V I TA A L !
o r g a n i s a t i e b
e
l
a
n
g
&
persoonlijke ontwikkeling in verbinding
J e n ’inv ent e ri en , j e redéco u vre. I k vind nie t s u i t , i k heron t d ek. A u g u ste Ro d in (1 8 4 0 - 1 9 1 7 )
ve r d e e l d Een school is in de eerste plaats een plek waar kinderen en tieners leren. Maar binnen de muren van een schoolgebouw zijn zij z eker niet de enige leerlingen. Ook voor docenten en directie valt op een school een hoop te leren. Van de leerlingen, maar vooral ook van elkaar. Wanneer docent en directie niet van elkaar leren, niet naar el kaar luisteren, elkaars belangen en ambitities niet kennen, raakt een school verdeeld. Een school kan dan te maken krijgen met ongemotiveerde docenten, verdeeldheid binnen het team, een directeur die opstapt of met een onprettige werksfeer. Een verdeelde school doet uiteindelijk iedereen tekort; het be stuur, de directie, de docent, maar vooral ook de leerling.
vi ta a l Het kan ook anders. Een vitale school, waar verbinding is tus sen organisatie en individu. Wanneer directie en docenten op recht naar elkaar luisteren en van elkaar willen leren, versterken zij elkaar. Docenten voelen zich gesteund door hun directie en zetten hun individuele kwaliteiten optimaal in. De goede men sen zitten op de goede plek. De directie heeft een gemotiveerd team, waar het op kan bouwen. Een vitale school heeft een onderscheidend profiel, goede leer resultaten en trekt volle zalen met boeiend onderwijs!
spa ga a t Iedereen die op een school werkt heeft eigen ambities en belan gen, en deze kunnen onderling flink verschillen. Wat de docent belangrijk vindt, kan afwijken van de vi sie van het bestuur. En de kant die de directie op wil, kan botsen met hoe de docent het ziet. Een school raakt verdeeld, wanneer deze diverse belangen niet uitgesproken worden. De docent komt dan in een spagaat tus sen zijn eigen wensen en ambities en die van de directie. Hij of zij kan op dat moment niet meer optimaal functioneren, waar door de school dat ook niet kan. Oplossingen worden vaak gezocht in ofwel een reorganisatie van de school, ofwel een coachings- of trainingstraject voor de individuele docent. Deze separate oplossingen pakken alleen niet de daadwer kelijke oorzaak aan. Eenmaal terug op de werk vloer, blijken de problemen dan ook vaak niet écht opgelost.
w i n-w i n s i t u a t i e Een school wordt alleen vitaal, wanneer directie én docent, or ganisatie én individu, op hun ambities in verbinding zijn. Het belang van de organisatie staat in verbinding met de persoon elijke ontwikkeling van de individuele docent. De wensen en belangen van directie en docenten komen samen en leveren een win-winsituatie op.
Ro di n G ro e p De Rodin Groep is gespecialiseerd in het tot stand brengen van die win-winsituatie. Wij creëren een omgeving waarin mensen zich veilig voelen, en tegelijkertijd uitgedaagd worden het beste van zichzelf te laten zien. Wij laten het individu zijn ambities en kwaliteiten herontdekken, benoemen en in de goede rol in zetten. Wij dagen de directie uit een heldere basis en visie te concretiseren. Wij zorgen dat organisatie en individu elkaar ver sterken. Wij, Yvonne Douw en Ruud Emmerik, vormen de kern van de Rodin Groep en werken samen met een netwerk van professio nals op het gebi ed van onderwijs, zorg, publiek domein, theater en muziek.
on ze a a n p a k Onze aanpak verbindt het collectieve van organisaties aan de zin die individuen geven aan hun werk en bestaan. Elk persoon, team of organisatie heeft andere verbeterpunten. Aan de kant van de organisatie gaat het vaak om ordenen en richting geven aan beleid. Aan de kant van het individu om het inzetten van ei gen inspiratie en ambitie om het beleid te versterken. Met onze aanpak gaan wij voortdurend op zoek naar wat de kracht van mensen is en wat deze verder kan versterken. Wij verbeteren de organisatie in synergie met persoonlijke ontwikkeling van de leden van die organisatie. De vier elementen - aarde, lucht, vuur en water - gebruiken wij als metaforen voor de noodzakelijke ingrediënten om een vitale school te realiseren; een solide basis, een heldere visie, per soonlijke inspiratie, en optimale ontwikkelmogelijkheden.
gelijk
wij
ik
ander s
ve r a n d e ri n g Met de deelnemers stellen we de stand van zaken vast. Heeft de organisatie een goede basis? Een duidelijke visie? Krijgen do centen voldoende ruimte om hun ambitie en kracht in de goede rol in te zetten? Wij kijken voortdurend vanuit individu en or ganisatie, vanui t directie en docent, en stellen vast of en waar verdeeldheid zit. Met deze werkwijze krijgen wij snel informatie boven tafel over de positie van elke afzonderlijke deelnemer, én over hoe de organisatie op dat moment ervaren wordt. Deze eerste analyse geeft aanleiding om in discussie te gaan over de gewenste situatie en verandering van beleid. Dit proces kan snelle verbeteringen opleveren, maar ook interventies op de langere termijn. De verandering van de organisatie bouwen wij op vanuit de in dividuele beleving, waardoor de deelnemers deze verandering voelen als een gemeenschappelijk probleem, waar iedereen ei genaar van is.
gelijk
visie
p o s itie
beleid
in vlo ed
ro l
ri chting wij
ik
f un da me n t
or gan i sat i e
ordening
passie
i n sp iratie
u itd a g in g ander s
ca s us # 1 Harde afspraken en cijfers, daarmee stuurde de algemene di rectie van deze scholengemeenschap met vijf vestigingen. De locatiedirecteuren en de docenten zaten erbij, keken ernaar, maar voelden zich absoluut niet betrokken. Zij voelden weinig verbinding met het grote geheel, en voor hun individuele kwali teiten was geen plaats. Met het voltallige managementteam, gevolgd door de teamlei ders en daarna door groepen docenten hebben wij grondig ge werkt aan het terugbrengen van inspiratie en beïnvloedingsmo gelijkheden op diverse werklagen van de scholengemeenschap. Nu functioneert de school totaal anders. De sturing ligt meer bij de locatiedirecteuren en de algemene directie houdt zich vooral met de hoofdlijnen bezig. De locatiedirecteuren proberen inspiratie van mensen te koppelen aan de beleidsthema’s van de vestigingen.
gelijk
wij
ik
ander s
ca s us # 2 Een net opgerichte school, met een bevlogen directeur en een jong, enthousiast team. Het team had veel initiatieven, maar niets kwam van de grond. De docenten verloren hierdoor hun enthousiasme. Wat ontbrak was een goede basis. De Rodin Groep heeft, in samenwerking met directie en team, een grondige basis gelegd en werkroutines ingebouwd. De school heeft nu richting. Plannen en ideeën hebben een voe dingsbodem om in te landen. De docenten hebben het gevoel dat hun enthousiasme beloond wordt en voelen zich betrokken bij de school.
gelijk
wij
ik
ander s
r e s u l ta a t Wij hebben al veel scholen, van verschillende grootte en met verschillende problematiek, kunnen helpen. Onze aanpak werkt. ‘De a an pa k va n de Rodin G r oep weet t ot in de ke r n m e n s e n t e m o t i v e r e n e n aan de o pp ervlakte t e k r ijgen wat z ij wer k elijk wille n e n k u n n e n . D e w e r k w i j z e i s integer, g ed reven en ener giek . Daar door ben ik z e l f i n s t a a t g e w e e s t k e u z e s t e maken en stap pe n te nem en die ik op eigen k r ac ht n i e t h a d g e n o m e n . D i t h e b i k op versch illen de pla at s t en en in div er s e r ollen z o e r v a r e n . D e k e u z e v o o r v e r a n dering maa kt iema nd z elf , m aar die wor dt ingez et e n b e g e l e i d d o o r d e m e n s e n van de Rod in Gro ep . ’ Vero nica Por s , dir e ct eur Com eni us Ber oepsond e rw i j s , C a p e l l e a / d I J s s e l . ‘De a ctiviteite n van de Rodin G r oep hebben m ij he t l e f g e g e v e n o m i n s p i r a t i e e n gedreve nh eid te g eb r uik en als de dr ijv ende k r ac ht v a n o n s o n d e r w i j s . D i e k r a c h t zit in o nze med ewe r k er s . O nt wik k elen en inz et t en v a n d e z e p e r s o o n l i j k e k r a c h t voor d e scho ol bie dt ons k ans en in de dy nam is c he o m g e v i n g v a n d e g r o t e s t a d . Vanuit d ie b asis o ntwik k elen en s t r uc t ur en we het o n d e r w i j s e n d e o r g a n i s a t i e in een e ige nzinn ige r ic ht ing. ’ A rie Kooym a n, bovenschool s di r ect eur van vi e r s c h o l e n v o o r p ra k t i j k o nd erwijs , ee n a vond school , onder w i j sopvangvo o rz i e n i n g e n e x p e rt i s e c e ntru m, Rotte r da m . ‘S ind s ik in aa nra kin g ben gek om en m et de wer k w i j z e v a n d e R o d i n G r o e p i s mijn c arriè re in ee n s t r oom v er s nelling ger aak t . I k d u r f n u m i j n a m b i t i e e n p a s s i e te geb ruiken in mijn wer k om gev ing; op dez e m anie r b e ï n v l o e d i k m i j n t e a m l e d e n en insp iree r ik h en ook hun am bit ies waar t e m ak e n . ’ Jen n ife r Tr om p, a f del i ngsl ei der G r ot i us Col l e g e ( ma v o , h a v o , v w o , t t o ) , D elft.
r e s u l ta a t ‘De Ro din Gro ep h eef t s am enwer k ings v er band K o e r s V O o n d e r s t e u n d b i j e e n visietra ject. Do or met aller lei wer k v or m en de dial o o g m e t d e s c h o l e n / b e s t u r e n aan te ga an is e r be weging en r uim t e ont s t aan. D e v i s i e i s z o e e n g e d r a g e n resultaa t van e en p r oc es gewor den waar bij we s a m e n p r i n c i p e s d e l e n . H e t gaat n u o m de Koe r s pr inc ipes , ons ant woor d op d e o n t w i k k e l i n g v a n p a s s e n d onderwijs.’ B ertil Bos huize n, d i r ect i el i d sam enw er ki ngsver b a n d K o e rs V O , R o t t e rd a m. ‘De Rod in Groe p he ef t de Ut r ec ht s e Sc hool geholp e n i n h e t v a s t l e g g e n v a n v i e r focussen , d ie d e schak elf unc t ie v an de s c hool v e r s t e r k e n . H e t g e e f t d e p r i o r i teiten va n d e o rga nis at ie en gener eer t een t aal wa a r i n m e n e l k a a r k a n b e g r i j p e n en aanspre ke n. Tea m dagen onder leiding v an de R o d i n G r o e p m e t d e n a d r u k o p “dieper lere n” he bb en bewer k s t elligd dat de f oc u s s e n v e r b o n d e n z i j n a a n h e t profe ssion ele do mei n v an elk e m edewer k er. Eigen a a r s c h a p , v e r b i n d i n g e n p r o fessio ne le o ntwikke ling z ijn elk aar gaan v oeden e n v e r s t e r k e n e n m a k e n d e e l uit van de da ge lijkse pr ak t ijk v an de Ut r ec ht s e Sc h o o l . ’ K ees Br ouwer, dir ect eur Ut r echt se School , Ut r e c h t . ‘De Rod in Gro ep da agt m ens en op een pr of es s ione l e m a n i e r u i t o m i n b e w e g i n g te kome n. Hierd oo r ont s t aat een gr ot e bet r ok k en h e i d t u s s e n d e o n t w i k k e l i n g van d e me nsen in d e or ganis at ie en de s c hool. D e R o d i n G r o e p g a a t u i t v a n de kwalite iten en de pas s ie v an m ens en en m aak t h i e r b i j g e b r u i k v a n d e m e e r voudig e inte llige ntie s . O p de wer k v loer z ien we d i t t e r u g d o o r d a t d o c e n t e n e n leerling en met e lka ar wer k en en ler en. ’ R i ta Por tm an, tea m l ei der PO UW ER, school voor p ra k t i j k o n d e rw i j s , U t re c h t .
‘De k walite it va n e en pr of es s ionele en ler ende or g a n i s a t i e l i g t i n d e m e n s e n d i e de org an isa tie vorm gev en. Een ev enwic ht ige m aa r p e r m a n e n t e p e n d e l t u s s e n de ide eë nkracht va n het per s oneel t egenov er de m o g e l i j k h e d e n d i e d e o r g a n i sat ie b ied t om id ee ën t e r ealis er en. De or ganis a t i e f u n g e e r t a l s e e n b e t r o u w bare b asis o m de ont wik k eling v an de m ens en t e r h a n d t e n e m e n , h e t r u i m t e ervaren de pe rso ne els lid gebr uik t z ijn haar ont wi k k e l i n g o m d e o r g a n i s a t i e i n haar kra ch t te zette n. Fr ic t ie in dez e benader ing b i e d t k a n s e n o m t e k o m e n t o t een ‘go ed ge sp rek’ ov er de eigen belangen en d e d o e l e n v a n d e o r g a n i s a t i e . D aar waa r d it vere ni gd wor dt ont s t aan in m ijn oge n n i e u w e k a n s e n . D e a a n p a k van d e Rod in Groe p biedt bij dez e c om plex e pr o c e s s e n d e o n d e r s t e u n i n g d i e betro kken en stimu leer t s t eeds weer de goede v r ag e n t e s t e l l e n o m d e p e n d e l i n evenwicht te bre ng en. ’ R o n Dor r eboom , da gel i j ks best uur der / r ect or RS G N o o rd O o s t Ve l u w e (A th ene um , Ha vo, M avo en VM BO ) , Epe. ‘A ls sch oo l we rke n wij gr aag s am en m et de Rodi n G r o e p , o m d a t z i j a l s g e e n ander maa twerk wee t t e lev er en. De s am enwer k in g h e e f t a a n t o o n b a a r d e k w a liteit van h et mid de nm anagem ent en de dir ec t ie v e r b e t e r d . M e d e d o o r d e R o d i n Groep is o nze “stip o p de hor iz on” v eel t as t baar de r e n r e ë l e r g e w o r d e n . ’ B ert de We er d, algem een di r ect eur / best uur der S c h o l e n g e me e n s c h a p P a n t a R h ei, Am s telv ee n. ‘De Ro din Gro ep h ee f t een goed gev oel v oor wat d e o p d r a c h t g e v e r w i l . Z e h e b ben gee n g elikt mate r iaal, m aar het wer k t wel. ’ R o n ald Be r ke nbos ch, onder w i j sm anager bi j het R O C M o n d ri a a n , D e n H a a g .
ke nni s re i z e n I t alië Sinds 2004 organiseert de Rodin Groep elk jaar kennisreizen naar Italië. De afstand van de dagelijkse praktijk en de uitge trokken tijd (een hele week!) geven deelnemers een unieke kans te w erken aan hun persoonlijke ontwikkeling, waar in de hectiek van een school meestal onvoldoende tijd voor is. ‘Ten eerste e en pra c ht ige her inner ing. Een der gel i j k e e r v a r i n g h a d i k n o g n o o i t ergens a nd ers op ge daan. Hoe m ooi k an het z ijn o m i n e e n s c h i t t e r e n d e o m g e ving, ver weg van d e dagelijk s e dr uk t e, t e r ef lec t e r e n / b e z i n n e n / d r o m e n o v e r je w erk. En d an a lles v anuit de ont m oet ing m et v oo r m i j c o m p l e e t v r e e m d e n , u i t heel an de re d ele n van het land. ’ ‘Concre et h ee ft he t m e het v olgende gebr ac ht : a n d e r e d e n k b e e l d e n , a n d e r e denknivea us e n mee r der e per s pec t iev en, hebben m i j n e i g e n d e n k e n v e r r u i m d . H ierdoo r is o ok som s m ijn c onc r et e handelen and e r s . I k m a a k n u s o m s a n d e r e keuze s d ie n iet ie de r een aut om at is c h ac ht er m ij z o u z o e k e n . ’ ‘Mijn ho rizo n is da nkz ij de ges pr ek k en m et ander e n , e n h e t g o e d l u i s t e r e n n a a r anderen en orm verb r eed. I k k an t er ugv allen op ee n e n o r m e d e n k t a n k e n s c h a t aan ervarin g va n an der en. Hier heb ik nog niet zo v e e l g e b r u i k v a n g e m a a k t , maar ik wee t nu in d en lande bes lis t m ens en t e v in d e n a l s i k e r g e n s h u l p , f e e d back o f op lossin ge n bij nodig denk t e hebben. M e t v l a g e n b e n i k o o k a n d e r s naar me ze lf ga an kij k en. ’
l i te r a tu u rl i j s t Het gedachtegoed van de Rodin Groep is over een periode van meer dan tien jaar ontwikkeld. Aan de basis staan theorieën en inzichten van vele onderzoekers. Met hulp van de deelnemers aan de trainingen, hebben we theorie en praktijk op elkaar af gestemd. B olhuis, S.M. & Simons P. R. J . ( 1999) : Ler en en w e r k e n , D e v e n t e r : K l u w e r. C aluwé, L. de & Verm aak , H. ( 2001) : Ler en v er ande r e n , A l p h e n a / d R i j n : K l u w e r. D ouw Y. & Emme rik R. ( 2009) : Dieper ler en, Noot d o r p : i n t e r n e u i t g a v e v a n d e R odin Gro ep . F ullan , M.G. & Stieg elbauer S. ( 1991) : The new m e a n i n g o f e d u c a t i o n a l c h a n g e , London : Casse l Edu c at ional Lim it ed. Gardn er, H (1 99 3): Fr am es of M ind, The Theo r y o f M u l t i p l e I n t e l l i g e n c e s , London : Fo nta na Pres s . H oma n, Th.( 2 00 5): O r ganis at iedy nam ic a: Theor ie e n p r a k t i j k v a n o r g a n i s a t i e verand erin g, De n Ha ag: Ac adem ic Ser v ic e. K orth ag en , F. & Va s alos , A. ( 2001) : M aat wer k bij c o a c h i n g . H a n d b o e k E ff e c t i e f Opleide n, 2 6 (1 67 ). S enge, P. & Sch arm er, C. O . & J awor s k i, J . & Flo w e r s , B . S . ( 2 0 0 6 ) : P r e s e n c e . D en Haa g: Sd u Uitg ev er s . S t even s, L .M. (19 97 ) : O v er denk en en doen, De n H a a g : P r o c e s m a n a g e m e n t P rima ir Ond erwijs. W ieling a, E. (2 00 1): Net wer k en als lev end weef s el , ´ s H e r t o g e n b o s c h : U i l e n r e e f . Wolf , K. van de r & Beuk er ing, T. v an ( 2009) : G edr a g s p r o b l e m e n i n s c h o l e n . H e t denken en ha nd ele n v an ler ar en, Leuv en: Ac c o.
conta c t R odin Gro ep K oning in Julia na stra at 34 2631 BM Noo tdo rp
Yvonne Dou w 06 46 07 89 63 yvonn ed ou w@ro din - gr oep. nl
R uud Emmerik 06 53 31 55 21 ruudemmerik@ro din - gr oep. nl
