Verzekeringsrecht praktisch belicht
Onder redactie van: mr. drs. M.L. Hendrikse prof. mr. Ph.H.J.G. van Huizen prof. mr. J.G.J. Rinkes
Kluwer - Deventer - 2008
Inhoud
Voorwoord
V
Lijst van gebruikte afkortingen 1
Inleiding
VII 1
Prof. mr. W.J. Oostwouder en mw. mr. N. Vloemans 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.7.1 1.7.2 1.8
Inleiding Geschiedenis en totstandkoming Invloed van Europees recht op het verzekeringsrecht Plaats van de Nederlandse wettelijke regeling in het BW Indeling Dwingend recht Terminologie De overeenkomst van verzekering De personen betrokken bij de verzekeringsovereenkomst Slotopmerkingen
1 1 3 5 6 7 8 8 16 19
2
Verzekeringsrecht en algemene voorwaarden
21
Mr. drs. M.L. Hendrikse 2.1 2.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3
2.2.4
2.2.5
Inleiding Uitleg van poli s voorwaarden Algemeen Fase 1: Is de betrokken polisvoorwaarde duidelijk en begrijpelijk, onduidelijk of onbegrijpelijk? Fase 2 mogelijkheid a: er is sprake van een onduidelijk beding en tegenover elkaar staan een verzekeraar en een consumentverzekerde Fase 2 mogelijkheid b: er is sprake van een onduidelijk beding en tegenover elkaar staan een verzekeraar en een niet-consument-verzekerde Fase 2 mogelijkheid c: er is sprake van een onbegrijpelijke clausule en tegenover elkaar staan een verzekeraar en een consument-verzekerde
21 21 21 22 28
30
36
lnhoud
2.2.6
2.3 2.4
Fase 2 mogelijkheid d: er is sprake van een onbegrijpelijke clausule en tegenover elkaar staan een verzekeraar en een verzekerde die geen consument is Het begrip 'kernbeding' in het verzekeringsrecht Ambtshalve toetsing door de rechter van het onredelijk bezwarende karakter van polisvoorwaarden
37
De spelers en het toezicht
47
37 43
Mr. CI de Jong 3.1 3.2 3.2.1 3.3 3.3.1 3.3.2 3.3.3 3.3.4 3.4 3.4.1 3.5 3.6 3.6.1
Inleiding Consumentenbescherming Consument Financiële diensten Aanbieden Adviseren Bemiddelen Optreden als gevolmachtigd agent Vergunningenstel sel Vergunningvereisten Informatieverplichtingen Portefeuillerecht Het premie-incasso
47 52 53 55 56 59 62 69 72 75 80 84 86
4
Klachtenbehandeling en geschillenbeslechting in het verzekeringsrecht
87
Mr. drs. M.L. Hendrikse en prof. mr. J.G.J. Rinkes 4.1 4.1.1 4.1.2 4.1.3 4.2 4.2.1 4.2.2 4.2.3 4.2.4 4.2.5 4.2.6 4.2.7 4.2.8 4.2.9
Inleiding Geschillen en klachten Toepasselijk recht en bevoegde rechter Stand van zaken: overheidsrechter of alternatieve rechtsgang? Conflicten en geschillen Bindend advies Bindend advies past binnen ADR, alternative dispute resolution Conflicten en geschillen Bindend advies en erkende geschillencommissies Geschillenbeslechting in de financiële sector EVRM Geschillenbeslechting: de EU-dimensie Beginselen voor deugdelijke ADR Groenboek alternatieve wijzen van geschillenbeslechting
87 87 88 89 90 92 94 95 98 99 101 103 107 108
Inhoud
4.2.10 4.2.11 4.2.12 4.2.13
XI
4.6.4 4.6.5
ADR: algemene opmerkingen Overige initiatieven De vaststellingsovereenkomst Kwaliteit en efficiency: het gezichtspunt van de procesconsument De verhouding overheidsrechtspraak, gedragstoezicht en alternatieve geschillenbeslechting Randvoorwaarden voor ADR Welkekeuze? Handhavingsperikelen Het stelsel van consumentenbescherming Aansprakelijkheid bindend adviseur Bijzondere procédures: collectieve acties Collectieve actie inzake algemene voorwaarden Standaardregeling Wettelijke maatregelen Beperking van aansprakelijkheid Collectieve acties Collectieve afwikkeling massaschade Rechtsbijstand en access-to-justice: Europese ontwikkelingen Groenboek rechtsbijstand Richtlijn rechtsbijstand Justitieel netwerk Procesvoering over geringe vorderingen: small claims Inbreukprocedures inzake consumentenbelangen Geschillenbeslechting in het verzekeringsrecht Algemeen Geschillen Verzekeringsrechtelijke geschillenbeslechting door de overheidsrechter Geschillenbeslechting door het Kifid Verzekeringsrechtelijke geschillenbeslechting doorarbiters
5
Het indemniteitsbeginsel
4.2.14 4.2.15 4.2.16 4.2.17 4.2.18 4.2.19 4.3 4.3.1 4.3.2 4.3.3 4.3.4 4.3.5 4.3.6 4.4 4.4.1 4.4.2 4.4.3 4.4.4 4.5 4.6 4.6.1 4.6.2 4.6.3
109 113 114 118 122 125 127 130 131 133 134 134 135 135 135 135 136 136 136 137 138 139 140 140 140 141 142 143 144
147
Prof. mr. Ph.H.J.G. van Huizen 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5
Inleiding Het onderscheid tussen vermogens- en gebruiksbelang heeft geen toegevoegde waarde De jurisprudence van de Hoge Raad nog eens op een rijtje gezet De eenzijdige erkenning door de verzekeraar van de verzekerde waarde Partijtaxatie
147 147 148 154 155
Inhoud
5.6 5.7 5.8 5.9
De deskundigen(voor)taxatie Schadevaststelling Waardebegrippen Schadebegrippen (art. 7:958 BW)
155 156 158 158
6
De mededelingsplicht bij het aangaan van verzekeringen
159
Mr. drs. M.L. Hendrikse en prof. mr. J.G.J. Rinkes 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8 6.9 6.9.1 6.9.2 6.9.3
7
Inleiding Een korte rechtsvergelijkende verkenning De zorgplicht van financiële dienstverleners op grond van de Wft Transparantie injuridische zin Zorg-en informatieplichten bij financiële dienstverlening: een zware taak Zorgvuldige dienstverlening De wertelijke regeling van de mededelingsplicht van de verzekeringnemer bij het aangaan van de overeenkomst Rechtvaardiging en rechtskarakter van de wettelijke regeling De sanctieregeling Algemeen De gevolgen voor de uitkeringsplicht: art. 7:930 BW Beëindiging van de verzekeringsovereenkomst (Art. 7:929 lid 2, 7:939 en art. 7:940 lid 3 BW)
Polis en mededelingen van de verzekeraar
159 166 169 171 173 177 179 182 183 183 183 186
187
Mr. H.P.A.J. Martius 7.1 7.2 7.2.1 7.2.2 7.2.3 7.2.4 7.2.5 7.2.6 7.2.7 7.2.8 7.3 7.3.1
Inleiding De polis: art. 7:932 BW De vorm van de polis De inhoud van de polis De polis als bewijsmiddel Algemene verzekeringsvoorwaarden en de polis De polis en de gewijzigde verzekeringsovereenkomst Afgifteplicht nieuwe polis door verzekeraar na verlies Aanpassing van de huidige wetgeving: de elektronische polis Verzekeringsvoorwaarden als elektronische algemene voorwaarden en de afgifte van de polis Mededelingen van de verzekeraar: art. 7:933 BW Adres en geadresseerde van de mededelingen van de verzekeraar
187 187 187 189 191 194 197 197 200 203 205 205
Inhoud
7.3.2
XIII
7.3.4
Mededelingen van de verzekeraar langs elektronische weg: regel en uitzondering naar toekomstig recht Intégrale gelijkstelling van de mogelijkheid van elektronische mededelingen aan die van schriftelijke Mededelingen aan de verzekeraar
214
8
Te late premiebetaling
215
7.3.3
210 214
Prof. mr. J.G.J. Rinkes 8.1 8.2 8.2.1 8.2.2 8.2.3 8.2.4 8.2.5 8.3 8.3.1 8.3.2 8.3.3 8.4 8.5 8.6 8.7 8.8 8.9
Inleiding Premiebetaling: wanbetaling Verzekeringsrecht (oud) Een onredelijk bezwarend beding? Terugwerkende kracht? Opzeggingsbevoegdheid? Waarschuwingsplicht Nieuw recht inzake premiebetaling De premie Specifieke bepalingen inzake premie Niet-betaling van premie Verrekening Premie-incasso en delcredere Uitkering aan de tussenpersoon en kwijting van de verzekeraar Premiebetaling bij levensverzekering Dwingend recht? Tôt slot
215 219 219 221 221 222 223 224 224 224 225 226 227 230 231 234 235
9
Premierestorno
237
Mr. drs. M.L. Hendrikse 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5
Inleiding Premierestorno ineeval in het geheel geen risico is gelopen (art. 7:938 lid 1 BW) Opzeggingsmogelijkheid ingeval een vol verzekeringsjaar geen risico is gelopen (art. 7:938 lid 2 BW) Partiële premierestorno en partiële opzegging (art. 7:938 lid 3 BW) Premierestorno en tussentijdse opzegging (art. 7:939 BW)
237 238 239 239 240
XIV
10
Inhoud
Opzegging van verzekeringsovereenkomsten
243
Mr. ing. N.J. Margetson 10.1 10.2
10.6 10.7 10.8
Inleiding Opzegtermijn bij opzegging tegen het einde van de verzekeringsovereenkomst (lid 1) De'maximum'looptijd van de verzekeringsovereenkomst van vijf jaar (lid 2) Art. 7:940 lid 3 BW De gelijke mogelijkheid voor russentijdse opzegging voor partijen (lid 3) Opzegtermijn van zeven dagen Bescherming van de verzekeringnemer/tot uitkering gerechtigde tegen willekeurige opzegging door de verzekeraar (lid 3) De opzeggingsmogelijkheid voor de verzekeringnemer bij wijziging van de verzekeringsovereenkomst door de verzekeraar (lid 4) Uitzondering voor persoonsverzekering (lid 5) Art. 7:940 BW: overzicht dwingend en semi-dwingend recht Overgangsrecht
254 255 255
11
Medewerkingsplicht na de verwezenlijking van het risico
257
10.3 10.4 10.4.1 10.4.2 10.4.3
10.5
243 244 245 247 247 248 240
253
Mr. drs. M.L. Hendrikse 11.1 11.2 11.3 11.4 11.5 11.5.1 11.5.2
11.5.3 11.5.4
Inleiding Rust de medewerkingsplicht na de verwezenlijking van het risico alleen op de verzekerde? Ratio en rechtskarakter van de medewerkingsplicht Tijdstip van de melding Sancties bij schending van de medewerkingsplicht Inleiding Art. 7:941 lid 4 BW: de mogelijkheid voor verzekeraars om medewerkingsvervalclausules te hanteren in hun polisvoorwaarden Art. 7:941 lid 5 BW: in beginsel verval van het recht op uitkering in geval van fraude De sancties ontbinding en opzegging in geval van schending van de medewerkingsplicht ex art. 7:941 lid 1 en 2 BW
257 259 259 260 263 263 264
275 278
Inhoud
12
XV
Verjaring
279
Mr. drs. J. W.L.M. ten Braak 12.1 12.2 12.3 12.4 12.5 12.6 12.7 12.8 12.9
Inleiding Dwingend recht: art. 7:943 lid 2 BW Aanvang en duur van de verjaring Stuiting van de verjaring Erkenning en de verjaringstermijn na erkenning Afwijzing en de verjaringstermijn na afwijzing Levensverzekering Overgangsrecht Conclusie
279 283 286 291 295 296 300 302 304
13
Het (verzekerbaar) belang
307
Prof. mr. Ph.H.J.G. van Huizen 13.1 13.2 13.3 13.4 13.5 13.6
13.7 13.8
14
Inleiding Het verzekerbaar belang, voorwerp van verzekering en gevaarsobject/verzekerde zaak Het verzekerbaar belang behoeft nog niet ten tijde van de schade aanwezig te zijn Het verzekerbaar belang en de rechtsgeldigheid van de verzekeringsovereenkomst Verzekering ten behoeve van een derde Verzekering aan toonderof order en verzekering van goederen die omwille van documenten plegen te worden verhandeld (art. 7:949 BW) De verzekering volgt het belang Positie van de erfgenamen bij overlijden van de verzekeringnemer/erflater
307 307
Eigen gebrek en causaliteit in het verzekeringsrecht
317
309 309 311 313
315 315
Mw. mr. drs. H.M.B. Brouwer 14.1 14.2 14.3 14.4 14.4.1 14.4.2 14.4.3
Inleiding Eigen bederf De plaats van de regeling Causaal verband Inleiding 'De' oorzaak van de schade De leer van de dominant cause
317 318 319 321 321 322 324
XVI
Inhoud
14.4.4 14.4.5 14.5 14.6 14.7
Praktische uitwerking van de dominant cawse-theorie De oorsprong van proportionele toerekening Regelend recht Onzekerheid Directe werking
328 328 330 330 332
15
Eigen schuld
333
Prof, mi: J.B. Huizink 15.1 15.2 15.3 15.4 15.5 15.6 15.7 15.7.1 15.7.2 15.8 15.9 15.10 15.10.1 15.10.2 15.10.3 15.10.4 15.10.5 15.11 15.12
Inleiding Radicaal andere opzet Regelend recht Opzet niet verzekerbaar Roekeloosheid Verwijtbaarheid Andere toerekeningsvragen Verschillende verzekerden De verzekerde is een rechtspersoon Clausules Eigen schuld en bereddingsplicht Sommenverzekering Algemeen Dwingend recht Opzet Strafrechtelijke link Toerekeningsvragen Overgangsrecht Tôt slot
333 334 335 335 337 339 341 341 342 343 344 345 345 346 346 347 348 348 348
16
Directe actie en gevolg van erkenningen
349
Mw. mr. E.F.D. Engelhard 16.1 16.2 16.2.1 16.2.2 16.2.3
Bescherming van benadeelde tegen niet of te late ontvangst WA-uitkering Vijf typen risico's voor bescherming van benadeelde onder WA-polis Risicotype 1: het risico dat verzekerde de WA-verzekering niet inroept Risicotype 2: bevrijdingsgronden uit polis, schade boven verzekerde som Risicotvoe 3: uitkerina belandt in vermoeen van verzekerde of derden (buiten faillissement)
349 350 350 352 353
Inhoud
16.2.4
XVII
16.9 16.10
Risicotype 4: faillissement van verzekerde, nadelen van art. 3:287 BW Risicotype 5: (vertraging of verlies bescherming door) informatiegebrek Beperkingen van de directe actie van art. 7:954 BW Geen eigen recht, maar slechts'ius agendi' Algemene consequenties van deze beperking Consequenties bij faillissement van de verzekerde Beperking tôt'schade door dood of letsel' Een ruim begrip 'benadeelde' met schade door dood of letsel De meldingsplicht van art. 7:941 BW (art. 7:954 lid 1 BW) Oproeping en gebondenheid van de verzekerde (art. 7:954 lid 6 BW) Verzoekplicht van verzekeraar jegens benadeelde (art. 7:954 lid 3 BW) Beschikkingsdaden en beslag ten laste van verzekerde (art. 7:954 lid 4 BW) Meerdere benadeelden respectievelijk meerdere schuldenaren Ontoereikende verzekerde som; rampschade (art. 7:954 lid 5 BW) Schadeloosstelling door verzekerde of regresnemers (art. 7:954 lid 7 BW) Erkenning door de verzekerde (art. 7:953 BW) Overgangsrecht
17
Risicoverzwaring
16.2.5 16.3 16.3.1 16.3.2 16.3.3 16.3.4 16.3.5 16.4 16.5 16.6 16.7 16.8 16.8.1 16.8.2
354 357 358 358 359 360 361 362 363 365 368 368 369 369 371 372 375
377
Mr. drs. M.L. Hendrikse en prof. mr. J.G.J. Rinkes 17.1 17.1.1 17.1.2 17.1.3 17.1.4 17.2 17.3 17.3.1 17.3.2
Inleiding 377 Wat is risicoverzwaring? Een voorbeeld uit de praktijk ter 377 introductie Definitie en positionering van risicoverzwaring in het 378 verzekeringsrecht Het onderscheid onderkende risicoverzwaringen en achteraf 379 blijkende risicoverzwaringen Plan van aanpak 380 Risicoverzwaring en risicovermindering: een Siamese tweeling 381 Is er een algemene risicoverzwaringsregeling te construeren 3 84 langs andere (wettelijke) wegen? Algemeen 384 De regeling aangaande schending door de verzekeringnemer 385 van de mededelingsplicht bij het aangaan van de verzekeringsovereenkomst (art. 7:928-930 BW/art. 251 oud WvK)
XVIII
17.3.3
Inhoud
17.5.3 17.5.4
Bestaat er een algemeen beschermingsbeginsel tegen risicoverzwaring? Brengt de aanvullende werking van de redelijkheid en billijkheid ex art. 6:248 lid 1 BW mee dat de verzekerde de verzekeraar behoort in te lichten in geval van risicoverzwaring? Rechterlijk ingrijpen wegens onvoorziene omstandigheden (art. 6:258 BW) Samenvattend Art. 293 oud WvK Algemeen Aan welke wettelijke voorwaarden dient voor de toepassing van art. 293 oud WvK te zijn voldaan? HR Modalfa/Schermer: drie extra beperkingen ten aanzien van de toepassing van art. 293 oud WvK Bestemmingswijzigingen bewerkstelligd door derden Risicoverzwaringsclausules in polisvoorwaarden Algemeen De invloed van de wettelijke regeling aangaande algemene voorwaarden op risicoverzwaringsbedingen Het causaliteitsbeginsel Proportionaliteitsbeginsel
18
Bereddingsplicht en bereddingskosten
17.3.4
17.3.5 17.3.6 17.4 17.4.1 17.4.2 17.4.3 17.4.4 17.5 17.5.1 17.5.2
386 387
388 390 390 390 391 394 395 396 396 399 403 407
411
Mr. drs. M.L. Hendrikse 18.1 18.2 18.3 18.4 18.5 18.6 18.7 18.8 18.9
Inleiding Op wie rust de bereddingsplicht? Grondslag en rechtskarakter van de bereddingsplicht Voor welke verzekeringen geldt de bereddingsplicht? In welke fase van de schadeverzekeringsovereenkomst speelt de bereddingsplicht? Sancties bij schending van de bereddingsplicht Is samenloop mogelijk russen de bereddingsplicht en de medewerkingsverplichtingen ex art. 7:941 BW? Bereddingskosten Overgangsrecht
411 412 412 413 414 416 419 421 425
Inhoud
19
XIX
Samenloop van verzekeringen
427
Mw. mr. F.H.E van der Moolen 19.1 19.2 19.3 19.4 19.5 19.5.1 19.5.2 19.5.3
427 428 428 430 434 434 436 437
19.7 19.8 19.9 19.10 19.11 19.11.1 19.11.2 19.11.3 19.12 19.13
Inleiding Oneigenlijke samenloop Het wettelijke samenloopregime Het zelfstandig verhaalsrecht van de 'betalende' verzekeraar Verdeelsleutel bij het onderlinge verhaal Algemeen 'Méthode Wansink' en 'méthode Mijnssen' Biedt de maatstaf van Section 80 Marine Insurance een oplossing? Welke kosten vallen onder de verhaalsmogelijkheid van art. 7:961 lid 3 BW? Verplichtingen van de verzekerde Coulancehalve uitkering Geschillencommissie Schadeverzekeraars Regelend recht Samenloopclausules Algemeen De 'voor-u-clausule' De 'na-u-dekkingsclausule' Co-assurantie Overgangsrecht
20
Subrogatie
447
19.6
439 440 440 440 441 441 441 441 442 444 445
Prof. mr. J.B. Wezeman 20.1 20.2 20.3 20.4 20.5 20.6
Inleiding Voorwaarden voor subrogatie Beperking van het verhaalsrecht: geen verhaal op naasten Andere beperkingen van het verhaalsrecht Nemo-plusregel Alternatieve verhaalsacties
447 448 450 451 453 455
XX
21
Inhoud
Levensverzekering; de rechten van de verzekeringnemer
457
Mr. J.J. Rijkels 21.1 21.2 21.2.1 21.2.2 21.2.3 21.2.4 21.2.5 21.2.6 21.2.7 21.2.8 21.2.9 21.2.10 21.2.11 21.2.12 21.2.13 21.3 21.3.1 21.3.2 21.3.3 21.3.4 21.3.5 21.3.6 21.3.7 21.3.8 21.4 21.5 21.5.1 21.5.2 21.5.3 21.6 21.7 21.8 21.9 21.9.1 21.9.2 21.10 21.11
Inleiding Recht om een begunstigde aan te wijzen en recht om een uitkering onder bewind te stellen; art. 7:966 BW Aanwijzen van een begunstigde Herroepenof wijzigen van een begunstiging Begunstiging van een derde Begunstiging verzekeringnemer In ontvangst nemen van de uitkering door een begunstigde Aanwijzing als hoofdgerechtigde of beperkt gerechtigde Pandrecht Pandrecht op het recht op de uitkering Pandrecht op de nemersrechten Naast elkaar bestaande pandrechten Verhouding titel 7.17 met Boek 3 BW Vruchtgebruik Bewind Bepalingen met betrekking tôt begunstiging; art. 7:967 B W Vervallen aanwijzing begunstigde Begunstigingsredactie Begunstiging in hoedanigheid Begunstiging erfgenamen Begunstiging nalatenschap Begunstiging van kinderen Begunstiging bij gelijktijdig overlijden van verzekerde en begunstigde derde Blanco begunstiging Onherroepelijkheid van de begunstiging; art. 7:968 BW Aanvaarding, afwijzing en afstand van de begunstiging; art. 7:969 BW Aanvaarding Afwijzing Afstand van aanvaarding Overdracht van de rechten uit een levensverzekering; art. 7:970 BW Toestemming van begunstigde die heeft aanvaard en van beperkt gerechtigde voor uitoefening rechten; art. 7:972 BW Vervalbedingen; art. 7:977 BW Afkoop en premievrijmaking; art. 7:978 BW Afkoop Premievrij maken Belening; art. 7:979 BW Melding inzake premieachterstand; art. 7:980 BW
457 458 458 461 461 463 464 464 466 467 469 472 473 474 475 476 476 478 478 479 480 483 484 485 485 487 487 488 488 489 490 491 493 493 495 496 497
Inhoud
XXI
21.12
Overlijden door een van het risico uitgesloten oorzaak; art. 7:981 BW
499
22
IPR van de verzekeringsovereenkomst
501
Prof. mr. Ph.H.J.G. van Huizen 22.1 22.2 22.3 22.4 22.5 22.6 22.7 22.8 22.9 22.10 22.11
22.12 22.13 22.14 22.15 22.16 22.17 22.18 22.19 22.20 22.21 22.22 22.23 22.24
Een open verzekeringsmarkt binnen de Europese Gemeenschap IPR-regelgeving De gekozen techniek van implementatie Land van risico bij schadeverzekeringen Vaststelling van het land van risico (art. 3 WCS) Het land van vestiging van verzekeraar heeft geen betekenis voor afbakening van het toepassingsgebied van de WCS Onderscheid tussen grote en andere risico's bij schadeverzekeringen. Collisierechtelijke (primaire) rechtskeuze bij grote risico's Rechtskeuze bij andere (niet grote) risico's Twee of meer commerciële (niet grote) risico's gelegen in verschillende lidstaten Rechtskeuze bij schadeverzekeringsovereenkomsten met een dekking beperkt tôt schadegevallen buiten de lidstaat waar het risico is gelegen De collisierechtelijke rechtskeuze bij andere dan grote risico's geschiedt door middel van een tweetrapsraket Quasi internationale rechtskeuze Dwingendrechtelijke normen van de lex fori Rechtskeuze moet uitdrukkelijk of voldoende duidelijk blijken Bij gebrek aan rechtskeuze geldt de regel van de nauwste verbondenheid Subjectieve dépeçage Objectieve dépeçage Verplichte verzekeringen IPR-regels voor de levensverzekeringsovereenkomst De staat waar het risico is gelegen bij een levensverzekering Het EVO en de conflictrechtelijke regels van de tweede richtlijn leven verschillen van elkaar Regels van algemeen belang Verordening inzake het recht dat van toepassing is op verbintenissen uit overeenkomst (Rome I)
501 502 503 504 505 506 508 509 510 510 511
513 515 515 515 517 518 519 520 520 521 522 523 525
Jurisprudentieregister
527
Trefwoordenregister
537
