jaarverslag 2011 UNICEF BelgiE
Visie van UNICEF België Een wereld geschikt voor kinderen en respectvol voor hun rechten. De missie van UNICEF België De bevolking, ondernemingen en overheden in België aansporen om met hun financiële steun en hun stem UNICEF te helpen de levensomstandigheden van kinderen te verbeteren en het respect voor hun rechten te bevorderen.
D2012/5606/04 Foto cover: UNICEF/Shezhad Noorani Eindredactie: Mark Van Bogaert © UNICEF België
2
Papier van verantwoorde herkomst
FSC® CU-COC-812048
Inhoud
UNICEF werkt aan wereld geschikt voor kinderen
4
Samenstelling raad van bestuur
5
Financiële resultaten
6
Campagne ‘Leren Overleven’
10
UNICEF en de rechten van het kind in de wereld
13
UNICEF en de rechten van het kind in België
18
Hoe u UNICEF steunde in 2011
22
Evenementen ten voordele van UNICEF
26
Jaarrekening 2011
29
3
UNICEF werkt aan een wereld geschikt voor kinderen
Dit jaarverslag van UNICEF België geeft u een overzicht van onze activiteiten in 2011 om het welzijn van de kinderen in de wereld te verbeteren en om het respect voor de rechten van ieder kind te bevorderen.
Recht op onderwijs in noodsituaties Van de 67 miljoen kinderen die vandaag niet naar school gaan, leeft de helft in een land dat getroffen is door een natuurramp of door gewapend geweld. Als we het ernstig menen met het recht op onderwijs voor álle kinderen, moeten we in die crisisgebieden dringend investeren in onderwijs. Daarom startte UNICEF België in 2011 een campagne voor het recht op onderwijs in noodsituaties: Leren (over)leven/Project noodschool. Na enkele weken campagne hadden we al meer dan 600.000 euro giften ingezameld en hadden meer dan 10.000 mensen de petitie ondertekend. Privépersonen, bedrijven en vrijwilligers organiseerden allerlei acties om de campagne te ondersteunen. Verschillende overheden maakten extra fondsen vrij voor onderwijsprojecten van UNICEF in de Hoorn van Afrika en in Haïti. De campagne loopt verder tot eind 2013. Verder in dit jaarverslag leest u meer over de campagne. Peters en Meters Het jaarverslag beschrijft ook alle andere activiteiten die we in 2011 opzetten om de rechten van het kind te promoten en om solidariteit voor kinderen te bevorderen. Het aantal Peters en Meters die elke maand een kleine gift overmaken aan UNICEF blijft groeien. Hun bijdrage maakt een wereld van verschil voor kinderen: 1 euro is al genoeg om een kind het basismateriaal te geven om de lagere school te starten. Bovendien zorgen Peters en Meters voor voorspelbaarheid van fondsen. Zo kunnen onze ploegen op het terrein hun ontwikkelingsprogramma’s efficiënter plannen.
Christian Wiener, voorzitter UNICEF België
UNICEF België zette in 2011 zijn pleidooiwerk voor de rechten van het kind verder. Extra aandacht ging naar kinderarmoede, migratie en participatie van kinderen in de samenleving. Samen met zeven andere organisaties zette UNICEF België eind 2011 SOS Opvang op, een uitzonderlijk project om te voorkomen dat kwetsbare kinderen en hun families nog langer op straat moeten overnachten. Sint-Niklaas werd in 2011 de eerste UNICEF-Solidariteitsstad in België. Dit nieuwe concept brengt UNICEF dichter bij de mensen en mobiliseert ze om zich actief in zetten voor het welzijn van kinderen. In één jaar tijd organiseerden sympathisanten en vrijwilligers in Sint-Niklaas meer dan zeventig acties en evenementen. Structurele en noodhulp UNICEF treedt op waar kinderen in nood zijn. We zetten structurele en noodhulpprogramma’s op. UNICEF België mobiliseert steun van privépersonen, bedrijven en overheden. Een speciale vermelding verdient de steun in 2011 van GlaxoSmithKline Biologicals dat voor meer dan 6 miljoen euro vaccins schonk. Of de meer dan 5 miljoen giften van het publiek voor de slachtoffers van ondervoeding in de Hoorn van Afrika in het kader van het Belgische noodhulpconsortium 1212.
Yves Willemot, algemeen directeur UNICEF België
Dit jaarverslag geeft u een gedetailleerd overzicht van de resultaten die we boekten voor kinderen. Het toont dat UNICEF met zijn partners op het terrein het verschil maakt voor kinderen. En dat het publiek, de bedrijven en de overheden in België gevoelig en solidair blijven voor het welzijn van kinderen en het respect voor hun rechten. Gesterkt door deze wetenschap zetten de voltallige ploeg van UNICEF België en de vrijwilligers en sympathisanten enthousiast hun werk verder voor een wereld geschikt voor kinderen.
Yves Willemot Algemeen directeur
4
Christian Wiener Voorzitter
Raad van bestuur 2011
BUREAU EN RAAD VAN BESTUUR
EREVOORZITSTER
Prinses Mathilde van België
VOORZITTER :
Christian Wiener
ONDERVOORZITTERS
Prof. dr. Jacques Prignot
Marc Van Boven
Prof. dr. Eugeen Verhellen
ANDERE LEDEN VAN HET BUREAU
Eddy Boutmans
Hilda Craeybeckx
Nathalie de ’T Serclaes
Claude Katz
LEDEN VAN DE RAAD VAN BESTUUR
BEHEERDERS
Anne-Marie Bigonville
Jean Francis Claerhout
Véronique Culliford
Sabine de Bethune
Ludo De Keulenaer (sinds 12 mei 2011)
Léonard De Vos
Christine Dumoulin
Prof. dr. Philippe Goyens (tot 12 mei 2011)
Ria Heremans-Van Elslande
Isabelle Jortay
René Larsimont
Michel Lejeune
Pierre Van Damme
René Van Den Bosch
Joannes Vanderhaeghe
Jean-Mary Vivier
WAARNEMERS - VERTEGENWOORDIGERS VAN DE REGERINGEN
Marie-Paule Duquesnoy
Johanna Schröder
Jan Vanhee
5
Financiële resultaten Ruim 27 miljoen euro inkomsten in 2011 UNICEF België haalde in 2011 voor 25.004.819,56 euro inkomsten uit fondsenwerving (giften en legaten) en uit de verkoop van kaarten en cadeaus. Daar bovenop kwam nog 2.112.722,03 euro inkomsten uit openbare financiering en 67. 797,44 euro andere diverse inkomsten. UNICEF België zet activiteiten op om het Belgische publiek te informeren over de programma’s van UNICEF voor het welzijn van kinderen en de eerbiediging van hun rechten. Ook onze fondsenwerving hoort bij die activiteiten. Het gaat om oproepen voor giften (direct mail), advertenties, verkoop van wenskaarten en producten van UNICEF, sponsoring, legaten, opbrengst van evenementen enzovoort. In 2011 kwamen de fondsen grotendeels van campagnes, legaten en de verkoop van wenskaarten en producten. Deze activiteiten vertegenwoordigen samen meer dan 90 procent van de totale inkomsten van UNICEF België. Daarnaast kreeg UNICEF overheidssubsidies voor programma’s voor pleidooi en ontwikkelingseducatie in België. Die subsidies kwamen van de federale overheid en van regionale, gemeenschaps- en lokale besturen (voor internationale programma’s en noodhulp en voor pleidooi en ontwikkelingseducatie in België). De diverse inkomsten zijn interesten en diverse terugvorderingen en recuperaties. De jaarlijkse bijdrage van de Belgische federale overheid aan UNICEF Internationaal maakt hiervan geen deel uit (in 2011 ging dat om 37 miljoen euro).
© UNICEF
6
Inkomsten van UNICEF België in 2011 volgens type van bijdrage Subsidie beleidsbeïnvloeding en mondiale vorming (Belgische programma’s) 2% Intresten en diverse inkomsten (minder dan 1%)
Subsidies internationale programma’s noodhulp 6%
Verkoop 1% Giften in natura 23%
Legaten 10%
Giften 58%
2011
Giften
15.779.546,59 €
Legaten
2.701.822,31 €
Verkoop
257.562,90 €
Subsidies internationale programma’s noodhulp Subsidies internationale programma’s
425.000,00 €
1.176.356,85 €
Subsidie beleidsbeïnvloeding en mondiale vorming (Belgische programma’s)
511.365,18 € 20.851.653,83 €
Intresten en diverse inkomsten
78.372,44 €
78.372,44 €
Giften in Natura - Belgische programma’s
47.317,80 €
Giften in Natura - Internationale programma’s
6.207.994,96 €
6.255.312,76 €
Totale inkomsten
27.185.339,03 €
Uitgaven van UNICEF België in 2011 Sociale Mobilisatie Vrijwilligerswerk 2%
Kosten verkoop 1% Administratie 2%
Fondsenwerving 12%
Internationale programma’s voor kinderen 77%
Belgische programma’s voor kinderen 6%
2011
Internationale programma’s voor het welzijn van kinderen en het respect voor hun rechten
14.745.632,26 €
Giften in natura - Internationale programma’s
6.207.994,96 €
Belgische programma’s voor kinderen en kinderrechten
1.636.672,09 €
Giften in natura - Belgische programma’s Fondsenwerving
47.317,80 € 22.637.617,11 € 3.298.756,41 €
Kosten verkoop
187.506,88 €
Sociale Mobilisatie - vrijwilligerswerk
396.777,42 €
Administratie Bestemde fondsen Totale uitgaven
575.195,46 € 4.458.236,17 € 89.485,75 € 27.185.339,03 €
7
© UNICEF/Giacomo Pirozzi
Evolutie van de bijdrage van UNICEF België aan programma’s in de landen van het zuiden 25.000.000
20.000.000
15.000.000
10.000.000
5.000.000
0 1965
1970
1975
1980 1985
1990
1995 2000
2001
2002
2003 2004
2005
2006
2007
2008 2009
2010
Meer dan 20 miljoen euro steun aan kinderen in 155 landen In overeenstemming met zijn missie promoot UNICEF België respect voor de rechten van het kind in ons land en in het buitenland. In 2011 maakte UNICEF België in totaal 20.953.627,22 euro vrij voor de financiering van nood- en ontwikkelingsprogramma’s in 155 landen. UNICEF België ontwikkelde verschillende acties ter promotie en bescherming van de kinderrechten in België en in de wereld in het kader van de Belgische programma’s voor pleidooiwerk en ontwikkelingseducatie UNICEF België is stichtend lid van de VEF (Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving). U hebt recht op informatie. Dat wil zeggen dat we donateurs, medewerkers en personeelsleden minstens één keer per jaar informeren over de bestemming van de ingezamelde fondsen. www.vef-aerf.be U vindt de balans- en resultatenrekening 2011 in de bijlage bij dit jaarverslag. Deze informatie staat ook op www.UNICEF.be of kunt u opvragen bij de Nationale Bank van België.
8
2011
Jaarrapport 2011 Uitgaven 2011 van UNICEF België voor de UNICEF programma’s in de wereld Algemene programma’s van UNICEF in de wereld gesteund door UNICEF België
6.038.188 €
(overleving -vaccinatie, voeding, gezondheid, water en sanering-, onderwijs, Hiv/aids, bescherming en pleidooi in 156 landen) Specifieke programma’s gesteund door UNICEF België
3.295.327 €
Overleving
Wereld
Toegang tot water, hygiëne en sanitaire voorzieningen
436.921 €
Overleving
Wereld
Mazelen en tetanus bij moeders en pasgeborenen uitroeien
18.000 €
Overleving
Democratische Republiek Congo
Dorpen en scholen gesaneerd in Katanga
(Lubumbashi en Haut-Lomami)
Overleving
Pakistan en Democratische Republiek Congo
914.363 €
Versterking van de koelinstalatie voor de vaccinatie van kinderen
270.750 €
Overleving
Madagascar
Tetanus bij moeders en pasgeborenen uitroeien
142.294 €
Overleving
Mali
Toegang tot water, hygiëne en sanitaire voorzieningen in Mopti en Gao 106.609 €
Overleving
Malawi
Toegang tot water, hygiëne en sanitaire voorzieningen i n de Karonga regio 52.040 €
Onderwijs
Wereld
Toegang tot en kwaliteit van het basisonderwijs
(ook specifiek in Rwanda, Brazilië en Bangladesh)
316.143 €
Onderwijs
Haïti
Opbouwen van een onderwijssysteem in Haïti voor alle kinderen
663.988 €
Onderwijs
Burundi
Versterking doeltreffendheid van het basisonderwijs voor alle kinderen
100.000 €
Onderwijs
Democratische Republiek Congo
Basisonderwijs van goede kwaliteit
100.000 €
Onderwijs
Liberia
Verbetering van het onderwijs
100.000 €
Onderwijs
India
Kwaliteitsvol onderwijs voor alle kinderen, zonder discriminatie
31.978 €
Bescherming India en China
Kinderen beschermen tegen geweld, uitbuiting en misbruik
35.391 €
Bescherming Madagascar en Mexico
Kinderen beschermen tegen geweld, uitbuiting en misbruik
3.536 €
Hiv/aids
Vechten tegen Hiv/aids in het kader van de gezondheidsdagen
3.314 €
Noodhulp programma’s gesteund door UNICEF België
5.201.129 €
Burkina Faso
Noodhulp
Wereld
Bijstand tijdens humanitaire crisissen
Noodhulp
Hoorn van Afrika
Bijstand in de voedingsbehoeftes van kinderen tijdens de voedselcrisis
in Somalië, Ethiopië, Kenia en Djibouti
Noodhulp
Bijstand voor vrouwen en kinderen getroffen door
Pakistan
de overstromingen van 2010
Noodhulp
Bijstand in water en hygiëne voor de slachtoffers van de
Benin
5.313 € 4.209.994 € 813.785 €
overstromingen van 2010
145.909 €
Noodhulp
Libië
Bijstand voor vrouwen en kinderen getroffen door de politieke crisis
17.036 €
Noodhulp
Tsjaad
Bijstand voor ondervoede kinderen
9.091 €
Schenking in natura van UNICEF België
6.207.995 €
Overleving
Vaccinatie van kinderen tegen het rotavirus
6.207.995 €
Internationale programma’s - begeleiding en follow up
210.968 €
Zuid-Sudan
Totaal van de uitgaven 2011 voor de UNICEF programma’s in de wereld
20.953.607 €
9
Campagne Leren (over)leven: doelstellingen bereikt Wereldwijd gaan zo’n 67 miljoen kinderen niet naar school. De meeste van die kinderen leven in landen die getroffen werden door conflicten of natuurrampen. Toch hebben ze dezelfde rechten als andere kinderen, inclusief het recht op onderwijs. Als we in het kader van de millenniumdoelstellingen willen slagen in de uitdaging om basisonderwijs te bieden aan alle kinderen ter wereld, dan moet onderwijs een vooraanstaande plaats krijgen in noodhulpstrategieën. Daarom lanceerde UNICEF België op 5 oktober 2011 de campagne ‘Leren (over)leven/Project noodschool’. De campagne loopt drie jaar. In het eerste jaar bereikten we alle doelstellingen.
2 in plaats van 4 procent De internationale gemeenschap heeft het belang van onderwijs in noodsituaties lang onvoldoende erkend. In de meeste humanitaire interventies is onderwijs nog altijd geen topprioriteit. Sinds 2006 groeit het besef dat het gebrek aan financiering voor onderwijs een cruciaal obstakel vormt om het brede welzijn van de bevolking in noodgebieden te verzekeren. Toch blijft het erg moeilijk om genoeg werkingsmiddelen te voorzien voor onderwijs in noodsituaties. Van de elf sectoren in de humanitaire hulpverlening kan alleen ontmijning op minder geld rekenen dan onderwijs.
© UNICEF/Holt
10
De laatste jaren boekten we duidelijk vooruitgang, en ook de Belgische ontwikkelingssamenwerking bleef niet bij de pakken zitten. Maar we zijn er nog lang niet. Naar onderwijs gaat gemiddeld zo’n 2 procent van het budget voor humanitaire hulp. Volgens deskundigen is minstens het dubbele nodig. Geruststellend kader Een oorlog of een natuurramp mag de school voor kinderen niet op ‘pauze’ zetten. Het is onaanvaardbaar dat kinderen op vrede of wederopbouw moeten wachten om onderwijs te krijgen. Als kinderen geen onderwijs of bescherming krijgen, hypothekeert dat niet alleen hun kindertijd, maar ook hun toekomst en die van hun land. In de klas kunnen kinderen hun schooljaar redden dat zo bruusk onderbroken werd door het noodlot. Zelfs al is die klas soms maar tijdelijk opgezet, met de weinige middelen die voorhanden zijn. Behalve rekenen, lezen en schrijven leren ze op school ook andere dingen die van vitaal belang zijn in precaire situaties: denk maar aan de basisregels voor hygiëne of aan maatregelen om ziekte of geweld te voorkomen. De school biedt ook een geruststellend kader dat de dagelijkse regelmaat opnieuw introduceert in het leven van kinderen en de deur naar de toekomst weer opent. Scholen kunnen de meest getraumatiseerde kinderen gemakkelijker identificeren en psychosociale bijstand geven. Daar wordt het kind, zijn familie én de gemeenschap beter van.
UNICEF is permanent actief in meer dan 150 landen en treedt vrijwel onmiddellijk op in noodsituaties, waar ook ter wereld. In 2010 gebeurde dat in maar liefst 290 humanitaire crisissituaties in 98 verschillende landen. Naast andere interventies die gericht zijn op het overleven van kinderen, coördineert UNICEF samen met de ngo Save the Children sinds 2005 de operaties voor een snelle terugkeer naar school. Binnen 72 uur na het uitbreken van een noodsituatie willen UNICEF en zijn partners altijd in staat zijn kinderen bij te staan die uit hun lood geslagen zijn door de gebeurtenissen. Hun herstel verloopt sneller en efficiënter als ze terug naar school kunnen. Al onze diensten schaarden zich als één blok achter de campagne ‘Leren (over) leven/Project noodschool’, die UNICEF België op 5 oktober 2011 lanceerde: de afdelingen voor fondsenwerving, onderwijs, sociale mobilisering, pleitbezorging en de internationale programma’s, ondersteund door de dienst communicatie en de administratie. Aan het eind van het eerste luik van de campagne, ontwikkeld in samenwerking met onze partner, communicatiebureau TBWA, waren alle drie de doelstellingen bereikt. Doelstelling 1 – Het grote publiek informeren en sensibiliseren: bereikt ! De campagne kon al van bij de lancering op 5 oktober meteen op veel media-aandacht rekenen. Dat lag ook
© UNICEF België / Rudi Decort
op zoals de tenten die we op het terrein gebruiken. We nodigden de bezoekers twintig dagen na elkaar uit om de lessen mee te volgen, op basis van beelden die we opgenomen hadden in een kamp voor Ivoriaanse vluchtelingen in Liberia. Alsof je er echt bij was. In acht andere stations sensibiliseerden we reizigers over het belang van onderwijs in noodsituaties. Voorbijgangers kregen een blauw krijtje in de handen gestopt en konden de petitie ‘Project noodschool’ ondertekenen. Deze en andere initiatieven van onze vrijwilligers en partners zorgden ervoor dat we ook onze tweede doelstelling haalden. Doelstelling 2 – Invloed uitoefenen op de overheid: bereikt ! We hoopten tienduizend handtekeningen te verzamelen tegen het eind van het eerste campagnejaar. Daar kwamen we vlot bovenuit. We verzamelden de
handtekeningen op genummerde tabellen op straat, in stations en via onze website. Elke nieuwe handtekening was goed voor een extra blauw krijtje op de kaart van België op onze site. Zo kleurde België helemaal UNICEFblauw. De ondertekenaar kon vrijblijvend zijn foto en naam posten op onze website, wat voor een sneeuwbaleffect zorgde op Facebook en Twitter. Tegen eind 2013 willen we honderdduizend handtekeningen verzameld hebben. Daarmee kunnen we onze roep voor meer aandacht voor onderwijs in noodsituaties meer kracht bijzetten bij onze politieke leiders. Ondertussen startten we ook al met politici te sensibiliseren (zie kader). Doelstelling 3 – 600.000 euro ophalen: overtroffen ! Onze fondsenwerving met de steun van onze vrijwilligers en partners leverde maar liefst 661.607 euro op: 10 procent meer dan we gehoopt hadden. Met het ingezamelde geld financieren we ons programma ‘Onderwijs in noodsituaties’ in drie partnerlanden: Burundi, Haïti en de Democratische Republiek Congo (zie pagina 13 – Internationale programma’s). De vrijgevigheid van het grote publiek en van de bedrijven gaat zich concreet vertalen in schooltjes met het kwaliteitslabel ‘Scholen Vrienden van de Kinderen’, in ‘school in een doos’-pakketten
© UNICEF België
aan de medewerking van beroemdheden zoals onze ambassadeurs zangeres Axelle Red, tenniskampioene Justine Henin, begrotingsminister Olivier Chastel, poolreizigers Alain Hubert en Dixie Dansercoer, Brussels schepen Fouiza Hariche en directeur-generaal Anthony Lake van UNICEF. Ook de originaliteit speelde allicht een rol: Pal tegenover het Centraal Station zetten we een schooltent
en in semipermanente schooltjes in noodsituaties. Einde is nog niet in zicht ‘Project noodschool’, het luik pleitbezorging van de campagne ‘Leren (over)leven’ gaat verder in 2012 en 2013.1 De nieuwe jaarcampagne focust ook op andere moeilijkheden die de meest kwetsbare kinderen ondervinden voor hun toegang tot onderwijs. Afspraak op 5 oktober 2012. U kunt de petitie nog altijd ondertekenen op www. noodschool.be of op een van de lokale evenementen die onze vrijwilligers en partners organiseren.
1
26 oktober 2011 : Parlementairen aan zet! Interparlementaire ontmoeting Kinderrechten? De Senaat werd op 26 oktober 2011 het toneel van een interparlementaire zitting waarop UNICEF vertegenwoordigd werd door Mohamed Fall, onze onderwijscoördinator in Haïti. Het doel van de ontmoeting was volksvertegenwoordigers en senatoren sensibiliseren voor de problematiek, zodat ze in het parlement werk zouden maken van de erkenning van het recht op onderwijs als essentieel onderdeel van humanitaire interventies bij conflicten en natuurrampen. Mohamed Fall vertelde de parlementsleden over zijn jarenlange terreinervaring in Afghanistan na de val van de Taliban, in Banda Atjeh (Indonesië) in de nasleep van de tsunami en in de
Democratische Republiek Congo, waar de bevolking permanent in een noodsituatie leeft. De zitting focuste vooral op de tien aanbevelingen van UNICEF België: onder andere onderwijs opnemen in de humanitaire interventiestrategieën en minstens 4 procent van het budget opzij zetten voor humanitaire hulp voor onderwijs, afhankelijk van de noden die opduiken. Het engagement van de parlementsleden betekent een meerwaarde voor de beweging, die UNICEF België in gang zette en die onze politieke leiders ertoe moet aanzetten om meer structurele en flexibele fondsen vrij te maken voor onderwijs in noodsituaties.
11
©©UNICEF/Taha UNICEF /Taha
12
UNICEF en de rechten van het kind in de wereld De bijdrage van UNICEF België aan de inspanningen van UNICEF voor de rechten van het kind wereldwijd liep in 2011 op tot 20.953.607 euro (giften in natura inbegrepen). 29 procent van die fondsen dienden om de programma’s van UNICEF te ondersteunen. De andere inkomsten zijn verdeeld over de 155 landen waar UNICEF actief is en in verhouding tot de behoeften van het kind in elk van deze landen. 14,9 miljoen euro wezen we onmiddellijk toe aan noodprogramma’s en specifieke ontwikkelingsprogramma’s van UNICEF.
In elk land definieert UNICEF zijn doelstellingen op grond van de noden van de kinderen. De organisatie beroept zich op het internationale kinderrechtenverdrag, op het engagement van de internationale gemeenschap voor de millenniumdoelen en op de beleidslijnen en strategieën van de landen zelf. Deze vijf actiethema’s zijn prioritair voor het kind: • Onder overleving en ontwikkeling van het kind vallen alle interventies van UNICEF om kindersterfte terug te dringen. De programma’s zorgen voor toegang tot alle diensten die de fysieke gezondheid en de ontwikkeling van de jongste kinderen garanderen: zuigelingenzorg, vaccinatie, voeding, toegang tot water en sanering, moederlijke zorg. • De programma’s voor de bescherming van het kind bieden een antwoord op geweld, uitbuiting en misbruik van kinderen. Deze programma’s richten zich op kinderen die hier onmiddellijk mee te maken krijgen, kinderen die – in strijd met de wet – leven zonder ouderlijke bescherming of die ingezet worden bij gewapende conflicten. • Kleuter- en basisonderwijs en gendergelijkheid zijn basisrechten. UNICEF ontwikkelt programma’s voor kwaliteitsvol basisonderwijs voor alle kinderen door de gelijkheid tussen jongens en meisjes te onderstrepen en verschillen weg te werken.
• In de strijd tegen hiv/aids is UNICEF betrokken bij een campagne rond vier thema’s: toegang tot kindergeneeskunde, preventie van besmetting tussen moeder en kind, preventie bij adolescenten en bescherming van getroffen kinderen. • De acties op deze vier domeinen zijn niet genoeg om de noden van alle kinderen in een land te dekken. De analyse van beleidslijnen en de oprichting van partnerschappen door UNICEF maakt het mogelijk de staat, politici met beslissingsbevoegdheid, gemeenschappen, het middenveld, de privésector en geldschieters van internationale fondsen te betrekken bij de verbetering van het naleven van de rechten van het kind. UNICEF vervult een rol als hefboom om de initiatieven en de doeltreffende praktijken voor ontwikkeling te verspreiden.
van de kinderen. Onze onafhankelijkheid hangt natuurlijk ook af van de algemene inkomsten* die schenkers ons elk jaar geven. In 2011 verzamelde UNICEF België 6,04 miljoen giften die niet bestemd waren voor een bepaalde actie. Dankzij deze fondsen zonder beperking in gebruik, kon UNICEF zijn activiteiten ontwikkelen in 155 landen met het oog op de belangrijkste noden op het terrein. Met het andere deel van de giften (71%) kon UNICEF België in 2011 een antwoord bieden op noodsituaties zoals rampen, epidemieën en conflicten (5,2 miljoen euro). In bepaalde landen ondersteunden we met dat geld ook ontwikkelingsprogramma’s (9,5 miljoen euro) (zie de tabel op pagina 9).
Om deze uitdagingen aan te gaan, werkt UNICEF nauw samen met de overheden in 155 landen, met religieuze bewegingen en het middenveld, met ondernemingen, lokale bevolking en de kinderen zelf. Om zijn doelstellingen te bereiken, moet UNICEF zo flexibel en onafhankelijk mogelijk beschikken over fondsen. Alleen dan kunnen we onze acties aanpassen aan een veranderde situatie, aan een epidemie die plots losbreekt, aan nieuwe doeltreffende methoden, aan nieuwe wetten, politieke veranderingen, operationele problemen. Daarop kunnen inspelen bepaalt de doeltreffendheid en de impact van onze acties op het welzijn
© UNICEF/Giacomo Pirozzi
Inleiding
Algemene en regelmatige inkomsten zijn giften aan UNICEF zonder beperking voor het gebruik ervan. Elke specifieke gift om een land of een activiteit te ondersteunen, houdt een beperking in: met die giften kunnen we niet zomaar flexibel omspringen. Het zijn dus geen algemene inkomsten.
*
13
Uitgaven 2011 van UNICEF volgens actiethema (2.617 miljoen euro)
Hiv/aids en kinderen 4%
Andere 3%
Bescherming van het kind tegen geweld en misbruiken 10% Pleidooiwerk en partnerschappen voor kinderrechten 10%
Basisonderwijs en gendergelijkheid 21%
Overleving en ontwikkeling van het jonge kind 52%
Zowel in noodsituaties als in een stabiele context spitst UNICEF zijn doelstellingen toe op vijf actiethema’s. De verdeling van de uitgaven tussen die actiethema’s onderling blijft al enkele jaren stabiel. Wat in onze activiteiten vooral opvalt, is het belang van het thema overleving en ontwikkeling van het jonge kind (meer dan 50%). Daarin spelen verschillende elementen een rol. Er zit een brede waaier aan activiteiten in die vaak de basis zijn om andere sectoren te verbeteren, zoals onderwijs, bescherming of de strijd tegen hiv/aids.
• Pakistan moet meer vaccins opslaan om de immunisering van kinderen te garanderen. UNICEF verving 16 koelkasten door speciale koelkasten. We installeerden 7 koelkasten op zonne-energie en versterkten 40 vaccinatiecentra waarvan 395 mobiele teams afhangen. • De koelinstallatie in de Democratische Republiek Congo kreeg aandacht van teams om de vaccinatie van 660.000 kinderen mogelijk te maken. • 20 scholen uit de buitenwijken van Lubumbashi werden gerenoveerd in het kader van het programma ‘Gesaneerde dorpen en scholen’. 13.800 Congolese leerlingen hebben nu water, latrines en schoolbrigades om te waken over hun gezondheid. De kinderen ‘exporteren’ de aangeleerde praktijken naar huis of naar hun hele dorp.
Uitgaven 2011 van UNICEF per regio (2.617 miljoen euro) Centraal- en Oost-Europa en ex-sovjetstaten 3%
Interregionaal 4%
Midden-Oosten en Noord-Afrika 4% Latijns-Amerika en de Caraïben 8%
Azië 24% Sub-Sahara Afrika 57%
In vergelijking met 2010 verminderden onze uitgaven voor het Midden-Oosten en Noord-Afrika met 5 procent, terwijl die voor Latijns-Amerika en de Caraïben met 4 procent toenamen. Naar Azië en Sub-Sahara Afrika blijft 80 procent van de uitgaven gaan. Dat weerspiegelt de moeilijke situatie van kinderen in deze delen van de wereld.
Vooruitgang in overleving en ontwikkeling van het jonge kind
14
overheden van de landen de strijd tegen ondervoeding op in hun actieplannen en budgetten. Plus localement : • Door de bouw van 30 waterputten en de sensibilisering en opleiding in 100 dorpen krijgen 25.000 personen in Malawi vandaag toegang tot water en is de kindersterfte onder 5 jaar verminderd. • Ongeveer 8.700 personen in de regio Mopti en Gao kregen nieuwe waterpunten en onderricht rond hygiëne en waterbeheer.
© UNICEF/Mali
Elke dag sterven er 20.860 baby’s, peuters en kleuters vóór hun vijfde verjaardag. In hun strijd daartegen behaalden UNICEF en zijn partners enkele overwinningen: Wereldwijd zijn nu een miljard kinderen gevaccineerd tegen polio en konden er 2,3 miljard vaccins geproduceerd worden. Daarnaast namen 50 landen de dagen van de gezondheid van het kind aan. Resultaat: 300 miljoen kinderen werden verzorgd en beschermd met vaccinaties, ontsmettingen, en door vitamine A en muskietennetten met insecticiden uit te delen. Daarnaast nam 60 procent van de
Millenniumdoel nummer 2 voorziet dat 67 miljoen kinderen die geen basisonderwijs krijgen vanaf 2015 naar school gaan. Zelfs al blijven de uitdagingen immens, de vooruitgang is zichtbaar. 8,5 miljoen kinderen konden les volgen in tijdelijke scholen toen een ramp hun regio teisterde. 85 landen hebben strategische plannen om de toegang tot en de kwaliteit van het basisonderwijs te verbeteren. UNICEF promoot ook het aansporen van jonge kinderen om later beter te kunnen leren in het basisonderwijs. Vier nieuwe landen zetten een beleid op voor onderwijs aan de kleinste kinderen en sloten zich zo aan bij een groep van 61 landen in dezelfde situatie. Ook op het niveau van de landen zijn de resultaten stimulerend: • In India beïnvloedde en ondersteunde UNICEF de overheid voor betere kwaliteit en sociale integratie in het onderwijssysteem, vooral voor de armste bevolking, de uitgestotenen en de etnische en religieuze minderheden. • Meer dan 36.000 Ivoriaanse en Liberiaanse kinderen konden terug naar school in kampen in Liberia. • Twee jaar na de zware aardbeving in Haïti zijn 193 semipermanente scholen gebouwd die 80.000 kinderen in vier departementen verwelkomen.
• In Haïti neemt het ministerie van Onderwijs met kennis van zaken beslissingen dankzij de nieuwe schoolinventarisatie die UNICEF ondersteunde (de laatste dateerde van 2003). • In de Congolese Evenaarsprovincie hebben 700 leerlingen uit het basisonderwijs 2.800 kinderen uit de kleuterklas begeleid om hun slaagkansen in het basisonderwijs te verhogen. Het pilootproject maakt het voor UNICEF mogelijk om eenvoudige, goedkope en doeltreffende strategieën uit te dokteren die regeringen en andere partners op grotere schaal kunnen verspreiden. • Naast materiële beschouwingen is de betrokkenheid van de ouders en de gemeenschap belangrijk om de doelstelling onderwijs voor iedereen te bereiken. In het kader van deze logica leidde UNICEF twintig leden op van de nationale commissie ‘Education pour tous’ in Burundi. Die twintig mensen hebben op hun beurt 117 facilitators op provinciaal niveau opgeleid die zelf 1.127 lokale notabelen trainden die verantwoordelijk zijn voor de mobilisatie. In de provincies hebben vier op vijf van de 7-jarige kinderen en 12.526 ‘te oude’ kinderen zich ingeschreven voor het eerste jaar basisonderwijs. Uiteindelijk zijn 9.135 kinderen teruggekeerd naar school.
Vooruitgang voor kinderen die het slachtoffer zijn van geweld, uitbuiting en misbruik Geweld en misbruik zijn vaak verborgen en moeilijk te meten. Enkele schattingen: 150 miljoen kinderen van 5 tot 14 jaar werken. 143 miljoen kinderen zijn wees (of missen minstens één van hun ouders). 64 miljoen vrouwen van 20 tot 24 jaar zijn getrouwd toen ze nog geen 18 waren. 2 miljoen kinderen worden ingezet in prostitutie en pornografie. In het kader van deze geweldplegingen wil UNICEF met zijn partners in elk land een beschermende omgeving voor alle kinderen opbouwen. Daarom hebben we 99 landen ondersteund om deze bescherming op te nemen in hun nationale wetgeving en in het politieke beleid. UNICEF blijft de voortzetting daarvan in 131 landen bijstaan.
© UNICEF/Giacomo Pirozzi
Vooruitgang voor basisonderwijs en gendergelijkheid
Dankzij het lobbywerk van UNICEF en zijn partners hebben 15 Afrikaanse landen genitale verminking bij vrouwen verboden.
© UNICEF/
Het eerste wat nodig is om een kind te kunnen beschermen, is de registratie van kinderen vanaf de geboorte. De actie om die registratie te promoten, zorgde in 2011 voor de registratie van 13 miljoen baby’s. Op kleinere schaal ondersteunde UNICEF actief de nationale campagne voor de registratie van geboortes in Liberia: 30.000 kinderen van 0 tot 13 jaar kregen in hun dorp onmiddellijk een geboorteakte dankzij de opleiding van iemand van de gemeente om de administratie op lokaal niveau te vertegenwoordigen. De nieuwe geboorteaktes geven kinderen toegang tot basisdiensten zoals school en gezondheidscentra.
15
Hiv/aids treft alle leeftijden, vooral kinderen: 260.000 kinderen jonger dan 15 jaar sterven elk jaar aan de gevolgen van aids. Elke dag worden er 260.000 baby’s met hiv geboren. En 16,6 miljoen kinderen verloren minstens een van hun ouders aan aids.
Om te strijden tegen hiv, financiert UNICEF de aankoop van de meeste geneesmiddelen. Daarvoor gaf UNICEF ondertussen al zo’n 100 miljoen dollar uit.
© UNICEF/Olivier Asselin
In één jaar en dankzij betere voorlichting heeft een kwart van de zwangere vrouwen in landen met een gemiddeld en laag inkomen een screening ondergaan. In 27 landen ging het om 80 procent van de zwangere vrouwen. UNICEF verbeterde wereldwijd ook de diensten op het gebied van hiv/aids in ongeveer
20.000 ziekenhuizen om de overdracht van het virus van moeder op baby te verminderen. De kennis van de ziekte en de communicatiemiddelen zijn duidelijk verbeterd. Vandaag is 35 procent van de personen tussen 15 en 24 jaar correct geïnformeerd. Daardoor vermindert nu wereldwijd het aantal jongeren uit die leeftijdsklasse met hiv.
Vooruitgang in partnerschappen voor kinderen De Wereldbank schat dat een daling van 1 procent van de economische wereldgroei leidt tot het overlijden van 40.000 extra kinderen als we ze geen speciale aandacht geven. Het is dus belangrijk dat UNICEF samenwerkt met andere partners om de gevolgen van de huidige economische wereldcrisis te voorkomen. Met die samenwerking proberen we de levensomstandigheden voor alle kinderen in de armste landen te verbeteren.
16
UNICEF analyseerde de situatie van kinderen in 91 landen (vooral met aandacht voor de zwaksten) om te beschikken over noodzakelijke elementen voor pleidooiwerk bij grote internationale kredietverschaffers en regeringen. Daarnaast controleerden we de sociale investeringen in vrouwen en kinderen in de begrotingen van 95 landen.
© UNICEF/Giacomo Pirozzi
Vooruitgang voor kinderen in de strijd tegen hiv/aids
Op het terrein testte UNICEF verschillende vernieuwende strategieën. Die stelden we ook voor aan partners bij de overheid en uit de privésector, om de mogelijkheid te onderzoeken om die strategieën te integreren in andere zones en op een grotere schaal. We maakten kostenbatenanalyses die we verspreidden op nationale en internationale ontmoetingen. De internationale conferentie in Busan over de doeltreffendheid van hulp was belangrijk om kinderrechten op de politieke agenda te krijgen. Van 29 november tot 1 december 2011 kwamen ministers uit de hele wereld, afgevaardigden van ontwikkelings- en donorlanden, regeringsvertegenwoordigers, parlementsleden en vertegenwoordigers van organisaties uit het middenveld en uit de privésector samen voor het vierde High Level Forum on Aid Effectiveness in Busan, Zuid-Korea. UNICEF maakte van de top gebruik om een rapport over ‘doeltreffendheid van hulp bij ontwikkelingsbeleid en kinderen’ te verspreiden onder de deelnemers en de parlementsleden. Deze analyses wakkeren reflectie aan over de doeltreffendheid van ontwikkelingshulp. Nog een voorbeeld: in een land als Haïti werkte UNICEF nauw samen met het ministerie van Onderwijs om de financiële behoeften te definiëren voor gratis onderwijs voor iedereen. Die analyses maken het mogelijk reflectie aan te moedigen in gesprekken tussen kredietverschaffers van de internationale gemeenschap. Jongeren in 27 landen lieten direct hun stem horen over de rechten van het kind in hun context, via een verslag aan het Comité voor de Rechten van het Kind in Genève. In België concretiseerden deze partnerschappen zich in het kader van talrijke ontmoetingen met de Belgische overheid en platformen om leidende figuren uit de regering en daarbuiten samen te brengen.
Vooruitgang voor kinderen in noodsituaties
Een ander Belgisch platform in de onderwijssector is Educaid.be. Opzet is informatie ter beschikking stellen voor mensen en organisaties van de Belgische ontwikkelingssamenwerking zodat zij hun activiteiten beter op elkaar kunnen afstemmen. UNICEF België draagt al vanaf het begin in 2010 bij en blijft bij zijn leden de aandacht vestigen op het belang van kinderrechten. Bovendien werkte UNICEF België op 6 december 2011 actief mee aan de door Educaid.be georganiseerde internationale conferentie ‘Ontwikkelingssamenwerking in de onderwijssector: trends en uitdagingen vanuit internationaal en Belgisch perspectief’. Een andere belangrijke speler voor kinderrechten is de coalitie ‘De Tijd Loopt’ van 11.11.11, de Vlaamse Noord-Zuidbeweging. Deze coalitie doet er alles aan om de publieke opinie in België te sensibiliseren over de millenniumdoelstellingen en vraagt de overheid om dit hoog op de politieke agenda te zetten zodat we de doelstellingen tegen 2015 bereiken. UNICEF België deed op 15 september mee aan de jaarlijkse actiedag van ‘De Tijd Loopt’. Het ideale moment om de balans van de ontwikkelingsdoelen voor het nieuwe millennium op te maken en aanbevelingen te richten aan de politieke verantwoordelijken in ons land.
Het vermogen van UNICEF om te voldoen aan dringende behoeften van kinderen en hun families werd al vanaf de eerste dagen van 2011 op de proef gesteld. Door het verkiezingsgeweld in Ivoorkust in november 2010 verhuisden begin 2011 zo’n miljoen mensen. Door de schade aan de infrastructuur en de degradatie van de scholen stortten voor nog meer kinderen de beschermingsinstellingen in. Midden 2011 trof een uitzonderlijke hongersnood in de Hoorn van Afrika (Somalië, Ethiopië, Kenia en Djibouti) meer dan 13 miljoen mensen. In Somalië gingen tienduizenden kinderen dood. In oktober 2011 werden nog eens 750.000 andere kinderen acuut bedreigd.
ondervoede kinderen werden behandeld. Daarnaast kregen meer dan 19 miljoen vrouwen en kinderen doelgerichte voeding. Meer dan 16 miljoen mensen kregen toegang tot sanitaire voorzieningen en drinkbaar water. Schuilplaatsen en niet-voedinggerelateerde producten werden verdeeld onder ongeveer 2,3 miljoen gezinnen. Ongeveer 4 miljoen kinderen kregen noodonderwijs en meer dan 920.000 deden een beroep op beschermingsdiensten. Samen met verschillende partners heeft UNICEF zijn interventies voortgezet voor drinkwater, sanering en hygiëne, voeding, onderwijs en kinderbescherming.
© UNICEF/Horn
Gestimuleerd door UNICEF België, Plan België en ECPAT België – de internationale ngo tegen kinderprostitutie, kinderpornografie en kinderhandel – is in 2007 het Platform ‘Kinderrechten in ontwikkelingssamenwerking’ opgericht om verschillende ngo’s, specialisten in ontwikkelingssamenwerking, onderzoekscentra en onafhankelijke experten te ondersteunen. Het platform streeft ernaar dat de mobilisatie voor kinderrechten zich niet beperkt tot voorstellen om wetten rond ontwikkelingssamenwerking te veranderen, maar zich vertaalt in prioritaire handelingen voor kinderen en hun rechten. UNICEF België is sinds september 2009 verantwoordelijk voor het secretariaat en blijft met het oog op de realisatie van de millenniumdoelstellingen de aandacht vestigen op het belang van kinderrechten.
In Pakistan werden de provincies Sindh en Balutchistan in augustus 2011 geteisterd door zware overstromingen. Die troffen meer dan 5 miljoen mensen. Veel mensen werden verplicht hun huizen te verlaten. En in de overstroomde zones ontstond er ernstige voedselonzekerheid. De golf van oproer en politieke veranderingen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika veroorzaakte een algemene toestand van geweld in Libië. Syrië, Tunesië, Egypte en Jemen. Daardoor ontstonden er dringende humanitaire behoeften. In de eerste helft van 2011 zijn meer dan 900.000 mensen uit Libië gevlucht, vooral naar Egypte en Tunesië. UNICEF stond klaar op het terrein dankzij een belangrijke opwelling van solidariteit in België voor de Hoorn van Afrika in het kader van een actie van het Belgisch Consortium voor Noodsituaties (“Stop de Honger in Oost-Afrika 1212”) waar UNICEF België deel van uitmaakt. Maar ook voor andere crisissituaties kon UNICEF België op steun en aandacht rekenen. In totaal kregen 36 miljoen kinderen vitamine A. Ze werden gevaccineerd en kregen wormverdrijvende middelen toegediend in noodsituaties in alle continenten. Minstens 1,2 miljoen ernstig
Enkele resultaten van acties na een ramp of een crisis: • In de Hoorn van Afrika werden meer dan 120.000 kinderen behandeld tegen ernstige ondervoeding. Minstens 1,2 miljoen kinderen werden gevaccineerd tegen de mazelen en 2,2 miljoen mensen kregen toegang tot drinkwater. Ongeveer 50.000 kinderen maakten gebruik van kindvriendelijke ruimtes of andere beveiligde zones. • In Tunesië, Egypte en Libië heeft UNICEF zowel voorzien in materiële steun voor water, hygiëne, sanering, gezondheid en voeding als in als psychosociale en educatieve ondersteuning. We zorgden ook voor bescherming en gezinshereniging voor kinderen die gescheiden waren van hun families. • Na de overstromingen in de zomer van 2010 in Benin verdeelde UNICEF hygiënekits onder de getroffen families en stelden we sanitaire installaties en waterpunten weer in werking. Daarnaast voerden we sensibiliseringscampagnes voor de gemeenschappen rond hygiëne en water. • In Pakistan kon UNICEF na de overstromingen van 2010 en 2011 families ondersteunen om terug te keren naar hun regio. Daarnaast volgden 96.700 kinderen les in tijdelijke scholen.
17
UNICEF en de rechten van het kind in België UNICEF zet zich ook in voor kinderen in België
UNICEF België pleit er bij verschillende overheden en parlementen in ons land voor om van de rechten van alle kinderen een beleidsprioriteit te maken. Die taak vloeit voort uit het mandaat dat UNICEF van de VN kreeg in het kinderrechtenverdrag (1989).
Wat we doen? In het kader van zijn ‘What Do You Think?’-project, legt UNICEF België het oor te luisteren bij de meest kwetsbare kinderen van ons land en maken we hun aanbevelingen over aan het hoogste niveau. Sinds 1999 lieten we de stem horen van kinderen in migratie, in pediatrische en psychiatrische ziekenhuizen, van kinderen met een handicap, kinderen in instellingen en andere maatschappelijk kwetsbare kinderen. We staan in regelmatig contact met parlementsleden, ministeriële kabinetten, ministers en administraties. We informeren ze over de situaties die ons zorgwekkend lijken in België. We roepen ze op om over te gaan tot actie. We roepen ze op om nieuwe wetten aan te nemen, nieuwe mensenrechteninstrumenten te ratificeren en te hanteren, strategieën en plannen uit te werken voor kinderen. We roepen ze op om de impact na te gaan van politieke beslissingen op kinderen, om gegevens te verzamelen over de leefsituatie van de meest kwetsbare kinderen en hun gezinnen, en om genoeg geld te voorzien voor beleid dat met kinderen te maken heeft.
© UNICEF België
Samenwerken is de kern van de strategie van UNICEF in België UNICEF België werkt samen met verschillende nietgouvernementele, onafhankelijke of gouvernementele organisaties: de Vlaamse Kinderrechtencoalitie en de Coordination des ONG pour les droits de l’enfant (die zo’n 39 kinderrechten-ngo’s samenbrengen), het Vlaams Kinderrechtencommissariaat en zijn Franstalige collega le Délégué général aux droits de l’enfant, de Nationale Commissie voor de Rechten van het Kind, de Reflectiegroep Kinderrechten- en jeugdbeleid van de Vlaamse Overheid en de Groupe de suivi de l’Observatoire de l’Enfance, de la Jeunesse et de l’Aide à la jeunesse en Communauté française. In 2011 werkte UNICEF België in het kader van de opvangcrisis ook samen in een consortium met acht andere organisaties, SOS Opvang.
Het ‘What Do You Think’-project vraagt aandacht voor de meest kwetsbare kinderen in eigen land.
18
Geboekte vooruitgang in 2011 Jongeren aan het woord Bedoeling is de lat hoog te leggen voor het respect van de rechten van de meest kwetsbare kinderen in België en ze een centrale plaats te geven op de politieke agenda’s.
Vooruitgang: meer aandacht voor kinderarmoede in België In de Human Development Index staat ons land op de 18e plaats. Toch leeft in ons land één kind op vijf in armoede. Al helemaal onrechtvaardig is dat die armoede en sociale uitsluiting kinderen ook slachtoffer maakt van discriminatie of pesterijen op school. Het is een onrecht dat ouders in ons land gezondheidszorg moeten uitstellen om hun kinderen eten te kunnen geven. Het is een onrecht dat kinderen de prijs moeten betalen van een economische crisis waarvoor ze geen enkele verantwoordelijkheid dragen.
De stem laten horen van kinderen in armoede Het ‘What Do You Think?’-project van UNICEF België laat de stem van kinderen en jongeren horen op het hoogste niveau om ze zo vat te laten krijgen op hun toekomst. Sinds 2009 legt het project het oor te luisteren bij kinderen en jongeren die geraakt zijn door armoede. In 2011 droegen we hun meningen en voorstellen uit rond onderwijs en werk.
“Mijn droom is om bij de spoorweg te werken, maar die wereld is niet gemaakt voor mensen met autisme of uit het buso. Ik heb drie keer gesolliciteerd bij de spoorwegen, bij B-Clean en voor andere laaggeschoolde jobs. Maar ik werd nooit aangenomen. Soms zetten ze me wel op de wachtlijst maar daar kwam achteraf nooit meer iets van.” “Door de grote klassen hebben leerkrachten minder tijd en kunnen ze geen aangepaste hulp bieden aan leerlingen met persoonlijke problemen. Daardoor worden jongeren schoolmoe en haken ze af nog vóór ze hun diploma halen. Dat is een serieus probleem waar niet naar gekeken wordt.” “Ik had helemaal alleen een vloer gelegd en de baas zei: ‘Gij hebt dat bangelijk goed gedaan, gij. Die vloer is perfect gelegd.’ Dat doet iets met je. Eindelijk: ik ben toch in iets goed.”
Beleidsmakers beïnvloeden In 2010 was UNICEF België van dichtbij betrokken bij de Europese Conferentie over kinderarmoede en bij de uitwerking van de Roadmap naar een Europese Aanbeveling om kinderarmoede te bestrijden die wellicht in 2012 aangenomen wordt. Het Belgische voorzitterschap van de EU zorgde ervoor dat kinderarmoede hoger op de agenda’s van de lidstaten kwam te staan. We sensibiliseerden en hernieuwden engagementen voor een multidimensionele aanpak van armoede, gestoeld op een kinderrechtenbenadering.
© Stampmedia/Boumediene Belbachir
Het rapport ‘Onderwijs en werk voor iedereen? Jongeren zien het zo’ bundelt de aanbevelingen van de jongeren op de conferentie van 4 november in Antwerpen. Meer dan veertig jongeren tussen 14 en 20 jaar spraken er over hun levens- en schoolervaringen. We werkten maanden samen met de jongeren en hun organisaties om hun stem te laten weerklinken in het debat over gelijke kansen op school en op de arbeidsmarkt. We vestigden de aandacht van de media en de beleidsmakers op het gebrek aan gelijke kansen die deze jongeren krijgen.
“Sinds ik in het buso zit, is mijn leven ingestort.”
Op de conferentie in Antwerpen spraken meer dan veertig jongeren tussen 14 en 20 jaar over hun levens- en schoolervaringen.
In 2011 werkten we mee aan de consultatie van de regering rond de Europese aanbeveling en vroegen we parlementsleden om dit thema in hun parlementaire werk te blijven opvolgen. We blijven ook de totstandkoming van de Europese aanbeveling aanmoedigen en besteden extra aandacht aan de participatie van kinderen en aan indicatoren voor het welzijn van kinderen.
19
Ons land wordt al sinds mei 2008 geconfronteerd met een opvangcrisis. Het opvangnetwerk van Fedasil (het federaal agentschap voor de opvang van asielzoekers) is verzadigd. Daardoor kunnen talrijke asielzoekers, gezinnen met kinderen in een illegale verblijfssituatie en niet-begeleide minderjarigen niet rekenen op een opvangplaats waarop ze nochtans recht hebben. Deze crisis dwong meer dan 15.000 mannen, vrouwen en kinderen de straat op. Voor 2011 alleen al belandden meer dan 5.000 mensen in deze situatie, terwijl ze wettelijk gezien recht hebben op opvang en begeleiding. Het is een onrecht dat kinderen op straat moeten slapen omdat het opvangnetwerk verzadigd is. Een onrecht dat kinderen niet fatsoenlijk eten krijgen, verzorgd worden of naar school kunnen gaan. We mogen niet toelaten dat kinderen de prijs betalen van een opvangcrisis waarvoor ze geen verantwoordelijkheid dragen.
“Deze crisis mag zich nooit meer voordoen. Winter noch zomer.” Deze boodschap riepen UNICEF België en de leden van SOS Opvang onder de ramen van de nieuwe staatssecretaris voor Asiel en Migratie en aan het adres van enkele parlementsleden. Er is dringend nood aan een structureel, globaal en coherent antwoord.
© UNICEF België
Vooruitgang: meer aandacht voor de opvangcrisis in België
Oproep aan de beleidsmakers
SOS Opvang: consortium van acht ngo’s
Vooruitgang: meer en meer babyvriendelijke ziekenhuizen
In december 2011 zetten acht Belgische ngo’s* het consortium SOS Opvang op als een tijdelijk humanitair antwoord op de opvangcrisis. De leden van SOS Opvang wilden de regering laten zien dat waardige opvang mogelijk van de meest kwetsbaren mogelijk is. Dat deden we met een soeppunt ’s middags en opvang ’s nachts. Elke nacht vingen we in het nachtcentrum zo’n honderd mensen op, onder wie kinderen, die extra kwetsbaar zijn. Tientallen vrijwilligers zetten hun verontwaardiging om in honderden uren hulp en steun:
In 1991 lanceerde UNICEF samen met de Wereldgezondheidsorganisatie het Babyvriendelijk Ziekenhuisinitiatief. De bedoeling is dat alle materniteiten centra worden om borstvoeding te ondersteunen. Wereldwijd zijn er vandaag al meer dan 15.000 ziekenhuizen met het label ‘Babyvriendelijk Ziekenhuis’. In 2011 waren er in België 22 van die ziekenhuizen.
© Béatrice Demol
Vooruitgang: academische kennis over kinderen
“De crisis, de afschuwelijke en schandalige opvangcrisis, heeft dus ondanks alles ook mooie ontmoetingen teweeggebracht, veel impulsen van solidariteit, bewustwording, beloftes. De meeste vrijwilligers wisten niet wat er gebeurde. Ze hadden geen idee van de situatie waarin deze mensen, mannen, vrouwen, kinderen, op straat leefden. Ze maakten kennis met Djidan, zijn vrouw en hun acht kinderen die twee maanden op straat leefden vóór ze voor een paar weken in het opvangcentrum strandden. Twee maanden buiten, in België, in de vrieskou, met acht kinderen van anderhalf tot 15 jaar!”
20
Sinds 2007 is er aan de Universiteit Antwerpen een UNICEFleerstoel rond kinderrechten. Die UNICEF-leerstoel organiseert studiedagen en een internationale lessenreeks en doet ook onderzoek rond kinderen mensenrechten. Er worden thema’s aangesneden zoals migratie, het recht op onderwijs van kinderen zonder papieren, kinderarmoede. In de loop van de jaren is de samenwerking met Franstalige en Nederlandstalige universiteiten versterkt. Dat leidde tot de oprichting van het Kenniscentrum Kinderrechten vzw en van het Centre interdisciplinaire en droits de l’enfant aan de Université Catholique de Louvain. In 2011 gaf UNICEF België twee cursussen in het kader van het universitair certificaat van de kinderrechten aan de UCL. UNICEF België, 11.11.11, Dokters van de Wereld, Caritas International, le CIRÉ, Convivial en Vluchtelingenwerk Vlaanderen.
*
UNICEF op school
Drie jaar campagne voor recht op onderwijs Wat kunnen we meer wensen dan de thematiek van het ontwikkelingsonderwijs om de onderwijswereld te sensibiliseren over kinderrechten? Wat zich al liet voelen bij de lancering van de campagne ‘Leren OverLeven’ in oktober 2010 bevestigde zich alleen maar in 2011: leerkrachten en leerlingen zijn bezorgd. En het gaat niet alleen om hun eigen welzijn maar ook om wereldwijde solidariteit. Om ze te ondersteunen stelt UNICEF België een nieuw pakket voor met pedagogisch materiaal in de drie landstalen: het pedagogisch dossier is beschikbaar op eenvoudige aanvraag, en er is ook specifieke inhoud voor leerkrachten van klassen die de titel ‘Wereldklas’ mogen dragen. Daarin zit onder andere een educatieve dvd van acht minuten met suggesties voor pedagogische ondersteuning. De Wereldklassen krijgen ook twee themafiches voor elke leerling: een over het kinderrechtenverdrag en een over recht op onderwijs in noodsituaties, toegelicht aan de hand van de situatie in de Hoorn van Afrika. Ook het concept ‘Dag voor vooruitgang’ boekte in 2011 serieuze kwalitatieve vooruitgang. Traditioneel organiseren scholen die dag ter gelegenheid van de verjaardag van het kinderrechtenverdrag, 20 november. Maar voortaan is de ‘Dag voor Vooruitgang’ gelinkt aan de lopende mobiliseringscampagne. Daardoor kunnen leerkrachten de klassieke educatieve cyclus volgen: van hun leerlingen bewust maken tot en met mobiliseren. Leerkrachten kunnen de boodschappen van hun leerlingen posten in de ‘Doe mee’-zone op de website www.UNICEF.be/kids. Op het einde van elk schooljaar verzamelen we alle boodschappen op een poster met als titel ‘Participatie aan groot mobilisatieproject van UNICEF België’ om educatie in de kijker te zetten bij noodhulp.
De nieuwe kidssite is drietalig, opgebouwd volgens de drievoudige logica informatie – verwerking – actie, en is gericht op 8- tot 12-jarigen. Er is ook een extra pedagogisch instrument voor leerlingen van wie de leerkrachten meewerken aan de bewustmaking rond de rechten van het kind, maar de speelse website blijft toegankelijk voor alle kinderen. Het team van Vrijwillige Pedagogische Animatoren speelde een grote rol in het rekruteren en ondersteunen van Wereldklassen. Ze kwamen in klassen waar leerkrachten hun leerlingen al bewust gemaakt hadden van kinderrechten om hun bezoek voor te bereiden. Daarna gingen ze campagnes van UNICEF België nieuw leven inblazen in de klassen. Om dat te doen kregen ze een opleiding en een nieuw pakket met animatiemateriaal. Ze bewezen dit jaar nog maar eens hun enorme toegevoegde waarde voor het programma. In 2011 systematiseerden we het aanbod voor alle lerarenopleidingen. We namen contact op met alle pedagogische hogescholen – met goedkeuring van het ministerie van Onderwijs. Dat deden we telefonisch en met gerichte brochures. Meer dan tien hogescholen nodigden UNICEF België uit om een informatiesessie te komen geven voor hun studenten. Die ‘lessen’ aan toekomstige leerkrachten versterken de capaciteiten van het lerarenkorps op lange termijn. De vorming is ook interessant om de boodschap verspreid te krijgen. Lang leve het recht op onderwijs dus: in België en elders in de wereld moeten we blijven LEREN OVERLEVEN.
© UNICEF België
In 2011 kreeg de actie ‘Dag voor verandering’ uitzonderlijke steun. Prinses Mathilde, erevoorzitster van UNICEF België, bezocht twee basisscholen in Eupen en Transinne waar de leerlingen hun ‘Dag voor verandering’ voorstelden.
21
Hoe u UNICEF steunde in 2011
Meters/Peters
Geboortelijst Jonge ouders kunnen hun geluk delen door hun vrienden en familie te vragen UNICEF te steunen in plaats van een cadeau te kopen voor de geboorte van hun kindje.
Meters en Peters steunen de UNICEF-acties met een maandelijkse gift. Eind 2011 kon UNICEF rekenen op meer dan 58.500 Peters en Meters.
Levensverzekering en legaten Iedereen kan UNICEF laten opnemen in zijn testament. Door UNICEF zo te ondersteunen dringt u de successierechten op onroerende goederen terug tot 7% in Wallonië, 6,6% in Brussel en 8,8% in Vlaanderen.
HappyPacks Unieke en nuttige cadeaus voor op het terrein. De persoon aan wie u het cadeau geeft, krijgt een certificaat met informatie over het cadeau. Het echte cadeau sturen we naar de kinderen die het echt nodig hebben.
22
Eenmalige giften Iedereen kan kinderen in nood helpen met een eenmalige gift.
Samenwerking met bedrijven
dan ooit. We citeren: Akkanto, AOS
DGD: sensibilisatie, informatie en
Studley, Besix Foundation, Bruneau, Buy
pleidooiactiviteiten voor de rechten
Het concept ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’ (mvo) vond zijn kracht en waarde in een economische en sociale samenleving, om beter bij te dragen tot het algemeen welzijn.
Aid Belgium, Ceran, Cewe Color, DSC,
van het kind in de wereld en in België,
G4S, HP, Performance Partners, Press
ontwikkelingseducatie
Vandaag is het duidelijk dat maatschappelijk verantwoord ondernemen meer is dan alleen maar een win-winrelatie.
Bovendien kreeg het project ‘SOS
participatieproject voor jongeren
Opvang’ (zie pagina 20) steun van
‘What Do You Think’?
Mvo verbindt het imago van de onderneming, van haar management en haar medewerkers met dat van UNICEF en met de waarden waar UNICEF voor staat. Het geeft de onderneming een kapitaal van sympathie bij haar klanten en leveranciers, dat ze kan inzetten om UNICEF en zijn acties te steunen. Het bevordert de samenhang en de motivatie van de medewerkers rond een wervend project, dat een alternatief biedt voor de broodnodige maar soms als kil ervaren economische doelstellingen.
We kunnen hier niet alle 582 bedrijven
Brasschaat, Dampicourt, De Pinte,
opsommen die ons steunden door hun
Deinze, Dilbeek, Evere, Genk,
nieuwjaarswensen te versturen op
Grobbendonk, Halle, Hechtel,
kaarten van UNICEF. We bedanken ze hier.
Herenthout, Herve, Heuvelland,
Shop, Pfizer, Renault Belux, Sheraton (Starwood), Tennant Europe, Vanbreda International en Xylos.
• Franse Gemeenschap, Vlaamse Gemeenschap en POD Maatschappelijke Integratie:
Ikea, Pampers en de Brusselse vervoersmaatschappij MIVB.
• De steden en gemeenten Anzegem, Balen, Bassenge, Bilzen, Bornem,
UNICEF België kon in 2011 rekenen op de trouwe en geëngageerde steun van zijn hoofdpartners: GlaxoSmithKline Biologicals, Hallmark, ING, Microsoft België, TBWA, 3Suisses en Umicore.
Hoegaarden, Hoogstraten, Hulsthout, Ingelmunster, Jabbeke, Kapellen,
Overheden
Langemark, Lebbeke, Lendelede, UNICEF krijgt elk jaar belangrijke steun
Leuven, Lierneux, Lincent, Lint,
van verschillende openbare diensten in
Lochristi, Lovendegem, Menen,
België
Momignies, Nijlen, Olne, Oostkamp,
In 2011 kreeg UNICEF België 1,6
Ottignies, Oudenaarde, Oud-Turnhout,
miljoen euro openbare fondsen van de
Overpelt, Poperinge, Rumst, Sint-
verschillende overheden in ons land.
Agatha-Berchem, Sint-Martens-Latem,
Dankzij deze subsidies kon UNICEF zijn
Sint-Katelijne-Waver, Sint-Lambrechts-
acties voor de kinderrechten in België
Woluwe, Sint-Niklaas, Sint-Truiden,
en in de wereld uitvoeren. Wij bedanken
Tervuren, Torhout, Turnhout, Vorselaar,
graag deze overheden:
Wachtebeke, Waver, Wellen, Westerlo, Yvoir, Zaventem, Zemst, Zoersel en
• Vlaams Agentschap voor Andere bedrijven steunden ons in 2011 als partners van UNICEF België: Belgacom, Crozz, Ikea, InSites Consulting, les Mutualités Neutres, Procter & Gamble (Pampers), Spadel (Spa) en Van Marcke.
Zomergem.
Internationale Samenwerking – VAIS: reactie op de noodsituaties in Somalië
Bovendien leggen we graag de
en de Filippijnen, en betere toegang
nadruk op het voorbeeldige karakter
tot water en sanitair in Malawi
van de financiële steun van België aan UNICEF. De Directie-Generaal
• Vlaams Partnerschap Water voor Onze ‘major sponsors’ en ‘sponsors’ zijn talrijker, creatiever en dynamischer
Kasterlee, Komen-Waasten, Kuurne,
Ontwikkelingssamenwerking maakte van
Ontwikkeling – VPWvO: betere toegang
UNICEF een van haar geprivilegieerde
tot water en hygiëne in Mali en Malawi
partners en draagt bij tot ons algemene budget door fondsen zonder beperking
• Duitstalige Gemeenschap: noodhulp voor de Hoorn van Afrika
in gebruik (‘algemene inkomsten’). In 2011 ging het om 18,7 miljoen euro. Dat geld heeft het voordeel
• Departement internationaal Vlaanderen: onderwijs in Suriname
voorspelbaar en flexibel te zijn. We gebruiken het waar het het meest nodig is om te voldoen aan de noden
• Waalse overheid: humanitaire hulp
van de kinderen. De Directie-Generaal
voor kinderen in Somalië getroffen
Ontwikkelingssamenwerking
door hongersnood
subsidieert UNICEF ook voor nood- en overgangssituaties. In 2011 maakte ze 17,1
• Vlaams ministerie van Onderwijs en
name in de Hoorn van Afrika, Haïti en
India, Malawi en Mozambique
Ivoorkust.
• Brussels Hoofdstedelijk Gewest: © UNICEF België
miljoen euro vrij voor activiteiten, met
Vorming: ‘Kindvriendelijke scholen’ in
Verschillende partners van UNICEF België
‘Gesaneerde Scholen’ in de omgeving
ondersteunden het Project ‘SOS Opvang’:
van Lubumbashi in de Democratische
Ikea, la Coordination des ONG pour les
Republiek Congo
Droits de l’enfant, ECPAT, Verenigingen
• Directie-Generaal
voor de rechten van de jongeren en de
Ontwikkelingssamenwerking –
MIVB.
23
Vrijwilligersnetwerk
moesten onze vrijwilligers andere paden verkennen. We zijn er trots op dat ze zich
UNICEF België kan elke dag rekenen
nog altijd met even veel enthousiasme
op een groot netwerk vrijwilligers die
inzetten voor UNICEF en voor al de
UNICEF lokaal vertegenwoordigen
kinderen in de wereld.
door zich belangeloos in te zetten en
Onze ambassadeurs en bekende personen Heel wat bekende personen zetten zich vrijwillig in voor de bescherming van de rechten van het kind. In 2011 werkten ze
onze campagnes te promoten. Onze
In 2011 organiseerden onze vrijwilligers
26 lokale UNICEF-vrijwilligersgroepen
meer dan 140 verschillende activiteiten:
werven fondsen, sensibiliseren en
rommelmarkten, boekenverkopen,
geven gastlessen in scholen. Daarnaast
concerten, quizzen, diners,
kunnen we rekenen op tientallen
improvisatiewedstrijden, kookworkshops,
Begin januari 2011 was ESA-astronaut
gespecialiseerde vrijwilligers die ons
kinderrechtenwandelingen in Antwerpen.
Frank De Winne eregast in Sint-Niklaas
helpen met professionele vertalingen,
UNICEFdelegaties deden mee aan
op de kick-off van de UNICEF
die onze activiteiten in beeld brengen
sportieve evenementen zoals de 20
Solidariteitsstad samen met meter Viv
in fotoreportages en die helpen met
km door Brussel, de Dodentocht van
Van Dingenen en peter Sean Dhondt
administratieve taken op kantoor.
Bornem, de sponsortochten in Seneffe,
(zie ook pag. 27) . In het kader van deze
Bergen en Saint-Hubert, danslessen,
actie fietste Helmut Lotti in een speciale
judo-initiaties, en nog veel meer.
UNICEF-wielertrui de ziel uit zijn lijf op
Graag vermelden we ook onze Vrijwillige Ambassadeurs die UNICEF regelmatig
mee aan heel wat acties en evenementen van UNICEF België.
het natourcriterium in juli 2011.
vertegenwoordigen op evenementen
Onze vrijwilligers vertegenwoordigen
en die UNICEF promoten in hun eigen
UNICEF in hun regio, werken mee aan de
netwerk, bij hun publiek en fans. Dankzij
Noord-Zuidraden, staan in weer en wind
hun vrijwillig engagement bereikt
op wereldmarkten, kerstmarkten, festivals
UNICEF een groot publiek en dragen we
en beurzen, en komen regelmatig
onze missie verder uit.
samen om op zoek te gaan naar nieuwe
georganiseerd door UNICEF-partner Van
ESA-astronaut Frank de Winne was begin mei samen met Poolreiziger Alain Hubert te gast op een colloquium in Malta,
activiteiten. We kunnen ons geen UNICEF
Marcke om er toelichting te geven bij
2011 was geen eenvoudig jaar. We
inbeelden zonder onze vrijwilligers. We
de steun van het bedrijf aan het UNICEF
stopten met de directe verkoop van
zijn ze dan ook ontzettend dankbaar voor
WaSH-project (Water, Sanitation and
UNICEFkaarten en -producten. Daardoor
hun onmisbare steun.
Hygiene).
© UNICEF België/Sonja Abeels
24
In juli bezocht Justine Henin een UNICEF-wereldklas in Wezemaal in het kader van hun Dag voor Verandering. In de tweede helft van 2011 stond de steun van onze Vrijwillige Ambassadeurs vooral in het teken van de crisis in de Hoorn van Afrika en de campagne Leren (over)leven/Project noodschool. Zo werkte Alain Hubert in juli 2011 mee aan onze guerrilla-actie in de Brusselse binnenstad om meer aandacht te krijgen voor de droogte in de Hoorn Van Afrika. De actie was het startpunt van een grootschalige campagne die kon rekenen op de steun van Helmut Lotti, Justine Henin en Axelle Red die een oproep op hun websites zetten. VRT-presentator Marcel Vanthilt zette zijn schouders mee onder de campagne en zorgde voor extra media-aandacht in Villa Vanthilt. In september trok Axelle Red naar Liberia waar ze getuige was van het voor vluchtelingen uit Ivoorkust. Terug in België sprak ze de campagneradiospot in. Op 5 oktober deelde ze haar Liberiaanse ervaringen op een persconferentie in een schooltent vlak voor het Centraal Station in Brussel. Samen met UNICEF-ambassadeurs Dixie
© UNICEF België/Rudi Decort
noodonderwijs dat UNICEF er opzet
Dansercoer, Justine Henin, Alain Hubert en UNICEF-vriend Kobe Van Herwegen lanceerden we zo de campagne Leren (over)leven/Project noodschool. Op een
(van links naar rechts) Dixie Dansercoer, Justine Henin, Yves Willemot (Generale Directeur van UNICEF België), Axelle Red, Olivier Chastel (ex-Minister van de belgische Cooperatie), Alain Hubert en Christian Wiener (Directeur van UNICEF België).
ludiek evenement na de persconferentie moedigden de ambassadeurs samen met presentator Marcel Vanthilt het talrijk opgekomen publiek aan om de petitieactie voor noodonderwijs te ondertekenen. In november 2012 gaf ESA-astronaut Frank De Winne het startschot voor de Sheraton-Starwood StairClimbing Race ten voordele van de campagne.
onlinemobilisatieactie voor de UNICEF HappyPacks. Graag danken we onze ambassadeurs en bekende personen van harte voor hun steun. Dankzij hun steun kan UNICEF België een groter publiek bereiken en zo zijn missie verder uitdragen.
Vrijwillig Ambassadeur Helmut Lotti nam in de UNICEF-kleuren deel aan het natourcriterium in Sint-Niklaas in juli 2011.
© UNICEF België/Sonja Abeels
Justine Henin sloot 2011 af met een
25
De ‘Events for UNICEF’ zijn een exclusieve groep Belgische
Sport en engagement voor een betere wereld gaan perfect
toonaangevende evenementen voor een breed publiek met
samen. Ook in de sport gelden waarden die belangrijk zijn voor
internationale uitstraling die UNICEF België structureel on-
UNICEF: positief, gedreven, voluntaristisch mensen mobilise-
dersteunen. In 2011 namen het Internationaal Filmfestival van
ren. Zowel internationaal als nationaal koppelden sportclubs of
Vlaanderen - Gent en de ‘Francofolies van Spa’ het voortouw.
sportevenementen hun naam aan UNICEF:
Tennistornooi van Aartselaar Les Francofolies de Spa
Internationaal Filmfestival van Vlaanderen - Gent
© UNICEF België/Sonja Abeels
Van 20 tot 24 juli 2011 was UNICEF op het Festival Francofolies in Spa. Dit zomerevenement is al voor het derde jaar op rij partner van UNICEF België. De Francofolies ondersteunden ook de UNICEF WaSH-campagne (Water, Sanitation and Hygiene). De bedoeling was festivalgangers wakker schudden, want elke 20 seconden sterft er een kind door gebrek aan zuiver water, hygiëne en toiletten.
Al 33 jaar organiseert tennisclub SV Aartselaar de ‘Ladies and Gentlemen’s Cup’ ten voordele van UNICEF. Het avontuur begon als een eenvoudig tornooi in één weekend, voorbehouden aan clubleden. In de loop der jaren groeide het uit tot een semiprofessionele happening over een hele week en georganiseerd door een honderdtal erg geëngageerde vrijwilligers. In 2011 liep het tornooi van 5 tot 13 augustus. Met de 27.000 euro opbrengst steunden we onderwijsprojecten in India.
HP, GSK Biologicals en Expats for UNICEF liepen de 20 km door Brussel voor UNICEF Op 29 mei 2011 liep de 32e editie van de 20 km door Brussel. Driehonderd moedige lopers van HP, GSK Biologicals en de UNICEF Expats (de lokale UNICEF-groep in Brussel) verdedigden de kleuren van UNICEF. Ze liepen gesponsord door vrienden, familie en collega’s via www.UNICEF.be/action. Met het ingezamelde sponsorgeld ondersteunden ze het WaSH-programma (Water, Sanitation and Hygiene). 32 euro is al genoeg om een kind en zijn familie te voorzien een heel jaar lang te voorzien van zuiver water.
26
© UNICEF België/Sonja Abeels
UNICEF België werkt al acht jaar nauw samen met het Filmfestival van Gent, zowel voor fondsenverwerving als voor pleidooi- en promotiewerk. De 38e editie van het Filmfestival Gent van 11 tot 22 oktober toonde meer dan honderd langspeelfilms, en dertig kortfilms naast een uitgebreid randprogramma. Het filmfestival ontving een hele resem sterren uit de filmwereld. Het steunde de UNICEFcampagne ‘Leren OverLeven’ voor onderwijs in noodhulpsituaties.
Sint-Niklaas is eerste ‘UNICEF Solidariteitsstad’ in België
Het principe is: UNICEF België bepaalt zelf welke stad of gemeente de titel UNICEF Solidariteitsstad mag dragen. Onder andere deze criteria zijn van belang: • De mate waarin de stad of gemeente aandacht heeft voor kinderen en actief het respect voor kinderrechten promoot • De capaciteit van de stad of gemeente om lokaal solidariteit en fondsen los te krijgen voor het werk van UNICEF om de situatie van kinderen in de wereld te verbeteren.
Sint-Niklaas wordt allereerste UNICEF Solidariteitsstad Sint-Niklaas heeft een lange traditie met een beleid waarin kinderen en kinderrechten centraal staan, ook in het kader van internationale samenwerking. UNICEF kreeg de gelegenheid om een vruchtbare samenwerking uit te bouwen in het kader van Villa Pace, waarvan het thema kinderarmoede was. In het kader van deze samenwerking, maar ook door het beleid van de stad, nodigde UNICEF België Sint-Niklaas uit om de eerste UNICEF Solidariteitsstad te worden. Het stadsbestuur mobiliseerde zoveel mogelijk stadsgenoten rond ‘UNICEF Solidariteitsstad’ om initiatieven voor UNICEF op te zetten. UNICEF Solidariteitsstad haakt ook in bij lopende of al geplande evenementen, projecten en activiteiten (*) De titel van UNICEF Solidariteitsstad wordt toegekend op basis van duidelijke criteria: Met de geselecteerde stad of gemeente wordt een samenwerkingsovereenkomst van één jaar afgesloten waarin UNICEF België de stad het recht geeft de titel UNICEF Solidariteitsstad te dragen en dat ook zo naar buiten te communiceren. De stad gaat het engagement aan om lokaal allerlei activiteiten op te zetten om de programma’s van UNICEF te ondersteunen die het welzijn van kinderen en het respect voor hun rechten bevorderen in ontwikkelingslanden en in eigen land, en om te sensibiliseren rond kinderrechten. De stad neemt zelf de verantwoordelijkheid en het initiatief om die activiteiten te organiseren met de nodige steun en het advies van UNICEF.
die passen in de thema’s ontwikkelingssamenwerking en kinderrechten. Via een module op de website van UNICEF België konden partners zich aanmelden en kunt u de ontwikkeling van het activiteitenprogramma in Sint-Niklaas – en de opbrengst ervan – stap voor stap volgen. www.UNICEF.be/Sint-Niklaas Heel 2011 heeft Sint-Niklaas ‘UNICEF Solidariteitsstad’ doen leven. Sint-Niklaas toonde dat het een verschil maakt. Dat werd vertaald in de zeventig initiatieven van de inwoners van Sint-Niklaas, van veel scholen en verenigingen, en van enkele bedrijven. Allemaal zetten ze zich in beweging om kinderen overal ter wereld de kans te geven om naar school te gaan. Daarnaast werkte de stad zelf ook intensief rond enkele sensibiliseringsprojecten, waaronder de opening van het totempleintje in het stadspark, de kinderrechtenconferentie en de lancering van de kinderrechtenwandeling. Die zorgen ervoor dat de boodschap van UNICEF ook na 2011 blijft leven in Sint-Niklaas: een wereld geschikt voor alle kinderen en met respect voor hun rechten. Meter actrice Viv Van Dingenen en peter muzikant/presentator Sean Dhondt engageerden zich ook intensief en zetten hun schouders onder ‘UNICEF Solidariteitsstad’. Op hun terreinmissie naar Burundi bezochten ze verschillende UNICEFprojecten. Ze kwamen nog gemotiveerder terug. In totaal stuurde Sint-Niklaas dankzij de acties in het kader van ‘UNICEF Solidariteitsstad’ meer dan 45.000 kinderen naar school. Een prachtig resultaat van een intensieve samenwerking. We bedanken dan ook uitdrukkelijk iedereen die ervoor gezorgd heeft dat ‘Sint-Niklaas UNICEF Solidariteitsstad 2011’ zo’n succes werd. l’école.
© UNICEF België/Sonja Abeels
UNICEF België riep Sint-Niklaas in 2011 uit tot de allereerste ‘UNICEF Solidariteitsstad’.* De titel is een belangrijke erkenning van de aandacht in het stadsbeleid voor kinderen, kinderrechten en internationale solidariteit. Het concept Solidariteitsstad groeide vanuit de missie van UNICEF om te pleiten en steun te vragen voor het welzijn van kinderen en voor respect voor hun rechten, zowel hier bij ons als in ontwikkelingslanden. Met het concept UNICEF Solidariteitsstad zet UNICEF België steden en gemeenten in ons land aan om • Hun inspanningen voor internationale solidariteit en ontwikkelingssamenwerking op te drijven, • Kinderrechten actief te laten leven in hun stad of gemeente, • Het werk van UNICEF dichter bij de mensen te brengen.
27
28
© UNICEF/Pietrasik
Jaarrekening 2011 De resultatenrekening en de balans van 2011 van UNICEF België werden geauditeerd en goedgekeurd zonder voorbehoud door bedrijfsrevisor Ernst & Young en goedgekeurd door de Raad van Bestuur van UNICEF België op 3 mei 2012. De resultatenrekening en de balans 2011 van UNICEF België zijn gepubliceerd op de website www.unicef.be en werden neergelegd bij de Nationale Bank van België waar ze eveneens kunnen geraadpleegd worden.
Nr.
VOL-VZW 2.1
0407.562.029
BALANS NA WINSTVERDELING Toel.
Codes
Boekjaar
Vorig boekjaar
ACTIVA VASTE ACTIVA...................................................................... Oprichtingskosten................................................................. ..... Immateriële vaste activa ....................................................... ............... Materiële vaste activa............................................................ .......... Terreinen en gebouwen .................................................... .................. In volle eigendom van de vereniging .......................... .......................... Overige ...................................................................... .................. Installaties, machines en uitrusting ................................... ................................... In volle eigendom van de vereniging .......................... .......................... Overige ...................................................................... .................. Meubilair en rollend materieel .......................................... ............................ In volle eigendom van de vereniging .......................... .......................... Overige ...................................................................... .................. Leasing en soortgelijke rechten ........................................ .............................. Overige materiële vaste activa ......................................... ............................. In volle eigendom van de vereniging .......................... .......................... Overige ...................................................................... .................. Activa in aanbouw en vooruitbetalingen ............................ ............................ .............. Financiële vaste activa ......................................................... .......... Verbonden ondernemingen .............................................. ........................ Deelnemingen ............................................................ .......... Vorderingen ............................................................... ....... Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat ....................................... ............................... Deelnemingen ............................................................ .......... Vorderingen ............................................................... ....... Andere financiële vaste activa ......................................... ............................. Aandelen ................................................................... ... Vorderingen en borgtochten in contanten ................... ................... ................... .............
20/28 4.1
20
4.2
21
4.3
22/27
169.335,42
152.314,22
3.500,12 125.472,08
111.951,00
22 22/91 22/92 23 231
10.087,24 10.087,24
9.456,03 9.456,03
232 24 241
88.394,30 88.394,30
67.219,97 67.219,97
242 25 26 261
26.990,54 26.990,54
35.275,00 35.275,00
262 27 4.4/ 4.5.1
28
4.13
280/1
40.363,22
40.363,22
280 281 4.13
282/3 282 283 284/8
40.363,22
40.363,22
284 285/8
40.363,22
40.363,22
29
Nr.
VOL-VZW 2.1
0407.562.029
Toel. VLOTTENDE ACTIVA ............................................................ ....... Vorderingen op meer dan één jaar ..................................... .............................. Handelsvorderingen ................................................... ................... Overige vorderingen ................................................... ................... waarvan niet-rentedragende vorderingen of gekoppeld aan een abnormaal lage rente ........... ........... Voorraden en bestellingen in uitvoering ............................ ........... ............................ ........... Voorraden ........................................................................ ........... ........... ...... Grond- en hulpstoffen ................................................. ........... ..................... .... Goederen in bewerking .............................................. ........................ Gereed product ......................................................... ............. Handelsgoederen ....................................................... ............... Onroerende goederen bestemd voor verkoop ............ ............ Vooruitbetalingen........................................................ ............ .............. Bestellingen in uitvoering .................................................. ............ .................... ............ .......... Vorderingen op ten hoogste één jaar ..................................
................................. Handelsvorderingen ......................................................... ............. Overige vorderingen ......................................................... ............. waarvan niet-rentedragende vorderingen of gekoppeld aan een abnormaal lage rente ........... ........... ........... Geldbeleggingen ................................................................... ........... ........... Liquide middelen .................................................................. ............ Overlopende rekeningen ..................................................... .... ..............
TOTAAL DER ACTIVA .....................................................
..............
30
Codes 29/58
Boekjaar 10.520.666,11
Vorig boekjaar 12.273.313,71
29 290 291 2915 3 30/36
14.055,00 14.055,00
30/31 32 33 34
14.055,00
35 36 37 40/41
4.105.009,82
5.041.250,52
40
414.166,59
1.250.489,12
41
3.690.843,23
3.790.761,40
415 4.5.1/ 4.6
4.6
50/53
4.930.912,41
5.778.241,56
54/58
1.137.843,53
1.210.467,49
490/1
332.845,35
243.354,14
20/58
10.690.001,53
12.425.627,93
2/6
Nr.
VOL-VZW 2.2
0407.562.029
PASSIVA EIGEN VERMOGEN .............................................................. ........ Fondsen van de vereniging ................................................. ............................................. Beginvermogen ............................................................... ....... Permanente financiering .................................................. .................... Herwaarderingsmeerwaarden .............................................. ........................ Bestemde fondsen ............................................................... .............................. Overgedragen winst (verlies) ......................................(+)/(-) Kapitaalsubsidies.................................................................. .... VOORZIENINGEN ................................................................. ............................. Voorzieningen voor risico's en kosten ................................ ................................ Pensioenen en soortgelijke verplichtingen ........................ .............................. ........................ Belastingen ...................................................................... ...................... Grote herstellings- en onderhoudswerken .........................
......................... Overige risico's en kosten ................................................. .................... ..................... Voorzieningen voor schenkingen en legaten met terugnemingsrecht ............................................................... .... SCHULDEN ............................................................................ ........ Schulden op meer dan één jaar............................................ ....................... Financiële schulden ......................................................... ............. Achtergestelde leningen ............................................. ......................... Niet-achtergestelde obligatieleningen ......................... ......................... Leasingschulden en soortgelijke schulden ................. .................... ................. Kredietinstellingen ..................................................... ................. ................. Overige schulden........................................................ ................. .............. Handelsschulden ................................................................ ........ Leveranciers ............................................................... ....... Te betalen wissels ..................................................... ................. Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen ................... ................... Overige schulden ............................................................. ................... ......... Rentedragend ............................................................. ............. ......... Niet-rentedragend of gekoppeld aan een abnormaal lage rente ................................................................... ... Borgtochten ontvangen in contanten .......................... .......................... Schulden op ten hoogste één jaar ....................................... .................. ............................ Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar ................................................................................ vervallen
Toel.
Vorig boekjaar 1.575.530,46
33.739,48 33.739,48
33.739,48 33.739,48
13
1.601.990,88
1.512.505,13
14
472,49
472,49
15
45.445,27
28.813,36
16
284.000,00
234.000,00
10 100 101 12 4.7
160/5
4.7
160 161 162 163/5
284.000,00
20.000,00 264.000,00
234.000,00
10.000,00 224.000,00
168 17/49 4.8
8.724.353,41
10.616.097,47
4.619.085,25
6.615.934,17
17 170/4 170 171 172 173 174 175 1750 1751 176 179 1790 1791 1792 42/48
4.8
42 43 430/8 439
Kredietinstellingen ................................................................................ Overige leningen ................................................................................
44
Handelsschulden ................................................................................
440/4 441
Leveranciers ................................................................................ Te................................................................................ betalen wissels
316.387,24 316.387,24
1.280.347,89 1.280.347,89
46
Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen ................................................................................ 4.8
Belastingen ................................................................................ Bezoldigingen ................................................................................ en sociale lasten Diverse schulden ................................................................................ Vervallen obligaties, coupons en borgtochten ontvangen in contanten .............................................. ........................ Andere diverse rentedragenden schulden ................... ................... Andere diverse schulden, niet-rentedragend of ................... gekoppeld aan een abnormaal lage rente ................... ............. ................... Overlopende rekeningen ..................................................... ................... .............. ............. TOTAAL DER PASSIVA ................................................... ................
Boekjaar 1.681.648,12
10/15
Financiële ................................................................................ schulden
Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen ................................................................................ en sociale lasten
Codes
45
264.509,60
229.224,31
450/3 454/9
264.509,60
229.224,31
48
4.038.188,41
5.106.361,97
480_8 4890 4891 4.8
4.038.188,41
5.106.361,97
492/3
4.105.268,16
4.000.163,30
10/49
10.690.001,53
12.425.627,93
3/6
31
Nr.
RESULTATENREKENING Bedrijfsopbrengsten .............................................................. ............. Omzet ............................................................................... ...................... Voorraad goederen in bewerking en gereed product en in de bestellingen in uitvoering: toename ....................................................................................(+)/(-) (afname) Geproduceerde vaste activa .............................................. .............................................. Lidgeld, schenkingen, legaten en subsidies ..................... ......... ..................... Andere bedrijfsopbrengsten .............................................. ..................... .............................................. ..................... ......... Bedrijfskosten ........................................................................ ................. ... Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen ..................... ..................... Aankopen .................................................................... ..................... ................................. Afname (toename) .....................................................(+)/(-) van de voorraad ..................... ................. Diensten en diverse goederen .......................................... .......................................... Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen .....................................................(+)/(-) ................. Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa ................................................................................ ..................... Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen: toevoegingen (terugnemingen) .............................................................(+)/(-) Voorzieningen voor risico's en kosten: toevoegingen .....................................................(+)/(-) (bestedingen en terugnemingen) Andere bedrijfskosten ........................................................ ............................................. Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfs.......................................................................................(+)/(-) kosten
Toel.
Codes 70/74
4.9
70
Boekjaar 20.812.228,83
Vorig boekjaar 28.599.697,09
1.135.793,90
2.290.981,73
71 72 4.9
73
19.271.635,64
26.105.009,27
74
404.799,29
203.706,09
60/64
20.820.734,55
29.064.532,56
60 600/8 609 4.9
2.686.303,39
3.068.229,49
2.700.358,39
2.994.518,79
-14.055,00
73.710,70
61
795.731,01
977.831,62
62
2.704.147,46
2.293.324,94
34.538,80
22.654,53
969,09
-15.611,71
630
631/4 4.9
635/8
50.000,00
55.242,29
4.9
640/8
14.549.044,80
22.662.861,40
649
Bedrijfswinst(Bedrijfsverlies) .....................................................(+)/(-)
9901
-8.505,72
-464.835,47
Financiële opbrengsten ......................................................... ................ Opbrengsten uit financiële vaste activa ............................. ............................. Opbrengsten uit vlottende activa ........................................ ............................. ........................................ Andere financiële opbrengsten .......................................... .............. ..................... .......................................... ................. Financiële kosten ...................................................................
75
67.797,44
44.382,54
750 751
67.136,79
43.842,60
4.10
752/9
660,65
539,94
4.10
65
19.805,97
23.081,51
Kosten van schulden ......................................................... ............................................ Waardeverminderingen op vlottende activa andere dan voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen: toevoegingen (terugnemingen) .....................................................(+)/(-)
650
Andere financiële kosten
652/9
Winst (Verlies) uit de gewone bedrijfsuitoefening (+)/(-) .......................................................................
32
VOL-VZW 3
0407.562.029
2,26
651 9902
36,26 19.805,97 39.485,75
23.042,99 -443.534,44
4/6
Nr.
VOL-VZW 3
0407.562.029 Toel.
Uitzonderlijke opbrengsten................................................... ................... Terugneming van afschrijvingen en van waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa ......................................................................
76
Vorig boekjaar 237.000,00
50.000,00
761 762 763 4.10
764/9
50.000,00
237.000,00 47.238,04
66
............ Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa ......................................................................
Waardeverminderingen op financiële vaste activa ............ ............ Voorzieningen voor uitzonderlijke risico's en kosten: ............ toevoegingen (bestedingen) ....................................(+)/(-) ............ ............ Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa .............. .......... .............. Andere uitzonderlijke kosten ............................................. .............. ......................... .............. Als herstructureringskosten geactiveerde uitzonderlijke .............. kosten.............................................................................(-)
Boekjaar
760
Terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste activa ...................................................................... Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico's en kosten .............................................................. ........ Meerwaarde bij de realisatie van vaste activa ................... ................... Andere uitzonderlijke opbrengsten ................................... ................... ................................... ............. Uitzonderlijke kosten ..........................................................
Codes
660 661 662 4.10
Winst (Verlies) van het boekjaar ....................................(+)/(-)
663
17.238,04
664/8
30.000,00
669 9904
89.485,75
-253.772,48
Bijkomende info
1. Schenkingen in natura
2. Belgische overheidssteun aan UNICEF
In het kader van de invulling van zijn missie om het welzijn van de kinderen te bevorderen en het respect voor de rechten van het kind tepromoten, ontvangt UNICEF België naast financiële bijdragen ook schenkingen in natura. Wanneer deze rechtstreeks gebruikt wordenvoor programma’s voor kinderen in België en in het buitenland (zonder doorverkocht te worden) kunnen deze niet opgenomen worden inde rekeningen. Ze maken evenwel integraal deel uit van de activiteiten van de organisatie en dienen daarom hierbij vermeld worden.In 2011 ontving UNICEF onderstaande schenkingen in natura.
De Belgische overheidssteun aan UNICEF is niet opgenomen in de financiële resultaten van UNICEF België omvatten. Deze steun wordtverwerkt in de resultaten van UNICEF internationaal. De overheidssteun van België aan UNICEF bedroeg in 2011.
Vaccins voor vaccinatiecampagne in Sudan: 6.207.995 euro Totale schenkingen in natura aan UNICEF Internationaal: 6.207.995 euro
3. Volledige bijdrage van België aan UNICEF Internationaal Bijdrage UNICEF België : 14.534.644 euros Schenkingen in natura aan UNICEF Internationaal: 6.207.995 euros Belgische overheidssteun aan UNICEF Internationaal: 37.012.747 euros Totale bijdrage Belgische bevolking: 57.755.386 euros.
Beddengoed voor opvangproject: 18.980 euro Voedselbonnen voor ontvangstproject: 3.500 euro Luiers voor ontvangstproject: 4.837 euro Vervoerbewijzen voor ontvangstproject: 20.000 euro Totale schenkingen voor Belgische programma’s: 47.317 euro Totaal schenkingen in natura:
6.255.312 euro
5/6
33
34
© UNICEF
Major Partners van UNICEF België
Partners van UNICEF België
REINE
®
Logo FINAL 3.21.02
®
We're right behind you. Every step of the wa
Steun van overheden aan UNICEF België
®
We're right behind you. Every step o
Logo base primaire
Logo base secondaire
Logo base primaire / version néerlandaise
Logo base secondaire / version néerlandaise
Logo base primaire / version française
Logo base secondaire / version française
= Base 1
= Base 2
35
UNICEF België
Keizerinlaan 66 1000 Brussel www.UNICEF.be www.UNICEF.be/kids www.unicef.be/noodschool www.unicef.be/facebook Twitter: @UNICEFBELGIE
Tel: 02-230 59 70 Fax: 02-230 34 62 E-mail:
[email protected] Bank: 000-0000055-55 IBAN: BE31 0000 0000 5555
36
Verantwoordelijk uitgever: Yves Willemot, UNICEF België, Keizerinlaan 66, 1000 Brussel
BIC: BPOTBEB1