Verslag werkatelier Openbare Ruimte in Ondiep 17 maart 2005
TREFFERS stedenbouw
VERSLAG WERKATELIER OPENBARE RUIMTE ONDIEP In opdracht van de Provincie Utrecht en in samenwerking met de werkgroep Openbare Ruimte Ondiep hebben Linssen en van Asseldonk/Treffers stedenbouw op donderdag 17 maart een Werkatelier Openbare Ruimte Ondiep georganiseerd. Het Werkatelier is een voor de opgave die er lag goede werkvorm gebleken, waarbij zo’n twintig deelnemers een dag lang creatief en enthousiast plannen voor Ondiep hebben zitten maken. Dit verslag is een weergave van al die inspanningen, en van de uitkomsten. Tot slot worden een aantal suggesties gedaan voor het verder verloop van de werkzaamheden van de werkgroep Openbare Ruimte Ondiep. Inhoud Aanleiding en doel Werkatelier Randvoorwaarden, wensen en uitgangspunten rond de thema’s: ontmoeten spelen routes Uitwerking van de uitgangspunten aan de hand van drie opgaven in Ondiep Achterkant Plantage Boerhavelaan / kruising Ondiep Omgeving Moskee RvH kade Suggesties voor vervolg werkgroep Openbare Ruimte Ondiep Bijlagen Deelnemerslijst Programma Vragenlijst Ontmoeten Aanleiding en doel Werkatelier In de tweede helft van vorig jaar is de visiefase van het project Levenslustig Ondiep afgesloten met de keuze voor één scenario voor de ontwikkeling van Ondiep tot een levenslustige wijk. Belangrijk kenmerk van dit scenario is de keuze voor de functies voor drie bijzondere ontwikkellocaties: - Plantage; centrum van de woonservicezone, plein omgeven door voorzieningen voor jong en oud met bijzondere aandacht voor ouderen, gehandicapten en zorgvragers. - Boerhaaveplein; speel- en ontmoetingsplein voor jong en oud met een zorgsteunpunt. - Trendpark; park met dynamiek met een multifunctioneel wijkcentrum met bijzondere aandacht voor de jeugd. Momenteel wordt het gekozen scenario nader uitgewerkt in vier werkgroepen: Voorzieningen, Wonen, Openbare Ruimte en Onderwijs&Jeugd. De werkgroep Openbare Ruimte heeft als opdracht uitspraken te doen (wat, waar en hoe?) over de volgende zes thema’s: (loop)routes, ontmoeting, spelen, groen, parkeren en openbaar vervoer. Wim Goedvolk en Loog Landaal, de trekkers van de werkgroep Openbare Ruimte, hebben Linssen en van Asseldonk / Treffers stedenbouw gevraagd een werkatelier te organiseren om een stap verder te komen met de eerste drie van deze thema’s. Het werkatelier is voorbereid in samenwerking met de provincie Utrecht, die formeel opdrachtgever was van dit werkatelier. Het doel van het Werkatelier is om op basis van het huidige (dis)functioneren van de wijk en de toekomstvisie Ondiep te komen tot: - het formuleren van uitgangspunten, randvoorwaarden en wensen op de thema’s routes, ontmoeting en spelen - waar mogelijk deze uitgangspunten, randvoorwaarden en wensen te vertalen in concrete voorstellen.
Aan het werkatelier hebben 16 mensen deelgenomen. In een bijlage is de deelnemerslijst te vinden. De groep was samengesteld uit bewoners, ambtenaren betrokken bij verschillende opgaven in Ondiep, extern deskundigen en de provincie Utrecht. Op verzoek van de provincie waren twee ‘rekenmeesters’ van Royal Haskoning aanwezig als toehoorder. Zij zullen de uiteindelijke voorstellen in het project Levenslustig Ondiep financieel onderbouwen. Het Werkatelier kende, na een kennismakingsronde, twee onderdelen: - Een plenair ochtenddeel. Daarin werd op een creatieve manier (beelden, foto’s, kaarten) gezocht naar een set van randvoorwaarden, wensen en eisen. Echt Ondieps, en geschikt als kader om oplossend en ontwerpend in het openbaar gebied aan de slag te gaan. Waar mogelijk wilden we ook goede en slechte plekken in Ondiep boven tafel krijgen. - Een middagdeel waarin de deelnemers in drie groepen verdeeld met een concrete ontwerpopgave aan de slag moesten. Vooraf hadden de voorbereiders vijf mogelijke opdrachten geformuleerd en afgesproken dat in overleg met provincie en wijkbureau tijdens de lunch, afhankelijk van de uitkomst van de ochtend, drie opgaven voor de werkgroepen definitief gemaakt zouden worden. De vijf opdrachten: - De Boerhaavelaan - Achterkant Plantage, route naar Ahornstraat, nieuwe seniorencomplex - Fruitbuurt Noord, omgeving Wijnbesplantsoen - Straat Ondiep t.p.v. SAC-gebouw en speeltuin/schoolplein Spartstraat - Gebied rond scholen (Boemerang en Jules Verne) aan Mariëndaalstraat. Kennismakingsronde Nadat de organisatoren zichzelf hebben voorgesteld, wordt aan de hand van verschillende vragen een kennismakingsronde onder de deelnemers gehouden. Zodra naar eigen ervaringen wordt gevraagd, blijkt dat veel van de aanwezigen geen Ondiepers zijn. Zo noemen sommige deelnemers een onontgonnen bouwterrein, het hockeyveld en een grote eigen tuin als favoriete speelplek uit hun jeugd en zou een deelnemer met zijn auto naar de garage gaan in plaats van zelf roestplekjes schuren en bijtippen. De Ondiepse bewoners geven de volgende antwoorden. Op de vraag: Je krijgt een nieuwe woning in Ondiep en je hebt twee keuzes, aan een pleintje of naast een speeltuin, wat kies je?’ is het antwoord: ‘Aan een pleintje, want een speeltuin geeft veel overlast.’ Op de vraag: ‘Beschrijf de route die je maakt van je huis naar de bakker’, is het antwoord: ‘Naar de bakker aan de Laan van Chartroise neem ik niet de kortste route, maar een gemakkelijke route door de straatjes van de bomenbuurt.’ En op de vraag: ‘Waar ontmoet je de meeste mensen in de wijk?’ is het antwoord: ‘Bij het Wijkbureau, het buurthuis, de buurtsoap, overal waar ik voor activiteiten heen ga; meestal niet op straat, want ik loop snel. Overigens loop ik meestal snel en rechtstreeks ergens heen en rustig via een omweg terug.’ De kennismakingsronde eindigt met een stemming onder de aanwezigen over drie plaatjes, A, B en C van dezelfde straat met een verschillende inrichting. De vraag is: ‘Welk plaatje, welke inrichting past het best bij Ondiep en is voor Ondiep het meest gewenst?’ De eerste stemming mondt uit in een ruime meerderheid voor plaatje B met als motivatie dat bij de straat bij dit plaatje overzichtelijk is en de auto voor de deur kan staan. De tweede stemming mondt uit in een ruime meerderheid voor plaatje C. De reden is dat de straat smal is en het meest overzichtelijk lijkt. Geconcludeerd wordt dat overzichtelijkheid kennelijk erg belangrijk is.
A
B
C
Typische straatinrichting voor Ondiep? A, B, C?
A
B
C
Typische straatinrichting voor Ondiep? A, B, C?
Het thema Ontmoeten In het ochtenddeel was de opdracht op zoek te gaan naar randvoorwaarden en wensen op het onderwerp ‘ontmoeten in de openbare ruimte in Ondiep’. Rond ontmoeten is natuurlijk al veel bekend en bedacht. De opgave voor de deelnemers was: bedenk wat echt Ondieps is op het thema ontmoeten. Doe dat toekomstgericht: wat zou goed zijn aan maatregelen, waar moeten ontmoetingsplekken aan voldoen, maar ook en vooral: wat hebben ze nodig om te passen in Ondiep. De deelnemers kregen daartoe twee opdrachten: - Op een affiche waren 15 sfeerbeelden ontmoeten in de openbare ruimte te zien. Aan de deelnemers de vraag: welke zijn Ondieps? - Op een vragenlijst waren 18 contrasten te lezen; verschillende activiteiten, sferen, karakteristieken die allemaal betrekking hebben op ontmoeten. Aan de deelnemers de vraag: zet een kruisje of links of rechts, en beantwoord daarmee de vraag: wat past het beste bij Ondiepers, welke kant willen we op? De discussie over de uitkomsten van beide opdrachten is gebruikt om de vraag te beantwoorden: wat is echt Ondieps, en wat kunnen we verzinnen aan maatregelen(kader) om ontmoeten op een goede, veilige, bij Ondiepers passende manier mogelijk te maken? Daarbij is overigens het uitgangspunt dat ontmoeten in een volkse wijk als Ondiep belangrijk is voor de leefbaarheid, de sociale contacten, de kwaliteit van de leefomgeving. En niet te vermijden, gegeven de dichtheid van de wijk en de kleine woningen. De vijftien sfeerbeelden waren alleen als beeld, als foto, te zien, maar door de voorbereiders voor henzelf van karakteristieken (stenig, groen, volks, keurig, gekleurd, formeel etc.) voorzien. Alle deelnemers moesten drie beelden kiezen. De volgende drie beelden scoorden daarin het hoogst: Op nummer 1, met 9 stemmen: een foto van een deel van een straat, waar een soort straatspeeldag georganiseerd werd. Vrij stenig, sober versierd, activiteit. Argumentatie van de deelnemers: Daar gaat het om in Ondiep. Spelende kinderen, iets organiseren, waarbij ook ouders elkaar ontmoeten. Activiteit heel dichtbij, in de straat. Op nummer 2, met 7 stemmen: een foto van een groen plein, een grote boom waaromheen vrolijke gele banken. Mensen die daar uitrusten, anderen die van de fiets stappen en even een praatje maken. Argumentatie van de deelnemers: Aantrekkelijk plekje, groen en ontmoeting. Mensen in Ondiep willen graag gezien worden. Die plekjes moeten langs een route liggen die je als vanzelfsprekend maakt. Op nummer 3, met 6 stemmen: een oranje WK foto, een beschilderde auto voor bevlagde huizen. Argumentatie van de deelnemers: het had een foto uit Ondiep kunnen zijn! Gezamenlijk dingen doen, activiteiten die leiden tot spontane ontmoetingen. Ondiepers laten zich graag zien, uiten zich uitbundig. De openbare ruimte moet daar gelegenheid voor bieden. Voor vlaggen in en over de straat, partytenten voor het huis, een rommelmarkt in de straat. Foto’s die we gekarakteriseerd hadden als luxe, netjes, sjiek, neutraal werden niet/nauwelijks gekozen. Foto’s waarop ‘hangende’ jongeren te zien waren ook niet. Een foto van een leuke Amstel kroeg met terras scoorde niet. Past niet in Ondiep, was het oordeel. Kroegen veroorzaken meer overlast dan lol. En dat terras, dat maken we met een kratje bier zelf wel in de straat in Ondiep. Het invullen van de lijst waarbij de deelnemers steeds een van twee contrasten aan moesten kruisen leverde het volgende beeld op: (voor vragenlijst / contrasten: zie bijlage) Eenduidigheid in de mening over: - Ontmoeten doe je in Ondiep buiten, bij winkels, bij het schoolplein, zittend op een bankje op het plein.
- Als we iets organiseren is dat een barbecue op straat, een straatfeest. - Dit alles met de kenmerken volks, gewoon, goedkoop (in tegenstelling tot duur) Een voorkeur werd uitgesproken voor: - Ondiepers ontmoeten elkaar bij de bakker, als ze staan te klussen in de voortuin, of aan de auto op straat. - Het motto: doe maar gewoon, dan doe je gek genoeg. Er is lang gediscussieerd over het thema spontaan ontmoeten, bankjes en rustpunten op leuke plekken, langs routes die bewoners vaak nemen. Enerzijds wordt dat als heel leuk, kansrijk gezien. Anderzijds ligt er altijd de dreiging van hangplek en overlast (door jongeren). Conclusie is: bankjes plaatsen is prima, maar doe het heel zorgvuldig. Kies plekken uit waar het risico van overlast klein is, weinig aanleiding bestaat te gaan hangen. Iedereen is blij dat er op het Boerhaveplein geen bankjes staan bijvoorbeeld. KERNWAARDEN ONTMOETEN Ruimte bieden voor activiteiten op straat Ondiepers willen gezien worden, er is veel behoefte aan expressie Spontane acties en activiteiten mogelijk maken, dicht bij huis Ingang kinderen is heel waardevol, het trekt automatisch volwassen aan Zorgvuldig omgaan met het creëren van ontmoetingsplekken als bankjes, muurtjes. Slim langs/op routes leggen, maar oppassen voor overlast Ontmoeten gebeurt veel langs de lijn van dagelijkse activiteiten (bezoek aan winkels, kinderen uit school halen etc.) Gebruik dat Kenmerken ontmoetingsplekken: volks, informeel, uitbundig.
Het thema spelen Aan de hand van een powerpointpresentatie met telkens twee plaatjes met uiteenlopende, min of meer tegengestelde (sfeer)beelden, worden uitgangspunten geformuleerd voor de accommodatie van het spelen in de openbare ruimte in Ondiep. Drie leeftijdsgroepen Een peuter heeft andere speelbehoeften en wensen t.a.v. de inrichting van de openbare ruimte dan een tiener. De deelnemers zijn het erover eens dat drie hoofdgroepen te onderscheiden zijn: 1. peuters van 0 - 4 jaar die in het algemeen dicht bij huis en onder toezicht spelen; 2. kinderen van 4 - 12 jaar die in de buurt spelen, in begin met enig toezicht, later zonder; 3. jongeren (12 - 20 jaar) die binnen maar ook buiten de buurt ‘spelen’, zonder toezicht. Binnen de categorie jongeren, vinden de deelnemers, moet apart gekeken worden naar de groep tieners en pubers. Soms spelen die nog als kleine kinderen, soms gedragen die zich al als jong volwassenen, maar in ieder geval zijn ze op zoek naar hun eigen identiteit. Daarbij zoeken ze vaak confrontatie/ruzie met elkaar en met volwassenen. Apart of samen? Vraag: ‘Wat is het meest aantrekkelijk voor kinderen in Ondiep om buiten te spelen, alleen met leeftijdgenoten of ook met andere leeftijdsgroepen, gescheiden of gemengd, apart of samen?’ Antwoord: ‘Samen, dat is sociaal veiliger. Daarnaast handig voor moeders/vaders die met een paar kinderen uit een gezin ergens willen spelen, of broertjes en zusjes die samen gaan. Samen, maar daarbinnen moet er iets aparts voor kleintjes zijn, beschermd binnen het grotere geheel.’ Een plek of onderweg? Vraag: ‘Hoe spelen de kinderen in Ondiep buiten? Gaan ze naar een bepaalde plek of spelen ze onderweg (van huis naar school, op weg naar het buurthuis, op weg naar De Plantage…)?’ Antwoord: ‘Allebei. Kinderen spelen nu eenmaal zo. Daarbinnen is het misschien zo dat jongeren wat neigen naar een plek (hangen), en kleintjes ook (omdat ze daar onder begeleiding spelen of er heen gebracht en weer gehaald worden).’ Wel of geen kindlint? Vraag: ‘In sommige buurten wordt een ‘kindlint’ gemaakt, een veilige looproute die op een bepaalde manier gemarkeerd is (voetjes, zelf ontworpen totempaaltjes onder regie van een kunstenaar) met speelaanleidingen langs de route. Is dat iets voor Ondiep of moeten gewoon alle routes veilig zijn en moeten de speelplekken en speelaanleidingen gelijkelijk over de wijk worden verdeeld?’ De volgende argumenten worden tegen een kindlint in Ondiep ingebracht: dat is niet te doen in deze wijk, overal auto’s, blik, drukte, het creëert schijnveiligheid. Argumenten voor een kindlint in Ondiep: rond een lint kun je optimaliseren (veiligheid, kwaliteit speelplekken, oversteekbaarheid). De kinderen hebben laten weten dat zij het wel een zinnig idee voor de stemvork vinden, maar niet voor de binnenbuurtjes. Geconcludeerd wordt dat het voor kinderen het belangrijkste is veilige oversteekplaatsen te maken. Sybolt geeft aan dat hij de Boerhaavelaan een optie vindt voor een kindlint, vooral rond de kruising met de straat Ondiep. Peuters; mono of multifunctioneel? Vraag: ‘Kiezen we voor peuters in Ondiep voor objecten die het gebruik dicteren of objecten die verschillend te gebruiken zijn?’ Getoond worden een wipkip aan de ene kant en een tuin met objecten in de vorm van vruchten en insecten die zo groot als peuters zijn, waar ze in en op kunnen klimmen en vanaf kunnen glijden. In het algemeen is de keuze: multifunctioneel. Geef kinderen aanleidingen, dingen waarbij ze kunnen fantaseren, hun eigen spel kunnen maken. Daarmee is niet gezegd dat
wipkippen niet zouden mogen; kleine kinderen kunnen er veel plezier aan beleven, maar het mag niet het enige zijn. Wim buigt de vraag om naar: moet je kiezen voor incidenten? Ondiep kent een hoop kleine hoekjes en plekjes in de straten waar plek is voor ‘iets’, zoals de wipkip op het beamerplaatje. Die staat in Ondiep op een hoek. Bewoners vragen er vaak om. Uitkomst van de discussie: dergelijke bewonersvragen zou je moeten honoreren, maar op een bepaalde manier. Maak er een leuke ontwerpopgave van, zorg dat er een bijzonder object wordt ontworpen. En zorg dat het een verplaatsbaar object wordt dat door de buurt kan rouleren, want peuters in een straat zijn binnen de kortste keren groot en dan wordt zo’n object vaak niet meer gebruikt. Er moet ook een bankje bij worden gemaakt, want peuters spelen in het algemeen onder toezicht. Dus een roulerend wijkbankje met spelaanleidingen. Peuters: zachte of harde ondergrond? Vraag: ‘Kiezen we voor groene plekken met een zachte natuurlijke ondergrond (zoals gras en houtsnippers) of steenachtige plekken met enkel een valondergrond bij speeltoestellen?’ Antwoord: ‘Dat kan allebei; dat hangt van de plek af. In de straat zal een speelplek een steenachtige ondergrond hebben met een valondergrond bij het toestel, zoals op het linkse plaatje. Op een groen pleintje ligt het voor de hand voor houtsnippers te kiezen, zoals op het rechtse plaatje.’ Peuters: water? Vraag: ‘Peuters vinden het heerlijk om met water te spelen, als het weer dat toelaat. Is dat een idee voor Ondiep?’ Antwoord: ‘Ja, water om te spelen, zoals de plaatjes laten zien, zou een idee zijn voor op De Plantage. Roelof denkt dat de huidige hygiene-eisen een dergelijke voorziening onmogelijk maken. Basisschoolkinderen; mono of multifunctioneel? Ook voor grotere kinderen gaat de voorkeur uit naar objecten die verschillend te gebruiken zijn, zoals op het plaatje uit Alkmaar, waar kinderen spelen bij betonnen objecten die zij met kunstenaars gemaakt en beschilderd hebben. Je kunt erop klimmen, springen en zitten en tegenaan hangen. Voetballen Vraag: ‘Waar laten we de kinderen van Ondiep voetballen? In de straat, in een voetbalkooi, tegen een zijmuur, op een plein zonder voetbalkooi, op een grasveld zonder bijzondere voorzieningen of sturen we ze straks allemaal naar het Trendpark en mogen ze daar alleen voetballen?’ Antwoord: ‘Voetballen willen de kinderen van Ondiep overal en dat zou ook vaak moeten kunnen. Doe alleen een voetbalkooi als er ruimte genoeg is voor zo’n ding. Er moet voldoende ruimte over blijven voor andere kinderen die iets anders willen doen dan voetballen. Denk wel aan overlast, en maatregelen om dat te verhinderen (extra muurtje voor de zijgevel van een woning en ramen isoleren met dubbel glas etc.). Verleid de kinderen het voetballen te concentreren bijvoorbeeld op het Boerhaaveplein. Meisjes Vraag: ‘Tot welke sport- en bewegingsactiviteiten zijn de meisjes in Ondiep te verleiden?’ Antwoord: ‘De meisjes in Ondiep houden wel van duikelen, zoals op het rechtse plaatje. Ze willen soms apart spelen, maar vaak ook een beetje in de buurt van jongens (gezellig kletsen op een bankje en naar de jongens kijken). Net als jongens voetballen meisjes ook en ze kletsen, véél kletsen.’
Schoolpleinen afsluiten of openbaar? Vraag: ‘Moeten de schoolpleinen bij de basisscholen in Ondiep openbaar worden gemaakt of gaan de kinderen daar na schooltijd niet graag spelen?’ Antwoord: ‘In Ondiep is weinig ruimte om buiten te spelen, dus het is wenselijk dat kinderen de schoolpleinen buiten schooltijd kunnen gebruiken.’ Er worden drie varianten onderscheiden. Schoolpleinen afsluiten en alleen voor schoolactiviteiten gebruiken. Schoolpleinen na schooltijd toegankelijk maken, maar alleen met een soort van beheer (toezicht tijdens de opening en ’s avonds afsluiten). Schoolpleinen altijd open houden. Dat laatste kan alleen onder voorwaarden: het moet een overzichtelijke plek zijn, en daarmee sociaal veilig. Het schoolgebouw en de inrichting van het plein moeten er op aangepast (vandalismebestendig) zijn. Op de vraag welke schoolpleinen zich meer en minder lenen voor openbaar toegankelijk maken, is het antwoord dat de pleinen bij de Boemerang in de Amandelstraat, de Jules Verne en de Rieten Dakschool niet overzichtelijk zijn en zich dus niet lenen voor openbaar maken, tenzij er toezicht komt. Blijven over de pleinen bij de Boemerang aan de Mariëndaalstraat, Odin, Sparstraat en Boerhaaveplein. Dit zijn deels al openbaar toegankelijke pleinen. Speelplein Sparstraat is een voorbeeld van een plein met vrijwilligerstoezicht. Het is in de praktijk niet eenvoudig toezichtstaken duurzaam in vrijwilligershanden te leggen. De ervaringen met de speeltuinen in de Sparstraat en bij buurthuis De Balk zijn niet onverdeeld gunstig. Dat pleit voor professioneel beheer, maar op dit moment wordt alleen maar bezuinigd op professionals in speeltuinen. Jongeren; skatepark? Bij jongeren in Ondiep denk je aan brommers en hangen, bijvoorbeeld bij de snackbars, waar Ondiep er een paar van heeft. Dat blijken herkenbare beelden. Vraag: ‘De wijk heeft geen skatepark. Is dat iets voor Ondiep?’ Antwoord: ‘Aan een skatepark is geen behoefte. Dat is ook uit een behoeftepeiling onder jongeren gebleken. Een race- of skelterbaan zou leuk zijn (maar met als risico dat oudere jongeren met brommers het snel inpikken).’ Hangen, ontmoeten Op de vraag waar jongeren elkaar in Ondiep ontmoeten komt een divers antwoord. Jongeren in Ondiep (jongens en meiden; soms apart, soms samen) willen elkaar ontmoeten. Aan de ene kant zoeken ze plekken op waar ze gezien worden, als ze gezien willen worden; jongens door meisjes en andersom. Aan de andere kant zoeken ze plekken op waar ze juist niet gezien worden, als ze willen zoenen, blowen, brommers opvoeren en andere dingen die het licht niet mogen zien. Om hen te leiden naar geschikte plekken, hen de kans te geven zich die plekken toe te eigenen en te bevorderen dat ze die plekken heel houden, zijn kunstprojecten met jongeren, zoals het boomkunstproject op het Boerhaaveplein aan te bevelen. Spelen en ontmoeten Tot slot wordt opgemerkt dat speelplekken ook ontmoetingsplekken zijn of kunnen zijn. Ouderen, gehandicapten en mobiele volwassenen kijken graag naar spelende kinderen. Maak waar mogelijk bij speelplekken ook bankjes, muurtjes om op te zitten. Risico in Ondiep is altijd dat het dan ook hang- en overlastplekken kunnen worden. Daarom is er bij het Boerhaaveplein nadrukkelijk voor gekozen geen bankjes neer te zetten. Mede daarom functioneert het Boerhaaveplein nu goed. KERNWAARDEN SPELEN Speelplekken voor meerdere leeftijdsgroepen, met een afgeschermde plek voor peuters. Mogelijkheden voor meiden om apart (maar niet uit het zicht) te gaan zitten kletsen. Speelaanleidingen zowel op pleinen en plantsoenen als langs routes (dat laatste vooral voor basisschoolkinderen die zelf van huis naar school e.d. lopen). Geen kindlint, wel als kindveilig gemarkeerde oversteekplaatsen. Multifunctionele, de fantasie prikkelende speelaanleidingen en speelobjecten. Verschillende voetbalmogelijkheden, afhankelijk van de beschikbare ruimte; overlastbeperkende maatregelen. Objecten (bv onder regie van kunstenaars) samen met kinderen/jongeren ontwerpen. Schoolpleinen waar mogelijk buiten schooltijd toegankelijk maken. Speelplekken kunnen ontmoetingsplekken zijn; zet er zo mogelijk bankjes of muurtjes bij.
Het thema routes Het derde thema dat aan de orde kwam was routes van langzaam verkeer. Wat is ‘typisch Ondieps’ langzaam verkeer, wat zijn de belangrijke aanleidingen (plekken, activiteiten, sferen) die een route in de wijk bepalen. Dit thema is behandeld aan de hand van een onderverdeling van soorten routes. Daarbinnen is gewerkt met voorbeelden (in woord en beeld), die moesten worden aangevuld door de aanwezigen. Opgenomen in dit verslag zijn de aangevulde voorbeeldlijsten. Soorten routes: functioneel en dwalend. Er zijn routes die mensen in de wijk heel gericht lopen of fietsen vanwege een doel (bezoek, boodschap, etc) Maar ook zijn er routes die je neemt zonder duidelijke functionele reden, maar omdat het er aantrekkelijk, sfeervol, anders is. De aanwezigen konden zich herkennen in dit onderscheid. In eerste instantie zijn de ‘functionele routes’ bekeken en vervolgens de ‘dwaalroutes’. Functionele routes Welke locaties spelen een rol bij het gericht verplaatsen binnen een wijk? Woning De eigen woning is vaak het begin- of eindpunt van een route. Deze speelt een belangrijke rol en is overal verspreid in de wijk. In het weekend bezoeken families elkaar binnen de buurt. Winkels in wijk Supermarkt en winkels voor dagelijkse boodschappen zijn de belangrijkste winkelvoorzieningen. De buurtmarkt (1 keer per week) is een belangrijke aanleiding voor voetgangers– en fietsverkeer. Voorzieningen Genoemd zijn de eigen scholen en andere voorzieningen, zoals het wijkbureau, dienstencentrum en de bibliotheek. Bushaltes worden genoemd als plek om te voet naar toe te gaan. Het buurthuis en de Monicakapel worden genoemd, maar ook op vrijdag de moskeeën. Buiten Ondiep Maar ook direct buiten Ondiep zijn enkele locaties die gericht bezocht worden en meegenomen moeten worden. Het geldt hier om winkelcentrum Overvecht, zwembad De Kwakel, sportvereningingen, het Vechthuis en ziekenhuis Overvecht. Een belangrijke route met de auto naar Overvecht is de Marnixlaan, met de fiets de Rode Brug. Ook de binnenstad is een belangrijke locatie buiten de wijk. Daar gaat men heen via de Oudenoord, de Amsterdamsestraatweg of de Laan van Engelswier. Dwaalroutes Algemeen Het komt geregeld voor dat bewoners dwalend door de buurt wandelen. ‘Doelgericht heen en met een ommetje terug’. De meesten stellen dat in Ondiep veel mensen wonen die veel tijd hebben. Er zijn ook relatief veel hondenbezitters (en te weinig hondenuitlaatplekken in de Bomenbuurt; Noordse Park en Klokkenveld zijn te ver weg!). Om te dwalen worden met name parken en pleinen genoemd, met name diegenen waar wat gebeurt. Ook de zone rondom de Vecht (vooral aan de andere kant) is dwaalroute. Ondiepers wandelen graag langs een plek waar iets gebeurt, niet waar iets is/staat. De route is afhankelijk van het seizoen: bv Ondiepers rijden om voor de Omloop als daar de Prunissen in bloei staan. Jongeren Speciale aandacht wordt gevraagd voor de tieners en jongeren die niet alleen letterlijk maar ook figuurlijk zoekende/dwalende zijn. Zij hebben ruimte nodig om naar toe te kun-
nen gaan, ruimte om te dwalen (jongeren leggen verschillende routes af) en ruimte om mensen tegen te komen waarmee ze de confrontatie kunnen aangaan. Gek genoeg halen ze kattenkwaad uit, maar hebben ze veel behoefte aan veiligheid. Hetzelfde geldt voor de ouders. De heersende moraal is: om 8 uur ben je thuis; na achten ben je niet meer buiten. Senioren De senioren hebben wellicht behoefte aan een aantrekkelijk wandelrondje. Het ligt voor de hand zoiets rond de Plantage aan te leggen. Dus geen kindlint, maar wel een seniorenrondje! Op de kaart Woningen Deze zijn overal verspreid. Dit is een reden om wijkbreed goede veilige voorzieningen voor routes te verzorgen. Extra aandacht voor voorzieningen rondom seniorencomplexen. Winkels De Amsterdamsestraatweg en de Plantage gelden als de belangrijkste winkellocaties. Daarbij zijn er nog enkele winkeltjes aan de Laan van Chartroise (bakker en hengelsportwinkel), op de hoek Ondiep/ Boerhaavelaan (slager) en is de Geesinkstraat genoemd. Voorzieningen op de kaart Kinderbuurthuis Odin (aan de Nieuwlichtstraat). De Monicakapel (buurtfunctie), en in mindere mate de kerk bij het woonwagenkamp (gelovigen komen uit de wijde omgeving) De gymzaal en het gebouw van de Geuzenwijkers op het Trendpark. De sportvelden aan de andere kant van de Vecht (bij de Rode Brug). De watertoren is een oriëntatiepunt, ook om de weg te wijzen aan bezoekers. Parken en pleinen De groenstrook langs de Kloosterlaan wordt nauwelijks genoemd. Deze is wel benoemd als belangrijke groene ‘lommerrijke vinger’ in de vastgestelde hoofdstructuur. Aanwezigen vragen zich af of dit haalbaar is vanwege de grote overlast van auto-lawaai en stank van de Marnixlaan. Buiten Ondiep Zwembad en winkelcentrum Overvecht (via de Marnixbrug). Scholen Overvecht (veel scholieren vanuit Ondiep gaan in Overvecht, via de Rode Brug, naar school). Naar de binnenstad gaat men via de Oudenoord, via de Laan van Engelswier of via de Vecht. Meer dan over de Amsterdamsestraatweg Julianapark De Vecht (aan de andere kant); tegenwoordig kun je redelijk goed langs de damesboten. Omgekeerd Lelijke plekken die momenteel niet aantrekkelijk zijn om naar toe te wandelen zijn de Vecht aan de kant van Ondiep, de 2e Daalsedijk en de Plantage. Algemene opmerkingen Er wordt gemeld dat Ondiepers vooral te voet door de wijk begeven. Het zijn niet echt fietsers. Pas bij grotere afstanden, bv naar de binnenstad of naar de omliggende wijken wordt wel eens de fiets gepakt.
Voor de veelgebruikte routes door de mensen zijn ook functies net buiten de wijk belangrijk. Zeer belangrijke functionele routes zijn: de Stemvork, de Adamsestraatweg en de Marnixlaan naar Overvecht. Dit zijn drukke, gevaarlijke straten. Het langzaam verkeer moet om van huis naar een functie te komen de Stemvork vaak oversteken. Binnen de wijk zijn er te weinig goede oost-west-routes. Een voorbeeld van hoe het niet moet is de veel gebruikte route vanuit het midden van De Plantage naar de RvdHamkade. Fijnmazig of hiërarchisch? Is de gewenste structuur voor langzaamverkeer fijnmazig of hiërarchisch? De hiërarchie is aanwezig in het stratenpatroon. De stemvork, en ook de straat Ondiep en de route naar Rode Brug hebben een belangrijke functie in het gebruik door voetgangers en fietsers. De gespreide aanwezigheid van scholen, (speel)voorzieningen en met name de woningen zorgt er voor dat er naast deze hiërarchische basisstructuur ook een sterk fijnmazig gebruik van routes in Ondiep aanwezig is. Verreweg het zwakste wordt op dit moment nog het kleine aantal dwarsverbindingen gevonden, dus dwars op de Vecht, de stemvork en de Amsterdamsestraatweg. Deze dwarsverbanden zouden in de fijnmazige structuur aandacht moeten krijgen, zowel de routes als de oversteekbaarheid van de hoofdstructuur. Conclusie: het is dus niet een keuze tussen fijnmazig of hiërarchisch maar een goede mix van beide, met aandacht voor de dwarsverbanden. KERNWAARDEN ROUTES Daar zijn waar het gebeurt Veiligheid Gericht en dagelijks Diverse doelgroepen Verbeterpunten Dwarsverbanden Hondenuitlaatroutes Seniorenroutes Ruimte voor jongeren Route richting Overvecht erg onprettig te voet of met fiets Amsterdamsestraatweg Oversteekbaarheid Stemvork en Amsterdamsestraatweg Ruimte voor minder validen
Drie integrale opgaven Drie locaties worden gekozen om op basis van de resultaten uit het ochtendprogramma concrete (her)inrichtingsvoorstellen te doen: 1. Het gebied achter De Plantage tot aan de nieuwbouwlocatie aan de Ahornstraat. 2. Het gebied rond het voormalige SAC-gebouw met speeltuin Sparstraat tot en met de kruising Ondiep-Boerhaavelaan. 3. Het gebied rond de scholen (Boemerang en Jules Verne) aan de Mariëndaalstraat.
2
3 1
Werkopdracht Achter de Plantage Het gebied waarover de werkgroep Achter de Plantage zich gebogen heeft is aangegeven op onderstaande kaart: De opgave voor vanmiddag is door de groep als volgt gedefinieerd: - Verbeter de oversteekbaarheid van de Royaards van den Ham kade. Kijk waar de belangrijkste routes lopen, deze de weg kruisen en verbeter daar de veiligheid. - Kijk naar eens goed naar ruimte tussen Plantage en Royaards van den Ham kade. Kan het spelen beter? Is de inrichting van het groen goed? - De doorgang vanuit de Plantage, achter het Rozenprieel, naar de wijk toe, moet beter. De route is voor ouderen onhandig. Het straat- en parkeerbeeld daar is onduidelijk. - Straks staat aan de Ahornstraat een seniorencomplex (start bouw 2005). De bewoners zullen vaak richting Plantage lopen (vanwege de voorzieningen en winkels daar, in het kader van ontmoeten). Wat wordt hun route, en kunnen we daar nog zaken verbeteren. Daarbij werd rekening gehouden met het feit dat met name ouderen de openbare ruimte hier goed moeten kunnen gebruiken. Op de Plantage liggen en komen functies voor ouderen, aan de Ahornstraat wordt binnenkort gestart met de bouw van een seniorencomplex. Na het formuleren van de opgave is de groep in het gebied gaan wandelen. Dat was een zinnige actie. Sommige onderdelen van de opgave vervielen weer, andere zaken, suggesties voor verbeteringen worden toegevoegd. De uitkomsten van het ochtenddeel werden door de deelnemers gebruikt als kader voor mogelijke aanpassingen en suggesties. Oversteekbaarheid Royaards van den Hamkade Door de deelnemers zijn vier potentieel te verbeteren oversteekplekken benoemd: 1. Kruising met Ondiep. Het oversteken voor fietsers is hier onlogisch en onveilig. De stop in het midden bij de oversteekplaats (help, hoe heet zo’n ding ???) is te smal voor ouderen met rollator en ouders met buggy. Voorstel: opnieuw bekijken, ontwerpen en uitvoeren. 2. Achteruitgang Plantage. De oversteek naar de Pijnboomstraat. Bij nadere beschouwing is die gewoon goed. 3. In de bocht met de Acaciastraat. De oversteek zelf en de middenstop zijn goed maar hij ligt niet logisch op de looproute. Voorstel: eventueel verleggen. 4. Oversteek naar de Amandelstraat. Middenstop is te smal, met name voor ouderen, gehandicapten, ouders met kinderen. Binnenkort gaat hier aan de Ahornstraat de bouw van het seniorencomplex van start. Dat gebouw zal een aantal uitgangen kennen. Voorstel: afhankelijk van de hoofdingang de oversteekplaats bepalen, opnieuw ontwerpen en uitvoeren. Plantage Rond het rozenprieel in de Plantage Terecht is er geen doorgaande route door het rozenprieel. Maar vanaf de Royaards van den Hamkade naar het plein en de winkels komen met name voetgangers niet te nemen barrières tegen. De route na de hekjes langs de woningen levert een vreemd zigzagbeeld op langs parkeerplaatsen en het gebouw. Voorstel: herbezien van de totale halve cirkel hier (stoep, weg, parkeervakken) in relatie tot de looproute van het langzame verkeer. Opnieuw ontwerpen en uitvoeren. De hekjes in het pad achter het rozenprieel naar de Royaards van den Hamkade zijn niet
te nemen met een rollator, rolstoel of buggy. Voorstel: hekken anders plaatsen zodat ze voor deze groepen wel te nemen zijn en hun functie (tegengaan fiets- en brommerverkeer) blijven houden. Achter de Plantage Daarbij gaat het om de ruimte tussen Plantage bebouwing en Royaards van den Hamkade. - Richting Ondiep ligt hier een speelterrein voor kinderen. De kinderen zelf hebben aangegeven dat dit te weinig ingericht, te saai is. Voorstel: samen met de buurtwachtertjes een speelelement toevoegen. Daar is ruimte genoeg voor. - Richting Mimosastraat ligt een speelterrein voor jongeren. Dat ziet er prima uit en functioneert goed. Op die vlek, hoek Mimosastraat en Royaards van den Hamkade is een honden uitlaatplaats. Die is alleen te herkennen aan een bordje in het gras. De meningen binnen de deelnemers waren verdeeld, of dit zo laten, of afzetten met een lage heg. - De Royaards van den Hamkade kent achter de Plantage een brede groene strook, met bomen en vervolgens een brede stoep. Het voorstel is dit gebied meer gebruikskwaliteit te geven door de stoep smaller te maken, de grasstrook breder te maken en daar bomen en bankjes te plaatsen (komt later terug bij route senioren). De seniorenroute in het gebied Naar verwachting komt er meer verkeer van senioren in het gebied, als op de Plantage meer voorzieningen voor hen zijn, en zeker ook door de bouw van het seniorencomplex aan de Ahornstraat. Vanuit de Ahornstraat naar de Plantage: de route door Mimosastraat en langs achterkant bebouwing winkels (blinde gevel) is niet aantrekkelijk. We zouden senioren willen verleiden om vanaf Ahornstraat door te lopen naar de achterkant van de Plantage (ter hoogte van het rozenprieel) en daar in te steken. Maatregelen om dat te bevorderen (het voorstel): de openbare ruimte aan de achterkant Plantage aantrekkelijker maken, rustpunten in de vorm van bankjes langs de route zetten (zie ook eerder), en ter hoogte van het pad de Plantage in een markering neerzetten. Bijvoorbeeld in de vorm van een mooi bord, met een plattegrond van de Plantage, welke voorziening waar te vinden is, en ruimte voor mededelingen. Kindvriendelijk Binnen in de stemvork liggen diverse scholen. De kinderen die hier op zitten nemen vaak de route door de Plantage om naar huis, naar de bibliotheek of de winkel te gaan. Voorstel: samen met de kinderen leuke elementen langs die route ontwerpen.
Werkopdracht Boerhavelaan / Ondiep / SAC-gebouw Het gebied waarover de werkgroep Boerhaavelaan / Ondiep / SAC-gebouw zich heeft gebogen is aangegeven op onderstaande kaart: Voordat de groep op de fiets stapt om de locatie te bezoeken en ter plekke voorstellen voor behoud en verbetering te doen, worden een aantal vragen beantwoord. Typen woningen en bewoners Wat voor mensen wonen nu en in de toekomst in het gebied? In het hele gebied staan voornamelijk eengezinswoningen. In de toekomst zijn nieuwe eengezinswoningen aan de zonzijde van het Ondiep gepland. Nu en in de toekomst zullen in het gebied gezinnen wonen en ‘empty nesters’ (oudere ouders van wie de kinderen de deur uit zijn), waaronder (hoog)bejaarden die nog redelijk mobiel zijn. Voorzieningen Wat voor voorzieningen/niet-woonfuncties liggen in en net buiten het gebied? Op de hoek Ondiep-Boerhaavelaan zit een slager. Aan de schaduwzijde van het Ondiep, tussen de Boerhaavelaan en het voormalige SAC-gebouw bevinden zich een snackbar en een sportschool. Het voormalige SAC-gebouw is momenteel een taalschool waar dagelijks vluchtelingenkinderen van 4 tot 12 jaar uit de hele stad met busjes naar toe komen om zo snel mogelijk Nederlands te leren. Achter het SAC-gebouw, aan de Spartsraat, zijn twee pleinen, een plein dat alleen door de school wordt gebruikt met grijze betontegels en een grote zandbak en een speelplein/speeltuin die na school door de buurt wordt gebruikt (met een buurtbewoonster als vrijwillige beheerder; zij sluit de speeltuin ‘s avonds af). Buiten het gebied, op de hoeken van het Ondiep aan de stemvork zijn winkels en bedrijven (een juwelier, een pizzeria, een tandarts, een kapper en een hengelsportzaak aan de kant van de Royaards van den Hamkade en een schoonmaakbedrijf aan de kant van de Laan van Chartroise. Op een even grote afstand van het kruispunt Ondiep-Boerhaavelaan, op de kop van de Boerhaavelaan, ligt de entree van het toekomstige Trendpark. Plekken Afgesproken wordt dat de volgende plekken nauwkeurig bekeken zullen gaan worden: - het kruispunt Ondiep-Boerhaavelaan en de straatprofielen van het Ondiep en de Boerhaavelaan - het entreegebied van het SAC-gebouw - de schoolpleinen achter het SAC-gebouw - het straatprofiel van de Sparstraat (wegens tijdgebrek is de groep hier uiteindelijk niet aan toe gekomen) Kruispunt Ondiep-Boerhaavelaan Er wordt hard gereden over het kruispunt Ondiep-Boerhaavelaan, wat een belangrijk kruispunt is/wordt voor kinderen, op weg naar het Trendpark. De huidige verkeerdrempels zijn te flauw. Voorgesteld wordt hier of een ronde verkeerdrempel te maken in het midden of veel stijlere drempels ter plekke van de huidige drempels. Als nadeel van een ronde drempel wordt genoemd dat je er bij ijzel en sneeuw vanaf glijdt. Positief voor rolstoelers en rollatorgebruikers is dat het hele kruispunt gelijkvloers is, zonder stoepranden. Wat dat betreft is het gemakkelijk oversteken. Op de hoeken staan lelijke paaltjes. Om goed uit te kunnen kijken en het verkeer om de
hoek goed te kunnen zien aankomen, moeten de hoeken zo open blijven als ze zijn en zijn de paaltjes functioneel om te voorkomen dat daar auto’s gaan staan. Denkbaar is dat voor dit cruciale punt met kinderen fraaie objecten/paaltjes worden gemaakt in plaats van de huidige, lelijke exemplaren. Straatprofiel Boerhaavelaan De bomen aan de Boerhaavelaan gaan eruit. Voorgesteld wordt om het straatprofiel van de hele laan, vanaf het Boerhaaveplein totaan het ‘plein’ bij het Trendpark als volgt te wijzigen: - overal voortuinen, wellicht afgescheiden door hagen (aangelegd door de gemeente en Mitros gezamenlijk; onderhoud door de bewoners?); - een smalle stoep aan de schaduwzijde (kant van Witte Wijk en RvdHamkade) en een brede stoep 3 a 4 meter (aan de zonzijde (kant van Kleine Wijk en Laan van Chartroise), opdat de kinderen aan de zonkant gaan lopen); - daar tussenin een straat die net breed genoeg is voor tweerichtingverkeer en langsparkeren; - een dubbele bomenrij aan weerszijden; een boomtype dat een bomendak maakt, maar geen rupsen en/of andere last veroorzaakt. Straatprofiel Ondiep Voor het Ondiep wordt het volgende straatprofiel voorgesteld: - kleine privé-voortuintjes en brede stoep aan de zonzijde (kant van Kleine Wijk en Witte Wijk); - smalle stoep die net breed genoeg is voor rolstoelers en rollatorgebruikers aan schaduwzijde; - daar tussenin een straat die net breed genoeg is voor tweerichtingverkeer en langsparkeren; - een enkele bomenrij aan de schaduwzijde; een boomtype dat klein blijft, geen bomendak maakt en geen last veroorzaakt. Entreegebied SAC-gebouw Het entreegebied bij het SAC-gebouw verdient een bijzondere inrichting, waardoor het SAC-gebouw goed uitkomt. Bovendien moeten daar busjes dwars kunnen parkeren. De volgende maatregelen worden voorgesteld: - een bijzondere inrichting als speelstraat van de straat die uitkomt op het Ondiep ter plekke van het SAC-gebouw (nu de Klimopstraat in het Kleine Wijk dat wordt gesloopt en vernieuwd); - een grotere knik in de straat van het Ondiep dan de huidige knik ter plekke van het SAC-gebouw, omdat de stoep aan de schaduwzijde smaller wordt en bij het SAC-gebouw busjes dwars moeten kunnen blijven parkeren, maar de huidige stoep daar verbreed moet worden om te zorgen dat rolstoelers er langs kunnen, met name ter plekke van de naar buiten stekende trap naar de voordeur; - voorbij het SAC-gebouw weer een knik en dwarsparkeren vervangen door langsparkeren langs smalle stoep, zie straatprofiel Ondiep. Speelplaats en speeltuin achter SAC-gebouw Verrijken speeltuin met fietscircuit voor driewielers en stepjes voor kleuters, gecombineerd met objecten voor een hink-stap-sprong-route voor kleuters die zonder rijwiel naar de speeltuin komen. De grijze ondergrond op een aantal plekken vervangen door lappen kunstgras om de grauwe uitstraling groener te maken. Plaatsen bankjes of objecten waar je lekker op kunt zitten om toezicht op de kinderen en ontmoeten van ouders, oppassers en/of oudere broers en zussen te bevorderen.
Afsluitbaar maken doorgang tussen Ondiep en speelplein. Speelplein openbaar maken (net als speeltuin ’s avonds af laten sluiten door bewonerbeheerder) en –in samenspraak met oudere kinderen- verrijken voor deze leeftijdsgroep (6 tot 14 jaar) met knikkerpotjes, hinkelbanen, eventueel een geluiddempende voetbalmuur of basketbalmuur voor de zijgevel van de aangrenzende woning en een aantrekkelijke zitplek, eventueel met duikelrekken voor meiden in de hoek bij de Sparstraat en de speeltuin. Groen toevoegen in de vorm van kunstgras en kleine boompjes.
Werkopdracht Opzoomerstraat / Mariendaalstraat / van Beuningenplein De groep heeft als opgave de omgeving van de Opzoomerstraat, Mariendaalstraat en het Van Beuningenplein. De grenzen van deze opgave zijn bepaald bij het Oppenheimplein, de Royaards van den Hamkade, ’t Ondiep en de Amsterdamsestraatweg. Vooraf werd aan de hand van de kaart bepaald welke thema’s van belang zouden zijn, en welke extra goed bekeken moesten worden. De thema’s die bij het eerste deel van het atelier aan de orde zijn geweest komen hier terug. Ontmoeten rondom de Moskeeen en bij de buurtmarkt op het Oppenheimplein. Het spelen gebeurt op de schoolpleinen en op het van Beuningenplein. De routes van en naar school, en van en naar de winkels hebben te maken met zwakke plekken daar waar de grotere wegen overgestoken moeten worden. Ook is de fietsroute langs de Royaards van den Hamkade een mogelijk verbeterpunt. De groep heeft ter plekke in de wijk een aantal concrete oplossingen aangedragen die op de bijgevoegde kaart zijn geschetst.
Een opsomming van de ideeen: Speelstraat Hef de functie van de Opzoomerstraat op, en maak hiervan een speelstraat. Ontwerp een uitgebreide speelplaats, waarvan het Van Beuningenplein, de bestaande speelplaatsen en de Opzoomerstraat een onderdeel vormen. De verschillende doelgroepen krijgen hier een plek. De jongeren meer op het van Beuningenplein, de kleineren meer rondom de Opzoomerstraat. Overleg tussen het wijkbureau en de schoolbesturen hoe het beheer van de speelvoorziening zo efficient mogelijk kan worden benut. Autostroom onderbreken Om optimaal effect te kunnen krijgen is het wensbeeld ontstaan om de doorgaande stroom van auto’s over de Mariendaalstraat te beperken en ter hoogte van het Van Beuningenplein de doorgang te onderbreken. De parkeerzone voor de auto’s voor de Amsterdamsestraatweg kan gebruik maken van dwarsparkeerplaatsen op de Mariendaalstraat. Groen tot aan Amsterdamsestraatweg De groene uitstraling van de Thortbeckelaan wordt versterkt (bomen terug in het rosarium!) en doorgetrokken naar de Amsterdamsestraatweg, om daarmee de dwarsverbanden in de wijk voor langzaamverkeer te accentueren. Ook is hiermee vanaf de Amsterdamsestraatweg zichtbaar dat erachter een rustige woonwijk ligt.
Fietsroute Royaards van den Hamkade De Royaards van den Hamkade wordt versterkt als route voor fietsers en voetgangers, zowel met de weg mee, als dwars erop (oversteekbaarheid). De spontane bankjes die zijn ontstaan op het hekje bij de moskee zijn een goed voorbeeld van seniorenrouting aan deze weg. Meer van deze (en nog mooiere) bankjes zouden welkom zijn. De overlast van hangjongeren wordt beperkt als er meer plekken zijn waar gezeten kan worden. Tevens wordt voorgesteld de onlogische oplossingen voor fietspad en ventweg aan te pakken. Het idee is dat er ruimte moet zijn om rustig te kunnen fietsen, lopen en rusten in de prachtige groene omgeving met de monumentale platanen.
Tot slot Net zo belangrijk als het samen formuleren van wensen, uitgangspunten en plekken in de buurt waar verbeteringen nodig zijn (de opgave) is het samen vastleggen van situaties waar het wel goed is. Daar hoeft immers niets te gebeuren, en wellicht valt er van te leren. Genoemd zijn in dit werkatelier: - Het Boerhaveplein. De herinrichting is geslaagd. Het is een goede mix van aanbod van activiteiten. Een plek voor de jeugd om te spelen. Geen bankjes, geen ontmoetingsplek voor volwassenen. - Het Rozenprieel op de Plantage. Een bewonersinitiatief. Ziet er mooi en verzorgd uit, en wordt door iedereen gekoesterd. - Het spelen achter de Plantage voor de oudere kinderen, naast het woonwagenkampje. Mooi ingericht, wordt veel gebruikt, levert geen overlast op. - Het speelterrein langs de Laan van Engelswier. Een mooi gebied dat goed functioneert en mede dankzij de sociale controle van de omwonenden mooi blijft. - Het feit dat het kruispunt Boerhaavelaan-Ondiep gelijkvloers is; er hoeven geen drempels te worden genomen om over te steken. - Parkeren voor de deur. Het is niet altijd even overzichtelijk, maar een auto voor de deur wordt in Ondiep wel sterk op prijs gesteld. Suggesties voor vervolg Aan het eind van de productieve middag is een aantal suggesties gedaan om het vervolgtraject in te gaan. Deze zijn hier samengevat weergegeven: - maak op basis van kennis en werkatelier een lijstje van plekken, opgaven in Ondiep waarmee nog iets moet in het kader van Levenslustig Ondiep - ga met een klein groepje (uittreksel uit werkatelier) de wijk in, die plekken langs en kom tot voorstellen - budgetteer voorstellen openbare ruimte, koppel waar mogelijk aan renovatie of sloop/ nieuwbouw van woningbouw, maar wacht daar niet op; begin met de uitvoering op plekken waar dat kan - werk voorstellen uit tot concrete kaders en randvoorwaarden voor ontwerp - hou interactieve karakter in stand. De bijdrage van de bewoners is essentieel - ontwikkel een model voor flexibele speelinrichting: overleg over a. Plaats, b. Duur en c. Soort speeltoestellen, voor met name de allerkleinsten in de buurtjes en straten. - Alternatief voor de vorige zin: ontwikkel in samenspraak met bewoners een programma van eisen voor een ‘roulerend wijkbankje met spelaanleidingen’ voor peuters en toezichthouders, laat op basis daarvan, in overleg met bewoners die zoiets in hun buurtje willen, een creatief object ontwerpen en experimenteer daarmee in de wijk.
BIJLAGE vragenlijst Ontmoeten
BIJLAGE deelnemerslijst Leden werkgroep Openbare Ruimte Jan Kooi (bewoners-adviesgroep) Bert van Velzen (opbouwwerk Portes) Theo Rams (DSO stedenbouw) Christine Dolman (provincie) Wim Goedvolk (DSB accountmanager) Loog Landaal (wijkbureau) Overige ervaringsdeskundigen Jan Tieland (bewoners-adviesgroep) Carla Lijfheit (bewoners-adviesgroep) Tjarda Lutuperessa (wijkraad) Overige professionals Richard Bouma (speeltuinwerk Portes) Job Haug (BAT) Sybolt Meindertsma (architect) Bertus van Wierst (DSB, wijkbureau) Meiling Yuan (DMO jeugd) Tony Silvestrone (DSB IBU ontwerper) Begeleiders Gabrielle van Asseldonk Fulco Treffers Mechtild Linssen Verhinderd Johan Pastoor (Mitros) Kees Verbrokkem (DSO verkeer) Petra van de Berg (bewoners-adviesgroep) Jacob van Sonderen (begeleider buurtwachters Eduniek) Samara Erkelens (ouderenwerk Portes) Han Bleijs (DSO accountmanager)
BIJLAGE programma 9.30 uur 10.00 uur
Ontvangst met koffie Opening en bijzondere kennismaking Toelichting op doel en programma Deel 1: Algemene uitgangspunten voor de wijk als geheel (plenair)
10.30 uur 11.15 uur 12.00 uur
Ontmoeten Spelen Routes Conclusies
12.45 uur
Lunch Bepalen werkopdrachten voor deel 2 Deel 2: Werken aan concrete ontwerpopgaven in de wijk (werkgroepen)
13.15 uur 13.25 uur 13.30 uur 14.00 uur 14.45 uur
Toelichting werkopdrachten werkgroepen Werkgroepen bespreken opdracht Werkgroepen bezoeken hun locatie Werkgroepen maken collage en/of kaart van/met verbeteringsvoorstellen Presentatie resultaten werkgroepen Plenaire bespreking resultaten werkgroepen en resultaten hele dag.
15.00 uur
Afsluiting
