Verslag Workshop ‘Wat zijn de criteria voor een goede volksgezondheidsrapportage (VGR) op regionaal en lokaal niveau?’ Nederlands Congres voor de Volksgezondheid, 8 april 2009 Bon-Martens, MJH van, GGD Hart voor Brabant/Tranzo, UvT, ’s-Hertogenbosch Brand, H , Department of International Health, Universiteit van Maastricht, Maastricht Achterberg, PW van, RIVM, Bilthoven Oers, JAM van, RIVM/Tranzo, UvT, Bilthoven Abstract Wettelijk dient lokaal gezondheidsbeleid gebaseerd te zijn op epidemiologisch inzicht in de gezondheidssituatie van de lokale bevolking. GGD’en geven hier invulling aan door epidemiologisch onderzoek en rapportages over de gezondheid van de regionale en/of lokale bevolking of subgroepen hieruit. In 2006 publiceerden de GGD Hart voor Brabant en West-Brabant de eerste regionale Volksgezondheid ToekomstVerkenningen (VTV’s).[1] Door het succes van deze regionale VTV’s en het belang dat landelijk aan deze regionale VTV’s wordt gehecht, ontstond discussie of deze regionale VTV’s nu wel zo veel verschillen van wat door andere GGD’en aan volksgezondheidsrapportages wordt uitgebracht. Veel karakteristieken van de regionale VTV’s zijn hierin immers ook terug te vinden. De vraag doet zich voor welke karakteristieken een volksgezondheidsrapportage op regionaal en lokaal niveau succesvol maakt. Met andere woorden: welke karakteristieken van een volksgezondheidsrapportage vergroten de impact op het lokale gezondheidsbeleid? Internationaal zijn voor nationale en regionale gezondheidsrapportages criteria voor effectiviteit geformuleerd in zeven verschillende domeinen, zoals samenhang, structuur en politieke oriëntatie. Helmut Brand zal deze criteria introduceren op basis van de Europese projecten EVA PHR (Evaluation of Public Health Reporting) en PIA PHR (Policy Impact Assesments of Public Health Reporting).[2,3] Peter Achterberg illustreert ze daarna aan de hand van de nationale VTV. Vervolgens gaan de deelnemers in subgroepen uiteen om de criteria verder uit werken in meetbare normen. Na een plenaire terugkoppeling wordt aan de hand van stellingen onder leiding van Hans van Oers, gediscussieerd over de toepassingsmogelijkheden van deze criteria. Presentaties 1. Introductie door Hans van Oers
M:\200904 NCVGZ\ Criteria VGR\20090408 Workshop Criteria 1_HvO.pps
2. Presentatie van het EVA-PHR project door Helmut Brand
M:\200904 NCVGZ\ Criteria VGR\20090408 Workshop Criteria 2_HB.pps
3. Presentatie van illustratie aan de hand van nationale VTV door Peter Achterberg
M:\200904 NCVGZ\ Criteria VGR\20090408 Workshop Criteria 3_PA.pps
4. Werken met de criteria door Marja van Bon-Martens
M:\200904 NCVGZ\ Criteria VGR\20090408 Workshop Criteria 4_MvB.pps
1
5. Afsluiting en discussie door Hans van Oers
M:\200904 NCVGZ\ Criteria VGR\20090408 Workshop Criteria 5_HvO.pps
Resultaten van de workshop Tijdens de workshop werd de deelnemers gevraagd in groepen van 2-3 personen de items van één domein te scoren op relevantie voor een goede regionale volksgezondheidrapportage. Gescoord werd op een vijfpunt Likertschaal, varierend van 1 (zeer relevant) tot 5 (helemaal niet relevant). Van ieder domein werden minimaal 3 en maximaal 7 ingevulde formulieren ontvangen. De aantallen zijn zo klein dat de resultaten wel met de nodige voorzichtigheid geïnterpreteerd dienen te worden. De gemiddelde itemscores en domeinscores worden in de bijlage gegeven. In de figuur worden voor de zeven domeinen de gemiddelde domeinscores grafisch gegeven. Het domein prospective approach wordt het meest belangrijk gevonden, het domein structure/form is volgens de deelnemers het minst belangrijk. Kanttekening hierbij is wel dat de domeinen door verschillende personen zijn ingevuld, die meer of minder de neiging kunnen hebben alles relevant te vinden (of juist niet). Rating criteria in the NCVGZ workshop Mean score Prospective approach
Data
Policy orientation
Domain
Conceptual approach
Comprehensiveness
Integrative approach
Structure/form
1,00
2,00
3,00
4,00
5,00
Mean score (1= very relevant, 5=not relevant at all)
In onderstaande tabel staat de top 15 van criteria gegeven met de gemiddelde itemscore. Criterium Data quality use of existing, valid and comparable data Discussion about prevention Executive summary Info about determinants Use of data found in community health data Discussion about health policy, health in other policies Use of conceptual elements Handle all data in a uniform manner for maximum comparability Comparisons between specific population groups Concept developed in collaboration with policy makers Info about health status/life expectancy Info about specific population groups
2
Mean 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,25 1,25 1,29 1,29 1,33 1,40 1,40
Layout clear structure Looking towards the future Clear audience / target group Demographic projections
1,40 1,40 1,40 1,40
Door de deelnemers zijn de volgende extra items benoemd: - samenhang/dwarsverbanden - options for change in budget - vergelijkbaarheid met anderen - beschikbaar stellen van bespreking, terugkoppeling - vergelijking tussen gemeenten binnen regio - vergelijking met de landelijke cijfers - kwaliteit van de gegevens - representativiteit voor de (regionale) populatie - definities standaardiseren (vb: definitie hypertensie, etc) - fysieke omgeving-gezondheid - OOV - Onderwijs - Economische indicatoren - Interculturele indicatoren - Vergelijking met landelijk gemiddelde: hoe steekt de regio af bij het land en waar zitten de verschillen en overeenkomsten - Trendwatching: misschien ontwikkelen ipv alleen cijfers - Scenario’s - Cure+care info plus aanbieders - Voldoende diepgang, detailniveau passend bij regionaal niveau - SES - Regionale instellingen Door de deelnemers zijn de volgende boodschappen voor plenaire terugkoppeling geformuleerd: - Hoe meet je dat het relevant is? - Check en overleg met gemeenten over opzet en inhoud: belangrijkste vergeten? - Als wijziging in budget gewenst effect is, dan is nodig: (1) overzicht huidige investering, (2) interv. patroon, (3) directe resultaten, en (4) investeringsopties - Beter minder diep en vergelijkbaar, dan uitgediept in detail en onvergelijkbaar - Niet alleen maken, ook bespreken. Voortdurende wisselwerking - Sluit in de structuur aan bij wat de gemeente nuttig vindt - Indeling is zo ruim, dat alle criteria relevant tot zeer relevant zijn, ook of juist met het oog op het beleid - Workshop minder snel afraffelen -> geen tijd voor opschrijven zeven criteria en lezen slides - Voordat je aan schrijven van gezondheidsrapport begint is er een heel proces nodig van analyseren van politieke agenda’s, eerder beleid en hoe het eerdere onderzoek gebruikt is in beleidsnota’s - Wat mist is de “trade-off” tussen de punten: het is niet moeilijk een ideaal wensenpakket te maken, maar je moet wel in de praktijk een compromis bereiken: waar doe je wel en niet concessies - Focus op kernboodschappen, niet vermoeien met details - Taakafbakening! - Integrale benadering is heel goed maar gaat heel diep, misschein te diep voor de hele volksgezondheidsrapportage. Misschien wel goed om de gezondheidsproblemen verder integraal met info uit te breiden - European Public Health informatie Nederland (Euphix) - Data vóór prospective approach - Onderzoeker is niet alleen agenda volgend, maar ook agenda bepalend - Toekomstperspectief heel belangrijk onderdeel, maar kijk verder dan cijfers: ook misschien ontwikkelingen. NB: meerdere scenario’s uitwerken - Nog beter ontsluiten lokale data (zorgaanbieders) - Gebruik lokale databron bv huisartsen database - Te weinig tijd om 2 tot 3 items te bespreken (nu alleen data behandeld) - Regionale data vormen de link tussen informatie op nationaal en lokaal niveau
3
-
Internationaal minder van belang voor regionale VTV
Tijdens de plenaire terugkoppeling zijn de volgende aandachtspunten geformuleerd: - waar houden data op en begint de interpretatie? - Criteria zijn te ruim geformuleerd en discrimineren daardoor niet. Dit hangt af van de operationalisatie. Wel zijn ze te gebruiken als checklist, richtlijn - Beleidsevaluatie lokaal t.o.v. landelijk - Domeinen zijn geen ordening van werk of prioriteit - Gewenste wijziging(en) in het investeringspatroon (kostenanalyse) - Taakafbakening GGD-beleidsambtenaar -> gemeenschappelijk oppakken - Bruggen maken, over grenzen kijken: BOP (beleid, onderzoek, praktijk) Literatuur 1. Bon-Martens MJH van, Goede J de, Goor LAM van de, Oers JAM van. De regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning. Resultaten van de ontwikkeling in twee Brabantse regio’s. Tijdschr Gezondheidswetenschappen 2008;86(5):249-60. 2. Brand H, Cornelius-Taylor B, Michelsen K, Schröder-Bäck P. Evaluation von Gesundheitsberichten in Europa. Prävention 2008;31(3)75-8. 3. Brand H, Michelsen K. Policy counselling through public health reporting? Gesundheitswesen 2007;69(10):527-33.
4
Bijlage: Gemiddelde itemscores op de criteria naar domein Domain
Item
Comprehensiveness
Consideration of laws and regulation
Mean score 2,60
Discussion about health policy, health in other policies
1,25
Discussion about prevention
1,00
English version
4,00
Executive summary
1,00
History
2,60
Info about costs, expenditure, finances
3,00
Info about demography
1,80
Info about determinants
1,00
Info about health services/health care
2,40
Info about health status/life expectancy
1,40
Info about infectious diseases
2,40
Info about specific disease groups/mortality/morbidity
1,60
Info about specific population groups
1,40
Comprehensiveness Mean total
1,96
Conceptual approach
Involvement of expert opinions
2,50
Presentation of collected material as coherently as possible
2,00
Start from an explicit conceptual model
2,25
Systematic approach or recognisable story line
1,75
Use of conceptual elements
1,25
Conceptual approach Mean total
1,95
Data
Based on topical data and research results
1,50
Comparisons between age groups
1,43
Comparisons between different points in time
1,57
Comparisons between men / women
1,71
Comparisons between spatial (regional / international)
2,50
Comparisons between specific population groups
1,29
Data quality methods of data collection mentioned
1,50
Data quality use of existing, valid and comparable data
1,00
Handle all data in a uniform manner for maximum comparability
1,29
Use of data found in community health data
1,00
Use of data found in international organisations
3,43
Use of data found in member States etc
2,14
Analyse and explain differences and similarities in health status
1,57
Connections between data sets
2,86
Effectiveness information (prevention, health care, costs)
2,00
Focus on disability, quality of life etc.
2,43
Interrelate health indicators with social indicators
1,67
Interrelate health status, determinants, care, costs, and policy
1,71
Data Mean total Integrative approach
1,70
Use of integrative indicators such as health expectancy, disability adjusted life years, avoidable mortality, PYLL Integrative approach Mean total
2,14
Policy orientation
Analysis of health facts
1,50
Concept developed in collaboration with policy makers
1,33
Evaluation progress of implemented health policy activities
2,00
Identification of relevant determinants and policy options
1,67
Information related to current political agenda
2,33
International / interregional benchmarking
2,20
Topics in correspondence with responsibilities regarding health policy Policy orientation Mean total
2,71
1,67 1,81
5
Prospective approach
Demographic projections
1,40
Identification of realistic health targets
1,60
Looking towards the future
1,40
Use of trend extrapolations and models
1,80
Prospective approach Mean total
1,55
Structure/form
Aesthetic impression
1,80
Clear (clarity in) presentation of topics
1,60
Clear audience / target group
1,40
Detailed presentation of analyses
4,20
Detailed presentation of data
3,60
Detailed presentation of topics
2,00
Graphics / tables
2,00
Layout clear structure
1,40
Periodicity
2,75
Place to order, ISBN no.
4,20
References
2,40
Style in correspondence with audience Structure/form Mean total
1,80 2,43
6
