Verslag van uitgeoefende activiteiten en financiële verantwoording
Stichting Qredits Microfinanciering Nederland
Qredits is persoonlijk ~1~
~2~
Verslag van uitgeoefende activiteiten en financiële verantwoording
Stichting Qredits Microfinanciering Nederland
Qredits is persoonlijk ~3~
Zakelijk Sociaal Verbinden Persoonlijk
~4~
Inhoudsopgave 1.
Algemene informatie
1.1.
Informatie over de stichting. .
1.2.
Jaarverslag directie. .
2.
Jaarrekening
2.1.
Balans per 31 december 2013 ..
2.2.
Staat van baten en lasten over 2013 ..
2.3.
Algemene toelichting..
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
18
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
20
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
Qredits is persoonlijk ~5~
~6~
1. Algemene informatie 1.1. Informatie over de stichting Rechtsvorm Blijkens akte d.d. 30 oktober 2008, verleden voor notaris mr. J.G.G.T. Stotijn, werd de stichting per genoemde datum opgericht. Blijkens akte d.d. 18 oktober 2013, verleden voor notaris mr. M.W.L. van Rozen, werden de statu‑ ten voor het laatst gewijzigd.
Doelstelling/activiteiten De doelstelling luidt: a. het ontwikkelen van retailactiviteiten gericht op de verstrekking en het beheer van be‑ drijfskredieten aan ondernemers, tot een maximum van eenhonderdvijftigduizend euro (€ 150.000,=), tegen marktconforme voorwaarden; b. het ontwikkelen en aanbieden van screeningsfaciliteiten teneinde ondernemingsplannen te toetsen op economische haalbaarheid en kredietwaardigheid; c. het onderhouden van contacten met overheden ten einde het aanbieden van begeleidings‑ en coachingsproducten en de verstrekking van bedrijfskredieten aan ondernemers vanuit een uitkering te optimaliseren; d. het ontwikkelen van commerciële activiteiten ten einde de doelgroep te bereiken en naams‑ bekendheid te verwerven; e. het ontwikkelen van software en overige technologische toepassingen voor microfinanciering alsmede de uitgifte hiervan, al dan niet in licentie of tegen vergoeding, aan instellingen werk‑ zaam op het gebied van microfinanciering; f.
het ontwikkelen van diverse begeleiding‑ en coachingsproducten voor (startende) onderne‑ mers;
g. het ontwikkelen van een netwerk van (vrijwillige) coaches voor (startende) ondernemers; h. het ontwikkelen van beleid en activiteiten ten einde microfinanciering in het algemeen te stimuleren, de doelgroep beter te bereiken en diensten te ontwikkelen voor de doelgroep; waarbij de doelgroep bestaat uit ondernemers of mensen met latent ondernemerschap, die in onvoldoende mate worden bediend door de markt met (financiële) dienstverlening ter ondersteuning van het ondernemerschap. i.
het ontwikkelen van activiteiten op het gebied Incasso & Beheer van bedrijfskredieten en het uitwinnen van verpande goederen.
Qredits is zakelijk
~7~
Bestuur Het bestuur wordt gevormd door: ‑
de heer W.E. Groenevelt
‑
de heer R.G.A. Spit
Raad van Toezicht De Raad van Toezicht wordt gevormd door: ‑
de heer drs. C.J. Beuving (voorzitter)
‑
de heer mr. A. van Bruggen (lid)
‑
de heer Ir. O.C. Roelofsen (lid)
‑
de heer mr. S. de Leeuw (lid)
‑
de heer prof. dr. R.J. van der Veen (lid)
‑
mevrouw mr. Y.C.M. Vermeulen‑van der Kloet (lid)
‑
de heer drs. R. Niesten RA (lid)
~8~
1.2. Jaarverslag directie We kunnen terugkijken op een enerverend jaar 2013. Een jaar waarin een aantal belangrijke strategische resulta‑ ten zijn behaald! In 2013 is er overeenstemming bereikt met het Ministerie van Economische Zaken over een nieuwe achtergestelde lening van € 30.000.000 met een lange looptijd: De lening is achtergesteld ten op zichte van de leningen van de BNG Bank en het syndicaat van banken. Daarnaast is in 2013 een lening overeengeko‑ men met een nieuw gevormd consortium van 4 banken en 9 verzekeraars van € 45.500.000, waardoor de totale funding voor de kredietverleningsactiviteiten steeg naar € 121.000.000. Deze overeenkomst is geformaliseerd in 2014. Hier‑ door is de fundingbehoefte van de organisatie op de langere termijn gewaarborgd. Op 1 november is de maximale kredietgrens van Qredits verhoogd naar € 150.000. Hierdoor kon het MKB-krediet worden geïntroduceerd. Als gevolg van een succesvolle accreditatie voor de Garantieregeling BMKB is het mogelijk geworden om de MKB-kredieten met deze staatsgarantie te verstrekken. Door de verbetering van de naamsbekendheid is het aantal kredietaanvragen in 2013 met ruim 20% gestegen. De intensieve screening van kredietaanvragen gecombineerd met strak kredietbe‑ heer zorgt er voor dat in 2013 het kredietrisico beheersbaar is gebleven. In 2013 hebben we onze kernwaarden vastgesteld en dit verankerd in het personeelsbeleid. Deze kernwaarden vormen de basis van de dienstverlening van Qredits en zijn het hart van het Qre‑ dits-DNA. Er zijn belangrijke stappen gezet voor de verbetering van het business-model Coaching, zoals een sterke groei van het aantal verkochte e-learnings en coachingstrajecten. Met diverse ROC’s en HBO-instellingen zijn pilotprojecten opgestart om de e-learnings te gebruiken in het curricu‑ lum van de ondernemerschapsopleidingen. De e-learning Ondernemingsplan Schrijven werd in 2013 zelfs genomineerd voor de Accenture Innovation Award. Als gevolg van de accreditatie voor het YBI-netwerk zijn contacten gelegd met donateurs én is er inmiddels een overeenkomst gesloten met de J.P. Morgan Foundation. Hiermee kunnen nieuwe innovaties op het gebied van coaching worden ontwikkeld. In 2013 is een optimalisatieslag gepleegd op het gebied van de procesmatige (IT)-ondersteuning van de coachingsactiviteiten. Daarnaast is een nieuw vrijwilligersbeleid geïntroduceerd waar‑ door de kwaliteit van coaching is versterkt.
~9~
Qredits is sociaal
Op deze basis zal in 2014 verder worden gebouwd. De focus in 2014 zal liggen op volumegroei van de kredietverlening in combinatie met een goed risicomanagement. Op het gebied van coaching zal worden gewerkt aan de verdere toename van het aantal verkochte e-learnings en coachings‑ trajecten via banken en onderwijsinstellingen én de werving van nieuwe vrijwillige coaches in de diverse pools.
Strategisch kader In 2013 is een aanpassing doorgevoerd op het strategisch kader van Qredits als gevolg van de verhoging van de kredietgrens naar € 150.000 en de introductie van de kernwaarden.
Missie en doelstelling Qredits biedt coaching & microkrediet aan (startende) ondernemers in het midden- en klein‑ bedrijf, die geen toegang hebben tot verschillende (financiële) diensten via het reguliere circuit, zodat zij economische, financiële en sociale onafhankelijkheid kunnen verkrijgen. Hiermee wil Qredits ondernemerschap bevorderen. Qredits doet dat door in Nederland Microfinanciering aan te bieden, een combinatie van begelei‑ dingstools, coaching en kredietoplossingen voor (startende) ondernemers. Qredits beoogt hiermee: •
het starten van een eigen onderneming te stimuleren;
•
(startende) ondernemers een weloverwogen keuze te laten maken voor het ondernemer‑ schap;
•
(startende) ondernemers meer start- en overlevingskansen te bieden;
•
(startende) ondernemers de mogelijkheid te geven om financieel/economisch onafhankelijk te worden;
•
een brug te vormen voor deze (startende) ondernemers om door te groeien naar de reguliere financiële sector.
Deze missie wil Qredits realiseren door: •
het verstrekken van bedrijfskredieten tot € 50.000 – Microkredieten;
•
het verstrekken van bedrijfskredieten tot € 150.000 – MKB-kredieten;
•
het beschikbaar stellen van (online) instrumenten en (online) assistentie om het opstellen van een bruikbaar ondernemingsplan te vergemakkelijken - Begeleidingstools;
•
het verzorgen van mogelijkheden voor de ondernemers om een coachingstraject te krijgen van vrijwillige coaches - Coaching.
Het doel van Qredits is het aanbieden van Microfinanciering in een levensvatbaar businessmodel. Vanuit het uitgangspunt van een levensvatbaar business model kunnen ook (service) diensten aan andere organisaties of initiatieven geboden worden, die als primair doel hebben het ondersteunen of versterken van de levensvatbaarheid van Qredits als organisatie.
~ 10 ~
Kernwaarden De vier kernwaarden van Qre‑ dits zijn: A. Zakelijk Qredits richt zich op ondernemers
met
realistische
on‑
dernemingsplan‑ nen of die dit nastreven. zijn
We
nuchter
en zakelijk. De dienstverlening is gericht op het voortbestaan van de
ondernemer.
We hebben een levensvatbaar busi‑ ness model dat leunt op het succes van onze klanten. B. Verbinden Qredits gelooft dat samenwerken leidt tot succes. We bouwen aan een actief netwerk van bedrijven & maatschap‑ pelijke organisaties en vrijwilligers. We stimuleren dat onze klanten een eigen netwerk opbouwen en verbinden de ondernemer met onze partners. C. Sociaal Qredits wil een bijdrage leveren aan de maatschappij. Ons doel is het toegankelijk maken van ondernemerschap. Daarbij streven we niet naar maximale winst voor de organisatie. Qredits wil mensen helpen bij het realiseren van hun passie en indien nodig een tweede kans bieden. We ondersteunen hen door het aanbieden van betaalbare producten. D. Persoonlijk Bij Qredits staat de ondernemer en zijn of haar plan centraal. We zijn persoonlijk betrokken bij onze klanten. We komen bij de klant thuis en kijken samen naar de plannen en mogelijkheden. We denken mee, houden contact en zijn flexibel.
Qredits is persoonlijk ~ 11 ~
Organisatie Als gevolg van de groei van het aantal bedrijfsadviseurs in het land is in 2013 besloten om een nieuwe functie te formeren: Hoofd Bedrijfsadvies. Het Hoofd Bedrijfsadvies is verantwoordelijk voor de aansturing van de bedrijfsadviseurs en valt onder de commercieel directeur. Het team Coaching is definitief onder de verantwoordelijkheid van de commercieel directeur gepositioneerd. In de praktijk veranderde er daarmee weinig; deze constructie was in 2012 al als tijdelijke oplossing geïntroduceerd en is in 2013 geformaliseerd. In de aansturing van de organisatie is binnen de directie een duidelijke scheiding tussen de pri‑ maire verantwoordelijkheid voor de afdeling Risk en Bedrijfsadvies, waardoor functiescheiding is gewaarborgd. Algemeen Directeur
Commercieel Directeur
Office Management
Beleidsmedewerker Afdeling ICT en Projecten Marketing en Communicatie
Business Control
Hoofd Back-office
Risk
Kredietadministratie
Riskmanagement
Incasso & Beheer
Bijzonder Beheer
Hoofd Bedrijfsadvies
Coaching
Bedrijfsadviseurs
Product management Vrijwilligers Coördinatoren
Financiële Administratie
Personele zaken Het personeelsbestand van Qredits is de afgelopen jaren gegroeid naar 46 medewerkers (42 fte) per 31 december 2013. De bezetting per 31 december 2013 kan worden verdeeld over directie (2 fte), business controller (1 fte), officemanagement (1,8 fte), marketing & communicatie (2,7 fte), ICT & stafbureau (3,8 fte), back-office kredieten (14,8 fte), bedrijfsadviseurs (13,9 fte) en team coaching (2 fte). Voor 2014 verwachten we een netto groei van 4 medewerkers voor de back-office kredieten en 3 nieuwe (sr) bedrijfsadviseurs. De groei van het aantal medewerkers hangt nauw samen met de introductie van het MKB-krediet en de toenemende werkzaamheden op gebied van Incasso & Beheer op de uitstaande kredietportefeuille.
~ 12 ~
Risico- en voorzieningenbeleid Als gevolg van de combinatie van goede screening, strak kredietbeheer én coaching is het kredietrisico van de portefeuille goed beheersbaar. Het afboekingspercentage bedroeg over de periode 20092013 3,2%. In 2013 is een nieuw Voorzieningenbeleid opgesteld. De belangrijkste wijziging is dat er sprake is van een verdere verfijning van het beleid. Het nieuwe beleid komt voort uit een uitgebreide analyse van de afboekingen in de portefeuille. Er is gekeken naar discriminerende factoren én de mate van betalingsachterstand (in dagen). De conclusie is dat met name het aantal dagen betalingsachterstand bepalend is voor mogelijke afboekingen. Overige factoren zoals betalings‑ verleden en branche zijn in deze analyse nog onvoldoende van invloed op de afboekingen. In het nieuwe voorzieningenbeleid blijft de indicator het aantal dagen betalingsachterstand. Het aantal groepen (‘buckets’) op basis waarvan een voorziening wordt getroffen is echter uitgebreid van één (klanten met een betalingsachterstand van meer dan 3 maanden) naar vier. Daarnaast zijn de voorzieningenpercentages gewijzigd. Vanaf 2013 worden de voorzieningen als volgt be‑ rekend: •
Betalingsachterstand 4-6 maanden:
20%
•
Betalingsachterstand 7-9 maanden:
25%
•
Betalingsachterstand 10-12 maanden: 85%
•
Betalingsachterstand >12 maanden:
100%
De voorziening wordt maandelijks op postniveau geactualiseerd. Onderdeel van het nieuwe Voorzieningenbeleid is periodieke evaluatie van de percentages op basis van de afboekingshisto‑ rie. Naar verwachting zorgt de groeiende historie op basis waarvan de voorzieningspercentages worden gebaseerd ervoor dat de percentages in de toekomst steeds minder vaak hoeven worden bijgesteld. Op deze manier wordt het kredietrisico in de portefeuille vertaald in een realistische opbouw van de voorziening.
Funding In 2013 is gedurende het jaar met diverse partijen gesproken over de fundingbehoefte van Qre‑ dits voor de komende jaren. Dit heeft geresulteerd in diverse nieuwe leningen. Op basis van de huidige business-planning (inclusief de groei van het aantal MKB-kredieten) is er voldoende funding tot en met 2016. In maart 2013 is met het bestaande bankensyndicaat (ABN Amro Bank/ING Bank/Rabobank en Triodos Bank) overeengekomen om nogmaals een lening te verstrekken van € 15.500.000 en de aflossingsverplichting op de bestaande syndicaatslening van € 15.500.000 met 3 jaar uit te stel‑ len. Daarnaast is met de Bank Nederlandse Gemeente afgesproken om de aflossingsverplichting op de lopende lening groot € 15.000.000 eveneens met 3 jaar uit te stellen.
Qredits is zakelijk
~ 13 ~
In de tweede helft van 2013 heeft het Ministerie van Economische Zaken (MinEZ) een nieuwe achtergestelde lening beschikbaar gesteld van € 30.000.000: De lening is achtergesteld ten op zichte van de leningen van de BNG Bank en het syndicaat van banken. Teneinde de introductie van het MKB-krediet (met bijbehorende limietverhoging naar € 150.000) mogelijk te maken. Tenslotte is met een syndicaat van negen verzekeraars een leningovereenkomst gesloten van € 30.000.000. De vier banken hebben tevens besloten om hun totale lening van € 31.000.000 sa‑ men te voegen met de lening van de verzekeraars door een nieuw consortium te vormen. De totale (samengevoegde) lening groot € 61.000.000 zal in 2014 worden geformaliseerd. In 2013 is door Qredits het beleggingsfonds “Microfinanciering Nederland fonds” geïntroduceerd. Dit fonds geeft particuliere beleggers de mogelijkheid om in de funding van Qredits te partici‑ peren met bedragen vanaf € 100.000. Begin 2014 is de bevestiging van de AFM ontvangen dat het fonds van start kan gaan en het Informatie Memorandum vrijgegeven kan worden. Dit fonds zal de komende jaren moeten voorzien in voldoende liquiditeiten teneinde de groei van de activitei‑ ten van Qredits in combinatie met de herfinanciering van de lopende leningen te financieren.
Internationale samenwerking In 2013 is veel internationale interesse getoond in de succesvolle e-learning Ondernemingsplan Schrijven. Om aan deze interesse tegemoet te komen zal in 2014 een Engelstalige versie worden gemaakt van deze e-learning. Dit maakt verkoop van licenties naar andere Microfinancierings‑ instellingen via de netwerken als het European Microfinance Network (EMN) en Youth Business International Network (YBI) mogelijk. In 2013 heeft Qredits alle mogelijke voorwaarden ingevuld om te voldoen aan de eisen van de Code of Good Conduct om zo dit “EU-keurmerk” te kunnen behalen. De definitieve implemen‑ tatie van deze Code is afhankelijk van de planning van de EU en zal in de loop van 2014 worden geëffectueerd. In 2013 heeft Qredits actief geparticipeerd in Europese netwerken zoals EMN en YBI en andere internationale contacten onderhouden. Op deze manier wil Qredits kennis en ervaring uitwis‑ selen met internationale collega’s én de Europese Unie om hiermee de eigen efficiency te maxi‑ maliseren en waar mogelijk internationale beleidsvorming (bijvoorbeeld rond groeistrategieën en innovatie) zo te beïnvloeden dat deze het Qredits-model ten goede komt. Daarnaast heeft het YBI Network aantoonbare opportunities teneinde subsidies te genereren voor de verder ontwik‑ keling van de coachingsprogramma’s. Almelo, 25 juni 2014
W.E. Groenevelt
R.G.A. Spit
algemeen directeur
commercieel directeur
~ 14 ~
~ 15 ~
Qredits is sociaal
~ 16 ~
2. Jaarrekening
Qredits is persoonlijk ~ 17 ~
2.1. Balans per 31 december 2013
Activa 31-12-2013
31-12-2012 *
€
€
Kasmiddelen
36.361.046
4.461.611
Vorderingen op cliënten
40.858.575
37.266.532
Overige financiële activa
14.864
14.852
41.903
46.668
9.738
-
650.799
682.396
702.440
729.064
Debiteuren
396.420
312.942
Overige activa
612.461
552.509
80.068
108.772
79.025.874
43.446.282
Materiële vaste activa Inventarissen Vervoermiddelen Automatisering
Overlopende activa * De cijfers voor 2012 zijn geherrubriceerd teneinde vergelijkbaarheid met 2013 mogelijk te maken.
~ 18 ~
Passiva 31-12-2013
31-12-2012 *
€
€
Schulden aan kredietinstellingen
30.500.000
24.500.000
Schulden aan overige instanties
2.865.609
2.892.790
575.204
631.319
1.843.822
1.658.399
43.241.239
13.763.774
79.025.874
43.446.282
Overige schulden Overlopende passiva Garantievermogen
* De cijfers voor 2012 zijn geherrubriceerd teneinde vergelijkbaarheid met 2013 mogelijk te maken.
Qredits is persoonlijk ~ 19 ~
2.2. Staat van baten en lasten over 2013 2013
2012 *
€
€
Rentebaten
4.023.400
3.242.597
Rentelasten
‑371.792
‑304.220
Rentemarge
3.651.608
2.938.377
Provisie, subsidie coachingsactiviteiten en overige baten
1.734.066
1.850.442
Operationele inkomsten
5.385.674
4.788.819
Personeelskosten
2.812.257
2.287.196
261.668
204.385
Andere beheerskosten
1.319.644
1.649.027
Operationele bedrijfslasten
4.393.569
4.140.608
992.105
648.211
‑1.514.640
‑691.531
‑522.535
‑43.320
Afschrijvingen en waardeverminderingen op materiële vaste activa
Operationeel resultaat Waardeveranderingen van vorderingen Netto resultaat * De cijfers voor 2012 zijn geherrubriceerd teneinde vergelijkbaarheid met 2013 mogelijk te maken.
~ 20 ~
2.3. Algemene toelichting
Toelichting Balans Activa •
Kasmiddelen: Betreft de beschikbare kasmiddelen.
•
Vorderingen op Cliënten: De post Vorderingen op Cliënten bestaat uit de kredietportefeuille, een voorziening voor kredietverliezen is op deze post in mindering gebracht.
•
Overige Financiële Activa: Betreft betaalde waarborgsommen.
•
Materiële Vaste Activa: Onder de Materiële Vaste Activa worden de investeringen in IT, Ver‑ voermiddelen, Meubilair etc gepresenteerd.
•
Debiteuren: Debiteuren betreffende de kortlopende vorderingen op cliënten.
•
Overige Activa: Onder overige activa zijn de nog te vorderen bedragen opgenomen (subsidie, rente e.d.)
•
Overlopende Activa: Onder overlopende activa zijn de vooruitbetaalde bedragen gepresen‑ teerd.
Passiva •
Schulden aan kredietinstellingen: Dit betreft de leningen van BNG-Bank en het Syndicaat van Banken.
•
Schulden aan overige instanties: Onder schulden aan overige instanties zijn de overige langlopende schulden gepresenteerd.
•
Overige schulden: Onder overige schulden zijn de crediteuren, nog betalen loonheffing, nog te betalen vakantiegeld etc opgenomen.
•
Overlopende passiva: Betreft het startersfonds-project en een bedrag aan vooruit ontvangen subsidie.
•
Garantievermogen: Dit betreft het eigen vermogen van de stichting en de achtergestelde lening van MinEZ.
Toelichting Staat van Baten en Lasten •
Rentebaten: Betreffen de renteopbrengsten van de kredietportefeuille
•
Rentelasten: Hieronder worden de rentelasten op aangetrokken leningen gepresenteerd.
•
Provisie, subsidie coachings-activiteiten en overige baten: Deze post bestaat uit de ontvan‑ gen afsluitprovisie, de ontvangen subsidie voor de coachings-activiteiten en overige baten.
•
Personeelskosten: Betreft de lonen en salarissen.
•
Afschrijvingen en waardeverminderingen op Materiële Vaste Activa.: Dit betreft de afschrij‑ vingen op de investeringen die verantwoord zijn onder Materiële Vaste Activa.
•
Andere Beheerskosten: De overige operationele kosten zijn verantwoord onder Andere Be‑ heerskosten.
•
Waardeveranderingen van vorderingen: Dit betreft de dotatie die in het boekjaar is gedaan aan de voorziening.
~ 21 ~
Qredits is sociaal
~ 22 ~
