Werkatelier
!
Levensloopbestendige woonomgeving
Molster Stedenbouw in opdracht van Blijf Veilig Mobiel
!
22 april 2015
Deel 1
voetgangersvriendelijke steden
!
specifiek voor senioren
en andere mensen met een beperking
Mobiliteit is belangrijk
Mobiliteit is belangrijk
biedt mogelijkheden (school, werk, bezoek, culturele activiteiten)
Mobiliteit is belangrijk
biedt mogelijkheden (school, werk, bezoek, culturele activiteiten) gevoel van vrijheid
Mobiliteit is belangrijk
biedt mogelijkheden (school, werk, bezoek, culturele activiteiten) gevoel van vrijheid onafhankelijkheid
Mobiliteit is belangrijk
biedt mogelijkheden (school, werk, bezoek, culturele activiteiten) gevoel van vrijheid onafhankelijkheid zelfredzaamheid
Vervoerswijzen en bestemmingen
Vervoerswijzen en bestemmingen werk
Vervoerswijzen en bestemmingen werk culturele voorzieningen
Vervoerswijzen en bestemmingen werk culturele voorzieningen boodschappen, winkelen
Vervoerswijzen en bestemmingen werk culturele voorzieningen boodschappen, winkelen vrienden- en familiebezoek
Vervoerswijzen en bestemmingen werk culturele voorzieningen boodschappen, winkelen vrienden- en familiebezoek ommetje, wandeling
Vervoerswijzen en bestemmingen werk culturele voorzieningen boodschappen, winkelen vrienden- en familiebezoek ommetje, wandeling
Vervoerswijzen en bestemmingen werk culturele voorzieningen boodschappen, winkelen vrienden- en familiebezoek ommetje, wandeling senioren vaker dan anderen:
Vervoerswijzen en bestemmingen werk culturele voorzieningen boodschappen, winkelen vrienden- en familiebezoek ommetje, wandeling senioren vaker dan anderen: kerkbezoek, begraafplaats, huisarts, ziekenhuis
Lopen meest levensloopbestendig
Makkelijk: iedereen kan het, je loopt zo de deur uit, het kost niks
Noodzakelijk: 30% van de Europese huishoudens heeft geen auto
Extra aandacht voor senioren
Extra aandacht voor senioren laten zich sneller weerhouden
Extra aandacht voor senioren laten zich sneller weerhouden
Extra aandacht voor senioren laten zich sneller weerhouden
juist voor hen belangrijk
Extra aandacht voor senioren laten zich sneller weerhouden
juist voor hen belangrijk
Extra aandacht voor senioren laten zich sneller weerhouden
juist voor hen belangrijk
relatie met zorg (kosten)
Extra aandacht voor senioren laten zich sneller weerhouden
juist voor hen belangrijk
relatie met zorg (kosten)
Extra aandacht voor senioren laten zich sneller weerhouden
juist voor hen belangrijk
relatie met zorg (kosten)
deze groep groeit!
Lopen maakt zelfredzaam
Lopen houdt fysiek fit
Lopen houdt fysiek fit verlaagt kans op hart- en vaatziekten
Lopen houdt fysiek fit verlaagt kans op hart- en vaatziekten verlaagt kans op bepaalde typen kanker
Lopen houdt fysiek fit verlaagt kans op hart- en vaatziekten verlaagt kans op bepaalde typen kanker verbetert spierkracht en uithoudingsvermogen
Lopen houdt fysiek fit verlaagt kans op hart- en vaatziekten verlaagt kans op bepaalde typen kanker verbetert spierkracht en uithoudingsvermogen zorgt voor gewichtsverlies
Lopen houdt fysiek fit verlaagt kans op hart- en vaatziekten verlaagt kans op bepaalde typen kanker verbetert spierkracht en uithoudingsvermogen zorgt voor gewichtsverlies verlaagt de bloeddruk
Lopen houdt fysiek fit verlaagt kans op hart- en vaatziekten verlaagt kans op bepaalde typen kanker verbetert spierkracht en uithoudingsvermogen zorgt voor gewichtsverlies verlaagt de bloeddruk vermindert diabetes
Lopen houdt fysiek fit verlaagt kans op hart- en vaatziekten verlaagt kans op bepaalde typen kanker verbetert spierkracht en uithoudingsvermogen zorgt voor gewichtsverlies verlaagt de bloeddruk vermindert diabetes vermindert gewrichtspijn stijfheid
Lopen houdt fysiek fit verlaagt kans op hart- en vaatziekten verlaagt kans op bepaalde typen kanker verbetert spierkracht en uithoudingsvermogen zorgt voor gewichtsverlies verlaagt de bloeddruk vermindert diabetes vermindert gewrichtspijn stijfheid versterkt botten en vermindert kans op osteoperose
Lopen houdt fysiek fit verlaagt kans op hart- en vaatziekten verlaagt kans op bepaalde typen kanker verbetert spierkracht en uithoudingsvermogen zorgt voor gewichtsverlies verlaagt de bloeddruk vermindert diabetes vermindert gewrichtspijn stijfheid versterkt botten en vermindert kans op osteoperose verbetert balans
Lopen houdt mentaal fit
Lopen houdt mentaal fit verbetert cognitief vermogen op korte termijn
Lopen houdt mentaal fit verbetert cognitief vermogen op korte termijn Vergroot creativiteit
Lopen houdt mentaal fit verbetert cognitief vermogen op korte termijn Vergroot creativiteit vermindert de kans op alzheimer
Lopen houdt mentaal fit verbetert cognitief vermogen op korte termijn Vergroot creativiteit vermindert de kans op alzheimer verbetert concentratie
Lopen houdt mentaal fit verbetert cognitief vermogen op korte termijn Vergroot creativiteit vermindert de kans op alzheimer verbetert concentratie vermindert stress
Lopen maakt ontmoeten mogelijk
Lopen maakt ontmoeten mogelijk
Lopen maakt gelukkig
Lopen maakt gelukkig door aanmaak van:
Lopen maakt gelukkig door aanmaak van: endorfine (gelukshormoon, verbetert het humeur)
Lopen maakt gelukkig door aanmaak van: endorfine (gelukshormoon, verbetert het humeur) adrenaline (geeft energiek gevoel)
Lopen maakt gelukkig door aanmaak van: endorfine (gelukshormoon, verbetert het humeur) adrenaline (geeft energiek gevoel) hormonen die slaap verbeteren
Voetgangers goed voor de stad
Voetgangers goed voor de stad brengen leven op straat
Voetgangers goed voor de stad brengen leven op straat zorgen voor een gevoel van veiligheid
Voetgangers goed voor de stad brengen leven op straat zorgen voor een gevoel van veiligheid geven geld uit
Voetgangers goed voor de stad brengen leven op straat zorgen voor een gevoel van veiligheid geven geld uit nemen relatief weinig ruimte in
Voetgangers goed voor de stad brengen leven op straat zorgen voor een gevoel van veiligheid geven geld uit nemen relatief weinig ruimte in zijn relatief goedkoop in aanleg en onderhoud
Voetgangers goed voor de stad brengen leven op straat zorgen voor een gevoel van veiligheid geven geld uit nemen relatief weinig ruimte in zijn relatief goedkoop in aanleg en onderhoud stoten geen schadelijke stoffen uit
Voetgangers goed voor de stad brengen leven op straat zorgen voor een gevoel van veiligheid geven geld uit nemen relatief weinig ruimte in zijn relatief goedkoop in aanleg en onderhoud stoten geen schadelijke stoffen uit maken geen lawaai
Discussie Stelling 1:
Steden en dorpen in Nederland zijn voldoende ingericht voor voetgangers, daar is geen extra aandacht voor nodig.
Stelling 2:
Meer prioriteit voor voetgangers verbetert de leefkwaliteit van bewoners. Dit is van cruciaal belang vooral voor senioren en andere mensen met een beperking.
Brainstorm Beeld u eens in dat u 85 bent en thuis wilt blijven wonen…..
! !
1. Hoe zou de openbare ruimte ingericht moeten zijn om het u mogelijk te maken mobiel te blijven?
! ! !
2. Hoe zou de openbare ruimte ingericht moeten zijn om u te stimuleren zelf op pad te gaan?
!
Wat wil de voetganger?
o.a. levendigheid, esthetiek, afwisseling
AANTREKKELIJKHEID COMFORT o.a. verkeersdrukte, voorzieningen
kwaliteit route
VEILIGHEID o.a. aanwezigheid mensen, grondgebruik
TOEGANKELIJKHEID
functies en stratenpatroon
o.a. afstand tot activiteiten, infrastructuur
UITVOERBAARHEID o.a. mobiliteit, tijd, verantwoordelijkheden
kenmerken persoon
Persoonskernmerken
Persoonskernmerken
tijd
Persoonskernmerken
tijd fysieke beperkingen
Persoonskernmerken
tijd fysieke beperkingen cognitieve beperkingen
Persoonskernmerken
tijd fysieke beperkingen cognitieve beperkingen verantwoordelijkheden
Persoonskernmerken
tijd fysieke beperkingen cognitieve beperkingen verantwoordelijkheden bagage
Korte afstanden In principe ongeveer 1 kilometer, maar
persoon
omstandigheden: weer, bagage
bestemming
mogelijke snelheid - wachttijden
beleefde tijd
!
Bij langere afstanden fiets en combi met OV
Veel bestemmingen op loopafstand Hoge dichtheid
! !
Functiemenging
Onderdeel van langere afstand
Stratenpatroon
Stratenpatroon
Stratenpatroon
Stratenpatroon
Stratenpatroon
Stratenpatroon
grid: omlopen, spreiding, auto
Stratenpatroon
grid: omlopen, spreiding, auto
Stratenpatroon
grid: omlopen, spreiding, auto
Stratenpatroon
grid: omlopen, spreiding, auto
Stratenpatroon
grid: omlopen, spreiding, auto
diagonaal: directer, meer concentratie
Stratenpatroon
grid: omlopen, spreiding, auto
diagonaal: directer, meer concentratie
Stratenpatroon
grid: omlopen, spreiding, auto
diagonaal: directer, meer concentratie
Stratenpatroon
grid: omlopen, spreiding, auto
diagonaal: directer, meer concentratie
radialen:
direct
concentratie
langzaam verkeer, OV
Heldere, vindbare routes lange lijnen
!
oriëntatiepunten
!
bewegwijzering
Verkeersveilige routes oversteken
!
gemeenten halen steeds meer zebra’s weg
! ! ! ! !
struikelen
!
onderhoudsbudgetten staan onder druk
Sociaal veilige routes ’ogen’ op straat
! !
verlichting
! !
overzicht
Comfortabele routes stoep breed genoeg
!
obstakels uitgelijnd
!
oppervlak vlak en stroef
!
voldoende zitmogelijkheden
!
geluidhinder, stank
Aantrekkelijke routes afwisseling
!
menselijke maat
!
detail
!
groen
!
activiteiten binnen en buiten
Specifiek voor ouderen 1. minder energie -> korte afstanden, rustpunten
2. minder snel -> moeite met oversteken
3. moeilijker ter been, slechter evenwicht -> sneller struikelen
Specifiek voor ouderen 4. minder goed gezichtsvermogen: contrast, gidslijnen, geleidelijnen
!
5. hulpmiddelen met wielen: hellingbanen
!
Specifiek voor ouderen 6. cognitieve achtergang -> logica, overzicht, bewegwijzering
!
7. last van urinewegen -> openbare toiletten
Maak het leuk!
Deel 2: Starterspakket
Doel Starterspakket Gemeenten helpen hun stad voetgangersvriendelijk te maken voor senioren en andere mensen met een beperking, want:
!
ondanks urgentie is er relatief weinig aandacht
!
kennis over behoeften is ontoereikend
!
feitenkennis is ontoereikend
!
kennis is verspreid
!
informatie leidt niet automatisch tot actie
!
samenhang/samenwerking verkeer/openbare ruimte en zorg kan beter
Op de agenda komen Brief aan het college
! Brief aan plaatselijke partij
! …….
! ! Presentaties:
! Voor bestuurders
! Voor ambtenaren programmamanagers, afdelingshoofden
! Andere stakeholders uit de regio
Informatie en inspiratie Boek met:
!
overtuiging noodzaak
!
handvatten en richtlijnen
!
inspiratie (niet alleen wat moet, maar ook wat kan, extra’s)
!
voorbeelden van goed beleid
!
voorbeelden van activiteiten
!
……
Voorbeeld of template Plan Van Aanpak
Voorbeeld of template participatieplan
Voorbeeld of template communicatieplan Lokale krant: terugkerend item met routes, cursussen, wandelclubs, verhalen van bewoners (volgt uit onderdeel participatieplan)
!
website van gemeente
!
item op lokale radio of televisie
!
nieuwe media
!
extra diensten Bij wie moet je zijn voor:
!
ontwerp
!
verkeerslessen
!
wandelgroepen voor senioren
!
…
!
…
!
helpdesk via BVM + website
Brainstorm
Brainstorm 1. Heeft u nog extra goede ideeën voor een levensloopbestendige woonomgeving? (wellicht vanuit eigen ervaring, maar hoeft niet)
!
2. Waar zou u mee geholpen zijn (als gemeenteambtenaar bijvoorbeeld), wat heeft u nodig om aan de slag te kunnen gaan in uw gemeente?
!
3. Wat zou een goed aangrijpingspunt kunnen zijn
(vergelijk aanpak
fietspaaltjes weg bij fietspaden, in geval voetgangers bijvoorbeeld zebracheck of voetgangersplattegrond of ….. )?
!
4. Bij welke organisatie of afdeling kunnen we het beste aankloppen?
Huiswerk…….! 1. Denk nog eens verder over de vragen van vandaag
!
2. Discussieer mee op linked in
!
3. Ga eens koffie drinken met collega’s die vanuit hun expertise ook met dit onderwerp bezig zijn of bezig zouden moeten zijn
!
4. Bedenk wat u kunt doen om dit onderwerp op de agenda te zetten en/of tot uitvoering te brengen. Als u weet wat u kunt doen, zet dan de eerste stap.
!
5. Het hoeft allemaal niet alleen. Wij zijn er ook nog!
growing old is inevitable, growing up is optional
In Opdracht van Blijf Veilig Mobiel:
!
Annemieke Molster
!
Molster Stedenbouw
!
[email protected]
