BIJEENKOMST 15 SEPTEMBER 2012
Jong-
Verslag 2014 januari—juli
Terugblik: eerste helft 2014 Na een erg positieve afsluiting van 2013 dankzij de nominatie voor de Movisie participatieprijs heeft JongWijs in 2914 wat 'opstartproblemen' gehad. We merken dat sommige jongeren na een periode van actieve betrokkenheid toch minder gemotiveerd raken om een bijdrage te leveren. Het blijkt in de praktijk lastig te zijn om projecten - die een behoorlijke extra inzet van de leden vragen- van de grond te krijgen. Daarom is er voor gekozen om te werken aan twee belangrijke elementen voor het voortbestaan van de groep: - organiseren van een eigen activiteit gericht op de JongWijs achterban bestaande uit jongeren met pleegzorgervaring.
- vergroten van het netwerk van JongWijs en het werven van een aantal nieuwe leden voor de kerngroep.
deringen is er ruime tijd om bij te kletsen en ieders tussenliggende activiteiten voor of gerelateerd aan jongwijs te bespreken. Ook hebben we tijdens deze vergaderingen de Verder in deze nieuws- jongwijsdag in grote lijn opbrief kunt u lezen over gezet. In kleiner committee is de eerste JongWijsdag er vervolgens gewerkt aan de die heeft plaatsgevond- invulling van het programma, en op 21 april afstemming met dagvoorzitter jongstleden. Mede en gasten en de organisatie dankzij deze dag is de geregeld. kerngroep van JongWijs Tijdens de vergaderingen versterkt met 3 nieuwe worden ook altijd de samenenthousiaste leden. werkingsverzoeken en Graag stellen we deze evenementen besproken waarelders in deze nieuws- voor jongwijs gevraagd is. Er brief kort aan u voor. wordt afgestemd wie waarnaar toe gaat of welke bijdrage er In de eerste helft van geleverd kan worden vanuit 2014 hebben er 3 regu- jongwijs. Ook bespreken we de liere vergaderingen voortgang van de lopende acplaatsgevonden. tiviteiten en projecten. Tijdens deze verga-
Werkatelier Pleegzorg Gemeenten informeren over het reilen en zeilen van pleegzorg, het lijkt op het moment wel het enige waar men mee bezig is. En met goede reden natuurlijk: de transitie van jeugdzorg naar de gemeentes komt steeds dichter bij. Ook JongWijs probeert zijn steentje bij te dragen. Een van de manieren waarop we dat gedaan hebben is door mee te helpen bij het ‘werkatelier pleegzorg’. Deze bijeenkomst vond plaats op 13 maart in Utrecht en werd georganiseerd door o.a. VNG, Jeugdzorg Nederland en enkele pleegzorgorganisaties. Het doel was om gemeenten te informeren over pleegzorg en te praten over hoe pleegzorg een plek krijgt binnen het beleid van de gemeente. Namens JongWijs sloten Miko (oud-
pleegkind) en Anne (pleegzus) zich aan bij een panel met een biologische ouder, een pleegouder, een pleeggrootouder en een pleegzorgbegeleider. Samen gingen ze in gesprek over wat pleegzorg nou eigenlijk is, vertelden ze over hun eigen ervaringen en gingen ze in op soms wel heel persoonlijke vragen. Na het panel was het tijd om in discussie te gaan. De aanwezigen verdeelden zich in groepen en gingen de... Vervolg op pagina 3
JONG&WIJS
EERSTE LANDELIJKE JONGWIJSDAG Utrecht Lunetten- Een bijzondere dag was het 21 April met de eerste JongWijs dag. Na maanden hard werken is het ons gelukt. We zijn naar buiten getreden en hebben laten zien wie wij zijn.
Verder hebben Maartje en Lisa en presentatie gegeven over JongWijs, trots vertelde ze ons over wat JongWijs tot nu toe bereikt heeft en welke activiteiten er hebben plaatsgevonden: "We gaan door tot dat we niet meer nodig zijn."
Na een lekker bakje koffie hebben we elkaar beter leren kennen, ondanks de lage opkomst was er een intieme sfeer, waardoor mensen echt hun verhaal konden doen. We hebben elkaar beter leren kennen en er zijn veel ervaringen met elkaar gedeeld. Ook hebben we 3 leuke Jongwijzers erbij: Stefan, Iris en Rina die ook ervaringsdeskundige zijn op het gebied van Pleegzorg.
Ook hebben we ook nog een debat gehad over de nazorg. Hoe gaat het met jongeren als de pleegzorg wegvalt? Zo waren er nog vele onderwerpen te bespreken. Hoe ver staan de voorbereidingen in de gemeenten? Hoe gaan gemeenten en instellingen invulling geven aan de nieuwe wet? En wat kan JongWijs hierin betekenen. Na veel brainstormen en discussiëren zijn we op nieuwe ideeën ge-
Uit: WAT-Krant juni—juli In de WAT?!-krant (Wonen met een Ander Thuis) schrijft Iris over haar ervaringen op de JongWijs dag: ‘We waren met zijn tienen. Er hing een prettige en positieve sfeer. Het is me duidelijk wat ze doen, wat hun ideeën zijn en hoe ze dat willen gaan uitvoeren. Ze willen graag dat JongWijs toegankelijker wordt
voor pleegjongeren die daar behoefte aan hebben. Ze hebben mooie ideeën en ambities. En ze hebben het gezellig met elkaar. Ik heb besloten om lid te worden. Ik wil graag de dingen uitvoeren die zij in gedachten hebben. Het zijn naar mijn mening goede ideeën waar ook vraag naar is.’
komen. Tussen de goede gesprekken door werden er ook leuke spelletjes gespeeld en daarnaast was er een heerlijke lunch. Om de dag af te sluiten heeft iedereen een verassingsei ontvangen met daarin een mooie boodschap van een van de andere aanwezigen. En als laatste hebben we een wensput gemaakt met daarin alle wensen waar we vanuit JongWijs naar streven. ‘Het was verfrissend om verschillende standpunten en ideeën te horen waardoor je zelf weer even scherp wordt gezet.’ Een geslaagde eerste JongWijs dag op naar de volgende!
SURVIVALKIT Bij ontvangst kreeg iedereen een Survival Kit met daarin een boodschap voor ieder voorwerp. Kaarsje - Voor wat licht in de duisternis Pen - Om je dromen te delen Kleurpotlood - Om het leven wat kleur te geven Paperclip - Om orde op zaken te stellen Gum - Om opnieuw te beginnen Thee- Voor een rustmomentje Zout - Als het wel heel erg flauw wordt Touw - Als je er geen touw aan kunt knopen Tasje - Om goede herinneringen mee te nemen
Voorstellen: Rina Mijn naam is Rina Sewbhajan en ik ben 21 jaar. Ik ben een spontane en sociale meid. Ik werk in de telemarketing. Verder ben ik bezig mijn reiki opleiding af te ronden. Naar jaren zelf in de pleegzorg te hebben gezeten, heb ik veel ervaringen opgedaan. Ik hoop een steentje bij te dragen aan de verbetering van Pleegzorg wat betreft de transitie. Ik hoop dat de gemeenten de jongeren hier meer bij zullen betrekken.
Vervolg van pagina 1
JONG&WIJS
discussies aan over allerlei onderwerpen. "Het is apart om te zien hoe groot de verschillen zijn," vertelt Anne, "Sommige gemeenten hebben zich er al heel erg in verdiept. Ze weten precies wat pleegzorg is en zijn druk in gesprek met de pleegzorgorganisaties. Voor andere ambtenaren is alles wat je ze vertelt nieuw. Dat baart me wel zorgen hoor. Zij hebben er echt geen kaas van gegeten, maar beslissen over een half jaar wel wie welke hulp krijgt!” Wat ons opviel is dat het voor bijna alle ambtenaren nieuw is om met ervaringsdeskundigen zelf te kunnen praten. JongWijs is blij met de uitnodiging voor deze dag zodat we ook het gesprek kunnen aangaan met deze ambtenaren en hen kunnen vertellen hoe wij tegen bepaalde zaken aankijken. En dat pleegbroers en -zussen ook betrokken kunnen en moeten worden? “Tjah, dat is altijd voor iedereen nieuws lijkt het wel”, zegt Anne.
Theatervoorstelling Luister!! JongWijzer Sylvester is naast JongWijs ook actief betrokken bij onder andere de jongerenraad van Trias Jeugdhulp. Samen met deze jongeren deed hij mee aan de voorstelling ‘’Luister’. Deze theatervoorstelling is special gemaakt door 10 jongeren die ervaring hebben met jeugdzorg. Hierin vertellen ze hun eigen verhaal over hun ervaring in de jeugdzorg. We hebben inmiddels een stuk dat is gemaakt in samenwerkingsverband van Trias Jeugdhulp in Zwolle en The Young Ones uit Zwolle, al een aantal keer uitgevoerd voor verschillende gemeentes o.a gemeente Steenwijk, Wijhe, Raalte en Zwolle en nog wat gemeentes. De reacties waren echt heel positief zowel van de mensen die werkzaam zijn in de Jeugdzorg als die mensen die aanwezig waren vanuit de Gemeente. Het is vooral heel mooi dat er wel discussies los komen maar ook dat de
boodschap die wij over willen brengen ook daadwerkelijk overkomt. De boodschap is de volgende: We zijn tot elkaar veroordeeld. Wij en u. Vanaf volgend jaar. En wij weten niet of u daarop zit te wachten. Daarom dachten we: we komen even langs. Kunnen we praten.”
Inspiratie, empowerment, gehoord worden, een stem hebben, ondersteuning, kabinet/politiek, netwerk/platform: fysiek en digitaal, sociaal netwerk, sociale interactie, informatievoorziening,
Kort komt het erop neer dat wij als jongeren willen dat de gemeentes niet alleen in gesprek gaan met beleidsmakers en professionals maar ook met ervaringsdeskundigen dus wij als jongeren. En dit is ook wat bij de visie past op het gebied van de Transitie van de jeugdzorg die wij hebben als Jongwijs.
jongeren, supportnetwerk, landelijk, nederland, (ex) pleegkinderen/ jongeren, ‘eigen’ kinderen van pleeggezinnen, trainingen, website, presentaties geven.
als een of ander aanhangsel van het pleegzorgsysteem.
BLOG uit India
Ik ben naar India gegaan om mijzelf te ontwikkelen. Zowel op emotioneel, spiritueel als fysiek niveau. Deze reis heeft me nu al, halverwege mijn jaar, een eind op weg geholpen los te komen van de na-effecten van mijn eigen pleegzorgleven. Ook heeft het mijn kijk op pleegzorg veel bewuster gemaakt. Ik denk dat alle pleegkinderen zich gezegend mogen voelen. Wat wij al in het begin van ons leven al leren, daar kunnen we de rest van ons leven dankbaar voor zijn.
JongWijzer Madeleine zit sinds een half jaar in India. Tijd om haar te vragen naar haar ervaringen en hoe ze nu aankijkt tegen haar pleegzorgverleden.
Loslaten; daar kunnen we wel wat van Misschien nog niet altijd op de meest comfortabele manier, maar genoeg ervaring hebben we zeker. Het kunnen loslaten is volgens mij van ongeschatte waarde.
Iets wat ik naar aanleiding van mijn gesprekken, met lokale mensen in India en reizigers vanuit de hele wereld, zou willen aangeven bij het pleegzorgsysteem in Nederland (en eigenlijk geldt het natuurlijk voor ieder gezin) is het volgende:
Ook ben ik mij nu nog veel bewuster van hoe wij zelf (simpel gezegd) de touwtjes in handen hebben in ons leven. Wij creëeren zelf waar we naar toe willen. Willen we ergens niet zijn, dan kun je daar zelf iets aan doen. Wil niet zeggen dat het altijd per direct mogelijk is.
Alles, maar dan ook alles, wat het kind ook aangaat, bespreekbaar maken. Een kind is niet achterlijk. Ik ken de wet van ‘Spreekrecht’ vanaf je 12e jaar. Achterblijven in onwetendheid blijft een mens levenslang bij. Of je nu wilt of niet. Antwoorden maken het mogelijk om situaties af te sluiten. En in een pleegzorgleven van een kind zijn vaak genoeg momenten om een situatie af te (willen) sluiten.
Ik heb zelf bijvoorbeeld nooit durven aangeven dat ik me niet goed voelde in een pleeggezin. Er werd ook nooit ECHT om gevraagd. Om er zelf mee te komen was voor mij toendertijd onmogelijk. Ik kon het gewoon niet uit mijn strot krijgen en beet er maar gewoon doorheen. India, en reizen anzich, heeft mij nog weer even met de neus in de feiten gedrukt dat het om mijzelf gaat. Niet om andermans gevoelens, die je een ‘ aai over hun bol’ moet geven. Belangrijk is dat jezelf nummer 1 bent en voor jezelf opkomt. Ben je goed voor jezelf, dan kun je ook echt oprecht goed voor anderen zijn.
Daarnaast kan een kind jonger dan 12 jaar meer dan prima een situatie begrijpen. Een kind hoort niet buitengesloten te worden van wat er allemaal gebeurt. En dat omdat volwassenen nog steeds met regelmaat ‘ denken’ dat het beter voor het kind is de situatie niet te weten. Maar ‘verrassing’; Een kind voelt alles aan en zal het je op de een of andere manier toch duidelijk maken dat hij/zij wil weten wat er aan de hand is en vooral wat het betekent voor het kind. Mijn reis in India heeft me veel gesprekken opgelevert over van alles in het leven, waaronder dit. En uiteraard pas je je taal aan, aan de levensfase waarin het kind zich bevindt. Je kunt uiteraard geen moeilijke taal gebruiken wanneer een kind nog maar 3 jaar is. Je past je taal aan. Terug naar mijn gesprekken hierover. Keer op keer zijn mensen uit allerlei hoeken in de wereld het ermee eens dat ontwetendheid geen oplossing is voor een mens, ongeacht welke leeftijd een mens is. En dus ook kinderen jonger dan 12 jaar! Het gaat er hier niet om wat de wet vindt. Het gaat erom dat we menselijk met elkaar omgaan! En waarom? Om een mens als een volwaardig MENS te laten opgroeien. En NIET
Ook ben ik me veel bewuster geworden van mijn dankbaarheid in pleegzorg te zijn opgegroeid. Vroeger dacht ik altijd dat ik de mening van anderen overnam. Totdat ik er bewust achter kwam dat er geen goed of slecht is. Er zijn alleen verschillende manieren. Het mij kunnen inleven in andermans perspectieven is in mijn ogen alleen maar een gift, die niet iedereen bezit. Juist het wonen bij verschillende mensen, normen en waarden heeft mij de mogelijkheid gegeven niet vast te blijven plakken aan 1 zienswijze.
JONG&WIJS
Als laatste en misschien wel het aller aller belangrijkste in een mensenleven, maar naar mijn mening des te belangrijker in de pleegzorg: Vrij zijn; alles mag en niets hoeft. Persoonlijk heb ik me altijd aan willen passen aan andermans gezinsleven. Bang om er niet tussen te passen. India heeft me wel degelijk laten zien dat iedereen er gewoon mag zijn. Van anderen heb ik kunnen af kijken om meer ‘ schijt ‘ te hebben aan hoe anderen mij zien. Belangrijkste is dat ikzelf lekker in mijn vel zit, ongeacht hoe dat eruit ziet in mijn gedrag en/of kleding.
En wanneer iets je niet zint. Spreek het uit. Zeg het tegen wie dan ook. Ik durfde nooit te praten en nog steeds vind ik het vaak lastig. Soms zelfs de dingen, die voor een ander zo simpel lijken. Hier in India zijn zoveel verschillende mensen, van super simpel tot mega excentriek. Ieder doet hier gewoon zijn ding, praat met elkaar, laat elkaar waar nodig en en zoekt elkaar op. We zijn tenslotte allemaal een MENS. Toch? Madeleine van Veen Meer lezen over Madeleine haar reiservaringen? Kijk eens op www.facebook.com/blondinindia
Spreekrecht In haar blog spreekt Madeleine over spreekrecht. Laten we eens kijken wanneer je als pleegkind spreekrecht hebt en wat dat dan inhoudt: Als je 12 jaar of ouder bent heb je het recht om door de kinderrechter te worden gehoord in zaken die jou aangaan. ‘Horen’ betekent dat de rechter jou in de gelegenheid stelt om je mening te geven. Je krijgt dan van de kinderrechter een oproep voor de zitting. Deze kan bijvoorbeeld gaan over het vaststellen van een omgangsregeling of over het verlengen van de uithuisplaatsing. Je bent niet verplicht om te verschijnen. Als je niet naar de rechtbank wil gaan kun je je mening ook in een brief schrijven en naar de rechter toesturen. Het is belangrijk dat de rechter weet wat jouw mening is. Je pleegouder, (gezins-) voogd of iemand van de kinderrechtswinkel kan je helpen met het verwoorden van je mening. Meestal word je apart door de rechter gehoord, de rechter bepaald hoe dit gebeurt en waar dat plaats vindt. Als dat niet het geval is en je niet samen met je ouders gehoord wilt worden kun je dit aangeven bij de rechtbank. Als je 12 jaar en ouder bent heb je er ook recht op dat je hulpverlener minstens elk half jaar met je praat over de voortgang. Jouw mening moet worden opgenoMeedoen of Vragen? men in het hulpverleningsplan, ongeacht of een ander het daarmee eens is. Wil je deel uitmaken van JongWijs, hét lan-
Voorstellen: Stefan Ik ben Stefan Pruijn, 24 jaar en heb zelf in verschillende pleeggezinnen gezeten. Vanuit die ervaring ben ik de studie tot orthopedagoog begonnen en heb ik het recentelijk afgerond. Ik wil graag helpen pleegzorg te verbeteren, maar ook de vele goede facetten die pleegzorg al kent te behouden. Met Jongwijs wil ik dit graag bereiken en hoop dit te doen met andere enthousiaste en gemotiveerde jongeren die met pleegzorg te maken hebben (gehad).
delijke netwerk voor jongeren en jongvolwassenen met pleegzorgervaring? Stuur dan een mailtje naar
[email protected]
Heb je vragen naar aanleiding van het lezen van dit verslag? Neem gerust contact op met: Maartje Gardeniers (coördinator JongWijs) T. E.
030 293 15 00
[email protected]
JONG&WIJS
SYMPOSIUM PLEEGZORG - 19 JUNI Donderdag 19 juni 2014 vond er een symposium pleegzorg plaats. Hierin hebben we als organisatie meegedaan aan workshops, gekeken naar presentaties van sleutelfiguren binnen jeugd- en pleegzorg en hebben we gedebatteerd met professionals en (pleeg)ouders binnen de pleegzorg. Er waren vele standpunten en inzichten die interessant waren en het was goed te zien waar onderzoekers, pleegzorg medewerkers en beleidmakers mee bezig waren omtrent de transitie Jeugdzorg. Het thema van de dag was dat het kind centraal moest zijn, met als titel ‘waar blijft het kind’. Jongwijs was aanwezig maar al snel bleek dat de rest van de pleegkinderen die Nederland telt niet te vinden waren. Uiteraard heeft Jongwijs dit tijdens de dag kenbaar gemaakt en dit zorgde voor gesprekken met beleidsmedewerkers, ambtenaren en professionals die graag met pleegkinderen in contact willen komen en die ons willen betrekken bij projecten omtrent pleegzorg. Nu zien of daad bij woord gevoegd wordt, maar al met al een zeer geslaagde dag met mooie gesprekken en veel gemotiveerde mensen om pleegzorg tot een succes te maken.
Pleegzorg in cijfers 2013 21.606 jongeren hebben gebruik gemaakt van Pleegzorg 9.490 nieuwe plaatsingen Toename van 3% t.o.v. 2012 van het aantal jeugdigen dat gebruik maakte van pleegzorg 69% van de geplaatste kinderen zijn jonger dan 12, 31% is 12 jaar en ouder 41% van de in 2013 geplaatste kinderen vond een plek bij bekenden. Met name voor jeugdigen van 10 jaar en ouder is er een groot tekort aan pleegouders Bron: Factsheet Pleegzorg 2013. Pleegzorg Nederland
Voorstellen: Iris Hallo allemaal, mijn naam is Iris Smit en ik ben 20 jaar. Ik studeer HBO-Rechten in Utrecht. Sinds mijn vijfde heb ik in hetzelfde pleeggezin gewoond en ik woon inmiddels een jaar op mijzelf. Ik ben al heel wat jaren bezig met mij in te zetten voor pleegzorg, en ik vind het erg leuk om dit te doen. Uiteindelijk wil ik mijzelf op dit gebied dermate ontwikkeld hebben dat ik het kan combineren met rechten, dat is mijn ultieme droom. Ik weet vrijwel zeker dat Jongwijs daar een steentje aan bij kan dragen.
?? Goede Vraag ?? Al sinds het begin van JongWijs roep ik het tegen iedereen die wil luisteren: Vraag het nou eens aan de kinderen zelf! Ja maar, zouden ze die hulp wel willen?" "Misschien moet je ze het vragen?" "Ja maar, waarom komen jongeren maar één keer opdragen en dan nooit meer?" "Vraag het ze eens, zou ik zeggen." "Wat voor nazorg is nou echt belangrijk?" "Dat moet je dat aan jongeren vragen die nazorg hebben meegemaakt..." En ga zo maar door. Steeds weer stuit je op excuses. Het begint steevast bij tijd en geld, gaat door naar die jongeren die niet willen meepraten en eindigt uiteindelijk bij angst. Angst van de hulpverlener dat ze meer kwaad dan goed doen door het te vragen. Angst voor verwachtingen. Angst om te falen.
Precies om die reden ben ik Goede Vraag gestart. Ik geef trainingen, coaching en advies aan hulpverleners die graag het gesprek met kinderen en jongeren aan willen gaan, maar niet goed weten hoe. Hulpverleners die bang zijn dat ze meer kwaad dan goed doen bij een doelgroep die toch al zo kwetsbaar is. De principes zijn simpel: ga het gesprek aan op een manier, tijd en plek die past bij je gesprekspartner (Na schooltijd, pizza in plaats van koffie, thee en koekjes, in de huiskamer in plaats van op kantoor). Wees zo concreet mogelijk. Luister zonder meteen te reageren. Wees niet bang voor stiltes. Maak duidelijk dat jij het goede antwoord ook niet weet. Vertel van te voren waarom je vragen stelt en vertel naderhand vooral ook wat je met de dingen gedaan hebt die je vertelt zijn. Hopelijk breng ik zo het gesprek op gang tussen professionals en alle jong wijze ervaringsdeskundigen die in Nederland rond lopen met een goed verhaal dat alleen maar een goede vraag nodig heeft om verteld te worden. Anne Fluitman —
Ambassadeur Jongwijs Oprichter Goede Vraag
PATH - Training in Oekraïne Verslag van JongWijzer Donya
Mede mogelijk gemaakt door:
JONGWIJS
We have all worked towards a presentation on the last day of our training. And when I’ll first start with my experience overall and we came closer to it, we became more conthen I will conclude what I have learned. fident. We made a beautiful team and we all supported each other in the individual When I first came in to the hotel I didn’t expect anything, I just wanted to see what I presentations. When the presentation-day could learn. But after the first day I already was there, we were ready for it. There where 4 people ( I have to admit that I don’t knew, I’m going to learn a whole lot. The know their names and functions any more) translating with every sentence was very tiring, but it was handled very well, by tak- They all listened and where impressed by our professionalism. ing enough breaks. So I have to compliment everybody on this. Because these people did this for the first It still was a bit of a barrier but not enough time, our expectations about any changes to ignore others. I feel very sad, it was only where low. But I believe they where very enthusiastic. I’m also very sad about the a week. I would love to see these people situation in Ukraine right now. I hope that again and work together all over again. I my new Ukrainian friends will stay strong felt very useful and helpful, so of course I and stay being the beautiful people they had a little dip when I came back home. are. The trainings where long but very insightEvery form and book we took from the trip, ful, we now know a lot about the similarities and the differences between the coun- I will use in every situation necessary. tries where everybody comes from. What I will also use everything I’ve learned to we’ve all shared was the importance of help others. This was the first time I’ve parincluding youth in care in political issues ticipated in a training like this. And it won’t and legislation and regulations. be the last time.
