Lesbeschrijving Bron voor Werk Aan de hand van deze 5 lessen ontdekken de leerlingen dat de Schelde veel mogelijkheden biedt voor werk. En daarmee van essentieel belang is voor onze regio. Relatie met kerndoelen: Vlaanderen:
Primair onderwijs Brongebruik Kerndoel 7: De leerlingen kunnen op hun niveau verschillende informatiebronnen raadplegen.
Secundair onderwijs B-stroom Ontwikkelingsdoelen maatschappelijke vorming of geschiedenis en aardrijkskunde 5.Thema ‘de woning’ Kerndoel 28: het wonen in functie van het klimaat, het bouwmateriaal, het landschap, de samenlevingsvorm, de levensstijl en de beroepsactiviteit verklaren. Nederland: Primair Onderwijs Oriëntatie op Jezelf en de wereld - Ruimte Kerndoel 47: De leerlingen leren de ruimtelijke inrichting van de eigen omgeving te vergelijken met die in omgevingen elders, in binnen- en buitenland, vanuit de perspectieven landschap, wonen, werken, bestuur, verkeer, recreatie, welvaart, cultuur en levensbeschouwing. In ieder geval wordt daarbij aandacht besteed aan twee lidstaten van de Europese Unie en twee landen die in 2004 lid werden, de Verenigde Staten en een land in Azië, Afrika en Zuid-Amerika.
Voortgezet onderwijs Onderdeel E: mens en maatschappij Kerndoel 38: De leerling leert een eigentijds beeld van de eigen omgeving, Nederland, Europa en de wereld te gebruiken om verschijnselen en ontwikkelingen in hun omgeving te plaatsen. Kerndoel 42: De leerling leert in eigen ervaringen en in de eigen omgeving effecten te herkennen van keuzes op het gebied van werk en zorg, wonen en recreëren, consumeren en budgetteren, verkeer en milieu.
Lesbeschrijving Bron voor Werk les 1 Doel: leerlingen ontdekken welke beroepen te maken hebben met de Schelde. Lesduur: 50 minuten Vak(ken): Aardrijkskunde Benodigde materialen: o o o
Woordspin ‘De Schelde’ uit projectintroductie les 1 Werkblad ‘De Schelde & Werk’ Post-its
Werkvorm: klassikaal, in viertallen, tweetallen en individueel. Korte omschrijving: In deze les bekijken de leerlingen welke beroepen met de Schelde te maken hebben. Ook bekijken zij of het beroep dat hun ouders/verzorgers uitvoeren een relatie heeft met deze rivier. Suggestie: U kunt de lijst met Scheldeberoepen ook klassikaal doornemen. U wijst in de ruimte de twee uitersten van de lijn aan. Mee eens en mee oneens. De leerlingen gaan op de plaats in de ruimte staan die overeenkomst met hun antwoord. Voorbereiding: Zorg dat voor iedere leerling een exemplaar van de werkbladen beschikbaar is. Bekijk het inhoudelijke gedeelte van de website scheldelessen, wonen & werken. Op deze manier krijgt u een beeld wat er allemaal speelt rondom de Schelde. Zo kunt u leerlingen suggesties aandragen op het moment dat zij zelf weinig associaties hebben bij de Schelde. Zorg dat de leerlingen in viertallen kunnen werken en om een tafel kunnen zitten.
Uitvoering Tijd
Duur
Activiteit
0:00
0:05
Licht het doel van deze les toe: o o
0:05
0:10
o
0:15
0:05
Weten welke beroepen te maken hebben met de Schelde. Realiseren dat veel beroepen in onze regio met de Schelde te maken hebben.
Scheldeberoepen o
o
o
o
Benodigdheden
Werkblad ‘De Schelde & Werk’, opdracht 1
Viertal (7 min) Iedere leerling schrijft zijn naam op een Post-its post-it. Om de beurt noemt een leerling een beroep van het werkblad ‘De Schelde & Werk’. Als je het ermee eens bent dat dit beroep met de Schelde te maken heeft, plak je de post-it met je naam in het midden van de tafel. Hoe minder je het er mee eens bent, hoe verder je de post-it van het midden af plakt. Zo kun je makkelijk zien of jullie meningen overeenkomen of verschillen. Centraal (3 minuten) Zijn er twijfel-beroepen naar voren gekomen? Ben je van mening veranderd door de argumenten van je tafelgenoten?
Centraal (2 minuten) Laat de woordspin ‘De Schelde’ zien. Vraag of er beroepen in staan of zaken waar je een beroep aan kunt koppelen. Markeer deze of maak er een nieuwe woordspin van over ‘Beroepen & de Schelde’. Individueel (1 minuut) Vraag de leerlingen of zij nog meer beroepen kennen die in deze woordspin geplaatst kunnen worden. Deze noteren zij op het werkblad ‘De Schelde & Werk’ Centraal Vul de woordspin verder aan. (2 minuten)
Woordspin ‘De Schelde’ uit projectintroductie les 1 Werkblad ‘De Schelde & Werk’, opdracht 2
Uitvoering Tijd
Duur
Activiteit
Benodigdheden
0:20
0:10
Beroepen clusters
Werkblad ‘De Schelde & Werk’, opdracht 3
Tweetal (1 minuut) Bedenk clusters die gemaakt kunnen worden van de beroepen. Deze kunnen genoteerd worden op het werkblad ‘De Schelde & Werk’. o Viertal (2 minuten) Ieder viertal bespreekt de mogelijke clusters en kiest één cluster uit. o Centraal (5 minuten) Bespreek de indelingen die bedacht zijn en spreek af welke indeling er gehanteerd gaat worden. Verwerk deze afdeling in de bestaande woordspin of verwerk hem in een nieuwe. o Individueel (5 min) Iedere leerling vult de laatste vragen van het werkblad ‘De Schelde & Werk’ in. Is er in de buurt veel werk dat te maken heeft met de Schelde? Wat doen jouw ouders/verzorgers voor werk? Heeft dit iets te maken met de Schelde? o Viertal (10 min) Bespreken van de antwoorden op de vragen. En het samenstellen van een top 5 van Schelde gerelateerde beroepen die in de omgeving van de leerlingen het meest voorkomen. Afsluiting Voeg de top 5 van de groepen samen. Zit er veel overlap in deze toppen? Probeer de overeenkomsten en/of verschillen te verklaren. Probeer met de leerlingen ene conclusie te trekken: is er veel/weinig werk in de regio gekoppeld aan de Schelde? o
0:30
0:20
0:45
0:05
Laat de kinderen thuis ook nog eens navragen welke mensen zij nog meer kennen die beroepen hebben gerelateerd aan de Schelde. 0:50
Werkblad ‘De Schelde & Werk’, opdracht 4
Lesbeschrijving Bron voor Werk les 2 Doel: leerlingen weten wat de binnenvaart is. Ook weten zij wat het verschil is met zeevaart. Lesduur: 50 minuten Vak(ken): Aardrijkskunde Benodigde materialen: o o o o o o
Digibord of beamer Woordspin ‘Beroepen & De Schelde’ uit de voorgaande les Werkblad ‘De Schelde & Werk’ Filmpje ‘uitleg Binnenvaart’ op website Scheldelessen > Wonen & Werken > Scheepvaart > Beroepsvaart > Binnenvaart Promotiefilmpje ‘Binnenvaart’ op website Scheldelessen > Wonen & Werken > Scheepvaart > Beroepsvaart > Binnenvaart Werkblad ‘De Schelde & Binnenvaart’
Werkvorm: klassikaal, viertallen en individueel. Korte omschrijving: In deze les bespreken de leerlingen het huiswerk van de vorige les over de Schelde als bron van werk. Verder maken de leerlingen aan de hand van beeldmateriaal kennis met de Binnenvaart. Suggestie: Kent u een binnenvaartschipper? Vraag dan of deze op school wil komen vertellen over zijn beroep. Wil u meer activiteiten ondernemen met uw groep over de Binnenvaart? Maak dan gebruik van het lespakket Binnenvaart. De link naar dit pakket staat in de rechterkolom op het deel van de website waar deze les beschreven staat. Bekijk ook of u deze les kan gebruiken om een les uit de methode te laten vervallen. Voorbereiding: Zorg dat voor iedere leerling een exemplaar van de werkbladen beschikbaar is. Bekijk het inhoudelijke gedeelte van de website scheldelessen, wonen & werken, binnenvaart. Bekijk ook de filmpjes die bij deze les horen. En zorg dat u weet of binnenvaartschepen ook bij jullie op de Schelde varen of er dit moment misschien ergens een in de buurt ligt, wat de binnenvaartschepen vervoeren die op dit deel van de Schelde varen. Houdt er bij de opstelling rekening mee dat leerlingen in twee- en viertallen samen werken.
Uitvoering Tijd
Duur
Activiteit
0:00
0:05
Licht het doel van deze les toe: o o
Benodigdheden
Weten wat de Binnenvaart is. Het verschil kennen tussen zeevaart en binnenvaart.
0:05
0:05
Vraag of er nog leerlingen aanvullingen hebben op de beroepen gerelateerd aan de Schelde.
0:10
0:25
Kijkje bij de Binnenvaart
Digibord of beamer
Centraal (5 minuten) Vraag of de leerlingen weten wat de Binnenvaart is. Kennen de leerlingen binnenvaartschepen? Zijn deze bij jullie op de Schelde te zien? Ken je iemand die op een Binnenvaartschip werkt of woont? Ben je wel eens op een Binnenvaartschip geweest? Laat de filmopname zien waarin uitleg gegeven wordt over de Binnenvaart. Vraag de leerlingen kenmerken te noteren op het werkblad ‘de Schelde & Binnenvaart’. (10 minuten)
Filmpje met uitleg over Binnenvaart
o
o
0:35
0:05
Centraal (10 minuten) Bespreek de kenmerken die de kinderen genoteerd hebben. Vraag hen het Venndiagram in te vullen op het werkblad ‘Schelde & Binnenvaart’. Bespreek het Venndiagram
Laat het promotiefilmpje van ‘De Binnenvaart’ zien. o
o o
Werkblad ‘Schelde & Binnenvaart’
Individueel (1 minuut) Wat zegt de muziekkeuze (let op de tekst!) over deze sector? Tweetal (2 minuten) Bespreken van de antwoorden Centraal (2 minuten) Bespreek met de leerlingen de muziekkeuze bij deze opname.
Digibord of beamer Promotiefilmpje Binnenvaart Werkblad ‘De schelde & Binnenvaart’
Uitvoering Tijd
Duur
Activiteit
Benodigdheden
0:40
0:05
Werken in de Binnenvaart
Werkblad ‘De schelde & Binnenvaart’
o
o
0:45
0:05
Individueel (2 minuten) Welke voor- en nadelen kun je bedenken bij werken in de Binnenvaart? Tweetal (3 minuten) Wissel je antwoorden uit. Noem om de beurt een voordeel en een nadeel. En vul zo je eigen lijstje aan.
Afsluiting Je hebt nu van alles over de Binnenvaart gezien en we hebben de voor- en nadelen besproken. Zou je op een binnenvaartschip willen werken/wonen? Bespreken van de reacties.
0:50
Lesbeschrijving Bron voor Werk les 3 Doel: De leerlingen weten welke beroepen te maken hebben met de Schelde. En ze realiseren zich dat veel beroepen in onze regio met de Schelde te maken hebben. Lesduur: 55 minuten Vak(ken): Aardrijkskunde Benodigde materialen: o o o o
Digibord of beamer Woordspin ‘Beroepen & De Schelde’ uit de voorgaande les Werkblad ‘Scheldeberoep Verkennen’ Filmpje over beroepen op de Kennisnet Beroepenbeeldbank http://beroepenbeeldbank.kennisnet.nl/
o
Website Scheldelessen > Wonen & Werken
Werkvorm: klassikaal en individueel. Korte omschrijving: In deze les beslissen de leerlingen over welk beroep zij een presentatie gaan maken ook bedenken zij welke soort presentatie zij zouden willen maken. Suggestie: U kunt ook besluiten om de leerlingen in tweetallen of kleine teams te laten werken bij het verkennen van de Scheldeberoepen. De vrijheid voor de vorm van de presentatie kunt u afbakenen door zelf aan te geven welke vorm de presentatie moet krijgen. Indien u de opdracht sterk wil inkorten, kunt u de beroepen beperken tot de beroepen die op de website in filmbeelden staan uitgelegd. De opdracht is dan het maken van een beschrijving van het beroep bij de film. Of het schrijven van een bedacht interview met iemand die dit werk uitvoert. Indien de leerlingen een vaste werkwijze kennen om informatie te verwerven en verwerken, kunt u deze uiteraard gebruiken in plaats van de stappen op het werkblad.
Voorbereiding: Zorg dat voor iedere leerling een exemplaar van de werkbladen beschikbaar is. Bekijk het inhoudelijke gedeelte van de website scheldelessen, wonen & werken. Op deze manier heeft u een goed beeld van de beroepen die op de website beschreven staan en in een filmpje weergegeven worden. Bekijk ook de website met filmpjes over beroepen, zodat u weet hoe deze werkt. Bepaal waar voor u de presentaties qua inhoud en stijl aan moeten voldoen. Maak een afweging of leerlingen een beoordeling krijgen voor hun presentatie en of deze wel of niet meetelt.
Uitvoering Tijd
Duur
Activiteit
0:00
0:05
Licht het doel van deze les toe: o o
0:05
0:05
Weten welke beroepen te maken hebben met de Schelde. Realiseren dat veel beroepen in onze regio met de Schelde te maken hebben.
Scheldeberoepen
Digibord of Beamer
Laat de Woordspin ‘De Schelde & Beroepen’ zien.
Woordspin ‘De Schelde & Beroepen’
Vertel dat gezien er veel beroepen zijn en ieder een ander beroep interessant zal vinden, iedere leerling een beroep uitkiest om verder te verkennen. Bedoeling is dat iedere leerling straks een presentatie maakt over dit beroep gerelateerd aan de Schelde. Doel is dat klasgenoten aan de hand van deze presentatie meer te weten komen over het beroep. De vorm voor de presentatie mag je zelf bepalen. Het kan in de vorm van een poster, een werkstuk, een filmopname, een website, een powerpoint, een dagboek of logboek, een reclamefolder,interview met iemand die dit beroep uitoefent etc.
0:10
0:05
Benodigdheden
Verdeling van de beroepen
Uitvoering Tijd
Duur
Activiteit
Benodigdheden
Vraag de leerlingen te bedenken welk beroep ze willen gaan onderzoeken. Inventariseer & noteer aan de hand van de Woordspin ‘De Schelde & Beroepen’ wie welk beroep gaat uitwerken. 0:15
0:10
Welke informatie? Bespreek welke vragen in de presentatie beantwoord moeten worden en waar de presentatie aan moet voldoen. Individueel (1 minuut) Laat leerlingen hier zelf even over nadenken en hun idee hierover noteren op het werkblad ‘Scheldeberoep verkennen’. o Centraal (10 minuten) Inventariseer de ingrediënten en spreek af wat de definitieve lijst is. Laat de leerlingen deze overnemen op hun werkblad ‘Scheldeberoep Verkennen’. Neem deze eisen & ingrediënten zelf ook over, zodat u hier bij de presentaties in les op terug kunt komen. o Hieronder staan een aantal voorbeelden: - Zicht op de kerntaken: wat doe je in dit werk? Waar ben je voor verantwoordelijk? - Waar werk je? - Wat moet je weten/kunnen om dit beroep uit te oefenen? - Welke eigenschappen heb je nodig om dit beroep uit te oefenen? - Met wie werk je samen? - Wat lijkt je leuk aan dit werk? - Wat lijkt je minder leuk aan dit werk? - Ken je iemand die dit beroep heeft? (Interview) Of zijn er websites voor meer achtergrondinformatie. Scheldeberoep Verkennen
Werkblad ‘Scheldeberoep Verkennen’
o
0:25
0:10
Licht de stappen op het werkblad ‘Scheldeberoep Verkennen’ kort toe. Op de website staan ook links naar documenten die
Werkblad ‘Scheldeberoep Verkennen’
Uitvoering Tijd
Duur
Activiteit
Benodigdheden
hulp bieden voor het maken van een presentatie. De vorm voor de presentatie is vrij. 0:35
0:05
Afspraken Maak duidelijke afspraken over de tijd die de leerlingen krijgen om aan dit werkstuk te werken en wat eventueel als huiswerk geldt. Bespreek ook op welke moment de leerlingen hun werk eventueel tussentijds voor moeten leggen, voor zij verder mogen. En wanneer de presentatie af dient te zijn.
0:40
0:10
Afsluiting Leerlingen kunnen alvast aan de slag met de eerste stappen van het werkblad ‘Scheldeberoep Verkennen’.
Werkblad ‘Scheldeberoep Verkennen’
Lesbeschrijving Bron voor Werk les 4 Doel: De leerlingen komen meer te weten over het Scheldeberoep dat zij verkennen. Lesduur: 55 minuten Vak(ken): Aardrijkskunde Benodigde materialen: o
Werkblad ‘Scheldeberoep Verkennen’
Werkvorm: klassikaal en individueel. Korte omschrijving: In deze les gaan de leerlingen zelfstandig aan de slag met het uitwerken van de opdracht. U kunt hier 1 of 2 lessen voor gebruiken. In het laatste geval herhaalt u de opzet van deze les nogmaals. Suggestie: Voorbereiding: Zorg dat voor iedere leerling een exemplaar van de werkbladen beschikbaar is. Bekijk het inhoudelijke gedeelte van de website Scheldelessen, wonen & werken. Zo weet u welke informatie op de website te vinden is.
Uitvoering Tijd
Duur
Activiteit
0:00
0:05
Licht het doel van deze les toe: Meer te weten komen over het Scheldeberoep dat je verkent. Peil kort hoe ver iedereen is en vraag of er vragen zijn. o
0:05
0:05
0:10
0:30
Uitwerken presentaties Leerlingen gaan zelfstandig verder met het werken aan hun presentatie. Zorg dat u steeds informatie inwint bij de leerlingen om te kijken of er algemene punten zijn waar zij tegenaan lopen. Of dat er vragen zijn van groepen die handig zijn om centraal even te bespreken. Dit kunt u ook doen, door tussentijds even het werk te onderbreken met een extra instructie of uitleg.
0:40
0:10
Tussentijdse bespreking Bespreek de punten en vragen die u tegen gekomen bent tijdens het zelfstandig werken. Vraag ook of er nog verdere vragen zijn.
0:45
0:05
Afsluiting Peil hoe ver iedereen is. Spreek desnoods af wat als huiswerk geldt voor de volgende les. Vraag of de leerlingen die extra hulpmiddelen of materialen nodig hebben voor hun presentatie (computer, cd-speler) dit aan het einde van de les even persoonlijk doorgeven door dit op papier te zetten en even met u te bespreken.
0:50 0:00
0:05
Licht het doel van deze les toe: o
Meer te weten komen over het Scheldeberoep dat je verkent.
Benodigdheden
Lesbeschrijving Bron voor Werk les 5 Doel: De leerlingen zijn inhoudelijk op de hoogte van de Scheldeberoepen en kunnen twee beroepen met elkaar vergelijken Lesduur: 55 minuten Vak(ken): Aardrijkskunde Benodigde materialen: o o o o o
De ingrediënten en eisen aan de presentatie die in les 3 zijn afgesproken Bekijk aan de hand van de hulpmiddelen en materialen die leerlingen hebben aangegeven nodig te hebben, welke materialen u nodig heeft. Werkblad ‘Beoordelingslijst’ Digitale timer of stopwatch Werkblad ‘Scheldeberoepen Vergelijken’
Werkvorm: In viertallen en individueel. Korte omschrijving: In Deze les presenteren de leerlingen het beroep dat zij bekeken hebben in een viertal. Vervolgens bespreken ze deze presentaties. Tenslotte vergelijken de leerlingen in tweetallen twee beroepen met elkaar. Suggestie: Indien u veel leerlingen en dus veel presentaties heeft, overweeg dan de klas in tweeën te splitsen en ieder de helft van de presentaties te laten bekijken. Voorbereiding: Bedenk aan de hand van de benodigde materialen wat de beste indeling en de beste ruimte is voor het uitvoeren van deze les. Zorg dat de leerlingen qua ruimte indeling in viertallen kunnen werken. Zet desnoods de leerlingen die een computer nodig hebben voor hun presentatie bij elkaar in de groep.
Uitvoering Tijd
Duur
Activiteit
0:00
0:05
Licht het doel van deze les toe: Weten wat de verschillende Scheldeberoepen inhouden. Instructie over de aanpak o
0:05
0:05
Straks krijg je de presentaties te zien van je teamgenoten aan tafel. De nummers een beginnen met hun presentatie. Vervolgens vult ieder het beoordelingsformulier in. De presentator vult het werkblad ‘Beoordelingslijst’ ook over zichzelf in. Hierna zijn de nummers twee aan de beurt etc. Per presentatie is 5 minuten beschikbaar: 4 minuten voor de presentatie en 1 minuut om het formulier in te vullen. Bespreek het werkblad ‘Beoordelingslijst’, zodat leerlingen dit in kunnen vullen: + = positieve punten - = verbeterpunten ?/!= vragen en/of opmerkingen 0:10
0:20
Presentatieronde De leerlingen houden de presentaties. Geef steeds aan als er 4 minuten van een ronde voorbij zijn. Dit is het teken dat het beoordelingsformuleir ingevuld moet gaan worden. Geef bij 5 minuten een wisselsignaal.
0:30
0:15
Besprekingsronde Ieder viertal bespreek één voor één de presentaties. Je begint met presentatie van leerling nummer 1. Ieder mag zijn opmerkingen geven, maar zo kort
Benodigdheden
Uitvoering Tijd
Duur
Activiteit mogelijk. Dit mag in willekeurige volgorde. Maar ben je aan de beurt geweest, dan lever je je werkblad ‘Beoordelingslijst’ in bij de presentator. Hiermee is jouw spreekrecht over deze presentatie voorbij. Benoem alleen de punten die nog niet genoemd zijn. Als alle teamleden hun bijdrage hebben geleverd mag als laatste de presentator nog een toelichting geven. Vervolgens komt presentatie twee aan de orde.
0:45
0:05
Mijn ideale scheldeberoep o
o
o
0:50
Centraal (1 minuut) Kies het beroep uit dat jou het leukst lijkt om uit te voeren. Dit hoeft niet het beroep te zijn dat jij onderzocht hebt! Centraal (1 minuut) Zoek iemand die een ander beroep heeft uitgekozen dan jij. Tweetal (3 minuten) Vul het Venndiagram in om de overeenkomsten en verschillen tussen deze twee beroepen inzichtelijk te maken.
Benodigdheden
