Handleiding Persoonlijke Ontwikkeling Plan
SLB-hoofdfase Jaar 3/4 2014-2015 Code: AFXX-SLB-J3J4-14 AC duaal: AFXX-SLB-D3D4-14
1 Handleiding bij SLB jaar ¾ Persoonlijk Ontwikkelplan bouwen 1415 kw 3
Bouwen aan je persoonlijk ontwikkelplan Het persoonlijk ontwikkelplan is bedoeld om je zelfbewustzijn te vergroten en doelgericht te werken aan je ontwikkeling. Uitgangspunt vormt de volgende leercyclus: 1. Reflectie: in deze fase ga je reflecteren op je eigen gedrag. Als bron gebruik je de Lumina Spark Profielschets. Ook kun hierbij je stagereflecties en beoordelingen betrekken. 2. Leren: in deze fase ga je nieuwe kennis en vaardigheden opdoen door middel van het volgen van de workshops en intervisie. Ook kun je een boek lezen over bijvoorbeeld beïnvloedingsvaardigheden of het omgaan met stress. Of je kiest ervoor een training te volgen die door het decanaat van Avans wordt aangeboden. 3. Acties plannen: je bedenkt via welke activiteiten je de nieuw verworven kennis en vaardigheden gaat toepassen. Door je vast te leggen op concrete en uitdagende doelstellingen breng je het geleerde in de praktijk. 4. Acties ondernemen: in deze fase zet je stappen om je actieplan uit te voeren. 5. Reflectie: tijdens het uitvoeren van de activiteiten krijg je leerervaringen. Je gaat hier bewust op reflecteren door middel van het stellen van vragen aan jezelf. Bijvoorbeeld: Wat ging goed? Waar kreeg je energie van? Wat viel mee? Wat viel tegen? Wat was lastig? Waarom? Wat betekent voorgaande (?) voor een volgende leerervaring? Wat behoud je? Wat ga je anders doen? Vervolgens leg je je leerervaringen vast in een leerverslag per activiteit. Voor het vastleggen van je reflectie en alle ontwikkelacties die je gaat nemen, gebruiken we het POPformat dat je vindt in bijlage 1. Voor de reflectie achteraf op activiteiten vind je een leerverslag-format op Blackboard.
Fase 1: Reflectie: de competenties en je Lumina Sparks Profielschets De deelcompetenties die centraal staan tijdens SLB jaar 3&4, zijn afgeleid van de drie gedragscompetenties zoals beschreven in de dublindescriptoren. Deze deelcompetenties worden getoetst op niveau 3 en zijn: communicatieve vaardigheden sociale vaardigheid kritische houding zelfreflectie zelfstandigheid.
In bijlage 2 vind je een tabel waarin elke competentie in drie niveaus worden uitgeschreven. Tijdens ‘fase 1 Reflectie’ bepaal je voor elke competentie in hoeverre je deze op dit moment beheerst. Vervolgens pak je je Lumina Spark Profielschets erbij en ga je op zoek naar de onderliggende oorzaken.
2 Handleiding bij SLB jaar ¾ Persoonlijk Ontwikkelplan bouwen 1415 kw 3
Voorbeeld 1: Je beoordeelt jezelf op ‘sociale vaardigheid’ op het niveau ‘voldoende’. Je maakt namelijk makkelijk contact met zowel bekende als onbekende mensen. Alleen hoor je regelmatig dat je bot over kunt komen. Ook lukt het je lang niet altijd om mensen mee te krijgen in je ideeën en initiatieven. Het is nu interessant om je Lumina Spark Profielschets erbij te pakken en te onderzoeken wat je over jezelf in het profiel tegenkomt dat te maken zou kunnen hebben met deze competentie. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat je vooral je Rode archetype gebruikt. Dit betekent dat je het leuk vindt om invloed uit te oefenen op een groep. Je pakt graag de rol van leider. Soms heb je echter de neiging om te veel rode energie in te zetten. Wat jij ziet als een directe aanpak komt op anderen bot over. En je hebt de neiging om vooral over rustige teamleden heen te walsen.
Nu is het interessant om naar je tegenpool op de mandala te kijken, naar het Groene archetype. Wat kun jij leren van mensen die vooral dit archetype gebruiken? Zou je bijvoorbeeld meer kunnen luisteren en je eerst een beeld vormen van de behoeften van anderen voordat je de leiding neemt? Voorbeeld 2: Je beoordeelt jezelf op ‘kritische houding’ op onvoldoende niveau. Je hebt namelijk de neiging om impulsief te handelen in situaties en snel beslissingen te nemen. En dat betekent dat het regelmatig voorkomt dat je keuzes hebt gemaakt die achteraf gezien niet zo handig waren. Vervolgens ga je kijken naar je Lumina Profielschets. Bij jou ligt de nadruk op het gele archetype. Je bent heel oplossingsgericht en kijkt met een optimistische toekomstgerichte blik de wereld in. Het nadeel is echter dat je ideeën soms wel eens onrealistisch zijn en dat je de neiging hebt te veel te willen veranderen. Jouw uitdaging kan zijn om meer balans aan te brengen. Opereer meer voorzichtig, ga niet onnodig dingen veranderen en toets je ideeën eerst op realiteit en haalbaarheid.
3 Handleiding bij SLB jaar ¾ Persoonlijk Ontwikkelplan bouwen 1415 kw 3
Het GROEI-model als hulpmiddel bij het opstellen van je POP Nadat je bepaald hebt welke competenties je wilt ontwikkelen en je onderzoek hebt gedaan naar de onderliggende aspecten middels je Lumina Spark Profielschets, ga je aan de slag met je POP. Bij het opstellen van je POP kun je het GROEI-model gebruiken. Het GROEI-model is een vragenserie in vijf eenvoudige stappen. GROEI helpt om op een gestructureerde en efficiënte manier met je POP aan de slag te gaan.
Hoe werkt het GROEI-model? 1. Start de vragenserie met de G van GROEI (doel). Wat wil je bereiken? Hoe zou de situatie moeten zijn om je tevreden te stellen? 2. Ga verder met het onderdeel REALITEIT (stand van zaken). Wat is nu het echte probleem? Wie zijn betrokken? Wat heb je tot nu toe ondernomen? 3. Bij de derde stap ga je in op de OPTIES (mogelijkheden) Welke mogelijkheden zijn er? 4. De E van EFFECTIEF UITVOEREN (actieplan). Aan het eind van deze stap moet duidelijk zijn wat de medewerker gaat doen. 5. De I van INZETTEN VAN ANDEREN. Wie kunnen jou helpen bij je ontwikkeling? Voorbeeldvragen die je per GROEI-stap kunt stellen GROEI
Wat wil je bereiken (einddoel en streefdoel)? Wanneer wil je het bereiken? Hoe weet je of je je doel hebt bereikt? Is het bereikbaar? Is het meetbaar?
REALITEIT
Wat gebeurt er nu? Wie zijn erbij betrokken? Wat heb je tot nu toe gedaan? Welke resultaten heeft dat opgeleverd? Wat zijn voor jou de belangrijkste belemmeringen?
4 Handleiding bij SLB jaar ¾ Persoonlijk Ontwikkelplan bouwen 1415 kw 3
OPTIES
Welke opties heb je? Als je geen beperkingen had wat zou je dan doen? Wat zou je verder kunnen doen? Hoe zou je het anders kunnen doen? Wil je van mij een andere suggestie? Wat zijn voor- en nadelen van je opties?
EFFECTIEF UITVOEREN
Wat ga je nu concreet doen? Wanneer ga je dat doen? Beantwoordt dat aan je doel? Welke hindernissen denk je tegen te komen? Hoe ga je die overwinnen? Wie moet het weten? Welke hulp heb je nodig? Hoe krijg je die? Geef aan op een schaal van 1 tot 10 hoe groot je de kans acht dat je de actie ook werkelijk gaat uitvoeren?
INZETTEN VAN ANDEREN Wie kun je erbij halen om je te helpen?
5 Handleiding bij SLB jaar ¾ Persoonlijk Ontwikkelplan bouwen 1415 kw 3
Bijlage 1
Persoonlijk Ontwikkel Plan Naam: Opleiding: Mijn reflectie Probeer zo kernachtig mogelijk te beschrijven wie jij bent als persoon. Benadruk hierbij zowel jouw kwaliteiten als je ontwikkelpunten. Iemand die dit leest moet een goed beeld krijgen van wie jij bent. Gebruik je Lumina Profielschets en je stagebeoordeling in ieder geval als bron.
Te ontwikkelen competenties Formuleer je belangrijkste ontwikkelpunten (maximaal 3) voor de komende periode en de competenties die je hiermee wil verwerven. Doe dit SMART!! Ontwikkelpunt competentie: 1.
/ Beschrijving niveau:
huidige Beschrijving gewenste Relatie met toekomstig niveau (SMART!): beroep:
2.
3.
6 Handleiding bij SLB jaar ¾ Persoonlijk Ontwikkelplan bouwen 1415 kw 3
Hoe ga ik mijn competenties ontwikkelen? Hoe ga ik werken aan mijn competenties het komend jaar? (hoe, met wie, wanneer, hoe vaak, in welke situatie(s) hoe lang etc. (SMART invullen! specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch, tijdgebonden)
Competentie: ……………………………………………. Activiteiten die passen bij deze competentie
Omschrijving activiteit, wat ga ik doen, met wie, waarom?
Waaraan zie ik of het doel bereikt is, wat is het criterium voor succes?
Wanneer vindt de activiteit plaats?
Waaraan zie ik of het doel bereikt is, wat is het criterium voor succes?
Wanneer vindt de activiteit plaats?
1.
2.
3.
Competentie: ……………………………………………. Activiteiten die passen bij deze competentie
Omschrijving activiteit, wat ga ik doen, met wie, waarom?
1.
2.
3. 7 Handleiding bij SLB jaar ¾ Persoonlijk Ontwikkelplan bouwen 1415 kw 3
Competentie: ……………………………………………. Activiteiten die passen bij deze competentie
Omschrijving activiteit, wat ga ik doen, met wie, waarom?
Waaraan zie ik of het doel bereikt is, wat is het criterium voor succes?
Wanneer vindt de activiteit plaats?
1.
2.
3.
Voor akkoord: Datum:
Student:
SLB-Coach:
8 Handleiding bij SLB jaar ¾ Persoonlijk Ontwikkelplan bouwen 1415 kw 3
BIJLAGE 2: COMPETENTIES EN NIVEAUS In onderstaand overzicht staan de verschillende competenties benoemd met daarbij een omschrijving van het (on)gewenste gedrag. 1
2
3
4
5
competentie Communicatie: Zowel mondeling als schriftelijk, ideeën en meningen aan anderen duidelijk maken, gebruikmakend van duidelijk taal en nonverbale communicatie. Taal en terminologie aanpassen aan anderen.
Onvoldoende Maakt fouten in de spelling, grammatica en stijl. Is niet in staat om de boodschap duidelijk weer te geven. Kan geen duidelijke structuur aanbrengen en stemt de boodschap niet af op de doelgroep.
Goed Scheidt hoofd- en bijzaken en zorgt voor een logische opbouw. Geeft feedback en suggesties aan anderen m.b.t. communicatie. Legt complexe boodschappen uit, zowel mondeling als in teksten, die voor diverse lezers helder, toegankelijk en overtuigend zijn.
Uitstekend Spreekt en correspondeert met personen uit alle geledingen van een organisatie in begrijpelijke taal. Verheldert een boodschap met aansprekende voorbeelden en metaforen.
competentie Sociale vaardigheid: Zich zonder moeite onder andere mensen begeven. Gemakkelijk naar anderen toestappen en zich gemakkelijk in gezelschap mengen.
Onvoldoende Legt op een geforceerde of gespannen manier contact met anderen.
Goed Praat makkelijk met zowel bestaande als nieuwe contacten over een breed scala van onderwerpen.
Uitstekend Initieert activiteiten waarbij medewerkers op informele wijze met elkaar kunnen omgaan. Spreekt op gemakkelijke wijze met groepen medewerkers uit alle geledingen van een organisatie.
competentie Kritische houding: Beslissingen heroverwegen en op basis van feiten realistische conclusies trekken. Een mening of advies van een ander niet klakkeloos volgen.
Onvoldoende Onderbouwt zijn redenering niet met feiten. Neemt standpunten van anderen makkelijk over.
Goed Toetst verschillende oplossingsmogelijkheden op haalbaarheid. Benoemt van eigen standpunt of mening zowel voor- als nadelen. Benoemt mogelijke neveneffecten en heroverweegt beslissingen.
Uitstekend Onderbouwt zijn mening met verschillende scenario’s. Gaat consequenties van mogelijke beslissingen na. Licht aan zijn omgeving toe op welke feiten zijn oordeel is gebaseerd. Gebruikt juiste en geldige argumenten.
competentie Zelfreflectie: Met input van de omgeving zichzelf een realistisch beeld vormen van zijn persoonlijke eigenschappen en competenties.
Onvoldoende Kan zijn kwaliteiten en valkuilen benoemen. Is niet in staat om zelfstandig invulling te geven aan zijn ontwikkeling.
Goed Vraagt om feedback. Benoemt zijn sterktes en zwaktes en bedenkt zelfstandig leersituaties.
Uitstekend Zoekt actief naar situaties waarin hij zich kan ontwikkelen. Vraagt om feedback en gebruikt dit om zijn doelen bij te stellen.
competentie Zelfstandigheid: Effectief het eigen werk organiseren door het formuleren van doelstellingen en het plannen van activiteiten.
Onvoldoende Moet door zijn omgeving gemotiveerd worden om doelen te realiseren. Kan zijn activiteiten niet plannen. Kan geen eigen acties benoemen om resultaat te boeken.
Goed Plant gemaakte afspraken en organiseert zonder hulp van anderen zijn werk op een efficiënte en effectieve manier. Voert activiteiten op een ordelijke en logische manier uit. Past daar waar nodig zijn plannen aan en stelt doelen bij.
Uitstekend Heeft grip op de organisatie van zijn werk en bewaakt voortgang en resultaat van zijn activiteiten. Initieert activiteiten om zijn doelen te bereiken. Combineert zijn eigen activiteiten met samenhangende activiteiten van anderen.
9 Handleiding bij SLB jaar ¾ Persoonlijk Ontwikkelplan bouwen 1415 kw 3