VIASANO of preventie in de stad 1. Het doel en het concept Het doel is om een groepsdynamiek in de stad creëren door alle lokale actoren bij het initiatief te betrekken (leerkrachten, gezondheidswerkers, verenigingen, handelaars, bedrijven enz.) om voor alle inwoners concrete en langdurige buurtacties op touw te zetten die de eet- en beweeggewoonten geleidelijk en duurzaam moeten veranderen. Het concept:
1
2. De organisatie
2.1 De nationale coördinatie De rol van de nationale coördinatie is: - Het begeleiden van de steden in het op poten zetten van het programma (continue vormingen, routebeschrijving, briefing en regelmatige ontmoetingen, etc.) - Om de communicatietools en methodologische hulpmiddelen te ontwerpen - Om het programma uit te breiden in nieuwe steden in België - Om nieuwe institutionele en privépartners te motiveren - Om het programma te mediatiseren De nationale coördinatie in België wordt gedaan door het agentschap Protéines Bruxelles, een bureau dat werkt rond gezondheidscommunicatie. 2.2 Het expertencomité Het expertencomité garandeert de wetenschappelijke ondersteuning van het programma en fungeert ook als woordvoerder. Dit comité komt driemaandelijks samen om de communicatie en acties te bespreken en het volledige programma te evalueren.
2
Het expertencomité bestaat uit: - Prof. Dr Christian Brohet, Professor Cardiologie, Medische faculteit van de Université Catholique de Louvain - Prof. Dr. Jean Nève, Professor aan het Institut de Pharmacie de l’Université Libre de Bruxelles - Nicolas Guggenbühl, Dieet- en voedingsdeskundige, Professor aan het Institut Paul Lambin. - Marie-Claire Hames, Lerares, Robert-Schuman-Institut, Eupen - Prof. Dr. Em. Jan Vinck, Doctor in de Psychologie, Universiteit Hasselt - Prof. Dr. Stefaan De Henauw, Vakgroep Maatschappelijke Gezondheidskunde, Universiteit Gent - Dr. Corinne De Laet, Pediater, Hôpital Universitaire des Enfants Reine Fabiola - Dr. Anne Boucquiau, arts-voedingsdeskundige, Voorzitster van de “Belgische Organisatie voor arts-voedingsdeskundigen” 2.3 Institutionele partners en organisaties Het Viasano-programma wordt door de Vlaamse gemeenschap gesteund. Verschillende wetenschappelijke organisaties delen de Viasano-waarden en steunen de missie van het programma: – de beroepsverenigingen voor diëtisten (UPDLF en VBVD) – BASO (Belgian Association for the Study of Obesity) – de Belgische Cardiologische Liga – L’Association Belge du Diabète (ABD) en de Vlaamse Diabetes Vereniging (VDV) – La Société Belge de Pédiatrie (SPB) – La Société Belge des Médecins Nutritionnistes (SBMN) 2.4 De financiële partners De financiële partners zorgen voor financiële ondersteuning voor de nationale coördinatie voor de begeleiding van de steden en gemeenten en voor het ontwikkelen van campagnetools. De steun van de privépartners is strikt omkaderd via een verbintenishandvest. Elke partner engageert zich om: 1. Het programma niet te koppelen aan de door het bedrijf verkochte producten of merken 2. geen inbreng te hebben in de inhoud van de boodschappen 3. eventuele institutionele communicatie te beperken tot de strategie van het Viasanoproject. De financiële steun aan het programma wordt vandaag voorzien door twee stichtende partners van het project: Unilever en Ferrero. Een derde partners heeft het programma vervoegd: Orangina Schweppes Belgium. Dit engagement is een uiting van de wil van deze 3
partners om zich in te zetten en als burgerlijke onderneming die nauw betrokken is bij het probleem van obesitas bij kinderen kinderen, zonder daaruit aruit commercieel of publicitair voordeel te willen halen. 3. De steden,, spelers en financiële partners van het programma De steden spelen pelen een sleutelrol in het programma: - Ze mobiliseren de plaatselijke actoren om gezondheidsboodschappen te verspreiden onder de bewoners. - Ze duiden een projectleider aan die de drijvende kracht wordt achter het programma op lokaal niveau. coördinatie aan en zorgen voor het - Ze passen de communicatietools van de nationale coördinatie drukwerk. - Ze dragen bij tot de financiering van plaatselijke acties. Viasano bestaat sinds 2007 en is intussen actief in 16 Belgische steden en en gemeenten in alle regio’s. De bedoeling is om zich steeds verder uit te breiden naar een groter aantal steden of gemeenten om zo te kunnen bijdragen aan de gedragswijziging van steeds meer mensen over heel België.
4
3.1 De organisatie op lokaal niveau Elke Viasanostad duidt een projectleider aan die verantwoordelijk is voor het uivoeren van het programma in de stad. Die projectleider wordt bijgestaan door een lokaal team dat bestaat uit lokale experten:: gespecialiseerde arts, een diëtist(e) en experts in lichaamsbeweging. Rond die kern stelt de projectleider, op eigen initiatief, een stuurgroep samen die d alle belangrijke sectoren in de stad omvat.. Dat team zal de hele gemeenschap mobiliseren en bestaat uit it personeel van de betrokken gemeentelijke diensten (onderwijs, kinderen, jongeren en sport, de schoolkeuken, …) en verschillende lokale actoren (leerkrachten, gezondheidswerkers, handelaars, verenigingen enz.). Samenstelling van de stuurgroep:
3.2 De VIASANO-steden in actie Het VIASANO-jaar jaar wordt in elke stad opgedeeld in drie fasen: •
Een jaarlijks evenement rond de VIASANO VIASANO-thema’s thema’s in het voorjaar of in september (De VIASANO-week) met als doel in een korte periode een groot aantal acties op te 5
zetten om het programma zoveel mogelijk onder de aandacht te brengen bij de bewoners. De coördinatie stelt een affiche en een algemene presentatiebrochure van het programma ter beschikking van de steden om uitgebreid te communiceren over het project. •
Elk semester maakt de stad/gemeente kennis met een thema over gezonde voeding of een thema ter bevordering van voldoende lichaamsbeweging.
Aan de hand van de Voedselconsumptiepeiling van 2004 heeft het expertencomité een aantal prioritaire thema’s vastgelegd die bij de bevolking gepromoot moeten worden in de hoop dat mensen hun gewoonten veranderen, zowel qua voeding als qua lichaamsbeweging. Periode okt ’07 - maart ‘08 april ’08 – sept ‘08 okt ’08 – maart ‘09 april ’09 – augustus ‘09 sept ’09 – januari ‘10 februari ’10 – juli ‘10 augustus ’10 – jan ‘11 februari’11 – juli ‘11 augustus ’11 – jan ‘12 Juni ’12 – dec 2012
Voedingsthema Fruit Melk- en zuivelproducten Groenten Tussendoortjes en snoep De maaltijden
Bewegingsthema Bent u sedentair of actief? Doel: minstens 30 min. per dag Bewegen naar/op school/ het werk Actief in alle seizoenen! Actieve ontspanning >< passieve ontspanning Verborgen vetten De slaap Water, de rest komt later! Spelen is bewegen! Tussendoortjes
Voor elke campagne en voor elk thema ontvangt de stad een vorming over de inhoudelijke boodschappen van de campagne en over de methodologie en communicatietools voor het verspreiden van de boodschap (fiches, brochures, nieuwsbrieven voor gezondheidsdeskundigen,…).
6
