Verslag Werkatelier Verkenning Varianten Da tum/tijd
22/03/10
Locatie
De Regenboog
Plaa ts
Houten
Refere ntie
kmu/nkl/v/09.295
Projec tnummer
90934
Aanleiding van het werkatelier De heer Mulder heet als gespreksleider alle aanwezigen van harte welkom. Net zoals bij andere bijeenkomsten zijn er weer veel betrokkenen aanwezig in de school die de moeite hebben genomen deze avond bij te wonen. Naast (de vertegenwoordigers van) omwonenden zijn er ook enkele afgevaardigden van de instellingen gekomen (o.a. vertegenwoordiger muziekcollectief Houten en Haltnahuis). Deze avond is het eerste verkennende werkatelier over de planvarianten voor De Slinger. Het gaat er deze avond om, om proberen vast te stellen hoe we de komende paar maanden tot goed onderscheiden varianten kunnen komen. Welke varianten vinden omwonenden en andere betrokkenen van belang om te gaan uitwerken? Het daadwerkelijk opstellen van de varianten gaat plaatsvinden op 19 april. Tijdens deze ‘variantendag’ gaan zowel de deelnemers aan de omgevingsverkenning als aan de programmaverkenning samen aan het werk om de varianten in de steigers te zetten. De variantendag heeft een aangepaste starttijd en duurt van 15.00 tot 21.00 uur. Er is voor één keer gekozen voor deze tijdsindeling om zowel tegemoet te komen aan de tijdschema’s van professionals als die van de bewoners. We begrijpen dat het om een lange zit gaat, maar het gaat om één keer goed doorpakken, waardoor we veel belangrijke stappen kunnen zetten. De heer Mulder licht de invulling van deze avond toe. De avond zal bestaan uit een terugblik op de brede avond van 9 maart. Wat waren de ervaringen en leerpunten van de brede avond? En welke dingen moeten we zeker niet vergeten mee te nemen in het vervolg van dit proces? Hierna geeft Chris Jansens een schets van de voortgang van de gesprekken met de instellingen. Daarna kijken we naar een aantal schetsen van de architect om een beeld te krijgen van mogelijke varianten en wat die ruimtelijk zouden kunnen betekenen. Dit zijn geen echte ontwerpen, want dat is nog te vroeg voor dit staPapiermolen 5 Postbus 198 3990 DD Houten T 030 692 70 90 F 030 692 70 99 E:
[email protected] I: www.laaglandadvies.nl KvK 32074929
1
dium. Het gaat meer om de discussie op gang te helpen over mogelijke varianten in het gebied en op basis van welke uitgangspunten we tot varianten gaan komen. Na de architect geeft de heer van der Horst, adviseur van de gemeente Houten, een toelichting over de huidige en verwachte verkeersafwikkeling in het plangebied. Daarna proberen we samenvattend met elkaar vast te stellen hoe we tot goed onderscheiden varianten gaan komen.
Terugblik op de brede avond Er komen verschillende beelden naar voren. Professionals hebben aangegeven, dat ze meer inzicht hebben gekregen in de mogelijkheden van het plangebied, in de situatie van de bewoners en de mogelijkheden om met andere partijen samen te werken. Een aantal omwonenden geeft aan het resultaat van de avond wat teleurstellend te hebben gevonden. Één belangrijk punt van hen is dat ze meer verwacht hadden te horen over de ambities en beelden van de aanbieders van welzijn, zorg en cultuur in het gebied. Nu vond men dat het niet duidelijk is geworden wat de instellingen nu gezamenlijk en concreet voor ogen hebben. Zij merken op dat er pas echt gesproken kan worden over de relatie tussen het programma en de omgeving zodra er meer inzicht komt in de ideeën en voorstellen van alle organisaties in het plangebied. De heer Mulder legt uit dat het participatietraject met de omwonenden in tijd eigenlijk een stukje voorloopt op het traject van de instellingen. Omwonenden hebben al meer nagedacht over het plangebied en mogelijke ontwikkelingen dan de instellingen. Er is ondertussen bij de instellingen een ‘inhaalslag’ gaande. De variantendag op 19 april wordt echt het moment dat omwonenden samen met de vertegenwoordigers van instellingen aan tafel gaan werken om varianten te bedenken. Mevrouw Jansens van het programmateam reageert hierop door kort uit te leggen dat het voor de instellingen in Houten nieuw is om samen zo’n proces van planvorming voor een gebied in te gaan. Sinds de startbijeenkomst zijn de instellingen hun ideeën aan het formuleren en zijn er een aantal acties in werking gesteld, waar ze straks verder op in zal gaan. Omwonenden geven aan dat er nu na een aantal bijeenkomsten nog zoveel onduidelijk is. De heer Mulder realiseert zich dat de onduidelijkheid tot ergernis kan leiden en tracht uit te leggen waarom dit past bij het stadium van het proces waar we inzitten. Het is een zeer complex proces waarin we te maken hebben met een ruimtelijke opgave, een programma opgave en een leefbaarheidsvraagstuk. We moeten op alle vlakken inzicht krijgen in wat de mogelijke varianten zijn en welke consequenties elk onderdeel binnen een variant heeft op de kwaliteit van wonen, werken en leven in het gebied. Juist omdat er weinig echt harde opgaven geformuleerd zijn, leidt dit nu tot veel onduidelijkheid, maar dit biedt wel maximale ruimte om echt verschillende varianten te ontwikkelen. Het naPapiermolen 5 Postbus 198 3990 DD Houten T 030 692 70 90 F 030 692 70 99 E:
[email protected] I: www.laaglandadvies.nl KvK 32074929
2
denken en discussiëren over de varianten helpt om meer zicht te krijgen op de (hardheid en haalbaarheid van) wensen van de betrokkenen. Programmateam In de eerste plaats is er met elke instelling apart een gesprek gevoerd over de individuele wensen en ambities met betrekking tot het plangebied. Dit heeft geleid tot een uitgebreide inventarisatie die samengevat is in een matrix die binnenkort op de website van de Gemeente komt. In de tweede plaats is er een gezamenlijk overleg geweest met de instellingen om mogelijke samenwerking inhoudelijk en ruimtelijk door te spreken. Aangezien het overleg die middag voor het werkatelier heeft plaatsgevonden is er nog geen verslag van gemaakt, wel kan mevrouw Jansens al een schets geven van de uitkomsten van die middag. De instellingen hebben de intentie om daar waar het kan elkaar te versterken en meer samen te werken. Ze zijn ingegaan op de vraag of ze op inhoud gaan integreren en combineren of ook ruimtelijk. Twee kernbegrippen die naar voren zijn gekomen zijn ‘ontmoeten’ en ‘beleven’. Zowel programmatisch als ruimtelijk ziet men mogelijkheden. Men voelt wel voor een bundeling van organisaties en functies in één gebouw. Dit is nog geen vastomlijnd idee en ze willen eerst onderzoeken of dit als ‘beheersconcept’ haalbaar is en wat de randvoorwaarden dan zouden moeten worden. Ze willen kijken naar andere gemeenten met dergelijke projecten, wat werkt goed bij hen en wat juist niet? En zo zijn er nog veel meer vragen: wat betekent dit voor de buitenruimte van de school, voor de sociale veiligheid, de financierbaarheid etc. De instellingen hebben aan de architect gevraagd om te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om ‘alle functies’ in een totaalconcept te vertalen. Let wel, dit is een vraag om een verkenning, niet een ontwerpvraag. Verder geeft Mevrouw Jansens aan dat er over de toekomst van de basisscholen meer duidelijkheid is gekomen en deze ook gecommuniceerd is naar de omwonenden. Besloten is dat de twee basisscholen in het gebied gaan samenwerken en dat de basisschool de Regenboog tijdelijk intrekt bij de Bengelbongerd. Ter afsluiting geeft Mevrouw Jansens aan dat de behoefte van bewoners om meer helderheid over de ambities van de organisaties duidelijk is. Zij zal dit ook overbrengen naar de organisaties.
Ontwerpteam De heer Geurst laat aan de hand van 3 schetsontwerpen zien dat het wijzigen van één van de ingrediënten van invloed is op andere onderdelen in het plangebied. De schetsen tonen (1) een combinatie van school en bibliotheek in één gebouw, (2) een school met woningen daarboven, en (3) een multifunctioneel gebouw waarin de school plus alle Papiermolen 5 Postbus 198 3990 DD Houten T 030 692 70 90 F 030 692 70 99 E:
[email protected] I: www.laaglandadvies.nl KvK 32074929
3
maatschappelijke instellingen aanwezig zijn. De bedoeling hiervan is om de discussie te stimuleren en inzicht te geven in ontwerpvraagstukken. Het veranderen van een locatie of functie heeft direct invloed op verkeer, zichtlijnen, mobiliteit, openbare ruimte etc. Zo kan er bijvoorbeeld gekozen worden voor een atrium (een zogenaamd binnenplein) of een openbaar plein, dit heeft verdere consequenties voor de indeling van het gebied. De grootte van de bibliotheek betekent ook het een en ander, net als de hoeveelheid en type woningen, tuinen, kantoren etc. Nadenken over de fasering van de ingrepen is vanuit het ontwerpperspectief ook van belang. Sloop en nieuwbouw van de bibliotheek op dezelfde locatie bijvoorbeeld betekent dat de bibliotheek tijdelijk naar een andere locatie moet. Opmerkingen / vragen van de aanwezigen: • Een aantal bewoners hecht veel belang aan de hoogte van de voorstellen in verband met de invloed op hun uitzicht en lichtinval. •
Een bewoner stelt de vraag wat de woningen dicht bij de school betekenen voor het verkeer? Zouden de woningen zorggerelateerd moeten worden waardoor er minder auto’s komen? Wat betekenen zoveel woningen voor de parkeersituatie? Waar laat je het verkeer als er bij het spoor kantoren zouden komen?
•
Een bewoner oppert het idee van een traverse (luchtbrug) tussen het Haltnahuis en de bibliotheek/school. Ouderen vinden een bibliotheek heel belangrijk en zouden wellicht ook voor de kinderen in de school iets kunnen betekenen.
•
De architect plaatst de opmerking dat het voordeel van een atrium is dat er niet nagedacht hoeft te worden over de zoninval, wat bij een openbaar plein/terras er wel toe doet.
•
De architect merkt op dat het wel of niet hebben van horeca in een bibliotheek een belangrijke vraag is met ontwerpgevolgen.
•
Bewoners denken na over mogelijkheden rond het Haltnahuis in combinatie met nieuwe te bouwen zorg-woningen. De vertegenwoordiger van het Haltnahuis geeft aan dat zij bezig zijn met dezelfde toekomstvragen: wie verwachten ze dat er gaat wonen in de nieuw te bouwen woningen, vitale ouderen of verplegingszorg geïndiceerde ouderen? Welke rol wil het Haltnahuis spelen in de wijk? Denken zij aan kleinschalige woonvormen? Brengen ze zorg naar de omwonenden of komen de ouderen naar hen toe? De vertegenwoordiger verwacht zorg te brengen aan vitale (vermogende) ouderen die gebruik zullen maken van de vele functies en organisaties in de buurt, maar dat zij ook intramurale verplegingszorg aan zal
Papiermolen 5 Postbus 198 3990 DD Houten T 030 692 70 90 F 030 692 70 99 E:
[email protected] I: www.laaglandadvies.nl KvK 32074929
4
blijven bieden. Het Haltnahuis vindt het zeer belangrijk dat er nagedacht wordt over de toegankelijkheid voor ouderen van het Haltnahuis naar de bibliotheek. •
Vanuit de programmaverkenning denken we na over maatschappelijke thema’s en ontwikkelingen, zoals vergrijzing en andere demografische ontwikkelingen, over huisvesting van specifieke groepen en zorg/wonencombinaties. Wat voor zorg wil men in de toekomst? Voor de vitale oudere bewoner kan cultuur en bibliotheek juist aantrekkelijk zijn en hier kan over nagedacht worden in relatie tot nieuwbouwwoningen.
Verkeer De heer Van der Horst geeft een toelichting op de verkeerssituatie in de Slinger. Er is verkeer gekoppeld aan het spoor, woon-werk verkeer en er zijn de routes naar de scholen. Er is een drukke fietsroute naar de Heemlanden (ingang van de school) en er zijn ouders die hun kinderen per auto wegbrengen. Die 2 verkeersstromen zijn het zorgpunt volgens de heer van der Horst. Hij voorziet in de gewone verkeersdrukte geen probleem, vanuit het oogpunt van een veilige afwikkeling van verkeer. Verder is er nog het verkeer gekoppeld aan het Haltnahuis. Volgens bewoners kan het daar ook best druk zijn met bezoekers, personeel, groepstaxi’s en bevoorradingswagens. De heer van der Horst geeft aan dat de keuze waar de ingang van de school ligt belangrijk is voor hoe de verkeersroutes lopen. Een mogelijkheid is een informeel plein met ‘paden’ voor fietsers. In eerdere bijeenkomsten is het maken van een tunnel geopperd. Hij heeft dit voorstel verder onderzocht. Aanleg van een tunnel is moeilijk en kostbaar. Dit heeft te maken met de afstand die nodig is om omlaag/omhoog te kunnen gaan. Deze afstand is te gering. Opmerkingen / vragen van de aanwezigen: •
Een bewoner plaatst de opmerking dat gehandicapten en bewoners uit het Haltna huis zich ook nog veilig moeten voelen. Het scooter en fietsverkeer leidt soms tot gevaarlijke situaties.
•
Bewoners geven aan dat de fietsstraat doorloopt tot aan de erven van de woningen, dat levert onveilige situaties op.
•
Vanuit de omwonenden zijn er bezwaren tegen meer woningen, omdat dat zal leiden tot meer verkeer en auto’s. De heer van der Horst geeft aan dat het gebied meer auto’s aan kan, maar dat het probleem meer zit in de stroom middelbare scholieren en de stroom basisschoolleerlingen die door elkaar heen gaan. Een bewoner oppert een oplossing voor dit probleem: kunnen er simpelweg andere aanPapiermolen 5 Postbus 198 3990 DD Houten T 030 692 70 90 F 030 692 70 99 E:
[email protected] I: www.laaglandadvies.nl KvK 32074929
5
vangstijden gehanteerd worden? Dit zou inderdaad een goede oplossing zijn, maar het blijkt in de praktijk vrij lastig te realiseren, antwoordt de heer van der Horst.
Een bewoner zegt: We willen veel te veel proppen in een te klein gebied. Ik hoor alleen maar meer van alles, meer woningen, meer voorzieningen, een grotere school etc.
Een andere bewoner vindt het een vreemde gewaarwording dat er woningen voor de school komen. Woongerief? Geluidsoverlast? Parkeren? Een autoroute voor het schoolplein... is dat allemaal niet nadelig voor de verkoop van de woningen? Andere deelnemers zeggen dat er juist tal van voorbeelden zijn van woningen direct gelegen bij scholen waar het goed gaat.
Een bewoner maakt de opmerking dat het er om gaat welke doelgroep gaat wonen in die woningen. Als er een zorg groep in komt zijn er minder auto’s, dus minder verkeer.
Een bewoner pleit ervoor geen ontsluitingsroute via de Kamillehof/Hoefbladhof aan te leggen.
Er wordt een voorstel gedaan vanuit de zaal om woningen aan te bieden zonder parkeeroptie: ‘wonen zonder auto’, of een gezamenlijke parkeervoorziening aan het begin van de straat, zonder dat de auto’s de wijk dieper in hoeven te gaan.
Bewoner: hoe hoger er gestapeld gaat worden (hoe meer lagen woningen), hoe meer auto’s er zullen komen. Een oplossing zou kunnen zijn om te parkeren onder het maaiveld.
Een bewoner vraagt wat de intenties zijn van de gemeente met de ‘boerenflat’? De heer Van Steinvoorn geeft aan dat er vooralsnog geen specifieke intenties zijn om iets met die locatie te doen omdat het particulier bezit betreft. Wat hem betreft kunnen de bewoners beslissen of ze met een voorstel komen. Hij schetst twee mogelijkheden: ofwel alle bewoners gaan akkoord met een mogelijke verandering aan het gebouw en kan er verder nagedacht worden over die locatie in het plangebied, ofwel er gebeurd niets en de flat blijft zoals het nu is.
Een bewoner is bang dat er veel teveel steen komt in het gebied, 4 hoog bouwen bij het Haltnahuis en de ‘Boerenflat’ in de buurt plus een school zal een blokkade opwerpen en meer schaduw betekenen voor de woningen aldaar. Papiermolen 5 Postbus 198 3990 DD Houten T 030 692 70 90 F 030 692 70 99 E:
[email protected] I: www.laaglandadvies.nl KvK 32074929
6
Er vindt een discussie plaats of de school bij het spoor zou kunnen komen? Een vertegenwoordiger van de scholen denkt dat dit niet kan i.v.m. regelgeving rondom schoolpleinen. De heer Van Steinvoorn zegt dat serieus uitgezocht moet worden wat de regels hieromtrent zijn.
Hoe komen we tot te onderscheiden varianten? De heer Mulder geeft aan dat de raad geen drie tot op het detail uitgewerkte plannen wil krijgen, maar dat het er om gaat drie verschillende planvoorstellen neer te leggen op basis waarvan een goede discussie over wensen en consequenties gevoerd kan worden. Er wordt gesproken over onderstaande mogelijkheden om varianten op te baseren: • Variant rond drukte/verkeer/parkeren Eén van de criteria om een variant op te baseren zou bijvoorbeeld de mate van drukte kunnen zijn. Een zogenaamde rustige ‘autoluwe’ variant ten op zichte van meer bruisende varianten. Verkeer kan in deze variant doorslaggevend zijn voor bepaalde ontwerpkeuzes (bijvoorbeeld aan de ene kant van plangebied autoluw, aan de andere kant meer drukte). Iemand oppert de optie van parkeren onder de bibliotheek. •
Variant rond functies/organisaties
Een ander criterium kan de grootte en diversiteit van het multifunctionele gebouw zijn. Een variant met veel samengevoegde functies en organisaties ten op zichte van varianten met minder functies of überhaupt geen ‘compleet’ gebouw, maar functies en organisaties in aparte gebouwen. Is het ook denkbaar een variant te maken waarin bepaalde functies geheel ontbreken? Of waar veel extra functies bijkomen zoals een jongerenplek of een concertzaal? Oefening “welke kans moeten we niet missen” De heer Mulder stelt voor om ter afsluiting een oefening te doen waarin iedereen uitspreekt welk onderwerp hij of zij vindt dat hoe dan ook op tafel moet komen in dit participatieproces. Stel dat we in december 2010 zitten, dan moeten we allemaal op dit proces kunnen terugkijken zonder het gevoel te hebben dat we iets vergeten zijn of dat iets niet is besproken wat wel besproken had moeten worden. Het is een gemiste kans als wie niet spreken over de optie van: 1- de aanwezigheid van een concertzaal en ruimten voor dansles 2- de sloop van de ‘boerenflat’ 3- een uitbreiding van het Haltnahuis (niet op het bestaande gebouw maar in de omgeving van het Haltnahuis)
Papiermolen 5 Postbus 198 3990 DD Houten T 030 692 70 90 F 030 692 70 99 E:
[email protected] I: www.laaglandadvies.nl KvK 32074929
7
4- de toegankelijkheid van de achterkant van het Haltnahuis voor de bewoners richting cultuurplein 5- het maken van een groot plein vanaf het Gemeentehuis door middel van sloop van het Haltnahuis en de ‘Boerenflat’ 6- het maken van een levendig en gezellig plein (zoals het plein in het oude dorp goed werkt) 7- het onderzoeken wat de beste locatie is van het plein, wellicht kan het bestemmingsplan ruimer opgevat worden? 8- de locatie van de ingangen van het station en waar de ‘kiss and ride’ afhaalplek komt 9- de locatie van het plein waar nu de politie zit 10- het plein moet net zoveel waarde krijgen als de gebouwen 11- het atrium (onderzoek de meerwaarde voor het theater) 12- Duurzaamheid in het project, onderdeel ‘groen’ moet meer besproken worden
Een bewoner geeft ter afsluiting aan behoefte te hebben aan meer structuur in de gesprekken tijdens de avond. Vervolg De aanwezigen stellen vast, dat het voor het proces zinvol is om eerst extra input te krijgen vanuit het programmaverkenningsteam, alvorens de 19e april de variantendag in te stappen. De variantendag zal plaatsvinden op 19 april. Het doel van deze dag is het opstellen van drie verschillende varianten.
Papiermolen 5 Postbus 198 3990 DD Houten T 030 692 70 90 F 030 692 70 99 E:
[email protected] I: www.laaglandadvies.nl KvK 32074929
8