Verslag werkateliers. 14 december Wageningen

Verslag werkateliers 14 december 2012 Wageningen

Inleiding Tijdens de Plattelandsconferentie van Netwerk Platteland en Dienst Landelijk Gebied hebben de deelnemers in werkateliers gewerkt volgens de methode van prototypering. In kleine groepen van tussen de vier en elf personen hebben zij, onder leiding van facilitatoren, vanuit hun eigen vragen letterlijk gebouwd aan nieuwe ideeën voor hun platteland van de toekomst. Dit heeft 19 prototypen opgeleverd rond verschillende thema’s, van conceptueel tot praktisch, van landelijke schaal tot heel lokaal. Dit verslag beschrijft kort en bondig de negentien prototypen. Per prototype komt de vraag (of vragen) waarmee de groep aan de slag ging, de ideeën en initiatieven die dit heeft opgeleverd en vooral ook de concrete afspraken die de deelnemers hebben gemaakt om vervolgstappen te zetten naar verwezenlijking van het plan. Het verslag is gebaseerd op een formulier waarop de groepen vraagstelling, plan van aanpak en concrete afspraken hebben genoteerd aangevuld met een kort telefoongesprek met de facilitatoren. DLG en Netwerk Platteland plannen een vervolgbijeenkomst in het voorjaar van 2013. Wij hopen dat dit verslag voldoende handvatten geeft voor het verder uitwerken van de initiatieven. Mogelijke ondersteuning kan op verzoek geboden worden door DLG en Netwerk Platteland bij deze verdere uitwerking.

3

Inhoudsopgave 1. 2. 3. 7 / 22. 8. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 23. 25.

Mobiliseren van sociaal kapitaal ................................................................................................. 6 Seminar/knowledge lokale voedselketen ................................................................................... 8 Route van verbeelding/ groene levensloop .............................................................................. 10 Het innoverende dorp ............................................................................................................... 12 Van toetser naar ontwikkelaar.................................................................................................. 14 Levensloopbestendig wonen .................................................................................................... 16 Op tractocht .............................................................................................................................. 18 Lokale duurzame energie coöperaties ...................................................................................... 20 Zelfstandige buurtlandschappen .............................................................................................. 22 Proeflokaal – ‘verbinden’ .......................................................................................................... 24 Het levensverhaal van de zee-streek ........................................................................................ 26 Vitaal bedrijventerrein .............................................................................................................. 28 U-turn voor raadsleden ............................................................................................................. 30 Moestuin 3.0 ............................................................................................................................. 32 Melkveehouderij circulair ......................................................................................................... 34 A. Wie geeft, die krijgt, B. Kansen voor lege kerk, school, etc .................................................. 36 Naar professionalisering coöperatie/samenwerking ................................................................ 38 Boer zoekt stad, stad zoekt boer .............................................................................................. 40 Business plan ANV..................................................................................................................... 42

4

Prototype 1

5

Mobiliseren van sociaal kapitaal Facilitator: Richard Rozemeijer DLG, E. [email protected] T. 06-52401409 Probleem/Doel: Er zijn veel situaties waarin er veel sociaal kapitaal aanwezig is, ‘sociale overwaarde’. Maar dat wil nog niet zeggen dat het altijd nuttig wordt gebruikt. Hoe kun je mensen mobiliseren? Aanpak/Plan: De methode om sociaal kapitaal te mobiliseren kan worden uitgedrukt in drie woorden: Veld – Knop – Bloem. Deze metafoor staat symbool voor dat als er een (energie)veld gecreëerd wordt voor het aanwezige kapitaal, dit tot bloei kan komen. Met een energieveld wordt bedoeld: een ruimte waarin wrijving en conflicten worden opgelost. Het plan is om dit op een creatieve manier te verbeelden, worden door middel van een verhaal, een filmpje en een website. Dit kan gebruikt worden als inspiratiebron door mensen die in hun project sociaal kapitaal effectiever willen inzetten. Ook stelt deze groep beschikbaar voor andere deelnemers uit deze conferentie om hierbij middels hun methode te ondersteunen. Concrete afspraken: • Contactgegevens worden uitgewisseld • Just Kalverkamp zal een opzet schrijven voor het verhaal • Dieter kent iemand die kan bijdragen aan het filmpje Groepsleden Inbrenger: Anna Kleinlangevelsloo,

Passage, E. [email protected]

Overige deelnemers: Fleur van Riel Frank van der Ven Dieter van der Broeck Pieter de Groot Agnes Mentink René ten Hove Djura Prins Just Kalverkamp Bruno Doedens

LEADER kempenland/SRE Provincie Noord-Brabant Livinglands.nl DLG Mentinkadvies Ministerie van EZ Prins in Communicatie DLG SLEM

6

Prototype 2

7

Seminar/knowledge lokale voedselketen Facilitator: Judith Gerretsen, DLG, E. [email protected], T. 06-5240 1564 Probleem/Doel Een groep studenten van Van Hall Larenstein heeft de opdracht om een seminar te organiseren voor het gebied de Doesburger Eng. Er ligt daar een terrein dat oorspronkelijk bebouwd zou gaan worden, en nu dat niet doorgaat moet er een nieuwe bestemming worden gevonden. De studenten vragen zich af hoe ze de seminar zo actief mogelijk kunnen laten zijn en kunnen goed advies gebruiken. De seminar zal plaatsvinden in januari. Daarna loopt de opdracht af voor deze groep studenten. De facilitator hoopt dat Netwerk Platteland en/of DLG hierna verder kan met het gebiedsproces zelf, waarvan deze seminar een onderdeel is; bijvoorbeeld door het ondersteunen van een nieuwe groep studenten. Aanpak/Plan • om de tafel gaan met de opdrachtgever • gastsprekers identificeren • uitzoeken wie de juiste mensen zijn om uit te nodigen • workshops bedenken (discussies) Concrete afspraken Studenten hebben op 19 december een gesprek met de facilitator om hun aanpak verder uit te werken. Groepsleden Inbrenger: Evelien Riesmeijer, Van Hall Larenstein, E. [email protected], T. 06-36151291 Overige deelnemers: Josephine Thoronka Frans Verberne Alfred van Mameren Lauren Huisman Terry Bom Janine Hoekman

Van Hall Larenstein ETC foundation Provincie Noord-Brabant Van Hall Larenstein Van Hall Larenstein Van Hall Larenstein

8

Prototype 3

9

Route van verbeelding/ groene levensloop Facilitator: Joost van Alkemade, Movisie, E. [email protected] T. 06-1076 4885 Probleem/Doel Een groep ondernemers in de Alblasserwaard wil een fietsroute creëren met kunst en speelaanleidingen (voor jong en oud) om bewoners en bezoekers de taal van het landschap te leren ontdekken. Aanpak/Plan De (kunst)elementen moeten aantrekkelijk zijn voor mensen van alle leeftijden. De route moet een interactief karakter krijgen, waarbij bezoekers bijvoorbeeld zelfgemaakte foto’s kunnen uploaden, die de volgende bezoekers dan weer te zien krijgen. Er moet een aanpak bedacht worden waarin op een effectieve manier van de moderne technologie gebruik gemaakt kan worden. Daan van der Linde is docent bij Van Hall Larenstein en blijft graag bij de ontwikkeling van dit plan betrokken. Concrete afspraken De groep gaat een ‘Countryside Exchange’ organiseren tussen de Alblasserwaard en Rheden (waar Van Hall Larenstein zit). Dit houdt in dat ze bij elkaar op bezoek gaan en elkaar het landschap van hun woonomgeving laten zien. Hierbij kunnen ze elkaar feedback geven over hoe ze het landschap ervaren. Mogelijk geeft deze exchange aanleiding tot een verder vervolg. Groepsleden Inbrenger: Ria van Wijngaarden Daan van der Linde

Den Häneker Van Hall Larenstein

Deelnemers: Willem Meerdink Hester Roos Jaap van Nieuwenhuijzen Dorine Ruter Rik Schrijver

[email protected] [email protected]

Provincie Frysland Van Hall Larenstein LEADER Netwerk Platteland / Urgenda Van Hall Larenstein

10

06-53192887 06-22301390

Prototype 7 en 22

11

Het innoverende dorp Facilitator: Rita Joldersma, Netwerk Platteland, E. [email protected] T. 06-2703 2730 Jannie Schonewille, Netwerk Platteland, E. [email protected] Probleem/Doel De deelnemers van deze groep willen in hun dorpen of de dorpen waar ze voor werkzaam zijn het sociaal en economisch kapitaal effectiever gebruiken. Ze delen de opvatting dat ze de diversiteit en talenten van onderaf willen stimuleren en flexibel willen inspelen op de ontwikkelingen in hun dorp. Aanpak/Plan De groep is enthousiast over de methode van prototypen en willen deze toe gaan passen in hun werk/dorp. Hierbij willen ze de deelnemers hun ideale dorp laten prototyperen. Ze hebben een concreet verzoek aan NP/DLG of er een training verzorgd kan worden over protoyperen en het Uproces. Hiervoor willen ze mensen van hun dorpen uitnodigen. Daarnaast heeft Wilco van der Bas een verzoek aan NP/DLG of ze kunnen assisteren bij het begeleiden van een of twee workshops in het kerkdorp Wanssum. Hier wil men een dorpshuis/ jachthavencafé in het leven roepen. Concrete afspraken Ruth van Bruggen gaat een Linkedin-pagina maken waarop de groepsleden informatie kunnen uitwisselen. Rita schat in dat er animo in de groep is om de training plaats te laten vinden Groepsleden Inbrenger: Brigitte Smessaert, RESOC West-Vlaanderen, E. [email protected], T. +32 49 45 35 474 Deelnemers: Rick Roekevisch Johan van Omme Ruth van Bruggen Chris Kuypers Ineke Ludikhuize Anita van der Vliet Henk Pot Jan Beekman Wilco van der Bas

Van Hall Larenstein Groninger Dorpen Stichting DBF Landelijk Contact Gemeentelijk Welzijnsbeleid Passage Streekadvies VKK Gelderland Provincie Groningen Gemeente Venray

12

Prototype 8

13

Van toetser naar ontwikkelaar Facilitator: Chrystianne van Zon, DLG, E. [email protected], T. 06-2553 9670 Probleem/Doel De leden van deze groep willen dat de overheid een meer faciliterende rol gaat spelen in de gebiedsprocessen waar ze betrokken bij zijn en gaan samen onderzoeken hoe ze dit kunnen realiseren. De facilitator heeft twee afspraken met Aanpak/Plan Een van de groepsleden heeft het concrete plan om een keukentafelgesprek in zijn gebied te laten plaatsvinden. Het achterliggende idee is dat de behoeften van de burgers leidend zijn in dit gesprek, vandaar de naam ‘keukentafelgesprek’. Concrete afspraken De groepsleden zijn gecommitteerd en willen graag van elkaar en van DLG leren. Er zijn gesprekken met de facilitator gepland, zowel individueel als met de groep als geheel. Over drie maanden komt er een terugkoppelingsbijeenkomst. Groepsleden Inbrenger: Ruud Groenendijk

Hilveradvies

Deelnemers: Katrien de Merken Teunis Breedijk Jasper van Gestel Roel Heij

De Breedijk Hoeve Van Hall Larenstein Gemeente Berkelland

[email protected]

14

06-13743227

Prototype 10

15

Levensloopbestendig wonen Facilitator: Hans Westra. DLG, E. [email protected], T. 06-3882 6759 Probleem/Doel Mensen (met name 80+) op platteland worden minder mobiel. Afstanden naar voorzieningen (winkels, ziekenhuis) worden groter. Mensen willen er blijven wonen, hoe moet dit opgelost worden? Hoe kan gebruik gemaakt worden van het sociaal kapitaal? Het leven in de dorpen moet voor de ouderen een feest worden. Aanpak/Plan Er is gebrainstormd over hoe zo’n dorp met voorzieningen voor ouderen eruit zou kunnen zien: • Ontmoetingscentrum met digitale voorzieningen, voorzieningen voor sport en beweging en zorgvoorzieningen bij elkaar. • Moestuin • Aangepaste woningen, woningen met gedeelde voorzieningen • Digitale burenhulp • Dorpscoöperatie Concrete afspraken • De leden sturen elkaar informatie toe: o Lourens stuurt zijn ideeën over ´de toekomst van het dorp´ o Ellen stuurt informatie over levensloopbestendige boerderijen o Marcella stuurt informatie over Burum • In maart 2013 komt de groep weer bijeen en brengt een praktijkbezoek bij één van de deelnemers in Noord-Oost Friesland, waar een coöperatie is opgericht. Hier is men met verschillende instanties aan het praten om voorzieningen gerealiseerd te krijgen. Groepsleden Inbrenger: Lourens Koomans Deelnemers: Ellen Kok Ria de Jong Pier Posthuma de Boer Marcella Jansen Leo van de Berg

Feniks

E. [email protected]

Kok-Consult Platteland project ZW Friesland Plattelandsprojecten SWF Gemeente Collumerland

16

T. 0521-340460

Prototype 11

17

Op tractocht Facilitator: Berthe Jongejan, DLG, E. [email protected], T. 06-5240 1066 Probleem/Doel Lyanne de Laat is onderneemster en wil graag een tocht per tractor organiseren langs verschillende boerenbedrijven. Dit moet gebeuren op momenten dat er op de boerderij iets bijzonders plaatsvindt, zoals bijvoorbeeld zaaien, oogsten of de geboorte van een kalfje. Ze is zeer gedreven, vanuit ideologische motieven. Het doel is om burgers en boeren met elkaar te verbinden en verleiden om bijvoorbeeld elkaars verhalen en producten te delen of elkaar te helpen met burendiensten. Lyanne heeft zelf een agrarische achtergrond en heeft een eigen bedrijf. Aanpak/Plan Het plan om dit gerealiseerd te krijgen is op dit moment in ontwikkeling. Onder anderen moet in beeld komen wanneer op boerderijen speciale activiteiten plaatsvinden. Verder is het nodig om tot een verdienmodel te komen, aangezien er geen geldbronnen zijn. Om een stap verder te komen wil Lyanne een ‘prototype-tractocht’ organiseren om concreter te krijgen hoe het eruit moet gaan zien. Concrete afspraken Rowena neemt initiatief om de contactgegevens aan elkaar door te sturen. Verder zijn er geen concrete afspraken. Er is een plan geopperd om opnieuw bij elkaar te komen, maar op dit moment is nog niet uitgewerkt wat er in die bijeenkomst besproken zou moeten worden. Lyanne is zeer gecommitteerd, verder zijn er in de groep weinig gedeelde belangen. De facilitator ziet een kans voor DLG om dit als casus aan te pakken om meer te leren over hoe DLG kan zorgen dat burgers en boeren dichter bij elkaar komen. Speciaal aan deze casus is dat zij dit als ondernemer probeert te realiseren, en niet als ambtenaar. Groepsleden Inbrenger: Lyanne de Laat

Stichting het Platteland

Deelnemers: Lucie Gelderblom Arie Hoogendoorn Rowena van Doorn

Gelderblom Ontwikkeling en Duurzaamheid Leader Weidse Veen Student Plattelandsvernieuwing en YFM

[email protected]

18

06-30013037

Prototype 12

19

Lokale duurzame energie coöperaties Facilitator: Huub Kwantes, Netwerk Platteland, E. [email protected], T. 06-4559 7226 Probleem/Doel De inbrenger van deze groep ziet in het gebeid waarvan hij in de streekraad zit verschillende coöperaties ontstaan rondom duurzame energie en vraagt zich af hoe hij deze kan ondersteunen en verbinden. Aanpak/Plan De vraag bevindt zich nog in verkennende fase, randvoorwaarden zijn dat het moet aansluiten bij de behoeften van de bewoners zelf en dat verschillende partijen erbij betrokken moeten worden. Concrete afspraken De leden gaan onderling informatie uitwisselen en hebben zich voorgenomen volgende maand opnieuw samen te komen. Op dit moment ligt er echter nog geen concrete vraag of wens, en het zal er vanaf hangen of die nog opkomt of dit ook daadwerkelijk plaats gaat hebben. Groepsleden Inbrenger: Peter van Oers Deelnemers: Martin Roobol Bert Huis in’t Veld Sietze Norder Nelly Zuidam

Streekraad Het Groene Woud / de Meierij

SOHW LEADER West Twente CLM / UvA Nelly Zuidam Advies

20

[email protected] 06-53794938

Prototype 13

21

Zelfstandige buurtlandschappen Facilitator: Michiel van Amersfoort, Netwerk Platteland, E. [email protected], T. 06-5158 7121 Probleem/Doel De deelnemers van deze groep zien dat in de gebieden waar ze wonen of werken organisaties en bewoners langs elkaar heen werken. Diverse belangen op het platteland zorgen er voor dat er eilandjes zijn ontstaan. Ze willen dat gebieden gaan functioneren als ‘zelfstandige buurtlandschappen’. Vragen die aan de orde zijn gekomen zijn: Op welke manier kunnen verschillende partijen in een gebied samen verantwoordelijkheid nemen voor de ontwikkeling van hun omgeving? Hoe organiseer je dit? Wie zijn belangrijke partners? Aanpak/Plan Er zijn elementen geïdentificeerd die belangrijk zijn om buurtlandschappen zelfstandig te laten functioneren:Mensen moeten zich verbonden voelen en kunnen identificeren met de streek. Dit kan een dorp zijn, maar ook een aantal dorpen samen. Er is gezamenlijk overleg nodig om initiatieven te laten ontstaan, en een facilitator die de partijen bij elkaar brengt. Scholen hebben een belangrijke functie; enerzijds als ontmoetingsplaats, en anderzijds om de kinderen te betrekken bij de ontwikkeling van hun eigen gebied. De overheid moet meer op afstand staan en de verantwoordelijkheid aan initiatiefnemers geven. Vertrouwen is een sleutelwoord. Deelnemers uit deze groep werken in verschillende regio’s/dorpen aan deze problematiek: Westerkwartier, Aldtsjerk, Garderen en Udden. In het Westerkwartier en Aldtsjerk zijn er al groepen bezig zich van onderop te organiseren, dit soms al meer dan 100 jaar. De rol van bijvoorbeeld dorpsverenigingen verandert sterk. Door de ontwikkelingen in de verschillende plaatsen te vergelijken kunnen de deelnemers een beeld ontwikkelen van wat ze concreet kunnen doen om deze ideeën te realiseren. Concrete afspraken • Nico Boele en Han Westerhof gaan een uitwisseling organiseren om van elkaar te leren. • De deelnemers gaan ervaringen uitwisselen, waarbij ook andere gebieden/dorpen de kans krijgen aan te schuiven, bijvoorbeeld in Uddel en Garderen. • De deelnemers hebben aangegeven ondersteuning te willen bij het organiseren van de uitwisseling en bij het ontwikkelen van een analyse. Groepsleden Inbrenger: Nico Boele Staatsbosbeheer/WSI Deelnemers: Milos van Leest Anne Clasquin Mart Mensink Han Westerhof Willem Tjibbe Oostenbrink Arjan Bossenbroek Marijn Zwinkels Martine Koemans

[email protected]

Van Hall Larenstein Kenniswerkplaats VHL Provincie Gelderland Platteland project Noord-Oost Friesland DLG Gemeente Barneveld Living Lands Student Van Hall Larenstein 22

06-51417862

Prototype 14

23

Proeflokaal – ‘verbinden’ Facilitator: Petra van de Kop, Netwerk Platteland, E. [email protected], T. 06-5212 1298 Probleem/Doel Marieke Hüsstege gaat een evenement organiseren, een zgn. eetlokaal, om de culinair ondernemers, producenten en consumenten uit de Bommelerwaard met elkaar in contact te brengen. Bea Tolboom heeft contact met producenten in haar omgeving in Zeeuws/Vlaanderen en ziet dat deze mensen geen verbinding hebben met de consumenten in haar omgeving. Ze wil ervoor zorgen dat er voor deze mensen een lokale rendabele afzetmarkt komt. De beide inbrengers werken dus beide vanuit een verschillende invalshoek aan hetzelfde probleem, en kunnen elkaar verrijken met ideeën. Aanpak/Plan Er is gebrainstormd over hoe het evenement eruit zou kunnen zien. Hierbij is belangrijk dat de daadwerkelijke organisatoren dit uiteindelijk zelf moeten bepalen, deze ideeën dienen slechts ter inspiratie: Mogelijke naam: ‘Aan tafel’ of ‘stedelijk culinair’ Er moeten manieren bedacht worden om het gesprek op gang te brengen om de verbindingen tot stand te brengen. Mensen van verschillende partijen moeten met elkaar aan tafel komen te zitten. Er zouden visuele tools gebruikt kunnen worden ter inspiratie. De deelnemers maken deel uit van verschillende netwerken die deze initiatieven verder kunnen helpen: • Loes kan contact leggen met mensen van het project ´vers hartje stad´. • Dirk Keuper van CLM heeft contacten onder producenten in de Bommelerwaard. • Petra van de Kop heeft contacten met het zgn. ´stedennetwerk stadslandbouw´. • Richard Rozemeijer zou begeleider vanuit DLG kunnen zijn, aangezien hij in Zeeuws-Vlaanderen werkt. Concrete afspraken • Marieke gaat een project bij Bea bezoeken, de zgn. ´Proeftuin´, om inspiratie op te doen. DLG kan helpen verkennen wie wat kan bijdragen. • Bea heeft aanstaande donderdag een gesprek waarin ze de ideeën vanuit hier gaat inbrengen Groepsleden Inbrenger: Bea Tolboom Marieke Hüsstege

Gemeente Terneuzen [email protected] en omgeving [email protected]

Deelnemers: Loes van de Vegt Ineke van Vliet Dirk Keuper Elisabeth Koch-van der Spek

Land-id DLG CLM Provincie Noord Brabant

24

0115455366 06-24456402

Prototype 15

25

Het levensverhaal van de zee-streek Facilitator: Wim Hiemstra, ETC / Netwerk Platteland, E. [email protected], 06-3919 8365 “Als je een schip wil bouwen moet je mensen het verlangen naar de zee laten ervaren” (citaat uit lezing tijdens de conferentie) Probleem/Doel De kuststreek van Nederland heeft een heel eigen karakter. Hoe kunnen de bewoners doordrongen raken van de identiteit van de streek waarin ze leven?

Aanpak/Plan Belangrijke voorwaarden zijn dat het te vermarkten is en dat de creatieve burgerkracht gestimuleerd wordt. Het moet niet alleen aantrekkelijk zijn voor de toerist, maar ook voor de lokale bewoners. Mogelijkheden om expressie te geven aan deze identiteit zijn het benutten van landschapeselementen, het opzetten van culturele projecten en het inbedden van recreatieparten in de natuurlijke omgeving. Energiecentrales uit de omgeving zouden een rol kunnen spelen om voor inkomsten te zorgen. De groepsleden zijn enthousiast over de methode van prototyperen en willen dit toepassen in hun werk. Concrete afspraken Er zullen emailadressen uitgewisseld worden. Groepsleden Inbrenger: Jan Trompper Vera van Vuuren Deelnemers: Robert Kemper Hans Quist Jeanne van Poppel

LEADER ZHE Goeree Overflakkee [email protected] LEADER Kop v NH (ontwikkelingsbedrijf NHN)

LEADER West-Twente Gebiedscommissie West Zeeuws Vlaanderen PLANNE (verhalen begeleiden)

26

Prototype 16

27

Vitaal bedrijventerrein Facilitator: Gijs Kuneman, Netwerk Platteland, E. [email protected], T. 06-1233 0322 Probleem/Doel Rolia Wiggelinkhuijsen is vrijwilligster bij de stichting Blauwzaam. Deze stichting heeft zich tot doel gesteld om een groenblauwe verbinding door de Alblasserwaard te creëren. Onderdeel daarvan is dat ze een bedrijventerrein willen vergroenen. Rolia woont hier in de buurt en heeft dit op zich genomen. Het prototypen heeft geholpen om een concept te formuleren: Een vitaal bedrijventerrein, met als elementen gezondheid (voedsel, bewegen, groen) en duurzaamheid (energie, afval, natuur) en verbinding met de omgeving (cultuurhistorie, natuur, energie, water). Aanpak/Plan Er moeten bijeenkomsten gepland worden met verschillende betrokkenen, onder anderen de Rabobank, Staatsbosbeheer, de bedrijven die op het terrein zitten en Prorail. Eventueel kan ook VHL in Velp hierbij betrokken worden. Concrete afspraken Rolia neemt initiatief en heeft het aanbod van 2 dagdelen begeleiding aangenomen. Kim Jonkman van DLG (deelneemster van de groep) heeft aangenomen dit graag te begeleiden.

Groepsleden Inbrenger: Rolia WiggelinkHuijsen Deelnemers: Kim Jonkman Edo Dijkman Dirk Jan van Mourik Wisse Remy

Stichting Blauwzaam

[email protected] 06-1203 6803

DLG DLG Gemeente Montfoort Student

28

Prototype 17

29

U-turn voor raadsleden Facilitator: Rob Janmaat, Netwerk Platteland, E. [email protected], T. 06-5180 4102 Probleem/Doel Gemeenteraden functioneren weinig adequaat. Doordat politieke belangen een sterke rol spelen is er geen plek voor mensen met passie en idealisme en heerst er een angstcultuur. Dit botst met de dynamiek in de samenleving en de opgaven waar we voor staan. Aanpak/Plan Er zou een gemeenschapsraad moeten komen in plaats van een gemeenteraad, waar lokale bewoners uit het maatschappelijk middenveld in plaatshebben. Zodoende kan er beter samengewerkt worden aan oplossingen voor maatschappelijke problemen. De vorm kan per gemeente verschillen. Gerard Leggedoor is in de Hoeksche Waard al betrokken bij een vergelijkbaar initiatief. Concrete afspraken Er is afgesproken om over 3 maanden bij elkaar te komen en in de tussentijd ideeën te toetsen bij externen. Er kunnen dan ook bezoeken aan verschillende gemeenteraden gepland worden. De facilitator heeft de inbrenger gevraagd of hij hiertoe het initiatief wil nemen, maar deze heeft aangegeven dat hij er geen tijd voor heeft. Groepsleden Inbrenger: Klaas Hemke van Meekeren, Gemeente Montfoort, [email protected], 06-24911646 Deelnemers: Rob van Zwet Gerard Leggedoor Brigitte Keijzer Monique Heger

Ministerie voor Wonen en de Rijksdienst SOHW Gemeente Raalte + Olst-Wijhe Van Hall Larenstein

30

Prototype 18

31

Moestuin 3.0 Facilitator: Marieke Koot, Netwerk Platteland, E. [email protected], T. 06-5244 0372 Probleem/Doel Hoe kun je braakliggende terreinen inzetten als moestuin voor de buurt; als plek waar generaties en culturen elkaar kunnen ontmoeten en waar kinderen in contact kunnen komen met voedselproductie. Aanpak/Plan In deze werkgroep komen verschillende vragen samen. Adri Kramwijk wil graag schooltuinen aanleggen op braakliggende terreinen. Eén van de deelnemers wil 60+ moestuinen aanleggen, die goed toegankelijk zijn en blijven voor ouderen. Een oudere deelnemer, Dick Gerritsen, heeft zelf meer grond dan hij kan bewerken en zou dat best willen uitlenen aan gezinnen. Studente Roos Kamphuis is betrokken bij een ‘Noabertuin’ en wil weten wat de beste organisatiestructuur is en hoe je dit financiert: hoe zet je bijvoorbeeld een succesvolle crowdfundingcampagne op? De groep komt tot het concept van een buurttuin: een tuin van iedereen, waarbij iedereen meedoet, onder verantwoordelijkheid van een buurtcommissie. Een bejaardentehuis en een school verbinden aan de gezamenlijke tuin, zodat generaties met elkaar in contact komen en van elkaar kunnen leren. Iets verhoogde moestuinen aanleggen ‘op niveau’, goed bewerkbaar voor ouderen. Onderhoudsbrigades die opereren vanuit de buurttuin, die de tuinen van ouderen in de buurt onderhouden. Het concept bevat heel uitvoerbare elementen, maar is als geheel eigenlijk geen antwoord op de afzonderlijke vragen van de deelnemers. Het zijn ideeën die al worden uitgevoerd. Het is niet te verwachten dat dit concept als geheel een vervolg krijgt of dat deze deelnemers als groep ondersteuning nodig hebben. Het plan is om deze ideeën te verwerken in een plan van aanpak, met afzonderlijk toepasbare onderdelen, zodat dat er vast is als men aan de slag gaat. Er is niet afgesproken wie dit gaat trekken. Wel kunnen deelnemers met bestaande netwerken in contact gebracht worden. Concrete afspraken • Adri gaat in gesprek met de gemeente en neemt deze ideeën mee. • Marieke belt Adri, Roos en eventueel andere deelnemers met een concrete vraag nog eens na om te vragen naar het vervolg, wat ze willen en of ze nog iets kunnen uitwisselen (‘nazorg’). • Roos doet nader onderzoek naar mogelijkheden voor financiering en organisatiestructuur en neemt contact op als ze ondersteuning nodig heeft. Groepsleden Inbrenger: Adri Kramwijk

DLG

Deelnemers: Roos Kamphuis Noor vd Vorst Eddy Hesselink Dick Gerritsen Titus Hettinga

Van Hall Larenstein Van Hall Larenstein Docent Van Hall Larenstein Leader West Twente Gebiedsplatform Zuidwest Fryslan

[email protected]

32

06-52401591

Prototype 19

33

Melkveehouderij circulair Facilitator: Henk Kieft, Netwerk Platteland, E. [email protected], T. 06- 5337 1111 Probleem/Doel Inbrenger is met haar melkveebedrijf al best ver met het sluiten van kringlopen. Hoe kun je dat laten zien aan de omgeving; aan burgers of aan bezoekers? Aanvullende vraag: hoe kun je kringlopen op het bedrijf voor 100% sluiten? Aanpak/Plan De werkvorm prototyperen slaat aan: de deelnemers willen dit inzetten als communicatiemiddel naar de omgeving: samen een maquette bouwen van het boerenbedrijf in de omgeving om samen de kringlopen inzichtelijk te maken. Daarnaast wil men een feitelijke schets maken van een bedrijfssysteem waarin alle stromen (met pijlen en getallen) staan aangegeven. Deze maakt het systeem inzichtelijk maar kan ook als ‘onderlegger’ fungeren voor het maken van een optimaliseringsslag bij het sluiten van kringlopen. Er zou bijvoorbeeld een student ingezet kunnen worden om dit bij wijze van afstudeeropdracht uit te werken (brainstorm organiseren, met experts praten). De helft van de groep is enthousiast voor een vervolgtraject. De deelnemers met de vraag naar een zelfvoorzienend bedrijf haakten in de loop van het proces wat af; deze vraag week te veel af. Concrete afspraken • Inbrenger Gerda Kool gaat bij wijze van pilot met een groep bezoekers van SBB een prototype maken om de manier van werken uit te proberen. Zij geeft hierover feedback aan de groep • Mireille stelt een lijst op van stakeholders uit het gebied die zij bij een prototyperings-sessie zou willen betrekken en deelt deze met de groep. • Henk en Josien brainstormen over een manier om de kringloopschets uit te werken. • Henk doet over 2 maanden een belrondje om te inventariseren welke vervolgvragen er zijn en waar ondersteuning gewenst is.

Groepsleden Inbrenger: Gerda Kool Deelnemers: Josien Kapma Evert Lassche Wietske de Jong Michelle Poort Arno Gosselink Fanny den Hall Petra Neessen Rogier Hardeman W. Snijder

ANV De Utrechtse Venen

E. [email protected], T. 0294-28 34 70

Netwerk Platteland LTO Noord, LEADER Noord-Holland Gemeente Dronten LEADER Van Hall Larenstein PTC Plus Student Wageningen UR Bureau Milieu&Werk

34

Prototype 20

35

A. Wie geeft, die krijgt B. Kansen voor lege kerk, school etc. Facilitator: Els Blaauw, DLG, E. [email protected], T. 06-27621072 Probleem/Doel In het dorp Heide staat de school leeg, en de kerk komt ook binnenkort leeg te staan. Inbrenger Joop Claessens is lid van de dorpsraad en wil een nieuwe bestemming voor deze gebouwen vinden. Hij ziet bovendien dat deze situatie zich in veel dorpen voordoet en wil ook in het algemeen hiervoor iets betekenen. Aanpak/Plan Het is belangrijk dat de bewoners van het dorp dit zelf dragen, dus burgerzelfsturing. Verder moet het project zelfvoorzienend zijn en moet het een regio-functie hebben. De invulling kan per dorp verschillen. Concrete afspraken • De groepsleden wisselen (contact)informatie uit. o Joop komt bij Heleen kijken bij een vergelijkbaar project. o Jantine mailt masterplan leegstaande gebouwen van de provincie Friesland naar alle groepsleden o De groepsleden kunnen een keer bij Joop bij de werkgroep ‘Toekomst Heide’ komen kijken o Joop stuurt ons het boekje ‘Toekomst Heide 2012-2020’ toe. •

Er zal een vervolggesprek plaatshebben met DLG. De leden die geïnteresseerd zijn kunnen hieraan deelnemen. Joop Claessens en Patricia Nijland hebben aangegeven in ieder geval geinteresseerd te zijn. Doel van dit gesprek zal zijn om te kijken hoe DLG verder kan ondersteunen

Groepsleden Inbrenger: Joop Claessens

Ondernemer in Heide en lid van dorpsraad

Deelnemers: Heleen Huiskamp Klaas v. d. Ploeg Patricia Nijland Lianne Vreugdenhil

Gemeente Berkelland N.O. Fryslan KCWO Van Hall Larenstein

36

[email protected]

Prototype 21

37

Naar professionalisering coöperatie/samenwerking Facilitator: Marieke Leentvaar, E. [email protected], T. 06-5081 2716 Probleem/Doel Een groep deskundigen uit Kempenland dat vroeger een leadergroep vormde is op zoek naar een manier om hun deskundigheid te blijven inzetten. Ze hebben hart voor het gebied, en het is nodig om een gezamenlijke droom te vormen. Vooral is ook de vraag waar in het gebied de behoeften liggen. Wat is de urgentie? Aanpak/Plan De deskundigengroep moet samenkomen om de behoeften, aanbod, kennis, etc. te inventariseren. Wat is onze gezamelijke droom? De bijeenkomst is open van karakter; het doel is om samen ideeën te vormen, maar als er geen ideeën opkomen is het ook goed. Concrete afspraken In de groep was ook iemand aanwezig van het gebied de Noordelijke Friese Wouden. Deze organisatie is al heel ver ontwikkeld. Er is afgesproken dat de belanghebbenden uit Kempenland de NFW kunnen komen opzoeken om te leren van de kennis en ervaring daar. Martine van Mourik van DLG Brabant (deelneemster) heeft aangeboden begeleiding op zich te nemen. Hier zijn geen verdere concrete afspraken over gemaakt. Het initiatief ligt nu bij de inbrengster. Groepsleden Inbrenger: Marianne Vrolijk Elly Trommelen Deelnemers: Jacob Bijlsma Martine Grootens Martine van Mourik

Centrale Dorpenraad Provincie Noord Brabant

[email protected] [email protected]

Platform Noord. Plattelands Projecten Student WUR DLG Brabant

38

020-4904437 06-27745046

Prototype 23

39

Boer zoekt stad, stad zoekt boer Facilitator: Mireille Groot Koerkamp, E. [email protected], T. 06-2246 6131 Probleem/Doel Hoe kom je tot meer verbinding tussen stedelingen en ondernemers uit de regio? ‘Boer zoekt stad’ is te beperkt, het gaat om wederkerigheid, een brug slaag tussen consumenten en producenten (eerlijke prijs en eerlijke producten)en verbinding, dus ook ‘stad zoekt boer’. Aanpak/Plan Tijdens het prototypen worden allerlei verbindingen gelegd, er komt steeds meer bij. Behalve voedselproductenten bijvoorbeeld ook kinderopvang. Het moet uit het gebied zelf komen, maar het blijkt lastig om tot concepten te komen die niet aanbodgericht zijn. Uiteindelijk komt de groep tot een plan om leegstaande winkelpanden in de stad te gebruiken als ‘etalages van het platteland’, waar burgers niet alleen terecht kunnen voor producten, maar ook voor achtergrondinformatie over het platteland en waar bijvoorbeeld workshops gegeven kunnen worden. Studenten zouden ingezet kunnen worden voor onderzoek en communicatie. Concreet doel is om een pilot te starten. Kanttekening van Mireille:’ Ook dit is aanbodgericht. Een idee dat is genoemd maar niet is uitgewerkt is het verbinden van groepen stedelingen die bewust en actief met voedsel bezig zijn aan plattelandsondernemers uit de regio. Stedelingen kunnen bijvoorbeeld als groep huishoudens een verbinding aangaan met een aantal producenten en wekelijks bestellen o.i.d.’ Concrete afspraken • Henk van Paassen van ANV het Binnenveld gaat contact leggen met gemeente, ondernemers, eigenaren van leegstaande winkelpanden in Ede en Wageningen. Diana van Bokhoven doet dit in Nijmegen. • Als er belangstelling is wil de groep weer samenkomen om het idee samen met betrokken partijen (gemeente, ondernemers, stedelingen) door middel van prototyping verder uit te werken, liefst onder leiding van een tekenaar / ontwerper / vormgever vanuit DLG. Groepsleden Inbrengers: Diana van Bokhoven Henk van Paassen Ynte Bekema

Imagro Amer/Ruimtelijke Ordening DLG

Deelnemers: Stepahnie Paridaen Hanneke Meester Elly Jansen

Plattelandscentrum Meetjesland Projecten LTO Noord Groene Vonk (Provincie West Vlaanderen)

40

E. [email protected] E. [email protected] E. [email protected]

T. 06-1014 1472 T. 06-13685805 T. 0629159063

Prototype 25

41

Business plan ANV Facilitator: Thijs Sanderink, DLG, E. [email protected], 06-52401587 Probleem/Doel In het kader van het naderende GLB wil ANV de Venen de handschoen oppakken en zich ontwikkelen tot een effectieve organisatie, die stuurt op doelen en middelen. Met als achterliggend doel een gebied met kwaliteit. Maar hoe kan de ANV zich organiseren om de maatschappelijke doelen vanuit het GLB te realiseren? Aanpak/Plan Het is moeilijk om in deze fase tot een concrete aanpak te komen, omdat op dit moment nog niet duidelijk is hoe het GLB concreet ingevuld zal worden. In het algemeen is het thema van de nieuwe rol van ANV’s interessant voor DLG en NP om op voort te bouwen, maar in deze fase is het nog te veel koffiedik-kijken om tot een concreet plan te komen. Het prototyperen loopt wat vast op die onzekerheden. Tijdens de sessie laveren de deelnemers tussen dit specifieke geval en de algemene probleemstelling. De deelnemers denken mee, maar hebben geen direct belang bij de vraagstelling. Het is daarom niet te verwachten dat deze concrete groep mensen ondersteuning nodig heeft voor een vervolg. Het lijkt wel interessant om te kijken of ANV’s in het algemeen ondersteund kunnen worden. Concrete afspraken • Coby gaat in januari naar een conferentie over het GLB. Zij houdt ruggespraak met de overige leden van ANV de Venen. Zij zal de groep om ondersteuning vragen als zij dat nodig heeft. • Thijs belt met de organisator van bovengenoemde GLB-conferentie, om te polsen wat er speelt en wat mogelijke lacunes zijn waar DLG en NP op in kunnen springen. Misschien d.m.v. een pilot: een ANV (deze?) die zij extra kunnen ondersteunen in het vinden van die nieuwe rol. • Na de GLB-conferentie belt Thijs Coby om te polsen of ze weet wat ze wil en of ANV de Venen daarbij ondersteuning nodig heeft. Groepsleden Inbrenger: Coby Visser

ANV de Venen

Deelnemers: Henk Wubbels Ida ter Luin Marieke Kok Janneke Blijdorp

Waterschap Rijn & IJssel LEI Gebiedsplatform AV DLG

E. [email protected],

42

0297- 582737