Aan de slag met duurzaamheid!
Verspil geen water
Ik heet __________________________________ Ik ben _______ jaar oud In Nederland gebruikt één kind 103 liter water per dag. Dat zijn 10 volle emmers met water. Dat is best veel! Dat water gebruik je om te drinken, maar ook om te douchen of de wc door te spoelen. Er zijn allerlei manieren om water te besparen. Weet jij wat jij kunt doen?
Alles over water en waterbesparing In Nederland gebruikt één kind 103 liter water per dag. Dat zijn 10 volle emmers met water. Dat water gebruik je om te drinken, maar ook om te douchen of de wc door te spoelen. Er zijn allerlei manieren om water te besparen. Je zou bijvoorbeeld de wc niet meer door kunnen spoelen, maar misschien is dat niet zo’n goed idee. Hieronder zijn vijf vragen te vinden over water(gebruik). Vraag 1
Op de kinderboerderij Bij jou thuis
Is er op de WC een knop voor alleen maar het
Ja/nee
Ja/nee
doortrekken van een plas (spaarknop)? 2a Zijn er automatische drinkbakken voor de dieren?
Ja/nee
2b Doe jij de kraan uit tijdens het poetsen van je tanden? 3
Komt het regenwater in een regenton, vijver of sloot
Ja/nee Ja/nee
Ja/nee
Ja/nee
Ja/nee
Ja/nee
Ja/nee
terecht? 4
Wordt er iets met het regenwater gedaan, bijvoorbeeld de stal of de auto schoongemaakt?
5
Zijn de schoonmaakmiddelen op de kinderboerderij / bij jou thuis zoveel mogelijk milieuvriendelijk? Aantal keer JA
Uit deze vragenlijst krijg je twee scores: één voor jou en één voor de kinderboerderij. Laat de medewerkers van de kinderboerderij weten hoe ze gescoord hebben. En heb je nog een tip voor ze? Vul die dan in het vak hieronder in: Mijn tip om zuinig om te gaan met water op de kinderboerderij:
En hoe is de score? Hoe vaak heb jij ‘ja’ geantwoord? 0 -1 keer Oei oei, er is nog veel te verbeteren! Bekijk de tips wat je kan doen. 2 - 3 keer Je bent al erg zuinig, maar het kan nog beter! Bekijk de tips hiernaast. 4 -5 keer Gefeliciteerd! Jij bent echt superzuinig met water!
Vragen en antwoorden over waterbesparing Hieronder vind je vragen én antwoorden over water en waterbesparing. Vraag
Antwoord
Wat is een spaarknop voor de wc?
Zo’n spaarknop is heel handig. Normaal spoel je zo 8 liter water door de WC weg per keer. Dat is drinkwater dat zomaar het riool ingaat. Met een spaarknop kan je met 2 liter een plas wegspoelen.
Wat zijn automatische Dit zijn waterbakken van dieren waar alleen water drinkbakken voor dieren? uitkomt als ze drinken. Dan duwen ze met hun neus tegen ‘de kraan’. Eigenlijk hetzelfde als wanneer jij de kraan opendraait. Er komt niet de hele tijd water uit. Je gebruikt zo alleen water dat je het nodig hebt. Waarom zou ik water opvangen in een regenton of vijver?
Als je water opvangt in een regenton of vijver, dan komt al dat water niet in de riolering terecht. Dan hoeft er minder water schoongemaakt te worden.
Wat kan ik doen met regenwater?
Voor sommige dingen wordt drinkwater gebruikt, terwijl je ook regenwater kunt gebruiken. Zoals het schoonmaken van de stal, het besproeien van de tuin of het afspoelen van de auto.
Waarom kun je beter milieuvriendelijke schoonmaakspullen gebruiken?
We maken alles schoon. De WC, kopjes, de vloer, stallen, tafels en stoelen. Vaak willen we het heel schoon laten ruiken. Dan gebruiken we ‘bleek’ of ‘chloor’. Dat doodt de bacteriën. Maar lang helpt het niet, na een uurtje zijn die bacteriën weer terug. Die stoffen vervuilen het water. Daarom kan je ze beter niet gebruiken. Er zijn milieuvriendelijke middelen te koop.
Wil je meer weten over water? Kijk dan eens op deze websites: www.duikinbrabantwater.nl www.kraanwater.nu
Over duurzaamheid Duurzaam betekent letterlijk dat iets lang kan blijven bestaan. Tegenwoordig wordt er vooral mee bedoeld dat de aarde lang kan blijven bestaan. En daar kun jij ook aan meedoen. Bijvoorbeeld door minder afval te maken of zuinig te zijn met energie. Alle kleine beetjes helpen echt! Duurzame dieren Er zijn dierenrassen die gezonder zijn en langer leven dan andere rassen. Dit zijn vaak Oudhollandse rassen. Die rassen werden vroeger gehouden voor bijvoorbeeld de melk, het vlees en de wol. Meer groen Door zelf groente te verbouwen, bespaar je energie. Want de groente hoeft niet meer naar de supermarkt gebracht te worden. En zelf kweken is nog eens hartstikke leuk om te doen! Verspil geen water Je kunt op veel manieren zuinig zijn met water. Bijvoorbeeld door korter te douchen of door water nog eens te gebruiken. Niet om te douchen natuurlijk, maar om de plantjes water te geven! Duurzaam bouwen Bij duurzaam bouwen maak je bijvoorbeeld gebruik van materialen die milieuvriendelijk zijn. Zoals hout dat lang meegaat en niet uit het regenwoud komt. En wat dacht je van een groen dak? Zuinig met energie Je kunt zelf energie besparen door het licht achter je uit te doen of door spaarlampen te kopen. Maar we kunnen ook heel goed op een andere manier energie op wekken, bijvoorbeeld met de zon of wind. Minder afval Hoe minder afval, hoe beter! Maar het is ook belangrijk om je afval te scheiden. Dan kan het vaak opnieuw gebruikt worden. Wist je dat ze van ingezamelde petflessen fleece-truien maken?
Een uitgave van Stichting KinderBoerderijen Nederland - www.kinderboerderijen.nl
Aan de slag met duurzaamheid!
Zuinig met energie
Ik heet __________________________________ Ik ben _______ jaar oud Energie heb je nodig om te bewegen. Maar een lamp heeft ook energie nodig om te branden en de verwarming om te verwarmen. Wij halen onze energie uit eten, maar lampen kunnen dat natuurlijk niet. Zij krijgen energie via stroom. Soms wordt de energie opgewekt door zonne- of windenergie.
Alles over energie Energie heb je nodig om te bewegen. Maar een lamp heeft ook energie nodig om te branden en de verwarming om te verwarmen. Wij halen onze energie uit eten, maar lampen kunnen dat natuurlijk niet. Zij krijgen energie via stroom. Soms wordt de energie opgewekt door zonne- of windenergie. Dat is beter voor het milieu. Hieronder zijn vijf vragen te vinden over energie(besparing). Vraag
Op de kinderboerderij Bij jou thuis
1
Is er ‘groene stroom’ of ‘ecostroom’?
Ja/nee
Ja/nee
2
Zijn de lampen energiezuinig, bijv. spaarlampen?
Ja/nee
Ja/nee
3
Sluiten de ramen en deuren van verwarmde ruimtes
Ja/nee
Ja/nee
goed? (voel of er tocht is) 4
Zijn er zonnepanelen of een windmolen(tje)?
Ja/nee
Ja/nee
5
Is de verwarming en zijn de buizen geïsoleerd? (kijk of
Ja/nee
Ja/nee
er achter de verwarming of om de verwarmingsbuizen isolatie is) Aantal keer JA
Uit deze vragenlijst krijg je twee scores: één voor jou en één voor de kinderboerderij. Laat de medewerkers van de kinderboerderij weten hoe ze gescoord hebben. En heb je nog een tip voor ze? Vul die dan in het vak hieronder in: Mijn tip om zuinig om te gaan met energie op de kinderboerderij:
En hoe is de score? Hoe vaak heb jij ‘ja’ geantwoord? 0 -1 keer Oei oei, er is nog veel te verbeteren! Bekijk de tips wat je kan doen. 2 - 3 keer Je bent al erg zuinig, maar het kan nog beter! Bekijk de tips hiernaast. 4 -5 keer Gefeliciteerd! Jij bent echt superzuinig met energie!
Vragen en antwoorden over energiebesparing Hieronder vind je vragen én antwoorden over energiebesparing. Vraag
Antwoord
Wat is groene stroom?
Groene stroom of ecostroom is elektriciteit die afkomstig is van windmolens, zonne-energie, waterkracht of andere schone energiebronnen.
Hoe zuinig zijn spaarlampen?
Spaarlampen kunnen 8.000 tot soms wel 15.000 uur licht geven. Gloeilampen geven ‘maar’ 1.000 uur licht. Ook geven gloeilampen veel warmte af, daardoor zijn ze minder zuinig.
Waarom mag het niet tochten?
Als het tocht in huis of in de stal, dan verlies je warmte. Ook is het slecht voor je gezondheid en die van de dieren.
Zijn zonnepanelen en windmolens beter voor het milieu?
Zonnepanelen en windmolens leveren elektriciteit. Deze energie is schone energie. De zon, water en wind raken nooit op. Daarom is het beter voor het milieu om die energie te gebruiken.
Waarom is het goed om de verwarming te isoleren?
Als je je verwarming(sbuizen) isoleert, verlies je minder warmte. Het wordt dan alleen warm op de plekken waar het warm moet zijn.
Wil je meer weten over energie? Kijk dan eens op deze websites: www.energiekescholen.nl www.zuinig-met-energie.nl www.zuinig.info
Over duurzaamheid Duurzaam betekent letterlijk dat iets lang kan blijven bestaan. Tegenwoordig wordt er vooral mee bedoeld dat de aarde lang kan blijven bestaan. En daar kun jij ook aan meedoen. Bijvoorbeeld door minder afval te maken of zuinig te zijn met energie. Alle kleine beetjes helpen echt! Duurzame dieren Er zijn dierenrassen die gezonder zijn en langer leven dan andere rassen. Dit zijn vaak Oudhollandse rassen. Die rassen werden vroeger gehouden voor bijvoorbeeld de melk, het vlees en de wol. Meer groen Door zelf groente te verbouwen, bespaar je energie. Want de groente hoeft niet meer naar de supermarkt gebracht te worden. En zelf kweken is nog eens hartstikke leuk om te doen! Verspil geen water Je kunt op veel manieren zuinig zijn met water. Bijvoorbeeld door korter te douchen of door water nog eens te gebruiken. Niet om te douchen natuurlijk, maar om de plantjes water te geven! Duurzaam bouwen Bij duurzaam bouwen maak je bijvoorbeeld gebruik van materialen die milieuvriendelijk zijn. Zoals hout dat lang meegaat en niet uit het regenwoud komt. En wat dacht je van een groen dak? Zuinig met energie Je kunt zelf energie besparen door het licht achter je uit te doen of door spaarlampen te kopen. Maar we kunnen ook heel goed op een andere manier energie op wekken, bijvoorbeeld met de zon of wind. Minder afval Hoe minder afval, hoe beter! Maar het is ook belangrijk om je afval te scheiden. Dan kan het vaak opnieuw gebruikt worden. Wist je dat ze van ingezamelde petflessen fleece-truien maken?
Een uitgave van Stichting KinderBoerderijen Nederland - www.kinderboerderijen.nl
Aan de slag met duurzaamheid!
Minder afval
Ik heet __________________________________ Ik ben _______ jaar oud Wist je dat een gemiddeld gezin ongeveer 500 kilo afval per jaar heeft? Dat is een behoorlijke berg! Gelukkig kan er veel dan dat afval opnieuw gebruikt worden, zo’n 80%! En met de verbranding van afval kun je ook nog eens (groene) stroom opwekken!
Alles over afval Wist je dat een gemiddeld gezin ongeveer 500 kilo afval per jaar heeft? Dat is een behoorlijke berg! Gelukkig kan er veel dan dat afval opnieuw gebruikt worden, zo’n 80%! Hieronder zijn vijf vragen te vinden over afval. Vraag 1
Op de kinderboerderij Bij jou thuis
Wordt afval gescheiden ingezameld? (bijv. in groene
Ja/nee
Ja/nee
Ja/nee
Ja/nee
Ja/nee
Ja/nee
Ja/nee
Ja/nee
Ja/nee
Ja/nee
en grijze containers, papier etc.) 2
Wordt mest of tuinafval gecomposteerd (hergebruikt), bijvoorbeeld in de (moes)tuin?
3
Worden erop gelet dat er spullen gekocht waarbij er minder afval is, zoals kringlooppapier en onverpakte groenten?
4
Wordt chemisch en groot afval apart ingezameld en/ of is er de mogelijkheid om dat in te zamelen?
5
Worden producten opnieuw gebruikt? (bijv. oude kranten in de kattenbak of een oude stoel weggeven aan iemand anders) Aantal keer JA
Uit deze vragenlijst krijg je twee scores: één voor jou en één voor de kinderboerderij. Laat de medewerkers van de kinderboerderij weten hoe ze gescoord hebben. En heb je nog een tip voor ze? Vul die dan in het vak hieronder in: Mijn tip om zuinig om te gaan met afval op de kinderboerderij:
En hoe is jouw score? Hoe vaak heb jij ‘ja’ geantwoord? 0 -1 keer Oei oei, er is nog veel te verbeteren! Bekijk de tips wat je kan doen. 2 - 3 keer Je bent al goed bezig, maar het kan nog beter! Bekijk de tips hiernaast. 4 -5 keer Gefeliciteerd! Jij bent echt supergoed bezig met je afval!
Vragen en antwoorden over afval Hieronder vind je vragen én antwoorden over afval. Vraag
Antwoord
Waarom zou ik mijn afval scheiden?
Veel van het afval is opnieuw te gebruiken. Zo kan er van oud papier nieuw papier gemaakt worden. En groen afval kan omgezet worden in compost. Als je afval gescheiden inzamelt, kun je dit makkelijk opnieuw gebruiken.
Wat is composteren?
Bij composteren maak je je eigen composthoop. Dat doe je door je tuinafval op een grote hoop te gooien. Allerlei kleine beestjes maken van dit afval nieuwe compost. En die compost kun je weer gebruiken in de tuin!
Hoe kan ik afval verminderen?
Je kan je afvalberg verkleinen, door afval opnieuw te gebruiken. Maar ook door bijvoorbeeld een ja/nee sticker op de deur, een boodschappentas mee te nemen en minder te kopen. Koop alleen wat je nodig hebt.
Chemisch afval, wat is dat Chemisch afval bevat schadelijke stoffen. Daarom moet eigenlijk? dit apart ingezameld worden. Dit afval is heel divers, van schoonmaakmiddelen tot batterijen en verf. Wat is het verschil tussen hergebruik en recycling?
Bij hergebruik wordt een voorwerp ergens anders voor gebruikt. Dat kan door dit voorwerp een nieuw leven te geven (weggeven) of voor een ander doel (zoals de kranten in de kattenbak). Bij recycling worden afvalstoffen omgezet in een nieuw product. Zoals het maken van fleecetruien van petflessen.
Wil je meer weten over afval? Kijk dan eens op deze websites: www.milieucentraal.nl www.wecycle.nl
Over duurzaamheid Duurzaam betekent letterlijk dat iets lang kan blijven bestaan. Tegenwoordig wordt er vooral mee bedoeld dat de aarde lang kan blijven bestaan. En daar kun jij ook aan meedoen. Bijvoorbeeld door minder afval te maken of zuinig te zijn met energie. Alle kleine beetjes helpen echt! Duurzame dieren Er zijn dierenrassen die gezonder zijn en langer leven dan andere rassen. Dit zijn vaak Oudhollandse rassen. Die rassen werden vroeger gehouden voor bijvoorbeeld de melk, het vlees en de wol. Meer groen Door zelf groente te verbouwen, bespaar je energie. Want de groente hoeft niet meer naar de supermarkt gebracht te worden. En zelf kweken is nog eens hartstikke leuk om te doen! Verspil geen water Je kunt op veel manieren zuinig zijn met water. Bijvoorbeeld door korter te douchen of door water nog eens te gebruiken. Niet om te douchen natuurlijk, maar om de plantjes water te geven! Duurzaam bouwen Bij duurzaam bouwen maak je bijvoorbeeld gebruik van materialen die milieuvriendelijk zijn. Zoals hout dat lang meegaat en niet uit het regenwoud komt. En wat dacht je van een groen dak? Zuinig met energie Je kunt zelf energie besparen door het licht achter je uit te doen of door spaarlampen te kopen. Maar we kunnen ook heel goed op een andere manier energie op wekken, bijvoorbeeld met de zon of wind. Minder afval Hoe minder afval, hoe beter! Maar het is ook belangrijk om je afval te scheiden. Dan kan het vaak opnieuw gebruikt worden. Wist je dat ze van ingezamelde petflessen fleece-truien maken?
Een uitgave van Stichting KinderBoerderijen Nederland - www.kinderboerderijen.nl
Aan de slag met duurzaamheid!
Meer groen
Ik heet __________________________________ Ik ben _______ jaar oud Op de kinderboerderij, maar ook in het bos en misschien wel bij jou in de tuin, kun je je dagelijkse portie ‘Vitamine Groen’ halen. Wist je dat het heel gezond is om veel groen om je heen te hebben? En wist je dat er in het grond ook duizenden kriebelbeestjes leven die héél nuttig zijn?
Alles over groen Op de kinderboerderij, maar ook in het bos en misschien wel bij jou in de tuin, kun je je dagelijkse portie ‘Vitamine Groen’ halen. Wist je dat het heel gezond is om veel groen om je heen te hebben? En wist je dat er in het grond ook duizenden kriebelbeestjes leven die héél nuttig zijn? Hieronder vind je meer vragen over groen. Vraag 1
Op de kinderboerderij Bij jou thuis
Wordt er Fairtrade of biologische producten gegeten
Ja/nee
Ja/nee
en/of verkocht? 2
Is de tuin biologisch aangelegd?
Ja/nee
Ja/nee
3
Is er veel groen aanwezig, zoals bomen en planten?
Ja/nee
Ja/nee
4
Zijn er speciale plekken ingericht voor insecten?
Ja/nee
Ja/nee
5
Zijn er nestkastjes voor vogels?
Ja/nee
Ja/nee
Aantal keer JA
Uit deze vragenlijst krijg je twee scores: één voor jou en één voor de kinderboerderij. Laat de medewerkers van de kinderboerderij weten hoe ze gescoord hebben. En heb je nog een tip voor ze? Vul die dan in het vak hieronder in: Mijn tip om de kinderboerderij nog groener te maken:
En hoe is de score? Hoe vaak heb jij ‘ja’ geantwoord? 0 -1 keer Oei oei, er is nog veel te verbeteren! Bekijk de tips wat je kan doen. 2 - 3 keer Je bent al erg groen, maar het kan nog beter! Bekijk de tips hiernaast. 4 -5 keer Gefeliciteerd! Jij bent echt supergroen!
Vragen en antwoorden over groen Hieronder vind je vragen én antwoorden over groen. Vraag
Antwoord
Wat is Fairtraide?
Fairtrade thee en koffie betekent dat de mensen die thee produceren (bijvoorbeeld in India en Afrika) redelijk betaald krijgen voor hun product. Dat is eerlijk, want ze werken er hard voor. ‘Fair Trade’ is Engels voor ‘Eerlijke Handel’.
Waarom een biologische tuin aanleggen?
Bij een biologische tuin worden geen chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt. Ook worden er planten in gezet die goed bij elkaar passen.
Is groen gezond?
Ja!
Bah, insecten. Waarom zou ik daar een speciale plek voor inrichten?
Omdat insecten heel erg nuttig zijn in een tuin. Ze zorgen ervoor dat het afval opgeruimd wordt, maar ook dat de grond luchtig blijft en planten goed kunnen groeien. Het zijn hele kleine, nuttige vuilnismannetjes!
Waarom hebben vogels een nestkastje nodig? Ze kunnen toch ook in een boom broeden?
Om de omgeving aantrekkelijk te maken voor vogels is het van belang om voldoende nestplaatsen/kasten te creëren/ op te hangen. Voedsel is er vaak genoeg voor de vogels, maar te weinig plek om te nestelen.
Wil je meer weten over groen en biologisch? Kijk dan eens op deze websites: www.fairtrade.nl www.bionext.nl www.kleinekanjers.nl
Over duurzaamheid Duurzaam betekent letterlijk dat iets lang kan blijven bestaan. Tegenwoordig wordt er vooral mee bedoeld dat de aarde lang kan blijven bestaan. En daar kun jij ook aan meedoen. Bijvoorbeeld door minder afval te maken of zuinig te zijn met energie. Alle kleine beetjes helpen echt! Duurzame dieren Er zijn dierenrassen die gezonder zijn en langer leven dan andere rassen. Dit zijn vaak Oudhollandse rassen. Die rassen werden vroeger gehouden voor bijvoorbeeld de melk, het vlees en de wol. Meer groen Door zelf groente te verbouwen, bespaar je energie. Want de groente hoeft niet meer naar de supermarkt gebracht te worden. En zelf kweken is nog eens hartstikke leuk om te doen! Verspil geen water Je kunt op veel manieren zuinig zijn met water. Bijvoorbeeld door korter te douchen of door water nog eens te gebruiken. Niet om te douchen natuurlijk, maar om de plantjes water te geven! Duurzaam bouwen Bij duurzaam bouwen maak je bijvoorbeeld gebruik van materialen die milieuvriendelijk zijn. Zoals hout dat lang meegaat en niet uit het regenwoud komt. En wat dacht je van een groen dak? Zuinig met energie Je kunt zelf energie besparen door het licht achter je uit te doen of door spaarlampen te kopen. Maar we kunnen ook heel goed op een andere manier energie op wekken, bijvoorbeeld met de zon of wind. Minder afval Hoe minder afval, hoe beter! Maar het is ook belangrijk om je afval te scheiden. Dan kan het vaak opnieuw gebruikt worden. Wist je dat ze van ingezamelde petflessen fleece-truien maken?
Een uitgave van Stichting KinderBoerderijen Nederland - www.kinderboerderijen.nl
Aan de slag met duurzaamheid!
Duurzaam bouwen en wonen
Ik heet __________________________________ Ik ben _______ jaar oud Wist je dat je ook duurzaam kunt bouwen en wonen? Dan kan bijvoorbeeld door zonnepanelen op het dak van het huis te leggen, of een groen dak! Maar ook door dubbelglas in de ramen. Allemaal manieren om energie te besparen.
Alles over bouwen en wonen Wist je dat je ook duurzaam kunt bouwen en wonen? Dan kan bijvoorbeeld door zonnepanelen op het dak van het huis te leggen, of een groen dak! Maar ook door dubbelglas in de ramen. Allemaal manieren om energie te besparen. Hieronder vind je vijf vragen over bouwen en wonen. Vraag 1
Op de kinderboerderij Bij jou thuis
Hebben de dieren in de stal ‘s winters genoeg
Ja/nee
Ja/nee
Ja/nee
Ja/nee
daglicht? Let op het aantal en grootte van de ramen. En hoe zit het bij jou thuis, is er genoeg licht? 2
Is er bij de bouw gebruik gemaakt van materialen met milieukeur, zoals FSC-hout?
3
Is er in verwarmde ruimtes dubbel glas?
Ja/nee
Ja/nee
4
Is het gebouw (goed) geïsoleerd?
Ja/nee
Ja/nee
5
Kan je je fiets goed kwijt bij de kinderboerderij? En ga
Ja/nee
Ja/nee
jij vaak op de fiets of lopend ergens naartoe? Aantal keer JA
Uit deze vragenlijst krijg je twee scores: één voor jou en één voor de kinderboerderij. Laat de medewerkers van de kinderboerderij weten hoe ze gescoord hebben. En heb je nog een tip voor ze? Vul die dan in het vak hieronder in: Mijn tip voor het bouwen en leven op de kinderboerderij:
En hoe is de score? Hoe vaak heb jij ‘ja’ geantwoord? 0 -1 keer Oei oei, er is nog veel te verbeteren! Bekijk de tips wat je kan doen. 2 - 3 keer Je bent al erg goed bezig, maar het kan nog beter! Bekijk de tips. 4 -5 keer Gefeliciteerd! Jij bent echt supergoed bezig!
Vragen en antwoorden over bouwen Hieronder vind je vragen én antwoorden over bouwen. Vraag
Antwoord
Waarom is het belangrijk dat er genoeg licht is?
Bij voldoende daglicht hoef je minder vaak het licht aan te doen. Ook is het belangrijk voor je gezondheid.
Wat is milieukeur?
Sommige bouwmaterialen hebben een milieukeur. Dat betekent dat ze minder milieubelasting veroorzaken dan een gemiddeld ander vergelijkbaar product.
Wat is het voordeel van dubbel glas?
Als je dubbel glas hebt, zorg je ervoor dat de warmte niet via de ramen verloren gaat. Je hoeft dus minder te stoken. En dat is beter voor het milieu!
Waarom is het verstandig een gebouw te isoleren?
Door isolatie blijft er meer warmte in het gebouw. Je hoeft daardoor minder te stoken.
Waarom fietsen of lopen?
De fiets biedt vele voordelen: hij is milieuvriendelijk en in de stad ook nog eens handig. Als er op de kinderboerderij een fietsenrek is, dan zullen meer mensen met de fiets naar de kinderboerderij komen.
Wil je meer weten over bouwen? Kijk dan eens op deze websites: www.duurzameburen.nl www.milieucentraal.nl www.milieukeur.nl
Over duurzaamheid Duurzaam betekent letterlijk dat iets lang kan blijven bestaan. Tegenwoordig wordt er vooral mee bedoeld dat de aarde lang kan blijven bestaan. En daar kun jij ook aan meedoen. Bijvoorbeeld door minder afval te maken of zuinig te zijn met energie. Alle kleine beetjes helpen echt! Duurzame dieren Er zijn dierenrassen die gezonder zijn en langer leven dan andere rassen. Dit zijn vaak Oudhollandse rassen. Die rassen werden vroeger gehouden voor bijvoorbeeld de melk, het vlees en de wol. Meer groen Door zelf groente te verbouwen, bespaar je energie. Want de groente hoeft niet meer naar de supermarkt gebracht te worden. En zelf kweken is nog eens hartstikke leuk om te doen! Verspil geen water Je kunt op veel manieren zuinig zijn met water. Bijvoorbeeld door korter te douchen of door water nog eens te gebruiken. Niet om te douchen natuurlijk, maar om de plantjes water te geven! Duurzaam bouwen Bij duurzaam bouwen maak je bijvoorbeeld gebruik van materialen die milieuvriendelijk zijn. Zoals hout dat lang meegaat en niet uit het regenwoud komt. En wat dacht je van een groen dak? Zuinig met energie Je kunt zelf energie besparen door het licht achter je uit te doen of door spaarlampen te kopen. Maar we kunnen ook heel goed op een andere manier energie op wekken, bijvoorbeeld met de zon of wind. Minder afval Hoe minder afval, hoe beter! Maar het is ook belangrijk om je afval te scheiden. Dan kan het vaak opnieuw gebruikt worden. Wist je dat ze van ingezamelde petflessen fleece-truien maken?
Een uitgave van Stichting KinderBoerderijen Nederland - www.kinderboerderijen.nl
Aan de slag met duurzaamheid!
Duurzame dieren
Ik heet __________________________________ Ik ben _______ jaar oud Duurzame dieren? Wat zijn dat? Dat zijn rassen die gezonder zijn en langer leven dan hun soortgenoten. Zo heb je bijvoorbeeld koeienrassen die zoveel melk geven, dat ze sneller ziek worden en korter leven. Terwijl er ook koeienrassen zijn die minder melk geven, maar wel gezonder zijn.
Alles over dieren Wist je dat ook dieren en de verzorging van dieren op een duurzame manier kan? Zo kun je zelfs duurzame dieren houden! Omdat jij (waarschijnlijk) geen kinderboerderij thuis hebt, gaan deze vragen alleen over de kinderboerderij. Vraag 1
Op de kinderboerderij
Teelt de kinderboerderij zelf voer? Bijvoorbeeld mais of bieten? Of
Ja/nee
worden er andere producten gemaakt, zoals honing en eieren? 2
Is de mest die gebruikt wordt voor de weide biologisch of eigen
Ja/nee
mest van de dieren? 3
Komt het hooi en het stro uit de buurt (minder dan 20 kilometer)?
Ja/nee
4
Worden er natuurlijke bestrijdingsmiddelen gebruikt?
Ja/nee
5
Worden er dieren gehouden die tegen ons klimaat kunnen, dus geen
Ja/nee
verwarming (of verkoeling) nodig hebben? 6
Worden er streekproducten verkocht of wordt er reclame voor
Ja/nee
gemaakt? 7
Zijn er zeldzame landbouwhuisdieren op de kinderboerderij?
Ja/nee
Aantal keer JA
Uit deze vragenlijst krijg je de score voor de kinderboerderij. Laat de medewerkers van de kinderboerderij weten hoe ze gescoord hebben. En heb je nog een tip voor ze? Vul die dan in het vak hieronder in: Mijn tip om de dieren nog duurzamer te maken:
En hoe is de score? Hoe vaak heb je ‘ja’ geantwoord? 0 -1 keer Oei oei, er is nog veel te verbeteren! Bekijk de tips hiernaast 2 - 4 keer De kinderboerderij is al erg duurzaam, maar het kan nog beter! 5 -7 keer Gefeliciteerd! De kinderboerderij is echt heel goed bezig!
Vragen en antwoorden over duurzame dieren Hieronder vind je vragen én antwoorden over duurzame dieren. Vraag
Antwoord
Waarom is het goed als de kinderboerderij zelf producten maakt?
Voedsel komt van heel de wereld en heeft vaak vele kilometers afgelegd. Dit kost allemaal energie. Hoe dichterbij, hoe beter.
Wat is het voordeel van biologische of eigen mest?
Dit is beter voor het milieu. Met behulp van bodemdiertjes, zoals wormen, insecten, schimmels en bacteriën wordt de mest omgezet in de benodigde voedingsstoffen. Naast het omzetten van mest in voedingsstoffen woelen deze bodemdiertjes de grond los, waardoor het luchtiger wordt. Dit alles bevorderd de groei van gewassen. Een gezond bodemleven is van groot belang voor de boer.
Waarom is hooi/stro uit de omgeving beter?
Omdat er dan minder ver gereden hoeft te worden om het hooi of stro te bezorgen.
Wat zijn natuurlijke bestrijdingsmiddelen?
Bijvoorbeeld lieveheersbeestjes die bladluizen eten of andere (bodem)diertjes. Zie vraag 2.
Wat zijn dieren uit ons klimaat?
Dat zijn dieren die geen constante verwarming of juist verkoeling nodig hebben om hier te kunnen leven.
Wat zijn streekproducten? Dit zijn producten die in een bepaalde streekt gemaakt worden, zoals Limburgse vlaai, Deksels fruit of Westerswold roggebrood. Zijn zeldzame rassen echt Ja en nee. Rassen zijn wat anders dan soorten. Zo is de zeldzaam? geit niet zeldzaam in Nederland, maar de Landgeit is dat wel. Al zijn er wel ongeveer 2.500. Dat lijkt best veel, maar in totaal zijn er in Nederland zo’n 350.000 geiten. Wil je meer weten over duurzame dieren? Kijk dan eens op deze websites: www.szh.nl www.nederlandsestreekproducten.nl
Over duurzaamheid Duurzaam betekent letterlijk dat iets lang kan blijven bestaan. Tegenwoordig wordt er vooral mee bedoeld dat de aarde lang kan blijven bestaan. En daar kun jij ook aan meedoen. Bijvoorbeeld door minder afval te maken of zuinig te zijn met energie. Alle kleine beetjes helpen echt! Duurzame dieren Er zijn dierenrassen die gezonder zijn en langer leven dan andere rassen. Dit zijn vaak Oudhollandse rassen. Die rassen werden vroeger gehouden voor bijvoorbeeld de melk, het vlees en de wol. Meer groen Door zelf groente te verbouwen, bespaar je energie. Want de groente hoeft niet meer naar de supermarkt gebracht te worden. En zelf kweken is nog eens hartstikke leuk om te doen! Verspil geen water Je kunt op veel manieren zuinig zijn met water. Bijvoorbeeld door korter te douchen of door water nog eens te gebruiken. Niet om te douchen natuurlijk, maar om de plantjes water te geven! Duurzaam bouwen Bij duurzaam bouwen maak je bijvoorbeeld gebruik van materialen die milieuvriendelijk zijn. Zoals hout dat lang meegaat en niet uit het regenwoud komt. En wat dacht je van een groen dak? Zuinig met energie Je kunt zelf energie besparen door het licht achter je uit te doen of door spaarlampen te kopen. Maar we kunnen ook heel goed op een andere manier energie op wekken, bijvoorbeeld met de zon of wind. Minder afval Hoe minder afval, hoe beter! Maar het is ook belangrijk om je afval te scheiden. Dan kan het vaak opnieuw gebruikt worden. Wist je dat ze van ingezamelde petflessen fleece-truien maken?
Een uitgave van Stichting KinderBoerderijen Nederland - www.kinderboerderijen.nl
