NOT aMUSEd: Hb-varianten en bloedcelmorfologie SKML, 11 juni 2013
dr. W. van Gelder en Dr. C.L. Harteveld, sectie hematologie SKML
Rondzending bloedcelmorfologie
doel: verbeteren kwaliteit morfologische beoordeling
The eye of the beholder … kunnen wij onze ogen vertrouwen?
Objectivity?
Durven wij onze eigen ogen te vertrouwen?
The eye of the beholder … kunnen wij onze ogen vertrouwen?
kunnen wij dit verbeteren?
EBV DOOR DE JAREN HEEN rondzending 2008-3: • 55% beschrijft beeld passend bij viraal infect • 45%: normaal <-> acute leukemie
rondzending 2009-2 • 75% passend bij viraal infect
•rondzending 2013-1 • 92% scoort atypische lymfocyten • 8x +, 49x ++, 51x +++
SCHIZOCY TEN DOOR DE JAREN HEEN rondzending 2010-1: •83% beschrijft schizocyten
rondzending 2013-1 •89% beschrijft schizocyten • 41x +, 51x ++, 12x +++ •5-part diff: •verschillen tussen referenten en deelnemers niet groot voor nietafwijkende cellen
The eye of the beholder … kunnen wij onze ogen vertrouwen?
kunnen wij dit verbeteren?
“wetenschap is een kunst, geen beroep”
is morfologie een kunst of wetenschap?
Irene Dusche
RONDZENDING PERIFERE BLOEDCELMORFOLOGIE opzet rondzending:
algemeen: ca. 135 deelnemende labs, 5 referentie laboratoria vanaf 2005: 3x per jaar: 3 monsters per rondzending geen voorspelbaar patroon
selectie monsters: aanbod uit eigen kliniek, Isala klinieken en van deelnemers ongekleurd invriezen bij -80°C volgens speciaal procedé selectie op basis van: thema, pathologie, normaal, bijzonder, (af en toe een witte raaf)
voorbereiden verzending: monsters selecteren inpakken en verzenden naar circa 135 adressen apart verzenden naar referenten
not aMUSEd … waarom scoren wij? verbeteren kwaliteit beoordelingen harmonisatie uitkomsten
wat scoren wij? de juiste telling? de juiste beoordeling? de diagnose?
hoe scoren wij? vaststellen doelwaarde klinisch relevant concentratiegebied
de kritische noot … morfologie is een subjectieve tak van sport geen intrinsieke “gouden standaard” beschikbaar
tolerantiegebied uitslagen is groot klinisch relevant gebied voor elke component is 0 – 100%
ook experts kunnen van mening verschillen ..
vrije opmerkingen zijn belangrijk, maar hier is onvoldoende ruimte voor.
to be aMUSEd: is het mogelijk? iedereen beoordeelt dezelfde cel: digitale rondzending geen “microscoopgevoel” makkelijk moeilijk
andere score? niet alleen morfologie scoren diagnose/interpretatie/advies aan aanvrager
klinische vraag toevoegen: “leading the witness”
QUO VADIS? “to be aMUSED or not to be” that’s the question… starten met een digitale rondzending vraag naar diagnose/advies
HB-varianten
Hb varianten 2 rondzendingen per jaar 6 samples per rondzending Rapportage in juni en december In totaal 12 casusbeschrijvingen Beoordeling kwalitatief en kwantitatief Juiste diagnose
Hb varianten Kritische factoren: Gebruik verschillende apparatuur beïnvloedt uitkomst Kwantificatie verschillend voor gebruikers met andere scheidingsmethoden Welke is de afwijkende piek en waar vul je dit in?
MUSE Hoe ziet het er uit? Vergelijking kwantitatieve metingen Vul je in wat je meet, of vul je in wat je weet? In sommige systemen valt HbA2 samen met HbE, vul je het % in bij HbA2 of HbX1?? Stel diagnose HbS/D, maar wel enkele %% HbA, vul je dat wel of niet in?
Casus HbS/HbD: Casus HbA/HbO-Arab: Casus HbA/HbD: HbA = =0?% 4.6%? (0-6) HbA 66.4% (60-80) HbA = 58.7% (40-60)
HbA %
NOT aMUSEd
HbA2%
Casus HbA/HbD: Casus HbA/HbO-Arab: Casus HbE/HbE: HbA2 2.5% CE:CE: HbA2 =(2-4) niet te (2-3) bepalen (HbO-Arab op A2 plek 32.3%) CE: HbA2 3.6% HPLC: (2-3) HbE op A2 plek 81.1% (80-98) HPLC: 2.9% (2-3) HPLC: HbA2 =HbA2 niet te1.9% bepalen:
Casus HbE/HbE: HbF = 1.2 (0-3)
HbF%
Spreiding lijkt groter bij lage percentages Maar door de schaal (0-4) ziet het er dramatischer uit dan het is ….
HbX1
HbX2
Casus: HbS/HbD HPLC: HbS 43.9% HbD 36.9% CE niet gescheiden 84.5% (dubbelpiek)
Plan de Campagne en eindz ege Onderscheid maken tussen de verschillende platforms Instructie waar percentages moeten worden ingevuld Er is geen ‘kwantitatieve waarheid’ Belangrijkste blijft het stellen van de juiste diagnose Juiste diagnose = juiste score
aMUSEd
Beste Rob, geniet van je pensioen!