Hb-varianten en bloedcelmorfologie

NOT aMUSEd: Hb-varianten en bloedcelmorfologie SKML, 11 juni 2013

dr. W. van Gelder en Dr. C.L. Harteveld, sectie hematologie SKML

Rondzending bloedcelmorfologie

doel: verbeteren kwaliteit morfologische beoordeling

The eye of the beholder …  kunnen wij onze ogen vertrouwen?

Objectivity?

Durven wij onze eigen ogen te vertrouwen?

The eye of the beholder …  kunnen wij onze ogen vertrouwen?

 kunnen wij dit verbeteren?

EBV DOOR DE JAREN HEEN rondzending 2008-3: • 55% beschrijft beeld passend bij viraal infect • 45%: normaal <-> acute leukemie

rondzending 2009-2 • 75% passend bij viraal infect

•rondzending 2013-1 • 92% scoort atypische lymfocyten • 8x +, 49x ++, 51x +++

SCHIZOCY TEN DOOR DE JAREN HEEN rondzending 2010-1: •83% beschrijft schizocyten

rondzending 2013-1 •89% beschrijft schizocyten • 41x +, 51x ++, 12x +++ •5-part diff: •verschillen tussen referenten en deelnemers niet groot voor nietafwijkende cellen

The eye of the beholder …  kunnen wij onze ogen vertrouwen?

 kunnen wij dit verbeteren?

“wetenschap is een kunst, geen beroep”

 is morfologie een kunst of wetenschap?

Irene Dusche

RONDZENDING PERIFERE BLOEDCELMORFOLOGIE  opzet rondzending:

 algemeen:  ca. 135 deelnemende labs, 5 referentie laboratoria  vanaf 2005: 3x per jaar: 3 monsters per rondzending  geen voorspelbaar patroon

 selectie monsters:  aanbod uit eigen kliniek, Isala klinieken en van deelnemers  ongekleurd invriezen bij -80°C volgens speciaal procedé  selectie op basis van: thema, pathologie, normaal, bijzonder, (af en toe een witte raaf)

 voorbereiden verzending:  monsters selecteren  inpakken en verzenden naar circa 135 adressen  apart verzenden naar referenten

 not aMUSEd …  waarom scoren wij?  verbeteren kwaliteit beoordelingen  harmonisatie uitkomsten

 wat scoren wij?  de juiste telling?  de juiste beoordeling?  de diagnose?

 hoe scoren wij?  vaststellen doelwaarde  klinisch relevant concentratiegebied

 de kritische noot …  morfologie is een subjectieve tak van sport  geen intrinsieke “gouden standaard” beschikbaar

 tolerantiegebied uitslagen is groot  klinisch relevant gebied voor elke component is 0 – 100%

 ook experts kunnen van mening verschillen ..

 vrije opmerkingen zijn belangrijk, maar hier is onvoldoende ruimte voor.

 to be aMUSEd: is het mogelijk?  iedereen beoordeelt dezelfde cel:  digitale rondzending  geen “microscoopgevoel”  makkelijk  moeilijk

 andere score?  niet alleen morfologie scoren  diagnose/interpretatie/advies aan aanvrager

 klinische vraag toevoegen:  “leading the witness”

QUO VADIS?  “to be aMUSED or not to be” that’s the question…  starten met een digitale rondzending  vraag naar diagnose/advies

HB-varianten

Hb varianten  2 rondzendingen per jaar  6 samples per rondzending  Rapportage in juni en december  In totaal 12 casusbeschrijvingen  Beoordeling kwalitatief en kwantitatief  Juiste diagnose

 Hb varianten  Kritische factoren:  Gebruik verschillende apparatuur beïnvloedt uitkomst  Kwantificatie verschillend voor gebruikers met andere scheidingsmethoden  Welke is de afwijkende piek en waar vul je dit in?

 MUSE  Hoe ziet het er uit?  Vergelijking kwantitatieve metingen  Vul je in wat je meet, of vul je in wat je weet?  In sommige systemen valt HbA2 samen met HbE, vul je het % in bij HbA2 of HbX1??  Stel diagnose HbS/D, maar wel enkele %% HbA, vul je dat wel of niet in?

Casus HbS/HbD: Casus HbA/HbO-Arab: Casus HbA/HbD: HbA = =0?% 4.6%? (0-6) HbA 66.4% (60-80) HbA = 58.7% (40-60)

HbA %

NOT aMUSEd

HbA2%

Casus HbA/HbD: Casus HbA/HbO-Arab: Casus HbE/HbE: HbA2 2.5% CE:CE: HbA2 =(2-4) niet te (2-3) bepalen (HbO-Arab op A2 plek 32.3%) CE: HbA2 3.6% HPLC: (2-3) HbE op A2 plek 81.1% (80-98) HPLC: 2.9% (2-3) HPLC: HbA2 =HbA2 niet te1.9% bepalen:

Casus HbE/HbE: HbF = 1.2 (0-3)

HbF%

Spreiding lijkt groter bij lage percentages Maar door de schaal (0-4) ziet het er dramatischer uit dan het is ….

HbX1

HbX2

Casus: HbS/HbD HPLC: HbS 43.9% HbD 36.9% CE niet gescheiden 84.5% (dubbelpiek)

Plan de Campagne en eindz ege  Onderscheid maken tussen de verschillende platforms  Instructie waar percentages moeten worden ingevuld  Er is geen ‘kwantitatieve waarheid’  Belangrijkste blijft het stellen van de juiste diagnose  Juiste diagnose = juiste score

aMUSEd

Beste Rob, geniet van je pensioen!