Vlaams Architectuurinstituut Beleidsplan

Vlaams Architectuurinstituut Beleidsplan 2004 - 2006

Pagina 1 van 47

Inhoudstafel 1.

INLEIDING ...................................................................................................................................... 3 1.1. 1.2.

2.

VOORGESCHIEDENIS................................................................................................................. 3 SITUATIESCHETS ..........................................................FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD.2

BELEIDSPLAN ............................................................................................................................... 6 2.1. MISSIE ..................................................................................................................................... 6 2.2. DOELPUBLIEKEN ....................................................................................................................... 9 2.3. STERKTE – ZWAKTEANALYSE VAI ............................................................................................ 10 2.3.1. Intern sterk ................................................................................................................... 10 2.3.2. Intern zwak .................................................................................................................. 10 2.3.3. Bedreigingen ............................................................................................................... 10 2.3.4. Kansen ........................................................................................................................ 11 2.4. BELEIDSOPTIES OF STRATEGISCHE DOELSTELLINGEN ............................................................... 12 2.4.1. Mensen interesseren in en sensibiliseren voor architectuur. ...................................... 12 2.4.2. Een goede informatiedoorstroming en brede kennis inzake architectuur verzekeren. 12 2.4.3. Een klimaat creëren dat meer mogelijkheden biedt voor de realisatie van architectuur. 13 2.4.4. Vlaamse architectuur ook internationaal een uitstraling en bekendheid geven. ......... 13 2.5. OPERATIONELE DOELSTELLINGEN............................................................................................ 14 2.5.1. Architectuur openstellen voor het publiek en bespreekbaar maken (1.1) ................... 16 2.5.2. Het debat over architectuur in de media brengen (1.2) ............................................... 19 2.5.3. Architectuureducatie initiëren en begeleiden (1.3) ...................................................... 20 2.5.4. Informatieverzameling en –verspreiding verzekeren (2.1) .......................................... 21 2.5.5. Het VAi als aanspreekpunt profileren en naambekendheid geven (2.2) ..................... 24 2.5.6. Het verwerven van nieuwe ideeën en het verduidelijken en vergelijken van standpunten rond architectuur bevorderen (2.3) ......................................................... 25 2.5.7. Onderzoek uitvoeren en kritische reflectie bewerkstelligen (2.4) ................................ 26 2.5.8. Samenwerking tussen leden van het architectuurlandschap stimuleren (3.1) ............ 27 2.5.9. Een onderbouwd debat over architectuur op gang brengen (3.2) .............................. 30 2.5.10. Een forum bieden aan jonge architecten (3.3) ............................................................ 30 2.5.11. Beleidsondersteunend en –adviserend optreden (3.4) ............................................... 31 2.5.12. Een internationaal netwerk creëren (4.1) .................................................................... 32 2.5.13. Internationaal de eigen kwaliteit en culturele identiteit van de Vlaamse architecten specifiëren en promoten (4.2) ...................................................................................... 33 2.6. HISTORIEK EN TIJDSPLANNING VAN DE RESULTATEN ................................................................. 34 2.6.1. Historiek van de resultaten .......................................................................................... 34 2.6.2. Tijdsplanning van de resultaten ................................................................................... 35 2.7. EVALUATIE ............................................................................................................................. 38 2.8. PERSONEN BETROKKEN BIJ HET SAMENSTELLEN VAN HET BELEIDSPLAN .................................... 39

3.

SITUERING .................................................................................................................................. 40 3.1. INFRASTRUCTUUR................................................................................................................... 40 3.1.1. Kantoren en informatieopslagplaats 2002-2006 ......................................................... 40 3.1.2. Andere oplossingen ..................................................................................................... 40 3.1.3. De nieuwbouw voor het deSingelcomplex zijn voor het VAi een troef ........................ 40 3.2. PERSONEEL ........................................................................................................................... 42 3.2.1. Intern, bestaande personeelsstructuur ........................................................................ 42 3.2.2. Extern personeel ......................................................................................................... 43 3.2.3. Aangroei personeel ..................................................................................................... 43 3.3. ORGANIGRAM ......................................................................................................................... 44 3.4. FINANCIËLE MIDDELEN ............................................................................................................ 45 3.5. BEGROTING............................................................................................................................ 46 3.6. LEDENLIJST VAN DE RAAD VAN BESTUUR ................................................................................. 47

Pagina 2 van 47

INLEIDING

1.1.

Voorgeschiedenis

Het Vlaams Architectuurinstituut is opgericht op initiatief van de Vlaamse overheid in oktober 2001 en wordt omschreven als steunpunt voor de architectuursector. Reeds in het begin van de jaren negentig werd uit de gesprekken tussen de overheid en diverse personen uit het architectuurmilieu duidelijk dat er nood bestond aan een instituut of centrum dat de belangen van de architectuur in het culturele veld moest behartigen en/of een stimuleringsbeleid voor architectuur voeren. In de tweede editie van het Jaarboek Architectuur Vlaanderen 1994-1995 wordt in een artikel van Pieter Uyttenhove hierop allusie gemaakt. Het artikel was overigens het resultaat van een eerste mogelijke omschrijving van de taak van een architectuurcentrum en het onderzoek naar verwachtingen en noden van het architectuurveld. De daadwerkelijke acties van de Vlaamse overheid voor de oprichting van het instituut kwamen pas een vijftal jaar later op gang. Inmiddels bestond er een Commissie voor Vormgeving en Architectuur die subsidiedossiers behandelde en de minister van Cultuur adviseerde inzake architectuur en cultuurbeleid. Daarnaast was ook het ambt van de Vlaams Bouwmeester in 1999 geïnstalleerd door Wivina Demeester, Minister van financiën en begroting, ook bevoegd voor de gebouwen van de Vlaamse Gemeenschap. Het aantreden van de Vlaams Bouwmeester heeft bijgedragen aan het feit dat er stilaan een groter belang wordt gehecht aan architectuur vanuit de overheid. Anderzijds volgde de Commissie voor Architectuur en Vormgeving het dossier omtrent het architectuurinstituut op. Op vraag van de toenmalige minister Luc Martens werd een werkgroep opgesteld die de voorbereiding van de oprichting van een instituut kon uittekenen. De werkgroep bestond uit Jan Vermassen, Monique Bucquoye, Jos Vandenbreeden, Yves Schoonjans, Lieven Dhaenens en Katrien Vandermarliere. De werkgroep stelde samen met twee externen de architecten Leo Van Broeck en Koen Van Synghel, een nota op. Hierin werden mogelijke modellen van instellingen, een analyse van de noden en commentaren uit de sector en de mogelijke taken van de instelling verduidelijkt. Deze voorbereidingsfase nam een negental maanden in 2000 in beslag. De nota werd aan de volgende Minister van Cultuur Bert Anciaux voorgelegd die na verloop van een zestal maanden een uitspraak deed over de nota naar aanleiding van de opening van de tentoonstelling „Jonge Architecten in Vlaanderen‟ in deSingel in Antwerpen in 2001. De Minister stelde voor om het VAi in de gebouwen van deSingel te huisvesten en de archiefwerking van het architecturale erfgoed toe te vertrouwen aan het Sint-Lukasarchief in Brussel. Kort daarop stelde de minister een raad van bestuur samen bestaande uit volgende personen: Geert Bekaert, (voorzitter), Piet Van Cauwenberghe (vice-voorzitter), Christian Dugardyn (penningmeester), Hilde Heynen (secretaris), Jan Vermassen, Paul Van Lindt, Bob van Reeth, Anne-Mie Devolder, Rob Timmermans, Koen Van Synghel en André Loeckx. De raad van bestuur schrijft een selectieprocedure voor een directeur uit. De kandidatuur van Katrien Vandermarliere wordt eind januari 2002 voorgesteld. Het instituut vat zijn werking aan met de aanwerving van directeur op 16 mei 2002.

Pagina 3 van 47

1.2.

Situatieschets

Deze situatieschets illustreert op beknopte wijze de producenten van architectuurcultuur van dit moment in Vlaanderen. Deze schets beperkt zich tot een beschrijving en is geen beoordeling of doorlichting. Ze is er ten behoeve van de lezer die op deze manier beter de plaats en de opdracht van het VAi kan inschatten. Het institutionele kader waar hedendaagse architectuurcultuur in de Vlaamse overheid aan bod komt berust in hoofdzaak op twee pijlers. 1. De administratie cultuur en meer bepaald de Afdeling Beeldende Kunst en Musea is verantwoordelijk voor het architectuurbeleid en beschikt over twee instrumenten om het architectuurbeleid uit te voeren. -

Vooreerst beschikt deze overheid over een jaarlijks subsidiebedrag voor architectuurprojecten (2001 20.000.000 Bef) . De Commissie en Beoordelingscommissie Architectuur en Vormgeving, opgericht eind 1998 bestaande uit experten uit deze domeinen adviseert de minister betreffende het te voeren beleid en de subsidiedossiers. Deze subsidies resulteren in allerhande projecten die de architectuur en vormgeving onder de aandacht brengen.

-

Daarnaast vertegenwoordigt de administratie cultuur de overheid en treedt zij op als opdrachtgever voor de overeenkomst met het Vlaams Architectuurinstituut, opgericht in 2001, in werking sinds juni 2002. In voorliggend document wordt het beleidsplan van het VAi uitgewerkt. De archiefcoördinatie is in het najaar van 2003 eveneens aan het VAi opgedragen. De archiefcoördinatie maakt deel uit van een afzonderlijke overeenkomst met de Vlaamse overheid en valt onder het archiefdecreet.

2. Het ambt van Vlaams Bouwmeester werd in 1999 geïnstalleerd en inmiddels is er met een team van een twintigtal mensen een effectief architectuurbeleid in werking.De Vlaams Bouwmeester stelde een architectuurbeleid op voor overheidsgebouwen die geconcretiseerd zijn in een actieprogramma voor vijf jaar. Het beleid steunt enerzijds op de voorbeeldfunctie van de Vlaamse overheid inzake goede opdrachtgeverschap voor de eigen huisvesting van ambtenaren. Daarnaast worden alle bouwopdrachten die door de overheid worden gesubsidieerd op vraag van de bouwheer begeleid inzake opmaak van het programma en de projectdefinitie en keuze van de architect. Dit behelst een voorbeeldfunctie inzake kwaliteitspraktijk. De acties van de Vlaams Bouwmeester zijn te uitgebreid om binnen dit bestek te presenteren. We vermelden slechts de hoofdtaken: onderzoek, adviseren, selecteren, informeren, stimuleren, profileren en een selectie van acties: de open oproep: begeleiding en advies inzake architectenkeuze voor publieke opdrachten, de Meesterproef: begeleiding van een jong ontwerper in het realiseren van een eerste publieke opdracht, kunstintegratie in overheidsgebouwen, ondersteuning van lokale architectuurprojecten, de prijs voor de bouwheer, .… Architectuurcultuur werd en wordt ook bewerkstelligd door vele diverse actoren in het culturele veld. In de jaren negentig speelde het Kunstcentrum deSingel inzake architectuurtentoonstellingen een voortrekkersrol. Inmiddels staat architectuur op het programma van divers culturele - en kunstencentra: De Beursschouwburg, het STUK, Netwerk, CC. Turnhout, CC.Dilbeek,..., Het programma betreft tentoonstellingen, lezingen, wedstrijden naar aanleiding van verbouwingen van de eigen infrastructuur. Ook de hogescholen en universitaire opleidingen voor architectuur en stedenbouw werken dmv. allerlei activiteiten voor onderwijzend personeel en studenten aan een dynamisch architectuurklimaat. Alhoewel een publiekswerking vanuit de onderwijsopdracht geen evidentie is, slagen veel instellingen erin om relevant onderzoek te vertalen naar interessante publicaties, tentoonstellingen, debatten. De docenten van de instellingen zijn vaak adviseur, of verbonden met de werking van de institutionele en culturele partners.

Pagina 4 van 47

In het voorbije decennium zijn heel wat lokale architectuurinitiatieven ontstaan naar aanleiding van uitzonderlijke evenementen. Ze blijken een bewustwordingsproces op gang te trekken die soms jarenlang doorwerkt. Evenementen genereren slechts een enkele maal middelen en personeel. Na afloop van het evenement leidt dit gebrek aan financiële middelen jammer genoeg tot het ontbinden of langzaamaan doodbloeden van de initiatieven. (Anno 02, CAD, Architectuur als Buur, Stad aan de Stroom, StudioOpenstad....) Sommige overleven door samenwerkingen aan te gaan met beroepsorganisaties, stadsadministraties, onderwijsinstellingen. Meestal blijven de initiatieven enkel overleven door belangeloos engagement. Een uitzondering op lokaal niveau is de Stichting Stad en Architectuur uit Leuven. Deze vzw opgericht door de Stad Leuven, de Provincie Vlaams Brabant en de KULeuven bestaat sinds 2001 en vervult een volwaardige taak van lokaal architectuurcentrum. Ook de Orde van Architecten -subsidiënt van het tijdschrift A+, en talloze beroepsverenigingen werken mee aan het architectuurklimaat. Al naar gelang hun mogelijkheden en keuzes verzorgen zij om. publicaties, studiedagen, rondleidingen, ontmoetingen, websites edm. Tot slot zijn er in Vlaanderen diverse overheden, verenigingen, instellingen en individuen die onrechtstreeks ijveren voor kwalitatieve hedendaagse architectuur. Zij benaderen het domein via andere thema's als leefmilieu, stedenbeleid, huisvesting, erfgoed en landschap. Alhoewel architectuurkwaliteit bevorderen niet direct hun directe opdracht is, werken zij mee aan het bewustzijn van de maatschappelijke relevantie van architectuur.

Pagina 5 van 47

2. BELEIDSPLAN 2.1.

Missie

Een goed uitgewerkte missie is een essentiële voorwaarde voor het bereiken van de doelstellingen van het VAi. Bij het uitwerken van de missie werd er immers nagedacht over waar we in grote lijnen met het VAi naartoe willen, m.a.w. hoe de ideale organisatie er zou uitzien, wat de organisatie wil worden en wat ze nastreeft. De missie van het VAi werd als volgt in het regeerakkoord 2002-2006 van de Vlaamse Regering opgenomen: " De culturele betekenis van hedendaagse architectuur is onvoldoende bekend. Nochtans hangt de algemene levenskwaliteit in hoge mate af van de manier waarop de leefomgeving vorm wordt gegeven. Er is een grote nood aan een actueel denk- en referentiekader. Een Centrum voor architectuur kan bijdragen tot het promoten van kwaliteitsvolle architectuur, tot reflectie en debat. Het kan tevens fungeren als een netwerk-centrum dat synergieën bewerkstelligt tussen de verschillende initiatieven en instellingen." De vzw tracht deze missie te herformuleren om hierin de antwoorden op te nemen op de vragen “Wat doet het VAi?”, “Voor wie doet het VAi dit?” en “Wat wil het VAi daarmee realiseren?”. Hiermee zorgt de vzw ervoor dat de missie: - een bron van inspiratie is voor al de personeelsleden naar de toekomst toe; - helpt bij het leggen van consistentie in de acties, plannen en beleid van het VAi; - een focus biedt om het VAi te richten op duidelijk afgelijnde prioriteiten waarover consensus bestaat. De missie van het VAi formuleert de vzw als volgt:

"Het VAi wil zowel het brede publiek als professionelen, onderzoekers, de media en de overheid interesseren in en sensibiliseren voor de culturele en maatschappelijke aspecten van kwalitatieve eigentijdse architectuur en haar impact op de leefomgeving. Hiervoor wil het VAi hét aanspreekpunt worden voor iedere geïnteresseerde of betrokkene in de architectuur om - de kennis over architectuur in Vlaanderen te bevorderen; - de ontwikkeling van het architectuurbeleid en -gebeuren te initiëren, te coördineren en te stimuleren.”

Interesseren en sensibiliseren: Het VAi streeft ernaar dat de verschillende doelgroepen zich interesseren in en bewust zijn van architectuur en van de impact van architectuur op de kwaliteit van de leefomgeving. Zowel het brede publiek als de andere doelgroepen moeten de eigentijdse architectuur, die tenslotte een perceptie is van de hedendaagse realiteit, kennen en “evident” vinden. Hierbij benadert het VAi architectuur niet enkel vanuit het culturele aspect maar ook vanuit maatschappelijke aspecten zoals de duurzaamheid en flexibiliteit van gebouwen, de niet onuitputbaarheid van grondstoffen, het gebruik van belastingsgelden, het promoten van jonge vooruitstrevende architecten, enz. Het VAi wil de architectuur meer evident inzetbaar maken in het totstandkomen van een kwalitatieve omgeving.

Pagina 6 van 47

Aanspreekpunt: Het VAi wil hét aanspreekpunt worden voor iedere geïnteresseerde of betrokkene in de architectuur. Het VAi is het adres, het gezicht, het geheugen van de architectuur in Vlaanderen. Vlaanderen mag dan wel beschikken over een reeks architectuuropleidingen en culturele verenigingen, geen enkele instelling kan aanspraak maken op een centrale en representatieve positie zoals die van het VAi. Hierbij is het belangrijk op te merken dat architectuur voor het VAi een containerbegrip is. Dit betekent dat het zich toelegt op alle vaktypische, wetenschappelijke, maar ook de maatschappelijke gevolgen van architectuur. Architectuur is geen afgebakend begrip. Ze interfereert met disciplines als infrastructuurwerken, landschapsarchitectuur, stedenbouw, monumentenzorg, vormgeving, beeldende kunst, scenografie. Maar ook literatuur, filosofie, geschiedenis, geografie, statistiek... kunnen bijdragen tot een beter begrip van de betekenis van architectuur. Vanuit verwante praktijken als bovenvermelde, ontleent en ontwikkelt architectuur voortdurend nieuwe betekenissen en vervult ze een brede maatschappelijke rol. Het is vanuit dit ruime kader dat het VAi zal opereren en standpunten innemen over architectuur. Het VAi wil als steunpunt architectuur in Vlaanderen stimuleren door een klimaat te creëren en te versterken waarbinnen kwaliteitsvolle architectuur kansen krijgt. Het VAi zal als tussenpersoon, katalysator en communicator fungeren tussen beleid en werkveld, tussen universiteiten en publiek, tussen informatie en educatie, tussen overheid en praktijk en tussen de maatschappij en de cultuurpraktijk. Op deze wijze herdefinieert en het VAi architectuur steeds opnieuw vanuit de vakinhoudelijke kennis en introduceert het VAi architectuur binnen de brede maatschappelijke discussies over de kwaliteit van onze leefomgeving. Daarbij is zowel de particulier als opdrachtgever, maar ook als gebruiker de eerste doelgroep. Daarnaast wijst het VAi de overheden op hun verantwoordelijkheid met betrekking tot de noodzakelijkheid van een architectuurbeleid. Dit laatste is complementair aan de reeds ingezette werking van de Vlaams Bouwmeester en de Commissie voor Architectuur en Vormgeving. Kennis bevorderen: Het VAi wil voor de professionelen de informatiedoorstroming en kennis rond de eigentijdse architectuur in Vlaanderen bevorderen, alsook het geïnteresseerde brede publiek de kans geven kennis hieromtrent op te doen. In deze context neemt het VAi zowel een verzamelfunctie als een stimulerende functie op: enerzijds zal het VAi zorgen voor het opslaan en verwerken van alle mogelijke gegevens over het werkveld, anderzijds zal het VAi de activiteiten en initiatieven die de kennis over de sector bevorderen stimuleren, onder meer door bekendmaking bij zowel professionelen als bij het grote publiek, stimulering van reflectie en discussie en internationale uitstraling. Het spreekt voor zich dat de archiefcoördinatie van het VAi de kennisbevordering mee ondersteunt en erop specifieke en doeltreffende wijze toe zal bijdragen. Ontwikkeling van architectuurbeleid en -gebeuren initiëren, coördineren en stimuleren: a) Architectuurbeleid Architectuur is zowel een cultuurproduct, als een producent van cultuur. Ze is de vertaling van het leven in ruimte, tijd en materie, terwijl ze tegelijk de conditionerende factor is van dat leven zelf. Vandaar dat architectuur onmiskenbaar een zaak is van iedereen. De maatschappelijke betekenis van architectuur kan derhalve niet genoeg worden onderlijnd, gezien het immense effect van een gebouw of de gebouwde omgeving op de samenleving. Het is dan ook de taak van de overheid om architectuur de plaats te geven die ze verdient. Dit betekent architectuur opnemen in een integraal kwaliteitsbeleid van duurzame ontwikkeling, solidariteit en culturele innovatie. b) Architectuurgebeuren

Pagina 7 van 47

Het VAi levert na zijn opstart een noodzakelijke onderbouw voor een algemeen en toekomstig architectuurbeleid. Daarvoor is het noodzakelijk dat het instituut beroep kan doen op de bestaande expertise en de krachten die nu verspreid en versnipperd in het veld aanwezig zijn. Als open en onafhankelijk instituut zal het VAi samenwerkingen organiseren met partners in het veld: culturele instellingen, onderwijs, administraties en het team van de Vlaamse Bouwmeester, stedenbeleid, beleidsmakers, beroepsorganisaties. Het VAi zal de identiteit van de verschillende actoren in het Vlaamse architectuurveld respecteren en met hen samen of in specifieke werkverbanden opereren. Het VAi neemt in deze context enerzijds een begeleidende functie op via onder meer dienstverlening en ondersteuning van het desbetreffende domein en bevordering van deskundigheid. Het VAi biedt, door de ervaring en de centrumfunctie, aan de partners in het veld aan hun werking te professionaliseren en hun activiteiten aan bredere en andere publieken door te geven. Het VAi pleit ervoor de actoren in het veld te subsidiëren, zodat een verdieping en continuïteit voor samenwerking kan worden uitgebouwd. Op langere termijn moet dit in een vast subsidiekader (kunstendecreet) opgenomen worden. Anderzijds neemt het VAi hier een onderzoeksfunctie op via onderzoek en analyse van de sector en ontwikkeling van projecten: een architectuurbeleid vraagt om overzicht en inzicht ondersteund door een ernstig wetenschappelijk én cultureel denkkader. Het VAi moet een dergelijk kader onderbouwen. Gezien het institutioneel fragiele architectuurlandschap in Vlaanderen, heeft het VAi een dubbele rol. Enerzijds zal het synergieën bewerkstelligen tussen de bestaande instellingen en verenigingen en zodoende het kennisareaal ontsluiten en inzetten via netwerking. Anderzijds zal het instituut zelf ook een brede en diepgaande kennis moeten ontwikkelen. Vertrekkend vanuit deze overtuiging zal het VAi projecten organiseren die deze visie verduidelijken, die processen in gang zetten. Dit zal resulteren in een meer kwalitatieve architectuur en in een groter bewustzijn over architectuur.

Pagina 8 van 47

2.2.

Doelpublieken

In de missie wordt een antwoord gegeven op de vragen “Wat doet het VAi?”, “Voor wie doet het VAi dit?” en “Wat wil het VAi daarmee realiseren?”. Met betrekking tot de tweede vraag, de doelpublieken van het VAi, wordt in dit deel een meer gedetailleerde categorisering weergegeven. Het VAi moet de kennis en de belangstelling voor architectuur vergroten bij vele diverse doelpublieken. Daarnaast zullen bepaalde groepen beroep doen op de diensten van het VAi. Alle doelgroepen zijn voor het VAi belangrijk. Soms zal voor een bepaalde activiteit een breed publiek gezocht worden, voor andere activiteiten zal een meer specifieke doelgroep voor ogen staan. Het VAi wenst daar geen hiërarchie of prioriteiten aan vast te koppelen. De doelgroepen zijn in verscheidene categorieën onder te brengen:

1. Het grote publiek: de brede groep die met architectuur en architectuurcultuur in aanraking komt. Ook jongeren en kinderen moeten in onderwijs en vrijetijdsactiviteiten in aanraking komen met de architectuurwereld. 2. Ontwerpers (architecten, stedenbouwkundigen, landschapsarchitecten, interieurontwerpers, studenten in die disciplines): het VAi moet voor hen een discussieplatform aanbieden en kennisverbreding- en uitwisseling mogelijk maken. 3. Actoren die actief in het bouwproces aanwezig zijn: overheden, projectontwikkelaars, opdrachtgevers, bedrijfswereld, investeerders,... 4. Binnenlandse en buitenlandse partners die op een of andere manier met architectuur betrokken zijn. Het VAi moet voor buitenlandse actoren het aanspreekpunt zijn voor informatieverstrekking over de Vlaamse architectuurwereld. Omgekeerd moet het VAi aanvragen voor participatie aan tentoonstellingen, debatten, wedstrijden e.a. manifestaties doorspelen aan administraties, locale actoren, onderwijsinstellingen, personen. Het VAi moet een stimulerende en coördinerende rol spelen in het bewerkstelligen van deze landelijke en internationale contacten en uitwisselingen. 5. Het VAi heeft een goede relatie met de landelijke en internationale (architectuur) pers. Het VAi is voor de pers in Vlaanderen hét informatiepunt over architectuur. Het VAi informeert de pers via de nieuwsbrief, via persberichten en het doorgeven van informatie over eigen activiteiten en activiteiten van derden. 6. Architectuurcritici en de academische architectuurwereld die op professionele basis studies en analyses maken. Het is van belang dat het VAi nieuwe informatie, nieuwe bevindingen over architectuur kent en vertaalt naar het grote publiek, het beleid dmv acties. Op die manier vervult het VAi zijn werkelijke rol.

Pagina 9 van 47

2.3.

Sterkte – zwakteanalyse VAi

Alvorens vanuit de missiebepaling van het VAi de strategische en operationele doelstellingen af te leiden, werd eerst nog een tussenstap uitgevoerd: een sterkte-zwakteanalyse van het VAi. Deze tussenstap bepaalt enerzijds de drijvende krachten (de factoren die het VAi drijven in de richting van de realisatie van de missie) en anderzijds de tegenwerkende krachten (de factoren die de realisatie van de missie bemoeilijken). Het realiseren van de missie kan namelijk beduidend vlotter verlopen door het versterken van de drijvende, sterke kanten en/of het verzwakken van de tegenwerkende, zwakke kanten. Het resultaat van de sterkte-zwakteanalyse wordt hieronder ter informatie weergegeven en werd gebruikt als aanknopingspunt om vanuit de missie de strategische en operationele doelstellingen te bepalen. 2.3.1.

Intern sterk

-

Het VAi beschikt over ervaring en deskundigheid op diverse vlakken. Het team heeft kennis van de ontwerppraktijk. Het VAi kan procesmatig werken, kan publieksevenementen opzetten, heeft kennis van het maken van publicaties, heeft ervaring met beleidsadvies. Het team is vertrouwd met het onderzoek in de academische wereld en heeft ervaring met educatie.

-

Binnen het VAi is de kennis van de internationale architectuurcultuur groot.

-

Het VAi heeft nauwe contacten en goede relaties met architecten, studenten, academici en het culturele netwerk.

-

Het VAi heeft een pioniersmentaliteit. Daarom is de organisatie flexibel, kunnen er vlug beslissingen worden genomen, kan het vlug anticiperen en vrij vlug inpikken op aanbod, vragen en problemen. 2.3.2.

Intern zwak

-

Het VAi beschikt voor bepaalde aspecten van haar opdracht over onvoldoende expertise, die bovendien niet altijd in te huren is. Met name de informatie- en documentatieopdracht vereist specifieke kennis die onvoldoende in huis is. De communicatie rond publieksevenementen is te omvattend om intern op te volgen. Bepaalde aspecten in verband met zakelijke leiding (sponsoring, fondsen...) vereisen een juridische kennis die ontbreekt.

-

Het VAi heeft een te beperkte relatie met de bouwsector, de beroepsverenigingen en de Orde van Architecten en is in de optiek van deze groep geen vanzelfsprekende partner. Nochtans hebben het VAi en deze sector één gemeenschappelijke drijfveer, namelijk de deskundigheid van de architect verduidelijken en promoten.

-

Binnen de hoeveelheid aan evenementen, in het bijzonder binnen de architectuursector, moet het VAi een identiteit kunnen profileren en de specificiteit van zijn werking kunnen aantonen.

-

De middelen waarover het VAi vandaag beschikt, volstaan niet om de ruime opdracht uit te voeren. De torenhoge verwachtingen van het veld en de sector zijn niet onmiddellijk inlosbaar. 2.3.3.

Bedreigingen

-

Bouwen en architectuur zijn zeer afhankelijk van processen en beslissingsmechanismen die met louter economische en commerciële belangen te maken hebben. De culturele dimensie van architectuur is in die wereld en bij het publiek in het algemeen niet sterk aanwezig.

-

Er is geen goede landelijke verspreiding van partners waarmee het VAi een zogenaamd professioneel netwerk kan opbouwen.

Pagina 10 van 47

-

De aandacht voor kwalitatieve architectuur is jong en onvoldoende doorgedrongen in alle sectoren (sociale huisvesting, ruimtelijke ordening, monumentenzorg, onderwijs, economie, milieu ...). Dit betekent dat betrokkenen er zich niet van bewust zijn dat zij in hun professionele activiteit keuzes moeten maken over architectuur. Alle overheden hebben hier een voorbeeldfunctie te vervullen. Een integrale visie en aanpak van architectuur op Vlaams niveau is nog niet realiseerbaar. Dit geldt ook voor de lokale en provinciale overheden.

-

Er is een gebrek aan traditie en bestuurscultuur inzake kwalitatieve architectuur en de manier waarop kansen kunnen worden geschapen om die tot stand te laten komen.

-

Het VAi is afhankelijk van één subsidiërende overheid, die zich op dit ogenblik slechts op basis van één jaarwerking engageert. 2.3.4.

Kansen

-

De doelstellingen die de overheid via de beheersovereenkomst aan het VAi meegaf, zijn zeer ruim. Dit biedt vele mogelijkheden en maakt de mogelijke actieradius van het VAi zeer breed. Het VAi kan bijgevolg vele diverse richtingen uit en met zeer verschillende partners werken.

-

Het VAi heeft de mogelijkheid en de vrijheid om zelf strategieën en operaties te bedenken voor het vervullen van zijn opdracht. Het VAi kan hiervoor autonoom de meeste geschikte partners kiezen.

-

De locatie van de kantoren in de gebouwen van het complex van deSingel biedt het VAi diverse voordelen. Het Internationaal Kunstcentrum deSingel heeft reeds 15 jaar lang in binnen- en buitenland gereputeerde architectuurtentoonstellingen. Professionelen en publiek verbinden architectuurwerking aan de site van deSingel. Bovendien biedt de infrastructuur naast de kantoren tal van mogelijkheden: vergaderruimte, publiekszalen, tentoonstellingsruimte ...

-

Bepaalde onderwerpen met betrekking tot architectuur en ruimtelijke ordening leven bij het middenveld en het grote publiek (bouwgrondschaarste, onbetaalbare woonhuizen in de stad, nieuwe wooncultuur, implementering van het RSV, Europese wetgeving voor architecten en het onderwijs,...). Dit betekent dat er wel degelijk een maatschappelijk debat aan de gang is over architectuur en kwaliteit, maar dat het niet op die manier gepercipieerd wordt. Dit betekent eveneens dat publiek en politici op crisismomenten behoefte hebben aan informatie, duiding en visie omtrent dit soort problematieken.

-

Op lokaal niveau bestaat een soort van embryonale architectuurwerking. Er zijn een aantal lokale beroepsorganisaties, individuen, stadsbesturen die een startpunt kunnen zijn voor een professionele en permanente opvolging van een lokale architectuurwerking. Dit netwerk kan door activiteiten van het VAi ontstaan, professionaliseren, actief worden.

-

De lokale architectuurinitiatieven kunnen juist door hun lokale verankering beroep doen op middelen, werkkracht en infrastructuur die ter plekke aanwezig zijn. Bijgevolg moet de Vlaamse overheid niet steeds aangesproken worden om activiteiten die het lokale niet overstijgen te subsidiëren.

-

Enerzijds is door de welvaart en het economische draagvlak van heel wat inwoners in Vlaanderen een discussie over kwaliteit met betrekking tot architectuur mogelijk. Anderzijds moet die discussie worden verbreed naar de hoofdthema's van het toekomstig ruimtegebruik en het betaalbaar en waardevol wonen voor alle lagen van de bevolking.

Pagina 11 van 47

2.4.

Beleidsopties of strategische doelstellingen

Met behulp van de sterkte-zwakteanalyse werd er bepaald wat er concreet op lange termijn moet gedaan worden om de beoogde doelstellingen, zoals bepaald in de missie, te realiseren. Zo werden een aantal leidende richtlijnen opgesteld die een doorslaggevende invloed zullen hebben op de toekomstige operationele activiteiten van het VAi. Gezien de uitgebreidheid van het domein waarop het VAi wil werken, werd er voor dit beleidsplan 2002-2006 een destillatie gemaakt van de meest prioritaire doelstellingen van het VAi. Deze strategische doelstellingen worden hieronder opgesomd en uitgelegd.

Missie

Strategische doelstellingen

VAi

“Het VAi wil zowel het brede publiek als professionelen, onderzoekers, de media en de overheid sensibiliseren voor de culturele en maatschappelijke aspecten van kwalitatieve eigentijdse architectuur en haar impact op de leefomgeving. Hiervoor wil het VAi hét aanspreekpunt worden voor iedere geïnteresseerde of betrokkene in de architectuur om de kennis over architectuur in Vlaanderen te bevorderen; de ontwikkeling van het architectuurgebeuren en -beleid te initiëren, te coördineren en te stimuleren.”

2.4.1.

1. Mensen interesseren in en sensibiliseren voor architectuur.

2. Een goede informatiedoorstroming en brede kennis inzake architectuur verzekeren.

3. Een klimaat creëren dat meer mogelijkheden biedt voor de realisatie van architectuur

4. Vlaamse architectuur ook internationaal een uitstraling en bekendheid geven.

Mensen interesseren in en sensibiliseren voor architectuur.

Met deze doelstelling wil het VAi publieken die niet vertrouwd zijn met architectuur of niet direct zelf met een concrete vraag naar architectuur leven interesseren en sensibiliseren. Het is noodzakelijk om op een laagdrempelige manier precies te verduidelijken wat de betekenis, de meerwaarde van architectuur is. Daarenboven is het even onmisbaar om te spreken over hoe architectuur tot stand komt, wat van belang is in een ontwerpproces en realisatie van een gebouw. 2.4.2.

Een goede informatiedoorstroming en brede kennis inzake architectuur verzekeren.

Het VAi wil via het verzamelen, verwerken en beschikbaar stellen van alle mogelijke actuele kennis en informatie over het architectuurgebeuren in Vlaanderen komen tot een betere informatiedoorstroming, een betere bekendmaking en bredere kennis van allerlei aspecten die te maken hebben met architectuur. De informatie en het niveau van kennisverzameling zijn in de eerste plaats bedoeld voor de professionele wereld. Geïnteresseerden kunnen er ook gebruik van maken. De kennis, de beschikbaarheid en de verspreiding van informatie zullen eveneens leiden tot een grotere deskundigheid van de professionele architectuursector. Het VAi wil immers de plek zijn waar men terecht kan voor specifieke vragen en waar men concrete informatie vindt of wordt doorverwezen voor gerichte informatie.

Pagina 12 van 47

Binnen de opdracht van de archiefcoördinatie voor architectuurarchieven van het VAi ligt eveneens de nadruk om kennisoverdracht en informatiedoorstroming tussen het publiek, de archiefinstellingen en de overheid. De verschillende Vlaamse archiefinstellingen zijn verantwoordelijk voor de hoofdtaken bewaren, onderzoeken en ontsluiten. Het VAi zal instaan voor de gestroomlijnde en toegankelijke informatie. 2.4.3. 2.4.3. Een klimaat creëren dat meer mogelijkheden biedt voor de realisatie van architectuur. Voor diegenen die reeds het belang van architectuur kennen en/of er dagelijks in de praktijk mee omgaan, wil het VAi een goed privaat opdrachtgeverschap stimuleren. Het VAi wil elke bouwheer maar ook de overheid bewust maken van hun verantwoordelijkheid in het totstandkomen van en het collectief gebruik van onze leefomgeving vandaag en in de toekomst. Het VAi streeft ernaar dat alle personen die door hun professionele activiteit meewerken aan de realisatie van de gebouwde omgeving zich van de noodzaak van kwaliteit bewust zijn en meewerken aan processen die deze kunnen bevorderen. Voor hen moeten concrete acties, voorbeelden, gesprekken, artikels die vakspecifiek en inhoudelijk zijn aangeboden worden. Op die wijze zal het VAi ook een concrete bijdrage leveren aan het debat over architectuur en aan het uitwerken van een architectuurbeleid. Die bijdragen zullen heel gericht, specifiek en grondig zijn en bedoeld voor specifieke betrokkenen. 2.4.4.

Vlaamse architectuur ook internationaal een uitstraling en bekendheid geven.

De Europese regelgeving laat toe dat buitenlandse architecten projecten uitvoeren in Vlaanderen en dat architecten uit Vlaanderen projecten uitvoeren in andere deelstaten van de Europese gemeenschap. Het VAi wil dus niet enkel in Vlaanderen het gezicht zijn van de architectuur, maar wil ook in het buitenland ambassadeur zijn voor de creativiteit en het vakmanschap die aanwezig zijn bij architecten in Vlaanderen.

Pagina 13 van 47

2.5.

Operationele doelstellingen

De strategische doelstellingen, zoals gedefinieerd in het voorgaande deel, zijn de doelstellingen die het VAi op lange termijn wil realiseren. Om deze lange termijn doelstellingen te realiseren, moeten deze vertaald worden naar doelstellingen op korte termijn. Bij het opstellen van de operationele doelstellingen en de hieruit volgende projecten en activiteiten werd zo veel mogelijk vertrokken van het “SMART-concept”: -

S = Specifiek Een effectieve doelstelling vereist specifieke en herkenbare resultaten, die zo concreet mogelijk geformuleerd worden.

-

M = Meetbaar Het beoogde resultaat moet meetbaar of tenminste vast te stellen zijn om na te gaan of het doel bereikt is.

-

A = Afgesproken (overeengekomen) Een effectieve doelstelling vereist acceptatie en instemming van alle betrokken niveaus.

-

R = Realistisch (maar toch uitdagend) Het gestelde doel moet haalbaar zijn, maar met het oog op continue verbetering moet de uitdaging in de doelstelling expliciet aanwezig zijn.

-

T = Tijdsgebonden Een effectieve doelstelling is gebonden aan een te volgen tijdsschema. Hierdoor wordt het bepalen van de belangrijkheid van de doelstelling en het stellen van prioriteiten mogelijk gemaakt.

Aan de operationele doelstellingen worden projecten gekoppeld die de acties definiëren om de doelstellingen te verwezenlijken. De meetbaarheid van de operationele doelstellingen wordt opgesteld in functie van deze projecten en acties: per project/actie worden er meetindicatoren aangegeven die toelaten om te evalueren in welke mate de doelstellingen behaald zijn. Hierbij is het belangrijk op te merken dat de materie van architectuurwerking en vooral de mate van sensibilisering en informatie verstrekken moeilijk te meten zijn via één enkele meetindicator, temeer daar projecten en acties meer dan één operationele doelstelling kunnen ondersteunen. Om het succes van de projecten/acties te meten is het dus belangrijk de verschillende meetindicatoren tezamen te bekijken en hieruit conclusies te trekken. Gezien het VAi nog in een opstartfase zit en er dus nog geen nulmeting gebeurd is, worden er in dit document geen streefcijfers aangegeven voor de meetindicatoren. Bij de evaluatie van de werking van het VAi en het behalen van de doelstellingen moeten de cijfers m.b.t. de meetindicatoren verzameld en vervolgens geanalyseerd worden in functie van het budget dat beschikbaar was en de accenten die tijdens het lopende jaar bepaald zijn.

Pagina 14 van 47

In de volgende figuur wordt de vertaling van de strategische doelstellingen in operationele doelstellingen weergegeven. Bovendien wordt er aangegeven welke projecten/acties ondernomen worden om de operationele doelstellingen te realiseren. Zoals aangegeven kunnen projecten een impact hebben op verschillende operationele doelstellingen

Strategische Strategische doelstellingen doelstellingen

1.1.Mensen Menseninteresseren interesserenininen en sensibiliseren sensibiliserenvoor voorarchitectuur. architectuur.

Missie Missie 2.2.Een Eengoede goedeinformatieinformatiedoorstroming doorstromingen enbrede bredekennis kennis inzake inzakearchitectuur architectuurverzekeren. verzekeren.

3.3.Een Eenklimaat klimaatcreëren creërendat datmeer meer mogelijkheden mogelijkhedenbiedt biedtvoor voorde de realisatie van architectuur. realisatie van architectuur.

4.4.Vlaamse Vlaamsearchitectuur architectuurook ook internationaal internationaaleen eenuitstraling uitstralingen en bekendheid geven. bekendheid geven.

Operationele Operationeledoelstellingen doelstellingen

Projecten/Acties Projecten/Acties

1.1 1.1Architectuur Architectuuropenstellen openstellenvoor voorhet het publiek publieken enbespreekbaar bespreekbaarmaken maken

Dag Dagvan vande dearchitectuur, architectuur,Rondleidingen, Rondleidingen, Tentoonstellingen, Tentoonstellingen,Website, Website,Nieuwsbrief, Nieuwsbrief, Archiefwerking Archiefwerking

1.2 1.2Architectuur Architectuurininde demedia mediabrengen brengen

Dag Dagvan vande dearchitectuur, architectuur,Workshop Workshop architectuurkritiek, architectuurkritiek,Onderzoek Onderzoeknaar naarhet hetcreëren creëren van een debatcultuur in mediaInterne van een debatcultuur in mediaInternewerking werking

1.3 1.3Architectuureducatie Architectuureducatieinitiëren initiërenen en begeleiden begeleiden

Lessenpakket Lessenpakketarchitectuur architectuur(incl. (incl.begeleiding), begeleiding), Personeelsplanaangroei Personeelsplanaangroei

2.1 2.1Informatieverzameling Informatieverzamelingen en–verspreiding –verspreiding verzekeren verzekeren

Website, Website,Jaarboek JaarboekArchitectuur ArchitectuurVlaanderen, Vlaanderen,Cahiers, Cahiers,Reeks Reeks over overarchitecten architecten20ste 20steeeuw, eeuw,InformatieInformatie-en en documentatiecentrum, documentatiecentrum,Personeelsplan Personeelsplan

2.2 2.2Het HetVAi VAials alsaanspreekpunt aanspreekpuntprofileren profileren en ennaambekendheid naambekendheidgeven geven

Medewerking Medewerkingaan aanpublicatie publicatievan vanderden, derden, Website, Website,Communicatie/promotie Communicatie/promotie

2.3 2.3Het Hetverwerven verwervenvan vannieuwe nieuweideeën ideeënen en het hetvergelijken vergelijkenvan vanstandpunten standpuntenrond rond architectuur architectuurbevorderen bevorderen

Cahiers, Cahiers,Colloquium Colloquiumofoflezingenreeks, lezingenreeks,Website, Website, Nieuwsbrief Nieuwsbrief

2.4 2.4Onderzoek Onderzoeken enkritische kritischereflectie reflectie bewerkstelligen bewerkstelligen

Bestaande Bestaandeonderzoeken onderzoekenstimuleren stimulerenen en bekendmaken, bekendmaken,Eigen Eigenonderzoek onderzoekinitiëren, initiëren, Archiefwerking Archiefwerking

2.5 2.5Landelijk Landelijkuitbouw uitbouwvan vande dearchitectuur architectuur archiefcoördinatie archiefcoördinatie

Rapporten, Rapporten,samenwerkingsverbanden, samenwerkingsverbanden,catalogi, catalogi, publieksevenementen, publieksevenementen,archiefaanwinsten, archiefaanwinsten, website website

3.1 3.1Samenwerking Samenwerkingtussen tussenleden ledenvan vanhet het architectuurlandschap architectuurlandschapstimuleren stimuleren

Uitbouwen Uitbouwenvan vannetwerken netwerken(professionelen, (professionelen, Vlaamse VlaamseBouwmeester, Bouwmeester,stedenbeleid) stedenbeleid)

3.2 3.2Een Eenonderbouwd onderbouwdprofessioneel professioneeldebat debat over overarchitectuur architectuurop opgang gangbrengen brengen

Colloquium Colloquiumofoflezingenreeks, lezingenreeks,Cahiers, Cahiers, Personeelsplanaangroei, Personeelsplanaangroei,Communicatie/promotie, Communicatie/promotie, Onderzoek Onderzoeknaar naarhet hetcreëren creërenvan vaneen eenarchitectuurdebat architectuurdebat

3.3 3.3Een Eenforum forumbieden biedenaan aanjonge jonge architecten architecten

Reeks Reeksjonge jongearchitecten architectenininVlaanderen Vlaanderen

3.4 3.4Beleidsondersteunend Beleidsondersteunenden en -adviserend -adviserendoptreden optreden

Jaarboek Jaarboekarchitectuur architectuurVlaanderen, Vlaanderen,Voorbereiding Voorbereiding van vanen enrapportering rapporteringover overeen eenstimulerend stimulerend architectuurbeleid architectuurbeleid

4.1 4.1Een Eeninternationaal internationaalnetwerk netwerkcreëren creëren

Colloquium Colloquiumofoflezingenreeks, lezingenreeks, Vertegenwoordigingsbeleid Vertegenwoordigingsbeleid, ,Vertalingen, Vertalingen, Archiefwerking Archiefwerking

4.2 4.2Internationaal Internationaalde deeigen eigenkwaliteit kwaliteiten en culturele cultureleidentiteit identiteitvan vande deVlaamse Vlaamse architecten architectenspecifiëren specifiërenen enpromoten promoten

Colloquium Colloquiumofoflezingenreeks, lezingenreeks, Vertegenwoordigingsbeleid Vertegenwoordigingsbeleid, ,Vertalingen Vertalingen

Pagina 15 van 47

In wat volgt worden de verschillende operationele doelstellingen toegelicht aan de hand van de projecten/acties die eraan gekoppeld zijn. Voor elk van de projecten/acties wordt ook telkens aangegeven welke de resultaatsindicatoren zijn.

2.5.1. 2.5.1.1.

Architectuur openstellen voor het publiek en bespreekbaar maken (1.1)

Dag van de architectuur

Het VAi organiseert tweejaarlijks in het vroege najaar de Dag van de architectuur. Hedendaagse architectuur en recent gebouwde projecten openstellen voor het publiek is een succesformule. Velen blijken geïnteresseerd om een blik te werpen achter de gevels van de gebouwen waar je anders niet binnen kan, of om duiding te krijgen over locaties waar je anders dagelijks voorbij zou lopen. Niet alleen architecten en studenten architectuur zijn geïnteresseerd, ook het grote publiek komt naar dit soort van manifestatie. De Dag van de architectuur krijgt veel media-aandacht. Het belang van kwaliteitsvolle hedendaagse architectuur wordt in de pers op heel diverse wijze onderstreept. De belangrijke doelstelling van de Dag van de architectuur is om alle mogelijke opdrachtgevers te stimuleren te kiezen voor kwaliteitsvolle hedendaagse architectuur. Bovendien wil de dag niet te veel nadruk leggen op het evenementiële maar wel op de communicatie, een werkelijk gesprek tussen bouwheren, architecten en geïnteresseerden. Elke Dag van de architectuur behandelt een specifiek thema. (2002 Gebouwen & verhalen, 2004 Publieke gebouwen en publieke ruimte.) Het is de bedoeling om via het thema de selectie te verscherpen en echte voorbeeldprojecten voor te stellen. Dit betekent dat niet steeds opnieuw voor allerlei manifestaties dezelfde gebouwen, bouwheren en ontwerpers aan bod komen. Er wordt naar gestreefd om de ideeën en theorieën van architecten, stedenbouwkundigen en specialisten in binnenen buitenland te vertalen om een ruimer en actueel inhoudelijk kader voor dit grote sensibiliserende evenement op te bouwen. Het is het belangrijk om een evenwicht te bewaren tussen het mogelijk grootschalige karakter van het evenement en het streven naar verdieping door deelname aan een rondleiding te stimuleren. Voor de rondleiding worden architecten, studenten en professionele gidsen ingezet. Het VAi verkrijgt door de Dag van de architectuur naambekendheid en erkenning. De dag is tevens aanleiding om kleinschaligere activiteiten over architectuur te organiseren. Hiervoor wordt beroep gedaan op lokale partners en architectuurverenigingen. Belangrijk hierbij is het professionaliseren van deze groep en het aanzetten tot het organiseren van een eigen architectuurprogrammering. Operationele doelstellingen waaraan deze activiteit ook nog tegemoet komt: - 1.4 Architectuur in de media brengen Resultaatsindicatoren: - Aantal keer dat de Dag van de architectuur georganiseerd wordt (te meten door het VAi) - Aantal deelnemers aan de Dag van de architectuur (te meten bij de organisatie) - Tevredenheid van de deelnemers aan de Dag van de architectuur (te meten via enquête/bevraging op de Dag zelf) - Aantal persartikels en de inhoud ervan over de Dag van de architectuur (te meten via persmap) - Aantal lokale architectuurinitiatieven die opgestart werden (te meten via de activiteitenkalender) - Aantal vragen dat het VAi krijgt m.b.t. de Dag van de architectuur, ingedeeld volgens doelgroep (te meten door het VAi) - Peiling naar de gekendheid van de activiteit

Pagina 16 van 47

2.5.1.2.

Rondleidingen

Architectuurrondleidingen organiseren zijn net als de Dag van de architectuur een uitstekend medium om nieuwe en andere publieken te bereiken en gevoelig te maken voor architectuur. Momenteel verzorgen diverse verenigingen, toeristische diensten, culturele-educatieve instellingen in de grote steden in Vlaanderen een groot pakket aan architectuuruitstappen. Na grondige analyse van het aanbod, heeft het VAi vastgesteld dat hedendaagse en kwalitatieve architectuur niet zo veelvuldig in het pakket voorkomt. Slechts een aantal organisatoren als Brusselbinnenstebuiten, AntwerpenAverechts, Amarant, VTB e.d. geven ook meer diepgaander informatie over meestal historische architectuur. Het VAi wil zelf rondleidingen opzetten die ingaan op specifieke thema‟s of problematieken die aansluiten op de actualiteit en op het eigen programma van het VAi. We refereren aan de eerste reeks tours met betrekking tot bedrijfsgebouwen, de vestigingsproblematiek en architectuur. De rondleidingen zijn steeds voorzien van commentaar door een speciaal opgeleide gids, auteurs, critici, of architecten. Opnieuw is de rondleiding vanuit dezelfde bekommernis om een werkelijk gesprek en sensibilisering tot stand te brengen tussen de professionelen en de leken primordiaal. Daarnaast is het belangrijkste aspect van bezoeken ter plaatse de mogelijkheid tot het direct fysiek ervaren van het gebouw en de plek mogelijk te maken. De rondleidingen worden in een dubbelformule aan het publiek aangeboden. Enerzijds richten ze zich tot het grote publiek en anderzijds tot de professionelen: bouwheren, ambtenaren,... Resultaatsindicatoren: - Aantal rondleidingen dat georganiseerd wordt (te meten door het VAi) - Aantal deelnemers aan de rondleidingen (te meten bij de organisatie/inschrijving) - Tevredenheid van de deelnemers (grote publiek) aan de rondleidingen (te meten via enquête/bevraging op de rondleiding zelf) - Evaluatiegesprekken met professionele deelnemers - Aantal recensies en de inhoud ervan over de rondleidingen (te meten via persmap) - Aantal vragen dat het VAi krijgt m.b.t. de rondleidingen, ingedeeld volgens doelgroep (te meten door het VAi) - Peiling naar de gekendheid van de activiteit

2.5.1.3.

Tentoonstellingen

Architectuurtentoonstellingen zijn een uitstekend medium om diverse publieken voor architectuur te sensibiliseren. Ondanks het feit dat architectuur „tentoonstellen‟ een niet evidente opgave is, blijkt een goede mix van educatieve aspecten en scenografische installatie architectuur bespreekbaar te maken. Het VAi kan niet onmiddellijk zelf architectuurtentoonstellingen produceren. Zij zal indien zich mogelijkheden en opdrachten aandienen ook deze vorm van publiekswerking opnemen. Tentoonstellingen opgedragen door de Vlaamse Gemeenschap in een internationaal verband liggen wel binnen de verantwoordelijkheid en mogelijkheden van het VAi. Hiervoor dienen wel aparte kredieten worden voorzien. Het is aangewezen om ook in het kader van de archiefcoördinatie samenwerkingen voor tentoonstellingen op te zetten. Verder zal het VAi fungeren als adviseur aan locale en eenmalige organisatoren van tentoonstellingen. Resultaatsindicatoren: - Aantal tentoonstellingen dat georganiseerd wordt (te meten door het VAi) - Aantal deelnemers aan de tentoonstellingen (te meten bij de organisatie/inschrijving) - Tevredenheid van de deelnemers aan de tentoonstellingen (te meten via enquête/bevraging op de tentoonstelling zelf) - Evaluatiegesprekken met professionele deelnemers - Aantal recensies en de inhoud ervan over de tentoonstellingen (te meten via persmap) Aantal vragen dat het VAi krijgt m.b.t. de tentoonstellingen, ingedeeld volgens doelgroep (te meten door het VAi) - Peiling naar de gekendheid van de activiteit

Pagina 17 van 47

2.5.1.4.

Website

Het VAi hecht een groot belang aan de uitbouw van een uitgebreide Nederlands- en Engelstalige website. De site moet een krachtig instrument zijn dat alle mogelijke informatie over architectuur in Vlaanderen behelst. Daarnaast is het een communicatiemiddel om de verschillende activiteiten en opdrachten van het VAi te verspreiden. De site is een zeer dynamisch instrument dat steeds wordt aangevuld met actuele informatie. Het VAi wenst de website uit te bouwen als een virtueel documentatiecentrum met een uitgebreide databank van gegevens over de professionele en culturele architectuurwereld in Vlaanderen. Het instrument moet een directe toegang verlenen tot nuttige informatie voor alle publieken. De website is tevens een promotie-instrument dat ingezet wordt om de architectuur in Vlaanderen en het buitenland beter bekend te maken. De uitbouw van de website gebeurt in het jaar 2003. Hieraan is een grondige voorstudie voorafgegaan. Tijdens het jaar 2002 en 2003 werd een beperkte website (N-E) uitgewerkt die alle nodige informatie voor deze opstartfase van het VAi bevat. Het betreft de aankondiging van activiteiten van het VAi en een nieuwsbrief met zeer uitgebreide activiteitenkalender. Het team van het VAi geeft in het jaar 2003 als prioriteit de uitbouw van de website. Het dagelijks beheer van de site en databank zal in de komende werkjaren geëvalueerd worden en gerelateerd aan de globale opdracht van het VAi als informatie- en documentatiecentrum. Operationele doelstellingen waaraan deze activiteit ook nog tegemoet komt: - 2.1 Informatieverzameling-en verspreiding verzekeren - 2.2 Het VAi als aanspreekpunt profileren en naambekendheid geven - 2.3 Het verwerven van nieuwe ideeën en het vergelijken van standpunten bevorderen - 4.1 Een internationaal netwerk creëren Resultaatsindicatoren: - Beschikbaarheid van de website (is hij er en werkt hij volgens functionele en technische vereisten; te meten door het VAi) - Aantal hits/bezoekers van de website (te meten door het VAi) - Tevredenheid van de bezoekers van de website (te meten via bevraging op de website zelf) - Aantal recensies en de inhoud ervan over de website (te meten via persmap) - Peiling naar de gekendheid van de website

2.5.1.5.

Nieuwsbrief

De nieuwsbrief heeft tot doel het publiek op de hoogte te houden van de activiteiten van het VAi en over het architectuurgebeuren in Vlaanderen in het algemeen. De nieuwsbrief kan op termijn uitgroeien tot een kritisch instrument waar recensies verschijnen, waar discussie kunnen worden gevoerd, waar rapporten en publicaties worden bekend gemaakt en dergelijke meer. De nieuwsbrief is gericht zowel op professionelen als op het groot publiek. Iedereen kan er zich gratis op inschrijven. Het VAi kiest ervoor om de nieuwsbrief via de website en e-mail te verspreiden. Operationele doelstellingen waaraan deze activiteit ook nog tegemoet komt: - 2.3 Het verwerven van nieuwe ideeën en het vergelijken van standpunten bevorderen Resultaatsindicatoren: - Aantal abonnees van de nieuwsbrief (te meten door het VAi) - Aantal personen ingeschreven op de mailinglist “geïnteresseerden en vrienden van het VAi” (te meten door het VAi) - Tevredenheid over de nieuwsbrief (te meten via regelmatige enquête/bevraging in de nieuwsbrief zelf) - Aantal recensies en de inhoud ervan over de nieuwsbrief (te meten via persmap)

Pagina 18 van 47

2.5.2. 2.5.2.1.

Architectuur in de media brengen (1.2)

Dag van de architectuur

Zie punt 2.5.1.1.

2.5.2.2.

Workshop architectuurkritiek

Architectuurkritiek in pers en media vormt een belangrijk instrument om het debat over architectuur te voeden. Het zet aan tot nadenken en kan leiden tot verandering of herziening van het beleid. Veel jonge schrijvers en critici kennen echter niet de kanalen en missen de vaardigheden. Architectuurkritiek vraagt een specifieke deskundigheid. Veel geschreven pers is dan weer op zoek naar goede critici. Het VAi wil jonge potentiële schrijvers en critici daarom stimuleren en begeleiden om zo een netwerk op te zetten tussen schrijvers, uitgeverijen en tijdschriften. Het stimuleren van een publicatiebeleid gaat immers ook over het professionaliseren van alle schakels in dit proces. Hiervoor wil het VAi niet enkel een workshop architectuurkritiek organiseren, maar de schrijvers ook werkelijk kansen geven in de eigen publicaties van het VAi of in publicaties van derden. Zo kan het netwerk van het VAi jonge schrijvers helpen bij het opbouwen van hun netwerk in binnen- en buitenland. De kandidaten voor de workshop architectuurkritiek worden op basis van een opgave geselecteerd. Hiervoor wordt ook met de onderwijsinstellingen samengewerkt. Een groep professionelen van critici, journalisten en redacteurs wordt uitgenodigd om mee te werken door feedback te geven en de schrijverspraktijk toe te lichten. Daarnaast wordt een concrete schrijfoefening uitgewerkt, gekoppeld aan een bespreking en evaluatie. Resultaatsindicatoren: - Aantal workshops dat georganiseerd wordt (te meten door het VAi) - Aantal deelnemers aan de workshops (te meten bij de organisatie/inschrijving) - Aantal vragen dat het VAi krijgt m.b.t. de workshop, ingedeeld volgens doelgroep (te meten door het VAi) - Aantal keer dat het werk van deelnemende schrijvers gepubliceerd wordt in publicaties van het VAi of van derden

2.5.2.3.

Onderzoek naar het creëren van een levendige debatcultuur in media

In het sensibiliseren voor kwaliteitsvolle hedendaagse architectuur spelen de media een belangrijk rol. Bovendien zorgt de media-aandacht voor architectuur en aanverwante disciplines ervoor dat ook de aandacht van beleidsmakers zich richt op dit bepaalde onderwerp. Het is wenselijk om te onderzoeken hoe een intense samenwerking met dagblad- en weekpers en televisie kan opgezet worden om kwaliteitsvolle hedendaagse architectuur onder de aandacht te brengen. In dit kader kan het onderzoek naar best practices van organisaties zoals Greenpeace en de Bond Beter Leefmilieu inzake debatcultuur een eerste aanzet zijn voor het uitbouwen van een debatcultuur over architectuur. Niet alleen crisismomenten of de activiteiten van een culturele activiteit mogen aanleiding zijn om over architectuur te spreken. Ook achtergrondinformatie, duiding, analyse en kritiek van de thema‟s die leven bij de professionelen, verdienen de aandacht in de media en van het grote publiek. Het VAi wil onderzoeken welke rol zij in die mediabeïnvloeding en kennisoverdracht kan spelen. Dit maakt onderwerp uit van een studie gebaseerd op analyse van de geschreven pers, gesprekken met journalisten, met auteurs en critici, communicatiespecialisten.

Operationele doelstellingen waaraan deze activiteit ook nog tegemoet komt:

Pagina 19 van 47

-

3.2 Een onderbouwd professioneel debat over architectuur op gang brengen

Resultaatsindicatoren: - Kwalitatieve evaluatie van samenwerking met media - Aantal malen dat architectuur als onderwerp in de media verschijnt (door mediamonitoring)

2.5.3.

2.5.3.1.

Architectuureducatie initiëren en begeleiden (1.3)

Lessenpakket architectuur (incl. begeleiding)

Het VAi heeft de opdracht om te sensibiliseren vertaald in een actieplan voor architectuureducatie. Na onderzoek bleek dat in de kunsteducatie en jeugdwerking een beperkt aantal actoren werkzaam zijn die op kleine schaal kwaliteitsvol werk verrichten. Deze richten zich bijna uitsluitend tot kinderen van het lager onderwijs. Het VAi koos ervoor om de oudere doelgroep te initiëren in architectuur. Het VAi is producent en opdrachtgever van een lessenpakket architectuur voor de scholieren en de leerkrachten van het secondair onderwijs. Het pilootproject „School maken in architectuur‟, is het resultaat van een samenwerking CANON, de cultuurcel van het ministerie van onderwijs en het VAi en wordt eind 2003 aan de scholen voorgesteld. Het pakket bestaat uit een video, een handleiding voor de leerkrachten en een website. Er werd voor geopteerd om op de VAi-website een zeer duidelijke en toegankelijke plek voor het lessenpakket te voorzien. Deze site biedt ook diverse linken naar internationale sites voor kinderen en jongeren. Het VAi wil de leerkrachten en jongeren verder begeleiden. Het volstaat niet om het materiaal aan de scholen te geven, er moet ook effectief in de school mee gewerkt worden. Er is nood aan begeleiding om architectuur te integreren in de „projectweken‟ en om lokale architecten en partners te zoeken en te stimuleren tot samenwerking. Op middellange termijn zal het VAi hiervoor een educatief medewerker binnen het team nodig hebben. De educatiewerking van het VAi omhelst tevens het verzamelen van literatuur over architectuureducatie, lessenpakketten, naslagwerken over gebouwen voor jongeren en kinderen. Het VAi doet ook research naar internationale projecten rond educatie en architectuur. Resultaatsindicatoren: - Aantal aanvragen voor het lessenpakket (te meten door het VAi) - Evaluatie van het lessenpakket (door enquête/bevraging van gebruikers) - Aantal begeleidingsopdrachten die in het kader van het lessenpakket gedaan worden (te meten door het VAi) - Aantal hits op dit gedeelte van de website (te meten door het VAi) - Aantal vragen dat het VAi krijgt m.b.t. het lessenpakket en de begeleiding (te meten door het VAi)

2.5.3.2.

Personeelsplan

Het is duidelijk dat het VAi voor de opgelegde opdrachten een groeiscenario voor personeelsaangroei moet uittekenen: voor het uitdiepen van het educatieve luik van elke activiteit en het opstellen en begeleiden van een leerpakket moet een educatieve medewerker aangenomen worden, voor het beheren van de website en het invullen van de rol van informatieverwerking en documentatie moet een functie van informatiedeskundige/webmaster gecreëerd worden en tenslotte moet er ook een communicatie-functie gecreëerd worden, met als taak de perscontacten te beheren, de publieke fora te gebruiken om de promotie van het VAi te doen en de standpunten van het VAi te verspreiden. Hiervoor moet er een duidelijke personeelsplan uitgewerkt worden of moeten ad hoc freelance krachten ingehuurd worden. Operationele doelstellingen waaraan deze activiteit ook nog tegemoet komt: - 2.1 Informatieverzameling en –verspreiding verzekeren - 3.2 Een onderbouwd professioneel debat over architectuur op gang brengen

Pagina 20 van 47

Resultaatsindicatoren: - Aanwezigheid van het personeelsplan - Invulling van de vereiste functies

2.5.4.

2.5.4.1.

Informatieverzameling en –verspreiding verzekeren (2.1)

Informatie- en documentatiecentrum

Het VAi wordt verondersteld een documentatie en informatiecentrum uit te bouwen. Van bij de opstart van het VAi is door de overheid duidelijk gesteld dat het VAi geen eigen bibliotheek voor publiekswerking kan en moet oprichten. Het VAi heeft de taak om de bestaande architectuurbibliotheken beter bekend te maken en hen aan te zetten tot samenwerking. In functie van het eigen en in de toekomst voor publiek toegankelijk documentatiecentrum gaat het VAi in haar opstartfase over tot: 1. De systematische aankoop en verzameling van alle publicaties over architectuur in België en relevante internationale werken voor eigen onderzoek, in functie van informatieverstrekking en aanleg eigen werkbibliotheek. 2. De systematische aankoop van architectuurtijdschriften. Dit met oog op het in de toekomst ter beschikking stellen in een „multimedia-leeszaal‟. 3. De aanleg van eigen foto, plannen- en tekstenarchief vertrekkend vanuit de eigen werking: de productie van het Jaarboek Architectuur en de organisatie Dag van de architectuur en het eigen publicatiebeleid. 4. Het systematisch verzamelen van studies, onderzoeken, rapporten die in Vlaanderen uitgevoerd worden door overheden, onderwijsinstellingen, wetenschappelijke onderzoekers. 5. Het consulteerbaar maken van de inventarissen van bestaande architectuurbibliotheken via een interbibliothecair netwerk. 6. Het verzamelen van informatie van allerlei professionele en niet-professionele actoren in het architectuurlandschap. 7. Toegankelijker maken van bestaande informatie, documentatie- en promotiekanalen van architectuur voor potentiële gebruikers. Het VAi streeft ernaar om op een zo kort mogelijke termijn de informatie- en documentatiewerking voor interne werking gebruiksklaar te maken. Hierdoor is ze bruikbaar voor de website en voor derden die er specifiek om vragen. De werking van een informatiecentrum moet voorwerp uitmaken van een behoeftenstudie. Wie zijn de doelgroepen, welke zijn de partners. Hoe kan het documentatiecentrum een goede basis vormen voor een archief over het architectuurgebeuren in Vlaanderen en het aansluiting krijgen bij de opdracht van de archiefcoördinatie? Deze en nog vele ander vragen dienen deze werking grondig voor te bereiden. Daarbij is contact en overleg met andere actoren, zoals OKBV (Overleg Kunstbibliotheken Vlaanderen), de werkgroep „architectuurbibliotheken, de Vlaams Bouwmeester, de diverse onderwijsinstellingen, de lokale architectuurcentra, de architectuurarchieven noodzakelijk. Binnen het bestaande team van het VAi is geen expertise beschikbaar betreffende deze specialiteit. Met de beperkte middelen is de uitbouw van deze opdracht quasi onmogelijk. Tevens zal het archiveren en beheren van deze informatie op korte termijn een grotere behuizing vereisen. De verzamelde informatie moet ontsloten worden in een informatiecentrum. Het VAi kan alleen de kennis en gevoeligheid voor architectuur vergroten als zij deze informatie naar buiten kan brengen. Met de nieuwbouwplannen voor deSingel is een multi-media-leeszaal een mogelijke locatie voor het informatiecentrum van het VAi. Bovendien kan het VAi op deze plek fysiek naar buiten treden als aanspreekpunt voor architectuur. De informatieverstrekking zal gebeuren via het loket in de multimedia-leeszaal, via de consultatie in de leeszaal of dmv een afspraak met een VAi-medewerker. Ook telefonisch en via de website kan informatie worden verstrekt door de medewerkers.

Pagina 21 van 47

De uitbouw van een kenniscentrum voor architectuur zal afhankelijk zijn van de middelen die ervoor ter beschikking worden gesteld Resultaatsindicatoren: - Aantal informatieaanvragen via het centrum (te meten door het VAi) - Aantal bezoekers van het centrum (te meten door het VAi) - Aantal werken/tijdschriften/studies/documenten dat het centrum ter beschikking heeft (te meten door het VAi) - Aantal aanvragen en consultaties via het interbibliothecair netwerk (te meten door het VAi) - Aantal vragen dat het VAi krijgt m.b.t. de werking van het informatie- en docmuntatiecentrum, ingedeeld volgens doelgroep (te meten door het VAi) - Aantal recensies en de inhoud ervan over het informatie- en documentatiecentrum (te meten via persmap) - Peiling naar de gekendheid van het informatie- en documentatiecentrum (te meten door een jaarlijkse enquête via het VAi) 2.5.4.2.

Website

Zie punt 2.5.1.4 2.5.4.3.

Jaarboek Architectuur Vlaanderen

Het Jaarboek biedt een tweejaarlijks overzicht van de recente ontwikkelingen in de architectuur en stedenbouw in Vlaanderen en Brussel. Het boek toont een selectie van de kwaliteitsvolle architectuurproductie en koppelt deze aan een aantal kritische essays. De vijf eerste edities (start 1990) werden uitgegeven door de administratie cultuur van de Vlaamse Gemeenschap. De jaarboeken zijn onder meer initiator van een architectuurbeleid in Vlaanderen en daarom een belangrijk medium. Het jaarboek richt zich tot professionelen, ambtenaren, opdrachtgevers en de geïnteresseerde leken. Het Jaarboek Architectuur Vlaanderen zal in 2004 voor de zesde maal verschijnen en voor het eerst als uitgave van het VAi. Een kleine vaste redactieraad – bestaande uit Tom Avermaete, Lieven De Boeck, William Mann, Bruno Notteboom, Katrien Vandermarliere en Edith Wouters – werkt in 2004 de concrete productie van het nieuwe jaarboek uit. Zij bepalen samen met een uitgebreid internationaal selectiecomité de keuze van de projecten en van de onderwerpen voor de artikels. Traditioneel bevat het boek ook een overzicht van publicaties, tentoonstellingen, lezingen, wedstrijden, architectuurprijzen en subsidies uit de beschouwde periode. Door dit alles is het jaarboek een waardevolle bron van informatie. Voor de verzameling van deze gegevens staat het VAi in, daar zij in functie van het informatie- en documentatiecentrum deze gegevens opzoekt en bijhoudt. Het is wenselijk om in de toekomst een grote promotiecampagne in Vlaanderen op te zetten naar aanleiding van het verschijnen van dit boek. Daar wil het VAi een professioneel plan voor ontwikkelen. Het VAi zal tevens een internationale promotiecampagne uitwerken. Operationele doelstellingen waaraan deze activiteit ook nog tegemoet komt: - 3.4 Beleidsondersteunend en –adviserend optreden Resultaatsindicatoren: - Aantal verkochte exemplaren, incl. informatie per doelgroep (te meten door het VAi) - Aantal recensies en de inhoud ervan over het Jaarboek (te meten via persmap) - Aantal vragen dat het VAi krijgt m.b.t. het Jaarboek, ingedeeld volgens doelgroep (te meten door het VAi) - Evaluatiegesprek met professionelen - Peiling naar de gekendheid van het Jaarboek (te meten door een tweejaarlijkse enquête via het VAi)

Pagina 22 van 47

2.5.4.4.

Cahiers

In een reeks cahiers „Achtergrond„ genoemd wil het VAi diverse actuele thema's documenteren en ter discussie stellen. De cahiers zullen nieuwe bewegingen en tendensen signaleren en uitdiepen. Onderwerpen waar architecten in Vlaanderen vaak mee te maken krijgen, worden kritisch geanalyseerd. Complexe en delicate onderwerpen die ook bij de overheid gevoelig liggen, worden uitgediept. Het VAi wil zo bijdragen aan een onderbouwd debat dat in Vlaanderen vaak ontbreekt. Bij de samenstelling van het Jaarboek is gebleken dat hier een reële behoefte heerst. Immers binnen de nieuw uitgezette opties waarbij artikels korter en minder specialistisch zijn, blijft een discussie onder specialisten voor de eigen discipline noodzakelijk. Ook de Nederlandstalige tijdschriften, met uitzondering van Oase, spelen niet in op die behoefte. De cahierreeks richt zich tot een publiek van specialisten, architecten, betrokken partijen en actoren in het veld. Deze doelgroep wisselt afhankelijk van de thematiek van het cahier. Het VAi wenst omwille van het reeks-effect, maar ook omwille van de nood aan een werkelijke discussie, minimum twee cahiers per jaar uit te geven. De reeks is tevens een middel om achtergrondinformatie te brengen bij eigen programma‟s of die van derden. Zo behandelt het eerste nummer de problematiek van bedrijfsgebouwen, architectuur en vestigingspolitiek. Het tweede nummer onderzoekt de publiek ruimte in relatie tot de openbare gebouwen. Het is onder meer opgezet als theoretisch kader en discussieboek voor de partners, de lokale organisaties, gidsen en andere betrokkenen, voor de uitwerking van de Dag van de architectuur 2004. Op die wijze zullen de lokale activiteiten inhoudelijk nauwer aansluiten bij voorgestelde thematiek van het VAi. Het VAi wil met de cahiers ook samenwerkingsverbanden aangaan. Ze kunnen symposia, lezingen of tentoonstellingen van andere organisaties begeleiden. Verder kan het cahier aansluiten bij een bepaalde activiteit van het VAi of er een theoretisch kader voor bieden. Operationele doelstellingen waaraan deze activiteit ook nog tegemoet komt: - 2.3 Het verwerven van nieuwe ideeën en het vergelijken van standpunten bevorderen - 3.2 Een onderbouwd professioneel debat over architectuur op gang brengen Resultaatsindicatoren: - Aantal verkochte exemplaren, incl. informatie per doelgroep (te meten door het VAi) - Aantal cahiers dat opgesteld wordt (te meten door het VAi) - Aantal recensies en de inhoud ervan over de cahiers (te meten via de persmap) - Aantal bijkomende activiteiten die opgestart worden naar aanleiding van de cahiers (te meten via enquête/bevraging op basis van de activiteitenkalender) - Aantal vragen dat het VAi krijgt m.b.t. de cahiers, ingedeeld volgens doelgroep (te meten door het VAi)

2.5.4.5.

Reeks over architecten 20ste eeuw

In het kader van bestaande publicaties, van onderzoekswerk aan de universiteiten en van tentoonstellingen werd al heel wat werk verricht om de recente geschiedenis van de architectuur en stedenbouw in Vlaanderen te documenteren. Het VAi zou dit werk willen ontsluiten onder de vorm van monografieën. De reeks zou in eerste instantie niet in eigen beheer worden uitgegeven, maar in coproductie met Ludion. Door de bijkomende opdracht van archiefcoördinatie is dit een vanzelfsprekende opdracht van het VAi. De archiefcoördinatie zal zich in eerste instantie toeleggen op het verwerven en goed bewaren van architectuurarchieven door bestaande archiefinstellingen. Niettemin is de monografieënreeks een middel om op regelmatige basis het architectuurpatrimonium dmv een degelijk naslagwerk te documenteren.

Pagina 23 van 47

De publicaties richten zich tot de professionele wereld: historici, architectuurcritici en architecten die zich interesseren in de geschiedenis van de architectuur in Vlaanderen. Daarnaast wil het VAi met dergelijke publicaties ook de geïnteresseerde leek aanspreken. De publicaties kunnen de vorm krijgen van een reeks monografieën. Resultaatsindicatoren: - Aantal reeksen die uitgegeven worden (te meten door het VAi) - Aantal verkochte exemplaren van de reeksen (te meten door het VAi) - Aantal recensies en de inhoud ervan over de reeksen (te meten via persmap) - Aantal vragen dat het VAi krijgt m.b.t. de reeks, ingedeeld volgens doelgroep (te meten door het VAi)

2.5.4.6.

Personeelsplan

Zie punt 2.5.3.2.

2.5.5.

2.5.5.1.

Het VAi als aanspreekpunt profileren en naambekendheid geven (2.2)

Medewerking aan publicaties van derden

Het VAi communiceert over architectuur ook een schakel in het netwerk architectuurpublicaties. Het VAi zal dan derden: onder meer tijdschriften, architectuurverenigingen, bij uitgevers.

door middel van eigen publicaties, maar daarnaast vormt het van instellingen en personen die betrokken zijn bij ook inhoudelijke input en sturing geven voor publicaties van publicaties bij colloquia en publicaties van lokale

De organisatie en het initiatief ligt dan niet of slechts deels in handen van het VAi zelf. Dergelijke publicaties leggen een „ei in andermans nest‟: ze bevorderen de zichtbaarheid van het VAi zonder dat het zelf een publicatie of activiteit moet opstellen. Het VAi zal bij elke samenwerking deze zichtbaarheid echter moeten garanderen. Tegelijk maakt het VAi door zijn knowhow ter beschikking te stellen zijn functie als steunpunt en gesprekspartner waar. De vorm en het publiek van dergelijke publicaties zullen zeer divers zijn en afhangen van de organiserende partij. Reeds bij de opstart van het VAi zijn samenwerkingen en gesprekken doorgegaan met onder meer: - A+ voor het themanummer over sociale woningbouw. Het VAi gaf inhoudelijke input, reikte onderwerpen en auteurs aan. - themanummer Abitare over België. - Uitgeverij Ludion wil een samenwerking aangaan met het VAi voor een reeks over de belangrijkste architecten van Vlaanderen van de 20ste eeuw. - NAi-Publishers uit Nederland Resultaatsindicatoren: - Aantal publicaties waaraan het VAi meewerkt (te meten door het VAi) - Aantal verkochte exemplaren van de publicaties waaraan het VAi meewerkt (te meten door derden die publicaties uitgeven) - Aantal recensies en de inhoud ervan over de publicaties waaraan het VAi meewerkt (te meten via persmap) - Aantal vragen dat het VAi krijgt m.b.t. de medewerking aan publicaties, ingedeeld volgens doelgroep (te meten door het VAi)

2.5.5.2.

Website

Zie punt 2.5.1.4.

Pagina 24 van 47

2.5.5.3.

Communicatie/promotie

Om het VAi als aanspreekpunt te kunnen profileren en naambekendheid te geven, moet er gecommuniceerd en gepromoot worden. Hoewel een promotiecampagne op termijn interessant kan zijn, verkiest het VAi momenteel om van elke activiteit gebruik te maken om het VAi en zijn rol m.b.t. het architectuurgebeuren in Vlaanderen te promoten: elke activiteit van het VAi wordt individueel gepromoot. Er wordt in 2004 en folder over het VAi en haar werking gemaakt en verspreid. De website van het VAi biedt plaats aan een uitgebreide activiteitenkalender die een totaal overzicht geeft van de verschillende activiteiten ingericht door alle actoren in Vlaanderen, België (en voor de aangrenzende Europese landen). Operationele doelstellingen waaraan deze activiteit ook nog tegemoet komt: - 3.2 Een onderbouwd professioneel debat over architectuur op gang brengen

Resultaatsindicatoren: - Peiling naar de gekendheid van het VAi en de VAi initiatieven (te meten door een jaarlijkse enquête via het VAi)

2.5.6.

2.5.6.1.

Het verwerven van nieuwe ideeën en het vergelijken van standpunten rond architectuur bevorderen (2.3)

Cahiers

Zie punt 2.5.4.4.

2.5.6.2.

Colloquium of lezingenreeks

Het VAi kan zelf colloquia of lezingen organiseren. Deze zijn uiterst waardevol om nieuwe ideeën te verwerven, standpunten te verduidelijken en te vergelijken. Ze zijn tevens middel om internationale contacten en expertise naar Vlaanderen te halen en een netwerk op te zetten. Lezingen of debatten zijn meestal bedoeld voor de professionelen. Het verslag of de publicatie van de lezingen is een waardevol en blijvende getuige van het gebeuren. We pleiten ervoor om deze „nazorg‟ die meestal evenveel financiële middelen vergt als de lezingen zelf steeds te voorzien. Voor het bepalen van de onderwerpen of thema‟s wordt aansluiting gezocht op enerzijds de actualiteit en anderzijds op de programma‟s die opgezet worden bij de andere actoren in het veld. Dit betreft zowel de Vlaamse overheid (Vlaams Bouwmeester), de provinciale overheden, zoals diverse groepen zoals StudioOpenStad, Wonen in de Westhoek, de Vereniging voor Ruimtelijke Planning en groepen uit de bouwsector. Het VAi heeft hiervoor permanent lopende gesprekken. In het verleden zijn samenwerkingsverbanden opgezet met het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten van Antwerpen, de Provincie WestVlaanderen, en de ontwerpgroep Bunkerhotel. Het VAi stelt zich hiervoor open en adviseert ook actoren hierover. Operationele doelstellingen waaraan deze activiteit ook nog tegemoet komt: - 3.2 Een onderbouwd professioneel debat over architectuur op gang brengen - 4.1 Een internationaal netwerk creëren - 4.2 Internationaal de eigen kwaliteit en eigenheid van de Vlaamse architecten specifiëren en promoten Resultaatsindicatoren: - Aantal colloquia dat georganiseerd wordt (te meten door het VAi) - Aantal deelnemers aan de colloquia (te meten bij de organisatie/inschrijving)

Pagina 25 van 47

-

Aantal internationale deelnemers aan de colloquia (te meten bij de organisatie/inschrijving) Tevredenheid van de deelnemers aan de colloquia (te meten via enquête/bevraging op het colloquium zelf) Aantal recensies en de inhoud ervan over de colloquia (te meten via persmap) Aantal colloquia dat in het buitenland georganiseerd wordt met als onderwerp de Vlaamse architectuur (te meten door het VAi) Aantal vragen dat het VAi krijgt m.b.t. de colloquia, ingedeeld volgens doelgroep (te meten door het VAi) Evaluatiegesprekken met professionele deelnemers Peiling naar de gekendheid van de colloquia (te meten door een jaarlijkse enquête via het VAi)

2.5.6.3.

Website

Zie punt 2.5.1.4.

2.5.6.4. Nieuwsbrief Zie punt 2.5.1.5.

2.5.7.

2.5.7.1.

Onderzoek en kritische reflectie bewerkstelligen (2.4)

Bestaande onderzoeken stimuleren en bekendmaken

Allerlei overheidsdiensten, maar ook hogescholen en universiteiten en ook particuliere architectuurbureaus verrichten fundamenteel en waardevol onderzoek met betrekking tot architectuur. De resultaten van deze onderzoeken zijn niet of onvoldoende bekend voor alle mogelijke geïnteresseerden. Het VAi wil dit onderzoeksmateriaal, verzamelen, beschikbaar stellen en bijdragen aan een betere verspreiding ervan. Het onderzoekswerk door specialisten geleverd kan ook inspirerend of ondersteunend zijn aan allerlei publieksactiviteiten voor het VAi of anderen. Het is wenselijk om een goede communicatie op te bouwen met de diverse onderzoekers. Resultaatsindicatoren: - Aantal onderzoeken dat het VAi ter beschikking heeft (te meten door het VAi) - Aantal onderzoeken geïnitieerd/mee uitgevoerd door het VAi (te meten door het VAi) - Aantal aanvragen en consultaties via het informatie- en documentatiecentrum (te meten door het VAi) - Peiling naar de gekendheid van de onderzoeken (te meten door een jaarlijkse enquête via het VAi) - Aantal contacten met instanties die onderzoeken uitvoeren (te meten door het VAi)

2.5.7.2.

Eigen onderzoek initiëren

Het VAi wil geen nieuw onderzoekscentrum oprichten, noch een alternatieve manier van subsidie voor onderzoek opzetten. Het VAi wil wel het wetenschappelijk onderzoek stimuleren en ondersteunen. Het VAi komt door de dagelijkse werking in contact met allerlei actoren en wordt attent gemaakt op diverse problemen en mogelijke onderzoeksonderwerpen die wetenschappelijk of vakinhoudelijk van belang zijn. In functie van publieksacties zoals lokale architectuurwerking, communicatie rond architectuur, samenstelling van een architectuurnota, bewaren en ontsluiten van het architecturaal erfgoed kan het VAi zelf onderzoek initiëren, er een team voor samenstellen en de resultaten ervan bekend maken. Eén van deze onderzoeken heeft betrekking op een fotografieopdracht die het VAi als operationeel middel wil opzetten om diverse redenen. Het VAi zal op verschillende manieren documentatie

Pagina 26 van 47

aanleggen en verzamelen over de gebouwde omgeving en architectuur. Het registreren van bepaalde omgevingen, landschappen, of onderdelen ervan zijn valabele en interessante tijdsdocumenten die kunnen bijdragen tot een analyse en beter inzicht in ons biotoop. Architecten en stedenbouwkundigen maken op allerlei manieren gebruik van de fotografie. Het registreren, analyseren en ontwerpen hebben te maken met een bepaalde manier van kijken die heel eigen is. Het VAi wil anderen, (bouwheren, overheden, kunstenaars, fotografen,…) aanzetten om de omgeving te registreren en zal zelf met beperkte middelen hiermee aanvatten. De fotografie-opdracht is voor het VAi ook relevant wanneer hij in relatie staat tot een thema, een onderwerp, een inhoudelijke stelling. Als statement kan de fotografie worden ingezet in de diverse discussies die het VAi wil opzetten. Bovendien zal de foto gebruikt worden als beeldmateriaal in de communicatie tussen het publiek en het VAi. De stad, de verstedelijking, de architectuur, maar ook het natuurlijke landschap en de vele tussengebieden kunnen aan bod komen. Ook details van onze visuele werkelijkheid kunnen onderdeel vormen van een opdracht. De foto‟s moeten aanzetten tot anders kijken, anders begrijpen en nieuwe benaderingen. Hiervoor zal met diverse partners worden samengewerkt. Voor 2003-2004 wordt aangevat met een project in samenwerking de onderzoeksgroep Labo Stedenbouw van de Universiteit Gent. Onderwerp van deze reeks is het vastleggen van zich transformerende landschappen. Resultaatsindicatoren: - Aantal onderzoeken geïnitieerd/mee uitgevoerd door het VAi (te meten door het VAi) - Aantal aanvragen en consultaties via het informatie- en documentatiecentrum (te meten door het VAi) - Peiling naar de gekendheid van de onderzoeken (te meten door een jaarlijkse enquête via het VAi)

2.5.8. 2.5.8.1.

Uitbouwen van de archiefcoördinatie voor het architecturale erfgoed.

Rapportering

De archiefcoördinator zal op basis van bestaande studies, gesprekken, veldonderzoek en literatuurstudies een rapport samenstellen over de bestaande archieven. Dit rapport zal de noden en behoeften opsporen en bespreekbaar maken. Het rapport zal ook de prioritaire werking voor de archiefcoördinatie duidelijk maken. Resultaatsindicatoren: rapport 2.5.8.2.

Samenwerkingsmodellen

De archiefcoördinator kan uit het onderzoek allerlei informatie afleiden. Hij beschikt immers over de stand van zaken betreffende inventarissen van archiefmateriaal, weet waar het zit en in hoeverre het ontsloten is, hoe het bewaard wordt, of het bruikbaar is voor onderzoek, publicatie… Het VAi kan hieruit afleiden welke instellingen welke acquisitieprofielen, modellen, schema‟s methodes gebruiken en evalueren welke in alle Vlaamse instellingen kunnen worden toegepast en aangepast. Deze modellen kunnen zowel het onderzoek, de bewaringsproblematiek of de publieke ontsluiting betreffen. De archivaris kan in fasen eerst met een beperkt aantal instellingen samenwerken en zo stapsgewijs deze modellen aanreiken, uitwerken voor bijkomende instellingen. Nieuw verworven materiaal moet zo vlug mogelijk volgens die nieuwe modellen worden verwerkt. Resultaatsindicatoren - aantal instellingen waarmee wordt samengewerkt - inventaris van wat door toedoen van het VAi geschonken is - aantal juridische protocols en samenwerkingsverbanden - portaal om bestaande archiefcatalogi op aan te sluiten

Pagina 27 van 47

2.5.8.3.

Informatiedoorstroming

De archiefcoördinator zal door zijn permanent gesprek met de instellingen, architecten en actoren uit de erfgoedsector op de hoogte zijn van de ruime problematiek hieromtrent. Deze informatie zal ook worden vertaald in de concrete werking, in minstens één jaarlijks stand van zaken in het veld, voor de overheid en het veld. De archiefcoördinator is aanspreekpunt: met één adres, één door hem gestuurde informatiedoorstroming voor professionelen en groot publiek.

-

Resultaatsindicatoren jaarlijkse stand van zaken aantal nieuw verworden archieven bezoekersaantallen voor publieksactiviteiten aantal gebruikers online aantal juridische protocols en samenwerkingsverbanden

2.5.8.4.

Archiefbank Vlaanderen en databank

De archiefcoördinator werkt samen met Archiefbank Vlaanderen. Er wordt overleg gepleegd en de aanwezigheid van informatie over het architecturale erfgoed in de databank wordt verzekerd Er wordt gewerkt aan een centrale databank of de verschillende databanken worden gelinkt en ontsloten via de website. Resultaatsindicatoren - jaarlijkse stand van zaken - aanwezigheid op de Archiefbank Vlaanderen - ontsluiting van de databanken 2.5.8.5

Pro-actief archiefbeleid

Archiefhouders en –vormers (bouwheren, architectenbureaus, gemeentebesturen,…) worden geïnformeerd over de mogelijkheden van het behoud en beheer, bescherming van hun auteursrecht ed. door middel van informatie via de website, via een folder, via lezingen voor beroepsorganisaties, opleidingen, via publieksevenementen. Resultaatsindicatoren - publicatiecampagne rond archiefbeleid - aantal nieuw verworven archieven 2.5.8.6

Spin off

Het is wenselijk dat een publicatiebeleid wordt opgezet met verschillende partners, onderzoekers, universiteiten, uitgevers. Ook meer toegankelijke publicaties als gidsen moeten ondersteund worden. Daarnaast moet het VAi anderen stimuleren tot het maken van tentoonstellingen over het architecturale verleden. Op die manier stimuleert het VAi het naar buiten brengen van het wetenschappelijk onderzoek van archieven . Het VAi moet architectuurrondleidingen voor het publiek stimuleren. Het VAi moet aansluiting zoeken bij bestaande publieksevenementen zoals bijvoorbeeld het erfgoedweekend, de Openmonumentendag, de museumnacht.. om het architecturale erfgoed in de kijker te plaatsen. Resultaatsindicatoren - aantal publieksactiviteiten - aantal deelnemers aan de publieksactiviteiten - aantal publicaties

Pagina 28 van 47

2.5.8.7.

Protocols voor acquisitie

Het VAi maakt afspraken met bestaande instellingen over ontvangst, verwerking en bewaring van archieven die door haar toedoen worden geschonken. Hiervoor zullen de juridische en andere gangbare afspraken opgesteld worden door het VAi. Verder zal het VAi met de opnemende instellingen afspraken maken over inventarisatie, de bewaring, de ontsluiting, zodat nieuw verworven materiaal vrij snel via data maar ook materieel voorhanden is. Resultaatsindicatoren - aantal schenkingen - aantal protocols en samenwerkingsverbanden

2.5.9.

2.5.9.1.

Samenwerking tussen leden van het architectuurlandschap stimuleren (3.1)

Colloquium of lezingenreeks

Het VAi wil voor en met de architectuursector werken. Ondanks de deskundigheid van de medewerkers, die een goede inbedding van het VAi in het architectenmilieu waarborgt, blijft het uitbouwen van een professioneel netwerk van groot belang om te komen tot een eenduidige en consistente werking rond architectuur. Daarnaast meent het VAi dat een consistent Vlaams architectuurbeleid en gebeuren haar missie zal helpen te bewerkstelligen. Dit kan enkel als de verschillende spelers in het architectuurlandschap de stap tot samenwerking zetten. Het VAi wil deze stap dan ook stimuleren Zo wil het VAi een netwerk uitbouwen met professionele organisaties in het domein van de architectuur, zodat deze enerzijds betrokken worden in het opzetten van het beleid en anderzijds ook concreet (mee) acties kunnen opzetten rond hedendaagse architectuur. Daarnaast streeft het VAi ernaar om een samenwerking op te zetten met enkele sleutelactoren op het vlak van het architectuurbeleid in Vlaanderen. In eerste instantie wordt gedacht aan de Vlaamse Bouwmeester en Stedenbeleid. De intentie is om te verduidelijken op welke domeinen elk van de actoren zich richt, de ideeën te stroomlijnen en aan te tonen hoe het VAi vanuit haar expertise een bijdrage en ondersteuning kan bieden aan maatschappelijke projecten binnen de architectuurwereld. Tenslotte dient ook, complementair aan de werking van de Vlaams Bouwmeester, een lokaal cultureel architectuurbeleid te worden opgezet. Lokale overheden die als bouwheer optreden kunnen te rade gaan bij een aparte cel van de Bouwmeester. Maar privé-opdrachtgevers kunnen er niet terecht. Zij kunnen beroep doen op de diensten van het VAi. Veelal is het VAi zelf niet goed geïnformeerd over gang van zaken. Hiervoor is een lokaal verankerd architectuurcentrum veel belangrijker. Het VAi pleit voor de ontwikkeling van de culturele lokale architectuurwerking in de vorm van professionele architectuurcentra. Er kan onderzocht worden hoe de lokale „cultuurbeleidcoördinatoren‟ architectuur in hun beleid en projecten kunnen opnemen en hoe men bestaande culturele centra en netwerken van lokale verenigingzen kan inzetten voor een specifiek architectuurprogramma dat op de lokale behoeften en noden inspeelt. Ook de samenwerking tussen deze lokale entiteiten moet dus bewerkstelligd worden. Operationele doelstellingen waaraan deze activiteit ook nog tegemoet komt: - 3.4 Beleidsondersteunend en –adviserend optreden

Resultaatsindicatoren:

Pagina 29 van 47

-

-

Aantal contacten met andere instanties (professionelen, Vlaamse Bouwmeester, Stedenbeleid, lokale organisaties) (te meten door het VAi) Aantal projecten die gezamenlijk opgezet worden of waarin het VAi een adviserende of katalyserende rol heeft gespeeld (te meten door het VAi) Aantal lokale verantwoordelijken/organisaties die in het „netwerk‟ kunnen worden opgenomen (te meten door het VAi) Aantal lokale architectuurinitiatieven die opgestart werden (te meten via de activiteitenkalender)

2.5.10. Een onderbouwd professioneel debat over architectuur op gang brengen (3.2)

2.5.10.1.

Colloquium of lezingenreeks

Zie punt 2.5.6.2.

2.5.10.2.

Cahiers

Zie punt 2.5.4.4.

2.5.10.3.

Personeelsplan

Zie punt 2.5.3.2.

2.5.10.4.

Communicatie/promotie

Zie punt 2.5.5.3.

2.5.10.5.

Onderzoek naar het creëren van een levendige debatcultuur in media

Zie punt 2.5.2.3.

2.5.11. Een forum bieden aan jonge architecten (3.3)

2.5.11.1.

Reeks Jonge architecten in Vlaanderen

Het Vlaams Architectuurinstituut wil een forum bieden aan jonge architecten in Vlaanderen. Deze generatie neemt vandaag in architectuur en aanverwante disciplines een actuele en experimentele positie in. Architectuur manifesteert zich in hun werk in uiteenlopende vormen en uitingen. Ze krijgt steeds opnieuw andere invullingen, soms minder zichtbaar en zelfs ongekend. Elk boek is een dwarsdoorsnede van een specifieke architectuurpraktijk: ontwerpen voor gebouwen, theoretische discours, stedenbouwkundige onderzoeken, artistieke installaties, … Het werk dat geselecteerd wordt, moet verrassend, origineel en pregnant zijn voor de positie van én de kritische reflectie over hedendaagse architectuur in Vlaanderen. Deze reeks richt zich op een professioneel publiek (architecten, academici, studenten), maar ook op een netwerk dat een belangrijke rol kan spelen in de verdere mogelijkheden van de jonge architecten, zoals potentiële opdrachtgevers, de pers en de culturele wereld. Het VAi engageert zich voor de publicatie van een totaal van zes nummers gespreid over 2003 en 2004. De reeks is een coproductie van het Vlaams Architectuurinstituut en vzw A16 (Veronique Patteeuw en Vincent Brunetta). Indien de vzw A16 de nodige middelen en subsidies kan verzamelen,

Pagina 30 van 47

zal zij de reeks vanaf 2005 zonder het VAi verder zetten. Het VAi kan dan andere instrumenten zoeken om jonge architecten in Vlaanderen te stimuleren.

Resultaatsindicatoren: - Aantal verkochte exemplaren, incl. informatie per doelgroep (te meten door het VAi) - Aantal recensies en de inhoud ervan over de reeks (te meten via persmap) - Aantal jonge architecten dat via de reeks contacten krijgen (te meten door feedback te vragen aan de architecten die in het boek zijn opgenomen) - Aantal vragen dat het VAi krijgt m.b.t. de reeks, ingedeeld volgens doelgroep (te meten door het VAi) 2.5.12. Beleidsondersteunend en –adviserend optreden (3.4)

2.5.12.1.

Jaarboek Architectuur Vlaanderen

Zie punt 2.5.4.3.

2.5.12.2.

Creëren van netwerken

Zie punt 2.5.8.1

2.5.12.3.

Voorbereiding van en rapportering over een stimulerend architectuurbeleid

De Vlaamse overheid heeft de verantwoordelijkheid om een klimaat te scheppen van gunstige voorwaarden voor de totstandkoming van architectonische kwaliteit. Kwaliteit is hierbij een zeer ruim begrip en een integraalconcept. Kwaliteit richt zich op de kwaliteit van de gebruikswaarde, de culturele waarde en de toekomstwaarde en staat los van een bepaalde stijl, bepaalde architecten, een specifieke regio of bouwprogramma. Het toekomstig architectuurbeleid beoogt een samenhang te versterken tussen het bouw- en cultuurbeleid. Dit impliceert een stimuleringsbeleid in vele richtingen en een samenwerking tussen verschillende administraties (AROHM, huisvestingsbeleid, Cultuur en Onderwijs, Monumenten en Landschappen, Landbouw en milieu, groot stedenbeleid) en tussen alle overheden, (federaal, Vlaams, Brussels, provinciaal en gemeentelijk). De overheden hebben hier een aantal verschillende rollen te spelen: ten eerste directe betrokkenheid in de vorm van opdrachtgeverschap, ten tweede het mogelijk maken van een lokaal architectuurbeleid en tot slot het stimuleren van private opdrachtgevers voor kwaliteitsvolle architectuur, rekening houdend met maatschappelijke tendensen in de architectuurwereld. De overheid heeft de plicht om met een eigen architectuurbeleid een substantieel deel van de bouwproductie in Vlaanderen te beïnvloeden. De Vlaamse overheid moet daarom haar aandachtspunten rond het architectuurbeleid voor de komende jaren in een nota vastleggen en voor dit stimuleringsbeleid een budget voorzien. Verder moet de nota een mogelijk kader beschrijven en een afstemming van taken voor de bestaande en toekomstige instellingen als de Vlaams Bouwmeester, het VAi, de advies- en beoordelingscommissies voor subsidie, de lokale architectuurverenigingen, het architectuuronderwijs, de kunstencentra en culturele centra uitzetten. De beleidsondersteuning en –advisering betreft in eerste instantie de Vlaamse overheid en het ministerie van cultuur. Maar het spreekt voor zich dat ook allerlei instellingen die niet direct gelinkt zijn aan cultuur en culturele subsidies in deze nota moeten worden opgenomen. Denken we hierbij bijvoorbeeld aan de mogelijke rol van architectuur bij allerlei private sectoren als zieken- en bejaardenverzorging, onderwijs, bedrijfswereld, beroepswereld van de architecten…. Het VAi wil dus in samenwerking met de Vlaams Bouwmeester een team van specialisten samenstellen en discussies organiseren. Het spreekt voor zich dat een grondige analyse van

Pagina 31 van 47

methodes in het buitenland kunnen worden onderzocht op haalbaarheid in onze regio. De werktermijn van deze nota bedraagt minstens een jaar en de realisatie ervan vereist de nodige middelen.

Resultaatsindicatoren: - Aantal aanvragen tot onderzoek/advies (te meten door het VAi) - Aantal adviezen/rapporten geïnitieerd/uitgevoerd door het VAi (te meten door het VAi) - Aantal projecten waarin wordt samengewerkt met de Vlaamse Bouwmeester en andere instanties - Tevredenheid over de onderzoekingen/adviezen/samenwerkingen (te meten via enquête/bevraging aan de betrokken partijen) 2.5.13. Een internationaal netwerk creëren (4.1)

2.5.13.1.

Colloquium of lezingenreeks

Zie punt 2.5.6.2.

2.5.13.2.

Website

Zie punt 2.5.1.4.

2.5.13.3.

Vertalingen

Om de werking van het VAi en andere Vlaamse organisaties op de internationale markt op de kaart te brengen, zijn vertalingen van de werken en acties nodig. Zo worden zowel het Jaarboek Architectuur Vlaanderen als de website in het Engels vertaald. Resultaatsindicatoren: - Beschikbaarheid van de anderstalige versies van het Jaarboek en de website (te meten door het VAi) - Aantal anderstalige colloquia dat georganiseerd wordt (te meten door het VAi) - Aantal deelnemers aan de anderstalige colloquia (te meten bij de organisatie/inschrijving) - Aantal verkochte exemplaren van het vertaalde Jaarboek (te meten door het VAi) - Evaluatiegesprekken met professionele deelnemers - Peiling naar de gekendheid van de anderstalige versies (te meten door een jaarlijkse enquête via het VAi)

2.5.13.4.

Vertegenwoordigingsbeleid

Architectuur is bij uitstek een internationale discipline; culturele en zakelijke contacten zijn belangrijk voor internationale uitwisseling van ervaring en kennis. Bovendien is het door de Europese regelgeving mogelijk om als architect uit Vlaanderen projecten uit te voeren in andere deelstaten van de Europese Gemeenschap. Het komt er dus op aan om op die grote „internationale mark‟ de eigen kwaliteit, de culturele identiteit van de architecten te specifiëren en te promoten. Dit kan bijdragen tot de kwaliteit van de architectuur in Vlaanderen. Daarom wil het VAi bijdragen aan het bekendmaken van architectuur uit Vlaanderen op de internationale scène. Deze bekendmaking kan door concrete werking en uitwisseling van ervaringen, publicaties, bezoeken edm. Een gedragen internationale campagne wordt opgehangen aan een aantal ankerpunten. De internationale werking van het VAi houdt tevens in dat het VAi Vlaanderen vertegenwoordigt op congressen en participeert aan tentoonstellingen, manifestaties in het buitenland. De internationale werking kan gestimuleerd worden door de culturele akkoorden en ontwikkelingssamenwerking tussen Vlaanderen en andere landen. Totnogtoe is de internationale werking nog teveel afhankelijk van persoonlijke netwerken en relaties. Dit moet verstevigd worden door de continuïteit van de werking van het VAi.

Pagina 32 van 47

Resultaatsindicatoren: - Deelname van het VAi aan internationale werking rond architectuur (te meten door het VAi) - Deelname van internationale personen aan acties van het VAi (te meten door het VAi) - Peiling naar de gekendheid van de Vlaamse architectuurwerking op internationaal vlak (te meten door een jaarlijkse enquête via het VAi)

2.5.14. Internationaal de eigen kwaliteit en culturele identiteit van de Vlaamse architecten specifiëren en promoten (4.2)

2.5.14.1.

Vertalingen

Zie punt 2.5.12.3

2.5.14.2.

Colloquium of lezingenreeks

Zie punt 2.5.6.2.

2.5.14.3. -

Vertegenwoordigingsbeleid

Zie punt 2.5.12.4

Pagina 33 van 47

2.6.

Historiek en tijdsplanning van de resultaten 2.6.1.

Historiek van de resultaten

Zoals eerder aangegeven is het VAi daadwerkelijk gestart medio 2002. We geven voor de lezer hierbij kort informatie over de resultaten die in de opstartfase 2002-2003 zijn behaald. 2002 Publieksactiviteiten -

Dag van de architectuur Lezingenreeks Hans Vredeman de Vries Inhoudelijke begeleiding en samenstelling van het colloquium „Bedrijven in het landschap‟ samen met provincie West-Vlaanderen.

Steunpuntfunctie en beleidsondersteuning -

Studie voor een uitgebreide website Studie en realisatie van een beperkte informatieve website, Engels - Nederlands Voorstelling van het VAi aan de professionele sector

Publicatiebeleid -

Studie voor een publicatiebeleid van het VAi gebaseerd op een gesprekkenronde met uitgevers en architectuurtijdschriftenredacties - Publicatie van 'Het kleine Lexicon van het Vlaamse (Architectuur-) Landschap deSingel i.s.m. Vlaams Bouwmeester en het VAi en de Onderzoeksgroep Stedenbouw en Architectuur, ASRO, K.U.Leuven

2003 Publieksactiviteiten -

Organisatie van rondleidingen in bedrijfsgebouwen voor groot en gespecialiseerd publiek Tentoonstelling Stynen, deSingel en het gebruik van beton. in deSingel naar aanleiding van de Open Monumentendag Workshop architectuurkritiek Begeleiding aan de deelname van onderzoeksgroep Bunkerhotel aan de Architectuur Biënnale van Rotterdam. Begeleiding programmering van een architectuurevenement door een lokale initiatiefnemer Versus in Oudenaarde Voorbereiding deelname aan de Architectuur Biënnale van Venetië, 2004. Organisatie ideeënwedstrijd en begeleiding en coördinatie van laureaat tot project.

Steunpuntfunctie en beleidsondersteuning -

Realisatie van de informatieve website Samenstelling en verspreiding van tweemaandelijkse nieuwsbrief activiteitenkalender Samenstelling beleidsplan voor archiefcoördinatie Opstart archiefcoördinatie en aantrekken van gekwalificeerd personeel Advisering i.v.m. kunstendecreet Start informatie en documentatieopdracht

Pagina 34 van 47

met

uitgebreide

Publicatie beleid -

-

Opzetten van de reeks Jonge Architecten in Vlaanderen. Uitwerking samenwerkingsmodel met mede-uitgever A16. Publicatie van de eerste drie nummers. Jaarboek Architectuur Vlaanderen 2002-2003: Samenstelling nieuw redactieteam, selectieprocedure en vastleggen van inhoudelijke thema's van het Jaarboek. Aanstellen van auteurs en fotografen. Opzetten van de reeks Achtergrond, cahiers: Publicatie van het eerste nummer en inhoudelijke samenstelling van het tweede nummer - coördinatie van de bijdragen over Vlaamse architecten in het Belgiënummer van het Italiaanse tijdschrift Abitare

Educatie -

Samenstelling lessenpakket voor de middelbare school Samenstelling website voor jongeren Presentatie, promotie en begeleiding van het lessenpakket. Medewerking aan het Colloquium Architectuur en Onderwijs ism. de Vlaams Bouwmeester en de cultuurcel CANON van het departement Onderwijs.

Onderzoek en kritische reflectie -

Fotografieopdracht ter voorbereiding van publieksevenement over nieuwe landschappen in Vlaanderen in 2004 i.s.m. Universiteit Gent - Vakgroep Architectuur en Stedenbouw -Labo Stedenbouw 2.6.2.

Tijdsplanning van de resultaten

Hier geven we aan welke resultaten het VAi wenst te verwezenlijken om de vooropgestelde doelstellingen te halen. De resultaten voor de archiefwerking zijn in zeer beperkte mate hierin opgenomen, zij maken deel uit van een apart plan dan tevens over een andere tijdsplanning

Verloopt. 2004 Publieksactiviteiten -

Dag van de Architectuur Deelname aan de Architectuur Biënnale van Venetië met een tentoonstelling in het Belgisch paviljoen. Project i.v.m. communicatie en architectuur Colloquium of lezingenreeks nav actueel thema Publieksevenement over nieuwe landschappen in Vlaanderen in 2004

Steunpuntfunctie en beleidsondersteuning -

-

Onderzoek en voorstel voor een lokaal cultureel architectuurbeleid Uitwerken van diverse visies en nota's met betrekking tot een toekomstig stimulerend architectuurbeleid Permanent beheer van de informatie en data van de website van het VAi met onder meer de activiteitenkalender voor Vlaanderen, de nieuwsbrief, de architecten websites,... Uitbouw van informatie en documentatieopdracht: Verzamelen van: portfolio's, publicaties, persartikels, documentaires, fotografie .... Ontsluiten en beschikbaar stellen van het verzamelde materiaal Actieve samenwerking opzetten met andere actoren in de architectuurwereld naar aanleiding van de Dag van de architectuur Samenstelling en verspreiding van de nieuwsbrief Rapport verkenning en inventarisering van de archiefinstellingen

Pagina 35 van 47

Publicatie beleid -

Productie Jaarboek 2002-2003 en internationale promotie van het Jaarboek Reeks jonge architecten: 3 nummers Een cahiers in de reeks Achtergrond Inhoudelijke medewerking aan publicatie NAi-publishers

Educatie -

Begeleiding, promotie en verspreiding lessenpakket in de middelbare school. Evaluatie lessenpakket. Uitwerking VAi jong, de kinderen- en jongerenwebsite van het VAi aanvullen met interessante projecten uit het buitenland. Research naar internationale projecten rond educatie en architectuur Aanleg documentatie en bibliotheek omtrent architectuur en kinderen, jongeren en architectuureducatie

Onderzoek en kritische reflectie - Fotografieopdracht met betrekking tot het thema van de dag van de Architectuur - Bestaande onderzoeken stimuleren en bekendmaken

2005 Publieksactiviteiten -

Organisatie van rondleidingen omtrent specifiek thema Colloquium of lezingenreeks nav actueel thema Onderzoek nieuwe publieksevenement 2006

Steunpuntfunctie en beleidsondersteuning -

Onderzoeken en adviezen naar stimuleringsbeleid architectuur Opstart en begeleiding locale architectuurwerking Uitbouw van informatie en documentatieopdracht Uitwerking module voor lokale architectuureducatie. Samenstelling en verspreiding van de nieuwsbrief Permanent beheer van de informatie en data van de website van het VAi met onder meer de activiteitenkalender voor Vlaanderen, de nieuwsbrief, de architecten websites, ... punctuele samenwerkingen met beperkt aantal archieven ivm samenstelling van criteria voor werving en waardebeoordeling van archieven en ivm het aanbieden van een portaal voor die instellingen die al over digitale catalogi beschikken

Publicatie beleid -

Jaarboek Architectuur Vlaanderen 2004-2005: voorbereidingsjaar selectie en samenstelling Een cahiers in de reeks Achtergrond

Educatie - Uitwerking module voor lokale architectuureducatie - Begeleiding lessenpakket in de middelbare school - Research naar internationale projecten rond educatie en architectuur Aanleg documentatie en bibliotheek omtrent architectuur en kinderen, jongeren en architectuureducatie Onderzoek en kritische reflectie -

Fotografieopdracht met betrekking tot een actueel thema

Pagina 36 van 47

2006 Publieksactiviteiten - Colloquium of lezingenreeks nav actueel thema - Nieuw grootschalig publieksevenement ter vervanging van de Dag van de architectuur Steunpuntfunctie en beleidsondersteuning -

Onderzoeken en adviezen naar stimuleringsbeleid architectuur Projecten locale architectuurwerking Uitbouw werking loket voor informatie in de nieuwe gebouwen van deSingel Samenstelling beleidsplan VAi 2006-2010 Samenstelling en verspreiding van de nieuwsbrief Permanent beheer van de informatie en data van de website van het VAi met onder meer de activiteitenkalender voor Vlaanderen, de nieuwsbrief, de architecten websites, ... Uitbouw van informatie en documentatieopdracht Sensibiliseringsactie rond verwerving van architectuurarchieven

Publicatie beleid - Productie Jaarboek Architectuur Vlaanderen en internationale promotie van het jaarboek - Voorbereiding Jaarboek Architectuur Vlaanderen 2004-2005: selectie en samenstelling - Een cahier in de reeks Achtergrond - Publicatie ivm archiefcoördinatie en ontsluiting van een oeuvre

Educatie -

Begeleiding lessenpakket in de middelbare school

Onderzoek en kritische reflectie -

Fotografieopdracht met betrekking tot nieuw publieksevenement.

Pagina 37 van 47

2.7.

Evaluatie

Het team van het VAi zorgt in de eerste plaats voor een zelfevaluatie en bijsturing door het toetsen van de resultaten aan de beoogde doelstellingen d.m.v. de resultaatsindicatoren en door te peilen naar de beoordeling door publiek en actoren. De Algemene Vergadering controleert de financiële acties en de jaarlijkse balans. De Raad van Bestuur controleert de werking van het VAi, keurt jaarplannen en activiteitenoverzicht goed en onderschrijft de visie en beleidsopties die door de directie worden genomen. Het jaarlijkse activiteitenverslag met financieel overzicht en de jaarplannen verlenen de administratie Beeldende Kunst en Musea, de Commissie architectuur en vormgeving, en de minister een inzage in de werking van het VAi. Bovendien is met de administratie en de medewerkers van het kabinet meermaals overleg tijdens een werkjaar. De ontwerpers, het publiek, de bouwsector, de critici, etc. zullen dankzij een actieve samenwerking met het VAi permanent de vragen, noden, pijnpunten waaraan moet gewerkt worden verduidelijken. Bijgevolg is evaluatie en bijsturing elk jaar in specifieke acties of accentverschuivingen mogelijk.

Pagina 38 van 47

2.8.

Personen betrokken bij het samenstellen van het beleidsplan

Het beleidsplan is het resultaat van een discussie en samenwerking tussen de leden van de raad van bestuur in het bijzonder Wivina Demeester, Christiaan Dugardyn, Kristiaan Borret, Hilde Heynen, en Linda Boudry, Jan Strubbe en de directeur Katrien Vandermarliere.

Pagina 39 van 47

3. Situering 3.1.

Infrastructuur

Ex-minister Anciaux besliste om de kantoren en de werking van het VAi in het gebouwencomplex van deSingel te huisvesten. De biotoop van een actief kunstcentrum met bovendien een architectuurprogramma tentoonstellingen is een aanzienlijke troef voor het VAi. Vijftien jaar lang heeft het kunstcentrum deSingel architectuurtentoonstellingen en evenementen georganiseerd. Bij het grote publiek en de professionelen is deSingel duidelijk dé plek voor hedendaagse architectuur. deSingel en het VAi bepalen elk hun eigen koers, maar kunnen samenwerkingsverbanden opzetten voor tal van publieke manifestaties. 3.1.1.

Kantoren en informatieopslagplaats 2002-2006

Inmiddels is sinds 15 mei 2002 een totale oppervlakte van 72 m² (netto bruikbare ruimte) ingericht en in gebruik. Deze oppervlakte omvat een kantoorruimte voor drie personen, een kleine opslagarchiefruimte en een vergaderruimte-bibliotheek-extra bureauruimte voor 2 parttime medewerkers. De huidige beschikbare plaats is op korte termijn reeds onvoldoende. Reeds voor het in de beheersovereenkomst gestipuleerde takenpakket is deze voorlopige oplossing niet realistisch. Vooral het verzamelen en beschikbaar stellen van alle relevante informatie is onmogelijk. Medio 2003 krijgt het VAi de opdracht om de archiefcoördinatie op zich te nemen. Dit vereist opnieuw extra kantoorruimte. Hiervoor is een ruimte naast de bestaande kantoren door deSingel ter beschikking gesteld. Het VAi betaalt beperkte onderhouds- en verbruikskosten voor het gebruik van de kantoren. Het VAi maakt gebruik van alle mogelijke logistieke faciliteiten van de deSingelwerking zoals netwerking voor pc en telefonie en van het materiële infrastructuur zoals daar zijn: vergaderruimte, gebruik van grote en kleine publiekszalen, parking, onthaalbalie, café en refter. 3.1.2.

Andere oplossingen

Naar gelang de activiteiten maakt het VAi gebruik van infrastructuur van partners uit de architectuurwereld, universiteiten of hogescholen. Voor publieksevenementen wordt steeds geopteerd om deze te laten doorgaan in een kwaliteitsvol hedendaags gebouw. Ook voor de archiefwerking zal samenwerking met een aantal partners aangewezen zijn, daar het archiveren niet in de gebouwen van deSingel kan gebeuren. 3.1.3.

De nieuwbouw voor het deSingelcomplex is voor het VAi een troef

1. De multimediaruimte annex bookshop die in het nieuwe bouwplan voorligt, is een eerste opportuniteit om de werking van het VAi meer zichtbaar en meer bereikbaar te maken voor haar doelpublieken. Het VAi wil in een eerste fase een leeszaal en informatiehoek (loketfunctie) en consultatieruimte beschikbaar maken voor het publiek. De leeszaal omvat tijdschriften (1 jaar oud), recente publicaties en studies van overheden, onderwijsinstellingen en dergelijke meer.. Door middel van een interbibliothecair systeem moet het publiek de catalogi van de architectuurbibliotheken kunnen consulteren. De uitbouw van een degelijke internationale architectuurbibliotheek voor publiek en professionelen is onderwerp van een gecoördineerd en grondig plan dat opgemaakt moet worden in samenspraak met de overheidsbibliotheken en de onderwijsinstellingen. De consultatieruimte is een plek waar een VAi-medewerker op bepaalde momenten aanwezig is om mensen te adviseren of te woord te staan. Deze persoon kan ook de verantwoordelijke zijn voor de website en het onderhouden van de site.

Pagina 40 van 47

2. In het bouwplan zit de uitbouw van een nieuwe tentoonstellingsruimte. De huidige tentoonstellingsmogelijkheden worden dus vergroot. Dit betekent dat grotere of twee kleinere tentoonstellingen gelijktijdig kunnen doorgaan. Met andere woorden kan er op een flexibele manier gewerkt worden. Het VAi zal door de directe fysieke aanwezigheid van tentoonstellingsruimte ook een opportuniteit krijgen om met of zonder deSingel tentoonstellingen op te zetten. We denken eerder aan kleinere, en op de actualiteit geënte onderwerpen. De know-how van expositieopbouw van deSingel kan door het VAi worden ingehuurd. 3. Kantoren in de nieuwe toren: de huidige kantoren voldoen slechts in beperkte mate aan de noden en het groeiscenario van het VAi. Daarom is overeengekomen met deSingel dat het VAi in de nieuwbouw een kantoorverdieping op een zichtlocatie krijgt aangeboden.

Pagina 41 van 47

3.2.

Personeel 3.2.1.

Intern, bestaande personeelsstructuur

Het VAi werkt voor en met de architectuursector. De goede inbedding van het VAi in het architectenmilieu is gewaarborgd door de deskundigheid van het huidige team. De medewerkers zijn zeer vertrouwd met de materie, kennen de gevoeligheden en mogelijkheden eigen aan het vakgebied. Het personeelsbestand omvat vandaag: - 1 kunsthistoricus - 1 architect met aanvullende opleiding architectuurwetenschappen - 1 burgerlijk ingenieur architect die ook parttime als architect werkzaam is - 1 burgerlijk ingenieur architect-stedenbouwkundige die parttime een onderzoeksopdracht verricht aan de Universiteit Gent - 1 officemanager - 1 doctor in de toegepaste wetenschappen: architectuur. Voor de archiefcoördinatie dient nog een documentalist/archivaris te worden aangezocht. 1 directeur (in dienst 16 mei 2003) Is verantwoordelijk voor de zakelijke en inhoudelijke leiding van het VAi. Heeft overleg met de Algemene Vergadering en de Raad van Bestuur van het VAi. Is tevens contactpersoon met de overheid. Coördineert en werkt samen met de projectleiders de verschillende projecten uit en verzorgt de communicatie. 1 archiefcoördinator (in dienst 1 november 2003, loon valt onder aparte subsidie van decreet archiefwerking) De archiefcoördinator is eindverantwoordelijke betreffende de archiefwerking en voert het voorgestelde beleidsplan uit. Hij legt contacten met de andere archieven, brengt de problematiek in kaart, initieert samenwerking, is aanspreekpunt voor het onderbrengen van privé-archieven, zet publieksgerichte acties op en is de belangrijkste bemiddelaar naar de overheid omtrent de architectuurarchieven. De archiefcoördinator bepaalt de prioriteiten van de werking na een eerste jaar onderzoek. De archiefcoördinator begeleidt archivaris/documentalist.

en

coördineert

tevens

de

werkopdrachten

van

de

1 documentalist/archivaris (nieuw aan te werven, loon valt onder aparte subsidie van decreet archiefwerking) De documentalist/archivaris heeft een grondige kennis van de actuele archiefwerking in binnen en buitenland. Deze werknemer kan daardoor op grond van deze specifieke kennis de opdrachten van de archiefcoördinator uitwerken. De documentalist/archivaris analyseert ook mogelijke praktische modellen voor schenkingen aan het VAi en bepaalt selectiecriteria waaruit een visie voor bewaring resulteert. Hij/zij werkt aan een voorstel van „ordeningsplan‟ en aan een voorstel van „archiefschema‟ specifiek toegepast op de architectuurarchieven. Deze persoon is tevens verantwoordelijk voor het centraliseren van de databankgegevens en de ontsluiting via de website.

Pagina 42 van 47

3 projectleiders: waarvan 1 voltijds en twee deeltijds Deze personen werken zowel de inhoudelijke als praktische aspecten van de VAi-activiteiten uit. Dit behelst onder meer het bepalen van de thema‟s, het zoeken van partners, het beheren van het budget, de communicatie,… Deze personen hebben publieksevenementen.

kennis

van

het

publicatieproces

en

het

organiseren

van

1 officemanager (4/5) Deze persoon is verantwoordelijk voor de organisatie van het bureau, mailings, behandeling van adressenbestanden en databanken, opvolging en samenstelling van de website, financiële controle, informatieverwerking en archivering van informatie voor het documentatiecentrum. 3.2.2.

Extern personeel

Personeelsadministratie en boekhouding worden uitbesteed aan externen (Internationaal Kunstcentrum deSingel). De assistentie inzake de zakelijke leiding wordt eveneens door een werknemer van deSingel opgevolgd. Voor speciale acties, campagnes en communicatieverantwoordelijke ingehuurd.

specifieke

evenementen

wordt

een

freelance

Het VAi heeft naargelang de nood of vraag allerlei oplossingen voor het tijdelijk inzetten van losse krachten zoals vrijwilligers, externe deskundigen, tijdelijken, stagiaires en jobstudenten. Dit is een samenwerking die reeds in de opstartfase werd gehanteerd en waarvan de evaluatie positief is. 3.2.3.

Aangroei personeel

Het is duidelijk dat het VAi voor de oplegde opdrachten een groeiscenario voor personeelsaangroei moet uittekenen. De inhoudelijke en praktische uitwerking is reeds in de beginfase, met 1 voltijdse en 2 parttime projectleiders, behoorlijk krap. Dit aantal moet minstens behouden worden en kan tijdelijk worden aangevuld voor specifieke acties. De office manager is in opstartfase ook verantwoordelijk voor website, informatieverwerking en documentatie. Dit takenpakket wordt, gecombineerd met het runnen van het kantoor te uitgebreid en te specialistisch. Hier moet versterking komen door het creëren van de functie informatiedeskundige/webmaster. Het is wenselijk dat de zakelijke leiding van het VAi wordt opgevolgd op continue en regelmatige basis. De adviserende functie die door deSingel in opstartfase werd gegarandeerd, moet op termijn ingevuld worden door een persoon die samen met de directeur een volledige verantwoordelijkheid draagt. De boekhouding kan eventueel verder door deSingel medewerker worden uitgevoerd, maar vereist een regelmatiger opvolging en controle door een zakelijk leider. De sensibilisering voor architectuur is een van de voornaamste opdrachten van het VAi. Het gevoelig maken voor architectuur moet voor diverse doelpublieken anders uitgewerkt. Het VAi heeft van bij het begin de jongeren en leerkrachten onderwijs willen aanspreken door de aanmaak van een lessenpakket met website. Dit vraagt om opvolging en begeleiding met specifieke kennis van zaken. Daarom is het wenselijk dat de ploeg wordt uitgebreid met een educatieve medewerking. De educatieve medewerking zou steeds worden ingezet bij elke activiteit van het VAi om juist het educatieve luik uit te diepen.

Pagina 43 van 47

3.3.

Organigram

2002 directeur 2 projectleiders (parttime), 1 projectleider (fulltime) officemanager (4/5) 2003 directeur 2 projectleiders(parttime), 1 projectleider (fulltime) archiefcoördinator officemanager (4/5) 2004 directeur 2 projectleiders (parttime), 1 projectleider (fulltime) archiefcoördinator documentalist/archivaris (4/5) officemanager (4/5) 2005 directeur 2 projectleiders, (parttime), 1 projectleider (fulltime) archiefcoördinator documentalist/archivaris (4/5) officemanager (4/5) 2006 directeur 3 projectleiders, archiefcoördinator, zakelijke leiding (1/2) documentalist/archivaris (4/5) officemanager (4/5)

Pagina 44 van 47

3.4.

Financiële middelen

Het VAi wordt jaarlijks betoelaagd door de Vlaamse Gemeenschap. Er is een beheersovereenkomst afgesloten tussen de overheid en het VAi. Het VAi kan bijkomende opdrachten krijgen van de overheid. Deze worden met extra subsidies betoelaagd. (bvb. leveren van een tentoonstelling voor een internationale architectuur Biënnale). De archiefcoördinatiewerking valt onder het decreet houdende de privaatrechterlijke culturele archiefwerking van 01.10.2002. Hiervoor heeft een VAi een tweede overeenkomst met de overheid. Deze werking is eveneens volledig door de Vlaamse Gemeenschap betoelaagd. Het VAi zoekt bijkomende financiële middelen en sponsorovereenkomsten met media-partners voor publieksevenementen, publicaties en andere activiteiten. Het VAi zoekt steeds naar een inhoudelijke samenwerking met de sponsors en kan niet zomaar het kwaliteitslabel of de naam van de instelling met allerlei partners verbinden.

Pagina 45 van 47

3.5.

Begroting -

begroting 2004 begroting 2005 begroting 2006

Pagina 46 van 47

3.6.

Ledenlijst van de Raad van Bestuur

Wivina Demeester, Monnikendreef 5, 2980 Zoersel, Belg (tweede voorzitter sinds september 2003) Vlaams volksvertegenwoordiger; voorzitter van de commissie voor Openbare Werken, Mobiliteit en Energie; lid van de commissie voor Algemeen Beleid, Financiën en Begroting, gemeenteraadslid, verscheidene beheersmandaten Piet Van Cauwenberghe, Leernsesteenweg 185D, 9800 Deinze architect-stedenbuwkundige, ondervoorzitter VAi Christian Dugardyn, Zwarthoutstraat 9, 2550 Waarloos, Belg Verantwoordelijk voor architectuurprogramma BBL, penningmeester VAi Hilde Heynen, Volmolenlaan 22/101, 3000 Leuven, Belg Professor bij het Departement Architectuur, stedenbouw en ruimtelijke ordening (ASRO) van de Katholieke Universiteit Leuven, secretaris VAi Kristiaan Borret, Eden City 17, 1190 Brussel, Belg hoofd afdeling ruimtelijke planning, Studiebureau Technum, assistent aan de universiteit Gent André Loeckx, Volhardingslaan 22, 3001 Heverlee, Belg Voorzitter van het Departement Architectuur, stedenbouw en ruimtelijke ordening (ASRO) van de Katholieke Universiteit Leuven Paul Van Lindt, Eversemsesteenweg 42, 1852 Grimbergen, Belg Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Monumenten en Landschappen Bob Van Reeth, Paardenmarkt 85, 2000 Antwerpen, Belg Vlaams Bouwmeester, hoogleraar en architect Jan Vermassen, Eekhout 32, 9000 Gent, Belg Architect, directeur Reproductiefonds Linda Boudry, Statiestraat 55, 1740 Ternat, Belg Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Projectleider Stedenbeleid Sinds september 2003 Inge Schoups, Transvaalstraat 29, 2600 Berchem, Belg Archivaris-bestuurscoördinator stad Antwerpen Sinds september 2003 Jan Strubbe, Bollostraat 152, 3140 Keerbergen, Belg Directeur-generaal Waterwegen en Zeewezen Sinds september 2003 Ignace Vandenabeele, coupure links 179, 9000 Gent, Belg Projectontwikkelaar Sinds september 2003 Herman Van Hove, Duinendreef 13, 2950 Kapellen, Belg Stichter Biblo Sinds september 2003

Pagina 47 van 47