VERZORGINGSINSTELLINGEN ERGONOMIE I.S.M. BELGIAN ERGONOMIC SOCIETY

VERZORGINGSINSTELLINGEN ERGONOMIE I.S.M. BELGIAN ERGONOMIC SOCIETY

RISICO’S VAN STAAND WERK IN DE ZORGSECTOR

Kristien Selis, Preventieadviseur ergonomie, IDEWE

Risico’s van staand werk in de zorgsector Kristien Selis Europees ergonoom Prenne 9 september, 2013 © IDEWE Confidential.

1

• 1949 bedden • 8800 medewerkers

© IDEWE Confidential.

Staan Beroepen waar • grote mobiliteit wordt gevergd • kracht en reiktaken worden uitgevoerd • goed overzicht van de werkplek gewenst is


2

Staan Staan? • Lichaamsgewicht rust op beide benen • Enkele passen voor-, achter-, zijwaarts worden niet als onderbreking beschouwd. 1m


Stahoudingen vrije, assymetrische en ontspannen stahouding

gedwongen houding stokstijf, onbeweeglijke en symmetrisch stilstaan © IDEWE Confidential.

3

Waar komt “staand” werken voor • Verpleegeenheid - Tijdens zorg


Voorkomen • Verpleegeenheid - Tijdens zorg - Administratie


4

Voorkomen • Verpleegeenheid - Tijdens zorg - Administratie - Voorbereiding van de zorg


Voorkomen • Verpleegeenheid

- Staan - afgewisseld met stappen -

en zitten Redelijke regulatiemogelijkheid • Organisatie en werkplek

- Geregeld plaatsgebonden staan • Intensievere zorg – statische stahouding

- Vaak in een gebogen en gedraaide -

houding Met armen ver reiken, geheven armen Uitoefenen van kracht


5

Voorkomen • Raadpleging, functiemetingen daghospitalisatie - Intensieve zorg (bv.wondzorg)

- Kleinere – korter durende ingrepen


functiemetingen Voorkomen • Raadpleging, daghospitalisatie

- Langer staan - afgewisseld met -

stappen en zitten Regulatiemogelijkheid beperkter • Organisatie en werkplek

- Vaak plaatsgebonden staan • Intensievere zorg/ingreep – statische stahouding


houding Met armen ver reiken, geheven armen Uitoefenen van kracht (oa.tillen) © IDEWE Confidential.

6

Voorkomen • Operatiekwartier - Grotere- langer durende ingrepen


Voorkomen

• Operatiekwartier - Langdurig”stil” staan - Geen regulatiemogelijkheid • Organisatie en werkplek

- Intensief plaatsgebonden staan • Intensieve ingreep – statische stahouding


houding Hoofd langdurig voorovergebogen Met armen ver reiken, geheven armen Uitoefenen van kracht Repetitieve handelingen Mentale belasting - stress © IDEWE Confidential.

7

Voorkomen

• Labo’s en apotheek - Staan - vaak afgewisseld -

met stappen en zitten Regulatiemogelijkheid • Organisatie en werkplek

- Minder plaatsgebonden staan • Meer precisie, concentratie– statische stahouding

- Gebogen houding kan -

voorkomen Met armen reiken Repetitieve handelingen


Voorkomen

• Technische, facilitaire en logistieke diensten


8

Voorkomen

• Technische, facilitaire en logistieke diensten - Staan - afgewisseld met stappen

-

– nauwelijks zitten Regulatiemogelijkheid heel beperkt • Organisatie en werkplek

- Geregeld plaatsgebonden staan • Bij bandwerk

- Gebogen houding kan voorkomen - Met armen ver reiken, geheven -

armen Repetitieve handelingen Uitoefenen van kracht (oa.tillen, trekken, duwen, …) © IDEWE Confidential.

Gezondheids risico’s

• Belasting van de circulatie • Belasting van het houdingsapparaat voeten, enkels, knieën, heupen, rug en nek.

• Verhoogd risico op vroeggeboorte © IDEWE Confidential.

9

Gezondheids risico’s Belasting van de circulatie

• Vertraagde veneuze circulatie - Hydrostatische druk, beperkte kuitpompwerking, drukverhoging buikholte

• Gevolgen - Vermoeide benen en voeten (ook t.g.v. verzuring spieren)

- Oedeemvorming


Gezondheids risico’s Belasting van de circulatie

• Langdurige stabelasting bevordert het ontstaan van vaatafwijkingen en aanverwante huidaandoenigen - varicosus - subcutaan oedeem - trofische stoornissen van de huid met ontsteking

- neiging tot trombose © IDEWE Confidential.

10

Gezondheids risico’s Belasting van het houdingsapparaat

• “Puntbelasting” op gewrichten • “Statische” spierbelasting - Gebrek aan spierpomp - Verminderde doorbloeding - Druk in spieren • Creep




11


• Statische spierbelasting - Samendrukken bloedvaatjes, zelfs bij 5 tot 15% van max. krachtontwikkeling

- O2 en voedingsstoffen - Opstapelen van afvalstoffen - Verzuring van spiermilieu - Spieroverbelasting en pijn, krampen en degeneratieve veranderingen © IDEWE Confidential.


• Creep - Progressieve vormverandering onder constante of repetitieve belasting

- Na kruip duurt het eventjes (?) alvorens de oorspronkleijke vorm terug aangenomen wordt.


12









13

Gezondheids risico’s Belasting van het houdingsapparaat Gevolgen : • Verhoogd risico op lage rugklachten



• Ongunstige stahouding • Voorovergebogen houdingen • Gedraaide houdingen • Geheven armen •…


14


• Ongunstige stahouding • Voorovergebogen houdingen • Gedraaide houdingen • Geheven armen •…


Ongunstige houdings- en bewegingspatronen Inhibitie/verlenging/zwakte van de globale stabilisatoren

Stijfheid/verkorting/dominantie van de globale mobilisatoren

Onevenwicht en verlies van globale controle: restrictie en give

Overbelasting van verschillende structuren Cumulatieve micro-ontsteking Pijn en pathologie © IDEWE Confidential.

15

pijn en pathologie

controleverlies van het lokale stabiliteitssysteem

Continu globaal spieronevenwicht

Degeneratieve veranderingen binnen het bewegingssysteem en weefseloverbelasting

Recurrente klachten © IDEWE Confidential.

pijn en pathologie

controleverlies van het lokale stabiliteitssysteem

Continu globaal spieronevenwicht

Degeneratieve veranderingen binnen het bewegingssysteem en weefseloverbelasting

Recurrente klachten © IDEWE Confidential.

16


• Pijnklachten aan onderste ledematen : - voeten, enkels, knieën, heupen


Gezondheids risico’s

• Belasting van de circulatie • Belasting van het houdingsapparaat OL voeten, enkels, knieën, heupen, rug en nek.

• Verhoogd risico op vroeggeboorte © IDEWE Confidential.

17

Wettelijk kader – grenzen? • Adviesrapport gezondheidsraad NL, 2011 • ‘hoe langer staand werken, hoe groter de kans op LRP. > 4 u staand werken resulteert in een EXTRA incidentie van 10,7% mensen met LRP per jaar • Minder kwantitatieve gegevens over de andere risico’s.


KB Werkzitplaatsen en rustzitplaatsen < 1 u continu en < 4 u /dag

• Art. 2 § 1 - Risicoanalyse - Statische belasting

> 1 u continu OF > 4 u /dag > 1 u continu EN > 4 u /dag

• Art. 2 § 3 - Rusttijden of zittende werktijden • Min. kwartier in 1e deel vd werkdag • Min. kwartier in 2e deel vd werkdag

- Ten vroegste na 1,5 uur en ten laatste na 2,5 uur


18

Preventie: geïntegreerd ergonomisch beleid Beleid • Stuurgroep • Werkgroep • Integratie in het preventiebeleid • Samenwerking met aankoop, ruimteplanning, … • Opleidingsaanbod • Informatie via intranet

Referentiepersonen en HL • Signaalfunctie,, coachen, voorbeeldfunctie

Ergonomie op de werkplek • Participatieve risico-analyse • Implementeren van correcte preventiemaatregelen • Werkplekgericht leren


Preventiemaatregelen OPLOSSINGSGERICHT

PARTICIPATIEF

MULTIDISCIPLINAIR


19

Preventiemaatregelen • Werkplekinrichting - Werkhoogte - Reikafstand - Been –en voetruimte Standaard richtlijnen werkplekinrichting Advies door PA bij inrichting




20

Analyse van de fysieke belasting bij werknemers van het logistiek en mobiliteit van het UZ Leuven Campus Gasthuisberg

Kristien Selis Leen Vervaet




21

Preventiemaatregelen • Werkplekuitrusting Standaard advies bij aankoop Advies door PA bij/ tot aankoop


Preventiemaatregelen • Tweedelige loden schorten Standaard advies bij aankoop Advies door PA bij tot / bij aankoop multidisciplinair


22

Preventiemaatregelen • Hola serumstaanders Standaard advies bij aankoop Advies door PA bij tot / bij aankoop multidisciplinair


Preventiemaatregelen • Relaxzetels Standaard advies bij aankoop Advies door PA bij tot / bij aankoop multidisciplinair


23

Preventiemaatregelen • In de hoogte verstelbare computertafel Standaard advies bij aankoop Advies door PA bij tot / bij aankoop multidisciplinair


Preventiemaatregelen • Tafel bij chirurgie Standaard advies bij aankoop Advies door PA bij tot / bij aankoop multidisciplinair


24

Preventiemaatregelen • Tafel bij chirurgie Standaard advies bij aankoop Advies door PA bij tot / bij aankoop multidisciplinair


Preventiemaatregelen • Stasteunen Standaard advies bij aankoop Advies door PA bij tot / bij aankoop multidisciplinair


25

Preventiemaatregelen • ETHOS The ETHOS PlatformTM allows the surgeon to operate at the surgical table while seated in an ergonomic "orthotopic" position with chest, arms, and seat all well supported.


Urologie Gynaecologie Abdominale


26

Preventiemaatregelen • Stamatten - Subjectief minder vermoeid (vooral kuiten)

- Positieve resultaten op het reduceren van de statische componentKleine microbewegingen © IDEWE Confidential.

Preventiemaatregelen • Individuele uitrusting - Schoenen • Hiel (omsloten) • Hielhoogte 2 à 4 cm • Soepele, stevige schoenen • Stevige fond die de voet

Bata Inca – S2

Jallatte Jalbio – S2 HRO

goed steunt.

Jallatte Jalfrison – S2 HRO © IDEWE Confidential.

27

Preventiemaatregelen • Individuele uitrusting - Steunkousen


Preventiemaatregelen • Planning en organisatie - Instrumentist tijdig aflossen - De taak van instrumenterende en omloop wisselen na elke ingreep (jobrotatie)

- Voldoende afwisseling in de duur van de ingrepen per medewerker. Niet steeds dezelfde instrumenterende inzetten op de lange ingrepen


28

Preventiemaatregelen




29

Preventiemaatregelen Beweeg - micropauzes Breng de bloedsdoorstroming weer op gang door geregeld even te bewegen Bekkenkantelen, wiebelen, op tenen/ hielen staan, …


Preventiemaatregelen Beweeg • Doe de omgekeerde beweging - Heb je langdurig in een rechte houding gestaan, buig dan eens even voorover.

- Heb je langdurig gebogen gestaan, strek je dan uit.

- Heb je langdurig met gebogen hoofd en bovenrug gestaan, strek dan even.


30


• Bewegen en fysieke fitheid • Gezond eten • Ontspanning en rust


Besluit

Belasting

Belastbaarheid

Risico’s van staand werk beheersen door een goed geïntegreerd ergonomiebeleid © IDEWE Confidential.

31

Informatie? Kristien Selis Europees Ergonoom

Interleuvenlaan 58 3001 Heverlee Tel: +32 (0)16 39 04 38 [email protected] www.idewe.be


32

2

VERZORGINGSINSTELLINGEN ERGONOMIE I.S.M. BELGIAN ERGONOMIC SOCIETY

Recommend Documents