Verslag wijkbijeenkomst gemeenteraad - Vleuten-De Meern Donderdag 6 februari 2014 Locatie: Wijkservicecentrum Vleuten-De Meern Thema: Raadsleden in gesprek met bewoners over bewonersinitiatieven en de rol van de gemeente Aanwezig Voorzitter: Mara Hoogveld (communicatieadviseur Vleuten-De Meern/Leidsche Rijn) Gemeenteraad: Dimitri Gilissen (VVD, wijkcontactpersoon), Kees Geldof (VVD), Xander van Asperen en Lars Roodenburg (D66), Bart Beerlage (PvdA), Sander van Waveren (CDA), Michel Eggermont (SP), Marry Mos en Heleen de Boer (GroenLinks)
Griffie: Sandy van Turenhout Ongeveer 75 bewoners, raadsleden en belangstellenden Verslag: Elly van Erp (Rosenbaum Select, notulisten & verslaggevers)
Opening Buiten regent het en binnen blijven belangstellenden binnendruppelen. Mara Hoogveld heet de aanwezigen welkom. De goede opkomst laat zien dat de betrokkenheid groot is. Er worden stoelen bijgezet en ook rond de statafels vindt men z’n plek. Raadsleden gaan vanavond in gesprek met bewoners over het thema bewonersinitiatieven en de rol van de gemeente daarbij. Dimitri Gilissen is raadslid voor de VVD en wijkcontactpersoon vanuit de gemeente. Hij legt de bedoeling van de avond uit. De raadsleden willen horen hoe bewonersinitiatieven in zijn werk gaan en waar bewoners tegenaan lopen. Wat is de rol van de gemeente daarbij? De gemeenten krijgen in de toekomst meer taken en minder geld. Wat kan gemeente doen om bewonersinitiatieven tot succes te maken, anders dan subsidie of menskracht te leveren? De aanwezige raadsleden stellen zich voor. Enkele van hen blijven niet de hele avond, omdat zij nog een deel van het debat over Leidsche Rijn Centrum (in het stadhuis) willen bijwonen.
Presentaties
1. Pantaplein – Maarten van Deursen Maarten van Deursen werkt bij de gemeente Utrecht bij Natuur- en MilieuCommunicatie (NMC). Vanuit die rol is hij intensief betrokken bij het Pantaplein. Hij vertelt dat de initiatiefnemer van de aanpassingen van het Pantaplein, Evelyna de Beer, de presentatie had willen geven. Helaas kan ze er vanavond niet zijn; daarom heeft ze een film gemaakt. De film laat zien hoe het saaie stenen schoolplein is omgetoverd tot een natuurlijk schoolplein. Bedrijven, organisaties, leerkrachten, studenten en ouders hebben allemaal hun steentje bijgedragen. Niet alleen door zelf de handen uit de mouwen te steken, maar ook door fondsen te werven, een gedegen projectplan te schrijven en zo meer. In totaal is er € 35.000 ingezameld. Kinderen zijn betrokken bij de inrichting van het plein en helpen nu ook mee met het onderhoud. Er is nu een fantastisch plein waar de kinderen van de school en uit de buurt kunnen spelen, ontdekken, een moestuin bijhouden etc. De gemeente heeft geholpen bij de aanleg en het integreren van het plein in het lesprogramma van de school. Het traject heeft ongeveer een jaar in beslag genomen; de burgemeester heeft het plein geopend. Maar… de contacten met de gemeente liepen niet altijd gemakkelijk. De gemeente lijkt een veelkoppig monster. Lijkt er toestemming vanuit één afdeling te zijn, dan weet een andere afdeling wel een bezwaar te bedenken. Er zijn bijvoorbeeld regels hoeveel groen een schoolplein mag hebben en hoeveel van de grond verhard moet zijn. Dat blijkt dan niet te passen bij een groen schoolplein. De
1
initiatiefgroep had te maken met veel verschillende afdelingen bij de gemeente, de wethouder, de raad en ga zo maar door. Kortom de initiatiefnemers hadden een lange adem nodig. Zonder de tomeloze energie en inzet van Evelyna de Beer was het niet gelukt.
2. Lint-Wurmpie - Debbie Peek Sport en beweging is in Vleuten-De Meern het aangrijpingspunt van Lint-Wurmpie. Samen bewegen is leuk en zo bindt Lint-Wurmpie de strijd aan tegen overgewicht bij kinderen. Het is een initiatief van Stichting GO4media in samenwerking met het Wijkservicecentrum Vleuten-De Meern en Wijkbureau Leidsche Rijn. Lint-Wurmpie wil nadrukkelijk mensen/kinderen bij elkaar brengen, en kinderen zelf verantwoordelijk maken door ze te binden aan een project. Het gaat dan ook niet primair om het bereiken van een doel, maar om de weg ernaar toe. Elk jaar wordt er een 'kidsrun' georganiseerd. Dit jaar vindt deze plaats op Tweede Paasdag en het is nu al goed merkbaar dat het project meer 'van de buurt' wordt. Zonder dat de scholen zijn uitgenodigd, zijn er nu al driehonderd aanmeldingen. Er kunnen dit jaar maximaal duizend kinderen meedoen. Er bestaan wachtlijsten voor meerdere sporten. Lint-Wurmpie organiseert projecten waarin kinderen kennis kunnen maken met sporten waarvoor geen wachtlijst is. Ze werken hiertoe samen met bijvoorbeeld Atletiekvereniging Hellas. Als zich 60 kinderen aanmelden bij Hellas kan de atletiekbaan een avond extra open! De rol van de gemeente was nodig om te kunnen starten met dit initiatief. Er was geld nodig, maar het is de bedoeling dat de subsidie wordt afgebouwd en dat Lint-Wurmpie over drie jaar op eigen benen staat. De kidsrun is nu al bijna selfsupporting; voor andere activiteiten zoals de beweegdagen wordt nog gezocht naar financiële haalbaarheid zonder gemeentelijke subsidie. De gemeente speelde ook een belangrijke rol als verbindende factor om een netwerk op te bouwen. Het contact met de gemeente is goed en vruchtbaar.
3. De Dorpstuin - Anne Mette van Lieshout Anne Mette van Lieshout is landschapsarchitect en bewoonster van De Meern. Na jaren overleggen besloot de gemeente Utrecht toch geen nieuw winkelcentrum in De Meern te bouwen, maar er was al wel gesloopt en groen uit het onderhoud gehaald. Er kon wel een tijdelijke invulling aan het terrein worden gegeven, maar daarvoor zou snel gehandeld moeten worden. Anne Mette maakte ondernemers en bewoners enthousiast en organiseerde informatie- en ontwerpavonden. Iedereen vond het een leuk initiatief, maar was ook sceptisch. Kan het wel lukken als je in september begint, terwijl in april de eerste planten al in de grond moeten? Dankzij het breed gedragen enthousiasme werd het plan genomineerd als voorbeeldproject 'Groen dichtbij.' Daarmee won het een provinciale subsidie van € 12.000. In april kon er geplant worden! Nu werkt de Dorpstuin zoals hij bedoeld was: als ontmoetings- en speelplek. De bewoners onderhouden een deel van de Dorpstuin zelf. Pas na enig doorvragen, erkent de initiatiefneemster dat de contacten met de gemeente niet steeds even soepel zijn verlopen. Er zijn veel afdelingen betrokken die allemaal hun bemoeienis hebben en menen te weten wat er wel en wat er niet mogelijk is. Vasthoudendheid en kennis van zaken bij de initiatiefnemers is echt nodig geweest om dit plan te doen slagen. Je moet immers langs veel verschillende loketten bij de gemeente. Door veel zaken zelf te doen, ging het hele proces sneller. Als je samen met de gemeente iets wilt bereiken is er over en weer vertrouwen nodig. Overigens bleek tijdens een evaluatiegesprek met Stadswerken dat men het over één onderwerp niet eens is geworden: Stadswerken vindt dat de initiatiefgroep niet had mogen meebeslissen over budgetten, terwijl de initiatiefgroep dat juist wel een goed uitgangspunt vindt.
4. Zelfbeheer De Schakel – Hink Ketting 2
De gemeente Utrecht besloot te korten op welzijnsaccommodaties; dat leidde ertoe dat De Schakel in Vleuten in maart 2013 een 'sleutelpand' werd zonder beheer. 'Grootverbruikers' (de harmonie, de fotoclub en Anders Bezig Zijn) verenigden zich al snel in de Schakelraad, met als doel De Schakel open te houden voor huidige en toekomstige gebruikers. De Utrechtse Vastgoed Organisatie (UVO) zorgt nu voor de verhuur, maar dat loopt niet altijd goed. UVO heeft (te) veel tijd nodig om een aanvraag te beoordelen. In zelfbeheer gaat dat sneller. Bovendien kan UVO niet goed inschatten of bepaalde activiteiten wel of niet samen geprogrammeerd kunnen worden. De Schakelraad denkt dat UVO het technisch beheer wel op zich kan nemen, maar dat het sociaal beheer beter in de wijk zelf kan worden geregeld. Er zijn misschien ook nog wel andere creatieve oplossingen te bedenken. De Schakel heeft al het een en ander bereikt in overleg met verschillende afdelingen van de gemeente. Er is nog meer tijd nodig, maar met een positieve kijk op het geheel heeft De Schakel het vertrouwen dat de plooien die er nu nog zijn, gladgestreken zullen worden. De Schakel wil in beginsel hoofdhuurder van het pand worden en verantwoordelijk zijn voor verhuur aan gebruikers en alles wat daarbij komt kijken. Afbouw van subsidiestroom over drie jaar lijkt mogelijk. In de eerste helft van 2014 stelt De Schakel een ondernemersplan op.
5. Zelfbeheer De Roef – Miecke Monden Miecke Monden houdt een hartverwarmend verhaal over het dienstencentrum De Roef in De Meern. Het Dienstencentrum is ook een huiskamer, filmzaal etc. Het trekt elke week zo’n 600 bezoekers. Er is maar één ruimte; per dagdeel vinden er soms drie verschillende activiteiten plaats. Hoewel de meeste bezoekers geen twintig meer zijn, zijn zij wel jong van hart. Er is een parttime beheerder en er zijn 64 vrijwilligers, van wie sommige 70+. Vernieuwend Welzijn zou leiden tot sluiting van De Roef, maar dat accepteerden de gebruikers niet. Vier grijze dames namen het initiatief. Zij mobiliseerden 90 krasse knarren waarvan velen voor het eerst in hun leven gingen protesteren. Daarnaast stuurden ze brieven naar de gemeente en vele instanties. Ze vroegen de gemeente om geld, maar ook om tijd en hulp om creatieve oplossingen te vinden. Ze kregen voor elkaar dat de Roef een doorstart kon maken. Met privégeld werden de eerste inkopen voor de bar gefinancierd. Hemel en aarde werd bewogen om het telefoonnummer dat bij veel ouderen in De Meern bekend is, weer opnieuw in gebruik te krijgen. Om de bridgeclub, de biljartclub en andere clubs te behouden als bezoekers van De Roef was het noodzakelijk een horecavergunning aan te vragen; die werd verleend. Het invalidentoilet moest echter verdwijnen omdat daar geen portaaltje voor zit. Dat is namelijk voorschrift – zo zijn de regels. Wat jammer voor de rolstoelgebruikers! Dat ook op het stadhuis in Utrecht een dergelijk portaal ontbreekt, doet er niet toe. De Roef heeft de gemeente wat te bieden. In een vergrijzende wijk ondersteunt De Roef allerlei activiteiten en het beheer van de accommodatie. De rol van De Roef wordt groter als in de toekomst verdere veranderingen in de zorg worden doorgevoerd. De gemeente en De Roef hebben elkaar dus nodig! Nu is er nog geld nodig, maar over drie jaar opereert De Roef financieel zelfstandig. Bewoners en gebruikers helpen door donaties en het betalen van hogere huur- en consumptieprijzen. Tussen droom en daad staan echter wetten in de weg en praktische bezwaren. De gemeente kan helpen bij het vinden van een oplossing, bijvoorbeeld door ontheffing voor het invalidentoilet te verlenen – zonder portaaltje.
6. De Boulevard/Shop into a shop in De Meern – Ellen Heesakkers Ellen Heesakkers constateerde dat er winkeliers en voorzieningen uit De Meern verdwenen en wilde daar iets aan doen. In het hart van De Meern (Zandweg 139) stond een groot pand leeg. Daar wilde zij wel graag een cadeauwinkel in beginnen, maar de gemeente vroeg een schrikbarend hoge huur voor het pand, dat er overigens schrikbarend slecht uitzag. Ze vond een andere ondernemer die haar winkel
3
wel wilde verplaatsen naar het pand dat Ellen op het oog had. Omdat er een horecabestemming op het pand rust, wordt er nu ook koffie en thee geschonken. Met een klein budget en veel zelfwerkzaamheid is het pand opgeknapt. Complimenten voor de gemeente, die een aantrekkelijke huurovereenkomst heeft aangeboden! De startende ondernemers betalen in aanvang een lagere huur. Er is nog meer ruimte in het pand en er zouden meer startende ondernemers kunnen meedoen, maar dan moet de gemeente de huidige huurvoorwaarden handhaven en niet direct meer huur gaan vragen. Startende ondernemers dragen door dit initiatief bij aan de leefbaarheid van het dorp. Ellen Heesakkers is een positief ingesteld mens. Met enige tegenzin geeft ze toe dat contacten met de gemeente wel wat doorzettingsvermogen hebben gevraagd. Het gaat nooit snel, maar de aanhouder wint en met positivisme krijg je veel voor elkaar.
7. De Vlinderhof – Marc Kikkert Piet Oudolf is bekend als 'de Rembrandt onder de tuinontwerpers en landschapsarchitecten.' Over de hele wereld heeft hij publieke en particuliere tuinen ontworpen, maar gek genoeg kennen we hem in Nederland nauwelijks. Marc Kikkert vond dat daar verandering in moest komen en nam het initiatief om in het centrum van het Máximapark een tuin door Piet Oudolf te laten aanleggen. Een schilderij kun je naar Nederland halen, maar met een park lukt dat niet. De gemeente Utrecht vond het een sympathiek idee, maar onhaalbaar: Piet Oudolf zou te duur zijn en toch geen tijd hebben. Zoiets zeggen is voor Marc Kikkert dé uitdaging om het toch voor elkaar te krijgen. Dus nam hij contact op met Piet Oudolf, en deelde hem mee dat de gemeente pas verder wilde praten als ook deze zelf aan tafel kwam. En zo geschiedde. Marc Kikkert gelooft in zijn droom en weet anderen te overtuigen. Daartoe organiseerde hij bustochten naar de privétuinen van Piet Oudolf in Hummelo. Hij heeft sponsors (€ 50.000) en vrijwilligers bij elkaar gebracht. Voor groenonderhoud heeft de gemeente € 25 per m² beschikbaar, of het nu parken zijn of bermen langs de wegen. Dit onderhoudsbudget is genoeg om het rapportcijfer 6 te scoren. In de binnenstad moet het onderhoudsniveau een 7 waard zijn. Dit is beschreven in een 'beeldbestek.' De initiatiefgroep voor de Vlinderhof vraagt slechts een deel van het beschikbare onderhoudsgeld aan de gemeente en wil niet voor een ‘6’ maar voor een ‘8’ of een ‘9’ gaan; volgens Marc Kikkert gaat dat lukken ook. Samenwerken doe je op basis van vertrouwen, vindt Marc Kikkert. De Vlinderhof heeft veel vertrouwen in de gemeente, maar soms werd het beschaamd. Er deed zich een situatie voor dat de initiatiefgroep 50 vrijwilligers klaar had staan om iets aan te pakken, maar een gemeenteambtenaar meende dat hij de benodigde materialen twee dagen later dan de afspraak kon aanleveren. Neem de initiatiefgroepen serieus, is Marcs advies, dan zetten ze echt iets moois neer voor een fractie van wat het bij de gemeente zou kosten.
Het Kompas – Marieke Hellevoort Het is de bedoeling van de gemeente om initiatieven niet in te kapselen, maar juist ruimte te geven. Het antwoord bij vragen aan ambtenaren zou moeten zijn: Ja (tenzij het echt niet kan), maar zo gaat het nu nog niet altijd. Daarom worden ambtenaren getraind om een goed gesprek over een initiatief te voeren. Daartoe ontwikkelt het team van Marieke Hellevoort een poster waarin alle aspecten een plaats hebben die vanavond aan de orde zijn geweest. De poster is bedoeld voor initiatiefnemers die in het begin staan. Hoe kan de gemeente ondersteuning bieden? Voorwaarden voor initiatiefnemers: zij zijn volhardend, creëren draagvlak, hun project levert een bijdrage aan de wijk en is niet eenmalig, maar heeft continuïteit. Ambtenaren leren om initiatieven serieus te nemen en met een open houding te luisteren en oplossingen aan te reiken. Tevens zullen ze sneller moeten delen met andere afdelingen. De organisatie is en blijft groot, daarom is het van belang snel te weten waar iets niet loopt en hoe dat op te lossen: wie kan er wanneer welke knopen doorhakken?
4
Het Kompas moet leiden tot een cultuuromslag binnen de gemeente. Initiatiefnemers adviseren de raadsleden de doelstellingen te splitsen in korte- en langetermijndoelen. Sluiting Mara Hoogveld bedankt alle aanwezigen die een bijdrage hebben geleverd aan deze avond. Het was goed om te zien hoe het enthousiasme van de initiatiefnemers afspatte. Omdat de presentaties zo boeiend waren en tot interessante gesprekken leidden, was er hierna beperkt tijd voor discussie, maar daar is tijdens de afsluitende borrel voldoende gelegenheid voor. Om kwart over tien wordt de vergadering gesloten. Buiten regent het nog steeds.
5
