VISIE Najaar 2009 Jaargang 14 Nummer 2 h 7,50

Oracle Gebruikersclub Holland

VISIE

Najaar 2009 • Jaargang 14 • Nummer 2 • h 7,50

4 2 5 1 93 7 Performance instrumentatie Meten is weten

OGh organiseert DBA-dag

Business Business innovatie innovatie met met Oracle Oracle technologie technologie in in een een zwakke zwakke economie economie

Wat heeft een goede Oracle Developer nou bij de ING te zoeken?

16.000.000 transacties per dag verwerken, bijvoorbeeld

Bankieren bij de ING betekent voor de klant: goed, snel en probleemloos je financiële zaken regelen. Voor onze IT-ers betekent het: je best doen om alleen al zo’n 16 miljoen betalingstransacties per dag vlekkeloos te laten verlopen. En zo is het bij al onze IT-projecten. Bij een mondiale bank met 75 miljoen klanten gaat het altijd om grote belangen en grote aantallen. Als grootste IT-werkgever van Nederland, hebben we ook voor jou een enorme diversiteit aan projecten, applicaties en systemen om mee aan de slag te gaan.

ing.nl/werken

Wanneer jij als ervaren IT-er kiest voor de ING, ben je niet alleen zeker van interessant en uitdagend werk. Maar ook van een dynamische, internationale werkomgeving. En van uitstekende arbeidsvoorwaarden en ontwikkelingskansen. Zoek dus niet langer, maar vind uit wat jij bij de ING kunt doen. Wat vind jij bij de ING? • Inhoudelijk uitdagend werk • Voortreffelijke arbeidsomstandigheden • Volop ontwikkelingsmogelijkheden • Internationale kansen

Voorwoord Geachte lezer,

VISIE

In dit nummer verschijnt het laatste voorwoord van mijn hand. Als voorzitter van de Oracle Gebruikersclub Holland heb ik sinds 2006 de kans gehad om me via dit medium tot de OGh Visie lezers te wenden, een voorrecht waar ik graag gebruik van heb gemaakt.

Colofon Redactie

H. Gerritse (hoofdredacteur) R. Buitenhuis M. Jonkers M. Uitentuis

Redactie-adres

Oracle Gebruikersclub Holland Utrechtseweg 48/C 3704 HE Zeist Postbus 701, 3700 AS Zeist T +31 (0)30 699 70 70 E [email protected]

Realisatie

Drukkerij Donath B.V. T (030) 69 22 887 F (030) 69 181 34 E [email protected]

Organisatie

A.J. van der Weijden-Klinkers BMO b.v. T + 31 (0)30 6997070 F + 31 (0)30 6962378 E [email protected]

OGh-secretariaat/ advertentie-exploitatie

Utrechtseweg 48/C, 3704 HE Zeist A.J. van der Weijden-Klinkers T +31 (0)30 69 970 65 F +31 (0)30 69 623 78 E [email protected] W www.ogh.nl

Gebruikersbijeenkomsten/congres Werving sprekers/ onderwerpen: Th. Koster Conclusion Communication E [email protected]

Bestuur OGh

L. Brizzi Itium E [email protected] ­ R. Buitenhuis Ciber Nederland E [email protected] I. Douwes Quobell E [email protected]

In de jaarlijkse Algemene Ledenvergadering van onze usergroup OGh op 10 september jl. heb ik na ruim drie actieve en bevlogen jaren mijn bestuurszetel beschikbaar gesteld, omdat mijn werkzaamheden voor Delta Lloyd dusdanig veel tijd vragen dat het hoe langer hoe moeilijker te combineren is met een actieve bestuursfunctie in de OGh. Het is een afscheid met weemoed, want in die drie jaren zijn er veel zaken de revue gepasseerd, zoals de voortrekkersrol van de OGh bij de totstandkoming van de OBUG die veel energie en creativiteit vroeg. Zoals inmiddels bekend mag worden verondersteld hebben die inspanningen helaas niet tot een succesvolle integratie van de OGh binnen de OBUG geleid. De OGh is en blijft dus onafhankelijk en actief en zoals een goede vereniging betaamt wordt er permanent aan gewerkt om alle nieuwe ontwikkelingen op de voet te volgen om zo de leden nog meer en nog beter te bedienen. Zo zal er naast de maandelijkse themabijeenkomsten en het blad OGh Visie op 3 november voor

de eerste maal een DBA-dag gehouden worden, met als prominente spreker Maria Girone van CERN (Geneve). Later die maand worden op 25 en 26 november twee Spatial dagen gehouden, die mede zijn georganiseerd door de SIM-commissie van de OGh. Voor nadere informatie over beide evenementen zie elders in dit nummer. Daarnaast blijkt dat de OGh als grotere Oracle Usergroup in staat is om goeroes en andere spraakmakende sprekers in de Oracle-community aan ons te binden. Alle informatie treft u uiteraard aan op onze vernieuwde website. Met heel veel genoegen breng ik hierbij het najaarsnummer 2009 onder uw aandacht. Naast een terugblik op de conference OBUG Benelux Connect 2009I treft u in dit nummer, zoals u gewend bent, interessante artikelen en veel informatie aan. Ik wens u veel leesplezier. Ik zal zeker de ontwikkelingen blijven volgen! Ruud Bos

Inhoud Performance instrumentatie – Meten is weten

4

In de volle zon! - Column Theo Koster

8

ODTUG Kaleidoscope 2009 – Verslag

9

Y. Fu Itude Technology E [email protected]

OGh organiseert eerste DBA-dag

12

E.Hogervorst Ordina E [email protected]

Secure Applications Roles – Beheer de toegang tot de database

13

Oracle speelt met SaaS-applicaties in op crisis

18

Eerste indrukken van Fusion Middleware 11g – Column Edwin Biemond

20

Beheer van de basiskaart bij de Provincie Noord-Brabant

21

Twee Spatial dagen in november

24

Centraal Boekhuis goes APEX

25

Business innovatie met Oracle technologie in een zwakke economie

27

M. Uitentuis Atlis Informatiesystemen E [email protected] J.A.C.Verheijden Inter Access E [email protected] Oplage 6.500 OGh Visie is een uitgave van Oracle Gebruikersclub Holland en wordt verzonden aan al haar leden en Oracle geïnteresseerden. U kunt zich aanmelden voor een gratis abonnement via de website www.ogh.nl

© 2009 OGh

Performance instrumentatie

Performance instrumentatie Meten is weten Door Jan Lucas van der Ploeg Als je in het donker je sleutels laat vallen kun je onder de lantaarnpaal kijken omdat het daar licht is, maar als ze daar niet liggen, vind je ze niet. Vergelijkbaar gedrag zie je soms bij het oplossen van performanceproblemen. Volgens Cary Millsap is het meest voorkomende performanceprobleem dat mensen op zoek gaan naar meest voorkomende problemen in plaats van te meten wat de oorzaak is van het probleem waar ze last van hebben (1). Je moet op zoek naar de oorzaak van het probleem, in plaats van aan te nemen dat het een bekend probleem is. Performanceproblemen kun je alleen oplossen door te meten. Je moet weten waar de meeste resources gebruikt worden en waar de meeste vertraging of wachttijd is. Door de juiste instrumentatie in te bouwen zijn applicaties traceerbaar en meetbaar te maken.

4

Elke ontwikkelaar heeft de intentie

te vermelden welke vervoermiddelen

een bepaalde periode de langstlopen-

om zijn software zo te maken dat

en welke route en andere informatie.

de queries zijn, hoe vaak ze zijn uit-

deze aan de eisen voldoet en geen

Als iemand met gemiddeld 40 km

gevoerd en hoeveel lees/schrijfacties

fouten bevat. Onvermijdelijk treden

per uur van Harderwijk naar Hil-

de database heeft moeten uitvoeren.

vroeger of later toch problemen op.

versum is gereden, was hij dan snel?

Nu weet je niet alleen de gemiddelde

De functionaliteit werkt niet of de

Voor de fiets weliswaar een redelijk

snelheid, maar ook de exacte route

afgesproken performance wordt niet

gemiddelde, maar met de auto zou

met alle tussenstops en hoe lang ze

gehaald. Om problemen op te kun-

het zeker sneller moeten kunnen.

duurden, van wachten voor voor-

nen lossen moet instrumentatie in-

Maar als de gemiddelde snelheid 140

rangswegen, zebra’s en stoplichten

gebouwd worden. Je moet kunnen

km per uur was en hij reed via Hei-

tot files en uitstapjes naar de Shell,

nagaan wat er goed en wat er fout

ligerlee, of hij is blijven overnachten

McDonalds en Van der Valk etc.

gaat en waar. Zonder instrumentatie

in bijvoorbeeld Baarn, dan kon het

kun je dan wel zien dat het rapport er

ook wel sneller.

Meten in applicaties

in zijn geheel twee dagen over doet,

Alleen zo’n gemiddelde snelheid zegt

Op een druk systeem waarop meer-

maar het blijft een black box. Je wilt

niets. Je hebt meer informatie nodig.

dere applicaties en batchprocessen

weten welke stappen of onderdelen

Oracle biedt die informatie voor de

draaien is niet altijd duidelijk welke

voor de grootste vertraging zorgen.

database met de Oracle Wait Inter-

queries bij welke gebruiker en appli-

Dan valt de oorzaak op te sporen en

face. Oracle levert hiermee een grote

catie of proces horen. Voor het op-

wordt het mogelijk een oplossing te

verzameling statistieken en tijd-

lossen van performanceproblemen

realiseren.

metingen voor allerlei events in de

is die informatie juist belangrijk, zo

Oracle heeft een goede en gedetail-

database, en dit op zo veel mogelijk

niet noodzakelijk. Gebruikers nemen

leerde instrumentatie in de database

niveaus. Je kunt het aantal gelezen

performanceproblemen waar in hun

ingebouwd, de Oracle Wait Inter-

blokken per segment opvragen en

applicatie en die gebruikersactie met

face. Dit heeft enorm geholpen bij

per sessie en voor de instance. Je

bijbehorende

het oplossen van performance pro-

kunt ook de elapsed time opvragen

moet je zien te traceren. De meet-

blemen. In het verre verleden waren

van SQL statements in een sessie of

gegevens die Oracle in de database

ratio’s het enige dat Oracle te bieden

over een tijdsperiode. Zeer belangrijk

biedt moeten gekoppeld worden aan

had. Een van de ratio’s was het aan-

hier zijn de wait events. Op welke

de activiteiten in de applicatie. De

tal gelezen blokken van schijf ten op-

resources is hoe vaak en hoe lang

oorzaak van een performancepro-

zichte van het aantal blokken uit het

gewacht? Dit kan gaan om geheu-

bleem van een gebruiker is niet per

geheugen. Dat leek erg op alleen het

genstructuren, maar ook om lees- en

se het zwaarste statement op de da-

geven van de gemiddelde snelheid

schrijfacties voor databaseblokken.

tabase. Bij het oplossen van Oracle

en begin en eindpunt, maar zonder

Zo kunnen we achterhalen wat in

performanceproblemen moet je de

databaseactiviteiten

Performance instrumentatie

vertaling zien te maken van gebrui-

Deze informatie komt ook mee in de

In dit voorbeeld worden in een

kersacties naar gebeurtenissen in de

rapporten van tools als Statspack

Forms trigger met de procedure

database. Hier spelen ontwikkelaars

en ADDM, waarmee je de database

SET_MODULE de MODULE en AC-

een cruciale rol. Zij kunnen helpen

kunt monitoren. Zo kun je ‘achteraf’

TION kolommen gezet, met resp. de

die vertaling te maken en hiermee de

ook beter nagaan welke code hoort

applicatienaam en de filenaam van

applicatie meetbaar te maken.

bij de applicatie waar een gebruiker

het scherm. Daarnaast wordt met

Hoe kunnen ontwikkelaars hun ap-

een probleem over heeft aangemeld.

de procedure SET_CLIENT_INFO de

plicaties meetbaar maken? Eigenlijk

Als klap op de vuurpijl is het ook

naam van het scherm gezet.

heel simpel, door gebruik te maken

mogelijk tracing aan te zetten voor

van de standaard PL/SQL package

specifieke modules en/of actions. Zo

V$SESSION_LONGOPS

DBMS_APPLICATION_INFO.

kun je precies dat tracen wat je moet

DBMS_APPLICATION_INFO

tracen.

met de procedures SET_MODULE

ingebouwd zou kunnen worden en

Over het algemeen is het handig om

en SET_ACTION al bruikbaar bij

vervolgens hoe dit kan helpen bij het

de MODULE kolom te gebruiken

batchjobs. Met de module kun je

opsporen van performanceproble-

voor de applicatie, of in echt grote ap-

aangeven welke job loopt en met

men.

plicatie voor de deelapplicaties, en de

de action bij welke stap je bent. Dat

Er

zijn meer mogelijkheden dan alleen

is

DBMS_APPLICATION_INFO,

maar deze package is eenvoudig te gebruiken en kan veel informatie verschaffen. Het is niet de heilige graal, maar door hier gebruik van te maken kunnen optredende performanceproblemen veel eenvoudiger opgelost worden. Ik wil hier laten zien hoe eenvoudig instrumentatie

kolom ACTION voor de schermen/

maakt het mogelijk enigszins bij te

DBMS_ APPLICATION_INFO

rapporten. Voor zwaardere functio-

houden of een langlopend proces

naliteit in zo’n scherm kan dan ook

van een paar uur inderdaad enige

Met behulp van de package DBMS_

weer de ACTION kolom gebruikt

vordering maakt. Nog mooier wordt

APPLICTION_INFO kun je een ap-

worden, bijvoorbeeld bij het inlezen

het met de procedure SET_SESSION_

plicatie laten vertellen waar hij mee

van files, het exporteren van data

LONGOPS. Hiermee valt de view

bezig is. Met DBMS_APPLICATION_

etc. De kolom CLIENT_INFO is met

V$SESSION_LONGOPS te ‘vullen’

INFO kun je de kolommen MODU-

name interessant voor webapplica-

en deze te gebruiken. De naam zegt

LE, ACTION en CLIENT_INFO in

ties om extra informatie over sessie

het al, vooral voor langlopende ope-

de views V$SESSION en V$ACTION

of gebruiker weer te kunnen geven.

raties handig om aan te geven hoe-

vullen. Dit maakt het mogelijk ap-

APEX en EBS gebruiken deze kolom

veel van de verwachte hoeveelheid

plicaties beter te traceren. Dit kan

bijvoorbeeld voor de username.

werk inmiddels verricht is.

voor batchjobs, voor client/serverap-

Het gebruik van DBMS_APPLICA-

In het onderstaande voorbeeld heb-

plicaties en voor webapplicaties. De

TION_INFO is zeer eenvoudig. De

ben we een procedure die om de

package kent een aantal procedures,

aanroepen voor procedure SET_MO-

1000 rijen V$SESSION_LONGOPS

zoals SET_MODULE en SET_AC-

DULE en SET_TRANSACTION zijn

bijwerkt.

TION waarmee aangegeven kan

eenvoudig in nieuwe en bestaande

Nu kunnen we in de view het verloop

worden met welke module en actie

applicaties in te bouwen. Ook be-

van de procedure bijhouden. Je kunt

de applicatie bezig is. DBMS_APPLI-

staande applicaties zijn zo makkelijk

zien dat 2000 van de ca. 2.4 miljoen

CATION_INFO werkt onafhankelijk

aan te passen. Als een scherm toch

verwerkt zijn, ook de doorlooptijd is

van commit en rollback in de trans-

opnieuw gegenereerd moet worden,

aangegeven door Oracle.

actie en de informatie is daarmee

kost het bijna geen moeite dit te

De frequentie waarmee V$SESSION_

direct zichtbaar in andere sessies.

doen. Het voordeel dat er mee ge-

LONGOPS zinnig aanpast moet wor-

Op deze manier kun je direct zien in

haald wordt is er groot. In de Oracle

den, is afhankelijk van de vereiste

V$SESSION waarmee een applicatie

documentatie (2) wordt DBMS_AP-

doorlooptijd en hoeveelheid werk of

bezig is als zich problemen voordoen.

PLICATION_INFO goed beschreven.

aantal stappen. Je wilt de frequentie

5

Performance instrumentatie

INFO gevuld worden in V$SESSION, je kunt aan V$SESSION_LONGOPS informatie meegeven. Op het moment dat een performanceprobleem zich voordoet kun je nu in deze view kijken of er progressie is en op welk punt een batchproces zich bevindt. Het kan ook helpen de juiste sessie te achterhalen van de vele aanwezige database sessies, omdat je met de verkregen informatie de sessie kunt herkennen. Over het algemeen gebruik je een tool om de informatie uit V$SESSION te bekijken in plaats van een eigen query te schrijven. SQL Developer biedt hiervoor het SESSIONS report. In de kolommen MODULE, ACTION en CLIENT_INFORMATION is nu te zien met welke applicaties gebruikers bezig zijn. We kunnen zien hoog genoeg om het verloop van het

CATION_INFO is zeer klein, maar

dat er 3 gebruikers zijn ingelogd in

proces bij te kunnen houden, maar

weegt altijd op tegen het niet hebben

de applicatie ORDI Order Invoer en

je wilt het ook bij voorkeur in hele

van een vorm van instrumentatie

dat gebruiker SJORS aan het werk is

stappen of meetbare onderdelen. Als

(3). Code zonder instrumentatie is

in het scherm Orders invoeren.

er bijvoorbeeld 100 tabellen verwerkt

niet te verbeteren.

Rapportages in STATSPACK en ADDM Niet altijd is het mogelijk mee te kijken tijdens het optreden van problemen. Op veel omgevingen draaien standaard Oracle monitoringtools als Statspack of ADDM. Heel cru gemoeten worden in anderhalf uur,

zegd, verzamelen deze periodiek gegevens uit de dynamic performance

SION_LONGOPS na elke tabel aan

Mogelijkheden dankzij DBMS_APPLICATION_INFO

te roepen. Zeker als het proces dan

Goed, je hebt nu met DBMS_APPLI-

views waar V$SESSION er een van

te lang duurt, kun je bijhouden bij

CATION_INFO de module, action

is. Op basis hiervan zijn rapporten te

welke tabel, of stap, het proces is.

en client_info gezet en wat kun je er

draaien, met onder (heel veel) ande-

Als het proces meerdere uren mag

nu mee? In het kort drie dingen:

re de zwaarste queries in een periode.

en kan duren, kun je SET_SES-

Meekijken in V$SESSION

Zo heb je achteraf informatie over

SION_LONGOPS na een bepaald

Rapporten van Statspack of ADDM

wat er gebeurd is. Je moet in zo’n

aantal rijen aanroepen, zo kun je

bekijken

geval wel weten welke queries horen

beter bijhouden waar het proces is.

Tracen

Je bent met name geïnteresseerd in

DBMS_MONITOR

kun je er voor kiezen om SET_SES-

met

DBMS_SERVICE

en

V$SESSION_LONGOPS als het pro-

6

views van Oracle, dit zijn de V$-

bij “jouw” performanceprobleem. De zwaarste query in de database in een bepaalde periode kan geheel los

ces te lang loopt, dus roep SET_SES-

Meekijken in V$SESSION

staan van het geconstateerde perfor-

SION_LONGOPS liever iets te vaak

Zoals gezegd, met DBMS_APPLICA-

manceprobleem. Ook in Statspack

aan dan iets te weinig. De impact op

TION_INFO kunnen de kolommen

en ADDM vind je de informatie van

de performance van DBMS_APPLI-

MODULE, ACTION en CLIENT_

DBMS_APPLICATION_INFO terug

Performance instrumentatie

en kun je zo dus gericht op zoek naar

Nu is het mogelijk om heel gericht

Jan Lucas van der Ploeg is Database &

queries van een specifieke applicatie.

dat te tracen wat je moet tracen en

Software Engineer bij Ordina.

Andersom werkt het natuurlijk ook,

vervolgens die informatie ook nog

zodra in de monitoring bijzonder

eenvoudig bij elkaar te brengen.

zware queries worden geconstateerd, wil je weten bij welke onderdelen van

Kleine moeite, groot plezier

Literatuur

welke applicatie deze horen, dit kun

Met

DBMS_APPLICATION_INFO

(1) Blogpost van Cary Millsap

je nu ook beter achterhalen.

kun je eenvoudig je Oracle-applica-

naar aanleiding van discussie op

ties beter meetbaar en traceerbaar

Percona Performance Conference

Tracen met DBMS_MONITOR

maken. Je maakt daarmee de verta-

2009:

Bij serieuze performanceproblemen

ling van applicatieonderdelen naar

com/2009/04/most-common-per-

ontkom je niet aan tracing. Met

databaseacties. Het oplossen van

formance-problem-i-see.html

SQL Trace kun je alle SQL van een

performanceproblemen

(2) Oracle® Database PL/SQL Pac-

sessie tracen, inclusief CPU time,

eenvoudiger omdat je de informa-

kages and Types Reference

elapsed time en de al genoemde

tie in de database over hoeveelheid

11g

wait events. Tracing is een geweldig

activiteit, queries, doorlooptijd en

download.oracle.com/docs/cd/

instrument, maar alleen als je het

wachttijd beter kunt koppelen aan

B28359_01/appdev.111/b28419/d_

precies kunt doen. Het is vergelijk-

schermen, rapporten en batchjobs

appinf.htm#CHECEIEB

baar met telefonisch afluisteren. Het

en de onderdelen daarvan. Omdat

(3) Blogpost van Tom Kyte: http://

is zinloos iedereen af te luisteren, de

je zo kunt meten, kun je problemen

tkyte.blogspot.com/2009/02/cou-

politie luistert alleen verdachten af.

ook echt oplossen.

ple-of-links-and-advert.html

DBMS_APPLICATION_INFO

wordt

zo

http://carymillsap.blogspot.

Release

1

(11.1),

http://

kan Advertentie

helpen die sessies aan te wijzen die je wilt tracen, bijvoorbeeld als je een performanceprobleem op heterdaad kunt betrappen en in V$SESSION de sessie kunt aanwijzen. Dit is niet altijd mogelijk. Bovendien vinden in webapplicaties gebruikersessies vaak

Vitalizing your organisation with knowledge

plaats in opeenvolgende databasesessies, dan moet je steeds eerst weer de nieuwe sessie vinden en dan weer tracing aanzetten voor die sessie. Vanaf 10g heeft Oracle hier een oplossing voor met DBMS_MONITOR. Met DBMS_MONITOR, ook een standaard Oracle PL/SQL package, kun je aangeven dat specifieke mo-

PeopleSoft-experts Oracle-experts

dules en/of actions getracet moeten worden, ongeacht in welke databasesessie. Als nu een specifiek rapport een performanceprobleem heeft, kun je tracing voor dit rapport aan zetten en Oracle verzamelt vervolgens de informatie voor je. Je hoeft niet de exacte tijd te weten dat het rapport gedraaid wordt of de exacte databasesessie. Oracle heeft vervolgens nog een tool, trcsess, om de trace-informatie uit de verschillende tracefiles samen te voegen in één enkele file.

www.sennac.com

T 00 31 (0)10 477 76 95

7

Column

Column

OGh Visie verwelkomt Theo Koster als nieuwe vaste columnist. Met ingang dit nummer zal Theo zijn persoonlijke visie, observaties, kritiek of huldebetuigingen vervatten in zijn column, waarin de ontwikkelingen in marketing in het algemeen en in de Oracle-wereld in het bijzonder centraal staan. Theo Koster is directeur van Conclusion Corporate & Public Communication, een adviesorganisatie voor ICT-marketing.

In de volle zon!

Het laatste nieuws is dat de Amerikaanse overheid goedkeuring heeft gegeven aan Oracle om de overname van Sun Microsystems af te ronden. Oracle heeft weliswaar veel bedrijven overgenomen, maar dat waren toch altijd min of meer niche-spelers, waarmee gaten in het bestaande portfolio van softwareproducten opgevuld werden. De overname van Sun Microsystems is van een andere orde. markt. Als Oracle het handig speelt slaan ze met MySQL maar liefst 3 vliegen in één klap: een geloofwaardige reputatie in de open-source markt, een upsell-mogelijkheid naar de Oracle-database bij MySQL-gebruikers en een formidabel wapen tegen Microsoft SQL Server. Het zou mij niet verbazen als MySQL zelfs aanleiding is geweest om Sun Microsystems te kopen.

Java

Om dit te begrijpen moeten we even stilstaan bij de betekenis van Sun Microsystems. Werkstations van Sun legden de basis onder de spectaculaire groei van IT-gebruik in de financiële dienstverlening en telecommunicatie. Sun was het eerste bedrijf dat zijn missie maakte van genetwerkte infrastructuur (The Network is the Computer). Maar ook veel interessante softwareproducten komen uit de keukens van Sun: Java, MySQL, (Open)Solaris, ZFS, OpenOffice en de NetBeans IDE. Het is dan ook ironisch dat een bedrijf dat groot geworden is van een open-source ontwikkeling (Unix), niet in staat is gebleken zelf een levensvatbaar bedrijfsmodel op te zetten rondom open-source (Java).

te plaatje. Ik denk dat het Oracle’s doel is om zelf een volledige ‘stack’ te leveren: hardware, database, applicatieserver, ontwikkelomgevingen en programmeertalen en standaardoplossingen. Alles uit eigen huis. Vanuit dit grote plaatje ontstaat vanzelf duidelijkheid wat er met de componenten gaat gebeuren.

ZFS Het ZFS-bestandssysteem vind ik persoonlijk een technisch juweeltje. Het is een bestandssysteem met ingebouwde transactiemogelijkheden. Momenteel gebruikt Oracle nog haar eigen drivers voor bestandssystemen. ZFS is superieur en biedt (volgens mij nog niet ontdekte) mogelijkheden voor document management.

De Oracle Stack

8

Binnenkort is Oracle Corporation de trotse eigenaar van de gehele inboedel van Sun. Om te begrijpen wat Oracle met de inboedel gaat doen, moeten we eerst kijken naar het gro-

MySQL De MySQL-database zal onder Oracle-beheer op dezelfde voet doorgaan. Elke wijziging in de licentiestructuur ligt zeer gevoelig in de

Java is uiteindelijk voor Oracle een ontwikkelplatform. Oracle heeft alleen een indirect financieel belang bij de marktpositie van Java, namelijk als wapen tegen Microsoft. Ik denk dat binnen 1 jaar het Java platform volledig onder een open-source licentie zal worden gebracht. Daarmee slaat Oracle opnieuw 2 vliegen in één klap. Door controle op te geven over Java platform heeft Oracle wisselgeld om de overname goedgekeurd te krijgen door de Europese Commissie (want dat moet nog en Neelie Kroes heeft een reputatie als monopolisten-breker). Bovendien blijft Oracle geloofwaardig naar andere grote partijen in de markt.

Hardware En dan natuurlijk de vraag wat er gaat gebeuren met de hardware. Omdat er een Oracle Stack ontstaat kan de samenwerking met HP en Dell het raam uit. Verder denk ik dat de hardwareontwikkeling gewoon doorgaat. Een suggestie van mijn kant: ik zou de merknaam Sun blijven gebruiken voor de hardware. Oracle hardware klinkt gewoon niet geloofwaardig… Theo Koster

ODTUG Kaleidoscope 2009

ODTUG Kaleidoscope 2009 Door Ronald van Luttikhuizen en Alex Nuijten De ODTUG, de Oracle Development Tools Users Group, organiseert ieder jaar de ODTUG Kaleidoscope Conference. Dit jaar (21 t/m 25 juni) vond Kaleidoscope plaats in Monterey, Californië. Hoewel Californië warm klinkt, was dit zeker in het begin van de conferentie niet het geval. De korte broek kon - op een paar waaghalzen uit Scandinavië, Ierland en Nederland na - gewoon in de koffer blijven. Het jasje dat de sprekers op de conferentie als cadeautje kregen, werd daarom veel gedragen. Naast de korte broek op de conferentie was ook het mondkapje op de vliegvelden in verband met de Mexicaanse griep eerder uitzondering dan regel. Doordat ODTUG Kaleidoscope een vrij kleine conferentie is met naar schatting zo’n 600 deelnemers, is het netwerken met de bekende namen in de Oracle wereld eenvoudig te doen. Tijdens een grote conferentie, zoals Oracle Open World, is de concurrentie om contact te leggen met de diverse productmanagers veel groter. Hoewel het een kleine conferentie, is wil het nog niet zeggen dat de bekendere namen uit de Oracle wereld weg blijven. Personen als Tom Kyte, Steven Feuerstein, Cary Millsap, Steve Miranda, Duncan Mills en Demed L’Her waren al-

scope twitter account, http://twit-

posium en een track gewijd aan SOA

len van de partij. Zoals men maar al

ter.com/odtug, en elke sessie kreeg

en BPM; zie http://www.odtugka-

te goed wilde laten weten is ODTUG

een nummer zodat men live kon

leidoscope.com/soa.html. Het SOA

Kaleidoscope één van de weinige

twitteren over presentaties. Helaas

en BPM symposium vond plaats op

conferenties die meer bezoekers trok

betekende dat af en toe meer twit-

zondag en was georganiseerd door de

in vergelijking met vorig jaar.

terende dan aandachtig luisterende

Nederlandse ACE Directors Lonneke

Het aantal Oracle ACE’s en Oracle

toehoorders.

Dikmans, Lucas Jellema en Mike van

ACE Directors was opvallend te noe-

Zoals elk jaar werd de conferentie

Alst. Hoewel minder druk bezocht

men. Voorafgaand aan de conferen-

afgesloten met een feest; lekker eten,

dan bijvoorbeeld het Application Ex-

tie waren de Oracle ACE Directors

cocktails, muziek en een stand-up

press symposium, was het een groot

uitgenodigd op het hoofdkwartier

comedian die onder andere dank-

succes. De dag was gesplitst in een

van Oracle om kennis te nemen

baar gebruik maakte van de (on)

‘SOA en business’ dagdeel (‘s och-

van de laatste nieuwtjes en velen

terechte vooroordelen over IT-ers.

tends) en een ‘SOA en technologie’

van hen verzorgden ook presentaties

Jammer voor diegenen die donder-

dagdeel (‘s middags). Elk dagdeel

tijdens de conferentie. De meeste

dagochtend nog de laatste reeks pre-

bestond uit een aantal presentaties

Nederlandse en Belgische presenta-

sentaties (start om 8 uur) verzorg-

(Demed L’Her, Geoffroy de Lamalle

toren op Kaleidoscope hadden hun

den werd het feest woensdagavond

en Clemens Utschig) afgewisseld

presentatie al geoefend bij AMIS een

gehouden.

met het bespreken van specifieke on-

week voordat men naar Monterey

derwerpen en vraagstukken in klei-

afreisde.

SOA en BPM

nere werkgroepen. Deze werkgroe-

Dit jaar werd er ook veel getwitterd.

Voor het eerst in de geschiedenis van

pen kwamen later weer bij elkaar om

Er was een apart ODTUG Kaleido-

Kaleidoscope was er een apart sym-

hun resultaten te bespreken. Onder

9

ODTUG Kaleidoscope 2009

2.0-achtige functionaliteit zoals tags

zich zowel nieuwkomers in de SOA-

Next-generation Fusion Applications

en BPM-arena als ‘oud-gedienden’.

Na jaren wachten werd door Oracle

rapportages en taakgedrevenheid en

Dit resulteerde in leuke en interes-

-in de persoon van SVP Application

presentatie in een portal.

sante discussies. De resultaten van

Development Steve Miranda- voor

Enkele indrukwekkende technische

deze dag zijn te vinden op Oracle

het eerst een officiële demo gegeven

statistieken over Oracle Fusion Ap-

Wiki, zie: http://wiki.oracle.com/

van Fusion Applications 11g. Ofwel

plications: het bevat circa 5.500

page/SOA+and+BPM+approaches.

de volgende generatie bedrijfsappli-

tabellen, 6.500 ADF BC Entity Ob-

Bijdragen zijn meer dan welkom!

caties van Oracle op het gebied van

jects, meer dan 18.000 ADF BC View

Naast het symposium was er ook

ERP, HRM, CRM, etc. waarin onder

Objects en 11.000 ADF Task Flows.

een track gewijd aan SOA en BPM.

andere functionaliteit uit E-Business

Om dit voor elkaar te krijgen zijn er

Hierin onder andere presentaties

Suite, JD Edwards, PeopleSoft en Sie-

circa 3.000 softwareontwikkelaars

over canonical data models, custo-

bel verwerkt is. Fusion Applications

betrokken bij Fusion Applications.

mer cases over SOA implementaties

is één van de grootste softwarepro-

Verwacht hier meer van te zien en te

bij (databasegeoriënteerde) klanten,

jecten en is gebaseerd op Oracle’s

horen; ook op Oracle Open World

best practices op het gebied van SOA

Fusion Middleware 11g compo-

2009!

en BPM en vooruitblikken op Oracle

nenten waaronder WebLogic, SOA

Fusion Middleware 11g. Elke sessie

Suite 11g, ADF 11g en WebCenter

Application Express 4.0

uit deze track werd door een trouw

11g. De demo zag er indrukwekkend

Application Express, het Rapid Ap-

publiek bijgewoond en resulteerde

uit! Vooral op het gebied van user-

plication Development tool voor de

vaak in interessante en interactieve

experience waarin Oracle toch niet

Oracle Database, staat nog steeds

sessies. Al met al een geslaagd expe-

altijd een even goede naam heeft.

goed in de belangstelling. Dit bleek

riment dat hopelijk wordt geconti-

Verder gaf het een goed gevoel over

onder andere uit de ongeveer 200

nueerd in volgende ODTUG confe-

de ondertussen officieel uitgebrachte

deelnemers op het openingssympo-

renties.

Fusion Middleware 11g stack die als

sium op zondag, het grootste sym-

Bij het zien van de nummerplaat van

basis gebruikt is. Enkele uitgangs-

posium van ODTUG. Net als vorig

de auto van één van de grondleggers

punten van Fusion Applications zijn

jaar waren er vele sessies over APEX

van BPEL Process Manager kon ik

aanpasbaarheid

personalisatie

- zoals Application Express ook wel

het niet laten een foto te maken:

voor en door gebruikers, Enterprise

genoemd wordt. Vrijwel iedere ron-

de circa dertig aanwezigen bevonden

10

en

en forums, serviceoriëntatie, BI en

ODTUG Kaleidoscope 2009

de bevatte twee APEX sessies. Tijdens

conferentie konden eindelijk de eer-

vascript library die vele ‘low level’

het symposium kwamen diverse

ste demo’s bewonderd worden.

javascript functionaliteit verbergt.

sprekers aan bod. In veel gevallen

Deze javascript library heeft ook

waren het verhalen van implemen-

Reeds vorig jaar aangekondigd op

een tegenhanger voor de UI, jQuery

taties die met APEX gedaan werden

ODTUG, maar nu lijkt het dan

UI. Eindelijk zullen de kalendertjes

en erg succesvol bleken.

toch werkelijk in APEX 4.0 te ko-

die op datum velden zitten worden

Eén van de opvallendste presenta-

men, Websheets. Websheets wordt

vervangen door een mooie jQuery

ties, ‘Getting the Ape out of APEX’,

een component van APEX waarmee

kalender. Nu wordt een kalender in

was een verhaal over APEX en MS

eindgebruikers

Access. Oracle heeft APEX altijd

met

hun

spreadsheets

een pop-up getoond. Reeds door ve-

enkele

handelingen

len is geblogd over de mogelijkheid

neergezet als de ‘Access and Excel

onder kunnen brengen in APEX en

om jQuery in APEX te gebruiken en

Killer’, maar deze presentatie liet

waarbij het ook meteen deel uit-

zelf de kalenders te vervangen.

een integratie van APEX met Access

maakt van de applicatie. Het is ver-

zien. Vanuit Access werden APEX

gelijkbaar met een spreadsheet in je

Database

pagina’s aangeroepen, een bijzon-

browser, zoals Google Docs die ook

Grote aankondigingen op database-

dere prestatie.

biedt. APEX biedt al lange tijd de

gebied werden niet gedaan. Fusion

Tijdens de presentatie ‘Leveraging

mogelijkheid om data in een grafiek

Middleware en APEX 4.0 stonden

Oracle10gXE, Apex, SQL Developer

te laten zien. Eerst waren het SVG

meer in de belangstelling. Misschien

in building an MDM Solution’ werd

Charts, toen Flash Charts en vanaf

dat er op dit gebied later in het jaar

een nieuw acronym gebruikt ‘LAOS’,

4.0 ook AnyCharts. De grafieken die

tijdens Oracle Open World wel meer

wat staat voor Linux - APEX - Ora-

AnyChart 5.1 kan tonen zien er heel

te melden is, zoals de release Oracle

cleXE - SQLDeveloper. Deze presen-

erg mooi uit. De eindgebruikers van

11g R2. Wel was er een aantal heel

tatie verhaalde over een case study

APEX applicaties zullen verrukt zijn.

goede inhoudelijke sessies over de

waarbij de kosten behoorlijk werden

Ook nieuw is de ondersteuning van

mogelijkheden van de database. Een

gedrukt door LAOS in te zetten en

Rest Webservices. Ondersteuning

paar van deze sessies wil ik hier graag

toch een grote bedrijfskritische ap-

van Webservices op basis van SOAP

wat meer toelichten. Het is moeilijk

plicatie neer te zetten.

bestonden al veel langer. Een korte,

een keuze te maken, er waren vele

Iets anders dat opviel was dat er nau-

maar indrukwekkende, demo toon-

goede sessies.

welijks, of eigenlijk geen, live demo’s

de de kracht van Rest Webservices.

waren. De ‘demo’s’ die gedaan wer-

De vraag om een mogelijkheid te

Tom Kyte - Analytics

den waren filmpjes. Een live demo is

bieden om APEX uit te breiden met

Tom Kyte, de man achter askTom.

toch altijd net iets leuker, maar dat

eigen plugins heeft ertoe geleid dat

oracle.com, deed een sessie van an-

is mijn mening.

het mogelijk wordt om zelf gedefi-

derhalf uur over analytische func-

nieerde plugins te ontwikkelen. Tij-

ties. Analytische functies bestaan al

De grote aankondigingen die gedaan

dens de demo werd een nieuw item

sinds versie 8.1.6 Enterprise Edition.

werden met betrekking tot APEX

type gemaakt dat vervolgens in een

Indien je nog volledig onbekend

waren de Developer Competition

applicatie kon worden toegevoegd.

bent met analytische functies dan

en APEX 4.0. Allereerst de Develo-

Het Item type dat gemaakt werd

wordt het hoog tijd om hier eens

per Competition. Om APEX nog

was een ‘Amazon Style Star Rating’.

naar te kijken. De mogelijkheden

meer te promoten organiseert Ora-

Wellicht dat er in de toekomst een

die analytische auncties bieden zijn

cle ook dit jaar weer een wedstrijd

uitwisseling gaat plaatsvinden van

ongekend. Waar in het (verre) ver-

met als hoofdprijs een ticket voor

bruikbare plugins.

leden ingewikkelde constructies met

Oracle Open World. Ook de tweede

Een nieuw item type dat al wordt

self-joins nodig waren, zijn deze met

en derde prijs krijgen een ticket voor

toegevoegd is de Combo box. Een

analytische functies niet meer nodig.

Oracle Open World. De vierde tot

item type dat al in Oracle Forms

Vele regels SQL statement kunnen

en met twaalfde plaats krijgen het

aanwezig is. Het is een combinatie

vervangen worden door één enkele

boek ‘Pro Application Express’. Ge-

van een Select List (Poplist in Oracle

analytische functie.

brek aan fantasie, zullen we maar

Forms) en een vrij invoerveld.

zeggen.

Standaard zal jQuery en jQuery UI

Ook in de zaal was een groot aan-

En dan APEX 4.0. Hier werd reeds

worden meegeleverd. jQuery is een

tal

lang over gesproken, maar tijdens de

zeer uitgebreide en krachtige ja-

met analytische functies. De sessie

slechts

mensen

volstrekt

onbekend

11

ODTUG Kaleidoscope 2009

bestond vooral uit demonstraties,

end dat wat het meeste wijzigt in een

lyse en ontwerp via UML, Java/JEE

precies wat je van Tom Kyte kan ver-

applicatie, de data is de enige con-

ontwikkeling, workflow en applica-

wachten, met SQL*Plus. Na de ses-

stante factor. Hierdoor is de notie

tie-integratie. De laatste jaren richt

sie hadden de toehoorders inzichten

van ‘databaseonafhankelijk’ te wil-

Ronald zich vooral op architectuur

gekregen in de vele mogelijkheden

len zijn volstrekte onzin. Uiteraard

in SOA-omgevingen. Ronald is in

die deze functionaliteit biedt. Om

kan ik hier niet in een paar zinnen

2008 tot Oracle ACE benoemd. Hij

in Tom Kyte’s eigen woorden te ein-

verwoorden waar Toon anderhalf

blogt regelmatig op de Approach

digen: ‘The best thing since the SE-

uur over deed, maar ik weet zeker

weblog: http://www.approach-alli-

LECT statement’.

dat dit niet de laatste sessie was die

ance.nl/index.php?option=com_jd-

Toon aan dit onderwerp besteed

wp&Itemid=52.

Toon Koppelaars - Fat Databases: A Layered Approach

heeft. Mocht je kans zien om deze sessie te bezoeken, dan zou ik die

Alex Nuijten is werkzaam bij AMIS

Eigenlijk was deze anderhalf uur

ook grijpen.

Services als Senior Oracle Developer

durende sessie deel één van twee.

en trainer van SQL en PL/SQL work-

Volgens eigen zeggen had Toon ook

shops.

twee abstracts ingediend, maar was

Over de auteurs

Naast zijn reguliere werkzaamheden

er slechts één geselecteerd. In deze

Ronald van Luttikhuizen is consul-

presenteert hij regelmatig op natio-

sessie gaf Toon zijn ideeën over hoe

tant en architect bij Approach, een

nale en internationale conferenties

je een data-georiënteerde applicatie

bedrijf gericht op SOA- en BI-con-

omtrent databasetechnologieën, met

zou moeten opzetten. Om zijn ar-

sultancy. Vanaf 2000 is hij werk-

name database development. Ook

gumenten kracht bij te zetten heeft

zaam geweest als coach, architect,

schrijft hij regelmatig op het Weblog

hij de term YAFET geïntroduceerd.

ontwerper/ontwikkelaar,analist,

van AMIS: http://technology.amis.nl

YAFET staat voor ‘Yet Another Front

docent en team lead. Aanvankelijk

en zijn eigen weblog: http://nuijten.

End Tool’. Volgens Toon is de front-

specialiseerde hij zich in OO-ana-

blogspot.com.

OGh DBA-dag met prominente gastspreker Op 3 november organiseert de OGh voor de eerste maal de DBA dag. Dit is een nieuw type bijeenkomst voor ervaren DBA’s waarin een actueel onderdeel van de Oracle-technologie diepgaand wordt besproken. Voor deze eerste DBA-dag heeft de OGh Maria Girone van het CERN Instituut in Geneve bereid gevonden als gastspreker op te treden.

12

De bijeenkomst op 3 november staat in het teken van High Availability. Hierbij worden zowel de technologie als de architectuur besproken en ervaringen gedeeld. Doordat de bijeenkomst de hele dag duurt, kan een goede diepgang worden bereikt. Om een goede interactie te kunnen waarborgen is deelname aan de bijeenkomst beperkt tot maximaal 40 personen. Het is dus zaak je snel aan te melden voor deze unieke bijeenkomst, want vol is vol. Deelname in volgorde van aanmelding. Het definitieve programma van de OGh DBA-dag komt binnenkort beschikbaar op de website van de OGh. Omdat het een bijzondere bijeenkomst is, kiezen we ook voor een bijzondere locatie. Alle informatie volgt op www.ogh.nl. Noteer in ieder geval alvast de datum 3 november in je agenda!

Secure Application Roles

Secure Application Roles Beheer de toegang tot de database Door Ingo Wevers Het realiseren van geautoriseerde toegang tot een database lijkt eenvoudig. Echter, vaak blijkt dat dezelfde combinatie van gebruikersnaam en wachtwoord zowel toegang geeft tot de applicatie als tot de database. Hierdoor kunnen gebruikers buiten de applicatie om met bijvoorbeeld Toad of SQL*Plus de database benaderen. In de praktijk ziet men vaak dat rechten in de database dermate ruim zijn dat hierdoor de gebruiker in potentie veel kwaad kan. In dit artikel wordt besproken hoe voorkomen kan worden dat een gebruiker rechtstreeks inlogt op de database. Hierbij wordt gebruik gemaakt van Secure Application Roles. Ontwerp

Dit principe staat in onderstaande

Ook kunnen we rollen hanteren

Het ontwerp van de toegangsbe-

figuur afgebeeld, waarbij er een n-

waarbij deze rollen alleen via een

veiliging bepaalt de mogelijkheden

op-n relatie bestaat tussen de ver-

wachtwoord te activeren zijn. Dit

van misbruik. De ene oplossing

schillende objecten.

vereist echter weer noodzakelijke

biedt voordelen ten opzichte van

Alhoewel er verschillende ontwerpen

aanpassingen indien de wachtwoor-

een andere, maar het gebruik van

mogelijk zijn wordt in de rest van dit

den worden gewijzigd.

Role Based Access Control, kortweg

artikel RBAC als uitgangspunt ge-

Het gebruik van logon triggers biedt

RBAC, is een veel voorkomende keu-

hanteerd. De centrale vraag bij het

mogelijkheden om gebruikers toe-

ze. Over RBAC is veel informatie te

toepassen van RBAC binnen de Ora-

gang te ontzeggen, maar niet om

vinden, bijvoorbeeld op http://csrc.

cle database is hoe en wanneer we de

rollen te activeren. Dit wordt veroor-

nist.gov/groups/SNS/rbac/ en een

relatie leggen tussen users en rollen.

zaakt door het feit dat logon triggers

veel voorkomend praktijkvoorbeeld

als definer rights gedefinieerd zijn.

Oplossingen

Een logon trigger wordt namelijk

Om de toegang tot applicaties en

uitgevoerd als de user sys en een aan-

Een applicatie bestaat uit verschil-

databases te beheren zijn er verschil-

roep naar een package waarbinnen

lende functionaliteiten. Functionali-

lende alternatieven. Een mogelijk-

rollen gezet worden, zal deze rol ver-

teit kan daarbij gegroepeerd worden,

heid is initieel inloggen onder een

volgens activeren voor de sys user.

zodat bepaalde functies eenvoudig

guest account en vervolgens ‘onder

Het gebruik van Secure Application

aan een rol gekoppeld kunnen wor-

water’ inloggen met het gebruikers-

Roles biedt de mogelijkheid om rol-

den.

account. Hierbij kan bijvoorbeeld

len uitsluitend te activeren door het

Voor het wijzigen van de klantgege-

gebruik gemaakt worden van ac-

uitvoeren van een package. Dit is

vens kan bijvoorbeeld de rol rol_wij-

countinformatie van het operating

een effectief mechanisme, omdat de

zigen_klant aanwezig zijn. Deze rol

system. Is de mogelijkheid aanwezig

applicatie op het moment van inlog-

beschikt over de privileges om de

om een zelf gedefinieerd operating

gen de rol kan activeren. Het vereist

onderliggende database objecten te

system account te gebruiken, dan is

naast de initiële inrichting geen extra

wijzigen via dml-statements.

deze toegangsbeveiliging echter on-

inspanningen op het gebied van user

voldoende.

management en is eenvoudig aan te

staat hierna beschreven.

User

Role

Privilege

13

Secure Application Roles

passen bij functie-wijzigingen. In het

dule, het guard package in boven-

juiste rol geactiveerd wordt voor de

volgende hoofdstuk wordt Secure

staande figuur, verschillende contro-

gebruiker. Het package is in staat de

Application Roles nader uitgewerkt.

les uitvoeren. De keuze van het soort

rol te activeren, omdat in het “CRE-

controle kan bijvoorbeeld gekoppeld

ATE ROLE” statement “IDENTIFIED

Activeren van rollen via Secure Application Roles.

worden aan de webserver-naam waar

USING <package>” is gebruikt.

de sessie vandaan komt en het al dan

Wrapping en auditing van het pac-

In onderstaande figuur staat het

niet voorkomen van de gebruiker die

kage kunnen vervolgens een bijdrage

principe van Secure Application Rol-

in de tabel met autorisatie gegevens.

leveren aan de onzichtbaarheid van

es afgebeeld,

Juist dit autorisatie package dat naar

de controles en de vaststelling dat

User

Aplication

Database

Identification Authentication

Guard

PackageSetRole for user

Authorisation Authorisation table

De user brengt een sessie tot stand

eigen inzicht ontworpen kan worden

het autorisatie package inderdaad op

met de applicatie. De applicatie bevat

biedt veel mogelijkheden, waarbij er

basis van een enkele applicatie mo-

de modulen identificatie, authenti-

gebruik gemaakt kan worden van de

dule wordt aangeroepen.

catie en autorisatie. Door middel

context van die gebruiker. Indien het

van de combinatie gebruikersnaam

guard package de controles uitge-

Onderstaand een voorbeeld van de

en wachtwoord handelt de applicatie

voerd heeft, wordt de package proce-

SQL en PL/SQL code voor het im-

de identificatie en authenticatie af.

dure SetRole aangeroepen. De uitvoe-

plementeren van Secure Application

Vervolgens gaat de autorisatie mo-

ring van SetRole zorgt ervoor dat de

Roles.

1. Maken omgeving -- Tablespace users dient aanwezig te zijn CREATE USER test_user IDENTIFIED BY test DEFAULT TABLESPACE users TEMPORARY TABLESPACE temp; GRANT CREATE SESSION TO test_user; CREATE USER monitor IDENTIFIED BY test DEFAULT TABLESPACE users TEMPORARY TABLESPACE temp; GRANT DBA TO MONITOR; CREATE USER test_owner IDENTIFIED BY test DEFAULT TABLESPACE users TEMPORARY TABLESPACE temp; GRANT CREATE SESSION TO test_owner; GRANT CREATE TABLE TO test_owner; ALTER USER test_owner QUOTA UNLIMITED ON users; CONNECT test_owner/test CREATE TABLE customer (naam VARCHAR2(8)); INSERT INTO customer VALUES (‘WEVERS’); COMMIT; 2. Secure Application Roles implementeren

14

-- Maken van een rol die geactiveerd kan worden door een package. CONNECT MONITOR/test

Secure Application Roles

CREATE ROLE write IDENTIFIED USING monitor.write_guard; GRANT SELECT,INSERT,DELETE,UPDATE ON test_owner.customer TO write; -- Toekennen van privileges aan de rol CREATE ROLE read IDENTIFIED USING monitor.read_guard; GRANT SELECT ON test_owner.customer TO read; -- Maken van een autorisatie-tabel DROP TABLE MONITOR.USERS; CREATE TABLE MONITOR.USERS (OSUSER VARCHAR2(6), ROL VARCHAR2(3)) TABLESPACE users; commit; grant select on users to test_user; -- Package maken dat de rol kan activeren voor een gebruiker CREATE OR REPLACE PACKAGE monitor.write_guard AUTHID CURRENT_USER AS PROCEDURE set_role; END; / CREATE OR REPLACE PACKAGE BODY monitor.write_guard AS PROCEDURE set_role AS BEGIN DBMS_SESSION.set_role (‘write’); EXCEPTION WHEN OTHERS THEN -- audit info, temporary null NULL; END; END; / CREATE OR REPLACE PACKAGE monitor.read_guard AUTHID CURRENT_USER AS PROCEDURE set_role; END; / CREATE OR REPLACE PACKAGE BODY monitor.read_guard AS PROCEDURE set_role AS BEGIN

15

Secure Application Roles

DBMS_SESSION.set_role (‘read’); EXCEPTION WHEN OTHERS THEN -- audit info, temporary null NULL; END; END; / -- Package maken dat de controles uitvoert en afhankelijk van de functie het juiste package aanroept en daarmee de rol activeert. CREATE OR REPLACE PACKAGE monitor.access_guard AUTHID CURRENT_USER AS PROCEDURE set_role; END; / --In eigen test <SERVERNAAM APPLICATIE> vervangen door localhost.localdomain CREATE OR REPLACE PACKAGE BODY monitor.access_guard AS FUNCTION isapplicationhost RETURN BOOLEAN AS BEGIN RETURN (SYS_CONTEXT(‘USERENV’,’HOST’) = ‘<SERVERNAAM APPLICATIE>’); END; PROCEDURE set_role AS v_aantal integer := 0; BEGIN select count(*) into v_aantal from monitor.users b where b.osuser = SYS_CONTEXT(‘USERENV’,’OS_USER’) and b.rol = ‘DBA’; IF (v_aantal > 0) and (isapplicationhost) THEN monitor.write_guard.set_role; ELSE monitor.read_guard.set_role; END IF; EXCEPTION WHEN OTHERS THEN -- audit info, temporary null NULL; END; END; / GRANT EXECUTE ON monitor.access_guard TO test_user;

3. Test connect monitor/test

16

-- Zorg voor registratie in de autorisatie table

Secure Application Roles

insert into MONITOR.USERS values (‘oracle’,’DBA’); commit; --Stel vast dat je de rol “write” hebt ontvangen, ervan uitgaande dat je inlogt met het OS-account oracle connect test_user/test; select * from session_roles; --Voer vanuit de applicatie voor de user die wil inloggen het package uit exec monitor.access_guard.set_role; --Check de rollen en stel vast dat je een record kunt verwijderen select * from session_roles; select * from test_owner.customer; delete from test_owner.customer; rollback; --Voor de tweede test het record verwijderen, zodat de “read” rol wordt toegekend connect monitor/test delete from MONITOR.USERS where osuser = ‘oracle’; commit; --Connect als de test_user connect test_user/test; select * from session_roles; --Voer het package wederom uit exec monitor.access_guard.set_role; --Stel vast dat je de rol “read” hebt ontvangen select * from session_roles; select * from test_owner.customer; --Een delete mag niet slagen delete from test_owner.customer; --Opruimen connect / as sysdba drop user test_user; drop user test_owner cascade; drop user monitor cascade; drop role read; drop role write;

Conclusie

iemand inlogt. Hierbij is een dui-

ontwerp, een duidelijk mechanisme

Secure Application Roles biedt een

delijke autorisatie-structuur van de

voor autorisatie, integratie van een

oplossing voor beheersbare toegang

applicatie noodzakelijk. Het is een

autorisatie module in de applicatie

tot de database. Het is een oplossing

flexibele oplossing die beheersbaar

en samenwerking tussen ontwikke-

die erg geschikt is in situaties waar-

en onderhoudbaar is. Een veran-

laars en DBA’s.

bij gebruik gemaakt wordt van Role

dering van functie betekent slechts

Based Access Control. Het toeken-

een wijziging in de autorisatiege-

Ingo Wevers BSc is werkzaam als

nen van rollen wordt niet statisch

gevens. Eisen voor het succesvol

Oracle consultant binnen GRID-IT en

geregeld, maar dynamisch vanuit

toepassen van Secure Application

richt zich met name op Oracle security

de applicatie op het moment dat

Roles zijn een goed doordacht RBAC

en Oracle Streams.

17

Oracle SaaS-applicaties

Oracle Vice President Jose Lazares ontvouwt speerpunten in applicatiestrategie

Oracle speelt met SaaSapplicaties in op crisis Oracle gaat meer stand-alone SaaS-applicaties leveren in antwoord op de kasproblemen die ondernemingen ondervinden door de huidige economische crisis. Dit is een van de vier speerpunten in de applicatie-strategie die Oracle voor 2009 heeft geformuleerd, vertelde Jose Lazares, Vice President Application Development & Strategy van Oracle, tijdens de OBUG Benelux Connect gebruikersconferentie in Antwerpen. De jaarlijkse Benelux Connect ge-

Management, nog meer appli-

bruikersbijeenkomst had ditmaal

caties op de markt brengen met

als thema ‘Embrace the Future’.

voldoende functionaliteit maar

Hoewel Oracle prominent was ver-

met beperkte mogelijkheden

tegenwoordig bij zowel sprekers als

tot aanpassing, die tegen een vast

bezoekers werden er op de gebrui-

maandelijks bedrag kunnen

kersdag geen grote productlancerin-

worden afgenomen. Er wordt

gen of aankondigingen van nieuwe

bijvoorbeeld hard gewerkt aan

overnames gedaan. Wel waren er

BI-Apps, een kant-en-klare

twee Oracle vice-presidents inge-

applicatie die integreert met

vlogen om als keynote spreker op te

bestaand ERP en CRM systemen

treden. Naast Lazares gaf ook senior

(“ook met SAP”) en de mogelijk-

VP Andrew Sutherland in zijn pre-

heid gaat bieden om gegevens uit

sentatie inzicht in de mogelijkheden

verschillende onderliggende sys-

die bedrijven hebben om in te spe-

temen te halen en te analyseren.

len op de huidige ontwikkelingen.

de Apple iPhone. Ook gaat Oracle Web 2.0 mogelijkheden toe voegen aan de PeopleSoft appli-

• Het leveren van Business Intelli-

caties, mede om “de aanstorm-

Vier speerpunten

gence (BI) dashboards in

ende jeugd tegemoet te komen,

Lazares ontvouwde de vier speer-

bestaande CRM/SCM/HCM

die niet anders gewend is dan op

punten in de overall applicatiestra-

applicaties. Volgens Lazares is er

deze manier te communiceren.”

tegie waarop Oracle de komende

bij veel organisaties een slechte

tijd de focus op zal leggen:

afstemming tussen de bedrijfs-

• Het ontwikkelen en beschikbaar

• Het leveren van meer stand-alone

doelstellingen en het personeels

maken van vooraf ingebouwde,

applicaties volgens het SaaS-

beleid en wordt er veel tijd verspild

geïntegreerde oplossingen – PIP’s,

model (Software-as-a-Service).

aan het verzamelen en de rappor-

Process Integration Packages - op

Als gevolg van de economische

tage van gegevens. Een BI-dash-

basis van de Oracle’s Application

crisis zijn ondernemingen vaak

board verhoogt de inzichtelijkheid

Integration Architecture (AIA).

niet meer in staat om te inves-

en responsiviteit van de applicaties.

AIA bouwt op best practices

teren in langdurige ontwikkel projecten, stelde Lazares. Oracle

18

Jose Lazares

processen, zoals Order to Cash, • Het verbeteren van de ‘end user

Procure to Pay, Hire to Exit en

zal daarom naast de huidige

time to productivity’ door

Concept to Cash en zorgt ervoor

applicaties die al via het SaaS-

producten gebruiksvriendelijker

dat deze processen hun gegevens

model beschikbaar zijn, zoals

en eenvoudiger toegankelijk te

eenvoudig uit onderliggende

CRM on Demand, HCM/Talent,

maken. Als voorbeeld noemde de

systemen – Oracle en niet-Oracle

diverse Sales applicaties,

Oracle VP het gemakkelijk kunnen

- kunnen halen en verwerken. Er

Sourcing en Talent Pool

bereiken van bedrijfsgegevens via

zijn nu ongeveer twintig PIP’s

Oracle SaaS-applicaties

ontwikkeld en volgens Lazares

innovatieve ideeën op.

zullen de komende nog veel meer

- In de commerciële wereld zal

van deze procesintegratie-

vorm nooit boven inhoud gaan.

modules beschikbaar komen.

- De hoeveelheid blogs en infor matienetwerken kan controleer-

Waarom Enterprise 2.0 waardeloos is

baar worden gemaakt als een

De slot keynote van Andrew Suther-

- Het ontbreken van harde resul-

land had een heel andere toonzet-

taten is eveneens een weerlegbaar

ting. De Schot (zoals hij meerdere

argument, omdat er volgens

malen benadrukte) ging in op de

Sutherland inmiddels goede ROI-

voors en tegens van het werken op

modellen voor allerlei applicaties

de Web 2.0 manier in de zakelijke

zijn ontstaan.

bedrijf dat wil.

Andrew Sutherland

omgeving, door Oracle aangeduid als ‘Enterprise 2.0’ Na een uitleg

Sutherland eindigde zijn presentatie

over wat Web 2.0 dan wel Enter-

met een soort muzikale uitsmijter

tegenwoordigt, heeft twee maal zo

prise 2.0 in zijn optiek inhoudt,

in de vorm van een versje, dat als

veel leden als de andere (applicatie)

confronteerde hij zijn toehoorders

geheugensteuntje kon worden ge-

gebruikersverenigingen bij elkaar.

met de resultaten van een onder-

bruikt om de namen te onthouden

zoek waarin vijf redenen worden

van de vele tientallen bedrijven die

Voor de Oracle Gebruikersclub Hol-

genoemd ‘waarom Enterprise 2.0

Oracle de afgelopen tijd heeft over-

land was dit opnieuw een bevesti-

waardeloos is’.

genomen.

ging van de eerdere vaststelling dat

- Het verspilt tijd, personeel moet

binnen de OBUG – de beoogde fe-

zich met serieuzere zaken bezig-

Applications vs technology

deratie van Oracle gebruikersvereni-

houden in plaats van Hyves,

De OBU Benelux Connect gebrui-

gingen in de Benelux – de belangen

Facebook en Linked-in.

kersconferentie met als thema ‘Em-

van de OGh onvoldoende behartigd

- Het werkt afwijkende meningen

brace the Future’ werd georganiseerd

worden. Het OGh-bestuur heeft

in de hand, als bedrijf wil je geen

door de Oracle gebruikersverenigin-

daarom besloten niet toe te treden

podium bieden voor tegen geluiden.

gen OAUG, BRUG, BLOUG en de

tot de federatie en buiten de OBUG

- Vorm wint het van inhoud, look

OGh, in samenwerking met Oracle.

zelfstandig verder te gaan.

& feel wordt belangrijker dan het

Naast de beide keynotes stonden

werk zelf.

er tal van parallelsessies en mini-

Ondanks het relatief geringe aan-

- Het is oncontroleerbaar, een

lessons van Oracle University op

deel van Oracle technologie in het

bedrijf kan onmogelijk al die

het conferentieprogramma, omlijst

conferentieaanbod stonden er voor

Wikipedia’s en bloggroepen in

door een vendor showcase.

de kleine honderd OGh-leden die

de gaten houden.

Ondanks het streven van de organi-

Benelux Connect hebben bezocht -

- Het levert geen concrete resul-

satie naar een evenredige invulling

minder dan 15 procent van de bijna

taten op.

van het conferentieprogramma naar

700 bezoekers, inclusief standhou-

de verschillende Oracle applicatie-

ders en de forse Oracle delegatie

Andrew Sutherland wist vervolgens

en technologiegebieden, was veruit

- toch ook een aantal interessante

moeiteloos die argumenten stuk

het grootste deel van de presentaties

sessies op het programma. In dit

voor stuk te weerleggen:

gewijd aan applicatie-gerelateerde

nummer van OGh Visie worden de

onderwerpen. Het programma van

onderwerpen van een selectie uit

- Web 2.0 kan de productiviteit en

Benelux Connect was daarmee be-

die sessies behandeld en verder uit-

kwaliteit verbeteren. Reacties op

paald geen reële afspiegeling van de

gediept. Programma en hand-outs

een via het web verstuurd docu-

verhouding applications/technolo-

van de conferentie zijn te vinden op

ment zijn beter doortimmerd en

gy binnen Oracle zelf en zeker niet

www.obug.nl. De volgende OBUG

onderbouwd dan op een papieren

binnen de Oracle gebruikersvereni-

Benelux Connect vindt plaats op 23

document.

gingen. Ter illustratie: de OGh, die

maart 2010 in Papendal bij Arnhem

- Een platform voor uiteenlopende

de belangen van de Oracle techno-

en heeft als thema ‘Fusion in pro-

meningen levert ook creatieve en

logiegebruikers in Nederland ver-

gress’.

19

Column

Column

OGh Visie verwelkomt Edwin Biemond als columnist. Edwin werkt als Fusion Architect bij Whitehorses. Edwin Biemond is een actief blogger, werd recent benoemd tot Oracle ACE en is Oracle Java Developer of the Year 2009.

Eerste indrukken van Fusion Middleware 11g

Op 1 juli is Oracle Fusion Middleware 11g (FMW 11g) als de lang verwachte opvolger van de 10.1.3 producten (zoals JDeveloper, Soa Suite & WebCenter) uitgebracht. Later dan verwacht, maar het gebruiken van WebLogic als applicatieserver is het wachten meer dan waard geweest.

Sinds eind 2007 konden via Technical Previews, SOA Suite en Webcenter al getest worden, dus heel spannend was het niet welke kant Oracle zou opgaan met FMW 11g. The Technical Previews zijn voor mij de reden geweest om te gaan bloggen wat uiteindelijk geleid heeft tot mijn benoeming tot Oracle ACE én Java Developer 2009 door Oracle Magazine. FMW 11g heeft mij veel goeds gebracht. Mijn eerste indrukken van Fusion Middleware 11g zijn dat het echt een samensmelting is ( Fusion ) van de 10.1.3 producten tot één samenhangend product. De 10.1.3 SOA Suite is een verzameling van gekochte producten ( BPEL, ESB, Business Rules en Web Service Manager ) die met elkaar samen kunnen werken maar in verschillende projecten geconfigureerd moeten worden en waarbij ieder onderdeel zijn eigen beheerapplicatie heeft. Dit is in FMW 11g opgelost en verbeterd. De belangrijkste wijzingen die mij zijn opgevallen:

20

WebLogic Server & Enterprise Manager Website - Configureren van een WebLogic domein en een nieuwe server is eenvoudiger dan in 10.1.3. Configuratie is zowel door middel van de WebLogic console als via scripting mogelijk (handig voor OTAP straten). Een ander groot voordeel is dat clustering eenvoudiger en beter is. De nieuwe release kent ook een

nieuwe versie van Enterprise Manager Website. Helaas moeten sommige configuratie zaken nog steeds via de WebLogic console geconfigureerd worden. ADF 11g - In oktober 2008 kwam JDeveloper 11g officieel uit en van deze release weten we al dat het een rijke set grafische componenten heeft (ADF Rich Faces) en dat met ADF Task Flows modulaire webapplicaties gebouwd kunnen worden, waardoor hergebruik en onderhoudbaarheid eenvoudiger is. ADF 11g is dé tool om WebCenter, SOA Suite software en straks ook Fusion Apps aan te passen. Met Metadata Services (MDS) kunnen ADF-applicaties door gebruikers en beheerders aangepast worden. ADF 11g ondersteunt ook Desktop Integration, wat het bijvoorbeeld mogelijk maakt Excel als GUI te gebruiken in plaats van een ADF-webpagina. SOA Suite 11g - De belangrijkste wijziging is dat alle SOA componenten in één composite applicatie te configureren zijn en daardoor ook als één applicatie te beheren zijn. Dit maakt het opleveren van een SOA project een stuk eenvoudiger. Verder biedt SOA Suite 11g ondersteuning voor events: een applicatie genereert events die door een Mediator opgevangen worden en vervolgens in een BPEL proces afgehandeld worden. Ook Human Workflow is sterk verbeterd. Er kan nu een zeer uitgebreide

approval structuur opgezet worden die gebruik maakt van met ADF ontworpen actie e-mails en schermen. WebCenter 11g: De nieuwe versie is een aanwinst! ADF webapplicaties kunnen als portlets worden gebruikt maar ook portlets gemaakt in PL/ SQL en Java. Belangrijker is de ondersteuning voor persoonlijke pagina’s, e-mail, agenda, forums, blogs en wiki. WebCenter 11g is in staat om verbanden tussen deze componenten te leggen wat dossiervorming en zoeken ten goede komt. Het kan uitstekend als vervanging van SharePoint ingezet worden, zeker als ook Oracle BeeHive wordt gebruikt. Edwin Biemond

Beheer basiskaart Provincie Noord-Brabant

Beheer van de basiskaart bij Provincie Noord-Brabant Door Bart van der Lely In dit artikel wordt een korte schets gegeven van het productieproces van de grootschalige topografie van de Provincie Noord-Brabant. De provincie bevindt zich qua gegevensmodellering op een omslagpunt. Voorheen werd de topografie vooral als referentie gebruikt, waarbij gebruikers de eigen objecten hier zelf overheen tekenden (overtrekken of kopiëren).Dit betekende veel dubbel werk en uiteenlopende actualiteit en kwaliteit van de gegevens. Het systeem waarmee de data werd onderhouden, was een CAD-systeem met een daarbij behorend eigen opslagformaat. Mede hierdoor werden de mogelijkheden van de kaart niet ten volle benut. Het opslagformaat was niet geschikt om te delen met andere applicaties. Het vermijden van dit dubbele werk

Daarmee wordt bedoeld dat er op

worden. Hetzelfde geldt voor de

en de wens tot het beter benutten

(industrie) standaarden moet

groenelementen, lantaarnpalen,

van de kaart heeft geleid tot enkele

worden aangesloten. De provincie

verkeersborden, waterlopen,

forse veranderingen in het produc-

heeft besloten tot dataopslag in

kunstwerken, etc. Daarnaast bete-

tieproces. Dit artikel zal zich vooral

Oracle Spatial. Dit voldoet aan

kent dit dat de topografische

richten op de technische en minder

de internationale afspraken van

objecten koppelbaar moeten zijn

op de bedrijfsmatige aspecten van

het Open Geospatial Consortium

met meerdere administratief

deze wijziging van werkwijze.

(OGC) en is een industrie-

georiënteerde systemen;

Bijzonder bij de provincie Noord-

standaard;

Brabant is dat de topografie hoofdzakelijk

ingewonnen

wordt

via

• Het datamodel zal uiteindelijk • De gegevens moeten benaderbaar

volledig 3D moeten zijn. De huidige

luchtfoto’s (fotogrammetrie). Via fo-

zijn vanuit meerdere applicaties.

topografie is nu 2½ D. Dit betekent

togrammetrie worden gedetailleerde

De topografie van Noord-Brabant

dat bij elke XY coördinaat ook een Z

luchtfoto’s en geavanceerde plaatsbe-

wordt ingewonnen en onder-

coördinaat bekend is. Daarmee

palings- en berekeningsmethodieken

houden met software van

is een goede indruk te krijgen van

op centimeterniveau 3D coördinaten

Grontmij Nederland bv: dg DIA-

de vorm van het terrein, maar voor

ingewonnen. Minstens 90% van de

LOG Topografie. Daarnaast

echte 3D analyses schiet dit tekort.

provinciale topografie wordt op deze

worden ArcGIS van ESRI Inc.

Vergelijk dit maar met de 3D-

wijze ingewonnen en bijgehouden.

en AutoCAD Map van Autodesk

mogelijkheden van Google Earth

De overige 10% wordt via landme-

gebruikt. De door dg DIALOG

waarbij als het ware over het

tingen ingewonnen. Dit gebeurt in

Topografie beheerde data moet

terrein gevlogen kan worden maar

situaties die niet vanuit de lucht te

bruikbaar zijn in deze twee andere

waarbij het niet mogelijk is om

zien zijn (viaducten) of waarvan de

softwarelijnen;

onder bruggen door te vliegen; het

luchtfoto’s niet actueel genoeg bevonden worden.

zijn 3D-oppervlaktes (surfaces). • Het datamodel moet gericht zijn

De mogelijkheden van Google

op de afnemers. Hiermee wordt

sketch-up maken dan van indi-

voorkómen dat afnemers zelf nog

viduele objecten echte 3D-objecten

De provincie heeft zich tot doel ge-

geometrische objecten moeten

(volumes). Net zoals in computer-

steld om de kreet ‘Eenmalig inwin-

vormen. Dit betekent dat de topo-

spelletjes waarbij je als speler over,

nen en meervoudig gebruik’ echt te

grafen andersoortige objecten gaan

in en onder objecten door kan

gaan toepassen. Om hieraan invul-

inmeten dan men van oudsher

manoeuvreren. De provincie zal

ling te kunnen gaan geven, zijn de

gewend is. Er zullen wegvak-

als bronhouder van de in ont-

volgende aspecten van belang:

onderdelen gevormd moeten

wikkeling zijnde Basisregistratie

worden conform de eisen die door

Grootschalige Topografie er zorg

de verhardingsbeheerder gesteld

voor moeten dragen dat men kan

Gewenste situatie

• De data-opslag moet ‘open’ zijn.

21

Beheer basiskaart Provincie Noord-Brabant

uitwisselen conform de hieraan

(zie http://www.opengeospatial.org/

ductie- en raadpleegdatabases is be-

verbonden standaardeisen.

resource/products/compliant). Door

sloten om de topografische gegevens

het gebruik van dit datatype is direct

elke nacht te kopiëren van productie

aan een andere voorwaarde voldaan:

naar raadpleegdatabase. Vanwege de

de gegevens van dg DIALOG Topo-

grote hoeveelheid gegevens - en ook

Dataopslag en openheid

grafie conversieloos beschikbaar stel-

de toename daarvan - werd dit een

Aan een aantal van de hierboven

len aan andere applicaties.

te zware last op de beschikbare ser-

Stand van zaken

genoemde aspecten is inmiddels

vercapaciteit.

invulling gegeven. Opslag van de

De eerste stap hiertoe zette de pro-

De huidige oplossing bestaat uit en-

geometrie vindt plaats via het data-

vincie Noord-Brabant via ArcGIS van

kele triggers op het dg DIALOG To-

type SDO_GEOMETRY van Oracle

ESRI. Dit verliep eerst via het raadple-

pografie productieschema die elke

Spatial (versie 10.2.0.3). Dit data-

gen van de topografie via SQL-views,

mutatie doorgeven aan de raadpleeg-

type voldoet aan de ‘Simple Feature

maar vanwege de binnen de provin-

database. Eén van deze triggers ziet er

Specification for SQL‘ van het OGC

cie gehanteerde splitsing tussen pro-

als volgt uit:

CREATE OR REPLACE TRIGGER dgdtw_topografie_ai AFTER INSERT ON dgdtw_topografie BEGIN FOR i IN 1 .. status_pkg.newrows.COUNT LOOP INSERT INTO dtb_1_weg_p (objectid, objectcode, inwin, nivo, geometrie) SELECT t.ID, t.objectcode, t.inwin, t.nivo, t.geometrie FROM dgdtw_topografie t WHERE t.ROWID

= status_pkg.newrows (i)

AND t.geometrie.sdo_gtype = 3001 AND t.verval

is NULL

; INSERT INTO dtb_1_weg_l (objectid, objectcode, inwin, nivo, geometrie) SELECT t.ID, t.objectcode, t.inwin, t.nivo, t.geometrie FROM dgdtw_topografie t, DTB_OMSCHR o WHERE t.ROWID

= status_pkg.newrows (i)

AND t.geometrie.sdo_gtype = 3002 AND t.verval

is NULL

; INSERT INTO dtb_1_weg_v (objectid, objectcode, inwin, nivo, geometrie) SELECT t.ID, t.objectcode, t.inwin, t.nivo, t.geometrie FROM dgdtw_topografie t, WHERE t.ROWID

DTB_OMSCHR o = status_pkg.newrows (i)

AND t.geometrie.sdo_gtype = 3003 AND t.verval

is NULL

; END LOOP; END; /

22

De trigger in dit voorbeeld wordt af-

betreft (sdo_gtype) en of het daad-

Als het record aan deze voorwaarden

gevuurd nadat er een nieuw record in

werkelijk een nieuw object betreft

voldoet wordt de betreffende kopie

de basistabel wordt weggeschreven.

(verval is null; verval is de datum

tabel bijgewerkt (dtb_*_weg). In het

Er wordt beoordeeld of het nieuwe

waarop het object is komen te verval-

voorbeeld staat deze tabel in hetzelfde

record een punt-, lijn- of vlakobject

len).

schema maar dat zou ook een ander

Beheer basiskaart Provincie Noord-Brabant

schema of zelfs een andere database kunnen zijn. De splitsing in punten, lijnen en vlakken is noodzakelijk vanwege het raadplegen via ArcGIS. Andere triggers zorgen voor het bijwerken van vervallen records en overige administratieve kenmerken. Door het gebruik van ArcGIS wordt er in de praktijk gebruik gemaakt van de OGC afspraken (ook ESRI is SFS-OGC compliant). Dan blijkt ook dat er in enkele uitzonderlijke situaties toch wel problemen zijn met het raadplegen binnen ArcGIS. Dit heeft vooral te maken met de Z-coördinaten die geen onderdeel vormen van de OGC definities maar wel door dg DIALOG Topografie en Oracle opge-

Figuur 1: Topografie gethematiseerd op verhardingstype (asfalt, beton, klinkers, etc)

slagen en verwerkt kunnen worden. Hiervoor zijn pragmatische oplossin-

het identificerend kenmerk opgesla-

3D

gen gevonden.

gen kan worden bij nieuw gevormde

De topografie van het provinciale

wegdelen.

wegennet is zoals vermeld in 2,5 D

Het op deze manier onderhouden

beschikbaar. Het inwinnen en bij-

van een raadpleegdatabase was nieuw

Nu is de verhardingsbeheerder in

houden van de derde dimensie is

voor zowel Grontmij als de provincie

staat om via de kaart een heel an-

voor de provincie relatief eenvoudig

en men werkt hiermee inmiddels een

dere kijk op de eigen data te verkrij-

vanwege de fotogrammetrische in-

half jaar naar volle tevredenheid.

gen. Waar hij voorheen enkel uit

winwijze. Met deze 2,5D geometrie

lijsten zijn gegevens moest destille-

zijn al heel veel mogelijkheden: op

Objectvorming

ren kan hij nu interessante analyses

elke plaats kunnen hoogtegegevens

Ook is er een start gemaakt met

en allerhande controles eenvoudig

opgevraagd worden en er kunnen

het vormen van objecten voor het

maken via ArcGIS.

overal dwars- en lengte profielen

wegbeheer. De wegbeheerders on-

De eerder vermelde triggers doen

bepaald worden zonder aanvullende

derhouden allerlei gegevens betref-

ook hier hun werk.

metingen.

fende de provinciale wegen. Denk hierbij aan soort asfalt of klinkers, fundering, jaar van aanleg, kwaliteit, etc. De plaatsbepaling van een eenduidig deel van de weg wordt aangegeven via een combinatie van wegnummer,

de

hectometrering

en een volgnummer. Na een korte uitleg aan de verhardingsbeheerder over de mogelijkheden van het gebruik van kaartmateriaal, is vrij snel besloten om een koppeling op te bouwen tussen de in ViaView (Microsoft Excel) opgeslagen gegevens en de topografie in Oracle. De topografen van de provincie is uitgelegd hoe de wegdelen geometrisch afgebakend moeten worden waarna

Figuur 2: Dwarsprofiel over een weg (incl. berm)

23

Beheer basiskaart Provincie Noord-Brabant

Omdat de topografie ook geschikt is voor gebruik binnen ArcGIS kan er ook gebruik gemaakt worden van ArcScene. Dit is een 3D viewing applicatie waarmee het mogelijk is om door of boven het terrein te bewegen.

Bart van der Lely is Senior Adviseur bij Grontmij Nederland bv.

Figuur 3: Schuin aanzicht van de topografie (bird-eye view in ArcScene van ESRI)

In samenwerking met NCG-KNAW, Oracle en OGh SIM-Commissie

Spatial dagen op 25 en 26 november in de Meern Op 25 en 26 november worden bij Oracle in de Meern de Spatial dagen gehouden.

24

Het belangrijkste thema van deze bij-

‘massive point clouds’. Daarnaast is

eenkomst, met als titel Management

het de verwachting dat het seminar

of massive point cloud data: wet and

een interessante kruisbestuiving kan

dry, is de uitdaging van de al maar

opleveren tussen het droge en natte

De bijeenkomst op 25 november zal

toenemende

domein.

vooral in het teken staan van archi-

data. Geo-organisaties zoals topo-

tectuur, de laatste Oracle innovaties

grafische en hydrografische diensten

Het seminar Management of mas-

op het gebied van Oracle Spatial en

ondervinden steeds meer problemen

sive point cloud data: wet and dry

Mapviewer, BI en Geo-informatie

met het verwerken en beheren van

biedt een ideaal platform voor deel-

en praktijk oplossingen. Aan de in-

grote hoeveelheid punt data (point

nemers en sprekers uit binnen en

vulling van het programma voor

clouds) die door moderne sensoren

buitenland om door middel van

deze dag wordt momenteel de laat-

wordt gemeten. Eindgebruikers ver-

presentaties en discussies helder te

ste hand gelegd. Nadere informatie

wachten tegelijkertijd dat producten

maken waar de komende jaren ge-

hierover is binnenkort te vinden op

steeds sneller en betrouwbaarder

richt onderzoek en ontwikkeling zal

de website van de OGh.

worden geproduceerd. Veel huidige

moeten plaatsvinden. Gezien het in-

Op 26 november wordt in samen-

oplossingen hiervoor hebben hun

ternationale karakter van het semi-

werking met NCG subcommissies

grenzen bereikt of lopen daar bin-

nar zal de voertaal Engels zijn. Het

Marine Geodesie en Ruimtelijke Ba-

nenkort tegenaan. Om onderzoek

maximum aantal deelnemers is 70,

sisgegevens van de Koninklijke Ne-

en ontwikkeling op dit vlak te stimu-

dus vol is vol.

derlands Academie van Wetenschap-

leren en beter te coördineren is het

pen een internationaal seminar over

noodzakelijk dat er een eenduidig

het managen van zeer grote punten-

beeld ontstaat over de huidige pro-

Het volledige programma is te

wolken in het natte en droge domein

blematiek bij geo-organisaties en hun

vinden op http://www.gdmc.nl/

gehouden.

verwachtingen met betrekking tot

events/pointclouds/index.html.

hoeveelheid

sensor

Nadere informatie over de Spatial dagen is te vinden op de website van de OGh www.ogh.nl, waar SIM-leden en overige geïnteresseerden zich voor een of beide dagen kunnen aanmelden.

Centraal Boekhuis goes APEX

Centraal Boekhuis goes APEX Door Chris Amelink ‘Centraal Boekhuis goes ApEX’ , dat is de naam van een van de eerste Apex-projecten bij Centraal Boekhuis. Ondertussen zijn we al een heel stuk verder en is Apex een vast onderdeel geworden van onze IT-infrastructuur. Dit artikel geeft inzicht in hoe we dat gedaan hebben en welke leerpunten wij zien. Online omgeving

de Oracle Application Server. De

en gepresenteerd als een leuk gratis

Centraal Boekhuis is de logistieke

webserver is Apache en de browser

tooltje, een alternatief voor Access,

dienstverlener in het boekenvak, de

naar keuze van de eindgebruiker.

eventueel in te zetten voor interne,

schakel tussen Uitgever en Boekhan-

kleine niet-bedrijfskritische toepas-

del. Centraal Boekhuis brengt jaar-

Het belang neemt toe

singen. In juli 2009 draait de gehele

lijks zo’n 67 miljoen boeken van de

Het gebruik en dus ook het belang van

online-omgeving van Centraal Boek-

uitgever naar de boekhandel. Com-

de online applicaties is sinds 2002

huis op Apex.

municatie rondom deze logistieke

enorm toegenomen. Niet alleen zijn

dienstverlening vindt voornamelijk

er applicaties bijgekomen, maar ook

De

plaats via de online systemen ‘CB

de functionaliteit is de afgelopen ja-

wordt weergegeven in onderstaande

750.000 hits (per dag).

ren flink uitgebreid. Het toegenomen

afbeelding:

De architectuur rondom deze online

belang van de online-applicaties in

De architectuur is hiermee een stuk

systemen dateert uit 2001/2002 en

combinatie met de beheeraspecten

overzichtelijker geworden. Apex, vol-

kan worden weergegeven met behulp

rondom de Oracle Application Ser-

ledig geïntegreerd in de Database,

van de volgende afbeelding.

ver hebben er toe geleid dat we zijn

vervangt hiermee het J2EE-gedeelte

huidige

online

architectuur

Online Uitgever’, ‘CB Online Boekhandel’ en ‘VM&M’ (MIS). Het gaat hierbij om orders plaatsen, boekendatabase raadplegen, nieuwe boeken opvoeren, financiële verslaglegging, managementinformatie etc. Dagelijks maken gemiddeld 2250 users (uitgevers en boekhandelaren) gebruik van deze systemen met zo’n

van de Oracle Application Server.

Het project Om te beginnen hebben we in 2006 de kleinste applicatie (VM&M) omgebouwd naar Apex. Dit hebben we zelf, met onze eigen mensen gedaan onder begeleiding van een ingehuurde ervaren Apex-specialist. Toen deze Er wordt natuurlijk gebruik ge-

gaan nadenken over vervanging van

applicatie in produktie goed bleek te

maakt van de Oracle Database. In

deze omgeving. We waren namelijk

werken hebben we besloten om ook

2001/2002 was er nog geen duide-

niet goed in staat om zelf de tech-

de grote online applicaties voor de

lijke standaard voor het MVC-mo-

niek rondom de MVC te beheren.

Uitgever en de Boekhandel te migre-

del. De Controller (‘Struts’) is toen

Na de ODTUG in Washington 2006

ren naar Apex. Dit hebben we laten

speciaal voor Centraal Boekhuis ge-

zijn we gaan onderzoeken of Apex

doen. Er zijn een zestal partijen uit-

schreven. Dit MVC gedeelte draait

de opvolger zou kunnen worden. In

genodigd mee te doen met een offer-

op een aparte AIX-server met daarop

die tijd werd Apex nog veelal gezien

tetraject. In april 2008 zijn deze par-

2525

Centraal Boekhuis goes APEX

tijen voor een plenaire bijeenkomt

Ervaring en leerpunten

(database centric aproach). Maar

naar Centraal Boekhuis gekomen,

Apex is geschikt voor grote be-

daarnaast zijn er nog vele standaar-

waar is uitgelegd wat onze plannen

drijfskritische toepassingen

den en richtlijnen nodig om het

zijn. De belangrijkste uitgangspun-

Dit is natuurlijk de allerbelangrijkste

beheersbaar te houden. Ook is het

ten voor dit project:

conclusie. In tegenstelling tot wat

aan te bevelen om te kiezen voor een

- de applicaties worden ‘as is’ omge-

mensen nog steeds beweren is Apex

standaard (open-source) Java-script

zet naar Apex; de gebruiker zal daar

uitermate goed geschikt voor grote

library; helemaal zonder Java-script

niks van merken;

bedrijfskritische applicaties, zowel

lukt het niet en het meeste is al een

- alle logica in de Database (PL/

voor interne systemen als online

keer gemaakt.

SQL); geen logica in de frontend; de

systemen. Dat is mijns inziens ook

PL/SQL wordt hergebruikt;

niet verwonderlijk als je bedenkt dat

APEX-ontwikkelaar <-> PL/SQL

- onze standaarden en richtlijnen

Apex volledig in de Oracle Database

ontwikkelaar

worden gevolgd, afwijkingen worden

is geïntegreerd. Hoeveel extra vei-

Apex is te leren in drie dagen cursus,

eerst overlegd.

ligheid, hoeveel extra performance,

maar niet elke ‘ traditionele’ PL/SQL

hoeveel extra betrouwbaarheid wil je

Forms-ontwikkelaar is gecharmeerd

nog meer?

van de tool. Net zoals je voor Forms

Bekend is uit hoeveel schermen en pages de applicaties bestaan en ook

een paar specialisten in je organisatie

is bekend hoeveel tijd het omzetten

Exact nabouwen geen goede

nodig hebt geldt dat ook voor Apex.

hiervan heeft gekost voor wat betreft

keuze

Elke ontwikkelaar kan vanwege de

de eerste applicatie (er zijn dus al er-

Wij hebben er voor gekozen om de

lage drempel met Apex aan de gang,

varingscijfers beschikbaar). Eén partij

applicatie ‘as is’ om te bouwen. Dat

maar om een specialist te worden is

trekt zich terug, de overige partijen die-

is prima gelukt zoals te zien is in

meer nodig. Om te beginnen liefde

nen een offerte in. Op basis van prijs/

de voorbeelden bij dit artikel. Voor

voor Apex. Dus zoek die mensen in

prestatie wordt er een keuze gemaakt.

de oppervlakkige toeschouwer is er

je (beheer)organisatie die het leuk

Eerst wordt ‘CB Online Uitgever’ ge-

geen verschil te zien tussen de oude

vinden om met Apex frontend ap-

migreerd, daarna volgt ‘CB Online

en nieuwe schermen. Voor het tes-

plicaties te ontwikkelen. Begrip of

Boekhandel’. De projectorganisatie

ten is dit absoluut een voordeel en

kennis van Web-applicaties, HTML,

bestaat bij Centraal Boekhuis uit een

natuurlijk ook voor de gebruikersac-

Javascript en CSS is een absoluut

Technisch Projectleider, een tester en

ceptatie. We hebben het hele project

een pré. Zorg dat de anderen op de

een aantal reviewers. De technologie-

kunnen uitvoeren zonder noemens-

beheerafdeling er in ieder geval weet

partner werkt op eigen locatie, maar

waardige inbreng van gebruikers.

van hebben (vergelijkbaar met Forms

via Terminal Server op de ontwikkel-

Maar elk voordeel heeft zijn nadeel

en Reports).

omgeving van Centraal Boekhuis. Er

(prijskaartje); de prijs is af en toe wel

is regelmatig overleg. Als er stukken

hoog geweest. In sommige gevallen

Uitbesteden bouw toename re-

software gereed zijn wordt dit op de

is er behoorlijk ‘gescript’ om de wer-

view en testen

testomgeving geïnstalleerd, waar de

king en look-and-feel exact gelijk te

De bouw van de applicaties is uit-

werking wordt getest. Het testen is re-

houden. Dit kost tijd en komt ook de

besteed aan een technologiepartner.

delijk eenvoudig, omdat de oude ap-

onderhoudbaarheid niet ten goede.

Dit betekent een exponentiële toe-

plicatie en de nieuwe applicatie exact

26

name van test en review tijd aan de

hetzelfde resultaat moeten geven; de

Apex is snel, maar niet eenvoudig

Centraal Boekhuis kant. Om te be-

schermen van de Apex-omgeving zijn

Met Apex heb je ‘klikker-de-klik’ zo

ginnen is het verstandig om de ont-

ten slotte exact gelijk aan de schermen

een applicatie in elkaar gezet, maar

wikkelaars binnen je muren te halen,

van de oude omgeving. Zowel test- als

daarmee bouw je nog geen onder-

zodat de communicatielijnen zo kort

review-bevindingen worden centraal

houdbare software. Juist omdat er

mogelijk zijn. Zet de bouwer, testers

geregistreerd in een bevindingen-sy-

zoveel mogelijkheden binnen Apex

en zonodig reviewers in dezelfde ka-

steem. Uiteindelijk heeft de migratie

zijn om een oplossing te bereiken,

mer. Dat scheelt enorm in de itera-

van beide applicaties een doorlooptijd

is het uitermate belangrijk om stan-

tie-slagen (irritatie) en doorlooptijd.

gehad van 1 jaar en is in juli 2009 de

daarden te definiëren. De allerbe-

Met name de laatste puntjes op de i

gehele online-omgeving van Centraal

langrijkste standaard die Centraal

kosten anders veel te veel doorloop-

Boekhuis over naar Apex met zo’n

Boekhuis hanteert is ‘geen logica in

tijd.

750.000 hits per dag.

de frontend’, maar in de Database

LEES VERDER OP PAGINA 30

Business innovatie met Oracle

Business innovatie met Oracle technologie in een zwakke economie Door Balt Leenman Technologische ontwikkelingen creëren hele nieuwe mogelijkheden voor individuen, om de horizon te verbreden en op nieuwe, uiterst krachtige wijze samen te werken. De impact op organisaties is enorm, veel organisaties spelen proactief in op de nieuwe mogelijkheden van Web 2.0 en SaaS, van open interactie met hun omgeving. Een nieuwe generatie van technologische mogelijkheden opent een wereld aan kansen voor verandering en vernieuwing. Ook, of juist, in de huidige zwakke economie. Oracle is in toenemende mate een dominante speler, niet in de laatste plaats door de groeistrategie van overnames en integratie. Hoe moeten we de Oracle strategie zien vanuit de brede context van technologische ontwikkelingen en, nog veel relevanter, wat heeft dit te betekenen voor organisaties: hoe kunnen organisaties inspelen op de nieuwe ontwikkelingen? Dit artikel gaat in op deze vragen, en zet dit af tegen de huidige economische situatie, we leven immers in een tijd van wereldwijde economische teruggang. Organisaties kunnen dankzij de ontwikkelingen bij Oracle proactief inspelen op de business issues van deze tijd zoals , sneller inspelen op

Afbeelding 2, Mapping van business drivers met technologie clusters

nieuwe ontwikkelingen en innovatie.

sion in a Downturn Economy - naar

zetten om juist de business te verster-

Standaardisatie, integratie en Web 2.0

de impact van informatietechnologie

ken. We willen ontdekken op welke

spelen zijn hierbij kernwoorden.

zijn 17 technologie gebieden onder-

wijze technologische oplossingen kun-

scheiden. Deze kunnen worden sa-

nen bijdragen in het adresseren van

Technologie innovatie

mengevat in 6 technologie clusters en

de business drivers. Dit kan door de

In een recent onderzoek - TechnoVi-

een generiek cluster als onderliggende

technologie clusters te koppelen aan

trend. (zie afbeelding

de business drivers van een organisatie

1).

(afbeelding 2).

Business innovatie

Door vervolgens uit te gaan van de

Het is de uitdaging

dende business drivers en deze daarna

om deze technolo-

in een eenvoudige X-Y matrix af te zet-

gieën daadwerkelijk

ten tegen de technologische innova-

te benutten in de

ties, wordt nieuw inzicht verkregen. Er

praktijk en zo in te

worden nieuwe mogelijkheden gevon-

Real-Time Integrated Business Intelligence

Smart Business Networks

Software-asa-Service

Real-Time Business Process Control

Packaged Sector/ Segment Solutions

iPodification

Jericho-Style Security

Mashup Applications

Sensing Networks

Social Collaboration Tools/Wikinomics

Mastered Data Management

Composite Applications

Role-Based User Portals

Utility Business Infrastructure

Free Agents Nation

Googlefication

Rich Internet Applications

Afbeelding 1: Technologie trends geclusterd

voor de organisatie in deze situatie gel-

den om de business drivers te adres-

27

Business innovatie met Oracle

28

seren, met vaak innovatieve oplos-

naam Enterprise 2.0. Dat klinkt zeer

kenbaar voordelen dat de leverancier

singen. Op deze manier ingezet biedt

ambitieus en qua visie sluit dit mooi

zich hard maakt voor de integratie van

technologie direct business waarde.*)

aan op de eerder uiteengezette techno-

de oplossingen, de ‘AIA Foundation

logie innovaties (de ‘You Experience’

Pack’, de toolkit waar Oracle de geïn-

Oracle strategie

en ‘From Transaction to Interaction’

dustrialiseerde integraties op baseert,

Oracle’s strategie is vooral gericht op

zoals aangegeven in afbeelding 1). De

blijkt een heel bruikbaar concept om

expansie. Oracle is de laatste jaren

insteek van Oracle om via (web)con-

toekomstvaste, lees upgradebare, inte-

sterk veranderd, de trend is ingezet

tent management bestaande (Oracle

gratie tussen de verschillende applica-

bij de overname van PeopleSoft eind

en eventueel andere) applicaties te

ties te bouwen en onder architectuur

2004; met deze overname is de rich-

ontsluiten via een moderne portal en

aan te passen aan eigen behoeften.

ting van SOA en Fusion ingeslagen.

deze via Web 2.0 technologie aan te

Er zijn echter ook voorbeelden bekend

Deze strategie is in de loop der jaren

bieden aan de ‘business power user’

van ‘early adopters’ die tegen de gren-

verder doorontwikkeld en bijgesteld,

om ‘collaborate business applicaties’

zen van Oracle’s productinnovatie

van ‘Project Fusion’ naar ‘Applications

en mash-ups mee te maken lijkt de

aanliepen. Dan blijkt directe toegang

Unlimited’ en via Fusion Middleware

spijker op de kop te raken. Er zijn ech-

en ondersteuning vanuit Product De-

tot naar verwachting in 2010 de eerste

ter nog relatief weinig toepassingen te

velopment geen luxe, maar ernstig

officiële modules van Fusion Applica-

noemen. Dat heeft ongetwijfeld ook te

noodzakelijk te zijn. Ook de impact

tions. De oorspronkelijke indicaties

maken met de klassieke spanning die

van voortdurende overnames brak

werden bijgesteld en de huidige stra-

bij veel grote ondernemingen bestaat

sommige proactief investerende klan-

tegie vat Oracle zelf samen met: Com-

tussen de Business en IT. Deze span-

ten op: zoals de BEA acquisitie die een

plete - Open – Integrated.

ning doorbreken en tot innovatieve

sterke wissel trekt op de doelarchitec-

‘Complete’ over de verschillende in-

samenwerking komen is misschien

tuur van Oracle’s Fusion Middleware

dustrieën met de overgenomen appli-

wel de meest belangrijke stap die or-

strategie.

catieleveranciers, de ‘Industry Vertical

ganisaties op dit moment kunnen ne-

Solutions’, zoals i-flex voor de finan-

men.

De wereld buiten Oracle

ciële sector, Retek voor de retailmarkt

Dat gezegd hebbende: hoe compleet,

Er bestaat ook nog een hele wereld

en Portal als billing oplossing bin-

open en geïntegreerd zijn de Oracle

aan ICT oplossingen buiten Oracle.

nen de telecommarkt. Met ‘Open’

oplossingen nu eigenlijk in de prak-

Neem bijvoorbeeld de snel groeiende

bedoelt Oracle de ondersteuning en

tijk? Een strategie presenteren is één

wereld van Open Source, met com-

adoptie van open standaarden (Java

ding, maar ook daadwerkelijk leveren

plete, al dan niet industriespecifieke

en Service Oriented Architecture) en

is nog iets anders. De Roadmap is

producten, en een toenemende mate

‘Integrated’ is Oracle’s streven om de

immers de laatste jaren verschillende

van volwassenheid van oplossingen.

overgenomen software te integreren,

keren bijgesteld en verschoven, naar

Aartsrivaal SAP, nog steeds marktleider

bijvoorbeeld volgens de ‘Application

achteren wel te verstaan, en verwach-

met de meest geïntegreerde ERP op-

Integration Architecture’ (AIA). Voeg

tingen van nieuwe producten worden

lossing, wordt ook steeds meer open,

daar de Technology Stack van data-

niet altijd waargemaakt. Tijdens Ora-

een saillant detail is dat men Oracle’s

base en Application Server aan toe

cle Open World presenteert Oracle

Senior Vice President Applications

en de ‘Enterprise 2.0’ propositie die

jaarlijks prachtige volrode slides met

John Wookey heeft aangetrokken om

Web 2.0 toepassingen adresseert, en

complete (open?) geïntegreerde op-

leiding te geven aan de beweging naar

je kunt met de Oracle oplossing alle

lossingen voor complete industrieën.

een meer open applicatiestrategie. Mi-

7 technologie clusters afdekken. De

Het integreren van industrie oplos-

crosoft is een groeiende speler op het

overname van Sun Microsystems zal

singen blijkt echter geen sinecure en

gebied van procesintegratie voor grote-

dit plaatje mogelijk nog verder en die-

Oracle heeft haar handen vol om de

re organisaties. Niche leveranciers als

per rood kleuren. Oracle is daarmee de

gestandaardiseerde proces integraties

Tibco en ons eigen Nederlandse Cor-

meest complete leverancier van de ge-

(AIA PIP) per industrie op te leveren.

dys doen nog altijd mee. Er bestaat een

hele industrie, zowel bezien vanuit het

In de praktijk zijn deze gebaseerd op

hele nieuwe wereld aan Web 2.0 op-

aanbod van industrieoplossingen als

een generiek procesmodel, wat mis-

lossingen. De economische tegenwind

vanuit de compleetheid van de ‘Tech-

schien dan wel een ‘best practice’ mo-

blaast stevig in de zeilen van oploeven-

nology Stack’.

del is, maar vaak slecht matcht met de

de Cloud Computing leveranciers met

Oracle zet ook stevig in op Web 2.0

praktijk van de organisatie die hiermee

hun SaaS oplossingen. Het Amazon

en vermarkt een oplossing onder de

aan de slag wil. Toch biedt het onmis-

platform wint sterk aan populariteit,

Business innovatie met Oracle

Google wint terrein met haar Google

‘pound foolish’. Een open deur maar

alle voordelen (en weinig beperkin-

Applications en SaaS leveranciers zoals

door gebrek aan leiderschap toch vaak

gen) van dien. Dit is beslist een effec-

Salesforce.com profiteren van de een-

nog onontgonnen gebied is de bespa-

tieve ‘down turn economy’ maatregel.

voudig configureerbare schaalbare op-

ring IT rationalisatie of consolidatie.

lossingen gebaseerd op abonnemen-

Steeds meer grote organisaties kiezen

ten in plaats van kapitaalintensieve

vandaag de dag voor IT consolidatie,

investeringen.

vanuit de visie dat standaardisatie op

Workforce Planning and HR (HR Talent & Retention Management)

een platform, de integratiekosten en

Op het gebied van HR en Workforce

Onze zwakke economie

IT beheerkosten omlaag zal brengen.

Planning is de mogelijkheid om Oracle

crisis

Het aantal applicaties kan worden te-

‘HR Talent & Retention Management’

noopt organisaties met grote urgen-

ruggebracht en er wordt bespaard op

toe te passen in tijden van ernstige

tie tot verandering. De kredietcrisis

de uitgaven op licentie contracten. In

bezuinigingen en gedwongen ontslag-

dwingt nieuwe prioriteiten af en het

geval van Oracle profiteert men van de

rondes. Dit is een interessante nieuwe

hele speelveld verandert.

forse investeringen van de leverancier

module, Oracle Development noemt

Veel organisaties grijpen als eerste

om steeds meer ‘open, compleet en ge-

dit een ‘Fusion Edge Application’:

naar het middel van kostenbesparing.

ïntegreerd’ te zijn.

dezelfde module is beschikbaar als E-

Onze

huidige

economische

Business Suite 12.1 en als PeopleSoft

Onderzoek leert dat dit slechts beperkt langrijk om aan de uitgavenkant te

Customer Focus and (CRM On Demand)

besparen, maar drastisch ingrijpen op

Een ander voorbeeld is de toepassing

BI’(!). Bij maatregelen van headcount

IT-kosten kan op korte termijn slechts

van SaaS. Oracle biedt met CRM On

reductie is het van belang te weten wie

enkele procenten rendementsverbe-

Demand een op Siebel gebaseerde

het talent van de onderneming vor-

tering opleveren, terwijl de financiële

sales en marketingoplossing op basis

men en wie er minder presteren. Juist

uitdagingen veel groter zijn. Onder-

van abonnement in de ‘cloud’, via

in crisistijd wil je de toppers immers

zoek toont aan dat er voor een crisis-

Internet. SaaS wint sterk aan popu-

behouden, aan je binden en stimule-

tijd acht hoofdgebieden van business

lariteit: geringe IT investering en de

ren om hun talent maximaal in te zet-

prioriteiten kunnen worden onder-

business komt snel tot resultaat. Een

ten en zo mogelijk nog een tandje bij

scheiden. We geven hieronder enkele

bijkomend aspect van SaaS is dat IT

te zetten. Met de genoemde moderne

voorbeelden van maatregele,n gebruik

maatwerk onmogelijk is. Dit kan ge-

applicatie is het mogelijk om snel te

makend van op Oracle gebaseerde op-

rust als voordeel worden gezien: bij

implementeren, waarbij er via ‘social

lossingen.

applicatie-implementatieprojecten is

network integration’ gedifferentieerd

er immers de eeuwige discussie over

kan worden gecommuniceerd met

IT cost (IT consolidatie)

maatwerk, waarbij onder druk van de

medewerkers. Met andere woorden:

Veel organisaties kiezen voor het be-

business er al te vaak wordt gekozen

de toppers krijgen een andere bood-

knibbelen op IT uitgaven. Soms terecht,

om maatwerk toe te passen. Als gevolg

schap te horen dan degenen die zijn

maar vaak is men ‘penny wise’ maar

wordt een nieuwe ‘legacy’ gebouwd:

aangezegd.

uitkomst biedt. Natuurlijk is het be-

Sales

9.1 en is een voorloper van Fusion Applications, compleet met ‘embedded

complex, kostbaar in upgraden. Upgrade is

Rising in the Recovery (Business Innovatie)

trouwens sowieso ou-

Klaarmaken voor het herstel, of zoals

derwets in de wereld

voor sommige industrieën geldt: het

van SaaS: dit gebeurt

herdefiniëren van de business strate-

namelijk ‘on the fly’:

gie. De huidige recessie zal namelijk

de gebruiker merkt er

blijvende invloed hebben op de manier

niets van. We zien een

waarop we zaken doen. Wat geweest

sterk toenemende in-

is komt niet meer terug. Web 2.0 en

teresse, ook van grote

de beschreven technologische inno-

organisaties om hun

vaties doen het spel veranderen. Op

‘On Premise’ omge-

alle terreinen, of we nu spreken over

ving te migreren naar

e-Government met burgerportalen of

Afbeelding 3: Prioriteitsgebieden bij een neergaande economie ‘On Demand’ met

Web 2.0 toepassingen en collabora-

beheer en moeilijk te

29

Business innovatie met Oracle

tion binnen industrieën. Een aanrader

tenbesparing (accelerate for savings),

lijkheden voor organisaties die meer

op dit punt is het boek Wikinomics,

sneller inspelen op nieuwe ontwikke-

willen dan pleisters plakken. Hopelijk

waar overtuigende voorbeelden wor-

lingen (protect essentials) en innovatie

kan met verdere bestudering van de

den gegeven hoe oeroude industrieën

(create differentiation tools). Business

in dit artikel aangehaalde methode*)

zoals goudmijnen zichzelf kompleet

innovatie kan worden ingezet vanuit

inspiratie worden gevonden die leidt

opnieuw uitvinden, gebruik makend

verschillende technologie clusters, in

tot daadwerkelijke innovatie. naar het

van de mogelijkheden van moderne technologie.

Sommige

middel van kostenbesparing.

organisaties

plakken pleisters, hopen op betere

Dit artikel is gebaseerd op Capgemini’s

CREATE “D” TOOLS

omstandigheden. Andere kiezen voor

TechnoVision, een visie op business innovatie door technologie, toegepast op Ora-

het opnieuw nadenken en definiëren van hun business strategie. Essentieel daarbij is om terug te gaan naar de kernwaarden: waarmee was het begontoegevoegd door de organisatie, wat sion Statement’ van de onderneming.

Leader bij Capgemini Nederland BV. Het volledige artikel, aangevuld met een

ACCELERATE FOR SAVINGS

nen, waar wordt daadwerkelijk waarde was ook alweer de Visie en het ‘Mis-

cle door Balt Leenman, Oracle Alliance

PROTECT ESSENTIALS

overzicht van de Technologie clusters, de Technologie gebieden en de positionering

ACCELERATE FOR SAVINGS

Afbeelding 4: Hoe technologie business waarde oplevert.

van de Oracle oplossingen, is te downloaden van www.ogh.nl. *) TechnoVision in a Downturn Eco-

Conclusie

verschillende vormen en op verschil-

nomy

In een neergaande economie spelen

lende niveaus. Oracle met haar ‘Com-

thought_leadership/capgeminis_tech-

verschillende krachten: bijgaande af-

plete Open Integrated’ strategie kan

novision_survival_tool_for_the_down-

beelding 4 vat samen hoe de technolo-

veel bieden. Web 2.0 technologie biedt

turn/

gy clusters kunnen bijdragen aan kos-

nieuwe, vaak nog onontdekte, moge-

VERVOLG VAN PAGINA 26 Centraal Boekhuis Met Apex heeft Centraal Boekhuis weer zelf de kennis en kunde in huis om webapplicaties te ontwikkelen en te beheren. Voor de ontwikkelaars in de

hebben het nu weer zelf onder controle. Apex wordt niet echt gepromoot door Oracle Corporation (het marketing budget voor Apex zal waarschijnlijk ergens rond de 0 euro liggen). Dat is natuurlijk best te begrijpen, want Oracle verdient er niks aan. Apex komt gratis (ongelooflijk, maar waar) mee met de database! Het gebruik van Apex groeit, maar zeker niet alleen omdat het gratis is. Ik hoop dat Oracle een commercieel model rondom Apex ontwikkelt. Apex heeft zichzelf namelijk bewezen, het is een prima product en wordt volop geadopteerd. Apex is het daarom meer dan waard.

30

Chris Amelink is Manager Systeemontwikkeling bij Centraal Boekhuis.

4 2 5 1 93 7 68

Ook u kunt lid worden van de OGh en ontvangt automatisch OGh Visie! Meld u aan via www.ogh.nl

Niet-leden kunnen zich gratis abonneren op OGh Visie via www.ogh.nl

traditionele Oracle Designer/Developer omgeving was deze weg afgesloten. We

www.capgemini.com/resources/

Banners website Golden sponsor Silver sponsor Bronze sponsor

Hoogte 120 x 120 pixels

€ 3.000,- per jaar € 150,- per kwartaal € 75,- per kwartaal

Uitgegeven door: Oracle Gebruikersclub Holland Postbus 701, 3700 AS Zeist, www.ogh.nl T 030-699 70 65 F 030-696 23 78 e.mail [email protected]

Advertentietarieven OGh Visie (zie onze website www.ogh.nl ) Winter 2009 verschijningsdatum 20 dec. 2009, Voorjaar 2010 verschijningsdatum 20 april 2010 Najaar 2010 verschijningsdatum 20 september 2010

“CIBER is klantgericht… Zij zijn de eersten die opstaan als er ’s nachts iets gedaan moet worden.” ZIGGO

“CIBER is goed thuis in Oracle. En ze maken waar wat ze beloven.” ENECO

Do you still wonder? www.ciber.nl

CONSPECT

ICT diensten

Wie zoekt kent Conspect niet, wie Conspect kent zoekt niet... Wij zijn gespecialiseerd in:

Conspect combineert senioriteit in Oracle met

• Oracle Consultancy

senioriteit in Java en Internettechnologieën.

• Java Consultancy

Door deze unieke combinatie is Conspect als

• Applicatiebeheer

geen ander in staat te helpen met het ontwikkelen

• ICT project-management

of beheren van uw bedrijfskritische applicaties.

Voor meer informatie:

Conspect behoort tot het selecte gezelschap

Conspect ICT diensten

van bedrijven dat door Oracle is gecertificeerd.

Robin van der Beek

Een predikaat dat een organisatie niet zomaar

Transistorstraat 71 j

opgespeld krijgt, maar waarvoor zij zich continu

1322 CK Almere

moet waarmaken.

T (036) 538 72 92

Conspect doet deze investering om u een

E [email protected]

objectieve kwaliteitsgarantie te kunnen bieden.

of kijk op www.conspect.nl