidylserine continu in te nemen. Wanneer gestopt wordt, verdwijnt het effect geleidelijk. Referenties

1. Faché Walter. Gezondheidsboekje Slank en gezond. Publi Media FIOW, 2005. 2. Chem Soc Rev 15, 1986; p117-118 3. Yadav UC, Subramanyam S, Ramana KV. Prevention of endotoxin-induced uveitis in rats by benfotiamine, a lipophilic analogue of vitamin B1. (2009) Invest Ophthalmol Vis Sci 50:2276-2282. 4. Hellhammer J, Fries E, Buss C, Engert V, Tuch A, Rutenberg D, Hellhammer D. Effects of soy lecithin phosphatidic acid and phosphatidylserine complex (PAS) on the endocrine and psychological responses to mental stress. Stress. 2004 Jun;7(2):119-26 5. Sakai M., Yamatoya H., Kudo S. Pharmacological effects of phosphatidylserine enzymatically synthesized from soybean lecithin on brain functions. J. Nutr. Sci. Vitaminol 1996; 42: 47-54. 6. Faché Walter. Studeren met orthomoleculaire voeding. Monografie nr 16. Publi media FIOW. 2001-2013


13

Orthotarische recepten

Gezond ontbijt belangrijk voor opgroeiend kind en student

Annick Kindermans

W

at is een gezond ontbijt? En waarom is het van vitaal belang om goed te ontbijten? Een goed ontbijt levert je kind essentiële vetten, eiwitten, volwaardige ongeraffineerde koolhydraten, vitaminen, mineralen en andere actieve stoffen, dus alle voedingsstoffen voor een goede lichamelijke en geestelijke groei. Dit resulteert onder andere in een goede concentratie, een optimaal leervermogen en een vitaal en blij gevoel. Je kind heeft de hele dag profijt van een goed ontbijt. Geef je kind dus geen snelle hap maar een zo gevarieerd en volwaardig mogelijke start van de dag. Met een ontbijt voed je zowel je lichaam als je geest. Sla dus zeker geen ontbijt over. De traditioneel Chinese geneeskunde gaat ervan uit dat alle organen gedurende twee uur per dag een piekactiviteit hebben en twaalf uur later een minimum activiteit.

met wat limoen- of citroensap) of de meer zuiverende dranken als zelfgemaakte groentesap (bijv. van wortel, selderij en spinazie), vruchtensap (bijv. appel, pruim, druiven en sinaasappel), granendrank (bijv. gerst), wortelthee (bijv. kliswortel, paardenbloem) en bloementhee (bijv. kamille- en oranjebloesem). Hieronder vind je enkele lekkere en vitale recepten voor een ontbijt of tussendoortje. Doorbreek je klassieke ontbijtgewoontes stapsgewijs en neem je kinderen geleidelijk mee naar een steeds gezonder eetpatroon!

Havermout-bessenkoekje (ca. 10 stuks) Aangezien het piekmoment van de maag tussen zeven en negen uur ‘s morgens ligt, is het belangrijk om goed te ontbijten. De minimum activiteit van de maag is van zeven tot negen uur ‘s avonds. Om die reden is het niet goed om na zeven uur ‘s avonds veel te eten. Met een verantwoord en lekker ontbijt geef je je opgroeiende en lerende kind de juiste start van de dag. Hoewel onze hersenen het vaak niet als zodanig registeren, hebben we bij het ontwaken eerder dorst dan honger. Dit is te wijten aan de uitdroging die tijdens de nacht plaats vindt. Vergeet ‘s morgens dus vooral niet te drinken want dit brengt de energie terug in het lichaam. Kijk uit met te koude dranken, dranken op kamertemperatuur of warme dranken zijn goed. Te koude dranken koelen de maag- en miltzone te veel af. Gebruik bijvoorbeeld licht zuiverende dranken als warme thee (bijv. gember en jasmijn), groentebouillon (bijv. kool en peterselie in misosoep), water (evt.

14


Ingrediënten: •• 1 kopje havermout •• ½ kopje gierstvlokken •• 4 el amarant •• ½ kopje gojibessen

•• ½ gedroogde cranberry’s •• ½ kopje vijgen •• 2 el agavesiroop •• 2 bananen (optioneel)

Werkwijze: Verwarm de oven voor op 160°C. Doe alle ingrediënten samen in de blender of keukenmachine. Begin met de banaan en voeg dan de rest toe. Maal het geheel kort. Bekleed de bakplaat met bakpapier of gebruik een antikleefmat*. Schep het mengsel in een vormpje en strijk het glad met een lepel, ongeveer 1½ -2 cm dik. Verwijder de vorm. Vul de volgende vorm. Bak de koekjes circa 15-20 minuten in de oven mooi bruin. * Antikleefmat: de antikleefmat is gemaakt van silicone geïmpregneerd glasweefsel. Het is ideaal voor patisserie en brood. Invetten is overbodig. De mat is hittebestending van -40°C tot 300°C en is eenvoudig te reinigen met een spons.

Orthotarische recepten

Wat is Kombu? Kombu is een eetbare soort bruinwier dat veel in Noordoost-Azië wordt gegeten. Het wordt veel gebruikt in de Japanse keuken als één van de drie hoofdingrediënten van dashi, een soort bouillon. Kombu wordt meestal gedroogd verkocht of versnipperd tot “Oboro kombu”. Het wordt ook vers gegeten als sashimi. Verder wordt kombu gebruikt om bonen beter verteerbaar te maken door het mee te laten koken met de bonen. Kombu is rijk aan jodium, calcium, kalium, magnesium, ijzer, natrium, chroom, eiwit, mannitol, fosfor, alginaat, fucoidan, laminarin, caroteen, germanium, fytohormonen, voedingsvezels en vitamine A, C, D, E en K en de B-vitaminen. Kombu is tevens een goede bron van het essentiële aminozuur glutaminezuurVooral het mineraal jodium is voor velen een essentieel nutriënt: onze westerse voeding bevat weinig jodium en dit mineraal is van groot belang voor een normale groei en ontwikkeling. Allergieën Bij allergieën is het belangrijk dat de voeding voldoende levende enzymen en natuurlijke probiotica bevat. Hierdoor wordt een dusdanig ‘ortho-enzymmilieu’ in de darm gecreëerd waardoor er geen allergie of intolerantie kan ontstaan. Enzymen verteren eiwitten tot aminozuren en breken immuuncomplexen af. Gebruik daarom regelmatig gefermenteerde producten zoals miso, tamari, umeboshi, tempeh en gepekelde groenten. Miso is een bruine, donkere, smeuïge pasta en heeft een zoute smaak. Meestal wordt miso in soep gebruikt, maar je kunt het ook gebruiken als smaakmaker voor een sausje of een gerecht. De smaak van miso is afhankelijk van welke basis is gebruikt: gerst, soja of rijst. Daarbij smaakt de ene miso sterker dan de andere, afhankelijk van het fermentatieproces. Miso bevat zeer veel bacteriën en enzymen die de spijsvertering ondersteunen. De voordelen van probiotica kennen we allemaal. Daarnaast bevat miso veel vitaminen, mineralen en eiwitten. De eiwitten zijn door het fermentatieproces reeds omgezet in essentiële aminozuren. Hierdoor zijn ze makkelijk opneembaar.

Zoete rijstpap Ingrediënten: •• 1 kopje volle rijst •• 1 kopje zoete rijst (of kleefrijst) •• 8 kopjes water •• 1 stukje kombu (1/4 van een stuk)

•• scheut kokosmelk •• evt. rozijnen, gojibessen of stukjes gedroogde abrikozen •• evt. kaneel •• snufje zout

Breng de rijst met water en kombu aan de kook. Voeg een snufje zout toe als de rijst kookt. Kook de rijst op een laag vuurtje 1½ – 2 uur. Verwijder vervolgens het stukje kombu. Voeg de kokosmelk en eventueel de stukjes abrikozen, rozijnen en gojibessen toe. Breng de rijstepap op smaak met kaneel.

Tip: Week de rozijnen, bessen of abrikozen van tevoren. Naar wens kan het weekwater ook worden toegevoegd aan de rijst.

Pompoen- of wortelpannenkoekjes (± 10 stuks) Ingrediënten: ••125 gr tofu ••½ kopje kamut- of speltmeel ••½ kopje polenta ••½ water ••1 kopje fijne havervlokken ••1 snufje

zeezout ••Fijn geraspte wortel, pompoen, prei of pijp ajuin(±100 gr) 2 el olijfolie ••Eventueel vormpjes (ronde ringen)

Variaties voor zoete variant: • rozijnen • speculaaskruiden • rijststroop

Werkwijze: Voeg in een grote kom de tofu samen met het meel, de polenta, de havervlokken, het water en het snufje zout. Kneed alles goed door elkaar. Het is een vrij dikke deegmassa. Laat het geheel een uurtje rusten op het aanrecht.

Rasp de pompoen, wortel en/ of prei fijn. Voeg de groenten en de olie toe aan het deeg. Voeg eventueel rozijnen en speculaaskruiden toe. Verhit een koekenpan met antikleeflaag. Bak pannenkoeken van het deeg. Serveer de pannenkoeken met rijststroop, appelstroop, ahornsiroop of kokosbloesemsuiker. Mmmhhhh ze zullen ervan smullen!

Tip: •• Zout wordt toegevoegd om het verzurende effect van granen af te zwakken. •• Geef kinderen tot vier jaar geen volkorenproducten of zwaar verteerbare broodsoorten. Jonge kinderen kunnen grove vezels nog lastig verteren. In het algemeen moeten granen langzaam worden opgebouwd om een allergie te voorkomen.


15

Eetwij(s)zer Deze rubriek spoort de lezer aan om verstandig met eten om te gaan. Met deze tips en adviezen reiken we een leidraad aan om dag na dag tot een beter voedingspatroon te komen voor jezelf, je kinderen en je huisdieren. Voedingsstoffen zijn epigenetische signalen die je genen positief manipuleren.

Energiedrankjes: weet wat je drinkt! Angélique De Beule

H

et aantal jongeren dat regelmatig (geest)opwekkende, energiegevende en vooral hippe drankjes drinkt, groeit de laatste jaren enorm. Jaarlijks stijgt de omzet van energiedrankjes met ruim tien procent. De meest bekende voorbeelden zijn Red Bull, Burn, Monster en Bullit. Energiedranken zijn frisdranken waaraan stimulerende stoffen als cafeïne, taurine en glucuronolacton zijn toegevoegd. Energiedranken heten ook wel hypertone dranken vanwege het hoge suikergehalte. De Nederlandse Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst (GGD) waarschuwt in de zomer van 2012 voor de gevaren van energiedrankjes bij kinderen. Volgens GGD-directeur Laurent de Vries zijn de drankjes slecht voor de gezondheid. “Een kind van acht mag maximaal 60 mg cafeïne per dag. In één blikje energiedrank zit al 80 mg.” De energiedrankjes stimuleren het zenuwstelsel, zijn stressverhogend en kunnen ondermeer hartkloppingen, angststoornissen en slaapproblemen veroorzaken. Op lange termijn zijn deze drankjes zelfs verslavend. GGD en verbruikersorganisaties pleiten ervoor dat deze drankjes niet meer verkrijgbaar zijn in de supermarkt en dat de etiketinformatie op de blikjes wordt voorzien van een duidelijke waarschuwing. In sommige Europese landen geldt zelfs een verbod op de verkoop van energiedrankjes aan kinderen. Andere landen, zoals België, zien de energiedrankjes als vorm van voedingssupplement en vinden de verkrijgbaarheid daarom geen probleem. In het Europees Parlement wordt nu gesproken over een waarschuwing op het etiket van de blikjes. Een booster is een energiedrank waaraan geen alcohol is toegevoegd. Ze bevatten allerlei stimulerende stoffen zoals cafeïne, guarana en taurine. Deze boosters geven de consument méér dan vleugels, zo blijkt. Wie regelmatig te veel cafeïne binnenkrijgt, kan last krijgen van rusteloosheid, angstgevoelens, prikkelbaarheid, hoofdpijn, beven, duizeligheid, suizende oren, slaapproblemen en hartkloppingen. Wat te veel is, verschilt sterk per persoon. Niet iedereen is even gevoelig voor de werking van cafeïne. Taurine is een stof dat het vochtgehalte in onze hersenen én onze hartfrequentie regelt. Te veel taurine verhoogt de stofwisseling zodanig dat

16


men er hoofdpijn en diarree van kan krijgen. Naast deze hoge concentraties cafeïne en taurine, bevatten deze hippe drankjes minstens negen klontjes suiker (blikje á 250ml). Deze dranken zijn hiermee medeverantwoordelijk voor het sterk groeiend aantal jongeren dat kampt met overgewicht en tandproblemen. Als er wel een scheutje alcohol aan de energiedrank is toegevoegd dan wordt een booster, een breezer genoemd. Eigenlijk bestaan deze mixdrankjes met alcohol al jaren. Ze werden vroeger vooral privé of in het café gemixt. De laatste jaren zijn nieuwe afgeleiden bedacht. Deze limonadeachtige mixdrankjes, zoals Bacardi

Eetwij(s)zer

Breezer of Wodka Red Bull zijn van tevoren gemixte met sterke drank. Doordat het alcoholpercentage onder de vijftien procent blijft, mogen deze drankjes ook in de supermarkt worden verkocht. Omdat de drankjes zoet smaken, proef je de alcohol minder. In vergelijking met bier drinkt een breezer makkelijk weg en drink je snel een grotere hoeveelheid. Een shooter wordt voornamelijk verkocht in miniatuurflesjes vanaf twee centiliter. Dit drankje dien je in één teug, als een shot, te drinken. Ze worden ook verkocht in reageerbuisjes en capsules. De inhoud bestaat uit likeuren met alcoholpercentages van zestien tot twintig procent.

Student wil extra energie In 2007 deed men een onderzoek bij 496 Amerikaanse studenten omtrent het gebruik van energiedranken. Daaruit bleek dat deze drankjes niet alleen populair zijn tijdens de examenperiode, maar ook de nodige “boost” geven tijdens een avondje uit en het liefst worden gecombineerd met alcohol. De ondervraagde studenten gaven zes verschillende situaties aan waarbij ze een extra energieboost goed kunnen gebruiken: 1. In 67% van de gevallen, wanneer men onvoldoende heeft geslapen. 2. Om in het algemeen meer energie te krijgen (65%). 3. Meer dan de helft verkiest een mix van energiedrankjes met alcohol bij een avondje uit. Ze hebben het gevoel dat ze minder drinken. 4. Slechts op de 4de plaats tijdens de examenblok en/ of uitwerken van een groot project. 5. Om een lange autorit te overbruggen(45%). 6. Last but not least (17%) wanneer men een kater heeft.

Wat leveren de energiedranken? Cafeïne: een blikje van 25 cl bevat doorgaans 80 mg cafeïne, wat vergelijkbaar is met één kopje koffie. In 2008

werd de verpakkingsgrootte opgetrokken tot 33 cl, dat overeenkomt met zo’n 106 mg cafeïne per consumptie. Vaak voegt men cafeïne toe onder de vorm van Guarana, een Braziliaanse klimplant, die zaden draagt met de stof guaranine. Guaranine is een natuurlijke stof, die net als cafeïne, stimulerende eigenschappen bezit. Taurine: de werking van taurine is voor het eerst ontdekt door Japanse piloten. Zij ondervonden dat taurine vermoeidheid tegen ging na lange afstandsvluchten. Taurine werd voor het eerst aangetroffen in ossengal. Hiermee is de link gelegd met de twee rode stieren op de verpakking van Red Bull. B-complex: vitamine B3, B5, B6, B12 en in sommige drankjes wordt ook inositol toegevoegd. Ginseng: een medicinale plant die voornamelijk werkt als geest opwekkend en mentaal versterkend middel. And last but not least... Suikers: die oplopen tot 5 g per blikje van 33 cl. Ondertussen bestaan er ook suikervrije varianten op basis van aspartaam, ascesulfaam-K en sucralose, die door hun intense zoetkracht (300-600 x sterker t.o.v suiker) verwaarloosbare caloriëen met zich meebrengen en bijgevolg een “vals” energiegevoel kunnen teweegbrengen.

Energiedrank als voedingssupplement? Begin dit jaar publiceerde de Belgische Gezondheidsraad het document met als titel: “Gebruik van cafeïne in voedingsmiddelen.” In dit document schrijft de Belgische Gezondheidsraad dat energiedrankjes onder de vorm van “voedingssupplementen” circuleren op de Europese markt en ze daarom zonder enig probleem verkrijgbaar zijn op onder andere de Belgische markt. Een energiedrank als voedingssupplement? Laten we de inhoud van een energiedrank onder de “orthomoleculaire loep” bekijken: wat, waar en hoe is hun rol in onze biochemische processen.


17

Eetwij(s)zer

18

Ingrediënt

Wat

Bronnen

Orthomoleculair

Toxciciteit / Problemen

Cafeïne

Plantaardige alkaloiïde die oorspronkelijk fungeert als natuurlijk persticide in verschillende planten. Cafeïne wordt nu voornamelijk als genotsmiddel gebruikt

Koffie, cola, chocolade, thee

Antioxidant

• Bij overmaat kan het zorgen voor uitdroging • Stimuleert het zenuwstelsel • Verstoort het suikermetabolisme, de hormoon-regulatie en verschillende enzymreacties • Kan leiden tot hartkloppingen, angststoornissen en slaapproblemen

Taurine

Zwavelhoudend aminozuur dat in het lichaam (lever) wordt gemaakt uit methionine en cysteïne

Vis, vlees

• Stimuleert het Ondersteunt geheugen zenuwstelsel Antioxidant • Kan leiden tot (ernstige) Ontgiftende werking hoofdpijn en diarree Cholesterol verlagend en voorkomen van galstenen Beschermt de ogen

Vitamine B3 Niacine

Wateroplosbaar vitamine: kan door het lichaam zelf worden aangemaakt

Kip, wild, vis, paddestoelen, pinda’s, biergist, dadels en gedroogde abrikozen

Speelt een belangrijke rol in aërobe en anaërobe verbranding

Vitamine B5 Panthoteenzuur

Wateroplosbaar vitamine

Volkoren producten, rijst, biergist, noten, vruchten en groenten

Maakt deel uit van co-enzym A, de sleutel van de hele biochemie

Vitamine B6 Pyridoxine

Wateroplosbaar vitamine: in de voeding meestal gebonden aan een eiwit

Kip, lever, vette vis, banaan, noten, maïs, bonen en rozijnen

Een cofactor samen met zink bij veel enzymatische reacties Helpt samen met vitamine B12 homocysteïne te verlagen

Vitamine B12 Cobalamine

Wateroplosbaar vitamine: wordt opgeslagen in de lever

Vlees, vis, rauwe melk en eieren

Vorming rode bloedcellen Synthese DNA Verhoogt geheugenconcentratie Ondersteunt zenuwstelsel Ontgiften

Inositol

Vetoplosbaar vitamine: zit vaak in een B-complex.

Onder de vorm van fytinezuur in brood en soja

Regelt de calciuminflux van de cel en speelt o.a. een belangrijk rol bij osteoporose

Ginseng

Klimplant uit Azië en Noord-Amerika

Versterkt het concentratievermogen

• Nierproblemen • Bloedingen • Niet in combinatie met bepaalde medicijnen

Koolhydraten: Mono-, dien trisacchariden

Geraffineerde Met name glucose en fructose worden gebruikt of graanproducten kunstmatige zoetstoffen als brood, koek en pasta. Snoep, suiker, fruit

Ongeraffineerde granen zijn nodig voor onze dagelijkse energiebalans! Het lichaam heeft geen geraffineerde koolhydraten nodig, ook niet in de vorm van een energiedrank.

Een overmaat aan geraffineerde graanproducten leidt tot: • Obesitas • Leververvetting • Hyperinsulemie • Diabetes type II • Cardiovasculair • Gewrichtsproblemen


• Flush • Belastend voor de lever

Eetwij(s)zer Conclusie Een voedingssupplement is een voedingsmiddel dat bedoeld is als aanvulling op de normale voeding. Het is, volgens de wet, een geconcentreerde bron van één of meerdere vitaminen, mineralen of andere nutriënten met een voedingskundig of fysiologisch effect. Dit artikel geeft aan dat energiedrankjes de gezondheid zeker niet bevorderen, eerder benadelen. Om die reden voldoen energiedrankjes niet aan de definitie van een voedingssupplement. Kies in plaats van deze kunstmatige energiedranken voor werkelijke energieboosters om je lichaam en geest te ondersteunen. Zoals versgeperste sappen van groenten en fruit, in de vorm van bijvoorbeeld een smoothie. Voeg 1 à 2 soeplepels lijnzaad- of hennepolie toe en je krijgt een drank vol energieleverende vitaminen, mineralen, essentiële vetzuren en vezels. Je totale lichaam en geest wordt met een dergelijke vitale drank ondersteund. Op pagina 20 vind je gezonde recepten van overheerlijke energieboosters.

Figuur. De vereniging van tandartsen waarschuwt voor onomkeerbare tanderosie veroorzaakt door de zure pH van energiedrankjes.

Twee versterkende basispiramides voor de student Hieronder staan twee basismodellen die de student helpen fysiek en mentaal gezond en krachtig te blijven. Dit is een optimale basis van waaruit de student goede schoolresultaten kan behalen. A) Voedingsdriehoek •• Start met een gezond ontbijt waarbij je zoveel mogelijk kiest voor ongeraffineerde graanproducten( haver-, gierst-, boekweitvlokken, volkorenbrood,…). Ongeraffineerde graanproducten zijn een belangrijke energieleverancier voor jouw hersenen. •• Gebruik de macronutriëntenregel: 50% koolhydraten, 30% essentiële vetzuren en 20% eiwitten (op basis van totaal aantal caloriëen/dag). Op deze manier voorzie je het lichaam en de geest van een uitgebalanceerde energieaanvoer en krijg je alle bouwstoffen voldoende binnen. •• Vermijd vetrijke of zware maaltijden. De vertering van dergelijke maaltijden vraagt dusdanig veel energie dat dit de hersenstofwisseling, waaronder het leren, benadeelt. •• Streef naar een stabiele bloedsuikerspiegel. Kies regelmatig gezonde en lichte tussendoortjes zoals yoghurt, fruit, verse groentesoep of een handje noten. Walnoten zijn bijvoorbeeld rijk aan omega- 3 vetzuren; omega3-vetzuren zijn essentieel voor een goede hersenwerking. •• Kies voor een basische voeding: groenten, fruit, sojabonen, amandelen... want verzuring van de weefsels plegen een aanslag op het concentratievermogen. •• Voorzie je lichaam van voldoende vocht. Drink regelmatig en minimaal zo’n twee liter vocht. Vermijd dranken met alcohol en cafeïne want zij drogen het lichaam uit, evenals de hersencellen.

•• Gun je lichaam een goede nachtrust. Ga op tijd naar bed en eet zo’n twee uur voor het slapengaan niet meer of zo min mogelijk. B) Fysiek – Techniek – Strategie – Mentaal Dit model wordt in heel wat vechtsporten gebruikt en kan ook worden toegepast tijdens de examenperiode. 1. Fysiek: naast goede voeding, op regelmatige basis bewegen en ontspannen. Hierdoor creëer je een goed uithoudingsvermogen en behoud je de focus. 2. Techniek: ieder heeft zijn eigen manier om te studeren. Zorg ervoor dat je in alle rust en met voldoende energie studeert. Schenk hierbij ook aandacht aan straling: het bellen met GSM en iPhone warmen de hersenen op. Dit gaat ten koste van je concentratievermogen. 3. Strategie: stel voordat je begint een gericht studeerplan op. Houd daarbij rekening met pauzes om te eten, te bewegen en te slapen. Door het hanteren van een vaste structuur verkrijg je rust en heb je relatief meer ruimte, tijd en energie om te leren. 4. Mentaal: je geeft je hersenen de maximale ondersteuning als aan alle voorgaande stappen is voldaan.

Mentaal Strategie Techniek Fysiek


19

Eetwij(s)zer

Drink je gezond!

Annemieke Meijler

W

ater is onze belangrijkste drank! Zo’n 60-70% van ons lichaam bestaat uit water. Het lichaamswater bevindt zich in alle cellen, weefsels, lichaamsruimten en in de circulatie (bloed en lymfe) en is daar essentieel voor een normale functie van deze systemen. De dagelijkse vochtbehoefte is afhankelijk van het lichaamsgewicht; een gemiddelde vochtbehoefte van een volwassene is zo’n twee liter per dag. De voorkeur gaat uit naar dranken die het lichaam niet belasten zoals (warm) water, kruidenthee en bamboekoffie. Daarnaast kun je smoothies maken. Smoothies zijn dranken gemaakt van vruchten, groenten en andere verse ingrediënten waardoor je je lichaam trakteert op veel extra nutriënten. Een groene smoothie kan even wennen zijn qua kleur en smaak. Laat je hierdoor niet afschrikken, deze dranken zijn echt een weldaad voor je lichaam. Het enige nadeel van een smoothie kan zijn dat je er kouwelijk van wordt, zeker in de winter. Gebruik in dat geval de ingrediënten op kamertemperatuur of verwarm indien mogelijk de ingrediënten (zoals kokosmelk of fruit) voordat ze gemixt worden. Hieronder tref je een aantal lekkere smoothie-recepten. Mijn kind lust geen water Kinderen die geen water willen drinken, vinden in het algemeen ‘gewoon’ water niet lekker. Een oplossing kan zijn om over te schakelen naar (licht) bruisend water. Je kan water aantrekkelijker maken door er een smaakje aan toe te voegen. Bijvoorbeeld door scheutje vers geperst citroen- of grapefruitsap of wat sinaasappelsap. Je kan ook stukjes sinaasappel, citroen of verse muntblaadjes in water laten weken. Ook koude thee kan uitkomst bieden zoals rozenbottelthee (eventueel met schijfje sinaasappel) of groene thee.

20


Gezonde smoothies Mix de genoemde ingrediënten in een blender tot een egale massa ontstaat. De recepten zijn voor twee personen.

Ananas smoothie • 4 plakken verse ananas 100 ml suikervrije kokosmelk (natuurwinkel) • 1 banaan • evt. 1 bolletje gember (voor verwarmende effect) • water naar behoefte

Bessen-smoothie • 2 eetlepels kokosolie • 100 ml suikervrije kokosmelk (natuurwinkel) of rijstemelk • 1 banaan

• 200 gram bos- of blauwe bessen • 1 eetlepel gebroken lijnzaad • water naar behoefte

Groene bessensmoothie • 150 gram spinazie • 100 gram bos- of blauwe bessen • 100 gram frambozen • 50 gram cranberry’s • 2 lepels hennepzaad (gepeld) • water naar behoefte

Groene wortelsmoothie • 100 gram spinazie of groene sla • 150 ml biologische wortelsap • 150 ml geiten-, rijste-, amandel- of havermelk • 2 lepels hennepzaad (gepeld) • 1 bolletje gember

Medisch dossier

Verhoog je studieprestaties

Walter O.M. Faché

L

eerkrachten en directies zijn totaal onwetend over de relatie tussen levenswijze, omgevingsfactoren en studieprestaties. PMS centra negeren al te vaak dit extra luik bij studenten. Scholen en universiteiten zijn allesbehalve voorbeelden van een geschikte geborgen omgeving om zich te concentreren en te studeren. Allergische voeding in studentenrestaurants, onvoldoende beplanting, niet-biologische materiaalkeuzen in auditoria, te weinig psychologische begeleiding en opvolging, beantwoorden te weinig of helemaal niet aan optimale gezondheidsen studiebegeleidingsnormen. Alleen de sterkste op lichamelijk, psychisch en emotioneel vlak “overleven hun studies”… maar hoe? Het aantal zelfmoorden onder middelbare scholieren en hogeschoolstudenten en ziekte absentie op school en zich “niet goed voelen in zijn vel” nemen de laatste decennia angstvallig toe! In dit artikel onderzoeken wij de samenhang van actoren die een rol kunnen spelen op de studieprestaties van de student. Een gezonde geest in een gezond lichaam in een gezonde omgeving verdient optimale aandacht gedurende het hele studiejaar van de student.

Verhoog je studiemotivatie Uit de praktijk blijkt hoe groter de studiemotivatie van de student, hoe groter zijn/haar slagingskans. Motivatie zegt minstens zoveel of zelfs meer dan over je kansen op succes als je gemiddelde eindexamencijfer. Daarom speelt je motivatie ook een belangrijke rol bij bijvoorbeeld een assessment voor toelating tot een gekozen opleidingsrichting. Veel studenten beginnen uiterst gemotiveerd, maar verliezen al gauw hun enthousiasme al na enkele weken. Vaak komt dit doordat het beeld dat ze hadden bij de studie, niet klopt met de werkelijkheid. Dit kan verschillende oorzaken hebben: zichzelf nog niet goed genoeg kennen, onder psychische druk zitten, hoge emotionele stress in het gezin of tijdens de leersituatie, plotse hoge werkstress, zwakke sociale vaardigheden, te weinig assertiviteit, of de gekozen studie is helemaal niet geschikt. Oriënteer je daarom eerst goed en zorg dat je de studie bewust begint om de juiste redenen. Je kan van nature gemotiveerd zijn en reeds lang een bepaald beroep willen uitvoeren. Doch heel wat studenten weten niet goed wat zij willen worden en moeten een steuntje krijgen. De nieuwe trend in het onderwijs is dan ook meer probleemgericht onderwijs, en kan studenten duidelijk beter motiveren. Vroeger moest je eerst een stuk saaie theorie verteren en pas na vier weken of later wist je waarvoor je dit kon gebruiken. In mijn studententijd kregen wij vaak niet eens te

weten waarvoor al die theorie eigenlijk voor diende en zonder veel motivatie blokten wij de leerstof en legden examen af. Nu is het andersom. De theorie wordt voorafgegaan met een aantal problemen uit de praktijk op te lossen. Daardoor begrijpen studenten waarom ze de theorie moeten leren en daardoor verhoogt de motivatie en interesse. Ouders kunnen er toe bijdragen om vooraf hun studerende kinderen kennis te laten maken met de praktijk van de carrièremogelijkheden na hun studie. Bijvoorbeeld een vacatureanalyse of een gesprek met iemand uit de praktijk. Dat geeft echt een enorme impuls aan je motivatie om verder te gaan met je opleiding. Professionele studieloopbaanbegeleiding helpt je om gemotiveerd te blijven. Praten over motivatieproblemen, faalangst, studieresultaten, studieachterstand en studievoortgang bespreken, permanente feedback krijgen lucht op en resulteert in een verhoogde motivatie. Schaam je niet om hulp van buitenaf te vragen als je studiemethode even tekort schiet. Jouw gebrek aan motivatie of zelfsturing hoeft dus helemaal geen karaktereigenschap te zijn waar je nooit meer van af komt. Blijf dus niet hangen in onzekerheid of zelfverwijt!

Studeren in een gezonde omgeving Studiestress We leven in een maatschappij waarin mensen voor een deel beoordeeld worden op hun prestaties. Het is dus niet vreemd wanneer je enige spanning ervaart bij


21

Medisch dossier

het maken van een tentamen of paper. Veel studenten worstelen op enig moment in hun studie met een lichte vorm van studiestress. Ook sociale situaties kunnen angst opwekken, de angst om te falen in andermans ogen. Studiestress resulteert vaak in een verergering van voedsel en chemische gevoeligheid. Dit kan leiden tot hoofdpijn, spierpijn, nachtmerries, allergieën, rugklachten, bedplassen, depressie, hooikoorts, irritatie, slapeloosheid en ander kwalen. Chronische stress resulteert in een daling van een aantal micronutriënten: B1 B9 vit A B2 B12 Vit E B3 biotine Vit D3 B6 Vit C EssentiëleVetzuren Deze 12 vitaminen verlagen in dezelfde verhouding naarmate de stress meer chronisch wordt! De voedingsadviezen bij het studeren wordt besproken in het voedingsdossier blz 8. Ontspanningsoefeningen kunnen helpen bij het omgaan met studiestress. Regelmatig studeren en goede planningen maken geven je een goed gevoel. Je komt minder in tijdsnood en leidt tot minder stress. Laat je emoties van het limbisch systeem niet de vrije teugel en houdt ze inde hand met je neocortex, het hersendeel dat het limbisch systeem of je emoties in balans houdt. Probeer de mogelijke last van studie-angst of angst om te falen te bespreken met je studieadviseur of professionele studieloopbaanbegeleider of mentor. Deze kan inschatten op welke manier je je studie-stress het beste kan oplossen. Geluidsoverlast is ook een parameter die je concentratie op je studies bepaalt. Vanaf 65 decibel is het zeer nadelig om zich te concentreren. Een geluidsniveau van minder dan 45 dB geldt als zeer goed, een van meer dan 65 dB als zeer slecht. Heel veel studentenkamers zijn slecht geïsoleerd en hebben last van buren, wegverkeer, tram- treinverkeer, industrieel of horecalawaai. Kies een rustige studielocatie.

22


In een allergische omgeving ervaren studenten vaak minder energie dan hun medestudenten door symptomen van allergische reacties; ze zijn geregeld moe, waardoor studeren in normale tempo zwaar is. Ze kunnen ook last hebben van heftige hoofdpijn of migraine waardoor ze beperkt aanwezig kunnen zijn in het volgen van colleges. In België is 30% van de bevolking allergisch voor één of andere stof. Dit aantal neemt jaarlijks toe. Er is zelfs een stijging van 50% in de afgelopen tien jaar, vooral bij kinderen en studenten. Naar verwachting zal het aantal mensen met een allergie de komende twintig jaar verdubbelen of verdrievoudigen. Een sterk opkomende vorm van allergie is “Veelsoortige Chemische Gevoeligheid (Multiple Chemical Sensitivity, MCS”). Dit is een chronische aandoening met die optreedt in diverse orgaansystemen als reactie op blootstelling aan lage doses chemische stoffen waarbij de symptomen verbeteren of verdwijnen wanneer de reactie-veroorzakende stoffen niet meer aanwezig zijn. Heel veel uitlokkende stoffen zijn verantwoordelijk voor een chemische overgevoeligheid zoals amalgaam, antibiotica en andere medicijnen, formaldehyde in o.a. nieuwe kleren, boeken en andere producten, insecticiden, bestrijdingsmiddelen, verf, lijm, luchtverfrissers, papier, inkt, kranten, toners van printers, schoonmaakmiddelen, fijnstof, synthetische toevoegingen in eten en drinken, synthetische stoffen in verzorgingsproducten, verbrandingsgassen van geisers, ovens en gasfornuizen,… Zij veroorzaken bij chemisch gevoelige studenten immunologische en neurologische schade. Allergie veroorzakende stoffen dienen vermeden te worden. De studie omgeving moet zoveel mogelijk gesaneerd worden op alle mogelijke allergische materialen. Chemische gevoeligheid door kunstmaterialen komt meer en meer voor: plastiek matrasovertrek, synthetische dekens, lakens, tapijten, gordijnen, belichtingssystemen, geuren …! Je kan ook bijvoorbeeld een rookverbod in studentenhuizen eisen, vaste vloerbedekking vervangen door linoleum of planken vloer, stoffen gordijnen vermijden, stoffige studentenkamers vaker schoon maken. Schep een oase in je studeerkamer met zoveel mogelijk biologische gezonde materialen.

Medisch dossier

Mijd consequent alle chemische/synthetische stoffen en geuren. Detoxificeer de lever regelmatig met FlorEssence, het kruidenmengsel dat de Ojibwa Indianen ons hebben geleerd. Het bevat een 8-tal kruiden die op het meest fundamentele niveau reinigt: de cellen.

Gezonde voeding maakt je slimmer Verkeerde voedingsgewoonten leidt tot allergievoedsel, te veel melk, fruitsap, cola, …te weinig water drinken, junk food, snack, automaatvoeding, te weinig groenten en fruit, te weinig goede vetzuren. Overmatig gebruik van suikers leidt tot hypoglycemie en hyperglycemie of wisselende concentraties aan glucose in het bloed en insuline resistentie. Overvloed aan eiwitten en vetten en toch tekorten aan essentiële aminozuren essentiële vetzuren is een slechte basis voor een gezonde voeding. In het artikel “Voedingsadviezen bij het studeren” analyseren wij grondig welke voeding voor studenten geschikt is.

Kies voor een optimale studeerruimte en studeermethode Studenten die tijdens de blokperiode drummen om een plaatsje te bemachtigen in de bibliotheek zijn gekende taferelen voor elke Vlaamse studentenstad. Stadsbestuur en hogescholen nemen de handen in elkaar om hun blokkende studenten samen en in alle rust te laten studeren. Samen studeren is geen nieuw fenomeen, maar wordt meer en meer in. Er is wel een groot gebrek aan studeerruimte en studentensteden moeten ter plaatste deze problematiek dan ook hoog op de agenda stellen en op zoek gaan naar oplossingen. De vraag is kan een student niet beter geïsoleerd studeren in zijn eigen studiekamertje zonder enige afleiding? Het beste is je eigen kamer te hebben waar je rustig en stil kan studeren. Deze ruimte moet je automatisch

associëren met studeren. Al de andere ruimtes in huis en ander spullen betekenen voor jou dan ontspanning. Leg alleen alles vooreerst klaar die je echt nodig hebt om te studeren zodat je niet word afgeleid noch teveel hoeft te onderbreken. Zorg ervoor dat je studeerruimte aangenaam en comfortabel is met degelijke bureaustoel, voldoende verlichting, je computer bij de hand, een aantekenblok om studiegegevens, vragen of geheugensteuntjes te noteren, eventueel een bord om schema’s van je leerstof te maken, en overzicht tabellen of belangrijke schema’s of geheugenposters kunnen aan de muur hangen voor je bureau. Probeer alle “verleiders, muziekinstallatie, hobbymateriaal, chatten ver weg te houden van je bureau. Een time-management is een prioriteit Maak elke week een uitvoerig studieplan op met ook de vrijetijdsmomenten of hobby activiteiten en probeer dit nauwgezet te volgen met de eventuele nodige aanpassingen. Plan regelmatig herhalingsmomenten in van grotere of moeilijke hoeveelheden leerstof. Houd daarom een dagagenda bij om alle toetsen, werktaken, partiële examens en afgewerkte leerstof te noteren en op te volgen. Maak een jaartijdsprognose kalender waarin je alle vakken met het totaal aantal bladzijden vermeldt en uitrekent hoeveel uren je nodig hebt om je hele cursus te studeren indien je weet dat je voor elk uur gemiddeld 3 à 5 blz kan studeren. Dan weet je hoeveel tijd je nodig hebt voor alle cursussen te leren en hoeveel je vrije tijd kan zijn en hoeveel tijd je kan nemen om te herhalen. Als je weet hoeveel uren tijd je hebt en het aantal te blokken bladzijden voor een toets of examen, kan je berekenen hoeveel tijd je nodig zal hebben om je leerstof onder de knie te hebben. Kan je het vak of het deel leerstof dan nog meermaals herhalen? Studeren kan aldus ook efficiënt, motiverend en leuk zijn! En toch zal je ervaren dat je steeds tijd tekort zal hebben, vandaar het advies studeer heel het jaar zeer regelmatig en probeer je totale leerstof minstens 2 à 3 maal te herhalen.


23

Medisch dossier

Hoofdpijn bij kinderen

Christel Stevens

M

igraine en spanningshoofdpijn komen bij kinderen vaker voor dan gedacht. Voor jonge kinderen is het vaak moeilijk om precies aan te geven waar ze pijn hebben en wat ze echt voelen. Het stellen van een goede diagnose is zo vaak lastig. School- en sportprestaties kunnen ernstig lijden onder deze hoofdpijn en dat is voor de kinderen, hun ouders en hun leerkrachten een bijkomende zorg. Ouders, maar ook artsen, reageren vaak laks op de steeds terugkerende hoofdpijn bij kinderen. In plaats van hen een “onschuldige” pijnstiller te geven, is het raadzaam om op zoek te gaan naar de achterliggende oorzaak. Gezonde leef- en eetgewoonten zijn de basis in de behandeling. Daarnaast kunnen verschillende voedingssupplementen en kruiden hoofdpijn voorkomen en het herstel bespoedigen.

Primaire hoofdpijn Bij primaire hoofdpijn kan er geen duidelijke lichamelijke verklaring worden gevonden voor de hoofdpijn. Migraine en spanningshoofdpijn zijn vormen van primaire hoofdpijn. Bij kinderen komt meestal een mengvorm voor van spanningshoofdpijn en migraine. Gewone hoofdpijn duurt gewoonlijk een half uur tot enkele uren. Kinderen met gewone hoofdpijn of spanningshoofdpijn kun je het beste afleiden en stimuleren om te gaan spelen of sporten. Een kind met migraine moet rusten en kan het beste gaan slapen. Bij kinderen kan dit 2-48 uur duren. Veelal gaat de migraine gepaard met misselijkheid, overgeven, diarree en overgevoeligheid voor licht of geluid.

Secundaire hoofdpijn Bij secundaire hoofdpijn is de hoofdpijn één van de symptomen van een andere aandoening. Dit kan voorkomen bij duidelijke ziektebeelden zoals middenoorontsteking, sinusitis, gebitsproblemen, koorts, hersenschudding of andere hersenaandoeningen. Maar hoofdpijn komt ook voor bij minder duidelijke aandoeningen zoals hypoglycemie, hypertensie, bloedarmoede, allergie of intolerantie, constipatie, intoxicatie, aandoeningen aan de wervelkolom en een gebrek aan vitaminen en mineralen.

24


Kinderen en migraine De klachten tijdens een migraineaanval zijn bij kinderen vaak net zo ernstig als bij volwassenen. De klachten uiten zich vaak net wat anders. Kindermigraine is te herkennen aan een aantal duidelijke kenmerken: • De migraine treedt in aanvallen op; een migraineaanval duurt gemiddeld 2-48 uur (bij volwassenen kunnen aanvallen wel 72 uur duren) • De ernstige hoofdpijn gaat vaak gepaard met misselijkheid en/of braken. Deze klachten kunnen optreden voordat de hoofdpijn begint of tijdens de hoofdpijnaanvallen • Tijdens de aanval kunnen de kinderen ook last hebben van overgevoeligheid voor licht en/of geluid • Bij inspanning, zoals traplopen en rennen wordt de hoofdpijn vaak erger • Soms is de hoofdpijn eenzijdig, maar meestal tweezijdig. Kinderen geven ook vaak aan dat de pijn in het voorhoofd zit • Soms is er sprake van stoornissen bij het zien, zoals vertekende beelden, lichtflitsen of minder goed kunnen zien tijdens de migraineaanval. Voorafgaand aan een migraineaanval kunnen kinderen rusteloos, moe en prikkelbaar zijn.

Mogelijke oorzaken Psychosociale stress en overbelasting Deze hoofdpijn wordt vaak erger in de loop van de dag. Bij deze vorm van hoofdpijn speelt spanning een grote rol. De spanning kan door stress veroorzaakt worden, maar ook door blijdschap, woede, verdriet of doordat een kind zich juist erg verheugd op leuke dingen zoals een feest of schoolreisje. De volgende oorzaken kunnen aan de basis liggen:

Medisch dossier

• Te druk geplande agenda en vooral te veel gamen en televisie • Echtscheiding of andere familiale problemen • Te hoge verwachtingen van school- of sportprestaties Voeding: Onvoldoende drinken, smaakstoffen, ontbijt of andere maaltijden overslaan, onregelmatig of eenzijdig eten geven meer kans op hoofdpijn. • MSG (monosodiumglutamaat, een smaakversterker in hartige gerechten en Chinese maaltijden) • Aspartaam (een zoetstof aanwezig in heel veel lightproducten) • Cafeïne (in grote hoeveelheden, meer dan 3 keer per dag) in koffie, cola en energiedrankjes zoals Red Bull kunnen hoofdpijn uitlokken. Allergieën of intoleranties voor bepaalde voedingsmiddelen kunnen ook hoofdpijn uitlokken • Chocolade (fenylethylamine) • Tarwe (gluten) • Kaas (tyramine) • Noten Een rotatiedieet kan helpen om de voedingsmiddelen die hoofdpijn of migraine uitlokken op te sporen. Raadpleeg hiervoor een deskundig arts, diëtist of therapeut. Bij- of verziendheid, chronisch slaapgebrek, vermoeidheid en spanning blijken vaak een migraineaanval uit te kunnen lokken. Bij vermoeidheid en slaapproblemen kan herstel van het slaappatroon oplossing bieden. Laat het kind minimaal 6 maanden iedere dag op hetzelfde tijdstip gaan slapen, ook in het weekend. Hormonale verandering: hoofdpijn of migraine als één van de voorkomende problemen bij het premenstrueel syndroom (PMS).

Het gevaar van de “onschuldige” pijnstillers Triptanen en pijnstillers zoals Paracetamol en NSAID’s kunnen bij regelmatig gebruik chronische hoofdpijn uitlokken. 1% van de kinderen tussen 6 en 16 jaar heeft dagelijks hoofdpijn en gebruikt dagelijks pijnstillers. De kans is groot dat bij deze kinderen een paar weken na het stoppen met het gebruik van de pijnstillers hun hoofdpijn verdwijnt. Zowel voor kinderen als voor volwassenen is het beter om niet te snel een pijnstiller zoals Paracetamol of Ibuprofen te geven. Wat kun je dan wel doen?

De complementaire geneeskunde voor een brede aanpak De complementaire geneeskunde bekijkt en behandelt de cliënt holistisch. Een gezond eet- en leefpatroon is de basis van deze geneeskunde en dus van de behandeling. Daarnaast is het aanvullen van tekorten van microvoedingsstoffen belangrijk om de homeostase te ondersteunen. Magnesium De hedendaagse voeding bevat te weinig magnesium. Er zijn aanwijzingen dat een magnesiumtekort een rol speelt bij spanningshoofdpijn en migraine. Magnesium is een zeer veelzijdige voedingsstof die meer dan driehonderd enzymen activeert. Magnesiumafhankelijke enzymen zijn o.a. betrokken bij de energieproductie in de mitochondriën, de intercellulaire communicatie, spierontspanning en de productie en regulatie van neurotransmittors waaronder serotonine. Het succes van een magnesiumpreparaat is afhankelijk van de capaciteit van magnesium om in de cel binnen te dringen. Dit is afhankelijk van de vorm waarin magnesium is gebonden. Kies voor magnesiumcitraat of magnesiumgluconaat. Magnesiumoxide is de slechtst opneembare vorm. Bovendien geeft magnesiumsuppletie ook goede resultaten bij groeipijnen bij kinderen. Calcium Een deel van de opgroeiende meisjes krijgt onvoldoende calcium binnen via de voeding. Een goede calciumstatus kan PMS-gerelateerde hoofdpijn verminderen. Hoewel melk en melkproducten calciumrijk zijn, is de opname van deze calciumverbinding slecht. Groene (blad)groenten en bepaalde fruitsoorten bevatten beter opneembare calcium en zijn zo betere calciumbronnen. Coenzym Q10 Uit onderzoek blijkt dat coenzym Q10-suppletie bij volwassenen zorgt voor de daling van het aantal migraineaanvallen. Uit onderzoek bij kinderen en jongvolwasseenn blijkt dat coenzym Q10 zowel een daling van de pijn geeft als een daling van het aantal dagen met hoofdpijn. In dit onderzoek kregen de kinderen 1-3 mg coenzym Q10/ kg lichaamsgewicht. De vorm ubiquinon of ubiquinol maakt geen verschil; Het lichaam zorgt zelf voor de omzetting.


25

Medisch dossier

Vitamine B Zowel fysieke als mentale stress en spanningen verhogen het gebruik van B-vitaminen. Bij tekorten kan tijdelijk 1 à 2 maanden een hoog geconcentreerd en goed opneembaar vitamine-B-complex gegeven worden. Daarna kan een multivitamine- en mineralenpreparaat gegeven worden om in de dagelijkse behoefte van B-vitaminen te voorzien. Wanneer je vitaminen neemt, controleer dan de samenstelling van het preparaat. In een volledig B-complex dient ook biotine aanwezig te zijn. Wat de natuur maakt, maakt ze het best en ook meest geschikt om op te nemen. Kies daarom voor vitaminen- en mineralensupplementen met een natuurlijke of plantaardige samenstelling. In een vitaminepreparaat horen geen synthetische kleuren of smaakstoffen thuis. Kies voor plantaardige vulstoffen, deze zullen ervoor zorgen dat de vitaminen aanwezig in het preparaat beter opgenomen worden.

L-Glutamine Als gevolg van de grote hoeveelheid geraffineerde producten hebben veel mensen last van bloedsuikerschommelingen. Ze hebben regelmatig momenten dat hun suikerspiegel te laag is (hypoglycemie). Bij hypoglycemie krijgen de hersenen te weinig energie waardoor mensen humeurig en beverig worden of ook hoofdpijn kunnen krijgen die zelfs kan overgaan naar migraine. Het aminozuur glutamine kan glucose vervangen als hersenbrandstof maar heeft verder geen invloed op de bloedsuikerspiegel. Uit ervaring blijkt dat wanneer mensen bij aanvang van hoofdpijn glutamine nemen zij deze kunnen afwenden. Tevens is L-glutamine een ideaal middel om van een suiker- of koolhydraatverslaving af te komen.

Visolie

L-glutamine poeder:

Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat de dagelijkse inname van 3 gram visolie gedurende 3 maanden zowel de migraineaanvallen als de intensiteit van de hoofdpijn vermindert. Omega 3 vloeibaar 200 ml met natuurlijke citroensmaak: • Kinderen 2 – 6 j: 1 koffielepel per dag bij de maaltijd of in yoghurt. • Kinderen 6 – 12 j: 1 soeplepel per dag bij de maaltijd of in yoghurt. Visolie softgels: • > 12 j en volwassenen: 3 per dag bij de maaltijd

• 1 maatschep (of 6 g) oplossen in water, opdrinken bij aanvang van hoofdpijn. Dit herhalen na 4 uur. • 1 maatschep (of 6 g) oplossen in water, opdrinken op momenten wanneer u een dipje heeft of erge trek heeft om iets te eten. Uitzondering: mensen met een slechte eiwitvertering kunnen een ammoniakoverbelasting hebben in hun lichaam. Zij zullen geen baat hebben bij L-glutamine, integendeel de hoofdpijn kan hierdoor zelfs erger worden.

Mineralen In onze westerse voeding zijn veel voedingsmiddelen geraffineerd. Door een hoge consumptie van geraffineerde voedingsmiddelen krijgen we onder andere te weinig mineralen. Mineralen vormen een belangrijk onderdeel van ons lichaamsvocht. Dit lichaamsvocht is voeding voor onze lichaamscellen. Mineralen zijn de basis van alles. Wanneer de cel onvoldoende mineralen binnenkrijgt, heeft de cel vervolgens ook moeite met het opnemen van andere voedingsstoffen. Het supplement Marien plasma bevat alle mineralen zoals ze aanwezig zouden moeten zijn in het lichaamsvocht waarin onze cellen zitten. Ook deze balans is van cruciaal belang. Naast mineralensuppletie kunnen we

26

uiteraard meer vezels, groenten en fruit gaan eten want zij vormen onze dagelijks aanvoer van mineralen.


Fytotherapie Gember (Zingiber officinale) is een geneeskrachtig, lekker en verwarmend kruid dat in de Ayrvedische geneeskunde en keuken en geneeskunde veelvuldig gebruikt wordt. Het wordt specifiek ingezet ter behandeling van neurologische stoornissen, misselijkheid en braken, bepaalde vormen van hoofdpijn en epilepsie. Het dagelijks eten van gember of het drinken van gemberthee kan migraineaanvallen verminderen of verzachten. Gember heeft nauwelijks bijwerkingen en mag ook gegeven worden aan kinderen. Rustgevend kruiden zoals Valeriaan, Hop of Passiebloem zorgen voor een betere nachtrust en kunnen ingezet worden bij nerveuze klachten van alle aard, zoals nervositeitsklachten, stress en hyperactiviteit.

Orthomoleculaire waarschuwingen Niet alles wat orthomoleculair is, is zomaar goed. Daarom deze kanttekeningen bij voeding en voedingssupplementen, opdat elke voedingsstof op de juiste plaats bij de juiste persoon terechtkomt.

Een geblokkeerde parasympathisch zenuwstelsel activeren en sterker maken

Walter O.M. Faché

T

ijdens het studeren is het uiterst belangrijk zich regelmatig te ontspannen en zijn sympathische zenuwstelsel in balans te brengen met het parasympathische. Het autonome zenuwstelsel omvat de sympathicus met daar tegenover de parasympathicus en deze moeten permanent in balans worden gebracht. De sympathicus ligt met twee grensstrengen langs de ruggengraat en de parasympathicus in het centrum van de hersenstam, waarneembaar in de nek en heiligbeen. Zij werken als antagonisten met een tegengestelde werking! De sympathicus is bij de meeste studenten te actief (90% van de mensen) en zorgt voor survival en een overstimulering van de bijnieren, wat kan leiden tot hoge huidweerstand, hoge adrenalineproductie en uitputting van bijnieren en thymus. De sympathicus is actief bij het studeren, bij agressiviteit en bij de vecht-vluchtreactie. De parasympathicus is meestal veel zwakker en zorgt dat wij rust en slaap kunnen vinden, ons ontspannen, veilig voelen, maar maag, darm, nier activeren en potentie verhogen.

Symptomen om beide zenuwstelsels te herkennen Sympathicus te actief

Parasymathicus te zwak

onvoldoende bloedtoevoer

lage huidweerstand

koude huid, handen en voeten

niet kunnen braken

zweetvoeten, -handen

niet kunnen slapen

spanningshoofdpijn

spanning en pijn in achterhoofd

verminderde peristaltische bewegingen

opgetrokken schouders

hoge bloeddruk

zweethanden

slechte bloedcirculatie

geen kou verdragen

te vroege zaaduitstorting, geen orgasme

rugklachten

bijnieren uitputting

blaasontstekingen

snelle pols, droge huid

bedplassen

oorsuizen, doofheid, oorontsteking

menstruatieproblemen

chronische keelontsteking

colon problemen

brildragers reeds vanaf 6-8j

zwakke enkels

hyperventilatie

potentie problemen

hoeveelheid RBC stijgen

hele lichaam niet bewust voelen

minder slijmafscheiding

erg moe

acidose

niet kunnen huilen

diabetes

te weinig assertief

Het parasympathisch zenuwstelsel

slikbezwaren moeilijke bevalling urine niet kunnen ophouden


27

Orthomoleculaire waarschuwingen Gebrekkige samenwerking tussen linker en rechter hersenhelft Linker en rechter hersenhelft werken bij, studenten vaak niet goed tot zeer slecht samen. Het corpus callosum (hersenbalk), een grote bundel zenuwvezels die de linker- en rechter hersenhelft met elkaar verbindt en dient om informatie te kunnen uitwisselen, is ten opzichte van een controlegroep vaak dunner in diameter. Deze aantoonbare hersenstoornis vertoont gevolgen: gevoelskant of rechter hersenhelft overheerst sterk, linker hersenhelft is zwak of uitgeschakeld door emoties, telgang i.p.v. kruisgang, taalcentra werkt minder goed (bij jongens voornamelijk in de linker hersenhelft)

Hypothalamus in de hersenen minder belasten Leren ontspannen door het lichaam te ontladen en de grote hersenen tot rust brengen of de β golven activiteit te verminderen, wordt de hypothalamus in de hersenen minder belast. De volgende technieken komen in aanmerking om je hersenen en je hele lichaam dagelijks te ontspannen: massage, voeten masseren (voetrollen), voetreflexologie, biofeedback, visualisatie, mediteren, yoga, aarden door op blote voeten te lopen in het gras, nek en schouders uitrekken en bewegen. Buikademhaling i.p.v. borstademhaling heeft een grote impact op het parasympatisch zenuwstelsel. Met lichtenergie therapie, UVA straling, kan je zonnewarmte op de rug richten en licht bewust sturen doorheen het lichaam. De zonnevlecht kan je elke dag gunstig beïnvloeden onder de warme douche en/of iets warms drinken of eten. Door een positieve instelling aan te matigen, regelmatiger te leven zonder constant in de vecht-vlucht modus te moeten gaan en zich emotioneel te leren uiten, zal je de linker en rechter hersenhelft evenwichtiger leren gebruiken. Het hoofd mag het hart niet overheersen! Rechter hersenhelft kan je versterken en ontplooien door muziek – religiositeit – esoterie – liefde voor de medemens – meditatie – artistieke creativiteit,…. De linker hersenhelft zorgt voor je verbale, logische, analytische, rationele denken, terwijl je rechter helft evenwicht maakt door non-verbaal, ruimtelijk, visueel, intuïtief, holistisch, kunstig, mystiek te denken.

28


De 4 aminozuren arginine, ornithine, lysine, tryptofaan en elke dag beweging (niet ’s avonds!) beïnvloeden de hypothalamus positief. De hypothalamus is de brein van alle levensprocessen en de zetel van gezondheid, vitaliteit en langere levensduur en moet zich volledig kunnen wijden aan zijn functies.

Autonoom zenuwstelsel beïnvloeden Diep met de buik ademhalen hangt samen met het goed in je lichaam zitten, onderbuik bij het ademen wordt naar omhoog gedrukt. Leer ontspannen eten, voldoende slaap en regelmatig leven. Een middagdutje doet het parasympatisch zenuwstelsel beter werken en ’s nachts beter slapen Regelmatig ontspannen De axonreflex op de huid beïnvloedt gunstig de zenuwcentra in het achterhoofd en het heiligbeen. Door een snelle en krachtige wrijven of warmtetoevoer over de huid, worden de uitlopers van bepaalde zenuwen in de huid krachtig gestimuleerd, wat een roodkleuring van de huid als gevolg heeft. De negatieve energie wordt daardoor ontladen! Een reflectorische invloed op organen binnen in het lichaam en op de zenuwcentra in het achterhoofd en het heiligbeen beïnvloedt het hele lichaam. Massage, hete douches, op blote voeten lopen, voetroller, iets warms drinken werkt daardoor ontspannend. Autogene training (bio-feedbackapparatuur): meditatie oefeningen, eigen lichaam leren voelen, energie bewust sturen naar alle delen van het lichaam, In perioden van overheersing van de sympathicus (spanning, stress) verbruikt het lichaam zes tot tien maal zoveel vitaminen als onder normale omstandigheden. Veel groenten en fruit, extra vitamine-mineraalsupplement ’s morgens en een positieve instelling aanmatigen.

Adrenaline concentratie onder controle brengen 1. Elimineer alle geraffineerde suikers Suiker is de basis verslavende stof waaruit andere verslaafdheden uit voortvloeien.! Vermijd junkvoeding en elimineer alle suikers. Ketchup bevat 30% suiker, muesli bevat meer dan 50% suiker, glas cola bevat 8 klontjes suiker! De industrie stopt verschillende soorten suikers in hun product omdat bij wet slechts de grootste ingrediënt eerst dient genoteerd te worden! Een product kan aldus

totaal 60% suikers bevatten zonder vernoemd te worden als hoofdingrediënt.(1) 2. Elimineer alle junk industriële voeding Additieven veroorzaken cerebrale allergie. De moderne hoogtechnologische voeding is de “verkeerde brandstof” voor ons verteringsstelsel. (2) Moderne industriële voeding leidt vaak tot chronische ziekte toestanden wegens een te hoge aanwezigheid van chemische additieven. Er zijn geen langetermijn onderzoeken en geen effecten bekend van chronisch gebruik van additieven. Zij worden ook afzonderlijk getest, terwijl in de high-tech foods steeds verschillende additieven aanwezig zijn en de synergie aldus nooit getest wordt. Bovendien worden additieven getest op dieren die goed gevoed zijn. (3) High Tech Complexe voedingsmiddelen kunnen verraderlijk zijn door de complexe mogelijke interacties! 3. Regel goed de insulineproductie Het suikermetabolisme kan goed gereguleerd worden met chroomnicotinaat of picolinaat, zink monomethionine, thiamine (vit B1), niacine (vit B3), liponzuur en gebruik van samengestelde ongeraffineerde koolhydraten i.p.v. enkelvoudige koolhydraten. Deze supplementen werken insulinesparend! Insulinestoten moet je vermijden door geen geconcentreerde suikers te nuttigen. Voorkom hypoglycemie door suikers drastisch te verminderen. Abrikozen, worteltjes, pasta, sojabonen, magere yoghurt, linzen, appel, kersen, havermout, witte bonen, druiven, spaghetti hebben een lage glycemische index. Dadels, cornflakes, witte rijst, wit- volkorenstokbrood, aardappelpuree, frites, vanillewafel, rozijnen, ijs, suiker, ananas hebben een hoge glycemische index. Het combineren van aardappelen met groenten vermindert de glucosestoot van de aardappelen. (4) Zure voedingsmiddelen zoals azijn kunnen je brein behoeden tegen plotselinge stijgingen van de bloedsuikerspiegel. Vier theelepeltjes azijn (rode-wijnazijn als deel van een vinaigrettedressing samen met 2 theelepeltjes olie) aan een gemiddelde maaltijd toegevoegd doet het bloedsuiker met niet minder dan 30% dalen. Aardappelsalade met azijn toevoeging doet de hoge glycemische index dalen met 25%. Zuurdesembrood heeft een heel lage glycemische waarde. Zuren met een

laag molecuulgewicht, zoals azijnzuur en melkzuur (in zuurdesem en yoghurt) vertragen het ledigen van de maag door het verteringsproces te vertragen, waardoor snelle stijgingen in de bloedsuiker worden beperkt. Olijfolie zwakt de HDL-vernietigende kracht van koolhydraten met een hoge glycemische index af. Maak uw sla-dressing dus met olijfolie en wijnazijn (citroenzuur is minder effectief!) 4. Stress moduleren De distress kan je beheersen met een flinke bijnier ondersteuning: pantotheenzuur (vit B5), ascorbinezuur (vit C) en magnesium. Adrenaline wordt sneller afgebroken door spieractiviteit (sporten te verhogen), voldoende slaap, mono-amino-oxidase enzymen te activeren met hun voldoende coenzym koper. Met organische biologische voeding, ongeraffineerd en minstens 7 à 10 porties groenten en fruit (één portie is een half kopje gevuld met het voedingsmiddel) en groentesappen ’s avonds kan helpen stress moduleren. Met een mega B-complex, magnesium 500 mg/d en een multimineraal ’s morgens ondersteun je al goed je stress gedurende de dag. 5. De thymusklier speelt ook een rol bij de adrenaline productie Deze klier die met de leeftijd verkleint kan beïnvloed worden tot een hogere activiteit met een thymusextract, een immuuncomplex, vitamine A-emulsie 2000IE/d, Coënzym Q10 30 mg/d en ’s avonds 2 mg melatonine in de mond laten smelten. Referenties

1. Crawford M and Marsh D, 1995. Nutrition and Evolution. New Cannan, CT: Keats Publishing. 2. Crawford M and Marsh D, 1995. Nutrition and Evolution. New Cannan, CT: Keats Publishing. 3. Hoffer Abram, 1999. Dr Hoffer’s ABC of Natural Nutrition for children. Quarry Press Inc., Canada. 4. Brand-Miller Jennie, Wolever Thomas MS, 1999. The glucose revolution. New York. (Website www.mendosa.com/gi.htm) 5. Faché walter. ADHD Oorzaken en orthomoleculaire therapiemogelijkheden bij hyperactiviteit en aandachtstoornissen. Monografie nr. 39. Publi Media FIOW. 2007.


29

Voorbeelden zijn: PCB’s, Pesticiden, Schimmels Ftalaten (Terug te vinden in plastic flessen) Fijn stof, Dioxines, Asbest Zware metalen, Chloroform Chlorine Gevolgen: • Vermoeidheid • Allergieën / Astma • Immuniteitsproblemen • Hoofdpijn / Migraine • Depressie • Hormonale problemen • Etc.

Resium is een alcoholvrij mengsel van 10 belangrijke ontgiftende kruiden. Eén kuur Resium heeft een onmiddellijk effect. Andere positieve effecten van Resium: • Lever-en bloedreinigend • Elimineert urinezuren • Ondersteunt lever en nieren • Ondersteunt de prostaat • Helpt gewicht te verliezen • Helpt bij opgeblazen gevoel • Verbetert de huid • Helpt de spijsvertering • Geeft meer energie en verhoogt de concentratie.

Succesvol gebruikt door miljoenen mensen sinds 1929!

KORTINGSBON € 2,5 KORTING bij aankoop van 1 fles Resium (

€23,56/fl)

Naam: . Straat:

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Postcode:

. . . . . . . . . . .

Gemeente:

.............................................

Stuur deze bon terug naar: Postkantoor St-Niklaas 1 • Postbus 148 • 9100 St-Niklaas

30

Tel. 03 789 09 59 • Gratis Fax 0800 800 11 [email protected] • www.energeticanatura.com

Ecologie

Studeren en het milieu

Lies Helsloot

S

tuderen is goed voor een mens; het vergroot immers je kansen op persoonlijk en professioneel vlak. Het beïnvloedt echter ook onze leefwereld. Het klinkt vergezocht, maar is het niet. Om te studeren, heeft de student immers middelen nodig zoals boeken, pennen, potloden, vervoersmiddelen, computers en schriften. Alle middelen hebben hun specifieke impact op ons milieu en op onze gezondheid. In dit artikel wordt de impact van enkele middelen toegelicht en wordt aangegeven hoe je ook tijdens het studeren je ecologische voetafdruk kunt verlagen.

To drive or not to drive Hoe ga je als student naar de les? Lopend, fietsend of met het openbaar vervoer? Denk eens na hoe je je verplaatst. Als de afstand echt onoverbrugbaar is zonder auto, overweeg dan carpoolen met één of meerdere medestudenten. Dezelfde overweging geldt voor het boodschappen doen of het sporten ter ontspanning. Verkies sporten of gewoon ouderwets bewegen in de buitenlucht boven sporten in een sportzaal. Ga er lopend of fietsend heen. Bijkomend voordeel is de frisse neus, de wind door de haren waardoor ook de geest wordt opgefrist.

Met veer en inkt? Begrijp het niet verkeerd: het is niet de bedoeling terug in de tijd te gaan. Maar denk eens na hoe je je aantekeningen maakt en markeringen aanbrengt in je studieboek. De fluorescerende markeerstift is belastend voor het milieu. Er zijn duurzamere alternatieven voor handen zoals dikke kleurpotloden gemaakt van

natuurhout. Of zoek in een biologische winkel naar een hervulbare stift of een ander groen alternatief. Weiger al die gratis plastic gadgetpennen: ze komen uiteindelijk allemaal op de afvalberg terecht. Kies in plaats daarvan voor hervulbare (bal)pennen.

En… printen maar Bij de start van het digitale tijdperk werd ons voorgehouden dat die zou meehelpen om het papierverbruik te verkleinen. Helaas is dit niet zo. We blijven massaal printen, vaak enkelzijdig gedrukt en lekker in kleur. Om het papier vervolgens na één keer lezen weer weg te gooien. De computer en zijn broertjes als de ‘tablet computer’ en e-reader kunnen een mogelijkheid zijn tot forse papierbesparing. Daarnaast vergroten ze je comfort: je kan er bijvoorbeeld de krant op lezen en interessante artikelen op bewaren. In plaats van een tas vol met boeken mee te zeulen, heb je met één smal toestel een hele bibliotheek bij je. Nog enkele tips om papier en inkt te sparen:


31

Ecologie

• Print zo veel mogelijk dubbelzijdig. • Is de uitdraai voor intern gebruik? Overweeg dan een printversie van mindere kwaliteit waarvoor minder inkt nodig is. De uitdraai is net zo goed leesbaar en je bespaart er inkt en papier mee. • Print alleen in kleur als het echt nodig is. • Kies voor hervulbare inktpatronen voor je printer. Ze zijn goedkoper en ze zorgen voor minder afval. • Fout geprint? Gooi het papier niet zo maar weg. Gebruik dit papier als klad- of tekenpapier.

Bewaren of? Boek uitgelezen? Dan zijn er twee opties: • Het boek is een naslagwerk of interessant genoeg om te bewaren. • Het boek heb je niet meer nodig. Geef deze boeken een tweede leven; geef ze door of verkoop ze op de rommelmarkt of via het internet.

Leefstijl bepaalt voetafdruk Tijdens de studietijd verandert vaak het leefpatroon van de student. Deze andere leefstijl kan de ecologische voetafdruk behoorlijk verhogen. Enkele tips: • Drink zo min mogelijk alcoholische dranken zoals bier en exotische cocktails. • Zorg voor een gezond dagen nachtritme. Door veelvuldig lang op te blijven, verstoor je je natuurlijke

slaappatroon. Hierdoor ben je overdag vaker moe waardoor de verleiding groter is voor suikerrijke voedingsmiddelen (ook frisdranken en energiedrankjes), fastfood en ongezonde snacks. • Kook de maaltijden zoveel mogelijk zelf. Door zelf te koken, bepaal je de kwaliteit en de prijs van je maaltijd. Afhaalmaaltijden bevatten in het algemeen weinig voedingsstoffen en zijn dus minder gezond. Verder zijn afhaalmaaltijden veelal duurder en meer belastend voor het milieu. Er zijn tal van leuke kookboeken of ‘apps’ verkrijgbaar die aanzetten tot verstandige voedingskeuzes. • Overige adviezen om je ecologische voetafdruk te verlagen: • eet minder vlees en vis • kies voor niet-verpakte voedingswaren • eet seizoensgebonden en inheemse producten • kook voor meerdere mensen • neem zelf koffie en/of thee mee, bijvoorbeeld in een thermosfles of isolerende beker.

Recycleren kun je leren Je kan recycleren op twee wijzen: • Je kiest voor het aankopen van (studie)materiaal dat gemaakt is van gerecycleerde grondstoffen. Kies bijvoorbeeld voor niet-chloorgebleekt en (gedeeltelijk) gerecycleerd papier. • Je recycleert zelf al wat mogelijk is, zodat je afval een tweede leven krijgt.

Energie Waar komt het licht in je huis vandaan? Kies zoveel mogelijk voor energie uit duurzame energiebronnen (bijvoorbeeld de spaarlamp) en moedig je huisbaas aan dit ook te doen. Gebruik alleen daar verlichting waar je zelf ook echt aanwezig bent. De computer en de televisie verbruiken ook energie als ze op stand-by staan. Zet apparatuur zoveel mogelijk uit als je ze niet gebruikt.

32


Mindfulness

Mindful eten

Douwe Nutters

M

indfulness is een vaardigheid om aandachtig en bewust te leven in het moment. We kunnen deze vaardigheid aanleren en steeds verder ontwikkelen in onszelf. Mindful eten brengt bewuste aandacht in het moment van eten. Het leert ons niet alleen om meer te genieten van eten, maar ook om bewuster om te gaan met voeding en leefstijl. Zo ontstaat een gezondere geest in een gezonder lichaam. opnieuw de maaltijden tot rustmomenten van de dag. Geniet op die momenten van datgene wat je eet en van het eventuele gezelschap met wie je samen eet. Door trager te eten, hebben we meer tijd om te kauwen en werkelijk te proeven wat we eten. We kunnen genieten van de verschillende geuren, smaken en texturen van ons voedsel. Door trager te eten, kan het lichaam goed registreren wanneer het genoeg heeft, oftewel verzadigd is. De kans op overeten is daardoor aanzienlijk kleiner. Door goed te kauwen, kan het lichaam tevens meer nutriënten halen uit het eten, zodat we minder voedsel nodig hebben. Onze voorouders moesten wel traag eten omdat hun eten minder bewerkt was; zij werden gedwongen om meer en beter te kauwen om hun voedsel verteerd te krijgen. In onze cultuur leren we onze kinderen dat er nauwelijks tijd is om te eten. Als we onze kinderen mindful willen leren eten, zullen we hier thuis mee moeten beginnen. We moeten zelf het goede voorbeeld geven.

Oefening: neem regelmatig een pauze Neem voor je begint te eten een korte pauze en kijk eerst naar je bord en het eten op het bord. Neem de tijd om te genieten van het uiterlijk en de geuren van je maaltijd. Neem ook tijdens het eten regelmatig een pauze vooral als je merkt dat je niet langer de tijd neemt om werkelijke het eten te proeven. In het begin is de De onderstaande vaardigheden helpen je in het proces om mindful te leren eten.

1. Vertragen De maaltijd als ritueel verdwijnt meer en meer uit onze cultuur. We nemen niet langer de tijd om te eten: we eten als we onderweg zijn of tijdens het werken. Snelle happen en ‘fast food’ staan vaak op het menu. Maak


33

Mindfulness

meest makkelijke manier om na elke hap je mes en vork neer te leggen en deze pas terug op te nemen als je de hap voedsel geproefd en doorgeslikt hebt. Vraag kinderen de geuren, kleuren en andere sensaties van het voedsel kort te beschrijven. Geuren triggeren het limbisch systeem in de hersenen. Prettige geuren brengen het limbisch systeem tot rust.

2. De juiste hoeveelheid

Wat is ‘de juiste hoeveelheid’? De juiste hoeveelheid is geen vaststaande hoeveelheid, maar hangt af van de situatie. Om in het moment te weten wat de juiste hoeveelheid is, moeten we mindful zijn. Hoeveel trek hebben we werkelijk in het moment? Hoeveel lichaamsbeweging we hebben gehad? En welke jaargetijde is het? Tijdens de winter hebben we bijvoorbeeld meer calorieën nodig om ons lichaam op temperatuur te houden. Actieve jonge mensen hebben meer voedsel nodig dan oudere mensen die weinig bewegen. In onze cultuur zijn de porties alsmaar groter geworden net als onze borden. In veel oudere culturen stoppen mensen met eten als hun maag tweederde gevuld is. Hierdoor ben je nooit helemaal gevuld en leer je om een beetje ruimte te laten in je maag. Het lichaam weet intuïtief wat zijn/haar behoefte is; we zijn alleen verleerd ernaar te luisteren. Kleine kinderen hebben deze intuïtie vaak nog wel. Ze hebben in het algemeen een goed gevoel voor de ‘juiste hoeveelheid’. Tegen de tijd dat ze naar de kleuterschool gaan, begint het appetijt van hun ogen, neus en mind de wijsheid van hun lichaam te overstemmen.

34


Oefening: de juiste hoeveelheid Kijk voordat je gaat eten naar de maaltijd op je bord. Onderzoek voor jezelf wat je nodig hebt om voor twee derde gevuld te zijn. Eet traag en voel wanneer je voor circa twee derde gevuld bent. Drink vervolgens een klein beetje water of thee en voel hoe je lichaam aanvoelt. Als je beslist om door te eten, onderzoek dan vervolgens wat hier de lichaamssensaties van zijn.

3. De innerlijke criticus Als onze relatie met eten en voedsel uit evenwicht is, worden we gemakkelijk overweldigd door onplezierige gevoelens en emoties. We kunnen kwaad worden op onszelf omdat we worstelen met onze eetpatronen. Als onze geest gevuld is met allerlei beoordelende stemmen, gedachten en emoties, wordt het moeilijk om intuïtief te leren eten. Je kunt je afvragen hoe je afstand kunt nemen van de stemmen die ons beoordelen en veroordelen? Mindfulness helpt ons om meer ruimte te scheppen rond deze beoordelende stemmen in ons hoofd. De eerste stap is om te luisteren naar de innerlijke stemmen zonder jezelf te verliezen in de inhoud van wat elke stem je vertelt. Vaak maken deze stemmen ruzie over wat je zou moeten eten. Soms hebben de verschillende stemmen zelfs hun eigen voedselvoorkeuren. Hoe meer we toegeven aan de stemmen, des te sterker de stemmen worden en des te meer we eraan overgeleverd worden. Als we de stemmen negeren, gaan ze ondergronds verder en voeren ze een soort ‘guerrilla-oorlog’ met ons. De bedoeling is de verschil-

Mindfulness

lende stemmen in onze geest te beluisteren, ze beter te leren kennen, zonder onszelf er in te verliezen. We kunnen globaal een aantal verschillende stemmen onderscheiden in onze zelfspraak. Hieronder worden ze in het kort besproken. De innerlijke perfectionist De innerlijke perfectionist is gericht op hoe een ideaal lichaam eruit ziet en wat een ‘gezond persoon’ eigenlijk zou moeten eten. De innerlijke perfectionist zoekt naar idealen en het doet er niet toe hoe we dit ideaal kunnen evenaren. Met de innerlijke perfectionist is het ‘hoopvol reizen zonder ooit echt aan te komen’. De innerlijke slavendrijver De innerlijke slavendrijver of pusher zet je aan en vertelt je wat je moet doen om jouw ideaal te bereiken. Het is de stem die lijstjes maakt over wat je allemaal zou moeten doen en zou moeten laten. Het favoriete woord van de slavendrijver is ‘moeten’. Om een gezond lichaam te hebben en gezond te eten, heeft de innerlijke slavendrijver een regiment diëten, raadgevingen en oefeningen. Alle dingen die je leest over de laatste nieuwe ontdekkingen en bevindingen over gezondheid worden toegevoegd aan de lijst van dingen die je zou moeten doen. De innerlijke criticus De innerlijke criticus beoordeelt en veroordeelt je en vergelijkt jezelf voortdurend met anderen. Het is de stem die nooit tevreden is omdat je nooit het ideaal bereikt waar je naar streeft. De idealen van de perfectionist zijn namelijk onmogelijk om te verwezenlijken en de innerlijke criticus vergelijkt je niet met een echt mens van vlees en bloed maar met een onbereikbaar ideaal. Hoe meer kritiek de interne criticus kan geven op wat je eet en hoe je eet, des te beter het zich voelt omdat het zijn job zo goed doet. De arbeidsvreugde van de interne criticus bestaat in het bekritiseren van wat jij doet. Het geeft bovendien tegengestelde raadgevingen. Het zal je vertellen dat je onoplettend eet en als je mindful tracht te eten, zal het je vertellen dat je te rigide bent in jouw pogingen om mindful te eten. De centrale vraag die de interne criticus zich stelt is: “hoe kan ik hem/haar bekritiseren en terechtwijzen?”

De perfectionist is op zoek naar het ideale dieet. De slavendrijver port je aan om het dieet te volgen en het zorgt ervoor dat je de dingen eet die je moet eten en de dingen niet eet die je niet mag eten. De innerlijke criticus herinnert je voortdurend aan hoe je tekortschiet in je pogingen om het ideaal te verwezenlijken en dat soortgelijke pogingen in het verleden ook op niets zijn uitgedraaid. Hoewel het lijkt dat deze innerlijke stemmen je helpen, saboteren ze jouw gezonde voornemen om aandachtig en bewust te eten in het moment. Ze bevatten echter ook allemaal een kern van waarheid. De innerlijke perfectionist inspireert ons om nieuwe stappen te zetten. De slavendrijver motiveert ons en zorgt ervoor dat we niet lui en gemakzuchtig worden en de innerlijke criticus wijst op onze tekortkomingen en leerpunten. Als deze stemmen echter teveel macht en invloed krijgen, wordt hun destructieve impact groter dan hun eigenlijke positieve bedoeling. Mindful eten is een manier om jouw manier van eten terug in eigen handen te nemen en jouw eetgewoontes niet langer te laten bepalen door je innerlijke perfectionist, slavendrijver en/of criticus. Je leert deze innerlijke stemmen te herkennen en te doorzien. We hoeven immers niet te geloven wat al die stemmen in ons hoofd ons voortdurend vertellen. Het is een proces waarin we stap voor stap leren ons niet te verliezen in de stemmen.

Oefening: mindfulness en de innerlijke criticus Luister naar de stem van jouw eigen innerlijke criticus over wat en hoe je eet. Als je merkt dat de stem van jouw innerlijke criticus iets negatiefs zegt over hetgeen jij eet of over jouw lichaam, ga dan niet in op de inhoud maar zeg innerlijk: ‘bedankt voor jouw raad en tot ziens!’ Richt je aandacht vervolgens weer terug op het huidige moment en op hetgeen je nu ervaart. Je ontkent en verdringt de interne criticus zo niet. Met deze oefening zorg je ervoor dat de criticus niet langer een centrale plaats inneemt in jouw ervaring.

Douwe Nutterts www.psychospiritueelwerk.com

Bronnen:

1. Thich Nhat Hanh – The Miracle of Mindfulness. 2. Seppo Ed Farrey & Myochi Nancy O’Hara – 3 Bowls. 3. Jan Chozen Bays, MD – Mindfull eating. 4. Jan Chozen Bays, MD – How to train an Wild Elephant.


35

Orthotrends In deze rubriek gaat de redactie op zoek naar de meest actuele en praktische informatie over gezonde voeding en hoe wij ziekten kunnen behandelen met nutriënten uit onze dagelijkse levensmiddelen.

Slaappillen laten je eerder inslapen Dat slaappillen, net als andere medicijnen, bijwerkingen hebben daar schrikt niemand van op. Sufheid, hoofdpijn, duizelig en verslaving aan deze pillen zijn genoegzaam bekend. Dit zijn allemaal bijwerkingen op korte termijn. Een nieuwe studie onderzocht recent de bijwerkingen op lange termijn. In vroegere onderzoeken was reeds aangetoond dat kalmeerpillen dodelijk kunnen zijn indien samen met alcohol of andere medicijnen gebruikt, de kans op auto-ongevallen en op vallen verhogen, het risico op zelfdoding doet toenemen en chromosomen beschadigen waardoor kanker kan ontstaan. Het nieuwe onderzoek licht toe dat de kans op overlijden bij slaappilgebruikers vier maal zo hoog is als bij mensen die dat niet gebruiken. Zelfs bij gebruikers die minder dan 18 pillen per jaar slikken! Bovendien hebben patiënten die hoge dosissen nemen 35% meer kans om kanker te krijgen. In het onderzoek werden benzodiapines, barbituraten en sedatieve histamines gebruikt. Referentie: BMJ open; http://bmjopen.bmj.com/content/2/1/e000850.full

Epilepsie: een nieuwe invalshoek Kinderen of volwassenen die leden aan epilepsie kregen, begin vorige eeuw, een ketogeen dieet voorgeschreven, rijk aan vetten en arm aan koolhydraten, te vergelijken met het Montignac dieet). Dit dieet bootst een soort vastenkuur na waarbij het lichaam gedwongen wordt om vetten te verbranden in plaats van koolhydraten. Vasten, wist men toen reeds, doet het aantal epileptische aanvallen drastisch afnemen. Door de komst van medicijnen werd al vlug gekozen voor de gemakkelijkste oplossing, maar het ketogeen dieet is weer in opkomst nu steeds meer mensen niet meer reageren op de medicijnen of gewoon om de soms zware nevenwerkingen ervan te vermijden. Nieuw onderzoek heeft aangetoond dat bepaalde vetzuren epilepsie kunnen bestrijden. Prof. Robin Williams van het Centre of Biomedical Sciences in Royal Holloway legt uit: “Dit is een belangrijke doorbraak. De familie van middellange vetzuurketens die we onderzocht hebben, bezitten het potentieel om sterkere en veiligere medicijnen te ontwikkelen.” Onderzoekers ontdekten dat deze vetzuren niet alleen krachtiger waren dan de bestaande medicijnen, maar dat ze ook minder nevenwerkingen hadden.

36


Prof. Matthew Walker van het Institute of Neurology aan het University College in Londen getuigt: “Wereldwijd lijden zo’n 50 miljoen mensen aan epilepsie en ongeveer een derde hiervan is niet of nauwelijks te behandelen met medicijnen. Deze ontdekking kan een nieuwe benadering zijn in het behandelen van deze patiënten.” Het onderzoek spitst zich toe op de vertakte afgeleiden van vetzuren met 8, 9 en 10 koolstofatomen. Het verschil tussen korte-/middellange vetzuurketens en lange vetzuurketens zit in de wijze van verteren. De korte – en middellange vetzuurketens bestaan uit zeer kleine moleculen, waardoor zij beter oplossen in biologische vloeistoffen. Hierdoor worden zij snel opgenomen vanuit de darm in het bloed. De lange vetzuurketens kunnen niet direct opgenomen worden en moeten eerst afgebroken. Er is nog veel te leren over vetten en hun veelzijdige functie in ons lichaam. Referentie: Pisan Chang et al. Seizure control by ketogenic diet-associated medium

chain fatty acids. Neurophamacology online 20 november 2012; http://www.sciencedirect. com/science/article/pii/S0028390812005382

Orthotrends

Zelfs de minste radioactieve straling is schadelijk Dat radioactieve straling schadelijk is weten we reeds sinds de drama’s van Hiroshima en Nagasaki. En wat de straling van medische diagnoseapparatuur betreft wordt ons verzekerd dat deze absoluut ongevaarlijk is. Onderzoekers van de Univertity of South Carolina en Université de Paris-Sud zijn die mening evenwel niet toegedaan. Na analyse van 46 studies, uit een selectie van meer dan 5.000, gepubliceerd over de afgelopen 40 jaar zijn zij er van overtuigd dat zelfs de natuurlijke achtergrondstraling merkbaar is in het menselijk DNA. Deze natuurlijke straling is statistisch significant in gebieden waar als gevolg van mineralen in de ondergrond, zoals in Ramsar in Iran, Mombasa in Kenya, Lodève Frankrijk en Yangiijan in China, de straling hoger is dan in andere gebieden. De negatieve effecten uitten zich op fysiologisch en immunologisch vlak, door mutaties en het ontstaan van ziekte. Deze negatieve effecten worden vooral duidelijk

als het onderzoek over de tijd wordt uitgesmeerd. Dan blijkt ook dat er geen onderste grens is waarbij geen schade mogelijk is. Daarmee weerlegt het rapport alle claims dat de hevige, maar korte, bestraling van medische apparaten geen schade zou veroorzaken. Ook nucleaire krachtcentrales zouden in grote mate kunnen bijdragen tot stralingsschade zeker indien het ongevallen met kerncentrales betreft zoals Tsernobyl of Fukoshima. Men heeft deze risico’s altijd onderschat door aan te nemen dat de natuurlijke straling ongevaarlijk is. Het is aan te raden om deze straling zo veel mogelijk te elimineren in plaats van ze meer en meer te gebruiken zoals bij controle op (sommige) luchthavens of in bepaalde bedrijven waar hoge veiligheid wordt nagestreefd. Referentie: The Authors. Biological Reviews 2012 Cambridge Philosophical Society

Sigarettenrook activeert Staphylococcus aureus

Dat er een verband is tussen sigarettenrook en toenemende infecties in de luchtwegen zal niemand verbazen. Nu hebben Ritwij Kulkarni en zijn collega’s van de Colombia University in New York ook aangetoond dat sigarettenrook een uitstekende omgeving is waarin

Staphylococcus aureus zich kan ontwikkelen. Staphylococcus Aureus is een doorgaans ongevaarlijke bewoner van onze bovenste luchtwegen die zich evenwel kan ontpoppen tot een gevaarlijke, en soms zelfs dodelijke bacterie. Blijkt nu dat sigarettenrook de eigenschap heeft om S. aureus toe te laten zich snel te ontwikkelen. Volgens het onderzoek zou sigarettenrook er voor zorgen dat S. aureus een biofilm gaat vormen, waardoor de virulentie van de bacterie zou toenemen. De vorming van deze biofilm zou tot stand komen onder invloed van de zeer reactieve zuurstofvorm H2O2 die in de rook voorkomt. Blijft de vraag of een dergelijk uitgebreid onderzoek nodig is om te weten wat we allemaal al lang weten nl. dat roken schadelijk is voor de luchtwegen! Referentie: Ritwij Kulkarni et al. Cigarette Smoke INcreases Staphyloccus aureus Biofilm Fromation via Oxidative Stress. Infect. Immun. 2012, 80(11):3804


37

FIOW Ledenseminarie – Workshop 2013

“Voedingsdriehoek Faché® toepassen in de keuken” Vrijdag 01 februari 2013 van 14u tot 18u

Kom naar het seminarie op 01 februari 2013 (14-18u), waar Walter Faché heel veel praktische tips geeft m.b.t. eenvoudig, snel en gezond eten om zo betere prestaties, een langer uithoudingsvermogen en een evenwichtiger levenswijze te kunnen bereiken. Er zijn reeds heel wat voedingsdriehoeken op de markt. Elk land heeft zijn variant, maar helaas voldoet deze van België niet meer aan de huidige normen van de voedingswetenschappen. Zo wordt vandaag de dag nog steeds geen rekening gehouden met de essentiële vetzuren, de essentiële aminozuren en de mineralenstatus. Tegenstelling tot “De Voedselzandloper” (Kris Verburgh), een eyeopener in 2012, heeft inmiddels de voedingsdriehoek van Walter Faché (geregistreerd sinds 2003), ruim 10 jaar bewezen, hoe het met onze voeding moet. Méér dan duizenden exemplaren werden reeds verkocht en hangen uit in keukens, scholen, dokterspraktijken en natuurvoedingsspeciaalzaken. Met als doel mensen, zoals jij en ik, duidelijk te maken dat wij gezonder en evenwichtiger kunnen eten! Prijs: € 60 – (50% korting voor abonnees van orthos- en digipakket) Prachtige syllabus en koffie-thee inbegrepen.

Het seminarie over “Een nieuwe doorbraak in de preventie en behandeling van kanker” wordt herhaald wegens teveel inschrijvingen 14 dec 2012 Vrijdag 08 februari 2013 van 9u tot17u in Congreszaal te Laarne FIOW Kanker is een probleem van de hele stofwisseling en niet een plaatselijk probleem van een weefsel of orgaan. De bewerking van voedsel en onjuiste voedingsaanbevelingen veranderde het moderne voedingspatroon op een zodanige manier, dat het zuurstoftransport in het lichaam vernietigd werd. De primaire oorzaak van kanker is niet genetisch, maar een ontbrekende schakel waarbij de essentiële vetzuren een optimale zuurstofabsorberende functie bezitten voor alle biljoenen cellen. Voedingsmiddelen die deze essentiële vetzuren bevatten moeten dan ook biologisch verbouwd en behandeld zijn, onder lage verhitting en zonder kunstmatige conserveringsmiddelen. Kan een vegetariër toch een maximale bescherming tegen kanker verkrijgen? Waarom blijven kankercellen groeien? Hoeveel essentiële vetzuren moet ik preventief nemen? Is ozonbehandeling nuttig? Leidt melkzuur tot kanker? Beschermt soja tegen kanker? En nog vele vragen waarmee wij allen permanent geconfronteerd worden bij kanker. Prijs: €120 – Slechts nog enkele plaatsen vrij! Opgeven voor middagmaal tegen €12 is vooraf vereist! Geaccrediteerd door:

Isom

38

Belgisch Voedingsmagazine faché instituut Verschijnt 6 maal per jaar met concrete, nuttige dagelijkse voedingsadviezen en leeftips, voor mensen die bezorgd zijn voor hun eigen gezondheid of beroepsmatig met de voedings problematiek bezig zijn zoals natuur- en reformwinkels, gezondheidszorgwerkers, schoonheidspecialiste, sportcoaches, horecabedrijfsmensen, sportcentra, onderwijzend personeel, kortom voor iedereen die begaan is met de gezondheid. Hoofdredactie

Walter OM Faché, Orth. Bioch. Medisch journalist Pascale Van den Heede, Apr.

Eindredactie

Uitgever

Orthofyto Media Nieuwdorp 57

9190 Stekene

Info Abonnees

Orthofyto Media Tel +32 3 808 41 43 [email protected]

Walter OM Faché, Medisch journalist

Redactie

Walter OM Faché, Orth. Bioch. Jozef Poppe, Prof. Dr. Ir. Mark Bottu , Dr. Med. Frans Fermon, Dr. Med. Pascale Van den Heede, Apr. Lies Helsloot Douwe Nutterts, Psycho spiritueel Kristel Stevens, Ir. Angelique De Beule Annick Kindermans Annemieke Meijler

Vormgeving, productie en druk Walter OM Faché

Danny Coppens Stijn De Pauw Drukkerij Coppens bvba Hospitaalstraat 2 - Lochristi +32 9 353 93 93 www.coppens-druk.be

Hoe abonneren?

Betaling geldt als enige abonnering. Het abonnement wordt automatisch voor een jaar verlengd indien geen schriftelijke opzeg gebeurt uiterlijk twee maanden voor het verstrijken van het abonnement. Jaarabonnementen voor 6 nrs: België & Nederland: Storting van € 58 op vzw Orthofyto Media Nieuwdorp 57 - 9190 Stekene IBAN BE 35 7370 3689 8237 BIC kredbebb

Prijs per nummer: € 10,50 (België, Nederland)

Advertenties

Pascale Van den Heede [email protected]

Uitgeverij Orthofyto Media • Gespecialiseerd op het gebied van ziektepreventie, voeding, voedingsaanvullingen, gezonde levenswijze en adviezen bij sporten en ziekten.

© Copyright 2012 ISSN 1379-8383

• Overname van arikelen of gedeelten hiervan is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. druk, fotocopie of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toelating. De hoofdredacteur, de redactie, de eindredacteurs en de uitgever van de opgenomen artikelen en advertenties zijn niet aansprakelijk voor eventuele schade als gevolg van vermeende algemene medische adviezen, onjuistheden en/of onvolledigheden. Iedere auteur blijft verantwoordelijk voor de volledige inhoud van zijn artikels. Dit tijdschrift werd gedrukt op chloorvrij papier.

Agenda

consulentenopleiding 2013

NATAOS KEY NUTRITION

Module 4 Bistro 4 Voedingsmanipulatie 1. Zuigelingen- en kindervoeding – 21 februari 2013 Kinderen horen volwassen te worden, dat spreekt voor zich. De eerste levensjaren zijn van bijzonder belang, niet alleen voor de huidige gezondheid van het kind, maar ook voor de gezondheid in het latere leven. Wat kinderen moeten nemen, maar ook wat ze niet mogen nemen, is van tel. Verder worden tevens een aantal adviezen gegeven voor de typische aandoeningen bij zuigelingen en kinderen. 2. Voeding tijdens de zwangerschap – 7 maart 2013 Zowel het kind als de vrouw in verwachting moeten in de watten gelegd worden. Een goede gezondheid van de vrouw zal het kind alleen maar ten goede komen, terwijl het welzijn van het kind de enige bezorgdheid is van de vrouw. Een heleboel voedingsstoffen zijn bij deze dubbele opgave vereist. Bovendien kunnen extra maatregelen getroffen worden om het kind te beschermen tegen de toxische overlast en de vrouw te behoeden voor onvermijdelijke zwangerschapsongemakken. 3. Sporten zonder doping – 14 maart 2013 Doping is nog steeds niet weg te slaan uit de sportwereld. Nochtans bestaan er nog andere mogelijkheden om sportieve prestaties op te krikken, die niet destructief zijn voor het lichaam en die evenmin verboden zijn. Het hoeft dan ook niet per se om competitie te gaan. Ook voor recreatieve sporters kan het interessant zijn om op een verantwoorde manier aan sport te doen. 4. Voedselallergie – 21 maart 2013 Voedselallergie is niet alleen iets vervelends, het zorgt ook voor een levenslange belasting van het immuunsysteem. Het immuunsysteem zou zich immers beter bezighouden met de bescherming tegen infecties en het ontstaan van kankercellen. Echter vele mensen beseffen niet dat ze lijden aan een (lichte vorm van) voedselallergie. Hoe kom je hier achter? Welke maatregelen kun je nemen. 5. Candida albicans infecties – 28 maart 2013 Candida is een gist die in het spijsverteringsstelsel van vele mensen aanwezig is, zonder dat ze er ernstige schade van ondervinden. Soms wordt het ‘vredesbestand’ tussen candida en het immuunsysteem verbroken en begint candida te woekeren. Het immuunsysteem komt dan in een voortdurende staat van paraatheid, met alle kwalijke gevolgen van dien. Van een candidainfectie geraak je best zo snel mogelijk van af, of beter nog, mits een juiste voeding geef je candida geen schijn van kans om zich te ontwikkelen.

Pro

m

oti 40 e Deze Gezondheidsbistro’s zijn u e vijf ro voor ! telkens op zichzelf staande de a a vond lle cursusavonden die samen een volledige en* consulentenopleiding vormen. Je kan ook – afhankelijk van je interesse – elke avond afzonderlijk volgen, of alleen een bepaalde reeks. De volgorde waarin de bistro’s gevolgd worden speelt geen rol. Telkens van 19-22u – Prijs per avond: € 35 Prijs voor een reeks van vijf avonden: € 140 i.p.v. 175* 1

Al onze cursussen gaan door in de Larenhoeve, Kerkstraat 103, 9270 Laarne (tenzij anders vermeld) Inschrijven: [email protected] of 09/369 06 42 Meer info over onze Consulentenopleiding op www.fache-instituut.be. Vraag gratis en vrijblijvend onze Studiegids aan of download deze via de website *PROMOACTIE GELDIG TOT 1 FEBRUARI 2013

Krill Oil Superior De super opneembare omega-3 NIEUW! Nu ook in een voordeelpack van 120 capsules * • ondersteunt de circulatie • goed voor de cholesterol60 capsules van 500 mg € 21,95 • CNK 2710-770 spiegel * 120 capsules van 500 mg • behoudt een goede € 39,95 • CNK 2835-395 gemoedstoestand • bevordert het concentratievermogen • houdt beenderen en gewrichten gezond

Krill, een massa garnaalachtige schaaldiertjes, is erg rijk aan de omega-3 vetzuren EPA en DHA. Zijn die ook niet aanwezig in visolie? Klopt. Maar er is een belangrijk verschil. Bij visolie zit de omega-3 immers in de trygliceriden, terwijl die in krillolie gebonden is aan de fosfolipiden. De omega-3 uit krillolie is wateroplosbaar en wordt dus veel beter opgenomen door ons lichaam. Deze vetzuren verhogen bovendien de elasticiteit van de lichaamscellen en absorberen veel beter gezondheidsbevorderende ingrediënten. Plus: in krillolie zit ook Astaxanthine, een sterke vrije radicalenvanger die ons lichaam beschermt tegen oxidatie.

Waarom Krill Oil Superior Van Nataos?

• Betere opname dan omega-3 uit visolie (wetenschappelijk bewezen). • Milieubewuste, MSC gecertificeerde oogst zonder bijvangsten. • Meteen en vers verwerkt dankzij Eco-Harvestingtechniek. • Geen enzymatische degradatie en oxidatie. • Rijk aan veresterde Astaxanthine, een sterke antioxidant. • Vrij van dioxines, PCB’s en andere zware metalen.

Vraag naar Krill Oil Superior in de betere natuurvoedingswinkel of apotheek. Meer weten? Bel 052 48 43 00 of surf naar ojibwa.be

WWW.NATAOS.COM

Complete en praktische detox multi

Bio-Detox Pak Een breed scala aan nutriënten en kruiden in één pak. Ondersteunt de stofwisseling Ondersteunt de reinigende werking van de lever Bevordert de spijsvertering Te gebruiken om opnieuw fit te worden Ter ondersteuning bij het afslanken Helpt de natuurlijke weerstand te versterken Handige zakjes met 12 nutriënten per zakje, eenvoudig en handig in gebruik

PROFESSIONELEN KUNNEN DE TECHNISCHE FICHE AANVRAGEN VOOR MEER UITGEBREIDE INFO.

Energetica Natura BV ● Postbus 148 - 9100 St.Niklaas ● Gratis tel: 0800-990 11 ● Gratis fax: 0800-800 11 ● [email protected] ● www.energeticanatura.com

Voedingsadviezen bij het studeren

Recommend Documents