beleidsplan 2009-2013
Altijd Applaus
beleidsplan 2009-2013
1
Inhoud 1 Samenvatting 2 Inleiding 3 Doel en Missie
3.1 Missie en Mission Statement 3.2 Strategie en Doelstelling 3.3 Functies 3.3.1 De culturele functie 3.3.2 De sociaal culturele functie 3.3.3 D e commerciële functie 3.3.4 De productionele functie 3.4 Criteria 3.5 De Lawie en Gemeente Smallingerland
4 Core Business
4.1 Culturele Programmering 4.1.1 Eigen programmering 4.1.2 Beeldende kunst in De Galerij 4.1.3 Proeftuin en (arthouse) filmprogrammering 4.1.4 Randprogrammering en festivals 4.2 Verhuur 4.2.1 Cultureel Professioneel 4.2.2 Cultureel Amateur 4.2.3 Sociaal Maatschappelijk 4.2.4 Commercieel 1 Compleet avondje uit 2 Evenementenbureau 3 Creatief met ruimte Conclusie: De boer op loont!
1 5 7 7 7 7 7 7 9 9 9 10 11 11 11 15 15 16 16 16 16 16 17 17 17 17 17
5 Organisatie
5.1 Rechtsvorm 5.2 Organisatie en Personeel 5.3 Arbo 5.4 Automatisering 5.5 Website/Serviceverlening Publiek 5.6 Milieu/Duurzaamheid 5.7 Conclusie Organogram
6 Toekomst
6.1 Positie De Lawei vanuit de missie 6.1.1 Vlakke Vloer 6.1.2 Updating en Upgrading 6.1.3 Grand Café/Theatercafé Hopper 6.1.4 Filmzaal 6.2 Cultuurketen Smallingerland
7 Financiën
7.1 Financiering van onze activiteiten 7.2 Gedegen financieel beheer 7.3 Prijsbeleid 7.4 Corporate Sponsoring 7.5 Meerjarenraming 2009-2013
18 18 18 18 18 18 19 19 19 21 21 21 21 21 22 22 23 23 23 23 23 24
1 Samenvatting De Lawei heeft voor de voorliggende vier jaar het volgende mission statement geformuleerd: De Lawei is een schouwburg met een divers cultureel aanbod. Het is het kloppend hart en dé culturele ontmoetingsplaats van Drachten en de regio. Een gastvrij huis voor de (podium)kunsten waar makers en liefhebbers elkaar treffen in de meest optimale omstandigheden. De Lawei wil de beste schouwburg in Noord Nederland zijn. Motto Onder het motto ‘altijd applaus’ wil De Lawei de komende jaren vérder werken aan haar profilering en positie als beste schouwburg van het noorden. De belangrijkste doelstelling van De Lawei is en blijft het op een zo hoog mogelijk kwaliteitsniveau aanbieden van een breed scala aan kunstuitingen - met name podiumkunsten - aan de bevolking van Smallingerland en haar omgeving. Om deze doelstelling te bereiken zal kwaliteit in alles het uitgangspunt zijn. Kwaliteit in programmering, dienstverlening, personeel, uitstraling, communicatie, et cetera. Naast kwaliteit zijn er nog zeven toetsingscriteria geformuleerd waarop het beleid gestoeld is, namelijk: diversiteit, toegankelijkheid, vernieuwing, publieksbereik, verankering in de samenleving, profilering en financiële haalbaarheid.
Programmering De missie en de daarbij horende doelstellingen zijn binnen de programmering per genre vertaald. De basis is en blijft een kwalitatief hoogwaardige en zeer diverse programmering, waarbij gezocht wordt naar nieuwe impulsen. Binnen de programmering worden de volgende - voor een deel uit het voorgaande beleidsplan 2005-2009 overgenomen - activiteiten voortgezet: • exclusief voor het noorden aanbieden van bijzondere voorstellingen; • een jaarthema dat bijdraagt aan highlights in de programmering; • themagerichte projecten, waar mogelijk in samenwerking met andere instellingen en verenigingen; • risicovolle voorstellingen onder de titel Stormavonden; • podium bieden aan beginnend cabarettalent in de Kweekvijver van De Lawei; • stimuleren van activiteiten op literair gebied; • actieve realisatie van producties op locatie; • gericht zoeken naar samenwerking met andere (culturele) instellingen in de regio en daarbuiten. De komende vier jaar is De Galerij wederom een wezenlijk onderdeel van het diverse culturele aanbod van de schouwburg. Er blijft ingezet worden op een integratie met de podiumkunsten. De focus ligt daarbij op ‘spraakmakend’ en ‘vernieuwend’. In de Zwarte Zaal wordt in de marge geprogrammeerd op het gebied van film, video, literatuur en cross-overs tussen verschillende genres. Festivalachtige evenementen krijgen binnen De Lawei invulling.
beleidsplan 2009-2013
1
Educatie Een betere afstemming met het onderwijs is in de afgelopen beleidsperiode helaas niet van de grond gekomen. Hier wordt in de komende beleidsperiode met nadruk meer aandacht en energie aan gegeven. De mogelijkheden van uitbreiding van het ambassadeurschap onder ouders en docenten zal handen en voeten krijgen. Een koppeling met schoolvoorstellingen wordt op verzoek van de school positief bekeken. De Lawei wil zich hier meer voor gaan inzetten samen met partners uit het veld. Onder andere door het project ‘Jij in De Lawei’ waarbij het doel is om ieder kind van de basisschool minimaal een keer actief op een podium van De Lawei te laten deelnemen aan theater, muziek of dans. De eerstverantwoordelijke partij voor kunsteducatie is en blijft echter het onderwijs. Uiteraard zal De Lawei daar waar mogelijk een ondersteunende, stimulerende en activerende rol vervullen.
Samenwerking De Lawei gaat ook in de komende periode gericht op zoek naar samenwerking met andere (culturele) instellingen in de regio en daarbuiten. Dit streven wordt (mede) ingegeven door de wens de drager van cultuur te zijn in Gemeente Smallingerland en haar omgeving. Daarnaast zal de huidige samenwerking met het bedrijfsleven verder worden uitgebouwd; De Lawei als gastvrij huis en ontmoetingsplek voor ondernemers.
Accomodatie Om onze diverse functies op een acceptabel kwaliteitsniveau te kunnen uitoefenen zijn forse investeringen in de accommodatie onmisbaar. Daarnaast zal er installatietechnisch een en ander moeten gebeuren. De huidige brandmeldinstallatie, de telefooncentrale en het gebouwbeheerssysteem (sturing verwarming en airconditioning) zijn aan vervanging toe. Dit zijn grote investeringen waar wel in is voorzien, maar waarvan het moment van uitvoering deels afhankelijk is van zicht op de realisering van de cultuurketen. Bij het uitblijven van de ver/nieuwbouw heeft De Lawei het vurig gewenste Grand Café reeds met eigen middelen gerealiseerd. Er is een begin gemaakt met een grondige upgrading en updating van het gebouw, foyers en entree. In de komende vier jaar zal blijken of de noodzakelijke geachte bouw van een Vlakke Vloerzaal en een (kleine) filmzaal gerealiseerd kan worden.
2
beleidsplan 2009-2013
Wij zien de ontwikkeling van deze zalen als een essentiële voorwaarde voor het toekomstig succes en voortbestaan op langere termijn van de schouwburg.
Personeel Om te kunnen blijven voldoen aan de acht gestelde criteria, is er in de vorige beleidsperiode extra aandacht geweest voor het verder professionaliseren van de organisatie en het personeel. Deze professionalisering zal worden doorgezet. Ook in de komende beleidsperiode zal De Lawei haar medewerkers gerichte scholing aanbieden. Bij het aannemen van nieuw personeel wordt nadrukkelijk geselecteerd op de aanwezigheid van lerend vermogen, flexibiliteit en creativiteit.
Verhuur De afdeling verhuur is een belangrijk onderdeel van de organisatie. Speerpunten in het verhuurbeleid zijn: • goede afstemming met de afdeling programmering; • actief invullen van lege data in het komende seizoen; • versterking van de dagfunctie van De Lawei; • versterking van de commerciële verhuur. Zij levert zowel vanuit financieel als vanuit concurrentie oogpunt een belangrijke bijdrage aan het resultaat en de positie van De Lawei; • actief meedenken met potentiële huurders, waarbij de acht bovengenoemde criteria eveneens worden meegenomen. Het meedenken kan zover gaan dat De Lawei de gehele organisatie van een evenement overneemt (evenementen bureau: van congres tot personeelsfeest). Vanuit kernbegrippen als kwaliteit, efficiency, service en creativiteit blijft de afdeling verhuur de komende vier jaar een actieve acquisitie voeren.
Financiën/Prijsbeleid De Lawei sluit jaarlijks een budgetcontract af met Gemeente Smallingerland. De jaarlijkse subsidie komt grofweg neer op 1/3 van onze inkomsten. We streven ernaar een meerjarig contract met de gemeente af te sluiten. De Lawei voert een actief en strak beleid om kosten te beheersen en om inkomsten te genereren. We leveren daarbij een optimale bijdrage aan onze culturele opdracht en kunnen mede daardoor de toegangsprijzen op een aanvaardbaar niveau houden. We willen dat iedereen kan genieten van een mooi avondje uit.
Cultuurketen Smallingerland De Lawei heeft aangegeven de vorming van een Cultuurketen in Smallingerland en het op termijn samengaan van de culturele instellingen te ondersteunen. Voorwaarde voor deelname is echter nadrukkelijk dat de theaterfunctie (programmering), de bedrijfsvoering én de horeca – de succesfactoren van De Lawei – onder de met zorg opgebouwde merknaam De Lawei in de toekomst kunnen worden voortgezet. De succesfactoren vormen de ’kurk’ waarop de Cultuurketen grotendeels zal drijven. The Dirty Brothers © Kyra Smith
beleidsplan 2009-2013
3
4
beleidsplan 2009-2013
2 Inleiding De geschiedenis van De Lawei in een notendop: van cultureel centrum naar schouwburg Met de komst van Philips in de jaren vijftig groeide Drachten uit tot een bloeiende en vooral groeiende gemeente. In de verschillende dorpszalen kwamen bewoners bijeen voor divers cultureel aanbod (er was nog geen tv!). De beroepsvoorstellingen konden in deze zalen echter slecht uit de voeten, vandaar dat in 1955 een stichting in het leven werd geroepen met als opdracht een oplossing te zoeken. Er werd overgegaan tot de bouw van een cultureel centrum. Op 20 mei 1960 werd De Lawei feestelijk geopend. Om aan verdergaande professionalisering te kunnen voldoen waren in 1966 de eerste uitbreidingen al een feit: een ruime foyer en een nieuwe bovenzaal. In 1972 werden daar nog een repetitieruimte, kantoren en kleedkamers voor de Noorder-Compagnie aan toegevoegd, alsmede een vergadercentrum en een flinke uitbreiding van de muziekschool. Het geheel werd gecompleteerd met een expositiegalerij. Het ging goed met De Lawei. Het publiek kwam uit de wijde omgeving, de gezelschappen uit het hele land, en dus bleek al gauw dat de theaterzaal (nu de kleine zaal) en daarmee de foyer niet toereikend was. In 1984 werd het besluit genomen uit te breiden; architect Abe Bonnema kreeg de opdracht een grote zaal inclusief grote foyer te bouwen en tegelijkertijd de rest van het gebouw te verbeteren. In 1986 was een en ander een feit en daarmee werd De Lawei één van de grootste theaters van Nederland. Al vanaf haar prille begin werd De Lawei door zowel publiek als artiesten ervaren als een van de meest gastvrije theaters van het land. Werden er in het begin vier beroepsvoorstellingen geprogrammeerd, in seizoen 1962-1963 acht, in 1965-1966 twaalf, in 1987-1988 honderddertig, in seizoen 2004-2005 zijn dat er 230 en nu anno 2009 zijn dat er ruim 270. Daarmee draait De Lawei landelijk gezien mee in de top van de schouwburgen. Qua aanbod én qua bezoekersaantallen. De toenemende bezoekersaantallen zijn mede ontstaan door het gevarieerde professionele aanbod, van beginnend cabaretier tot de grote Joop van de Ende musicals. Het gevarieerde aanbod kan alleen
maar groot zijn door de goede geoutilleerde voorzieningen en gekwalificeerd personeel. Het is van levensbelang om dat ook zo te houden. Upgrading en updating van de schouwburg is noodzakelijk en moet zo snel als mogelijk worden uitgevoerd. De in het vorige beleidsplan uitgesproken wens dat het fantastisch zou zijn als De Lawei haar 50-jarig bestaan in het jaar 2010 in een nieuwe jas zou kunnen vieren zal helaas niet in vervulling gaan. Het uitblijven van de ver/nieuwbouw heeft ertoe geleid dat De Lawei met beperkte middelen zelf een Theatercafé heeft gerealiseerd en de foyers en entree heeft opgeknapt. Een en ander op een zodanige wijze dat er afschrijving plaatsvindt in vijf jaar. Het uitblijven van de ver/ nieuwbouw weerhoudt ons er echter niet van om het 50-jarig bestaan samen met onze bezoekers en artiesten groots te gaan vieren met een bijzonder aanbod. In de afgelopen beleidsperiode hebben we vorm gegeven aan het succesvolle Lawei Producties die onder andere het Muziek- en Theaterfestival Simmerdeis produceert. Een jaarlijks terugkerend festival dat zich mag verheugen in een toenemende populariteit (in 2009 trok de derde editie van het vierdaagse festival 13.000 bezoekers) en is nu al niet meer weg te denken uit de culturele kalender van Smallingerland. Daarnaast produceert Lawei Producties ook de familievoorstellingen in de kerstvakantie, festivals, Drachtster Zondagen enzovoort. Het gevarieerde aanbod en de gastvrijheid van het personeel van de schouwburg maken van De Lawei een fijn huis om van voorstellingen te genieten, op te treden én te werken. De professionalisering heeft doorgezet en wordt nog steeds verder uitgebouwd. De Lawei is al lang niet meer een cultureel centrum, maar profileert zich als schouwburg op zowel de lokale, regionale als op de landelijke kaart. Onder het motto ‘altijd applaus’ zal de komende vier jaar de zeer succesvolle lijn die is ingezet in de vorige beleidsperiode ‘Werk in uitvoering’ worden doorgezet. En daarmee zal een enthousiast team samen met artiesten en publiek de komende vier jaar verder bouwen aan deze prachtige schouwburg! beleidsplan 2009-2013
5
6
beleidsplan 2009-2013
Bert Visscher © Karel Zwaneveld
3 Doel en missie 3.1 Missie en Mission Statement De Lawei wil een gastvrij huis zijn voor kwalitatieve en vernieuwende podiumkunsten, film en beeldende kunst. Een huis waar makers en liefhebbers van deze kunsten elkaar treffen in de meest optimale omstandigheden. Daarbij geldt tevens dat zij: • midden in de samenleving staat; • een eigen onderscheidende programmering heeft; • haar podia beschikbaar stelt; • zowel een gemeentelijke, regionale als landelijke functie heeft; • een facilitaire functie vervult voor het regionale bedrijfs- en verenigingsleven; • zowel de bezoekers als de medewerkers een plezierig verblijf wil bieden.
beleidsperiode op beperkte schaal is gaan produceren, verder uitbouwen. En natuurlijk zal De Lawei waar nodig is de nek uitsteken, alert blijven én uitbaten. Kortom, De Lawei als aanjager én drager van cultuur. De belangrijkste doelstelling van De Lawei is en blijft het op een zo hoog mogelijk kwaliteitsniveau aanbieden van een breed scala aan kunstuitingen met name podiumkunsten, aan de bevolking van Drachten en haar omgeving. Hiermee is De Lawei hét culturele kloppend hart en dé culturele ontmoetingplaats van Drachten en de regio. Om deze doelstelling te bereiken zal kwaliteit in alles het uitgangspunt zijn. Kwaliteit in programmering, dienstverlening, personeel, uitstraling, communicatie, et cetera.
Op basis van bovenstaande missie, is het volgende mission statement geformuleerd:
3.3 Functies De Lawei vervult de volgende functies: 1 cultureel; 2 sociaal cultureel; 3 commercieel; 4 productioneel.
De Lawei is een schouwburg met een divers cultureel aanbod. Het is het kloppend hart en dé culturele ontmoetingsplaats van Smallingerland en de regio. Onder het motto ‘altijd applaus’ wil De Lawei de komende jaren verder werken aan haar profilering en positie als beste schouwburg van het noorden. 3.2 Strategie en Doelstelling De Lawei als maker, aanjager en drager van cultuur Onze strategie zal er op gericht zijn om, door het bieden van een divers aanbod, laagdrempelig te zijn en te blijven, waarbij kwaliteit hoog in het vaandel staat. Daartoe zullen we initiërend zijn bij het opzetten van projecten die uiteindelijk door de mensen zelf zullen worden gedragen, maar in en rond De Lawei zullen plaatsvinden. Waar mogelijk zal De Lawei samenwerken met relevante instellingen, al dan niet van culturele aard. Met name in de op te richten Cultuurketen wil De Lawei een aanjagende en dragende functie vervullen. Zij neemt deel aan netwerken op lokaal, regionaal, nationaal en zo nodig internationaal niveau. Voorts zal De Lawei haar productionele activiteiten uitgevoerd door Lawei Producties, die in de vorige
3.3.1 De culturele functie De culturele functie blijft ook in de toekomst de belangrijkste. Dit betekent met name het programmeren van een breed scala aan podiumkunsten. Tevens valt hieronder de beeldende kunst in De Galerij. Op termijn zal ook het vertonen van film, de zogenaamde Árthousefilm er onderdeel van uit gaan maken. Hiermee vervult De Lawei een artistieke, culturele, recreatieve en informatieve functie ten behoeve van de bevolking van Gemeente Smallingerland en haar omgeving. 3.3.2 De sociaal culturele functie De sociaal-culturele functie is gebaseerd op de wens om hét culturele ontmoetingscentrum voor een zo breed mogelijk scala aan publieksgroepen in Smallingerland en omgeving te zijn. Daartoe stelt De Lawei ruimtes, goederen en diensten ter beschikking aan organisaties in de culturele- en in de sociaalculturele sector tegen een zo laag mogelijk tarief. beleidsplan 2009-2013
7
3.3.3 De commerciële functie De commerciële functie van De Lawei is voorwaardenscheppend voor met name de culturele en daarna de sociaal-culturele en productionele functie. Met voorwaardenscheppend wordt met nadruk niet bedoeld: ondergeschikt aan. De afgelopen beleidsperiode heeft duidelijk gemaakt dat de commerciële functie een essentiële en waardevolle functie is binnen de bedrijfsvoering van De Lawei. Ook hier geldt: wat we doen, doen we goed. De kwaliteit van de dienstverlening richt zich hierbij op de normen van ‘de bovenkant van de markt’. De Lawei doet actief aan acquisitie, maar denkt ook – als evenementenbureau – mee met de opdrachtgever. Het maakt daarbij niet uit of het gaat om een congres of een bedrijfsfeest met alles erop en eraan. Niet alleen programmatisch en artistiek verantwoord, maar ook qua productie, catering en inrichting gebouw. 3.3.4 De productionele functie De Lawei is onder beheer van Lawei Producties op beperkte schaal gaan produceren. Produceren in de breedste zin van het woord. Voorstellingen, tentoonstellingen, evenementen en festivals. Enkele voorbeelden zijn de door Lawei Producties geproduceerde familievoorstellingen rondom kerst, Dansen op Locatie in Fryslân samen met de vier Friese schouwburgen, de totale uitvoering van het muziek- en theaterfestival Simmerdeis en de Drachtster Zondagen alsmede professionele producties zoals William Wilson. Maar ook in De Galerij kunstsalon De Bevlogenheid waar inhoudelijk de ‘State of the Art’ onder de loep wordt genomen. De Lawei streeft er binnen veel producties naar om de eigen regio en talenten een belangrijke rol te geven. Verder gaat Lawei Producties samenwerkingen aan met andere partijen zoals ROC Friese Poort (o.a ontwerpopdrachten voor de afdeling design) of Poppodium Iduna (No bowling). Deze activiteiten van Lawei Producties zijn succesvol gebleken en hebben naast een lokale en regionale uitstraling soms ook een landelijke uitstraling zoals bij Dansen op Locatie. Het initiëren van nieuwe evenementen levert De Lawei veel draagkracht in de samenleving op. In de komende periode willen we Lawei Producties verder uitbouwen en organisch laten groeien. Produceren is echter kostbaar. Tot nu toe heeft De Lawei de activiteiten voor een groot deel uit eigen middelen weten te financieren met hulp van sponsoren en fondsen. De ontwikkeling van deze functie zal voor een groot deel worden bepaald door de financiële middelen 8
beleidsplan 2009-2013
die hiervoor gevonden kunnen worden. De Lawei creëert hiermee op termijn een eigen productiehuis dat aan lokaal en regionaal talent mogelijkheden biedt zich te ontwikkelen (zowel op het podium als achter de schermen) en geeft daarmee invulling aan de wens van Provincie Friesland om Brûsplakken te creëren door de gehele provincie. Daarnaast levert De Lawei een bijdrage aan het behouden van beloftevol talent (High Potentials) voor de regio en de Provincie Friesland en zet Drachten in de regio en ver daarbuiten op de kaart. 3.4 8 criteria Om onze doelstellingen te kunnen verwezenlijken is het van het grootste belang om kritisch te blijven kijken naar de eigen organisatie. We onderkennen acht criteria waar ons beleid op gestoeld moet zijn en op basis waarvan we onszelf doorlopend willen blijven beoordelen: Kwaliteit Het bieden van kwaliteit moet in alles het richtsnoer zijn: in de programmering, dienstverlening, personeel, uitstraling, et cetera.
Diversiteit Voor De Lawei, de enige grote aanbieder van podiumkunsten in een groot verzorgingsgebied én in een landelijke setting, is diversiteit een verantwoordelijkheid en dus een belangrijk criterium. Diversiteit door een brede programmering, diversiteit in bereik van publiek(sgroepen) en een verscheidenheid aan ruimtes, faciliteiten en diensten. Ook het realiseren van een Vlakke Vloerzaal en een filmaanbod past in het streven naar diversiteit. Een brede programmering betekent het aanbieden van alle genres, goed gespreid over het seizoen, voor alle leeftijden en voor verschillende interesseprofielen, waarbij er ook aandacht is voor educatie en samenwerking met scholen. Diversiteit betekent niet dat alles maar naar Drachten moet komen; overwegingen van kwaliteit, artistieke profilering en herkenbaarheid betekenen ook het maken van keuzes. Publieksopbouw en artistieke profilering vereisen een consequent en consistent programmeringbeleid. Het uitbreiden van de programmering naar de zondagen heeft een zinvolle bijdrage geleverd aan de diversiteit en het publieksbereik en zal worden doorgezet. Ook de vaak gratis toegankelijke muziekprogrammering in Hopper draagt bij.
Toegankelijkheid
Verankering in de samenleving
Toegankelijkheid, in letterlijke en figuurlijke zin: wat betreft gebouw, sfeer en uitstraling, bereikbaarheid, parkeren, prijsstelling, attitude personeel, programmering. Laagdrempeligheid, vriendelijkheid en gastvrijheid zijn altijd belangrijke handelsmerken van De Lawei geweest en zullen dat ook in de toekomst blijven.
De Lawei wil met beide benen in de maatschappij staan. Wil je oog voor vernieuwing hebben en een gastvrij huis zijn dan kom je daar niet onderuit. Je moet alert zijn op maatschappelijke ontwikkelingen. De Lawei dient een antennefunctie te vervullen met een luisterend oor naar de bezoekers, instellingen en bedrijven die het bedient. Daarbij is het van eminent belang dat De Lawei een groot gedeelte van Friesland en daarbuiten tot haar achterland mag rekenen. Daarbij mag echter niet vergeten worden dat Gemeente Smallingerland als grootste subsidiënt ook de belangrijkste ‘opdrachtgever’ van De Lawei is.
Vernieuwing De Lawei is het eens met de stellingen van toenmalig staatssecretaris voor Cultuur Medy van der Laan in haar uitgangspuntenbrief Cultuur. Kunst leeft bij de gratie van vernieuwing. Ontwikkeling en vernieuwing zijn wezenskenmerken van kunst. Kunst moet ook in alle vrijheid kunnen gedijen. Alleen dan komt de kwaliteit van de kunst goed tot haar recht. Alleen dan kan kunst haar bijzondere betekenis vervullen: namelijk de immateriële verrijking van hen die er aan deelnemen (soms ook materiële verrijking) en het vergroten van de spankracht van de samenleving als geheel. Een bloeiende cultuur draagt bij aan een creatief en innovatief vermogen van de samenleving, de ondernemingszin, het aanzien (in dit geval Gemeente Smallingerland) en een samenbindend vermogen. Daarbij is wat zich op cultureel gebied in de regio afspeelt, schragend voor het culturele leven van het land.
Publieksbereik Kunst gedijt en ontwikkelt zich alleen in de interactie met publiek. Bovendien willen we zoveel mogelijk mensen van al dat moois laten genieten. En niet onbelangrijk: een fors deel van onze inkomsten wordt gevormd door de kaartverkoop van voorstellingen. We leveren dan ook grote – en succesvolle – inspanningen om een zo groot mogelijk publiek te bereiken. Een goed marketingbeleid is daarbij van groot belang. Het streven naar volle zalen is in dit verband overigens niet allesoverheersend. Het gaat ook om het juiste publiek bij het juiste aanbod. Publieksbereik is bij het samenstellen van het programma een belangrijk criterium, maar niet zaligmakend. Het risico van een te passieve houding is niet denkbeeldig (we doen het pas als er voldoende publiek voor te verwachten valt). We kiezen voor veel producties vanuit artistieke overwegingen en nemen vervolgens de verantwoordelijkheid om hard te werken aan publieksopbouw. Daarnaast kunnen educatieve overwegingen een rol spelen. De jeugd van nu is het publiek van de toekomst.
Profilering De wereld verandert snel. Steden en gemeentes rondom Smallingerland zitten niet stil. De Lawei is een, zeker voor het Noorden, prominente schouwburg met een sterke regionale positie. Voor een deel doordat er weinig concurrentie is; vooralsnog vooral De Harmonie in Leeuwarden en in Groningen de Stadsschouwburg/ Oosterpoort en ook Martiniplaza. Maar er zijn veranderingen op til. In Heerenveen zijn de plannen voor een nieuwe schouwburg even geparkeerd maar je weet maar nooit en in Sneek komt ook een theater. Een volledig nieuw theater wordt gebouwd in Assen. Kortom, van een monopoliepositie is al lang geen sprake meer. Een groot deel van het aanbod is ook in andere theaters te zien. Dat is onvermijdelijk en niet bezwaarlijk, maar een eigen gezicht en een aansprekende, onderscheidende profilering wordt daarmee niet gerealiseerd. Daarvoor is meer nodig en in dat ‘meer’ is de afgelopen jaren geïnvesteerd. Om haar positie te behouden moet De Lawei zich sterker profileren. Dat doen we door in de eerste plaats kwaliteit te bieden. Daarnaast door bijzondere voorstellingen en projecten te organiseren en nieuwe initiatieven te ontplooien in de programmering. Het gebouw nog meer sfeer te geven en ‘open’ te breken. Een actieve inzet van de horeca-afdeling bij diverse activiteiten en randprogrammering. Een interessant neveneffect van bijzondere projecten en activiteiten is, dat het bijdraagt aan het creëren van een levendige organisatie waarin een beroep wordt gedaan op de creatieve vermogens van medewerkers. We kunnen stellen dat kiezen voor vernieuwing en profilering niet alleen consequenties heeft voor de programmering, maar ook voor de cultuur van de organisatie.
beleidsplan 2009-2013
9
Financiële haalbaarheid Financiële haalbaarheid is bij alles een achterliggend criterium. Dat betekent niet dat we op alles moeten verdienen of nooit risico’s mogen lopen (want dat is inherent aan kunst), maar wel dat beleid en keuzes ook vanuit financiële overwegingen gemaakt moeten worden. Kortom, De Lawei zal ook in de toekomst een financieel gezond bedrijf zijn.
10
beleidsplan 2009-2013
3.5 De Lawei en Gemeente Smallingerland Het moge duidelijk zijn dat bovenstaande criteria alleen haalbaar zijn dankzij een goede samenwerking met Gemeente Smallingerland. Deze samenwerking vinden we bijvoorbeeld terug in het organiseren van het Nieuwjaarsfeest, de Drachtster Zondagen en het Festival Simmerdeis. Maar ook in de ‘korte lijnen’ die er zijn op het gebied van vergunningen en evenementen. Deze samenwerking is onontbeerlijk wanneer we ook in de toekomst maker, drager en aanjager van cultuur in Smallingerland en ver daarbuiten willen zijn.
4 Core Business 4.1 Culturele programmering De culturele kerntaak van De Lawei bevat een aantal componenten: 1 programmering van professionele voorstellingen in de theaterzalen; 2 beeldende kunst in De Galerij; 3 proeftuin- en (art house) filmprogrammering; 4 randprogrammering en festivals.
daarvoor geschikte aanbod meer in het weekend af te zetten. Toneel, moderne dans, opera, wereldmuziek en klassieke muziek aanbod wordt meestal op dinsdag, woensdag en donderdag geprogrammeerd. Inleidingen vinden voorafgaand plaats en nagesprekken alleen bij toneelaanbod zonder pauze. Ook in de toekomst blijft de doelstelling overeind om minimaal kostendekkend te programmeren; de inkomsten uit kaartverkoop dekken minimaal de kosten van de voorstellingen.
4.1.1 Eigen programmering (professionele voorstellingen in de theaterzalen) De programmering in de theaterzalen omvat alle genres in de professionele podiumkunsten: toneel, dans, cabaret, muziektheater, opera, operette, klassieke muziek, musical, pop-, folk- en wereldmuziek, theatershow, jeugd- en jongerentheater. Extra aandacht krijgt het professionele Friese aanbod. In totaal gaat het hier om zo’n 270 voorstellingen en concerten per seizoen. Daarnaast kunnen de ongeveer tien concerten van het Noord Nederlands Orkest hierbij geteld worden, hoewel zij op huurbasis in De Lawei staan. De afgelopen jaren is een groei gerealiseerd in het aantal voorstellingen en een forse groei in het aantal bezoekers. De huidige economische crisis heeft echter ook tot gevolg dat het bezoekersaantal is gedaald. Nader onderzoek zou moeten aangeven hoe groot de groei in de huidige constellatie kan zijn en onder welke voorwaarden. Wat is de beste verhouding tussen populair en toegankelijk aanbod van bijvoorbeeld vrije producenten en het minder toegankelijke, kwalitatieve maar kwetsbare aanbod van meestal de gesubsidieerde gezelschappen. Het is minder vanzelfsprekend dat het duurdere segment zoals musicals en populaire muziek hun bijdrage aan de exploitatie leveren. In de afgelopen jaren is stapsgewijs een groei in het aantal voorstellingen gerealiseerd tot het huidige aantal van 270 voorstellingen per jaar. Het ontsluiten en toevoegen van de Zwarte Zaal en de upgrading van de Bovenzaal heeft hier zijn positieve effecten gehad. Randprogrammering als afterparty’s blijkt het goed te doen na afloop van het populaire (goed verkochte) aanbod als musicals en populaire muziek. Om de beleving van de totale avond uit nog meer te optimaliseren, is het logisch gebleken om het
Kwalitatief hoogwaardige toneelprogrammering handhaven We kunnen stellen dat er sprake is van een kwalitatief hoogwaardige toneelprogrammering. Bijna alle belangrijke gesubsidieerde toneelgezelschappen en een groot deel van de vrije producties zijn in Drachten te zien. In de komende beleidsperiode wordt een duidelijke keuze gemaakt voor een aantal gesubsidieerde gezelschappen. Als het om Grote Zaal aanbod gaat, hebben we het over het Ro theater, Noord Nederlands Toneel, Nationale Toneel en Het Toneel Speelt. Binnen het Kleine Zaal aanbod zal De Lawei, naast de zeer gewaardeerde vaste bespelers als Het Volk, de nieuwe theatermakers een podium bieden. Ondanks het feit dat er enige zorg is over de teruglopende bezoekcijfers voor toneel, streeft De Lawei ernaar ook in de toekomst een belangrijk en gewaardeerd toneelpodium te zijn, met zo’n veertig voorstellingen per seizoen. Met name in dit genre doet het gemis van een Vlakke Vloerzaal zich voelen. Er wordt in Nederland veel en goed toneel gemaakt dat pas in een vlakke vloertheater goed tot zijn recht komt en dat in veel gevallen ook specifiek voor een dergelijke setting gemaakt is. Nieuwe impulsen voor dans De dansprogrammering heeft de laatste jaren nieuwe impulsen gekregen met een gedurfde programmering van Nederlandse en buitenlandse topgezelschappen. Daarnaast zijn kleinere gezelschappen voor het eerst in Drachten te zien geweest. In de toekomst zal naast hedendaagse dans meer gezocht worden naar diverse en nieuwe vormen van dans zoals de dans van de straat en de dans die een basis heeft in etniciteit (folklore). We zullen ook blijven streven naar een commitment met beleidsplan 2009-2013
11
gezelschappen en jonge choreografen voor een aantal jaren. Met Noord Nederlandse Dans zal een intensievere samenwerking worden gezocht. Het door Lawei Producties geproduceerde Dansen op Locatie in Fryslân (met de gezamenlijke theaters in Friesland) zal indien mogelijk (financiële grondslag) worden voortgezet. Ook voor de presentatie van dans zal een vlakke vloerzaal een belangrijke versterking betekenen. De huidige kleine zaal voldoet niet vanwege het klassieke lijstpodium en de meestal te krappe diepte van het speelvlak. Het huidige aantal van ongeveer twaalf voorstellingen zal overeind blijven. Versterking jeugd en jongerenprogrammering, betere afstemming met het onderwijs De jeugd- en jongerenprogrammering staat al jaren op een hoog niveau. Alle genres zijn vertegenwoordigd, zoals muziek (modern en klassiek), toneel en dans. Het grote commerciële amusementsaanbod is slechts in beperkte mate in De Lawei te zien. Daarentegen geven we veel aandacht aan de interessante gesubsidieerde jeugdtheatergezelschappen. Deze lijn wordt doorgezet. De komende jaren wordt de focus nog meer gericht op het mede binnenhalen van de ouders bij jeugdvoorstellingen. Er wordt steeds meer op de zondagmiddag of vrijdag-/ zaterdagavond geprogrammeerd (in tegenstelling tot de woensdagmiddag) omdat dan over het algemeen beide ouders vrij zijn. We vinden het belangrijk dat er thuis aan de keukentafel over theater gesproken wordt. Speciale programmatische aandacht is er voor jongeren tussen 13 en 15 jaar op havo/vwo-niveau en voor jongeren tussen 13 en 16 jaar op vmbo-niveau. Het aanbod zal bij voorkeur bestaan uit alle genres maar bij deze groep jongeren is de trend en de hype ook van belang. Waar mogelijk wordt daar op ingespeeld. Havo/vwo-leerlingen vanaf 15 jaar vinden voldoende aansluiting bij de reguliere voorstellingen. Er wordt voor hen niet speciaal geprogrammeerd. Wel worden er activiteiten georganiseerd (workshops, inleidingen, educatiebrieven) om een eventuele drempel zoveel mogelijk te verlagen. Verder wordt er de komende beleidsperiode nadrukkelijk meer aandacht gegeven aan de studenten van het mbo. Voor de meeste voorstellingen hanteert De Lawei een speciale scholierenprijs (anders dan de CJP-prijs).
12
beleidsplan 2009-2013
Een beter afstemming met het onderwijs is in de afgelopen beleidsperiode helaas niet van de grond gekomen. Hier zal met nadruk meer aandacht en energie aan gegeven moeten worden. De mogelijkheden van uitbreiding van het ambassadeurschap onder ouders en docenten zal handen en voeten moeten krijgen. Een koppeling met schoolvoorstellingen zal op verzoek van de school positief bekeken worden. De Lawei zal zich hier meer voor gaan inzetten samen met partners uit het veld. Onder andere door het project ‘Jij in De Lawei’ waarbij het doel is om ieder kind op de basisschool minimaal een keer actief op een podium van De Lawei te laten deelnemen aan theater, muziek of dans. De eerstverantwoordelijke partij voor kunsteducatie is en blijft echter het onderwijs. Uiteraard zal De Lawei daar waar mogelijk een ondersteunende, stimulerende en activerende rol vervullen. Om tot een programmeringimpuls te komen van jongeren- en jeugdtheater uit de noordelijke provincies, zal De Lawei actief de samenwerking zoeken met noordelijke theatermakers zoals Tryater, Noord Nederlands Toneel, De Noorderlingen en ’n Meeuw. Binnen het onderwijs zal naast de bestaande contacten met het voortgezet onderwijs, de samenwerking met het basisonderwijs en het MBO (ROC Friese Poort) verbeterd worden. ROC Friese Poort is bovendien partner in de Cultuurketen. In die hoedanigheid komt er zeker ook samenwerking op het gebied van leerprojecten, stages en ontwerpopdrachten. Ruimte voor nieuw cabarettalent Wat betreft cabaret zullen we elk jaar de nodige ruimte bieden aan nieuw talent. De Kweekvijvers in de Zwarte Zaal zijn een groot succes. Met name voor cabaretiers geldt dat hun vakmanschap slechts kan groeien in de confrontatie met publiek. Wij zien het daarom als onze taak om, naast het jaarlijks presenteren van de nieuwe programma’s van de bekende namen, speelruimte te bieden aan dit nieuwe talent. Onze Kleine Zaal is een prima zaal voor cabaret, maar voor de onbekende namen wel erg groot met 478 stoelen. De Kweekvijvers in de Zwarte Zaal bieden hier een redelijk alternatief. De infrastructuur is echter zeer primitief en de capaciteit heel beperkt (maximaal 50). Ook hiervoor zou een vlakke vloerzaal een welkome aanvulling zijn. In de huidige programmering is ruimte voor een kleine vijftig cabaretvoorstellingen.
Meer Nederlands opera-aanbod Voornamelijk vanuit kostenoverwegingen heeft De Lawei de laatste jaren opera’s geprogrammeerd van Oost Europese operahuizen. Er is namelijk een groot en enthousiast publiek voor het ‘ijzeren repertoire’. Daarnaast lagen de uitkoopsommen lager dan die van bijvoorbeeld de Nationale Reisopera. Echter: de kwaliteit van de opera’s voldeed niet altijd aan de eis die De Lawei aan haar programmering stelt. De Lawei heeft daarom de laatste jaren meegewerkt aan initiatieven om de kwaliteit van opera’s uit met name Oost Europese operahuizen zoals Opera Tatarstan te verhogen. Deze kwaliteitsverbetering is bereikt door deze operahuizen te laten samenwerken met westerse regisseurs, choreografen, lichtontwerpers, et cetera. Dit heeft tot interessante resultaten geleid, maar ook tot forse kostenstijgingen. Het zal steeds moeilijker worden om opera kostendekkend te programmeren. Naast een à twee opera’s uit het zogenaamde ijzeren repertoire (bekende titels zoals, Die Zauberflöte en La Traviata) zal de samenwerking met De Nationale Reisopera in de komende periode worden voortgezet. Verder zal afhankelijk van het aanbod kleine opera’s worden gepresenteerd mogelijk in samenspraak dan wel samenwerking met het Posthuis Theater in Heerenveen. Friestalig en in Friesland geproduceerd De Lawei biedt ook in de toekomst een podium voor Fries geproduceerd aanbod. Veel daarvan zal in de Friese taal zijn, maar dat is voor De Lawei geen voorwaarde. Daar waar mogelijk wordt samenwerking gezocht of anders door De Lawei zelf geproduceerd. Voorbeelden zijn Cohen in het Frysk, een samenwerking met de stichting Partisanen en de voorstelling Altyd Grien die samen met Pro Acts geproduceerd zal worden. Wat betreft het Friestalige programma zijn we voor een groot deel afhankelijk van het aanbod, dat sterk wisselt per seizoen. Tryater is een vrij constante factor met in principe twee verschillende producties per seizoen. Idealiter worden er jaarlijks tussen de zeven en twaalf Friestalige voorstellingen geprogrammeerd. Daarnaast is De Lawei in de afgelopen jaren veelvuldig premièreschouwburg geweest voor Friese voorstellingen; De Lawei blijft zich hier graag voor inzetten. De Zwarte Zaal biedt in de toekomst mogelijkheden om beginnende theatermakers die de Friese taal als uitgangspunt nemen een podium te bieden.
Musical De markt voor musicals staat onder druk. Het is niet meer vanzelfsprekend dat de grote musicals een paar dagen achter elkaar volle zalen trekken. Afhankelijk van het beschikbare en betaalbare aanbod presenteert De Lawei tussen de zeven en tien grootschalige musicals. Daaronder vallen drie à vier musicals voor de hele familie. Waar mogelijk zal het Nederlandse (nieuwe) product extra aandacht krijgen. Klassieke muziek De Grote Zaal van De Lawei heeft een prachtige akoestiek. Daarom ligt het voor de hand dat klassieke muziek een serieuze positie inneemt binnen het totaalaanbod. In de toekomst zullen we inzetten op groei van het aantal voorstellingen; publieksopbouw wordt in eerste instantie gerealiseerd door het bieden van meer spraakmakend aanbod. Het grootste deel van de klassieke muziek wordt op dit moment verzorgd door de circa tien concerten per jaar van het Noord Nederlands Orkest. Kamermuziek zal in een daartoe gepaste setting worden gepresenteerd. De ervaring leert dat, hoewel de Grote Zaal qua akoestiek zeer geschikt is, het aantal bezoekers voor de kamermuziek te beperkt is om de keuze voor de Grote Zaal in de toekomst te blijven verantwoorden. Populaire muziek en wereldmuziek Binnen het genre populaire muziek (pop- en theaterconcerten) komen jaarlijks vele bekende namen naar De Lawei. We streven er echter ook naar om nieuwe artiesten te presenteren. Samen met de wereldmuziek is de populaire muziek in al zijn genres goed voor ongeveer 55 concerten en levert het genre een belangrijke bijdrage aan de programmering. Het streven voor de komende beleidsperiode is om het aantal concerten met het daarbij behorende publiek tenminste op hetzelfde niveau te houden. Binnen de ontwikkeling van de Cultuurketen zal er afstemming moeten plaatsvinden met Poppodium Iduna. De wereldmuziek heeft de laatste jaren een vaste plek gekregen in de muziekprogrammering, met een groeiende publieke belangstelling. De komende jaren zullen er vier concerten per jaar geprogrammeerd worden.
beleidsplan 2009-2013
13
Nieuw beleid in de programmering Naast de genoemde klassieke genre-indeling is er in de vorige beleidsperiode veel energie gestopt in nieuw programmeringsbeleid. Daarbij wordt ondermeer themagericht gewerkt, is er ruimte voor nieuw talent in de zogenaamde Stormavonden en Kweekvijver en wordt er geïnvesteerd in eigen producties. Dit beleid zal de komende jaren verder worden uitgewerkt en versterkt. Themagericht Binnen de programmering blijven we op zoek gaan naar thema’s waarop een integrale programmering plaatsvindt. Een voorbeeld is de meiweek in 2010, waarin we vieren dat Nederland 65 jaar is bevrijd. Zowel De Lawei als De Galerij programmeren deze week rond het thema ‘oorlog en bevrijding’. Tevens worden in dit verband samenwerkingsverbanden gezocht met andere instellingen en verenigingen, zoals De Meldij, Poppodium Iduna, het Oranje Comité en Museum Smallingerland. De komende jaren zal ieder seizoen weer een thema krijgen op basis waarvan een samenhang in de programmering wordt gemaakt. Op het gebied van de klassieke podiumkunsten maar ook op het gebied van beeldende kunst, film en de randprogrammering. Rondom Kerst zal het jaarthema thema de inspiratie zijn voor een specifieke aankleding van De Lawei. In het seizoen 2010-2011 is het jaarthema ‘feest’ in het kader van ons 50-jarig jubileum. In het seizoen 2011-2012 is het thema ‘lucht’. Daarmee is het vierluik Aarde, Water, Vuur en Lucht rond. Daarna gaan we op zoek naar nieuwe thema’s die ons inspireren. Stormavonden De succesvolle Stormavonden zullen worden voortgezet. Iedere eerste woensdag van de maand is er een stormavond waarin er plaats is voor aanstormend talent danwel stormachtige voorstelling. Het gaat hierbij om risicovolle programmering. Invulling kan worden gezocht binnen de genres dans, toneel, beeldend theater, maar ook in een crossover van verschillende genres. Een en ander ondersteunt door een goede marketingstrategie. Eigen producties Tijdens de vorige beleidsperiode is er een begin gemaakt met het opzetten van een eigen productiebureau: Lawei Producties. 14
beleidsplan 2009-2013
Lawei Producties produceert de familievoorstelling rondom de kerstdagen, waarin lokaal talent een hoofdrol heeft, ondersteunt door een professioneel artistiek team. Maar ook het Muzieken Theaterfestival Simmerdeis, Dansen op locatie in Fryslân en allerlei bijzondere evenementen zoals de Drachtster Zondagen worden door Lawei Producties geproduceerd. Al dan niet in opdracht van een externe partij als bijvoorbeeld het bedrijfsleven of de gemeente. Ondertussen zijn de familievoorstellingen rond kerst en het Simmerdeis Festival niet meer weg te denken en nemen een steeds belangrijker plek in binnen de activiteiten van De Lawei. Produceren van voorstellingen, festivals en bijzondere evenementen is een kostbare aangelegenheid. Externe financiering -door fondsen en sponsoring - zijn een voorwaarde voor groei. De Lawei zal zich in de toekomst meer dan ooit melden bij de daartoe geëigende fondsen zoals het Nederlands Fonds voor de Podiumkunsten +, Prins Bernhard Cultuurfonds, VSBfonds, et cetera. Daarnaast zal, daar waar mogelijk, samenwerking worden gezocht met andere (cultuur)instellingen. Locatie De Lawei zal in de toekomst actief blijven deelnemen in producties op locatie. Lawei Producties heeft bijvoorbeeld voor de vier Friese theaters Dansen op locatie in Fryslân geproduceerd. Producties zullen worden gemaakt in het kader van het Muzieken Theaterfestival Simmerdeis. Samenwerking wordt gezocht met (theater) groepen die het werken op locatie tot specialiteit hebben gemaakt. Denk aan Theatergroep Vis à Vis, de PeerGroup, Productiehuis ‘n Meeuw, Tryater en De jongens. Samenwerking De Lawei gaat ook in de komende periode gericht op zoek gaan naar samenwerking met andere (culturele) instellingen in de regio en daarbuiten. Dit streven wordt (mede) ingegeven door de wens de drager van cultuur te zijn in Gemeente Smallingerland en haar omgeving. Samenwerking is er al, maar zal verder worden uitgebouwd met de noordelijke schouwburgen (NSD) op het gebied van programmering, websites, marketing/ publiciteit en werkgeverszaken. Ook zal de samenwerking met de noordelijke gezelschappen Noord Nederlands Toneel, Noord Nederlandse Dans en Noord Nederlands Orkest worden geïntensiveerd en uitgebouwd. Met Poppodium Iduna wordt de samenwerking in de organisatie
van een popfestival doorgezet. Er is samenwerking met Museum Smallingerland, een goed contact met De Meldij en met het Karmelklooster. Daar waar mogelijk zal samenwerking worden gezocht met de bibliotheek en relevante maatschappelijke organisaties zoals het Oranje Comité. In het kader van Open die Deur – een van de Drachtster Zondagen – wordt samengewerkt met een breed scala aan culturele instellingen en private partners die het produceren, presenteren en organiseren van cultuur als hun doelstelling hebben. Een van de andere initiatieven die is voortgekomen uit de Drachtster Zondagen, het Noordpool Orkest, zal worden ondersteund door het bieden huisvesting, faciliteiten ten behoeve van de bureaufunctie en optredens. Literatuur De Lawei heeft aan de wieg gestaan van de Stichting Literaire Activiteiten Smallingerland (SLAS). Deze zelfstandige stichting staat nu op eigen benen. Waar mogelijk zal de SLAS uitgenodigd worden om met programmatische voorstellen te komen voor wat betreft de themaweek en een inbreng in bijvoorbeeld het festival Simmerdeis. Bijzondere voorstellingen Bijzondere voorstellingen vormen de krenten in de pap en trekken de aandacht. We willen de ‘talk of the town’ zijn. Producties die maar op weinig plaatsen te zien zijn en exclusief zijn voor Friesland of zelfs voor het Noorden verdienen een podium in Drachten. Bijzondere buitenlandse producties horen daarbij, maar ook speciale projecten met Nederlandse gezelschappen.
4.1.2 Beeldende kunst in expositieruimte De Galerij Vernieuwing, spraak makend en het voorportaal van ‘The State of the Art’ De Lawei ziet De Galerij als een integraal onderdeel van haar culturele functie en is daarmee een wezenlijk onderdeel van het diverse culturele aanbod van de schouwburg. De in het verleden ingezette integratie met de podiumkunsten wordt doorgezet. Minimaal twee keer per jaar wordt er aan de hand van een thema een tentoonstelling dan wel activiteit ontplooid die een samenhang heeft met wat er op het podium gebeurt. In het seizoen 2009-2010 was er bijvoorbeeld voor een groot aantal tentoonstellingen en activiteiten voor een geïntegreerde invulling gekozen rond het jaarthema ‘vuur’.
De Galerij moet meer podium zijn. De focus zal liggen op spraakmakend en vernieuwend. De horizon blijft breed tot buiten Friesland, waardoor er meer cross-overs en kruisbestuivingen kunnen plaatsvinden. Van kunstenaars wordt een actieve houding gevraagd om met hun publiek in discussie te gaan. Hierdoor zal ook een breder publiek bereikt worden. Het initiatief Kunstsalon de Bevlogenheid wordt verder uitgewerkt en in de Zwarte Zaal krijgen meer kunstenaars de ruimte om te werken aan nieuw aanbod (proeftuin). Een keer per jaar krijgt een gastconservator carte blanche om een tentoonstelling in te richten. Daarnaast kunnen er dan nog ruim zeven reguliere tentoonstellingen plaatsvinden, waarbij er ook aandacht zal zijn voor de noordelijke kunstenaars en het jonge aanstormend talent in het bijzonder. De schouwburg wil zich met De Galerij profileren. Per slot heeft niet iedere schouwburg een expositieruimte. Theaterbezoekers komen daardoor in aanraking met beeldende kunst. Verder versterkt De Galerij de dagfunctie van de schouwburg. De openingstijden zijn zodanig aangepast dat ook op zondag overdag de expositieruimte te bezoeken is. Door het vertrek van de Kunstuitleen ontstaan er nieuwe kansen. In de nabije toekomst zal de ruimte van De Galerij worden samengevoegd met die van de voormalige Kunstuitleen. De ambitie is er om een spraakmakend kunstpodium met een kunstwinkel en horeca te ontwikkelen. Het zal voor Drachten een trendy, misschien zelfs ‘kinky’ uitspanning worden. Spannend en een goede oefening voor de toekomstige Kunsthal. Tot slot wordt de mogelijkheid onderzocht of de expositieruimte ook binnen de commerciële verhuur een grotere rol kan hebben. Het bieden van een spraakmakend ingerichte ruimte kan een extra salespoint zijn om in De Lawei bedrijfsbijeenkomsten te organiseren.
4.1.3 Proeftuin en (arthouse) filmprogrammering In de Zwarte Zaal blijven we in de marge programmeren. Film, video, literatuur, cross-over en beginnend cabaret (stand-up comedy) als ook beginnende (lokale) artiesten zullen daar een kans krijgen. De Kweekvijvers (beginnend cabarettalent) zijn inmiddels een begrip in Drachten. Samen met De Galerij wordt de Zwarte Zaal verder uitgebouwd als ‘multimediaal’ podium (proeftuin), waar cross-overs tussen de verschillende kunstdisciplines plaatsvinden.
beleidsplan 2009-2013
15
4.1.4 Randprogrammering en festivals De tendens is dat het bezoeken van een voorstelling alleen niet genoeg is. Het publiek heeft behoefte aan een totaal avondje uit. Om tegemoet te komen aan deze behoefte organiseert De Lawei (vanuit de inhoud) inleidingen, nagesprekken, danssalons, workshops, speciale diners, et cetera. Deze activiteiten zijn weliswaar arbeidsintensief, maar de publieke belangstelling is duidelijk aanwezig. Bovendien versterkt het de publieksbinding. Zo wordt er invulling gegeven aan zowel de informatieve- als (secundair) de educatieve functie. Festivalachtige evenementen zijn een ander voorbeeld van onderscheidende, spraakmakende activiteiten, die de profilering versterken. Te denken valt aan programmering overdag, festivals, cross-over tussen (klassieke) muziek en film, tussen (klassieke) muziek en literatuur, tussen (klassieke) muziek en beeldende kunst, tussen beeldende kunst en dans, et cetera. Ook kan worden gedacht aan een cross-over met dj’s, vj’s, literatuur en film. 4.2 Verhuur De afdeling evenementen is verantwoordelijk voor verhuur (externe partijen) en het inzetten van faciliteiten van De Lawei (interne organisatie). We maken een onderscheid in vier soorten verhuur.
4.2.1 Cultureel Professioneel Onder deze noemer vallen het Noord Nederlands Orkest, Grootkoor Friesland, COV Gloria, et cetera. Hoewel de professionele, culturele huurder De Lawei weet te vinden, willen we in de komende periode inzetten op een groei. Met name de maanden september en juni, wanneer de eigen programmering van de schouwburg op een lager pitje staat, zouden huurders gebruik kunnen maken van de zalen voor repetities, try-outs en premières. Gedurende het seizoen kan er een betere afstemming plaatsvinden met de eigen programmering. Sommige perioden zijn juist voor huurders interessant. Mogelijk kan hier bekeken worden of het daar waar het lucratief is de grote zaal beschikbaar te maken. Verder krijgt de afdeling evenementen vanaf april van het voorgaande seizoen de gelegenheid actief huurders te zoeken voor de lege data in het komende seizoen.
16
beleidsplan 2009-2013
4.2.2 Cultureel Amateur Onder deze noemer vallen de Fryske Krite, Meiinoar Ien, Tonielselskip Us Nocht, Keunstwurk, et cetera. Deze huurders zijn voor de inkomsten van De Lawei minder van belang, hoewel een geslaagde avond een gezonde horeca-omzet oplevert. Wel zijn deze organisaties van belang binnen het maatschappelijke leven van Smallingerland en daarmee ook voor de positionering van De Lawei. De organisaties dragen bij aan een cultureel maatschappelijk netwerk en ze bereiken vaak net iets andere publieksdoelgroepen dan dat De Lawei doet met haar reguliere programmering. De Lawei wil in de toekomst het culturele amateuraanbod extra mogelijkheden bieden. In navolging van bijvoorbeeld het Tsjoch Festival zouden er meer festivals georganiseerd kunnen worden. Denk dan aan een amateurtheaterdag, bandjespresentatie, et cetera. Hiermee is een cultureel maatschappelijk belang gediend en tevens kan de schouwburg zich daarmee profileren in de gemeente. Wel moet goed gekeken worden naar het tijdstip van deze extra evenementen. Gedurende het theaterseizoen (okt t/m mei) is het voor De Lawei niet haalbaar om tijd in te ruimen, maar binnen de dagfunctie van De Lawei of in de maanden september en juni ziet De Lawei zeker kansen.
4.2.3 Sociaal Maatschappelijk Ook belangrijk voor de positionering van onze schouwburg binnen de gemeente, zijn de diverse niet culturele verenigingen. Denk daarbij aan denksportverenigingen als een bridgeclub of schaakvereniging, maar ook aan de BvpF Vrouwen van Nu (Vereniging van Plattelandsvrouwen). Op dit moment is deze vorm van verhuur over het algemeen niet meer dan kostendekkend en soms zelfs verliesgevend. De verenigingen dragen nauwelijks bij aan het positieve bedrijfsresultaat. Binnen de dagfunctie kan deze groep wel interessant zijn. Het theatercafé Hopper werkt nu al uitnodigend. De lounge en het restaurant kunnen daar in de toekomst ook een rol in vervullen. Met een efficiëntere bedieningssystematiek kan de kosten/baten verhouding positief worden beïnvloed, zodat ook deze groep een bijdrage kan leveren aan de exploitatie.
4.2.4 Commercieel Onder deze noemer vallen de personeelsverenigingen, symposia, congressen, et cetera. Voor de inkomsten uit verhuur is deze tak, samen met de cultureel professionele verhuur verreweg de meest interessante. Voor de komende vier jaar zal de gerealiseerde groei verder worden uitgebouwd. We benoemen drie vormen van commerciële verhuur: 1 Compleet avondje uit: gerelateerd aan het podium (bijvoorbeeld personeelsverenigingen die de zaal huren voor een voorstelling); 2 Evenementenbureau: bedrijven die zelf hun bedrijfsfeest invullen of laten invullen; 3 Creatief met ruimte: symposia, congressen, beurzen, et cetera. 1 Compleet avondje uit Bij dit type verhuur is het van belang een nog meer sturende bijdrage te leveren. Voor de culturele invulling wordt nauwer samengewerkt met de eigen programmering. Dit levert een symbiose op tussen programmering en commerciële activiteiten. Rond de voorstelling wordt allerlei (commerciële) randprogrammering ingezet om een compleet avondje uit te verzorgen. Denk aan diners, buffetten, dansavonden, et cetera. 2 Evenementenbureau De grote bedrijven die een bedrijfsfeest willen organiseren blijven erg interessant. De grootte van de zalen voldoet, evenals de hoeveelheid horecapunten. Bovendien is het personeel van De Lawei goed in het verwerken van evenementen van deze omvang. Helaas is de markt in de omgeving van Drachten hiervoor beperkt en de concurrentie groot. De Lawei kan de kennis en capaciteiten die ze heeft om grote evenementen te organiseren ook toepassen op middelgrote bedrijven. Dat hierdoor in de schouwburg meerdere activiteiten naast elkaar en tegelijkertijd plaatsvinden is geen probleem gebleken. De afdelingen evenementen en programmering kunnen met de opdrachtgever meedenken om het feest zo feestelijk mogelijk te laten zijn. Dit kan van het doen van suggesties voor een buffet tot en met het volledig uit handen nemen van de organisatie waarbij ook de programmatische invulling van het evenement door De Lawei wordt gedaan.
3 Creatief met ruimte Symposia en congressen zijn interessant. Op dit moment zijn er echter teveel ruimtes die niet voldoen aan dit type verhuur. Bovendien heeft De Lawei niet voldoende kleinere ruimtes waar bijvoorbeeld in deelgroepen gediscussieerd kan worden of workshops gegeven kunnen worden. Omdat blijkt dat bedrijven die eenmaal hun weg naar De Lawei hebben gevonden eerder geneigd zijn ook andere producten af te nemen (zoals bedrijfsfeesten en relatiebeheer) is het van belang om ook deze kleinere goed geoutilleerde ruimten te creëren. Het opknappen van de Bovenzaal, het Restaurant en de Grote Foyer is een stap in de goede richting. In de komende beleidsperiode wordt onderzocht in hoeverre De Galerij en de inmiddels leegstaande ruimte van de Kunstuitleen ook kunnen worden benut.
Conclusie: De boer op loont! De afgelopen beleidsperiode is stevig ingezet op actieve acquisitie. De Lawei is ‘de boer op gegaan’ en niet zonder resultaat! Het is daarbij van belang gebleken dat de afdeling evenementen goed op de hoogte is van de markt, de weg weet naar organisatiebureaus en impresario’s. Niet alleen om feesten van A tot Z in te vullen, maar ook om potentiële huurders te helpen een nog beter evenement te organiseren dan oorspronkelijk het idee was. Een actieve creatieve houding is en blijft hierbij van belang. De komende periode zal op de ingeslagen weg worden voortgegaan. Kernwoorden bij alle vormen van verhuur blijven kwaliteit, efficiency, service en creativiteit.
beleidsplan 2009-2013
17
5 Organisatie 5.1 Rechtsvorm Per 10 mei 2005 is Schouwburg De Lawei een stichting met een directeur/bestuurder en een Raad van Toezicht. De Lawei volgt de code voor ‘Cultural Governance’. 5.2 Organisatie en Personeel Binnen de organisatie van De Lawei is vooral in de operationele sfeer veel gebeurd. Om te kunnen blijven voldoen aan de acht gestelde criteria, moet op het gebied van organisatie en personeel verder worden geprofessionaliseerd. Ook maatschappelijke ontwikkelingen als automatisering en regelgeving, bijvoorbeeld op het gebied van Arbeidsomstandigheden en brandveiligheid, maken dit onontbeerlijk. De Lawei neemt zich hierin voor personeel te scholen op bovengenoemde ontwikkelingen. Lerend vermogen, flexibiliteit en creativiteit blijven daarbij kernbegrippen. Bij het aannemen van nieuw personeel zal nadrukkelijk op deze begrippen worden geselecteerd. Wanneer de beoogde kwaliteitsslag binnen de bestaande kaders niet gemaakt kan worden, behoort outsourcing van functies en/of afdelingen tot de mogelijkheden. De Lawei is vanaf 1 januari 2003 aangesloten bij de CAO Nederlandse Podia. Al het personeel valt nu onder deze CAO. Inmiddels is de bij deze CAO vereiste OR een gewaardeerd overlegpartner van de directie. 5.3 Arbo Het in het vorige beleidsplan ingevoerde ARBO-beleid zal worden voortgezet. Jaarlijks vinden er BHV opfriscursussen plaats en worden er ontruimingsoefeningen gehouden. De eigen risico inventarisatie die is opgesteld en het daarbij horende plan van aanpak worden regelmatig geëvalueerd en geactualiseerd. In 2004 zijn met financiële steun van de gemeente de Trekkenwanden geautomatiseerd. Hierdoor zal De Lawei ook in de toekomst bij één van de drie belangrijkste schouwburgen van het Noorden horen.
18
beleidsplan 2009-2013
De Lawei streeft ernaar om ook voor de komende vier jaar het ziekteverzuim tot een minimum te beperken. 5.4 Automatisering Het is ons streven de mogelijkheden van automatisering en het gebruik van netwerken en internet optimaal te benutten. Nieuwe softwaresystemen worden geïmplementeerd om de efficiëntie binnen de organisatie te verbeteren. Het evenementenpakket Fullhouse is geïmplementeerd waardoor het mogelijk is om alle informatie beschikbaar te hebben over de activiteiten die binnen de organisatie worden ontplooid. Bij de horeca werkt het nieuwe kassasysteem dat is aangeschaft voor efficiëntiedoeleinden en het vergroten van de interne accountancy naar tevredenheid. In de komende periode zal worden geïnvesteerd in een nieuw geïntegreerd kaartverkoopsysteem in combinatie met de website (webbased). De Lawei zal ontwikkelingen op de voet blijven volgen en waar mogelijk de samenwerking zoeken met andere (culturele) instellingen. 5.5 Website/Serviceverlening Publiek De wens is er om de database van de website en het kaartverkoopsysteem beter aan elkaar te koppelen. De huidige koppeling is te beperkt. In de komende vier jaar zal er in deze database geïnvesteerd worden. Daardoor kan er efficiënter worden gewerkt op de afdeling kaartverkoop en receptie en op de afdeling publiciteit. De hierboven beschreven koppeling betreft enkel de afdeling kaartverkoop en marketing. Maar met goed werkende databases kan ook het evenementenpakket en daarmee het agendabeheer, gekoppeld worden. Hiermee kunnen we een nog grotere efficiëntieslag maken.
5.6 Milieu/Duurzaamheid Theaters zijn energieslurpers, zeker de theaters die in een tijd zijn gebouwd waarin de discussie over duurzaamheid en bescherming van het milieu nog niet zo intensief werd gevoerd als vandaag de dag. De Lawei is zo’n gebouw. Er zal de komende beleidsperiode ingezet worden op een meer duurzame bedrijfsvoering. Waar mogelijk zullen energiebesparende maatregelen worden genomen. Leveranciers zullen aangesproken worden op hun ‘duurzaamheid’. Er zal meer digitaal gewerkt worden, printers gedeeld. Personeel zal extra geschoold worden zodat de output duurzamer wordt. Kansen op dit gebied worden gezien en benut. Per afdeling zijn er al scans gemaakt waar mogelijkheden liggen. Vanuit de basis zal er de komende tijd gewerkt worden aan een duurzamer theater.
Organogram
5.7 Conclusie Training en vorming van onze medewerkers is van groot belang. De markt verandert, de gasten stellen hogere eisen, de instrumenten veranderen; De Lawei dient daar alert op in te spelen. Stilstaan is geen optie! Modern management, nieuwe product-markt-combinaties, effectief en scherp marketingbeleid, actieve acquisitie, publieksgerichte horeca, doelgerichte automatisering, up-to-date theatertechniek, adequate arbeidsomstandigheden, ofwel: De Lawei zal ook de komende beleidsperiode alle zeilen moeten bijzetten om voorop te blijven in het invullen van haar kerntaak: haar bezoekers de diensten te kunnen bieden die zij verlangen.
directeur 1,0 FTE
De Lawei september 2009 directieassistent 0,55 FTE
directiesecretaresse 0,6 FTE
hoofd programmering en marketing 1,0 FTE
hoofd bedrijfsvoering 1,0 FTE
productiemedewerker 0,6 FTE
marketing manager 1,0 FTE
coördinator beeldende kunst 0,8 FTE
hoofd huishoudelijke dienst 1,0 FTE
hoofd technische dienst 1,0 FTE
hoofd horeca 0,9 FTE
hoofd kaartverk. en receptie 0,9 FTE
medewerker evenementen 0,69 FTE
medewerker publiciteit 0,64 FTE
afdeling huishoudelijke dienst 1,47 FTE
afdeling technische dienst 7,56 FTE
afdeling horeca 9,9 FTE
administratie 1,3 FTE
afdeling kaartverkoop en receptie 3,65 FTE
beleidsplan 2009-2013
19
Mark van der Veerdonk © Cathrien van de Verdonk
20
beleidsplan 2009-2013
6 Toekomst 6.1 Positie De Lawei vanuit de missie Het is in de verschillende hoofdstukken al aan de orde gekomen: forse investeringen in de accommodatie zijn noodzakelijk om de diverse functies uit te kunnen voeren. Daarom zal in de komende jaren prioriteit gegeven worden aan het realiseren van noodzakelijke ver/nieuwbouw. 6.1.1 Vlakke Vloer Reeds in de vorige beleidsperiode hebben we het belang van een vlakke vloerzaal voor De Lawei aangegeven. Het is in het oude beleidsplan ’ Werk in uitvoering’ als volgt verwoord: Voor de kernfunctie, het presenteren van hoogwaardige podiumkunsten en ‘the state of the art’ in theaterland, is het absoluut noodzakelijk dat De Lawei op korte termijn kan beschikken over een vlakke vloerzaal. Er wordt in Nederland veel en goed toneel- en dansaanbod gemaakt, dat pas in een vlakke vloer goed tot zijn recht komt. Bovendien worden er steeds meer voorstellingen specifiek voor een dergelijke setting gemaakt. De huidige kleine zaal voldoet vaak niet, vanwege het klassieke lijstpodium en onvoldoende diepte van het speelvlak. Voor cabaretvoorstellingen geldt dat de kleine zaal voor het nieuwe en (nog onbekende) talent vaak te groot is; ook hiervoor zou een vlakke vloerzaal een welkome aanvulling zijn. De Lawei kan, wil en mag op dit gebied niet meer aan de zijlijn blijven staan. Kleinschalige en vernieuwende producties zijn in de huidige setting niet goed te programmeren, maar wel uitermate belangrijk binnen een diverse en uitgebalanceerde programmering. De noodoplossing, toneel op toneel te spelen op het toneel van de grote zaal, is bedrijfsmatig en uit financiële overwegingen een slechte oplossing; naast verschraling van de programmering voor de grote zaal is inkomstenderving het gevolg. De noodzaak van het realiseren van een goede vlakke vloerzaal is nog steeds urgent. De komende periode zal aan het realiseren van een goede vlakke vloerzaal wederom prioriteit worden gegeven.
6.1.2 Updating en Upgrading van gebouw, foyers, kantoren en entree De inrichting van De Lawei is pompeus en gedateerd. Publieksstromen zijn ongelukkig. De foyers groots en ongezellig. De garderobe is inefficiënt, de keuken is te klein en zit logistiek op de verkeerde plaats, kantoren zijn klimatologisch ongeschikt en het is onmogelijk een goede, afsluitbare, rookruimte te realiseren. Diverse zalen hebben geluidshinder van elkaar. Bovendien is er sprake van achterstallig onderhoud omdat reeds in 1996 de noodzaak tot vernieuwing is aangegeven en de verwachting toen was dat deze binnen afzienbare tijd kon plaatsvinden. In de vorige beleidsperiode is geconstateerd dat realisering van de vernieuwing niet dichterbij is gekomen. Daarom zijn er tijdelijk en met weinig middelen en op cosmetische basis verbeteringen aangebracht aan de foyers en de entree. Het is allemaal al eens op papier gezet en door onderzoek gestaafd. Er moet fors worden geïnvesteerd in de accommodatie en de horeca wil De Lawei mee kunnen in de concurrerende markt van theater, congressen, bedrijfsfeesten, seminars, cursussen, et cetera. Binnen de komende vier jaren zullen de technische installaties zoals de brandmeldinstallatie, de telefooncentrale en het gebouwbeheerssysteem (airconditioning en verwarming )echt moeten worden vervangen. Ook zal er extra kantoorruimte gecreëerd moeten worden. 6.1.3 Grand Café/Theatercafé Hopper Door een herindeling van de entree en de receptie is er ruimte gecreëerd voor het door De Lawei vurig gewenste theatercafé. Theatercafé Hopper opende haar deuren op 1 januari 2007. Het is een elegant, ruim en licht theatercafé geworden met een klein maar toegankelijk podium. Hopper kan nu al een succes genoemd worden. Zeven dagen in de week geopend met op de zondag altijd live muziek. De komende periode zal gebruikt worden om het theatercafé nog meer in de markt te zetten. Als café waar men goed kan lunchen en dineren, maar waar makers en genieters van podiumkunsten elkaar kunnen treffen, waar het beleidsplan 2009-2013
21
bedrijfsleven kan netwerken en waar het publiek kan genieten van (gratis) muziek. 6.1.4 Filmzaal Het realiseren van een filmaanbod in De Lawei past in ons streven naar diversiteit. Met ingang van het seizoen 20042005 wordt een marginale filmprogrammering geboden. De Zwarte Zaal is hiervoor (enigszins) geschikt gemaakt, maar dit is niet meer dan een tijdelijke oplossing. In de periode 20092013 zullen wij ernaar streven een meer geschikte filmzaal te realiseren. Bij voorkeur is dit een extra zaal, met 80 tot 100 stoelen, voorzien van een 35mm projector en alle moderne middelen op het gebied van nieuwe media. Het streven is dat deze filmzaal multifunctioneel inzetbaar is, zodat deze ook op het gebied van de verhuur meerwaarde genereert (symposia, vergaderingen, seminars, workshops, et cetera). 6.2 Cultuurketen Smallingerland Sinds 2003 wordt er op gemeentelijk niveau serieus gekeken naar de mogelijkheid om de culturele instellingen in Drachten te clusteren. Daartoe zijn in de loop van de tijd een aantal verschillende onderzoeken gedaan. In 2004 is door de gemeente besloten te sturen op een podiumcluster, waarin De Lawei, De Meldij en Poppodium Iduna onder één dak worden gevestigd en nauwer gaan samenwerken. Nu anno 2009 ligt er een intentieverklaring van alle culturele instellingen en ROC Friese Poort om te komen tot een Cultuurketen waarbij de organisatie onder één directie zal worden gebracht. ROC Friese Poort zal hierin een status aparte innemen. Binnen de Cultuurketen zullen de functies ‘educatie, presentatie en informatie’ centraal staan. De functie ‘presentatie’ levert de directeur/bestuurder. Een Raad van Toezicht zal worden opgericht. Net voor het ter persen gaan van het beleidsplan werd duidelijk dat Gedeputeerde Staten van de Provincie Fryslân de subsidieaanvraag voor de financiering van de cultuurketen niet zou doorsturen naar het bestuur van Samenwerkingsverband Noord Nederland. Hierdoor valt een belangrijke pijler weg onder de financiering van de cultuurketen. Het gevolg is dat de vorming van de gewenste keten niet haalbaar zal zijn. Het bestuur van De Lawei beraadt zich op dit moment op de gevolgen van deze ontwikkeling.
22
beleidsplan 2009-2013
De Lawei zag in de intensieve samenwerking veel kansen. Op zowel inhoudelijk als organisatorisch gebied en werkte daarom graag mee. Bestuur en Raad van Toezicht van De Lawei achten het van het grootste belang dat bij alle komende ingrijpende veranderingen de eigen identiteit van De Lawei gehandhaafd blijft. Om haar rol als drager en aanjager van cultuur in Smallingerland ook in de toekomst te kunnen blijven uitvoeren is het voor De Lawei van eminent belang dat de drie succesfactoren van De Lawei overeind blijven staan. Te weten: 1 2 3
het bieden van een kwalitatieve en diverse programmering; een functiegerichte en gebonden in eigen beheer uitgevoerde horeca; een voortzetting van de succesvolle bedrijfsvoering onder het opgebouwde merk De Lawei.
Deze identiteit ligt volledig in lijn met de ambitie van de gemeente om zich op cultuurgebied sterker te profileren en hoeft een brede intensieve samenwerking niet te verhinderen.
7 Financiën 7.1 Financiering van onze activiteiten Financiële haalbaarheid blijft bij alles een achterliggend criterium. Dat betekent niet dat we op alles moeten verdienen of nooit risico’s mogen lopen (want dat is inherent aan kunst), maar het betekent wel dat beleid en keuzes ook vanuit financiële overwegingen gemaakt moeten worden. Eenvoudigweg om de reden dat De Lawei ook in de toekomst een financieel gezond bedrijf zal zijn. Zoals eerder gezegd heeft De Lawei geen programmeringbudget waarmee verliezen in de programmering opgevangen kunnen worden. Ook voor de komende periode handhaaft De Lawei de financiële taakstelling voor de programmering die zij zich heeft opgelegd: binnen de programmering komen we jaarlijks minimaal per saldo op nul uit. Dit wil zeggen: de kosten van de voorstellingen worden (minimaal) gedekt door de inkomsten uit de kaartverkoop. De laatste jaren is er een positief saldo op de programmering geweest, maar dit zal in de toekomst onder druk komen te staan. Verder kiest De Lawei ervoor om positieve saldi op de programmering te investeren in haar kerntaak, namelijk: het op een zo hoog mogelijk kwaliteitsniveau aanbieden van een breed scala aan podiumkunsten aan de bevolking van Drachten en haar omgeving. Het is daarom van belang dat andere activiteiten zoals de horeca en verhuur hun steentje blijven bijdragen aan de exploitatie. We willen de bijdrage uit de verhuur en de horeca aan het resultaat zeker consolideren en daar waar mogelijk vergroten. 7.2 Gedegen financieel beheer De Lawei zal ook in de toekomst een gedegen financieel beheer voeren. Daar hoort een risicoreserve bij van 10-15% van het balanstotaal. De Lawei sluit jaarlijks een budgetcontract af met Gemeente Smallingerland. De jaarlijkse subsidie komt grofweg neer op 1/3 van de inkomsten (vergeleken met andere gesubsidieerde theaters is dit minder dan gemiddeld). Zonder deze budgetfinanciering zou het niet mogelijk zijn om de kerntaken naar behoren te vervullen. De Lawei streeft ernaar een meerjarig contract met de gemeente af te sluiten.
7.3 Prijsbeleid De Lawei voert een actief en strak beleid om kosten te beheersen en om inkomsten te genereren. Daardoor houden we de toegangsprijzen op een aanvaardbaar niveau, zodat iedereen kan blijven genieten van een mooi avondje uit. De subsidiebijdrage van Gemeente Smallingerland per bezoeker ligt landelijk gezien nog steeds op een laag niveau (€ 13,82 voor De Lawei ten opzichte van.€ 15,94 landelijk). Bron: Theater Analyse Systeem TAS. Kortom, De Lawei ontvangt per kaartje een aanzienlijk lagere subsidiebijdrage dan andere schouwburgen. Dit is geen verwijt aan de gemeente en ook geen verzoek om verhoging van de subsidie, maar een nuchtere constatering. De Lawei realiseert zich dat Gemeente Smallingerland - door een relevante subsidie te verstrekken aan een dergelijk grote schouwburg - een meer dan grote verantwoordelijkheid neemt als je de grootte van Smallingerland in ogenschouw neemt. Het is aan De Lawei om door goed cultureel ondernemerschap haar bestaansrecht te bewijzen. Wel is het evident dat in het licht van mogelijke discussies over bezuinigingen De Lawei het met relatief weinig middelen erg goed doet. Ingrijpen in toekomstige budgetten zou de balans zodanig kunnen verstoren dat de exploitatie op een hellend vlak komt. 7.4 Corporate Sponsoring In de komende beleidsperiode wordt verder ingezet op de mogelijkheden van corporate sponsoring. In het algemeen gaat de voorkeur uit naar intensieve samenwerking met een klein aantal grote sponsors. De verantwoordelijkheid voor de werving van sponsors ligt bij de directie; er zal daarbij vooral gekeken worden naar functionaliteit en aansluiting bij thema’s. De Lawei werft ook de sponsors voor het Simmerdeis festival. We realiseren ons dat we hiermee uit dezelfde ‘vijver vissen’. Er zal een balans gevonden moeten worden tussen de verschillende sponsorwervingcampagnes voor De Lawei aan de ene kant en het Muziek- en Theaterfestival Simmerdeis aan de andere kant. Voor het 50-jarig jubileum in het seizoen 2010-2011 zal een aparte campagne worden opgezet. beleidsplan 2009-2013
23
7.5
Meerjarenraming 2009-2013
Kengetallen Resultatenrekening (bedragen x 1000 euro) Resultaat 2008/2009 30
bruto resultaat voorstellingen theatertoeslag
Begroting 2009/2010 30
Begroting 2010/2011 30
Begroting 2011/2012 32
Begroting 2012/2013 35
116
115
115
117
119
-176
-104
-140
-72
-74
resultaat beeldende kunst
-16
-16
-16
-17
-17
verhuur en horeca
995
833
982
945
975
1.424
1.454
1500
1545
1590
44
45
90
45
50
huur
110
110
100
103
106
advertenties
60
40
44
48
52
marketing
67
66
67
69
70
overige kosten voorstellingen en artiesten
bijdrage derden: subsidie sponsoring overige opbrengsten:
Brutoresultaat personeelskosten
1.612
1.660
1.750
1.750
1.800
algemene kosten
684
603
650
680
720
marketingkosten
200
190
210
220
230
afschrijvingen
151
152
155
158
Bedrijfslasten Bedrijfsresultaat
2.654
2.573
2.772
2.815
2.906
161
2.647
2.605
2.765
2.808
2.911
7
-32
7
7
-5
Financieringsresultaat
47
34
5
5
5
Exploitatieresultaat
54
2
12
12
0
Uitgangspunten • •
• • •
24
huidige zalen; overige kosten voorstellingen en artiesten 2008/2009, 2009/2010 is inclusief reservering voor 50-jarig jubileum resp. € 120.000 en € 30.000; exclusief verbouw De Galerij, nieuwbouw en extra vlakke vloer; er is gerekend met een loonsomstijging van 3 % per jaar. vanaf 2010/2011 vervalt € 13.000 huur van de Kunstuitleen;
beleidsplan 2009-2013
•
•
•
2010/2011 is het jubileumjaar, extra kosten die hiermee samenhangen: overige voorstellingen € 70.000, extra personeelskosten € 50.000; 2010/2011 is het jubileumjaar, extra opbrengsten die hiermee samenhangen: netto sponsoring € 45.000, horecabijdrage € 82.000 (75 % van de verwachte extra omzet); cijfers per 1 november 2009
Schouwburg De Lawei Burgemeester Wuiteweg 24 9203 KL Drachten Postadres Postbus 31 9200 AA Drachten 0512-335020 (directie) www.lawei.nl
Colofon Uitgave: Stichting De Lawei Oplage: 500 Redactie: Stef Avezaat, Inge Imelman, Miriam Dijksman, Ids Dijkstra