www.bamtechniek.nl
Maatschappelijk verantwoord ondernemen belicht Verbonden door duurzame techniek
Foto omslag Een verdieping in het Mariëndaal Centre of Excellence te Arnhem, hoofdkantoor voor netwerkbeheerder TenneT. Dit innovatieve kantoor koppelt duurzaamheid en energiezuinigheid aan energie, inspiratie en werkplezier voor medewerkers. Het past uitstekend bij de TenneT-organisatie. Klik hier voor meer informatie over dit project
Inhoudsopgave
06 12
Voorwoord
04
Jaap Hazeleger I Statutair directeur BAM Techniek
10
Maxime Verhagen I Voorzitter Bouwend Nederland
Jacqueline Cramer I Directeur Utrecht Sustainability Instituut
Cindy Ensink I Manager KAM BAM Techniek
22
Geert Kazemier I Directeur stichting VUmc CCA
Generatieleren I BAM Techniek Generatie babyboom
Henk Broekmans
16
Jan Al I Directievoorzitter BAM Techniek
30
Generatie Y
Christianne Thomas
Robin Doorn
Birgit van Groenestijn I Directeur P&O BAM Techniek
34
40
André Beth
35
Generatie Y
Gerard Bouwheer
56
Generatie babyboom
Johan Lalieu
48
57
44
Ellen Hanzens I Manager Beheer Gemeente Brummen Stijn Lockefeer I BIM manager BAM Techniek
58
36
Jack Ruibing I Projectdirecteur Veiligheidsregio Haaglanden
Ruud van Zijl I Statutair directeur BAM Techniek
Generatie X
26
Yvon van der Voort I Directeur Greens international
17
Generatie Y
18
MVO doelstellingen 2014 I BAM Techniek
52
Voorwoord In 2013 heeft BAM Techniek belangrijke stappen gezet om haar ambitie als maatschappelijk verantwoorde onderneming verder invulling te geven. Dit is geheel in lijn met onze strategische keuze om als beste integrale installateur van Nederland te worden gezien. Dankzij diep verankerde waarden op collegiale samenwerking en hoog kwaliteitsbesef vindt duurzaam denken en handelen een breed draagvlak binnen onze organisatie. Het is de verbinding tussen ambitie en waarden die ons in staat stelt om samen met onze opdrachtgevers en partners het verschil te maken voor een duurzame samenleving. Duurzaamheid is niet meer weg te denken uit ons maatschappelijk besef en economisch denken. Dit heeft het afgelopen jaar geleid tot mooie initiatieven. Het is een uitdaging om heldere keuzes te maken uit concrete ontwikkelingen. Om vervolgens langdurig te kunnen investeren in nieuwe kansen. Hoe komen we hierbij aan de juiste kennis en visie? Hiervoor zijn de juiste contacten binnen ons werkveld belangrijk. In dit maatschappelijk jaarverslag zijn wij met inspirerende personen in gesprek gegaan. Zij vertellen hun visie op maatschappelijke en inhoudelijke thema’s die ons vakgebied direct raken en daarmee u als lezer hopelijk inspireren. Maatschappelijk verantwoord ondernemen loopt als een rode draad door onze organisatie. Ondanks de lastige marktomstandigheden, zijn wij hierin blijven investeren. Onze mensen dragen dit van harte en onze successen stimuleren ons om hiermee verder te gaan. Met dit maatschappelijk jaarverslag willen wij belichten waar het om gaat. Niet alleen wat je doet, maar ook vooral hoe je het doet. In gesprek met relaties, medewerkers en opdrachtgevers. Goede communicatie en een duidelijke boodschap. Dat is hoe succesvolle projecten verlopen, hoe je met elkaar omgaat en waar je inspiratie uit opdoet. Wij hopen dat ons maatschappelijk jaarverslag uw interesse wekt om met ons de dialoog aan te gaan. Graag gaan wij met u in gesprek. Jan Al Ruud van Zijl Jaap Hazeleger
Klik hier voor het online filmpje: Veiligheid versterken door samen te werken
IN GESPREK MET Verbonden door duurzame techniek
IN GESPREK MET Maxime Verhagen I Voorzitter Bouwend Nederland
7 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
‘Een gebouw moet in dagelijks gebruik vooral efficiënt én prettig zijn.’ MARKT, MENS & MILIEU
Maxime Verhagen
en werken is. Dit gaat niet vanzelf. Het vereist wel een andere
Vanaf 1 juli 2013 is Maxime Verhagen als voorzitter verbonden aan
manier van denken. We zien hoe snel de maatschappij verandert.
Bouwend Nederland en vormt hij hét gezicht van deze vereniging
We zien ook dat niemand meer zit te wachten op gebouwen met
van bouw- en infrabedrijven. Hij volgde Elco Brinkman op die deze
maar één functie. Tegelijkertijd staan er ongelooflijk veel vierkante
functie vanaf 1995 bekleedde. Hiervoor was Maxime Verhagen
meters leeg. We kunnen dus niet met een schone lei beginnen.
onder meer Tweede Kamerlid, minister van Buitenlandse Zaken,
Met Accommodatie Asset Management pakken we de huidige
minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie en
problemen aan.’
vicepremier. Met zijn grote staat van dienst in het openbaar bestuur en zijn maatschappelijke en bestuurlijke betrokkenheid, levert hij
‘Accommodatie Asset Management gaat een steeds grotere rol
een belangrijke bijdrage aan de missie van Bouwend Nederland:
vervullen. De focus van overheden, organisaties en bedrijven ligt
verenigen, verbinden en ondersteunen van bouw- en infrabedrijven
de laatste jaren meer en meer op maatschappelijk verantwoord
en bouwen aan een duurzame leefomgeving.
ondernemen. Goed omgaan met wat we hebben. Ook investeerders en ontwikkelaars verdiepen zich in vraagstukken
Accommodatie Asset Management
over duurzaamheid en flexibiliteit. Ze beseffen dat - mits
‘Het verschuiven van de focus van nieuwbouw naar verbouw
goed doordacht - de accommodatie een echte asset is voor
en onderhoud biedt kansen voor iedereen. Als we de nederige
werkprocessen van organisaties en ondernemingen. Als je daar
term “onderhoud” vervangen door het veel meer integrale
als eigenaar of huurder vanaf het begin strategisch op stuurt,
Accommodatie Asset Management, dan bouwen we met z’n
bespaar je uiteindelijk kosten. Tegelijkertijd investeer je in een
allen mee aan een land waarin het voor iedereen prettig wonen
optimale werkomgeving.
8 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
‘Van korte termijn denken naar levensduur denken.’ VERVOLG Maxime Verhagen
Hiervoor heb je wel een partner nodig die zich beweegt in
werken en reizen is. Ondertussen zien we de markt veranderen.
de voorhoede, qua bouw en techniek. Het getuigt van een
Alle bedrijven die zich specialiseren in onderhoud krijgen het druk-
vooruitziende blik dat BAM in 2013 BAM Accommodatie Asset
ker. Waar onderhoud voorheen iets was waar je pas later aan dacht,
Management heeft opgericht en ook nog eens op het dieptepunt
komt tegenwoordig de vraag over meerjarenonderhoud al op in de
in de bouw.’
fase vóór de bouw. Misschien nog wel te weinig, maar er worden op dit gebied stappen gezet via moderne contractvormen. Contracten
‘De rol van techniek in Accommodatie Asset Management is over-
met bouwers waarin planningen en kosten van onderhoud en zelfs
duidelijk. Een gebouw moet in dagelijks gebruik vooral efficiënt
eventuele verbouw opgenomen zijn. Krijgt een opdrachtnemer
én prettig zijn. Dit begint al bij een goed ontwerp. In die fase
meteen al de verantwoordelijkheid voor meerjarig onderhoud, zal
wordt intensief nagedacht over de lange termijn, via huisvestings-,
hij andere keuzes maken in het ontwerp- en uitvoeringstraject. Dit
beheer- en onderhoudsplannen. Duurzaamheid komt hier in al
resulteert allemaal in efficiënter onderhoud en een betere
z’n verschijningsvormen naar voren: van materiaalkeuze tot de
exploitatie tijdens de gehele levenscyclus van het onroerend goed.
mogelijkheden om eenvoudig installaties te onderhouden en te vervangen. Door voluit gebruik te maken van BIM én een optimale
Als een toonaangevend bedrijf of organisatie kiest voor Accommo-
samenwerking in de keten, is hier heel goed op in te spelen. De
datie Asset Management, heeft dat een voorbeeldfunctie voor an-
focus komt steeds nadrukkelijker op de klant en eindgebruiker
dere opdrachtgevers. Het is dan makkelijker voor andere partijen in
te liggen. De keuzes zijn niet zozeer “techniek gedreven”, maar
de branche ruimte te vragen om vooruit te denken over duurzame
worden gebaseerd op de wensen van de klant. We verwachten dus
oplossingen. Dat is geen luxe, geen nieuwe marketingtruc, nee, dat
van de brede, multidisciplinaire kennis binnen de installatiebranche
is noodzaak. Accommodatie Asset Management helpt de hele sector
dat er maatwerk wordt gerealiseerd. Maatwerk waarin rekening
om bij het gunnen van opdrachten de omslag te maken van “korte
gehouden wordt met de specifieke wensen en behoeften van
termijn denken” naar “levensduur denken”. Het biedt opdracht-
eindgebruikers, kortom maatwerk dat de klant “ontzorgt”. Via
gevers de gelegenheid om bij aanbestedingen veel meer te kijken
slimme concepten spreek je ook meteen potentiële investeerders
naar de totale kosten van een gebouw -ook wel Total Costs of
aan. Er bestaan zeker nu goede kansen, juist in de bestaande
Ownership genoemd- gedurende het bezit. Die worden uiteindelijk
bouw valt nog veel winst te behalen.’
steeds lager door energiebesparing, de langere levensduur, het hergebruik van materialen en de mogelijkheid om een gebouw in
‘De leden van Bouwend Nederland bouwen en onderhouden Nederland. Samen werken we aan een land waar het prettig wonen,
de toekomst een andere functie te geven.’
CO2
2012 2013
Totaal:
6960
CO2 -uitstoot
(ton CO2 , conform SKAO).
Totaal:
6810
10 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
IN GESPREK MET Jaap Hazeleger I Statutair directeur BAM Techniek
Jaap Hazeleger werkt al ruim dertig jaar in de installatiebranche, waarvan het grootste gedeelte van zijn carrière bij BAM Techniek. Hij is als statutair directeur verantwoordelijk voor een aantal regio’s. Tevens stuurt hij een aantal business units aan, waaronder BAM Techniek Energy Systems en de afdeling Grote Projecten. Speerpunten voor hem zijn Building Information Modeling (BIM), “Excellent Projectmanagement” en modulair ontwikkelen en bouwen.
‘De klantwens kunnen vertalen naar duurzame, innovatieve oplossingen.’
Klik hier voor het online filmpje: Excellent Projectmanagement
11 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
‘De technische dienstverlener van vandaag sluit in de conceptfase al aan.’ Klantgericht ontwikkelen
interpreteren van ontwerpuitgangspunten
‘De positie van BAM Techniek als instal-
en de vertaalslag naar bijvoorbeeld gevraag-
lateur is de laatste jaren sterk veranderd.
de comforteisen van de klant en energie-
Vanuit een sterk hiërarchisch gestuurde
consumptieberekeningen.’
keten van opdrachtgever, architect, adviseur, bouwer en installateur zijn wij op-
‘Inmiddels hebben we geleerd om te gaan
geschoven naar een rol als gelijkwaardige
met deze gewijzigde rol. Projecten zoals
partner in het proces. Jaren geleden was
het Gemeentehuis in Brummen, Mariëndaal
mijn motto al “vroeg aan tafel”.
Centre of Excellence (MCE) in Arnhem, maar
De techniek ontwikkelt zich razendsnel en
ook PPS-projecten als de nieuwbouw van de
krijgt een steeds dominantere rol binnen
Hoge Raad der Nederlanden in Den Haag
gebouwen. De technische dienstverlener
zijn hiervan sprekende voorbeelden.
van vandaag sluit in de conceptfase al aan,
Architect, constructeur, adviseur,
naast architect, adviseur en bouwer. Echter
installateur en bouwer werken in de nabije
niet vrijblijvend. Hij moet naar zijn klant
toekomst vanuit één groeimodel voor
kunnen luisteren en in het team de dialoog
ontwikkelen, realiseren, beheren en
aan durven gaan. Deze positie vraagt dui-
exploiteren. Eén model uitgewerkt tot in
delijk om andere competenties van onze
het meest specifieke detailniveau. Dit model
medewerkers. We moeten de klantwens
zal gevuld gaan worden met modulaire
kunnen vertalen naar duurzame innova-
concepten die maximaal zijn gestandaardi-
tieve oplossingen, gericht op een optimale
seerd. Luisteren naar de klant, zijn wensen
exploitatie van het gebouw en bovendien
vertalen naar innovatieve duurzame
binnen het budget blijven. In deze positie
modulaire concepten en vervolgens voor-
moeten we ook verantwoording en risico
bereiden in een virtuele omgeving is onze
durven nemen. Hierbij gaat het om het juist
toekomst.’
IN GESPREK MET Jacqueline Cramer I Directeur Utrecht Sustainability Instituut
13 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
‘ESCo’s creëren maatschappelijke meerwaarde.’ MARKT, MENS & MILIEU
Jacqueline Cramer
verstandig met onze hulpbronnen omgaan. Mede daarom heb
Prof. Dr. Jacqueline Cramer was van 2007 tot 2010 Minister van
ik het voorzitterschap van het ESCo Netwerk geaccepteerd. Het is
VROM (Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer).
een belangrijk netwerk waarin diverse bedrijven uit verschillende
Voor haar ministerschap was zij deeltijd hoogleraar op het gebied
branches zijn vertegenwoordigd. Samen gaan wij het avontuur
van duurzame innovatie aan de Universiteit Utrecht. Daarnaast
aan om de energieambitie te realiseren. Dit doen we door de
adviseerde zij als directeur-eigenaar van Cramer Milieuadvies
mogelijkheden van ESCo’s uit te diepen, te versterken én te
BV meer dan 100 bedrijven op het gebied van duurzaam
promoten. Hiermee geven we elkaar en de buitenwereld inzicht
ondernemen. Momenteel is zij directeur van het Utrecht
in de manier waarop ESCo’s grote energieprojecten kunnen
Sustainability Instituut en hoogleraar duurzaam innoveren.
financieren en hoe prestatiecontracten in elkaar steken. Bovendien
Bovendien is zij sinds januari 2013 voorzitter van ESCo Netwerk
leren de netwerkleden elkaar steeds beter kennen en dat is
Nederland. In die functie adviseert zij bij de verdere uitbouw
belangrijk: samen het spel aangaan met overheden, bedrijfsleven
en versterking van het netwerk en speelt zij een belangrijke rol
en burgers.’
bij het maken van strategische en koersbepalende beslissingen over de inzet van ESCo’s (Energy Service Companies). Jan Al,
‘Het is belangrijk dat we aantonen dat ESCo’s ontzorgen.
directievoorzitter van BAM Techniek heeft zitting in de adviesraad
Zij vormen een eenvoudige oplossing om maatschappelijke
van dit netwerk.
meerwaarde te creëren. Duurzaamheid is immers geen hobby meer. Het is een kwestie van professionaliteit, zeker ook vanuit
ESCo Netwerk
economisch perspectief. Eigenaren van gebouwen besteden
‘Verduurzaming heeft voor mij topprioriteit. Willen we de aarde
steeds meer de energievoorziening en het energiemanagement
voor de komende generaties behouden, dan moeten we uiterst
uit aan een externe partij met als doel: substantieel besparen
14 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
‘Duurzaamheid is geen hobby meer.’ VERVOLG Jacqueline Cramer
op energiekosten. Tegelijkertijd zoeken zij naar mogelijkheden
verminderen. Dat kan tegenwoordig op een interactieve manier.
om minder vermogen vast te leggen in installaties, de eigen
Tenslotte vind ik het bijzonder dat BAM Techniek zich buigt over
organisatie te ontlasten en met duurzaamheidsmaatregelen
het totale duurzaamheidsvraagstuk waar we nu voor staan. Veel
de waarde van het vastgoed te verhogen. Voor een corporatie
bedrijven volgen met argusogen wat er allemaal gebeurt. BAM
betekent een ESCo concreet: het realiseren van energiezuinige
Techniek staat er als ESCo Netwerklid middenin en doet dus mee.
woningen op een economisch aantrekkelijke manier. De ESCo
Bedrijven met een dergelijke houding hebben we nodig om onze
verdient haar investeringen uitgesmeerd over de tijd terug uit
duurzaamheidsambitie handen en voeten te geven.’
het verschil tussen de huidige en toekomstige energiekosten en garandeert tegelijkertijd goed onderhoud. Dit is aantrekkelijk voor de huurder. Financiers als banken en pensioenfondsen vormen een belangrijke schakel in de ESCo-driehoek. De financiële regelingen moeten zo ingestoken zijn dat investeerders zeker weten dat ze geen risico’s lopen. Dat kan alleen met partijen die sterk, solide en solvabel zijn.’ ‘En behalve de technische en financiële kanten van ESCo’s hebben we ook te maken met het gedrag van de gebruikers en de aan hen gedane beloften. Corporaties die plannen hebben om energieneutrale wijken te realiseren, moeten goede afspraken maken met hun huurders. De energierekening pakt namelijk niet voor iedere huurder hetzelfde uit. Het hangt af van gebruik. Bijvoorbeeld een alleenstaande bewoner die veel buitenshuis is, heeft al een lage energierekening en zal dus relatief minder besparen. Echter, een gezin met vier tieners die lang douchen, veel gamen en internetten én alle lichten laten branden, krijgt vanzelfsprekend een hogere rekening gepresenteerd. Ook dit nemen we mee in ons verhaal. We willen graag bewoners goed inzicht geven in hun huidige verbruik en mogelijkheden om dit te
Groene
2013
2012
Totaal:
81%
Totaal:
91%
Groene energieverbruik kantoren Energieverbruik bouwplaatsen is niet duidelijk herleidbaar i.v.m. meerdere partijen en toeschrijvingen.
16 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
Generatie babyboom
Henk Broekmans (52 jaar) is 36 jaar in dienst en werkt momenteel als uitvoeringsmanager bij BAM Techniek – Regio Noordoost. Door collega’s wordt Henk geschetst als “een-en-al kunde”. Op zijn 21e had hij al een leidinggevende functie binnen BAM Techniek. ‘In ons bedrijf leid ik veel jongens op. Er wordt tegenwoordig veel gevraagd van mensen op de bouw. Ik kan het gelukkig bijhouden, omdat ik het interessant vind. Het nieuwe modulerend ontwikkelen en bouwen is bijvoorbeeld een uitdaging. Techniek is mijn lust en mijn leven. Ik leer nog elke dag. Ik heb het erg naar mijn zin en zou wel willen dat ik nog dertig was. Dan kon ik nog dertig jaar in dienst blijven.’ ‘Wat ik kan leren van de jongere generaties? Hoe zij met de digitale wereld omgaan. Het is mooi te zien hoe simpel het voor hen is. Maar als ik eerlijk ben wil ik ze soms liever dingen afleren. Flexibel zijn in uren en werkzaamheden. Niet denken “het komt morgen wel af”. Wat mij betreft zouden we met elkaar meer een topsportmentaliteit mogen ontwikkelen. We hebben het samen, ondanks de huidige marktomstandigheden, goed bij BAM.’
‘Als ik eerlijk ben wil ik ze soms liever dingen afleren.’
17 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
Generatie Y
Christianne Thomas (32 jaar) is 4 jaar in dienst als contractengineer bij BAM Techniek – Regio West. Na haar werktuigbouwkundige HBO opleiding Industrieel Product Ontwerpen was Christianne nog niet uitgeleerd. Nog een studie, maar dan nu Technische Bedrijfskunde, maakte voor haar het plaatje compleet. Als zij over techniek praat, heeft ze een twinkeling in haar ogen. ‘In de techniek zit ik op mijn plek. Als vrouw ben ik een uitzondering in deze mannenwereld. Ik ben dan ook geen “meisje-meisje”. Dat ik parttime werk doet er niet toe. Ik hoor gewoon bij het team.’ ‘Mijn naaste collega, Huub Creemers, is van de babyboomgeneratie en is de ervaren techneut uit de praktijk. Door mijn achtergrond heb ik weer een voorsprong op het commerciële vlak. Als team vullen we elkaar prima aan. Wat ik erg leuk vind, is om met de opdrachtgever mee te denken, maar dan vanuit de techniek. En dan met een plan op maat te komen
‘Als team vullen we elkaar prima aan.’
met inzichten die de opdrachtgever niet verwacht. Ook geef ik tools mee aan projectleiders wanneer zij met de klant in gesprek gaan. Een krap budget is leidend, dus creatief insteken is altijd het devies.’
18 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
IN GESPREK MET Cindy Ensink I Manager KAM BAM Techniek
‘OHSAS 18001 vraagt om een volwassen houding ten aanzien van veiligheid en gezondheid.’
Cindy Ensink is sinds 2008 manager KAM bij BAM Techniek. In haar functie is zij, samen met haar team, verantwoordelijk voor de formulering en implementatie van het kwaliteits-, veiligheidsen milieubeleid. De KAM-afdeling biedt expertise en ondersteuning op projecten en contracten, waarbij verbetering in procesbeheersing, risicomanagement en kwaliteit en veiligheid centraal staan.
19 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
‘Het veiligheidsbewustzijn van de BAM Techniek medewerkers ligt hoger.’ Veiligheid binnen het bedrijf ‘BAM Techniek heeft al een behoorlijk
Groninger Forum
hoge veiligheidsstandaard. Bij onze
In opdracht van gemeente Groningen bouwt BAM het Groninger Forum. Een cultuur- en
eigen jaarlijkse BAM Safety Awareness
informatiecentrum in het hart van de Groninger binnenstad. Het 45 meter hoge gebouw zal
Audits komt steevast naar voren dat het
ruimte bieden aan een bibliotheek, twee museumzalen, een auditorium-/theaterzaal, een
veiligheidsbewustzijn van de BAM Techniek
art-house bioscoop met filmcafé. Op de begane grond komt een grand café met terras op de
medewerkers hoger ligt dan die van onze
Nieuwe Markt en op de bovenste bouwlaag komt een restaurant met spectaculair uitzicht en
bouwpartners en daar ben ik best trots
kantoorruimtes. Daarnaast beschikt het gebouw over een groot, flexibel te programmeren
op. We zijn VCA en VCA petrochemie
vloeroppervlak. Onder het gebouw worden een parkeergarage en fietsenkelder gerealiseerd.
**
gecertificeerd en voldoen hiermee aan de eisen van een groot deel van onze
Het Groninger Forum kent voor de installaties een aantal zeer specifieke eigenschappen. Zo
opdrachtgevers. Waarom hebben wij dan
wordt het gebouw uitgerust met een duurzame warmte- en koudeopwekkingsinstallatie. De
toch voor een OHSAS 18001-certificering
aanwezige museumzalen zijn ontworpen op het prestatie niveau klimaatklasse AA (conform
gekozen?’
ASHRAE). Tevens kent het gebouw een gebouwmanagementsysteem voor klimaat, verlichting en beveiliging. Het totale ontwerp is integraal tot stand gekomen met BIM, waarbij de
‘We zitten in een fase waarin het niet alleen
constructieve, bouwkundige en installatietechnische disciplines integraal gemodelleerd zijn.
meer gaat om wat onze opdrachtgevers eisen, maar vooral om wat ons als BAM
De bouwwerkzaamheden zijn in september 2012 gestart. In 2013 heeft BAM Techniek alle
Techniek verder brengt op het gebied
voorbereidingen getroffen. Deze zijn in een BIM-model vervat. Het nieuwe icoon van de
van veiligheid en gezondheid van onze
Groninger binnenstad zal in 2016 opgeleverd worden, waarna het in 2017 wordt ingericht
medewerkers. OHSAS 18001 vraagt, veel
en voor het publiek wordt geopend. Klik hier voor meer informatie over dit project
20 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
21 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
Energiesimulatie bij PPS-projecten meer dan VCA, om een volwassen houding ten aanzien van veiligheid en gezondheid. OHSAS eist dat je je risicomanagement op orde hebt. Er is geen kwantitatieve norm die zegt dat je het goed hebt gedaan als je 10 toolboxmeetings hebt gehouden. Ik ben ervan overtuigd dat zelfs voor een veiligheidsbewuste organisatie als BAM Techniek hierin nog de nodige winst te behalen is. Niet alleen door na te denken over welke specifieke risico’s we zien, maatregelen te nemen, onze mensen te instrueren, de uitvoering te toetsen en zo nodig de aanpak te verbeteren. Maar ook door meer verantwoordelijkheid te nemen in de bouwkolom: richting onderaannemers én opdrachtgevers.’ ‘Nog meer gaan staan voor de norm die wij hanteren. Níet omdat we hiermee aan de eisen voldoen, maar omdat het de enige norm is die wij acceptabel vinden!’
Bij een Publiek Privaat Samenwerkingsverband (PPS) draagt BAM het langjarige risico als het gaat om het energiegebruik van een gebouw. Een foute schatting heeft grote gevolgen. Om het verbruik zo nauwkeurig mogelijk te voorspellen, wordt sinds enige tijd gebouw simulatiesoftware ingezet. Hierbij wordt een groot aantal gegevens in de software ingevoerd. Bouwkundige en isolatiewaarden, indeling, informatie over verwarming, koeling en ventilatie, maar ook aanwezigheidsprofielen van toekomstige gebruikers en interne warmtelasten. Daarmee kan de software het verwachte verbruik bepalen, gebaseerd op de werkelijke benutting van alle ruimtes in het gebouw. Dat wordt aangevuld met een schatting van het gebruiksgebonden energieverbruik op basis van input van leveranciers van apparatuur. Zo ontstaat een compleet, betrouwbaar beeld. Inschatting van energieverbruik is cruciaal en vraagt om geavanceerde, betrouwbare software. Het simulatiemodel is flexibel en maakt het mogelijk tussentijds informatie te destilleren. Deze gevalideerde software geeft BAM een voorsprong.
IN GESPREK MET Geert Kazemier I Directeur stichting VUmc CCA
23 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
‘Wat ik interessanter vind, is wanneer er in de MVO-gedachte verbinding ontstaat.’ MARKT, MENS & MILIEU
Geert Kazemier
ook niet bestaan. Ergens tussen de overheid en de markt in, zal
Prof. dr. Geert Kazemier is directeur van stichting VUmc CCA.
de oplossing liggen. En wie pakt dan welke rol? Artsen gaan zich
Aan VUmc verbonden als hoogleraar lever- en alvleesklierchirurgie
mengen in het maatschappelijk debat. Bedrijven kiezen voor issues
en transplantatie en hoofd van de oncologische chirurgie en
in de zorg die daadwerkelijk bij hen passen. Je sluit aan bij elkaar, je
maag-darmchirurgie. Geert was hiervoor werkzaam in het
doet zaken met gesloten portemonnee, dat zou het meest voor de
Erasmus MC waar hij langere tijd leiding heeft gegeven aan het
hand liggen. En dan heb ik het niet over bedrijven die MVO inzetten
levertransplantatieteam als lever- en alvleesklierchirurg. In 2005,
als een soort vernisje op hun bedrijfsvoering.’
bij de totstandkoming van het CCA-laboratorium kwamen Cor Boonacker, directeur van Interflow en Jan Al, statutair directeur van
‘Wat ik een veel interessanter gegeven vind, is wanneer er in
BAM Techniek in contact met de oprichter van VUmc CCA, prof.
de MVO-gedachte verbinding ontstaat. Hiermee bedoel ik zoals
dr. Bob Pinedo. Ondanks de geheel verschillende werkomgevingen
medewerkers van BAM Techniek ergens de schouders onder zetten
waren er overeenkomsten als gedrevenheid, passie voor techniek,
om geld op te halen voor een doel waar ze zich betrokken bij
ontwikkeling en verbetering. Er ontstond een relatie tussen beide
voelen. Dat spreekt me aan, dat je met elkaar een doel voor ogen
bedrijven en sinds die tijd is BAM Techniek donateur van stichting
hebt en dat je er samen voor wilt gaan. Mooi om te zien hoe dat
VUmc CCA.
werkt op diverse niveaus. De directeur van BAM Techniek zorgt ervoor dat medewerkers de ruimte krijgen om zich met sportclinics
Donateurs en VUmc CCA
voor te bereiden op de marathon. Medewerkers weten waarom ze
‘We hebben lang gedacht dat er vanuit de markt een oplossing zou
die marathon lopen: om geld in te zamelen voor kankeronderzoek.
komen die de zorg betaalbaar zou maken. Kijkend naar Amerika
En wij laten zien waar het geld heen gaat, het dwingt ons uit te
weten we nu dat die er niet is. Zonder de markt kan de zorgsector
leggen wat we aan het doen zijn. Dat is voor ons best spannend,
24 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
‘Dit soort onderzoek zou zonder donaties niet mogelijk zijn.’ VERVOLG Geert Kazemier
want dat vraagt om competenties die niet iedere onderzoeker
zo steeds verder en zoeken samen met de patiënt naar de beste
heeft. En als dan die verbinding tussen medewerker en onderzoeker
oplossing.’
ontstaat, dan ontstaat er iets bijzonders. Dan ontmoeten twee werelden elkaar die elkaar niet zo snel zouden ontmoeten. Als je
‘Voor onderzoek naar kanker is veel geld nodig, met name
op die manier MVO inbedt in je organisatie dan is dat mooi, leuk
voor innovatief en experimenteel onderzoek. Helaas worden er
én leerzaam.’
voor dergelijk onderzoek vanuit de zorg en de overheid weinig financiële middelen beschikbaar gesteld. Donateurs zoals BAM
‘VUmc Cancer Center Amsterdam (VUmc CCA) is het centrum
Techniek spelen dan ook een essentiële rol. Zij dragen daarmee in
voor kankeronderzoek en zorg van VUmc. Professionals bundelen
belangrijke mate bij aan het onderzoek en de faciliteiten van VUmc
hier hun kennis en kunde om mensen met kanker langer te laten
CCA. Sterker nog, dit soort onderzoek zou zonder donaties niet
leven en zoveel mogelijk te genezen door hen volgens de nieuwste
mogelijk zijn. De stichting zorgt vaak voor een startsubsidie voor
inzichten te behandelen en door grensverleggend onderzoek uit
risicovol onderzoek. Bij gebleken succes stappen dan ook reguliere
te voeren en nieuwe behandelingen te ontwikkelen. We nemen
fondsen in. Zo zorgt de stichting voor een vliegwielconstructie.
in Europa een toppositie in, omdat het onderzoeksinstituut
De stichting is daarom afhankelijk van bedrijven als BAM Techniek
en het ziekenhuis onder een dak zitten. Dit betekent dat zorg
en particulieren die dit vliegwiel in gang zetten. Voor CCA is het
en onderzoek, kliniek en laboratorium, volledig met elkaar
belangrijk dat bedrijven zich voor langere tijd aan het onderzoek
zijn verweven. Onderzoeksresultaten kunnen meteen worden
verbinden. BAM Techniek draagt sinds 2012 bij aan het massive
getest en patiënten kunnen direct profiteren van verbeterde
parallel sequencing (MPS) project. Met MPS kan de biologische
behandelmethoden. Bij VUmc CCA lopen we wereldwijd voorop
samenstelling of programmering van tumorcellen op DNA-
in vroegdiagnostiek van bijvoorbeeld baarmoederhals- en
niveau worden gelezen. Heel belangrijk, omdat de biologische
darmkanker. De expertise in Amsterdam wordt toegepast in
samenstelling van tumorcellen bepaalt welk geneesmiddel het
vele nationale en internationale samenwerkingsprojecten, zodat
beste effect geeft. Daarnaast is het belangrijk voor het ontwikkelen
uiteindelijk zoveel mogelijk patiënten baat zullen hebben bij
van biomarkers voor vroegdiagnostiek. Tot voor kort konden we
de uitkomsten van ons onderzoek. Dankzij multidisciplinaire
afwijkingen in één gen tegelijk meten, nu in duizenden genen
samenwerking tussen professionele disciplines en met de beste
tegelijk. Dit levert enorme hoeveelheden data op. Voor de opslag
faciliteiten en systemen ontwikkelen we hier nieuwe manieren van
en analyse hiervan zijn krachtige computersystemen nodig. En dus
diagnostiek en behandeling. Onderzoekers en specialisten komen
financiële middelen om deze aan te schaffen.’
Omzet
2012
Totaal:
2013
308 mln
Omzet BAM Techniek Opbouw: Omzet projecten Omzet onderhoud
2012 228 mln 80 mln
2013 192 mln 95 mln
Totaal:
287 mln
26 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
IN GESPREK MET Jan Al I Directievoorzitter BAM Techniek
Sinds zes jaar is Jan Al directievoorzitter van BAM Techniek. Daarnaast is hij bestuurslid bij Uneto-VNI en heeft hij zitting in de adviesraad van het ESCo Netwerk, een platform dat zich toelegt op het identificeren van ESCo potentieel.
‘Het hele begrip van ESCo’s is gebaseerd op lange termijn vertrouwen.’
27 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
‘Er liggen enorme potenties voor Energy Service Companies.’ Energy Service Companies
energiegebruik en het levert tegelijkertijd
‘Er zijn binnen de markt veel verschillende
een substantiële bijdrage aan het verlagen
opvattingen als het gaat om de
van je energiekosten of het verhogen van
beschrijving en definitie van een ESCo.
de waarde van je vastgoed.’
Een vaste definitie van een ESCo geven is dan ook lastig. ESCo staat voor Energy
‘Maar zo simpel als het lijkt, is het in de
Service Company. Hierbij besteedt een
praktijk nog lang niet. Het hele begrip
eigenaar/gebruiker van een gebouw de
van ESCo’s is gebaseerd op lange termijn
energievoorziening en het management
vertrouwen. Dat is lastig, vooral in een
daarvan uit aan een externe partij met
prijs concurrerende markt. We hebben
als doel substantieel op energiekosten
goede voorbeelden nodig en we moeten
te besparen, meer kwaliteit te
deze eerlijk met elkaar evalueren, als
realiseren, minder vermogensbeslag
branche met elkaar. Je moet daarbij niet
te hebben in installaties en de eigen
bang zijn voor je eigen gewin. Kijk maar
organisatie te ontlasten. Ik zie een ESCo
naar het buitenland: er liggen echt enorme
als “een eenvoudige oplossing om
potenties voor Energy Service Companies.’
maatschappelijke meerwaarde te creëren”. Een ESCo levert een bijdrage
‘Ook op ESCo-gebied heeft BAM Techniek
aan een groene planeet door duurzamer
al successen geboekt. Voor woon-
E-driver Het wagenpark is verantwoordelijk voor het grootste deel van de CO2 -uitstoot van BAM Techniek. Om die uitstoot terug te dringen, spelen auto's én berijders een rol. Op dit moment worden auto's met energielabel A en B aangeboden. Naast de techniek is ook het rijgedrag bepalend voor uitstoot en verbruik. Om zuiniger en veiliger te leren rijden, kunnen alle collega's – en hun familieleden – deelnemen aan het e-learningprogramma “Winnaars rijden voor BAM”. Hiermee worden vervolgens punten verdiend. De BAM-werkmaatschappij met de meeste punten kan een bedrag doneren aan een goed doel. BAM Techniek heeft in het derde kwartaal een cheque ter waarde van € 1.500,- gedoneerd aan het VUmc Cancer Center Amsterdam.
28 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
complexen, zoals Euroborg Groningen en Westwijk Amstelveen, maar ook voor de energievoorziening van het nieuwe Cultuurgebouw in Hoofddorp. In de Amsterdam ArenA werkt BAM Techniek aan een “groener dan groene” grasmat. In 2015 moet de CO2-uitstoot van het stadion teruggebracht zijn naar nul. Restwarmte van de elektriciteitscentrale van partner Nuon in Diemen wordt eerst gebruikt voor de verwarming van de kantoren en de kleedkamers in de ArenA. Vervolgens gaat het restant via de retourleiding naar de veldverwarming. Hierdoor is de CO2-uitstoot 70-90% lager dan conventionele manieren van veldverwarming. De Amsterdam ArenA is het eerste Nederlandse stadion dat het veld op deze innovatieve duurzame wijze vorstvrij houdt.’ ‘Naar mijn mening is er nog een hele wereld te winnen is als het gaat om maatschappelijk
Verscheidene BREEAM certificaten
vastgoed. Dingen op een tochtige
In 2013 is op diverse projecten een BREEAM
heb je niet alleen te maken met het bestuur
certificaat behaald. Bijvoorbeeld BREEAM-NL
van die school en met allerlei banken, maar
Very Good bij het project Noorderpoort in
ook moet de gemeente worden overtuigd
Stadskanaal en De Monarch in Den Haag.
van het nut van een ESCo als het gaat om
Een BREEAM-NL Excellent voor het Danone
verduurzaming van een schoolgebouw of
onderzoekslaboratorium in Utrecht.
het verbeteren van de luchtkwaliteit.’
basisschool geregeld krijgen is lastig. Dan
Order
2012
Totaal:
397 mln
Orderportefeuille
2013
Totaal:
377 mln
IN GESPREK MET Yvon van der Voort I Directeur Greens international
31 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
‘Wil je MVO écht in je bedrijf implementeren, dan is een verdiepingsslag nodig.’ MARKT, MENS & MILIEU
Yvon van der Voort
MVO
Yvon van der Voort is directeur van Greens International. Vanuit
‘Wat me opvalt is dat bedrijven in de basis al behoorlijk veel doen
haar bedrijf verzorgt en begeleidt ze sinds 1999 organisaties en
aan maatschappelijk verantwoord ondernemen. Maar wil je als
projecten op het gebied van milieu, arbo, kwaliteit en allerlei
organisatie MVO echt in je bedrijf implementeren, dan is er een
andere aspecten die deel uitmaken van duurzaam ondernemen.
verdiepingsslag nodig. Neem omgaan met ziekteverzuim. Met een
In de loop der jaren is haar bedrijf uitgegroeid tot “wegwijzer in
analyse van het verzuim en maatregelen voor werkgerelateerd
duurzaamheid”. In 2013 is zij door BAM Techniek ingeschakeld
verzuim ben je er nog niet. Kijk meer naar de totale omstandig-
om het MVO certificeringstraject “samen MVO” te organiseren.
heden van de medewerker. Verzuim door stress zoals burn-out
En heeft zij als deskundige op het gebied van OHSAS 18001
wordt vaak veroorzaakt door verschillende oorzaken waar ook
(arbomanagement), ISO 14001 (milieumanagement) en de
privé-omstandigheden een belangrijke rol spelen. Als bedrijf kun
CO2-prestatieladder (CO2-reductie) het gehele proces begeleid,
je hiervoor handvatten bieden, zonder dat je de privésfeer van de
wet- en regelgeving gecontroleerd en workshops gehouden.
werknemer binnendringt.’
Eind 2013 is de BAM Techniek organisatie geaudit en is de bedrijfsbrede certificering rondgekomen.
32 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
‘Bovendien ben je als bedrijf met de OHSAS 18001 aantoonbaar veel pro-actiever.’ VERVOLG Yvon van der Voort
‘Van het certificeringstraject dat ik met mijn team bij BAM
‘Ik vind het mooi dat BAM Techniek heeft gekozen voor OHSAS.
Techniek heb begeleid, is OHSAS 18001 een bijzondere, omdat
Hiermee toont het bedrijf aan dat ze volledig gaat voor het
werken volgens deze norm een interne drijfveer is en niet door
verbeteren van de arbo-prestaties. Het gehele certificeringstraject
buitenstaanders wordt geëist. Met OHSAS 18001 breng je als
is trouwens heel goed verlopen. Het is absoluut een compliment
bedrijf het totale plaatje van arbeidsomstandigheden en gevaren
waard dat er heel weinig afwijkingen zijn gevonden. De project
in kaart en beoordeel je de risico’s hiervan: de mens in relatie
leider en KAM coördinator hebben er hard aan gewerkt om de
tot het werk en de omgeving. Vervolgens stel je een gericht
systemen bij iedereen tussen de oren te krijgen. De uitdaging zit
verbeterprogramma op.
nu in het vasthouden en verbeteren van het bereikte resultaat. De implementatie is door BAM Techniek zelf gedaan en dat is ook
De eisen van OHSAS gaan verder dan de wettelijke eisen
goed, daardoor landt het systeem beter binnen een bedrijf. En het
voor de RI&E. Bovendien ben je als bedrijf met de OHSAS
sluit aan bij mijn werkwijze: kiezen voor een compact systeem,
18001 aantoonbaar veel pro-actiever dan wanneer je met de
praktisch en to the point, met een duidelijke resultaat. Als het
VCA checklist werkt. Toch is er een probleem in de markt:
functioneert en een bedrijf het zelf kan ben ik weg: ik wil misbaar
bestekschrijvers en inkopers kennen OHSAS onvoldoende en
zijn.’
vragen nog steeds in aanbestedingen naar VCA. Het verschil is dat bij VCA het eindpunt en de route ernaartoe vastliggen. Bij OHSAS ligt alleen het eindpunt vast. De weg ernaartoe vul je als bedrijf zelf in wat aangeeft dat je als bedrijf actief betrokken bent bij en aantoonbaar voldoet aan het reduceren van gevaren en risico’s. Ook de auditor bekijkt de analyse en het pakket aan maatregelen kritisch. Het wrange is dat (bouw)bedrijven die alleen met OHSAS werken, soms niet mee mogen doen in aanbestedingen. Vanuit SCCM: Stichting Coördinatie Certificatie Milieu- en Arbomanagementsystemen zijn we nu in de markt aan het lobbyen om OHSAS in aanbestedingen dezelfde positie te geven als VCA.’
Ongeval
2012
BAM IF*:
9,4
2013
BAM IF*:
5,2
Ongevalfrequentie * BAM IF is het aantal verzuimongevallen van BAM-bouwplaatsmedewerkers (inclusief directe beambten) per miljoen gewerkte (productieve) uren van BAM-bouwplaatsmedewerkers.
34 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
Generatie Y
Robin Doorn (22 jaar) is 1,5 jaar in dienst bij BAM Techniek – Regio Oost. Hij is leerling monteur. ‘Met de klussenbus ben je niet te lang op een vaste plek. Ik houd van afwisseling, dus dat komt mooi uit. Op de klussenbus werk ik samen met een collega. Bij kleinere klusjes ga ik ook alleen op pad. Met iemand van een oudere generatie werken is fijn. Je kunt er veel van leren, want ze kennen het vak goed. Je hoort ook leuke verhalen over wat ze hebben meegemaakt. “Daar kun je een bult van meekrijgen”. Over een aantal jaar wil ik een eigen bus en eigen projecten en dan zelf een leerling begeleiden.’ ‘Iedere woensdagavond heb ik les in TIG- en autogeen lassen. Mijn collega, chefmonteur Wim van de Ruitenbeek, geeft mij in zijn privétijd les. Wim is van de oude garde. Hij heeft hart voor de zaak. Het is belangrijk om een vaste hand te krijgen en je houding te weten. TIG- en autogeen lassen is echt vakwerk.’
‘Daar kun je een bult van meekrijgen.’
35 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
Generatie X
André Beth (46 jaar) is 28 jaar in dienst bij BAM Techniek – Regio Amsterdam. Hij is uitvoeringsmanager en vrijwillig veiligheidscoach op de werkvloer. ‘BAM Techniek spoort ons aan om veiligheid hoog in het vaandel te hebben. Daarom ben ik veiligheidscoach. Deze taak heb ik vrijwillig op mij genomen. Dit geldt voor iedereen op de bouw, dus ook voor onderaannemers. Over het algemeen wordt het aangenomen, alleen het motiveren van mensen om brillen te dragen is lastig.’ ‘Als vakidioot vind ik het leuk om te begeleiden en kennis over te dragen om mijn eigen vak te promoten. Het vervelende is dat ze “u” en “meneer” beginnen te zeggen. Dan voel je je oud worden. Het is een rare gewaarwording, maar ook dat maakt het leuk. Je ziet te weinig dat iemand écht voor een bedrijf kiest. Dat vind ik jammer. Als de concurrent beter is, gaan ze zomaar over. Ik ben van huis uit erg honkvast. Onze generatie gaat echt voor het bedrijf en we zetten onze
‘Onze generatie gaat echt voor het bedrijf en we zetten onze schouders eronder.’
schouders eronder. Bij overwerken is het vaak gemopper en “ach en wee”. De echte fanatiekelingen moet je er met een pincet uit halen. Dit is een mentaliteitskwestie.’ ‘Ik leer de digitale dingen van de jongere generatie. Het is leuk en ik sta er voor open.‘
36 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
IN GESPREK MET Birgit van Groenestijn I Directeur P&O
Birgit van Groenestijn is sinds 2012 directeur P&O bij BAM Techniek. In haar functie is zij verantwoordelijk voor het primaire proces op het P&O-vakgebied. Functioneel stuurt zij een team van zestien P&O’ers aan. Zij is als MT-lid mede verantwoordelijk voor de totstandkoming van de strategie van BAM Techniek en ontwikkelt als afgeleide hiervan het strategisch P&O-beleid. Ze adviseert en ondersteunt de directie bij het overleg met de ondernemingsraad. Birgit vervult daarnaast de functie van compliance officer en biedt daarin medewerkers een luisterend oor.
‘Medewerkers nemen zelf de regie over hun loopbaan.’
37 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
‘Een organisatie die luistert naar haar medewerkers en daar op handelt is succesvol.’
Hoofdkantoor Capgemini In Leidsche Rijn Centrum Noord in Utrecht, pal aan het nieuwe NS-station en langs de snelweg A2 is het nieuwe hoofdkantoor van Capgemini gerealiseerd door BAM en in 2013 opgeleverd.
Goed werkgeverschap
werkbeleving. Dit op verschillende
Het nieuwe kantoor is opgebouwd uit vier kan-
‘Medewerkers maken volgens mij het
gebieden zoals arbeidsomstandigheden,
toorvloeren en tweelaags parkeren onder het
verschil voor BAM Techniek en met goed
arbeidsvoorwaarden en ontwikkelings-
gebouw. Bij de ontwikkeling van het kantoor
werkgeverschap kunnen wij als bedrijf het
mogelijkheden. Bij BAM Techniek steunt
zijn toepassing van “Het Nieuwe Werken” en
verschil maken voor onze medewerkers.
goed werkgeverschap op vier pijlers;
duurzaamheid leidende principes geweest.
Wat betekent goed werkgeverschap?
gezondheid en veiligheid, opleiding en
Het is essentieel dat wij via strategisch
ontwikkeling, diversiteit en gelijkheid,
P&O-beleid alles doen wat in ons
integriteit en gedragscodes. Bij het
duurzaamheidsmaatregelen zoals goede dag-
vermogen ligt om ervoor te zorgen dat
eerste onderwerp is er veel aandacht
lichttoetreding door toepassing van atria en
medewerkers met plezier naar hun werk
voor preventie. Veiligheid en een veilige
patio's, duurzame warmte-/koude-opwekking,
gaan. Maar een personeelsbeleid dat
werkomgeving staan hoog op de
energiezuinige verlichting en schakeling van de
alleen is gericht op het verbeteren van
agenda, maar er is ook aandacht voor het
verlichting op aanwezigheid en daglicht. Maar
de medewerkerstevredenheid vind ik
stimuleren van een gezonde levensstijl.
ook warmteterugwinning op de ventilatielucht
niet voldoende. Medewerkers moeten
Fietsregelingen, bedrijfsfitness, maar ook
en individuele beïnvloedingsmogelijkheden per
willen bijdragen aan het succes van de
het inzetten van een “lifestyle coach”
werkplek voor o.a. verwarming, koeling en
organisatie. Er moet dus sprake zijn
tijdens de jaarlijkse Vitaliteitstesten zijn
verlichting maken deel uit van de duurzaam-
van goed werknemerschap en goed
daar voorbeelden van.’
heidsmaatregelen. Op het gebied van bereik-
werkgeverschap. De balans ertussen is een voorwaarde voor succes.’
Het gebouw kenmerkt zich door een aantal
baarheid en aanwezigheid van voorzieningen ‘Binnen een concern als BAM is er veel
scoort het gebouw eveneens hoog. Niet alleen
aandacht voor ontwikkeling en opleiding.
het ontwerp van het gebouw, het terrein en
‘Goed werkgeverschap is in mijn
Medewerkers nemen zelf de regie
de installaties zijn duurzaam. Ook tijdens de
beleving dat de afdeling P&O-beleid
over hun loopbaan. Via het platform
uitvoering wordt op verschillende manieren
voert om de randvoorwaarden
“My BAM Career” kunnen zij werken
de impact op de omgeving en het milieu
te scheppen voor een positieve
aan hun ontwikkeling door het volgen
gereduceerd. Klik hier voor meer informatie over dit project
38 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
FlexOK Interflow ontwikkelt zich, als integrale OKontwikkelaar, continu op het gebied van de OK-afdeling door te innoveren en nieuwe denkrichtingen te creëren. Aan de hand van het seminar in juni 2013, met als thema “het OKontwerp” , worden actuele discussies over de OK van de toekomst levend gehouden. FlexOK visie van Interflow: Het integraal ontwikkelen, realiseren en beheren van een OKafdeling in de vorm van een toekomstbestendig, flexibel en duurzaam complex, met lage life cycle kosten voor een marktconforme prijs. De belangrijkste opgave bij de ontwikkeling van een OK is de bouw van een statische omgeving die faciliterend is aan een dynamisch proces. Klik hier voor meer informatie over dit project
39 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
van opleidingen. Ook is het mogelijk om inzicht te krijgen in de andere werkmaatschappijen van BAM. Een overstap maken naar andere onderdelen wordt vanuit de top van de organisatie gestimuleerd. Heeft iemand bijvoorbeeld behoefte aan internationale ervaring, dan kan diegene via ”My BAM Career” gericht op zoek naar interessante vacatures.’ ‘Bij alle onderwerpen is het eigen initiatief van de medewerker een vereiste, zoals gesteld: een voorwaarde voor succes en goed werknemerschap. Bij goed werknemerschap denk ik ook aan onderwerpen als motivatie, betrokkenheid, fysieke- en mentale conditie en loyaliteit. BAM Techniek streeft naar de optimale balans van goed werkgeverschap en goed werknemerschap, want een organisatie die luistert naar de wensen van de medewerkers en daar gericht op handelt is
Social return Voor de Gemeente Groningen, locatie Harm Buiterplein (projectnaam SOZAWE) is, conform afspraak, social return ingezet: - In de sociale werkplaats van Iederz, Gemeente Groningen, zijn ca. 2.800 dataaansluitingen geprefabriceerd. Daarnaast boorde Iederz medewerkers vele duizenden gaten in plafondeilanden op de bouwplaats. Ook verzorgde Iederz de schoonmaakwerkzaamheden op de bouwplaats, bemande zij de Preventie-unit en deden portier- en bouwplaatsbeveiligingswerkzaamheden. - In het kader van social return zijn bij het project Noorderpoort in Stadskanaal leerlingen (van het Noorderpoort) ingezet, zowel voor engineering, tekenwerk als montage. - Iederz maakt dagelijks het kantoorpand van BAM Techniek – Regio Noordoost aan de Rouaanstraat in Groningen schoon. Zij verzorgen hier de catering en onderhouden de binnen- en buitenbeplanting. In 2013 is de receptie en telefoon op vrijdag bemand geweest door een medewerkster met een lichamelijke beperking.
succesvol.
Iederz maakt werken mogelijk binnen de sociale werkvoorziening van de Gemeente Groningen.
IN GESPREK MET Jack Ruibing I Projectdirecteur Veiligheidsregio Haaglanden
41 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
Jack Ruibing Jack Ruibing is sinds 1 februari 2012 projectdirecteur, ambassadeur en serial innovator van de Veiligheidsregio Haaglanden. Daarnaast is hij adviseur lectoraat brandweerkunde aan de Brandweeracademie van het Instituut Fysieke Veiligheid. Voordien heeft hij functies bekleed als programmadirecteur Kwaliteit en Innovatie, voorzitter stuurgroep EU- project WaterSave en directeur Brandweerzorg en Rampenbestrijding. Hij was tevens commandant Brandweer in de gemeente Noordwijk, Maarssen en Zoetermeer. Jack is altijd op zoek naar hoe het beter én veiliger kan.
‘Veel meer mensen en organisaties zouden de moed moeten hebben om hun kennis en kunde te delen.’ MARKT, MENS & MILIEU Innovatieve veiligheidsproducten ‘Als ik kijk naar de maatschappij in relatie tot veiligheid, zijn we met onze regelgeving beland in een “indekmechanisme” om maar niet aansprakelijk te worden gesteld. Het is volgens mij meer een politieke veiligheid. Een schijnveiligheid waarbij de media de dirigent is van het grootste orkest: de politiek. Immers, zolang er geen vragen worden gesteld, kraait er geen haan naar. We verschuilen ons achter de regels en hoeven geen actie te
42 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
‘Met deze innovatie vergroot je de veiligheid voor de samenleving.’ VERVOLG Jack Ruibing
ondernemen om tot de kern te komen waar het nu echt om gaat,
veiligheidsproduct op ons genomen. Een samenwerking die
de risico’s in kaart te brengen en die daadwerkelijk aan te pakken.
gekenmerkt wordt door gedeeld eigenaarschap. Dit betekent dat
Willen we de veiligheid voor de samenleving vergroten, moeten
je elkaar vertrouwt, er voor elkaar bent en elkaar voor valkuilen
we echt anders gaan denken en het lef hebben om transparant te
behoedt. Dit met een duidelijk doel voor ogen: samen een
zijn. Dan tonen we ondernemerschap, zónder het commerciële
bijdrage leveren aan een veiligere samenleving.
belang direct voorop te stellen. Want de brandweer is er voor de samenleving en is van de samenleving. Het wordt tijd om samen
De waterleidingsprinkler is ontwikkeld en komt nu op de markt.
voor de goede zaak te gaan en de (vergrijzende) samenleving
Deze wordt aangebracht in twee gebouwen en binnen een pilot
meer veiligheid te bieden.’
getest. Ik vind het bijzonder dat BAM Techniek tijd, energie en ook geld in deze innovatie heeft gestoken en dat vanuit de gedachte
‘Ik wil daar een bijdrage aan leveren met innovatieve
optimale veiligheid voor bewoners en gebruikers te willen creëren.
veiligheidsproducten. Al in 2006 ben ik de markt opgegaan op
Veel meer mensen en organisaties zouden de moed moeten
zoek naar partijen om de waterleidingsprinkler te ontwikkelen.
hebben om hun kennis en kunde te delen. Ook met partners die
In BAM Techniek en een waterleidingbedrijf vond ik de partners
niet direct voor de hand liggen. Als bedrijfsleven, overheid en
om gezamenlijk deze uitdaging aan te gaan. Een product dat
kennisinstituten de handen ineen zouden slaan zoals wij nu doen,
geen effect heeft op de kwaliteit van het water. Waarvoor geen
levert dat ongekende meerwaarde op voor alle partijen in de
zwaardere watermeter is vereist, geen onderhoud vraagt en
samenleving.’
ook in bestaande woningen en utiliteitsgebouwen kan worden geïnstalleerd. Een product waarmee, je in geval van brand, de vluchttijd verruimt én vergroot. Het is bovendien mogelijk de waterleidingsprinkler draadloos te koppelen aan nood-verlichting en een rookmelder. Is er sprake van een incident? Dan krijg je via een app een melding op je smartphone. De brandweer ontvangt deze melding ook. Met deze innovatie vergroot je de veiligheid daadwerkelijk voor de vergrijzende samenleving.’ ‘Vanuit veiligheidsregio Haaglanden hebben we samen met BAM
Klik hier voor het online filmpje:
Techniek de verantwoordelijkheid voor de ontwikkeling van dit
Waterleidingsprinkler
Ongevallen
2012
Totaal:
2013
104
Totaal:
Ongevallen Opbouw: Met verzuim Zonder verzuim
2012 32 72
2013 24 54
78
44 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
IN GESPREK MET Ruud van Zijl I Statutair directeur BAM Techniek
Ruud van Zijl werkt al ruim 25 jaar voor BAM Techniek. Sinds 2008 bekleedt hij zijn huidige functie als statutair directeur in Bunnik. Naast het aansturen van een aantal regio’s en business units heeft Ruud alles wat met exploitatie te maken heeft in zijn portefeuille. Vanuit deze rol is hij, samen met Marc de Vreede van BAM Utiliteitsbouw, verantwoordelijk voor de totstandkoming van BAM Accommodatie Asset Management.
45 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
‘Traditionele vormen van beheer en onderhoud verliezen terrein.’ BAM Accommodatie Asset Management
techniek en prestatie boven installatie”.
‘Marktpartijen concentreren zich op hun
De beheerexpertise van twee bedrijven,
core business en besteden steeds vaker
met bijna 700 goed opgeleide en
de volledige zorg voor het gebouw en
gemotiveerde medewerkers op dit gebied,
haar omgeving uit. Traditionele vormen
zijn geïntegreerd in BAM AAM.’
van beheer en onderhoud verliezen bovendien terrein. Deze trends in de
‘Persoonlijk vind ik deze ontwikkeling
markt vragen om anders te denken en
bijzonder interessant en ben ik blij dat
anders te werken dan we gewend zijn.
wij al onze opgedane kennis van de
Voor BAM is het een vanzelfsprekende
gehele accommodatielevenscyclus
stap om haar kennis op het gebied van
kunnen inzetten. Interessant, omdat wij
Design en Build opdrachten, BIM, Life
hiermee dicht bij de klant acteren en
Cycle Costing, risicoanalysemodellen en
mee mogen denken over hoe we hun
prestatiecontracten hiervoor in te zetten.
proces zo bedrijfszeker mogelijk kunnen ondersteunen. Marktpartijen zoals Tata
In 2013 is het nieuwe bedrijfsonderdeel
Steel en Rijkswaterstaat hebben afgelopen
BAM Accommodatie Asset Management
jaar al de stap naar BAM AAM gezet. De
opgericht en zet BAM Groep het asset
eerste ervaringen zijn positief en bewijzen
management op de kaart. BAM AAM
dat het concept aansluit bij de marktvraag.
is hiermee het centrale aanspreekpunt
Deze complexe vraagstukken kennen
voor (potentiële) opdrachtgevers bij
ieder hun eigen uitdaging van technisch
integrale exploitatievraagstukken. Als de
tot doelmatig en van economisch tot
centrale schil boven BAM Techniek en BAM
vanzelfsprekend. Hoe complexer, hoe
Utiliteitsbouw voegt BAM AAM waarde toe,
interessanter en des te meer toegevoegde
stimuleert zij de kennisontwikkeling en
waarde we kunnen bieden. Dat zet BAM
neemt zij het voortouw bij grootschalige
AAM op de kaart.’
(prestatie)contracten. “Functionaliteit voor
Hardlopen en wielrennen voor anderen Honderd kilometer fietsen in de Ride for the Roses, acht kilometer of een halve marathon in de Amsterdam Marathon of enkele keren de Alpe d’Huez beklimmen tijdens de Alpe d’HuZes. Veel BAM Techniekers dragen hun sportieve prestaties op aan belangrijke persoonlijke doelstellingen. In 2013 deed BAM mee met de Ride for the Roses in het op twee-na grootste bedrijfsteam, zo’n 250 collega’s. Dat is al een mooie prestatie op zich. Binnen BAM Groep was BAM Techniek zeer sterk vertegenwoordigd. Eén van onze medewerkers heeft menigeen verbaasd door de tocht op een OV-fiets te volbrengen. Op 20 oktober hebben meer dan 70 medewerkers deelgenomen aan de Amsterdam Marathon. Met het BAM Techniek team is een bedrag opgehaald van 10.000 euro voor VUmc Cancer Center Amsterdam.
46 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
Modulair ontwikkelen met menukaart Modulair ontwikkelen combineert de voordelen van maatwerk (flexibele oplossing voor de klant) en standaardisatie (goedkopere productie). In plaats van voor ieder project een nieuwe oplossing te verzinnen, kiest de klant uit een aantal vooraf bekende deeloplossingen (modules). De klant krijgt in feite een menukaart. De gerechten op de kaart (modules) worden gemaakt volgens vaste recepten (processen) en zoveel mogelijk met dezelfde ingrediënten (standaardonderdelen). Modulair ontwikkelen is een belangrijke innovatie en is in 2013 al veelvuldig toegepast. Het brengt overzicht in het productieproces. Zowel klant als aannemer weten op voorhand wat er te kiezen valt en wat de kosten zijn. De flexibiliteit van losse modules zorgt ervoor dat het eindproduct eenvoudig aangepast kan worden aan de wensen van de klant. Standaardisatie en prefabricage zorgen bovendien voor een kortere bouwtijd en verlagen de kosten. Doordat de componenten onafhankelijk van elkaar worden gemaakt, kunnen nieuwe modules relatief eenvoudig toegevoegd of uitgewisseld worden. Hierdoor wordt het eenvoudig om nieuwe technologische innovaties toe te voegen of componenten te vervangen.
‘De eerste ervaringen zijn positief en bewijzen dat het concept aansluit bij de marktvraag.’
Gemiddelde
2012
2013
13,1 jaar
13,4 jaar
Gemiddelde lengte dienstverband
IN GESPREK MET Ellen Hanzens I Manager Beheer Gemeente Brummen
49 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
‘Als je iets wilt, dan moet je van de gebaande paden durven afwijken.’ MARKT, MENS & MILIEU
Ellen Hanzens
Klantwensen vertaald
Ellen Hanzens is opgeleid in chemische technologie en
‘Het heeft wel enige voeten in aarde gehad voordat duidelijk
bedrijfskunde. Ze heeft gewerkt bij Waterschap Rijn en IJssel
was dat er én een nieuw gemeentehuis nodig was én waar het
in Doetinchem waar ze binnenkwam als procestechnoloog
gerealiseerd moest worden: dat het niet in Eerbeek, maar in
en doorgroeide naar teamleider zuiveringsbeheer. Ook de
Brummen zou komen te staan. Na een lange politieke discussie,
verantwoordelijkheid voor bouw-, beheer- en onderhouds-
gevoerd door de voormalige coalitie, werd ons ook meegegeven
projecten van kunstwerken behoorde tot haar takenpakket.
dat het gebouw moest voldoen aan “maximale duurzaamheid
Sinds 2008 werkt ze bij de Gemeente Brummen als manager
binnen de beschikbare financiële middelen”. Enige creativiteit was
van de afdeling Realisatie en Beheer. Ze is mede verantwoordelijk
met dit beperkte budget wel nodig, maar persoonlijk vind ik: als
voor het gebouwenbeheer van onder meer gemeentelijke
je iets wilt dan moet je van de gebaande paden durven afwijken
gebouwen, zwembaden, sporthallen en scholen. Als project
en onderzoeken hoe je een en ander wél voor elkaar kunt krijgen.
manager was ze verantwoordelijk voor de her- en verbouw van
Dat hebben we gedaan. We hebben ervoor gekozen het project
het gemeentehuis in Brummen dat eind maart 2013 is opgeleverd.
D&B aan te besteden met de focus op optimale duurzaamheid
Een Design en Build samenwerking van BAM Utiliteitsbouw en
en op die manier de optimale duurzaamheidskennis van de
RAU architecten, waarbinnen BAM Techniek het installatiedeel
marktpartijen te kunnen benutten. Daarom hebben we geen GRP/
heeft gerealiseerd.
BREEAM certificering uitgevraagd, omdat je juist dan dicteert in
50 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
‘Collega’s vinden het een mooi gebouw, waar het prettig werken is.’ VERVOLG Ellen Hanzens
welke richting de markt moet zoeken. Je weet dan van tevoren
bouwkeetachtig, maar er staat nu een prachtig gebouw waarin het
dat er weinig onderscheid zal zijn tussen aanmeldingen en dat je
prettig werken is en waarmee we ook nog eens voldoen aan een
krijgt wat je vraagt waarmee je de ruimte voor innovatie beperkt.
heel hoog duurzaamheidscriterium omdat we met dit gebouw
En we hebben er bewust voor gekozen om niet de technische
bijdragen aan de circulaire economie. ‘
maatregelen voor te schrijven, maar te focussen op een gebouw dat voldoet aan een aantal prestatie en technische eisen en
‘De samenwerking met het team verliep heel goed, omdat
ook aan belevings- en toekomstwaarde. Ook hiermee wilden
iedereen meteen vanaf het begin sterk betrokken was.
we de markt uitdagen om met de meest innovatieve ideeën te
Gezamenlijk is onderzocht welke kansen en mogelijkheden er
komen. Dat we hebben gekozen voor een andere manier van
waren om het ontwerp zo te optimaliseren dat de gewenste
aanbesteden, geeft aan dat we als opdrachtgever het verschil
duurzaamheid echt realiteit zou worden. Vanaf het begin hebben
hebben durven én willen maken. We hebben het type gebouw
de leveranciers meegedacht hoe over 20 jaar verschillende
losgelaten en aangegeven dat het een gebouw moest worden
onderdelen van het gebouw weer uit elkaar kunnen worden
dat 20 jaar meegaat en tegelijkertijd demontabel moest zijn.
gehaald en de onderdelen en grondstoffen weer teruggenomen
Maximaal toekomstbestendig, want stel dat de gemeente anders
kunnen worden. Hiermee laat je ook als marktpartij zien dat
georganiseerd gaat worden en het kantoorpand geen functie
duurzaamheid echt wel wat meer is dan een aantal technische
meer heeft, dan kan de villa uit 1890 namelijk weer in haar oude
maatregelen. Dat wordt gewaardeerd. Met ons nieuwe
glorie verhuurd worden.’
onderkomen hebben we al verschillende duurzaamheidsprijzen gewonnen. De boodschap die we hiermee uitdragen naar de
‘BAM Utiliteitsbouw kwam met RAU architecten en BAM
omgeving is dat duurzaamheid met beperkte financiële middelen
Techniek als beste uit de bus. Ze kwamen met een vernieuwde
is te realiseren en de meerwaarde van het maximaal benutten
kijk op duurzaam omgaan met grondstoffen, uitgaande van een
van de kennis in de markt. De bijdrage van BAM Techniek is die
circulaire economie. Zo kunnen de materialen aan het einde van
van een pro-actieve partner die vanaf de start meedenkt en
de gebruiksduur weer opnieuw gebruikt worden. Maar liefst 90
vakkennis inbrengt om onze duurzaamheidsdoelstelling binnen
procent van het ontwerp is demontabel opgeleverd. De oude
het beschikbare budget haalbaar te maken. En heel belangrijk:
villa is in oude luister hersteld en eromheen is een U-vormige
collega’s zijn het erover eens dat het een mooi gebouw is waar
tweelaagse uitbreiding geplaatst. Deze nieuwbouw vervangt de
het prettig werken is. De klimaatbeheersing en andere technische
uitbreiding uit de jaren tachtig. Demontabel klinkt misschien
installaties voldoen dan ook aan de verwachtingen.’
Gereden
2012
Totaal:
28.900.000
2013
Totaal:
28.400.000
Gereden kilometers (leaseauto’s, bedrijfswagens en vergoeding zakelijke kilometers privéauto’s waren in 2013 samen goed voor 81% van de CO2 -uitstoot).
52 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
IN GESPREK MET Stijn Lockefeer I BIM manager BAM Techniek
Sinds 2013 is Stijn Lockefeer BIM manager bij BAM Techniek en heeft hij zitting in de BIM Council van Koninklijke BAM Groep. Vanuit BAM neemt hij zitting in de “BIM-expert groep” en is hij projectleider van de Uniforme Objectenbibliotheek, fase 1 bij Uneto-VNI. Uneto-VNI is de ondernemersorganisatie voor de installatiebranche en de technische detailhandel. Dit is zijn mening over BIM
exploitatie bruikbaar. En toch zie ik de
Een nieuwe manier van werken en
afkorting liever als “Bouw Informatie
samenwerken ‘De meest gehanteerde
Modeling”, omdat juist het proces het
definitie van BIM is “Bouw Informatie
verschil maakt. Een succesvol BIM-proces
Model”. Vanuit BAM hebben wij de
valt of staat met een goede samenwerking
definitie van BIM als volgt beschreven;
tussen alle partners in de keten.’
“De eenduidige verzameling van gebouwgebonden informatie, gegenereerd
‘Verschillende partners en disciplines
door een veelheid aan partijen, gedurende
zijn betrokken bij het ontwerp en de
de gehele levenscyclus van een gebouw,
realisatie van een gebouw. Van aannemer
waar de bouwkundige, constructieve én
tot installateur, van CAD-engineer
installatietechnische onderdelen onder
tot architect. Elke partij heeft eigen
vallen.” Het model is dus van het eerste
ICT-systemen, tekeningen, calculaties
ontwerp tot en met het beheer en de
en planningen, waardoor onderlinge
‘Het is eigenlijk duurzaam gebruik van informatie.’
53 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
P&O
2012
‘Een succesvol BIM-proces valt of staat met een goede samenwerking.’
2013
3,6%
4,0%
Ziekteverzuim 2012
2013
afstemming soms knap lastig kan zijn. Met
Wij hebben de ambitie om in de BIM-
BIM wisselen alle partners hun gegevens
ontwikkeling tot de koplopers in de
Verloop:
uit binnen hetzelfde informatiemodel.
markt te behoren. De ingrediënten om
Personeelsverloop
Dit zorgt ervoor dat wij transparant
succesvol te BIM’en zijn er. Ik vind het
Opbouw:
met onze partners en opdrachtgevers
jammer dat BIM momenteel nog te
kunnen samenwerken. Via de BIM-expert
veel wordt gezien als 3D-engineering.
groep maken we een standaard voor de
Het is meer dan dat. Als je het proces
gezamenlijke bibliotheek. Een prachtig
slim inricht, kun je bijvoorbeeld al in de
project. Je zou kunnen zeggen dat dit de
ontwerpfase de energieprestaties van
bouwstenen voor BIM zijn. Nu is het aan de
een gebouw analyseren en beïnvloeden.
fabrikanten om hun producten eenduidig
Door verschillende opties door te rekenen,
te definiëren volgens deze standaard.
kun je de juiste keuzes maken of dit de
Het wordt een grote verzameling met
gebruiker voorleggen en hen de keuze
Aantal medewerkers in dienst
duizenden onderdelen die in gebouwen
laten maken. Informatie die je verzamelt
Opbouw:
toegepast kunnen worden. Zo bouwen we
gedurende de levensduur van een
voort op wat er al is. Ook leveranciers en
gebouw, gebruik je later in het meerjaren
groothandels zijn er enthousiast over. En
onderhoudsplan (MJOP). Dit zorgt voor
als we straks over compleet betrouwbare,
aansluiting op de werkelijke behoefte.
gedetailleerde informatie beschikken,
Het is eigenlijk duurzaam gebruik van
dan gaan we bijvoorbeeld warmte- en
informatie. Twee jaar geleden besloten de
koudeopslaginstallaties grotendeels
Rijksgebouwendienst en Rijkswaterstaat
prefabriceren.’
BIM verplicht te stellen bij DBM en DBFMO
In dienst Uit dienst
2012 154 129
Verloop:
Totaal:
Man Vrouw Binnendienst Buitendienst Voltijd Deeltijd
met BIM is daarmee groeiende.’
2013
1523
2012 1.376 147 744 779 1.309 214
Totaal:
2013 1.272 135 675 732 1.213 194
2012
2013
42,0 jaar
42,8 jaar
Gemiddelde leeftijd
meerwaarde is glashelder: een soepel
Opbouw:
proces met minder faalkosten, hogere kwaliteit en kortere doorlooptijden. Klik hier voor het online filmpje: BIM (Building Information Model)
<20 jr 20-29 jr 30-39 jr 40-49 jr 50-59 jr 60-64 jr 65 jr >
-116
2013 117 233
2012
aanbestedingen. Onze praktijkervaring ‘BAM Techniek is klaar voor BIM. De
+25
2012 4 235 390 454 363 72 5
2013 0 203 353 407 375 64 5
1407
54 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
Innovatieprijs 2013 In 2013 vond de 10e editie van de BAM Innovatieprijs plaats. Deze werd dit jaar voor het eerst voor alle Nederlandse werkmaatschappijen georganiseerd. De BAM Innovatieprijs 2013 is een mooie weerspiegeling van de innovatiekracht van BAM. Dit jaar werd een recordaantal van 158 innovaties ingezonden. De inzendingen waren onderverdeeld in de volgende categorieën: 1. Bouwplaats innovaties 2. Samenwerking (intern en extern) 3. Duurzaamheid 4. Business Case Dit jaar is extra aandacht besteed aan het innovatieve karakter, de toepasbaarheid in de praktijk en de klantgerichtheid van de innovaties. Het aansluiten bij de klantbehoefte en het creëren van een klantvraag zijn belangrijke ingrediënten voor een succesvol innovatieproces. Om dit te benadrukken, hebben externe stakeholders deelgenomen aan de jurering van de BAM Innovatieprijs 2013.
2012
Totaal:
2013
86
Totaal:
Jubilea Opbouw: 12,5 jaar 25 jaar 40 jaar
2012 58 17 11
2013 54 22 14
90
56 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
Generatie Y
Gerard Bouwheer (23 jaar) is drie jaar in dienst als engineer bij BAM Techniek – Regio Midden. Naast zijn werk studeert hij één dag in de week Hogere installatietechniek voor elektrotechnische installaties (HIT-E). ‘Mijn naaste collega is specialist engineer Jan van Tussenbroek. Hij is een echte “vakidioot” uit de elektrotechniek en werkt al 45 jaar bij BAM Techniek. Het afgelopen half jaar zat ik naast Jan. In zo’n korte tijd kun je natuurlijk al zijn kennis niet overnemen. Ik zal nooit zo goed worden als Jan, want hij heeft al veertig jaar de tijd gehad om zich te verbeteren en ik pas drie jaar. Jan heeft naast veel kennis ook veel contacten en hij is iemand die zijn vak uit kan leggen vanuit de natuurkunde. Vanuit het oogpunt van kennisborging hadden ze al eerder iemand naast hem moeten plaatsen. Straks is hij met pensioen! Een interne opleiding van Jan voor bijvoorbeeld een groep engineers kan een oplossing zijn.’ ‘In de beleving van de “oudere” generatie is elektrotechniek en werktuigbouwkunde nog steeds water en vuur. Ik heb deels werktuigbouwkunde gevolgd op school, omdat ik mijn vak graag breder wil trekken. Waar ik ook erg blij mee ben is dat als je binnen BAM Techniek zelf aangeeft wat je graag wilt bereiken, daar een luisterend oor voor is en mogelijkheden worden geboden.’
‘In de beleving van de “oudere” generatie is elektrotechniek en werktuigbouwkunde nog steeds water en vuur.’
57 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
Generatie babyboom
Johan Lalieu (57 jaar) is 35 jaar in dienst bij BAM Techniek – Regio Zuidoost. Hij is senior service engineer. ‘Jammer genoeg gaan weinig mensen de techniek in. Hierdoor is het lastig om kennis te borgen. Ik ben bijvoorbeeld één van de laatste die met olieketels werkt. Hier krijg je geen les meer in. Ik begeleid zelf leerlingen, maar als ze niet willen, neem ik ze liever niet mee. Je ziet snel of iemand geschikt is.’ Zelf heeft Johan LTS gedaan. ‘Het stomste ooit is dat ze de LTS en MTS opleiding opgedoekt hebben. Nu is er geen geschikte technische opleiding meer. Jongeren kennen de soorten gereedschappen niet meer. Leertrajecten zijn nu moeilijker, want er zijn meer ontwikkelingen en de installaties zijn ingewikkelder.’ ‘Jongeren kunnen van ons ouderen leren om rustig te blijven en niet zomaar iets te doen. Als je het niet weet, stel je vragen.
‘Als je het niet weet, stel je vragen.’
Ik blijf altijd rustig, ook bij klachten. Onze klanten waarderen eerlijkheid en directheid. Door altijd eerlijk te zijn, bouw je wederzijds vertrouwen op. Er wordt ook expliciet naar mij gevraagd. Dit geeft bevestiging dat je goed bezig bent. Ik voel een betrokkenheid bij mijn werk. Af en toe eigenwijs zijn, is de kracht om een langdurige relatie op te bouwen.’
58 BAM TECHNIEK MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG 2013
MVO doelstellingen 2014 BAM Techniek wil op verantwoorde wijze ondernemen en een bijdrage leveren aan een duurzame maatschappij. Dit doen wij onder meer door veiligheid op de bouwplaats topprioriteit te geven, door aandacht voor de ontwikkeling en motivatie van onze mensen, door terugdringen van CO2 - uitstoot en door onze technische en innovatieve oplossingen voor duurzame installaties. Het jaar 2013 stond voor MVO in het teken van certificering voor OSHSAS 18001 -de relatief nieuwe Europese standaard op het gebied van veiligheid-, het landelijk certificaat voor het milieuzorgsysteem ISO 14001 en de CO2 - prestatieladder. Het behalen van deze certificaten maakt dat wij onze prestaties op het gebied van veiligheid, gezondheid, milieu en CO2 - uitstoot scherp hebben. De ambitie om te blijven verbeteren past in het verlengde hiervan. Op landelijk niveau heeft BAM Techniek de volgende MVO-doelstellingen vastgesteld: OHSAS 18001 doelstellingen
VEILIGHEID Naast een BAM Injury Frequency score <5 willen wij het aantal
De volgende initiatieven uit de regio’s worden door BAM Techniek
meldingen van bijna ongevallen en onveilige situaties verhogen tot minimaal
breed omarmd:
1.500. Dit is gelijk aan het aantal medewerkers van BAM Techniek.
- Het verhogen van het aantal energiebesparingsadviezen bij (vaste) klanten -
Het vergroten van de omzet in ESCo’s
GEZONDHEID Een betere fitheid creëren op de middellange termijn. Deze
-
Continuering veiligheidsoffensief
doelstelling kan nog niet kwantitatief worden geformuleerd. Daarom staat
-
Minder bedrijfsauto’s
2014 in het teken van meer inzicht, waarna acties en mogelijke kwantitatieve
-
Stimulering gebruik telepresencesystemen
doelstellingen kunnen worden geformuleerd.
-
Inzet social return
-
Energiezuinige oplossingen aanbieden
ISO 14001 DOELSTELLINGEN Het in kaart brengen van de CO2 - footprint
- Afvalstromen beperken en beheersen vanaf inkoopstadium
van onze belangrijkste leveranciers en voorkeurleveranciers in 2014.
-
CO2 -PRESTATIELADDER DOELSTELLING Het verlagen van de
Hiernaast zijn regionale initiatieven op het gebied van lokale betrokkenheid en het
CO2 - uitstoot in 2014 met 200 ton.
stimuleren van flexwerken als kwalitatieve doelstellingen te benoemen. Met lokale
BREEAM certificering projecten
betrokkenheid bedoelen wij bijvoorbeeld kleine sponsorbedragen voor lokale verenigingen
SOCIALE BETROKKENHEID Sponsoring VUmc CCA wordt conform
en goede doelen, maar ook de betrokkenheid van individuele werknemers bij regionale
afspraak gecontinueerd.
instellingen en organisaties.
Colofon BAM Techniek – Marketing & Communicatie
Redactie: Tekstuele bijdrage: Fotografie:
Marjolijn van Someren, MerkWaardig; BAM Techniek e.a. Rob Melchior Fotograaf; Studio Csany e.a.
Concept & vormgeving: Pan – Strategic Branding Drukwerk:
Drukkerij Elkaland
Het is niet toegestaan om zonder voorafgaande toestemming van BAM Techniek – Marketing & Communicatie gepubliceerde artikelen over te nemen, te publiceren of anderszins openbaar te maken. Neem voor meer informatie contact op met
[email protected].
BAM Techniek bv Runnenburg 13 3981 AZ Bunnik Postbus 109 3980 CC Bunnik Tel. (030) 659 89 66
[email protected]
www.bamtechniek.nl