Vestiging Ontwikkelplan (VOP) Grootebroek 2009 – 2013
Status
definitief
Versie
1.0
Laatst bijgewerkt 24 april 2009
VOP Grootebroek 2009 – 2013
Inhoudsopgave 1. Inleiding
3
2. De vestiging en zijn omgeving
4
2.1 Leerlingpopulatie 2.2 Onderwijs 2.2.1 Opleidingenaanbod 2.2.2 Begeleiding en zorg 2.3 Personeel en organisatie 2.4 Financiën 2.5 Huisvesting en faciliteiten 2.6 Horizontale dialoog
4 5 5 7 8 10 11 11
3. Uitgangspunten
12
3.1 Kaderbrief 3.2 Aandachtspunten inspectie 3.3 SWOT analyse 3.3.1 Kansen en bedreigingen 3.3.2 Sterkten en zwakten 3.3.3 Bevindingen en input VOP doelstellingen 3.4 Tevredenheidenquêtes 3.5 Bijeenkomst personeel Clusius College Grootebroek 25-03-08
4. Doelstellingen 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5
12 12 12 12 13 13 14 14
17
Duidelijke strategische positionering Kwalitatief hoogwaardig onderwijs Professionele organisatie Integraal management binnen afgesproken kaders Voldoen aan basiskwaliteit
17 18 18 19 19
5. Tot slot
20
6. Bijlagen
21
2
VOP Grootebroek 2009 – 2013
1. Inleiding Voor u ligt het Vestigingsontwikkelingsplan van het Clusius College Grootebroek. Dit VOP is tot stand gekomen na raadpleging van de verschillende geledingen binnen de school. Zo hebben het managementteam en de docenten met elkaar besproken welke doelen we voor ogen hebben voor de komende vier jaren op het terrein van onderwijs, zorg, personeelsbeleid etc, en is er met een delegatie van ouders gesproken in de begeleidingscommissie over de toekomst van onze vestiging. Daarnaast zijn bevindingen van de leerlingenraad en de tevredenheidpeiling onder de leerlingen input geweest voor dit VOP. In de beleidsuitspraken die in dit VOP worden gedaan beantwoorden we de vragen die de Inspectie ons in het PKO (=periodiek kwaliteitsonderzoek) van maart 2007 heeft gesteld en realiseren we hiermee de noodzakelijke verbeteracties. Dit alles zal moet resulteren in een betere beoordeling bij een volgend PKO op de punten die nu nog als onvoldoende zijn aangemerkt. Ook zijn de kaders die ons door het College van Bestuur zijn gesteld in de kaderbrief van maart 2008 leidend geweest voor de samenstelling van dit VOP. U zult de indeling hiervan herkennen in de hoofdstuk 4. Tenslotte wil ik iedereen die op een of andere manier heeft meegewerkt aan dit VOP hartelijk bedanken voor zijn ideeën en inbreng.
Cor de Vries, Vestigingsdirecteur.
3
VOP Grootebroek 2009 – 2013
2. De vestiging en zijn omgeving 2.1 Leerlingpopulatie De vestiging Grootebroek is de kleinste van de Clusius vestigingen. Op 1 oktober 2008 staan er 223 leerlingen ingeschreven (zie onderstaande tabel). De verhouding jongens / meisjes ligt op 47% / 53%. Huidig
Jongens
Meisjes
Totaal
Regulier
LWOO
Regulier
LWOO
Jaar 1
BAVO
16
20
19
11
66
Jaar 2
BAVO
13
6
18
14
51
Jaar 3
BL
4
15
1
11
31
KL
9
2
11
2
24
GL
3
4
2
9
BL
3
3
11
26
LWT
Jaar 4
9
LWT
2
KL
2
4
4
5
1
14
52
58
61
52
223
GL Totaal
De prognoses van het aantal leerlingen in de gemeenten die gezamenlijk het voedingsgebied van Clusius Grootebroek vormen, laten een lichte daling zien voor de komende jaren. We zullen dus extra aan de weg moeten timmeren om het leerlingenaantal op peil te houden, want consolidatie en mogelijk een kleine groei is hetgeen we nastreven. Een kleine groei hopen we o.a. te realiseren door de opstart van de GL in schooljaar 20082009. De prognose zoals door het Centraal Bureau is opgesteld in januari 2008 voor Grootebroek is hieronder weergegeven. Deze zal dan ook iets bijgesteld worden komend jaar. Prognose
2007
2008
2009
2010
2011
Clusius College Grootebroek
208
210
211
211
211
De leerlingen aantallen over de afgelopen jaren laten een lichte daling zien van het aantal LWOO-ers. Hadden we op 1 oktober 2004 nog een percentage van 55% dat LWOOgeïndiceerd was, op 1 oktober 2007 is dit gedaald naar 51% en de voor de populatie van schooljaar 08-09 ligt het reeds onder de 50%. Als deze daling structureel is en doorzet, zal dit wellicht in de toekomst betekenen dat de gemiddelde groepsgrootte iets zal moeten toenemen. Door het relatief hoge percentage LWOO-ers in de school zijn we nu in staat de groepsgrootte relatief laag te houden, en dit komt de leerlingenzorg zeer ten goede. 2005
2006
2007
2008
TOTAAL
181
200
208
223
LWOO
98
111
106
110
54,1
55,5
51,0
49,3
% LWOO
4
VOP Grootebroek 2009 – 2013
2.2 Onderwijs 2.2.1 Opleidingenaanbod Op dit moment worden de Basisberoepsgerichte Leerweg (BL) en de Kaderberoepsgerichte Leerweg (KL) en de Gemengde Leerweg (GL) aangeboden. De school heeft ook altijd de toestemming gehad om de Gemengde Leerweg (GL) aan te bieden, maar tot en met schooljaar 2007-2008 is deze helaas niet ten uitvoer gebracht. In september 2008 zijn we gestart met een combinatiegroep KL/GL met 9 potentiële GL-ers. Binnen de leerwegen GL, KL en BL wordt Leerweg Ondersteunend Onderwijs (LWOO) aangeboden en is er de mogelijkheid van het Leer Werk Traject (LWT) Het wervingsgebied van de school is beperkt en aan drie zijden omsloten door de natuurlijke grenzen van het Markermeer en het IJsselmeer. Hierdoor heeft de school ook een betrekkelijk klein voedingsgebied, met slechts vierendertig basisscholen. Daarbij heeft de school geduchte concurrentie van het Martinuscollege en de RSG Enkhuizen. Het Martinuscollege herbergt sportklassen en is gestart met nieuwe richtingen als SDV en ICTroute. De RSG Enkhuizen werft leerlingen voor de kleine Mavo klas. Daar tegenover manifesteert onze school zich als alternatief voor deze twee grote scholengemeenschappen met als kenmerken kleinschaligheid en een goede leerlingenzorg. Punt van zorg blijft wel de grotere mogelijkheden voor het overige VO om nieuwe opleidingen te mogen starten,hetgeen altijd heeft een positief effect op de aanmeldingen. We hebben dit heel duidelijk ervaren met de invoering van de sportklassen op het Martinuscollege. Als school vallend onder het ministerie van LNV zijn wij alleen bevoegd om groene opleidingen aan te bieden. Wellicht is het mogelijk in de toekomst de GL zo sterk te maken dat leerlingen ook een extra vak kunnen volgen en zo het TL-diploma kunnen behalen. Teamontwikkeling Sinds schooljaar 2007-2008 wordt gewerkt in een onderbouw- en een bovenbouwteam. In dit eerste jaar is vooral in de teams gesproken over het projectonderwijs en hoe dit met elkaar gestalte te geven. We hebben in 2004 afgesproken om in onderbouw te gaan werken volgens scenario twee , hetgeen betekent een rooster waarin naast de vakken ook tijd voor projectonderwijs is ingeruimd. Deze ontwikkeling zou zich moeten voortzetten in de bovenbouw en de wens werd zelfs uitgesproken dat we wellicht door konden ontwikkelen tot scenario drie school, waar volledig wordt gewerkt in leergebieden. De ervaring heeft inmiddels geleerd dat hier enige bijstelling noodzakelijk was. Het projectonderwijs in klas 1 en 2 werd door een klein deel van het team uitgevoerd, en de hele ontwikkeling van vakoverstijgend bezig zijn, en meer samenhang proberen te realiseren tussen de vakken onderling ging hierdoor aan de andere collega’s voorbij. Dit kwam mede doordat het projectonderwijs op vaste uren in het weekrooster van de leerlingen stond. Vanaf schooljaar 08-09 is dit aangepast. De projecten zullen zoveel mogelijk in projectdagen plaatsvinden. Hierdoor wordt het mogelijk meerdere collega’s in de ontwikkeling en het draaien van de projecten te betrekken. De twee teamvoorzitters volgen dit jaar een opleiding die hen in staat moet stellen de functie van teamleider goed inhoud te geven. We willen voor aanvang van schooljaar 2009-2010 een hele duidelijke functieomschrijving hebben voor deze teamleiders. Dit zal centraal in het Clusius College worden geregeld. De teamleiders zullen straks meer taken krijgen dan in de huidige structuur, waarin ze voornamelijk coördinerend bezig zijn. Veranderende onderwijsvraag. Modern onderwijs vraagt open te staan voor veranderingen. Wat vandaag als gemeengoed wordt aanvaard is morgen ouderwets. In het onderwijs werken we met de jeugd, en dus met de mensen die in de toekomst van onze maatschappij zullen vorm geven. De jeugd dwingt ons om bij te blijven en met alle nieuwe ontwikkelingen mee te groeien. Vooral moderne communicatiemiddelen worden door de jeugd soms veel beter gebruikt. Het blijft een zorg
5
VOP Grootebroek 2009 – 2013 om als docent goed bij te blijven. Dit kan zelfs betekenen dat we soms door de leerlingen worden bijgespijkerd in alle ins- en outs van nieuwe technologieën. We moeten blijven streven om de moderne communicatiemiddelen ook op een goede manier in het onderwijs te gebruiken. Hiertoe zal het aantal lessen waarin ICT geïntegreerd wordt toegepast drastisch omhoog moeten. We zullen hiertoe de faciliteiten op ICT-gebied anders moeten inzetten dan we nu doen. Hebben we een aantal jaren geleden bewust gekozen om in elk theorielokaal een vier of vijftal PC’s neer te zetten, anno 2008 zijn we het met elkaar eens dat het beter is een soort OLC te creëren waarin zo’n dertig PC’s staan en waarin de hele dag toezicht is. Hierdoor wordt de mogelijkheid om met kleine klasjes met ICT-toepassingen aan de slag te gaan aanmerkelijk vergroot en kunnen twee praktijkgroepen tegelijkertijd gebruik maken van dit OLC. Dit is ook een voorwaarde voor het gebruik van de Educatieve Content Catalogus (ECC) van het Ontwikkelcentrum. Het gebruik hiervan willen we graag stimuleren, want we betalen er als Clusius College immers ook voor. In de bijeenkomst met het docententeam over de toekomstige ontwikkelingen van de school is zelfs geopperd een tweede lokaal met ruime ICT-faciliteiten te realiseren. Daarnaast zullen we ook de pilots met laptop- klassen, die op andere vestigingen van het Clusius College reeds lopen, goed blijven volgen. Het zou een goed streven zijn om, als deze ontwikkelingen positief zijn, in 2012 ook in Grootebroek hiermee een voorzichtige start te maken. Prettige bijkomstigheid hierbij is ook dat de kosten voor schoolboeken dan aanzienlijk worden verlaagd. We zullen daartoe de komende jaren het team ook scholing moeten aanbieden, of actief moeten stimuleren dat men zich schoolt in het gebruik van ICT in de lessen. Een andere ontwikkeling is het gebruik van digitale schoolborden. Nu staan reeds de eerste digitale schoolborden op een enkele vestiging van het Clusius College. Ook deze ontwikkeling willen we op de voet volgen en als de meerwaarde heel duidelijk is, mogelijk een begin maken met de aanschaf ervan in de komende jaren. Modern onderwijs vraagt ook een andere benadering van leerlingen. Leerlingen moeten worden uitgedaagd om het beste uit zichzelf te halen en ook werkelijk actief aan de lessen deel te nemen. Natuurlijk is ook een duidelijke plenaire instructie af en toe nodig, maar het moderne onderwijs is een mix van werkvormen die de leerlingen activeert en aanspreekt. Dit kan bijvoorbeeld in het projectonderwijs. Het grote voordeel hiervan is het vakoverstijgend bezig zijn, waardoor de samenhang tussen de verschillende vakken beter tot uitdrukking komt. Ook hebben we in het onderbouwteam afgesproken in de toekomst meer te gaan werken in leergebieden. Leergebieden zijn samenvoegingen van verschillende vakken of delen van vakken. De stof wordt zo minder versnipperd aangeboden, waardoor ook hier de samenhang beter in beeld komt. Er wordt reeds lesgegeven in de leergebieden beeldende vakken en biologie en verzorging. Andere leergebieden die op korte termijn ontwikkeld worden zijn Mens en maatschappij en Natuur en techniek. We zullen dus moeten insteken op deskundigheidsbevordering van collega’s om deze leergebieden goed te kunnen verzorgen en daarnaast ook structureel iets doen aan scholing in activerende didactiek. Dit laatste blijft een aandachtspunt omdat de inspectie ons hierop beoordeelt. VMBO-leerlingen zijn over het algemeen doeners. Veel van onze leerlingen hebben meer moeite met de theorie dan met de praktijk. Ze leren makkelijker in een praktische situatie. Ons onderwijs moet daarop inspelen. We zien dan ook in de toekomst leerlingen meer leren in een goede contextrijke leeromgeving. Het is aan ons deze praktijkomgeving zoveel mogelijk in het onderwijs te integreren. Dit kan o.a. door stages meer aandacht te geven en hieraan ook meer onderwijskundige doelen te verbinden. Dus leerlingen meer en gerichter stage te laten doen. Hiertoe moeten we blijven investeren in goede banden met het regionale bedrijfsleven. Ook de aandacht voor competentiegericht onderwijs is in het VMBO momenteel groot. Vooral in het kader van de aansluiting met het MBO, dat volledig competentiegericht is ingericht. We zullen ons de komende jaren dan ook bezig moeten houden met hoe competenties moeten worden beoordeeld, middels competentiegericht toetsen. E.e.a. zal onder andere gebeuren door invoering van de zogenaamde proeve van bekwaamheid (PvB) in de praktijkvakken. In schooljaar 2008-2009 zal een voorzichtig begin
6
VOP Grootebroek 2009 – 2013 worden gemaakt op de vestiging Grootebroek. De bedoeling is om in de toekomst zo een doorlopende leerlijn te creëren van VMBO naar MBO, waarbij leerlingen in en portfolio bijhouden hoe hun competentieontwikkeling zich vordert. Voor de afname van de PvB’s zijn we ook aangewezen op de medewerking van het regionale bedrijfsleven. We kunnen immers niet alle relevante praktijksituaties in school nabootsen. Een andere ontwikkeling die van overheidswege is ingezet is de aandacht voor de zogenaamde zorgzame samenleving. Kinderen moeten tijdens hun schoolloopbaan ervaren dat vrijwilligerswerk een onmisbare schakel is in onze samenleving. In maatschappelijke stages zullen we onze leerlingen hiermee kennis laten maken. Reeds in schooljaar 20072008 zijn we hiermee in een pilot begonnen. Samen met het Martinuscollege, de Praktijkschool en Vestiging De Dijk van het Atlas College zijn we een project maatschappelijke stage gestart. Hierin worden we administratief ondersteund door woningcorporatie De Woonschakel uit Medemblik. De Woonschakel toont met deelname en ondersteuning aan dit project ook zijn maatschappelijke betrokkenheid. Het doel is om in 2011, als de verplichting een feit is, aan de wettelijke minimale eis die gesteld wordt te voldoen. Tenslotte vraagt de populatie van onze school om een grote deskundigheid op padagogisch gebied. Veel leerlingen hebben een thuissituatie die niet traditioneel is en die het nodige van hun aanpassingsvermogen vergt. Hierdoor ervaren kinderen in de pubertijd nogal eens problemen op het sociaal emotionele vlak. Om hier adequaat mee om te gaan en de leerlingen zo goed mogelijk te bedienen is een grote professionaliteit vereist van de teamleden. Dit vraag om structurele aandacht voor scholing in de omgang met kinderen die speciale zorg behoeven. We zullen deze scholing in een meerjarenplanning moeten opnemen, teneinde in 2012 een team te hebben, waarvan alle leden een minimale scholing hebben gevolgd in het werken met leerlingen met ADHD en leerlingen met stoornissen in het autistisch spectrum. De leerlingenzorg moet straks zo geregeld zijn dat we als scholen voor voortgezet onderwijs kunnen voldoen aan de Zorgplicht. Passend Onderwijs moet over enkele jaren geregeld zijn binnen de samenwerkingsverbanden. In Westfriesland wordt momenteel hard gewerkt aan de ontwikkeling van Passend Onderwijs. Door de goede samenwerking die we nu al hebben is al heel veel geregeld en dit is ook een prima basis om de verdere ontwikkeling van Passend Onderwijs gestalte te geven. De samenwerkingsverbanden in het PO en het samenwerkingsverband VO hebben hierin de regierol. Er worden twee trajecten uitgezet. Een traject voor leerlingen tot en met twaalf jaar en een traject voor leerlingen van dertien jaar en ouder. Eventuele voorstellen van werkgroepen die hiermee aan de slag gaan komend jaar worden in de directies van de Samenwerkingsverbanden besproken, bijgesteld en zo mogelijk geaccordeerd. De uiteindelijke beslissing ligt daarna bij de afzonderlijke schoolbesturen, die weer vertegenwoordigd zijn in het bestuur van het Samenwerkingsverband.
2.2.2 Begeleiding en zorg De zorgcoördinator is de functionaris die alle zaken rondom zorg en begeleiding van de leerlingen in zijn portefeuille heeft. Op de school functioneert een intern zorgteam, waarin naast de zorgcoördinator nog twee docenten zitting hebben. Het interne zorgteam begeleidt ook de leerlingen met een Rec-indicatie, de zogenaamde rugzakleerlingen. Ze stellen tezamen met de ambulante begeleiders van het REC de handelingsplannen vast voor deze leerlingen en zorgen er ook voor dat deze handelingsplannen periodiek worden bijgesteld. Daarnaast verzorgt het interne zorgteam de totale aanmeldingsprocedure en de administratie t.b.v. de LWOO beschikkingen van (toekomstige) leerlingen.
7
VOP Grootebroek 2009 – 2013 Handelingsplannen van leerlingen worden periodiek bijgesteld in de leerlingenbesprekingen die tweewekelijks worden gehouden. Naast al deze momenten waarop leerlingen worden besproken wordt een groot deel van de afgesproken zorg uitgevoerd door de mentoren. De mentor hoort de spil te zijn in het hele zorgtraject. Contacten met ouders, maar ook contacten met collega’s bij eventuele calamiteiten worden door de mentor verzorgd en in de mentormap bijgeschreven. Hierdoor wordt een duidelijk dossier van elke leerling opgebouwd. Als de interne zorg niet afdoende blijkt te zijn om de leerling goed te bedienen, dan zal hij/zij ingebracht moeten worden in het zorgadviesteam (ZAT). In dit ZAT hebben naast de zorgcoördinator en de zorgdocenten ook externen zitting. De leerplichtambtenaar, de schoolarts, een zorgondersteuner van Bureau Jeugdzorg, de ambulant begeleider van het OPDC, een medewerker van de Brijderstichting en een politiefunctionaris zijn allemaal vertegenwoordigd in het ZAT. Leerlingen worden alleen besproken in het ZAT na toestemming van de ouders. Zorg leveren betekent ook een leerling op maat bedienen. Hiertoe zijn ook de vijfde lesuren ingericht. Dagelijks wordt van 11.45 – 12.15 uur een moment ingebouwd waarop we de leerling proberen zoveel mogelijk te laten werken aan sociale vaardigheid, vakken die hij/zij moeilijk vindt, extra hulp bij huiswerk en extra hulp in rekenen en taal. Om dit laatste structureel goed op te zetten is er in de vestiging behoefte aan duidelijk taal- en rekenbeleid. We zullen binnen het Clusius College in schooljaar 2009-2010 dit taal- en rekenbeleid moeten formuleren en hier ook extra tijd voor moeten inruimen in het lesrooster. Het zij in de 5e uren, het zij als vervanging voor andere lesuren.
2.3 Personeel en organisatie Het personeel, bestaande uit 30 personen, die een formatie vullen van ruim 22,5 FTE, kan worden gekarakteriseerd als een team dat zich nauw betrokken voelt bij de gang van zaken op de vestiging. Dit zorgt voor een goede werksfeer en een prettige verstandhouding met elkaar. De organisatie van de vestiging is weergegeven in onderstaand organigram.
Directeur
Managementteam naast directeur, bestaande uit: Teamleider Onderbouw
Team Onderbouw
Zorgcoördinator en Dekaan/Ex. Secretaris
Onderwijsondersteunend
Teamleider Bovenbouw
Team Bovenbouw
personeel
Het managementteam komt tweewekelijks bijeen. Ook de teams vergaderen met elkaar eens in de twee weken. Elke docent is lid van óf het onderbouw, óf het bovenbouwteam. In
8
VOP Grootebroek 2009 – 2013 de teams worden alle leerlingenaangelegenheden besproken en wordt de onderwijsontwikkeling gestuurd. Enkele gegevens over het personeelsbestand. Verhouding man / vrouw = 50% / 50%. De verhouding OP/ OOP = 18,8 FTE (24 personen)/ 3,7 FTE waarvan 0,65 FTE schoonmaak (6 personen) Van de 24 lesgevende collega’s zijn er nog 8 studerend voor hun eerste lesbevoegdheid. Deze 8 vertegenwoordigen 4,5 FTE. Hoewel het merendeel van hen in de laatste fase van de studie bezig is, betekent dit toch dat bijna 24 % van de lessen wordt gegeven door onbevoegden. Hier ligt dus een belangrijk punt voor de komende jaren. We beogen natuurlijk het percentage onbevoegde docenten snel te verminderen. Oude studieregelingen en nieuw beleid volgens de CAO BVE zullen moeten stimuleren dat studerende collega’s er toe aangespoord worden hun studie z.s.m. af te ronden. Dit komt de kwaliteit van het onderwijs zeer ten goede, mede omdat men, na afstuderen, de energie volledig voor de lesgevende taak kan aanwenden. Leeftijd
Man
Vrouw
< 25 jaar
0
0
25 < 35 jaar
1
5
35 < 45 jaar
1
5
45 < 55 jaar
9
5
>55 jaar
4
1
Kijken we naar de leeftijdsopbouw van het personeel, dan zien we een hoog percentage mannen boven de 45 jaar. Het aantal mannen beneden de 45 jaar is minimaal. Om de opbouw evenwichtiger te laten zijn verdient het dus de voorkeur om toekomstige vacatures vooral te laten vervullen door jonge mannen. Dit zal moeilijk worden, gezien het feit dat de laatste jaren bij vacatures het aantal vrouwelijke respondenten steeds veel groter geweest dan het aantal mannelijke.
9
VOP Grootebroek 2009 – 2013
□ = mannen
□ = vrouwen
Het grote aantal parttimers onder het personeel maakt het lastig om bij een teamvergaderingen of plenaire bijeenkomst iedereen aan tafel te hebben. Er is daarom sinds september 2008 gekozen voor een vaste vergadermiddag. Alle vergaderingen, behalve rapportvergaderingen, worden zoveel mogelijk op deze middag geprogrammeerd. Er wordt vergaderd na afloop van de lesdag, vanaf 15.15 uur tot uiterlijk 17.00 uur.
2.4 Financiën Wat financiën betreft is er de laatste jaren het een en ander veranderd. Sinds 2007 komen de afschrijvingen van de investeringen ten laste van de exploitatie van de desbetreffende vestiging. Dit betekent dat elke vestiging ook een investeringsbegroting moet opstellen en hierbij een planning moet maken voor de komende jaren. In het verleden werden grotere investeringen steeds aangevraagd bij het College van Bestuur. Daarnaast bestond de begroting van elke vestiging tot nu toe alleen uit het materiële deel van de exploitatie. De personele kosten werden steeds centraal beheerd en begroot. Er was dus per vestiging geen zicht op de eventuele knelpunten per vestiging qua personele uitgaven. In het begrotingsjaar 2009 zullen ook de personele kosten in de vestigingsbegroting worden opgenomen. We hebben hierin dus nog geen ervaring en komende jaren zal blijken of een kleine vestiging als Grootebroek met dit gegeven ook in staat is een sluitende begroting te realiseren. Inmiddels zijn we een paar jaar bezig met de invoering van een planning en control systeem, waardoor we maandelijks goede overzichten krijgen van onze uitgaven. Hierdoor is er ook een beter zicht op de beschikbare middelen.
10
VOP Grootebroek 2009 – 2013
2.5 Huisvesting en faciliteiten In het strategisch huisvestingsplan van het Clusius College staat voor de vestiging Grootebroek een nieuw te realiseren multifunctionele ruimte op de rol. Deze ruimte,die boven lokaal 1,2 en 3 gerealiseerd kan worden, is nodig in het kader van projectonderwijs. We kunnen hierdoor met grotere groepen werken. De overige traditionele lokalen in de school kunnen geen grote groepen herbergen. Door de ruimte ook op te kunnen delen in kleinere delen, kan deze ook worden benut voor het individueel begeleiden van leerlingen of het werken in juist hele kleine groepjes, zelfstandig naast elkaar, onder supervisie van bijvoorbeeld één docent. En als de school inderdaad een kleine groei naar 240 leerlingen weet te realiseren, zal zeker uitbreiding van lesruimte nodig zijn. Daarnaast is het realiseren van nieuwe lesruimte altijd een opwaardering van het relatief oude schoolgebouw waarin we ons onderwijs gestalte geven. Deze opwaardering zal ook zeker een positieve invloed hebben op eventueel twijfelende nieuwe leerlingen. Mocht deze uitbreiding met een multifunctionele vleugel boven lokaal 1,2 en 3 kunnen worden gerealiseerd, (planning 2012??) dan zal het ook nodig zijn in de verbouwing die hiertoe moet worden aangegaan een uitbreiding van de verkeersruimte in de school mee te nemen. Nu al is het met 210 leerlingen in school niet mogelijk alle leerlingen verplicht een kluisje te laten huren, simpelweg omdat daar de ruimte in de hal en de gangen niet toereikend voor is. Ook tijdens pauzes zou een grotere hal meer rust geven. Werken met twee aparte pauzes is geen optie, daar is de school te klein voor. Grote overlast van de leerlingen die pauze hebben is voor de overige leerlingen dan niet uit bannen. Voor het personeel zal hopelijk in 2009 een nieuwe fietsenstalling gerealiseerd kunnen worden langs de kas. De huidige fietsenstalling hebben we zelf gemaakt van de restanten van de oude voor de leerlingen. Deze is tien jaar geleden afgebroken om ruimte te maken voor twee noodlokalen op het schoolplein.
2.6 Horizontale dialoog Horizontale verantwoording is een van de aspecten die de inspectie meeneemt in zijn PKO (periodiek kwaliteitsonderzoek). Dit betekent in gesprek blijven met de extern betrokkenen bij het onderwijs. We denken hierbij aan ouders en aan het bedrijfsleven. Met het bedrijfsleven hebben we te maken middels de stages die we in de opleiding hebben geïntegreerd. Deze stages worden afgesloten met een presentatie door de leerlingen. Deze presentaties worden in de vorm van kleine tentoonstellinkjes in de aula van de school gemaakt. De stagebedrijven worden voor deze afsluitende manifestatie uitgenodigd en geven vaak enthousiast gehoor aan deze uitnodiging. Het geeft ons de kans de banden met deze bedrijven goed aan te halen en ook hun wensen voor een eventuele volgende stage mee te nemen. De ouders van de leerlingen worden op verschillende manieren betrokken bij het schoolse gebeuren. Op algemene ouderavonden kan men heel vaak, na een algemeen informatief gedeelte, van gedachte wisselen over schoolse zaken met de mentoren. Via website en schoolkrant worden ouders ook op de hoogte gesteld van hetgeen er in de school actueel is. Daarnaast heeft de directeur jaarlijks een drietal ontmoetingen met de begeleidingscommissie. Deze commissie bestaat uit ouders die graag kritisch meedenken over het gebeuren op school. Ook bij de totstandkoming van dit VOP is de begeleidingscommissie geraadpleegd. Met name de sterke kanten van onze school (zie SWOT) zijn door de begeleidingscommissie nogmaals onderstreept en hun duidelijke advies was om niet mee te gaan in de wedloop van het creëren van zogenaamde nieuwe opleidingen (bijv. Sportklas), maar juist de kracht van het groene onderwijs (goede begeleiding, onze kleinschaligheid en het groene ) te gebruiken voor de werving van nieuwe leerlingen.
11
VOP Grootebroek 2009 – 2012
3. Uitgangspunten In dit hoofdstuk worden de belangrijke uitgangspunten en de input voor het VOP besproken. Belangrijke input is o.a. de kaderbrief, het inspectierapport van 2007, de SWOT en de bijeenkomst van het personeel op 25 maart 2008 in Lutjebroek.
3.1 Kaderbrief De tweede kaderbrief van het College van Bestuur voor schooljaar 2008-2009 bevat de speerpunten en doelstellingen van het Clusius College. De kaderbrief fungeert als een meerjarenbeleidsplan voor het hele Clusius College. In de Kaderbrief zijn ook strategische aspecten verwerkt en er is een beeld geschetst van het Clusius College en zijn omgeving. Het voordeel hiervan is dat jaarlijkse bijstelling en actualisering mogelijk is. En dat is wenselijk gezien de ontwikkeling van het Clusius College en de fase waarin we ons bevinden. De speerpunten van beleid, zoals in de kaderbrief verwoord, komen allemaal in hoofdstuk 4 aan de orde. De kaderbrief is als bijlage bij dit VOP toegevoegd.
3.2 Aandachtspunten inspectie In het kader van een PKO is de vestiging Grootebroek door de inspectie bezocht in maart 2007. Tijdens dit kwaliteitsonderzoek zijn door de inspectie een aantal aandachtspunten geformuleerd waarop de school zich zou moeten verbeteren. In een volgend bezoek zal hier wederom naar gekeken worden en de bedoeling is dat we dan in ieder geval beter zullen scoren. Het gaat hier om de volgende items: -Het leveren van maatwerk -Actief en zelfstandig leren. Deze zullen nader uitgewerkt worden in doelstellingen in hoofdstuk vier.
3.3 SWOT analyse Op 25 maart 2008 heeft het toenmalige managementteam, bestaande uit de vestigingsdirecteur, de decaan en de zorgcoördinator, als voorbereiding op een plenaire bijeenkomst een SWOT analyse gemaakt van de school. Doel was om zicht te krijgen op het zelfbeeld van de instelling en het uiteindelijk formuleren van een meerjarenvisie voor de school. De bevindingen van deze SWOT analyse zijn in onderstaande tabel weergegeven.
3.3.1 Kansen en bedreigingen Kansen
Toelichting
Prioriteit
We staan als kleine school goed bekend bij de afleverende basisscholen. Dit kan nog meer worden uitgebuit voor werving van leerlingen.
1
Maatschappelijke interesse in milieu
Het milieu staat sinds jaren zeer in de belangstelling. Hier zullen we als groene school op in moeten spelen.
2
Groen imago
We zijn de enige school die lessen verzorgt met dieren en planten
3
Positieve bekendheid bij de basisscholen
12
VOP Grootebroek 2009 – 2013
Bedreigingen Nieuwe opleidingen bij concurrenten. Gekwalificeerd personeel
Beeld van Clusius als zorgschool.
Toelichting
Prioriteit
Overig VMBO krijgt van wetgever de ruimte nieuwe opleidingen te implementeren. Groen onderwijs mag alleen groen verzorgen en geen ICT-route of SDV etc.
1
Krapte op de arbeidsmarkt en te weinig toestroom van nieuwe docenten heeft tot gevolg dat het vinden van voldoende gekwalificeerd personeel voor de scholen een steeds groter probleem is.
2
Voor veel ouders is het Clusius College de kleine school met de goede zorg, maar dit kan tot gevolg hebben dat potentiële KB-ers en GL-ers zich niet bij ons melden, terwijl ze wel in onze doelgroep zitten.
3
3.3.2 Sterkten en zwakten Sterkten
Toelichting
Prioriteit
De kleine school is door zijn schaalgrootte ook een relatief veilige plek voor kwetsbare kinderen, waar een persoonlijke benadering nog heel gewoon is.
1
Zorg
De zorg is goed geregeld, korte lijnen resulteren in een adequate snelle interventie bij mogelijke zorgvragen.
2
Sfeer in het team
De kleinschaligheid wordt ook door teamleden als heel plezierig ervaren. Dit maakt een team ook saamhorig en hecht.
3
Kleinschaligheid.
Zwakten
Toelichting
Prioriteit
Professionaliteit
Veel docenten in opleiding hebben nog onvoldoende bagage om pedagogisch altijd correct te handelen naar de leerlingen toe.
1
Inhoudelijke kennis
Onvoldoende inhoudelijke kennis kan ook leiden tot minder goede lessen. Een docent moet goed boven de stof staan, ook bij invallessen.
2
Leerlingen moeten uitgedaagd worden, dit vindt niet optimaal plaats in lessen die frontaal gegeven worden.
3
Te weinig activerende didactiek
3.3.3 Bevindingen en input VOP doelstellingen In onderstaande tabel wordt een ‘confrontatie’ gemaakt tussen de kansen, bedreigingen, sterkten en zwakten: hoe vullen de interne elementen de externe elementen aan? De bevindingen uit deze confrontatie worden vervolgens aan de rechterkant van de tabel opgenomen. Bij het uitwerken van de thema’s in hoofdstuk vier wordt vervolgens teruggegrepen naar de bevindingen uit de SWOT in deze paragraaf.
13
VOP Grootebroek 2009 – 2013
Sterkte 2
X
Zwakten
Bevindingen (input VOP doelstellingen)
Acties naar basisscholen voortzetten en kleine groenschool profileren als school waar milieu hoog in het vaandel staat middels projecten (bijv. schone school) X
Sterkte 3
Bedreiging 3
X
Bedreiging 2
X
Bedreiging 1
Kans 2
Sterkte 1
Bedreigingen
Kans 3
Kans 1 Sterkten
Kansen
X
X
X
Zorg gebruiken om GL op te starten
X
Goede sfeer gebruiken als motor voor verbetering professionaliteit team.
Zwakte 1
X
X
Zwakte 2
X
X
Meer inzicht in studievorderingen studerende collega’s is noodzaak.
Zwakte 3
X
X
Teamscholing organiseren in kader van zorg en activerende didactiek
3.4 Tevredenheidenquêtes Om te weten of we de juiste dingen doen en of we deze dingen goed doen, is het noodzakelijk om de verschillende geledingen die aan de school verbonden zijn hierover te bevragen. We willen in een vaste cyclus de ouders, de leerlingen, de oud-leerlingen en de basisscholen bevragen over hoe zij over onze organisatie en het geboden onderwijs denken. De docenten worden in een te houden RIE (risico inventarisatie en evaluatie) bevraagd over hun arbeidsvreugde en met de stagebedrijven hebben de begeleidende docenten altijd persoonlik contact waarin o.a. wordt uitgewisseld hoe men het ervaart dat leerlingen van onze school bij hen in de praktijk lerend bezig zijn. Van de stages van klas 4 worden ook presentaties gehouden door de leerlingen. Hierover zijn de aanwezige stagebieders altijd erg positief. Jaarlijks ontvangen onze oud-leerlingen van de decaan een enquête. Hierin wordt o.a. gevraagd of men goed voorbereid is door ons op het MBO. Over het algemeen zijn onze oud-leerlingen positief over de jaren dat ze onderwijs hebben genoten op het Clusius College in Grootebroek. Wel ervaart men de overgang naar het MBO als een moeilijke. De MBO-school is vele malen groter en men moet het allemaal zelf doen. De tevredenheid onder de eigen leerlingen is gepeild in 2005. Hieruit is o.a. de leerlingenraad voortgekomen. Deze draait inmiddels alweer voor het derdeschooljaar
3.5 Bijeenkomst personeel Clusius College Grootebroek 25-03-08 Eind maart 2008 heeft het personeel van het Clusius College een aantal richtinggevende uitspraken gedaan aangaande onderwijs, personeel en huisvesting. De conclusies van deze middag zijn: -Een plaats- en tijdgebonden taak is voor het team nog een moeilijk onderwerp. Dit zal misschien deels toegepast kunnen worden mits de voordelen voor de teamleden ook duidelijker zijn uitgewerkt. De voordelen voor de organisatie zijn een ieder duidelijk.
14
VOP Grootebroek 2009 – 2013 -De wens om vakken te clusteren in de onderbouw en de projecten te verzorgen binnen deze clusters van vakken is door het team onderschreven. Hierdoor worden de projecten breder gedragen. Als elk cluster ook de opdracht krijgt een project van enkele dagen te realiseren, dan worden alle docenten erbij betrokken. In schooljaar 2008-2009 zal dit in leerjaar 1 worden ingevoerd. In leerjaar 2 gaan we nog in blokuren projectonderwijs verzorgen. In schooljaar 2009-2010 zal ook in klas 2 het projectonderwijs in projectdagen worden verzorgd. De bedoeling is om in de toekomst een project altijd middels een presentatie o.i.d. af te sluiten, waarbij ouders uitgenodigd worden. Dit zorgt voor een grotere betrokkenheid van ouders bij het schoolgebeuren. Het team onderbouw gaat dit uitwerken vanaf mei 2008. -In kader van activerende didactiek geven collega’s aan geen grotere leseenheden te willen dan 60 minuten. Wel is iedereen het eens over de noodzaak tot scholing in activerende didactiek. Deze scholing zal moeten worden meegenomen in de vestigingsontwikkelingsplannen voor de komende jaren. In het SWV Westfriesland is er afgelopen schooljaar een scholing activerende didactiek aangeboden. Er zal in de teams moeten worden besproken wie aan een dergelijke scholing zullen gaan deelnemen. Ook wie voor een eventuele volgende sessie zal inschrijven. Het streven is om binnen 4 tot 5 jaar alle teamleden deze scholing te laten volgen. Belangrijk is ook hoe we de overige teamleden deelgenoot maken van de resultaten van deze scholing, bijvoorbeeld door het verzorgen van een presentatie aan elkaar. Daarnaast zullen we in het schooljaar 2008-2009 de discussie over de leseenheid moeten voeren en ons moeten beraden over hoe verder te gaan met de vakhulp aan leerlingen, die we nu organiseren binnen het 45-minutenrooster. Maatwerk door KWT en de huidige structuur van vakhulp, huiswerkbegeleiding en mentoraat gaan we bespreken met de leerlingenraad in 08-09. Hierbij zullen we ook de ervaringen van het tutorschap van klas 4C bij wiskundehulp meenemen. Het inzetten van vierde klas KB-ers voor vakhulp aan eerste klassers kan namelijk leiden tot verkleining van huiswerkgroepen in de tweede en derde periode. -Competentiegericht onderwijs komt eraan. Willen we de aansluiting met het MBO optimaliseren zullen we ons moeten verdiepen in deze materie. Competenties zullen in kaart moeten worden gebracht en er zal gericht moeten worden getoetst of de leerling bepaalde competenties heeft. Dit kan bijvoorbeeld door een Proeve van Bekwaamheid af te nemen. In hoeverre de leerling bepaalde competenties beheerst zal worden vastgelegd in een portfolio, waarvan we een goede digitale versie binnen het Clusius College moeten realiseren met elkaar. Hoe dit te regelen vraagt ook om scholing. In het bovenbouwteam zal hieraan gewerkt moeten worden in de komende jaren. Vanaf schooljaar 2008-2009 zal in het VAP opgenomen moeten worden welke stappen we hierin jaarlijks wensen te maken. Reeds in hoofdstuk 2 is aangegeven dat we in Grootebroek zullen streven een OLC in te richten. Dit zal bij het verschijnen van dit VOP waarschijnlijk zo goed als afgerond zijn. Als tweede lokaal met ongeveer tien computers zou, als dat nodig mocht blijken, lokaal 8 ingericht kunnen worden. Zorg / Passend Onderwijs Onze leerlingenpopulatie vraagt om een goede zorgstructuur. Deze is nu aanwezig, maar om optimaal toegerust te zijn op het concept Passend Onderwijs zal er zeker geschoold moeten worden. Nu ligt de expertise nog maar bij een klein aantal collega’s. Dit draagvlak moet verbreed worden. De scholing in het kader van zorg zal structureel opgenomen moeten worden in het VAP vanaf 2008-2009. In de teams moet worden afgesproken wie hiermee aan de slag gaat. Doel moet zijn dat alle collega’s binnen nu en vier jaar een basisscholing in het kader van zorg hebben gevolgd. In deze basis zit in ieder geval de scholing ADHD en ASS (autistisch spectrum stoornis) Het zorgteam zal bepalen welke scholing hieraan toegevoegd dient te worden. De ontwikkeling naar Passend Onderwijs is een regionale. Het SWV VO/SVO Westfriesland trekt hierin gezamenlijk op met de SWV van het basisonderwijs en met de REC’s. In de loop van het kalenderjaar 2009 zal duidelijk worden welke personele inzet van de participerende
15
VOP Grootebroek 2009 – 2013 scholen binnen de verschillende samenwerkingsverbanden zal worden gevraagd. Hiervoor zal t.z.t. ruimte moeten worden gecreëerd. LVS:Het huidige systeem Studielogboek functioneert niet goed. We hebben nog teveel zaken die hierin niet goed lopen. Daarnaast wordt het niet centraal ondersteund. Noodzaak dus om z.s.m. mee te gaan in de DBS- pilot. Dit wordt in schooljaar 2008-2009 opgestart.
16
VOP Grootebroek 2009 – 2013
4. Doelstellingen In de kaderbrief van het College van Bestuur zijn de volgende doelstellingen voor het gehele Clusius college vastgesteld. Een nadere uitwerking van deze doelstellingen voor de komende jaren voor de vestiging Grootebroek vindt u hieronder. Waar mogelijk zijn de doelen per schooljaar concreet ingevuld.
4.1 Duidelijke strategische positionering Het Clusius College Grootebroek wil een veilige en groene leefomgeving bieden waarin leerlingen en docenten op een prettige manier met elkaar omgaan en zich thuis voelen. Het Clusius College is een actieve partner in het onderwijs in oostelijk Westfriesland. Een goede relatie met het overige onderwijs is hierin van groot belang. Om het leerlingenaantal op peil te houden zijn doelstellingen geformuleerd die hieronder nader worden uitgewerkt voor de komende jaren. In de VAP-en voor in de tabel vermelde jaren zullen deze doelstellingen terug komen. Vestiging / Clusius breed
’08/’09
’09/’10
’10/’11
’11/’12
Verbetering van de relatie met toeleverende basisscholen door schooladoptieplan
Vestiging
X
X
X
X
Zo groot mogelijk bezoek Open Huis realiseren middels busvervoer leerlingen toeleverende scholen
Vestiging
Bezoekers >600
Bezoekers >600
Bezoekers >600
Bezoekers >600
Extra aandacht voor KL en GL bij werving nieuwe Clusiusbreed leerlingen
Start GL in klas 3
Start GL in klas 3
GL klas 3 >12
GL klas 3 >12
Extra aandacht op Open Huis voor Maatschapelijke stage in klas 3
Vestiging
Presentatie MAS door leerlingen
Presentatie MAS door leerlingen
Presentatie MAS door leerlingen
Presentatie MAS door leerlingen
Inhoudelijk onderscheiden van ander onderwijs door de nadruk te leggen op de zorg voor de eigen leefomgeving in project als “De Schone school”
Vestiging
X
X
X
X
Clusiusbreed
Orientatie
Vast stellen en uitvoeren
Uitvoeren
uitvoeren
Clusiusbreed
Eerste aanzet tot PvB realiseren
Meerdere Meerdere Meerdere PvB’s in klas PvB’s in klas PvB’s in klas 3 en 4 3 en 4 3 en 4 uitvoeren uitvoeren uitvoeren
Doelstelling
Formuleren van Taal- en rekenbeleid Invoeren van competentie gericht onderwijs in de praktijkvakken
17
VOP Grootebroek 2009 – 2013
4.2 Kwalitatief hoogwaardig onderwijs Het Clusius College Grootebroek biedt kwalitatief hoogwaardig onderwijs, zoals verwoord in bijlage 3 bij de kaderbrief 2008-2009. (Kwalitatief goed VMBO in 9 punten) Vestiging / Clusius breed
Doelstelling
’08/’09 ’09/’10 ’10/’11 ’11/’12
Realiseren van Passend Onderwijs i.s.m. de scholen binnen het SWV Westfriesland
Vestiging
X
X
X
X
Terugdringen van het aantal voortijdige schoolverlaters i.s.m. de scholen voor VO in de regio.
Vestiging
X
X
X
X
4.3 Professionele organisatie Het Clusius College heeft de ambitie de beste werkgever in het onderwijs te zijn in Noord Holland. Hiertoe moet de organisatie de komende jaren een professionaliseringsslag maken. Belangrijke doelstellingen om te komen tot een excellente professionele organisatie zijn:
Doelstelling
Vestiging / Clusius breed
Verdere implementatie competentiemanagement
Collegiale intervisie Vestiging i.v.m feedbackscan
Een vaste cyclus van tevredenheidonderzoeken wordt gehanteerd op de vestiging Grootebroek. Jaarlijks worden ook oudleerlingen bevraagd door de decaan.
Vestiging
’08/’09
Peiling ouders
’09/’10
’10/’11
’11/’12
270 graden feedback. Ook leerlingen worden bevraagd!
270 graden feedback. Ook leerlingen worden bevraagd!
270 graden feedback. Ook leerlingen worden bevraagd!
Peiling leerlingen
Permanente scholing van Alle collega’s Teamscholing personeel in het kader van doen RECVestiging activerende Zorg en in het kader van modules ASS didactiek Activerende didactiek. en ADHD
18
Peiling ouders Peiling basisscholen
Scholing RECmodules
Peiling leerlingen
Teamscholing activerende didactiek
VOP Grootebroek 2009 – 2013
4.4 Integraal management binnen afgesproken kaders De vestigingsdirectie is verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering, het onderwijs en de organisatie van het personeelsmanagement. De kaders hiervoor worden centraal vastgesteld.
Doelstelling
Vestiging / Clusius breed
’08/’09
’09/’10
’10/’11
’11/’12
Taken en Teamleiders bevoegdheden Taakbeleid is Taakbeleid is volgen MOT Verdere teamleiders teambeleid. teambeleid. cursus teamontwikkeling zijn Vestiging Teamleiders voeren Teamleiders voeren Taken in onderbouw en vastgesteld. ontwikkelingsgesprekken ontwikkelingsgesprekken worden in bovenbouw. Taakbeleid in met teamleden. met teamleden. teams teams verdeeld. geregeld. Realiseren van een beleidsrijke begroting voor de vestiging.
Ook personele Vestiging budget naar vestiging
Begroting geeft ruimte om beleid te maken.
Begroting geeft ruimte om beleid te maken.
Begroting geeft ruimte om beleid te maken.
4.5 Voldoen aan basiskwaliteit Om te blijven voldoen aan de minimale wet- en regelgeving t.a.v. onderwijs zullen onderstaande doelstellingen permanent de aandacht blijven vragen.
Doelstelling
Handelingsplannen voor alle LWOO en RECgeïndiceerde leerlingen zijn aanwezig.
Vestiging / Clusius breed
’08/’09
’09/’10
’10/’11
’11/’12
Vestiging
Van klas 1en 2
Van klas 1 en 2 en 3
Van alle klassen
Alle klassen.
Examens en PTA toetsen schoolexamens worden Pta-toetsen Pta-toetsen voldoen aan kwalitatief getoetst aan de klas 3 klas 3 en 4 norm KMS en normen die door inspectie Clusiusbreed voldoen voldoen verschil CSE worden gehanteerd. O.a. aan norm aan norm en SE , 0,5 wordt gekeken naar KMS* KMS* voor alle verschil tussen SE en CSE. vakken Er wordt voldaan aan de minimale onderwijstijd.
Vestiging
Voor alle leerlingen
*) KMS = kwaliteitmanagement systeem.
19
Voor alle leerlingen
Voor alle leerlingen
PTA toetsen voldoen aan norm KMS en verschil CSE en SE , 0,5 voor alle vakken Voor alle leerlingen
VOP Grootebroek 2009 – 2012
5. Tot slot Met dit VOP voor het Clusius College Grootebroek, zijn de doelstellingen voor de komende drie tot vier jaar in kaart gebracht. Jaarlijks zullen deze doelstellingen nader uitgewerkt worden in een VAP. De activiteitenplannen van elk schooljaar zullen in de staf twee keer per jaar worden geëvalueerd, in november en in april. In deze evaluaties zal ook telkens worden beschreven waar de gestelde doelen niet zijn gehaald en hoe deze doelen voor de toekomst zullen worden bijgesteld. Na besproken te zijn binnen de staf van de vestiging Grootebroek, zal het personeel van de vestiging dit VOP ter goedkeuring worden voorgelegd in februari 2009. Ik wil hierbij iedereen bedanken voor de suggesties ter verbetering en vervolmaking van dit vestigingsontwikkelingsplan en hoop dat we in goede harmonie de doelen die we ons gesteld hebben de komende jaren kunnen verwezenlijken. Grootebroek, april 2009
C.N. de Vries, Vestigingsdirecteur.
20
VOP Grootebroek 2009 – 2012
6. Bijlagen Aan dit VOP liggen de volgende documenten ten grondslag: De kaderbrief 2008-2009. Het VAP Clusius College Grootebroek 2008-2009 , Verslag en conclusies van de teambijeenkomst in Lutjebroek op 25 maart 2008. Deze documenten zijn als bijlage aan dit VOP toegevoegd. Daarnaast is een gehouden SWOT- analyse, maart 2008, door de stafleden in dit VOP verwerkt.
21