Jaarrapport 2014
1
INHOUDSOPGAVE ALGEMENE GEGEVENS
2
VOORWOORD
3
JAARVERSLAG Verslag van het bestuur
6
Governance en risicomanagement
12
Verslag van de Raad van Commissarissen
18
WNT-verantwoording
27
Personeel en organisatie
29
Volkshuisvestingsverslag
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Algemeen Het passend huisvesten van de doelgroep De kwaliteit van het woningbezit Het betrekken van de huurders bij beheer en beleid Financiële continuïteit Leefbaarheid Wonen en zorg
Kengetallen
32 35 41 47 50 58 61 62
JAARREKENING Balans
66
Winst- en verliesrekening
68
Kasstroomoverzicht
69
Waarderingsgrondslagen
72
Toelichting op de balans
83
Toelichting op de winst- en verliesrekening
96
Analyse winst- en verliesrekening versus begroting
106
Bedrijfswaardeberekening
109
Overige gegevens
113
OVERZICHT VASTGOED IN EXPLOITATIE
116
LIJST MET AFKORTINGEN
121
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
2
ALGEMENE GEGEVENS Naam van de toegelaten instelling
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Plaats van vestiging
Nieuw-Lekkerland
Vestigingsadres
Dorpslaan 50, 2957 XG
Correspondentieadres
Postbus 16, 2957 ZG
Telefoonnummer
0184-688181
E-mail adres
[email protected]
Website
www.wbv-nl.nl
Datum oprichting vereniging
26 juli 1946
Datum van het Koninklijk Besluit waarbij de instelling is toegelaten in de zin van de Woningwet
29 juli 1948
Datum laatste statutenwijziging
27-12-2010
Inschrijvingsnummer Kamer van Koophandel
23028047
L-nummer Centraal Fonds Volkshuisvesting
L1586
Lidmaatschap landelijke brancheorganisatie
Aedes
Raad van Commissarissen
dhr. mr. G. van de Haar, voorzitter dhr. M.B. de Winter, vicevoorzitter (vanaf 28-01-2015) dhr. A. de Jonge, secretaris mevr. ir. J.B. Sanders, lid dhr. J.C. Schudde RA, lid
Bestuur:
mevr. J.A.C. Tukker-Blok, directeur-bestuurder
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
3
VOORWOORD Voor u ligt het jaarrapport 2014 van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland. Wij zijn een corporatie die stevig verankerd is in de lokale samenleving van Nieuw-Lekkerland. Het werken vanuit onze waarden (eerlijkheid, respect, betrokkenheid, betrouwbaarheid en rechtvaardigheid) en onze lokale betrokkenheid zijn sterke punten, die zeer gewaardeerd worden door onze belanghouders. Wij vinden het belangrijk dat we aan onze belanghouders verantwoording afleggen over ons presteren. In dit jaarrapport doen we verslag van onze prestaties in het afgelopen jaar. De omgeving waarin wij ons werk mochten doen was en is nog steeds turbulent. De regelgeving vanuit Europa en de (komende) Woningwet drukken hun stempel op onze sector. Zaken als marktwaardering, passend toewijzen, kostenbeheersing, duurzaamheid en betaalbaarheid vragen volop onze aandacht. Als gevolg van de verhuurdersheffing is de investeringsruimte fors afgenomen. In deze context doen wij ons werk. Dit doen we zo goed mogelijk. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland is financieel gezond en wij blijven denken in mogelijkheden voor onze huurders en woningzoekenden. In 2014 hebben we de mogelijkheden van samenwerking tussen Tablis Wonen en Woningbouwvereniging NieuwLekkerland verkend De uitkomst is dat we gezamenlijk de portefeuillestrategie in de gemeente Molenwaard gaan oppakken en, in het verlengde daarvan, ook de afstemming van daaruit volgend beleid (onder andere het huur- en verkoopbeleid). Er is op dit moment geen noodzaak of urgentie om te komen tot vergaande afstemming, dan wel het maken van een grote integratieslag op organisatorisch niveau. Volkshuisvestelijk presteren we goed, we zijn beide financieel gezond en bieden een bovengemiddelde dienstverlening aan de huurders. Vanuit dit oogpunt grijpt bijvoorbeeld de oprichting van een gezamenlijke backoffice teveel in op de huidige cultuur en werkwijze, terwijl het de vraag is of de kwaliteit van de lokale dienstverlening beter wordt geborgd. Om onze financiële positie niet in gevaar te brengen en de risico’s te beperken, hebben we eind 2013 besloten te stoppen met het verkopen van woningen onder Koopgarant. Vanaf 2014 verkopen we bestaand bezit tegen aangepaste verkoopvoorwaarden zonder terugkoopplicht. Deze verandering heeft niet geleid tot een daling van het aantal verkochte woningen. Na een geslaagde implementatie nemen we sinds juni 2014 deel aan het interregionale woonruimte verdeelsysteem Woongaard. Dit biedt woningzoekenden meer keuzevrijheid en levert ons een besparing op de bedrijfskosten op. In 2014 zijn we daadwerkelijk gestart met de realisatie van het sloop-/nieuwbouwproject Middelweg 5 t/m 75. In april en mei 2015 worden 24 toegankelijke en 11 eengezinswoningen opgeleverd, gebouwd volgens de LEAN methode. Hiermee realiseren we een stukje differentiatie en vernieuwing in ons bezit. In 2014 hebben we ons voor de tweede keer laten visiteren. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland presteert maatschappelijk voldoende tot goed. Het doet ons goed in het visitatierapport te lezen dat ‘projecten van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland een grote betekenis hebben voor de lokale samenleving’. Dit sluit goed aan bij onze missie en visie. We blijven vertrouwen houden in onze aanpak. Kleinschalig maar flexibel en betrouwbaar, pragmatisch en stabiel. Ook in 2015. Origineel getekend door Adrie Tukker-Blok, directeur-bestuurder 26 mei 2015
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
4
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
5
JAARVERSLAG
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
6
VERSLAG VAN HET BESTUUR Algemeen Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland is een lokaal sterk gebonden woningcorporatie met een verenigingsstructuur. In 2013 is uitgesproken dat we de komende jaren een vereniging willen blijven. De binding met en inbreng van onze achterban is de belangrijkste reden daarvoor. Met 1344 verhuureenheden behoren we tot de kleinere woningcorporaties. Dit ervaren we als positief: we zijn flexibel, we kunnen relatief snel beslissingen nemen en we tonen daadkracht. Een ander voordeel is dat de medewerkers dicht bij de klant staan en weten wat er speelt. Het grootste deel van ons bezit is gebouwd in de jaren 1960 – 1980. Bijna 70% van ons bezit bestaat uit eengezinswoningen. Ca. 20% is geschikt voor bewoning door senioren en wonen met zorg. Het overige bezit is geschikt voor bewoning door eenpersoonshuishoudens. In 2013 hebben we onze strategie opnieuw vastgesteld. Bij het bepalen van onze strategische koers stonden twee zaken voorop: het uitvoeren van onze volkshuisvestelijke taak en een adequate bedrijfsvoering passend bij de (toekomstige) ontwikkelingen. We hebben de keuze gemaakt voor de beweegrichting waarbij de focus verbreed wordt naar de gemeente Molenwaard. Onze missie is niet wezenlijk veranderd: Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland blijft vertrouwd en dichtbij. Wij willen blijven werken vanuit onze waarden. Eerlijkheid, respect, betrokkenheid, betrouwbaarheid en rechtvaardigheid zijn kernwaarden die wij nastreven. Ons werk is mensenwerk; door mensen en voor mensen. Missie Onze missie geeft aan wat wij zien als onze belangrijkste taak: -Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland is een maatschappelijke organisatie die werkt aan goed wonen met acceptabele woonlasten en leefbare wijken, in het bijzonder voor mensen met lagere inkomens of een kwetsbare positie op de woningmarkt. Dit doen we samen met onze partners. -Wij verbinden ons met bewoners en maatschappelijke partners om in dialoog en samenwerking invulling te geven aan leefbare dorpskernen in de gemeente Molenwaard. -De medewerkers zetten hun talenten in om professioneel, klantgericht en slagvaardig te werken. De strategische doelstellingen die we benoemd hebben zijn: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Bouwen, verhuren en beheren van sociale huurwoningen Passend en betaalbaar wonen voor mensen met een lager inkomen Huisvesting van middeninkomens door verkoop van bestaand bezit Samenwerken met collega’s, klanten en partners Onze lokale verankering behouden Samen met ‘onze mensen’ werken aan leefbare dorpskernen en wijken/straten Aandacht hebben voor toekomstige doelgroepen Maatschappelijk verantwoord ondernemen
Realisatie strategische doelen in het verslagjaar Voor 2014 is het goedgekeurde Jaarplan 2014 leidend geweest voor de activiteiten die wij hebben verricht. Tweemaal per jaar wordt over de voortgang van de realisatie verslag gedaan aan de Raad van Commissarissen, Ledenraad en Huurdersvereniging.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
7
Een overzicht van de behaalde resultaten: Speerpunt We geven invulling aan onze kerntaak door het bouwen, verhuren en beheren van sociale huurwoningen en het daaraan verbonden maatschappelijk vastgoed.
Ambitie
We blijven zorgen voor een aanbod van passende en betaalbare woningen voor mensen met een smalle beurs en mensen die dat om andere redenen niet zelfstandig kunnen organiseren.
In 2014 sloop van 36 woningen en start nieuwbouw van 35 woningen aan de Middelweg Uitvoering groot onderhoud incl. duurzaamheidsmaatregelen complex Den Hoedstraat / Potstraat Vraaggestuurd aanpassen van bestaande woningen
16 toegankelijke woningen realiseren in nieuwbouwplan Middelweg Huisvesting van de middeninkomens door verkoop bestaand bezit en aanbod huurwoningen boven de huurtoeslag grens.
Inkomensafhankelijke huurverhoging doorvoeren voor huishoudens met een inkomen ˃ € 43.000
In 2014 8 woningen verkopen met nieuwe verkoopmethode
Op het gebied van volkshuisvesting samenwerken met collega’s, klanten en partners.
Implementatie nieuw woonruimte verdeelsysteem Onderzoek naar samenwerking
Nieuwe prestatieafspraken met de gemeente Molenwaard
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Realisatie 2014 1e halfjaar voorbereid. In september 36 woningen gesloopt. Heiwerk nieuwbouw gerealiseerd najaar 2014. Verwachte oplevering voorjaar 2015. Project afgerond, officiële oplevering (met bewoners) was op 16 juli 2014.
-8 woningen aangepast met diverse voorzieningen; - complex 51 voorzien van thermostatische kranen. - complex Hoedstraat-Potstraat voorzien van thermostatische kranen Nieuwbouwplan voorziet in 24 toegankelijke sociale huurwoningen. Start bouw najaar 2014. Inkomensafhankelijke huurverhoging doorgevoerd per 1 juli 2014; 6 bestaande huurwoningen verkocht; 1 woning verhuurd boven huurtoeslag grens (er zijn nog 5 woningen aangeboden in deze categorie die uiteindelijk in het sociale segment zijn gebleven. Reden: achterblijven van de vraag). In 2014 15 woningen verkocht en 1 woning teruggekocht. In 2014 zijn er 3 woningen verkocht onder Koopgarant. In totaal zijn er in boekjaar 18 woningen verkocht. De implementatie succesvol afgerond op 2 juni 2014. Eind 2014 business case opgeleverd. Voorgenomen besluit begin 2015 voorgelegd ter advisering. Proces gestart in 2014 (vier corporaties en gemeente). Afronding verwacht 1e halfjaar 2015.
Jaarrapport 2014
8
Speerpunt Dicht bij onze huurder staan, onze lokale verankering behouden
Ambitie Versterken rol klantenpanel
Realisatie 2014 In 2014 o.a. input gevraagd voor verbeteringen website en bewonersblad.
Samen met onze mensen werken aan leefbare dorpskernen en wijken/straten
Op Molenwaard-niveau plan voor leefbaarheid en wijkbeheer
Visitatie
Visitatie uitvoeren in 2014
Overige zaken
Deskundigenonderzoek naar WOZ waarde gehele bezit
Opdracht afgerond.
Keuze maken inzake werkkosten regeling
Invoering verplicht per 1-1-2015 → voorbereiding gestart in 2e halfjaar 2014. Voor kleinere corporaties volstaat een scheiding van baten en lasten. Voorwaarden: maximale jaaromzet < € 30 miljoen, maximaal 5% van deze jaaromzet uit niet-DAEB en maximaal 10% van de totale investeringen per jaar uitgeven aan niet-DAEB.
Keuze maken administratieve of juridische scheiding
Wordt onderdeel prestatieafspraken (deels op gemeenteniveau, deels op kernniveau) – proces voor opstellen afspraken gestart in 2014. Uitgevoerd in periode september tot en met december 2014.
Verklaring kleurgebruik Resultaat behaald Afronding in 2015
Samenwerking We richten onze focus op Molenwaard. Hierbij versterken we onze focus op ‘samen’. Samen met collega’s, klanten en partners willen wij ervoor zorgen dat mensen met een smalle beurs goed kunnen wonen in ons gebied. De lokale gemeenschap blijft onze basis: vertrouwd en dichtbij. Onze drijfveer is niet om producten aan te bieden aan klanten, maar vooral om samen met ‘onze mensen’ te werken aan leefbare dorpskernen. Op het gebied van samenwerking hebben we in 2014 een actieve rol gespeeld in het onderzoek naar samenwerking met één van de in Molenwaard werkzame corporaties, Tablis Wonen. Binnen de regio vervult onze corporatie een duidelijke rol in het samenwerkingsverband voor de woonruimteverdeling. Wij vervullen namens de regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden de voorzittersrol in de stuurgroep. Op het gebied van duurzaamheid is er in regionaal verband een werkgroep geformeerd, waaraan wij deelnemen.
Onderzoek samenwerking met Tablis Wonen Eind 2013 hebben we Atrivé de opdracht gegeven om de mogelijkheden van samenwerking tussen Tablis Wonen en Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland te verkennen. Tijdens de verkenning hebben we gekeken in hoeverre we zowel strategisch, fysiek als procesmatig de krachten kunnen bundelen om zo de volkshuisvesting en dienstverlening in de gemeente Molenwaard te optimaliseren. Ook hebben we onderzocht in hoeverre we door samenwerking de Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
9
professionaliteit kunnen vergroten c.q. de kwetsbaarheid kunnen verminderen, om zo de eigen volkshuisvestelijke opgaven blijvend waar te maken. We hebben een transparant proces doorlopen, waarin zowel beide organisaties als de gemeente Molenwaard en de in de gemeente werkzame collega-corporaties zijn betrokken. Vanuit meerdere interne werkgroepen zijn de mogelijkheden verkend en is met kritische blik gekeken naar aspecten zoals haalbaarheid (realisme), werkwijzen en cultuur. Ondersteund vanuit de kennis en expertise van Atrivé is een weloverwogen analyse gemaakt betreffende de potentie van samenwerking. Samen met de overwegingen, conclusies en voorstellen heeft dit geresulteerd in de business case samenwerking, opgeleverd in december 2014. Rekening houdend met de lokale verschillen en werkwijzen, is het gezamenlijk oppakken van de portefeuillestrategie het belangrijkste aanknopingspunt in de samenwerking. In deze integratieslag op het gebied van beleid, ligt voor de huurders van de gemeente Molenaard de grootste toegevoegde (volkshuisvestelijke) meerwaarde. Zo biedt het komen tot een afgestemde en daarmee afgewogen portefeuille op het niveau van Molenwaard meer mogelijkheden voor sturing op de sociale (kern-)voorraad. Werken met dezelfde beleidsuitgangspunten zal bovendien leiden tot meer eenduidigheid en duidelijkheid richting de huurders. De opzet van een gezamenlijke portefeuillestrategie zoals beschreven in de business case willen we in 2015 oppakken. Gedurende het proces is naar voren gekomen dat de eigenheid van de organisaties belangrijk is en blijft. Er is op dit moment geen noodzaak of urgentie om te komen tot vergaande afstemming, dan wel het maken van een grote integratieslag op organisatorisch niveau.
Visitatie Als lid van Aedes is Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland verplicht zich één keer per vier jaar te laten visiteren. In 2014 heeft Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland zich voor de tweede keer laten visiteren. Na een selectie heeft de Raad van Commissarissen het voorstel om de opdracht te verlenen aan EY goedgekeurd. In het vierde kwartaal is de visitatie uitgevoerd door de visitatiecommissie van EY. Eind december is de concept rapportage opgeleverd. Het beeld dat de visitatiecommissie in het rapport schetst, herkennen we zonder meer. Het laat zien dat Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland, ondanks de snel veranderende omstandigheden, op de goede weg is. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland presteert maatschappelijk voldoende tot goed. We beschikken over een solide financiële positie die de komende jaren voldoende perspectieven biedt. De visitatie is uitgevoerd onder het regime van de ‘Methodiek Maatschappelijke Visitatie Woningcorporaties 5.0’. Binnen dit regime geldt als norm een 6 als voldoende. Op de vier te beoordelen onderdelen realiseerden wij de volgende scores: o Presteren naar opgaven en ambities 6,8 o Presteren volgens belanghebbenden 7,6 o Presteren naar vermogen 6,4 o Governance 7,0 Met alle scores zitten we dus ruim boven de norm. Op het belangrijkste onderdeel ‘presteren volgens belanghebbenden’ behaalden we onze hoogste score. De belanghebbenden zijn zeer tevreden over onze maatschappelijke prestaties. De drie onderdelen ‘presteren naar opgaven en ambities’, ‘presteren naar vermogen’ en ‘governance’ scoorden ‘ruim voldoende’. We hechten grote waarde aan de inbreng van onze interne en externe belanghouders, die nieuwe inzichten en verbeterpunten hebben ingebracht waar wij ons voordeel mee kunnen doen. Kortom, er is een rapport uitgebracht waar onze organisatie mee verder kan.
Aedes Benchmark In 2014 hebben we deelgenomen aan de nulmeting van de Aedes Benchmark. Dit hulpmiddel gebruiken we om enerzijds transparant te zijn over onze bedrijfsvoering en anderzijds te leren en te verbeteren. Op het onderdeel ‘kwaliteit’ scoorden we een A (huurdersoordeel 7,9, benchmark gemiddeld huurdersoordeel 7,3). Op het onderdeel
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
10
‘bedrijfsvoering’ scoorden we een B. De geharmoniseerde beïnvloedbare netto bedrijfslasten per (gewogen) verhuureenheid kwamen uit op € 969 (benchmark gemiddeld € 1.035). We blijven streven naar een efficiënte en effectieve bedrijfsvoering. Met betrekking tot de niet-planmatige onderhoudskosten hebben we in het verslagjaar weer een besparing van ca. 10% gerealiseerd. Vanuit de KWHmeting blijkt dat de beoordeling van onze huurders met betrekking tot het niet-planmatig onderhoud onveranderd hoog blijft. We scoorden voor de afhandeling van reparatieverzoeken een 8,5 in 2014.
Herstructurering bestaand bezit Ondanks de toegenomen lastenverzwaring zijn wij in staat onze voorgenomen opgaven uit te voeren en de 36 woningen aan Middelweg 5 tot en met 75 te vernieuwen. De bestaande woningen die dateerden uit 1922 zijn in het najaar van 2014 gesloopt. De heiwerkzaamheden voor de 35 nieuw te bouwen woningen zijn in het vierde kwartaal afgerond. We verwachten de woningen april/mei 2015 te kunnen opleveren. De woningen worden gebouwd en verhuurd als sociale huurwoning (DAEB) en zijn al toegewezen aan de toekomstige bewoners.
Maatschappelijke prestaties De maatschappelijke prestaties die wij leverden in het verslagjaar zijn niet altijd even concreet in cijfers uit te drukken en te omschrijven. We komen in elk geval tot de volgende punten: het oordeel van onze belanghouders de huurprijs die we vragen ten opzichte van de maximale huurprijs onrendabele investeringen in het verslagjaar investeringen in de leefbaarheid van buurten en wijken Vanuit de visitatie die in 2014 is gehouden, hebben we feedback gekregen van onze belanghouders. Het doet ons goed in het visitatierapport te lezen dat ‘projecten van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland een grote betekenis hebben voor de lokale samenleving’. Dit sluit goed aan bij onze missie en visie. Daarnaast kunnen we onze maatschappelijke prestaties uitdrukken in de verschillen die er zijn tussen een sociale verhuurder en een commerciële verhuurder. Een van de zaken die hieronder vallen is het feit dat Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland haar woningen verhuurt tegen gemiddeld 66% van de maximaal toegestane huurprijs. Als we uitgaan van de maximaal toegestane huurprijs zou de gevraagde huur per jaar ca. 4 miljoen hoger liggen. In het verslagjaar hebben we geïnvesteerd in de renovatie van 24 (senioren)woningen aan de Burgemeester Den Hoedstraat en de Gebroeders Potstraat. Van deze investering is € 61.000 onrendabel, dat wil zeggen, we verdienen het geïnvesteerde bedrag niet geheel terug in de (toekomstige) huurontvangsten. De reden hiervoor is dat we deze woningen bewust een relatief lage huurprijs geven. Zo leveren we een waardevolle bijdrage aan de betaalbaarheid. Tot slot investeren we jaarlijks een bedrag in leefbaarheid. Voor 2014 was dit ruim € 160.000.
Externe accountant De externe accountant wordt benoemd door de Raad van Commissarissen na advies van de directeur-bestuurder. BDO is de externe accountant van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland sinds het najaar van 2013. De externe accountant woonde in het verslagjaar de vergadering van de Auditcommissie en de vergadering van de Raad van Commissarissen bij waarin het verslag van de externe accountant over het onderzoek van de jaarrekening 2013 werd besproken en een besluit werd genomen over de goedkeuring van de jaarrekening. De externe accountant is tijdens deze vergadering over zijn verklaring inzake de getrouwheid van de jaarrekening bevraagd door de Raad van Commissarissen.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
11
Vooruitblik De implementatie van de Herziene Woningwet die ingaat op 1 juli 2015 zal grote impact hebben op elke woningcorporatie, maar in het bijzonder ook op ons als relatief kleine organisatie. In een relatief kort tijdsbestek zullen er aanzienlijke aanpassingen in de administratie en AO/IC doorgevoerd moeten worden. Het bezit moet op marktwaarde gewaardeerd worden en de portefeuillestrategie moet opnieuw vastgesteld worden. Het passend toewijzen, dat ingaat op 1 januari 2016, zal naar verwachting grote impact hebben op de financiële meerjaren prognoses. Kortom, van de organisatie wordt verwacht dat wij in 2015 een belangrijke stap vooruit maken.
Verantwoording In het jaarverslag wordt verantwoording afgelegd over de in het jaar 2014 geleverde prestaties. In de jaarrekening vindt de financiële verantwoording plaats. In het verslag van de Raad van Commissarissen legt de Raad, als onderdeel van de maatschappelijke onderneming Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland, verantwoording af over de wijze waarop hij invulling heeft gegeven aan de uitvoering van zijn taken en bevoegdheden in het afgelopen jaar. Het volledige jaarverslag wordt na goedkeuring op de website geplaatst. De directeur-bestuurder verklaart dat Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland een adequate invulling heeft gegeven aan het uitgangspunt ‘uitsluitend werkzaam in het belang van de volkshuisvesting’, zoals omschreven in artikel 11 van het Besluit Beheer Sociale Huursector (BBSH) en dat Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland haar middelen uitsluitend heeft besteed in het belang van de volkshuisvesting. Het jaarverslag is door de Raad van Commissarissen goedgekeurd nadat het met de bestuurder is besproken. Nieuw-Lekkerland, 26 mei 2015
Origineel getekend door Adrie Tukker-Blok directeur-bestuurder
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
12
Governance en risicomanagement Governance Governancecode Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland onderschrijft de in de Aedescode en de Governancecode Woningcorporaties vastgelegde beginselen. De Governancecode bevat normen voor goed bestuur en toezicht, transparantie, externe verantwoording en financiële beheersing bij woningcorporaties. Wij hechten er waarde aan dat de organisatie transparant opereert. De structuur van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland bestaat uit een zogenaamde tweelagen structuur met een Raad van Commissarissen en een directeur-bestuurder. De rechtsvorm is een vereniging. Vanwege deze verenigingsvorm voldoen we niet één op één aan alle principes van de Governancecode (bijvoorbeeld: de bezoldiging van de Raad van Commissarissen wordt vastgesteld door de Ledenraad). Uit de maatschappelijke verantwoordelijkheid van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland vloeit voort, dat wij ons jaarlijks verantwoorden over de governance in het verslagjaar. Wij leggen hierna gemotiveerd uit waarom en in hoeverre wij afwijken van de bepalingen van de Governancecode. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland heeft de principes en uitwerkingen, zoals opgenomen in de Governancecode Woningcorporaties in het verslagjaar opgevolgd, met uitzondering van de volgende punten: Enkele majeure besluiten die het Bestuur vooraf ter goedkeuring voorlegt aan de Raad van Commissarissen worden (naast de besluitvorming door de bestuurder en de voorafgaande goedkeuring door de Raad van Commissarissen) ook voorgelegd aan de Ledenraad. De Ledenraad is bevoegd te besluiten tot: o het wijzigen van de statuten; o het ontbinden van de vereniging; o fusie van de vereniging; In afwijking van de Governancecode is de bestuurder niet voor vier jaar benoemd maar voor onbepaalde tijd. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland respecteert daarmee de arbeidsovereenkomst die eerder met haar bestuurder is gesloten. Als gevolg van de verenigingsstructuur bij Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland stelt, conform art. 48 lid 4 van de statuten, het Bestuur de jaarrekening vast en keurt de Raad van Commissarissen deze goed. Conform art. 48 lid 6 en 7 keurt de Ledenraad de jaarrekening goed en verleent decharge aan de directeur-bestuurder. Tegenstrijdige belangen In 2014 is er geen sprake geweest van tegenstrijdige belangen met betrekking tot de directeur-bestuurder zoals bedoeld in de Governancecode Woningcorporaties. Structuur Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland Algemene Ledenvergadering (ALV)
Ledenraad (LR) 15 leden
Raad van Commissarissen
Directeur-bestuurder
Werkorganisatie
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
13
Algemene Ledenvergadering De Algemene Ledenvergadering (ALV) wordt gevormd door de leden van de vereniging. Ca. 1200 personen zijn lid van de vereniging. De belangrijkste taak van de ALV is het benoemen van de leden van de Ledenraad. Tijdens de jaarlijkse ledenvergadering op 30 september 2014 zijn de aanwezige leden geïnformeerd over het Jaarrapport 2013, het verslag van de Ledenraad over 2013 en actuele ontwikkelingen zoals de Woningwet en de parlementaire enquête. Tijdens deze vergadering heeft ook de verkiezing van ledenraadsleden plaatsgevonden. Vijf leden van de Ledenraad zijn afgetreden en vijf nieuwe kandidaten zijn benoemd tot lid van de Ledenraad door de ALV. Ledenraad De leden benoemen/kiezen uit hun midden de leden van de Ledenraad die bestaat uit minimaal 15 en maximaal 30 leden. Eind 2014 bestond de Ledenraad uit 15 leden. De belangrijkste taken en bevoegdheden van de Ledenraad zijn: benoeming, schorsing en ontslag van de leden van de Raad van Commissarissen; besluiten tot het wijzigen van de statuten; besluiten tot fusie van de vereniging of het omzetten in een andere rechtsvorm; goedkeuring van het volkshuisvestingsverslag, de jaarrekening en het jaarverslag; goedkeuring van de begroting; het verlenen van decharge aan de bestuurder voor het gevoerde beleid. De Ledenraad kwam in het verslagjaar viermaal in een reguliere vergadering bijeen. In de juni-vergadering heeft de Raad van Commissarissen verantwoording afgelegd over de wijze waarop hij toezicht houdt. De Ledenraad fungeert als maatschappelijk klankbord voor de directeur-bestuurder. Daarnaast kan de Ledenraad gevraagd of ongevraagd de directeur-bestuurder adviseren over beleid op het brede terrein van wonen, zorg en welzijn. Het werken met commissies vanuit de ledenraad die zich op een bepaald onderwerp richten, wordt positief ervaren. In het verslagjaar is een aantal malen (gevraagd) advies uitgebracht door de verschillende commissies. In het verslagjaar zijn de volgende commissies actief geweest: agenda voorbereiding en verenigingszaken; financiën; duurzaamheid; onderzoek samenwerking. De belangrijkste besluiten van de ledenraad in het verslagjaar: - goedkeuring begroting 2015; - goedkeuring jaarrapport 2013 en verlening decharge voor het gevoerde beleid; - vaststellen vergoedingen 2014; - vaststellen van de contributie. Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen legt in zijn eigen jaarverslag verantwoording af, zie hoofdstuk ‘Verslag Raad van Commissarissen’. Als toezichtkader voor het uitoefenen van de taken hanteert de Raad van Commissarissen het Besluit Beheer Sociale Huurwoningen (BBSH), het jaarplan en de begroting, de ondernemingsstrategie, de prestatieafspraken met de gemeente en een aantal concrete normen op het gebied van financiële continuïteit en kredietwaardigheid. Bestuur Het bestuur van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland wordt sinds begin 2011 gevormd door haar directeurbestuurder J.A.C. (Adrie) Tukker-Blok. De directeur-bestuurder is belast met het besturen van de woningcorporatie, wat onder meer inhoudt dat de directeur-bestuurder verantwoordelijk is voor: - de realisatie van de doelstellingen van de woningcorporatie; - de strategie; - de financiering;
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
14
- het beleid; - de resultatenontwikkeling; - het beleid ten aanzien van deelnemingen van de corporatie. Er zijn geen andere deelnemingen waarvoor de directeur-bestuurder verantwoordelijk is voor het beleid. De directeur-bestuurder legt verantwoording af aan de Raad van Commissarissen. De directeur-bestuurder richt zich bij de vervulling van haar taak naar het belang van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland in het licht van haar volkshuisvestelijke en maatschappelijke doelstelling en weegt daartoe de in aanmerking komende belangen van bij Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland betrokkenen af. De directeur-bestuurder verschaft de Raad van Commissarissen tijdig de informatie die nodig is voor de uitoefening van de taak van de Raad van Commissarissen. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de directeur-bestuurder zijn in de statuten omschreven. Een en ander is verder uitgewerkt in het reglement Raad van Commissarissen en het reglement voor de directeurbestuurder van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland. De bestuurder vervult de volgende (werk gerelateerde) ongehonoreerde nevenfuncties: voorzitter van Woongaard (samenwerkingsverband 16 corporaties voor de woonruimteverdeling) bestuurder van de VVE Brede School Het Carillon te Nieuw-Lekkerland - penningmeester in het bestuur van de Vereniging van Woningcorporaties Zuid-Holland Zuid Overleg met de Ondernemingsraad Het overleg met de Ondernemingsraad (OR) is onderdeel van goed bestuur. De relatie tussen werkgever en werknemersvertegenwoordiging is geregeld in de Wet op de Ondernemingsraden. De OR en de directeur-bestuurder hebben in 2014 vijf keer formeel overlegd. De volgende thema’s zijn onder andere besproken: het onderzoek naar samenwerking, bedrijfseigen regelingen, de beoordelingssystematiek, het collectief verlof, het nieuwe werken en de bedrijfsbegroting 2015 inclusief de voorgenomen bezuinigingen. In 2014 heeft de OR advies uitgebracht inzake de mogelijke samenwerking en de voorgenomen bezuinigingen in 2015. In september heeft het jaarlijks overleg van de OR met een delegatie van de Raad van Commissarissen plaatsgevonden. De directeur-bestuurder heeft grote waardering voor het vele werk en de constructieve wijze waarop de OR in zijn eerste jaar adviezen heeft uitgebracht. De OR is in het verslagjaar onder andere geïnformeerd over: - het regeringsbeleid en de mogelijke gevolgen voor Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland; - jaarstukken 2013; - woonruimte verdeelsysteem Woongaard; - projecten; - jaarplan en begroting 2015; - meerjarenbegroting 2015-2024; - ontwikkelingen bij regio corporaties. Huurcommissie De Huurcommissie is een onafhankelijke, landelijke organisatie die zich bezighoudt met geschillen tussen huurder en verhuurder in de sociale huursector. Geschillen kunnen gaan over bijvoorbeeld de hoogte van de huur, het onderhoud of servicekosten. Een van de uitgangspunten van de Huurcommissie is dat huurders en verhuurders eerst samen uit een geschil proberen te komen. Lukt dat niet, dan kan de Huurcommissie worden ingeschakeld. Een uitspraak van de Huurcommissie is bindend. In 2014 hebben huurders van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland in totaal 2 verzoekschriften ingediend bij de Huurcommissie. Voor 1 verzoekschrift heeft de Huurcommissie een hoorzitting gehouden. Met betrekking tot beide verzoekschriften is Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland in het gelijk gesteld door de Huurcommissie.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
15
Ingediende verzoekschriften bij Huurcommissie Jaarlijkse huurverhoging Huuraanpassing bij mutatie Totaal
2014
2013
1 1 2
0 0 0
Klachtencommissie Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland beschikt over een Klachtencommissie die de directeur-bestuurder adviseert over de behandeling van klachten die naar de mening van de klager(s) door de corporatie niet tot tevredenheid zijn opgelost. Eind 2014 was de samenstelling van de Klachtencommissie als volgt: Naam Dhr. J. de Zwart Dhr. D.H. de Kock Dhr. A. Nobel
functie voorzitter secretaris algemeen lid
datum aftreden 31-12- 2014 (herkiesbaar) 31-12-2015 (herkiesbaar) 15-08- 2015 (herkiesbaar)
De Klachtencommissie kwam in 2014 tweemaal in vergadering bijeen. In het verslagjaar heeft de Klachtencommissie geen klachten ontvangen. Jaar Aantal ingediende klachten bij commissie Niet ontvankelijk verklaard
2014 0 n.v.t.
2013 0 n.v.t.
2012 1 1
2011 1 1
2010 1 1
De Klachtencommissie brengt jaarlijks verslag uit over haar werkzaamheden aan de directeur-bestuurder, de Ledenraad en de Huurdersvereniging. De directeur-bestuurder heeft dit verslag besproken met de Raad van Commissarissen. Integriteit Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland hecht veel waarde aan integriteit. Onderdelen daarvan zijn eerlijk, oprecht en transparant handelen van de bestuurder en de medewerkers, goed toezicht op het bestuur en het afleggen van verantwoording over het gevoerde beleid en het toezicht daarop. Zowel de integriteitcode als de zogenaamde klokkenluidersregeling staan vermeld op de website. Zo is voor iedereen de procedure rond het melden van eventuele misstanden duidelijk. In beide regelingen staat vermeld wie de vertrouwenspersoon is en waar men terecht kan. In het verslagjaar hebben zich geen incidenten in het kader van integriteit voorgedaan. In het kader van het bewust zijn van integer handelen is in het algemeen personeelsoverleg expliciet aandacht geschonken aan dit onderwerp door middel van een integriteitsspel. In de statuten zijn voor alle organen van de vereniging bepalingen (‘onverenigbaarheden’) opgenomen, die belangenverstrengeling moeten voorkomen.
Risicomanagement Risicobeheersing De directeur-bestuurder van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland is verantwoordelijk voor het opzetten en in stand houden van het stelsel van interne risicobeheersing- en controlesystemen. Deze systemen beogen een optimale beheersing van interne en externe risico’s maar kunnen nooit absolute zekerheid bieden. Het is vooral het vinden van een balans tussen het nemen en beheersen van risico’s. De bestuurder ziet toe op de bewaking van de interne beheersmaatregelen en het interne risicobeheersings- en controlesysteem van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
16
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland staat in principe behoudend tegenover het nemen van risico’s omdat Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland onderneemt met maatschappelijk vermogen. De risicostrategie geeft de wijze aan waarop de bestuurder met de verschillende risico’s wenst om te gaan: -vermijden → doen we niet -reduceren → we nemen beheersmaatregelen om het risico zo klein mogelijk te houden -accepteren → niet beïnvloedbaar, we maken de effecten inzichtelijk en nemen zo nodig maatregelen
Interne risicobeheersing- en controlesystemen Risicoregister en risico top-10 In 2013 is het risicomanagementbeleid van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland geactualiseerd. De wijze waarop we met risico’s omgaan is beschreven in onderstaande matrix.
1. Bepalen risicobeleid, houding en aanpak
2. Inventariseren van de risico's
3. Beoordelen kans en impact risico's
4. Discussie en definiëren maatregelen
5. Samenvatten, overdracht en rapportage aan RvC
6. Evaluatie en verdere borging
In 2014 hebben we elk kwartaal de top-10 van risico’s gerapporteerd. De bijbehorende maatregelen/aanpak zijn een vast onderdeel van de (kwartaal)rapportage geworden. We vinden het belangrijk om niet alleen bestaande risico’s te volgen maar ook alert te blijven op nieuwe risico’s. In het verslagjaar hebben veranderende omstandigheden zoals het onderzoek naar samenwerking, veranderingen als gevolg van wetgeving en de toenemende administratieve lastendruk, geleid tot een herziening van de risico top-10. In het eerste kwartaal van 2015 is door het MT weer een uitgebreide inventarisatie uitgevoerd. Het volledige risicoregister is opnieuw beoordeeld en nieuwe risico’s zijn toegevoegd. De benoemde risico’s houden verband met: - de financiële positie; - de vastgoedportefeuille; - de interne organisatie; de maatschappelijke positie. Interne beheersing Naast de risicobeheersing hebben we diverse maatregelen genomen in onze statuten, reglementen, investeringsstatuut en treasurystatuut. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland beschikt over een integrale planning en controlecyclus waarop onze informatievoorziening is afgestemd. Daarnaast kent Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland organisatorische beheersmaatregelen verankerd in onze administratieve organisatie, functiebeschrijvingen, procesbeschrijvingen en werkinstructies. Binnen de werkorganisatie is een Managementteam gevormd, bestaande uit de hoofden van de afdelingen en de directeur-bestuurder. Dit stroomlijnt de samenwerking tussen de verschillende afdelingen en beperkt de risico’s van besluitvorming zonder totaalbeeld. Controle is eveneens een belangrijk onderdeel. De directeur-bestuurder is verantwoordelijk voor het ontwerp, de implementatie en de werking van de interne risicobeheersing- en controlesystemen. Deze omvatten beleidsvorming, processen, taken, het beïnvloeden van gedrag en andere aspecten van de organisatie die het mogelijk maken de Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
17
doelstellingen te realiseren en potentieel wezenlijke fouten, verliezen, fraude of de overtreding van wetten en regelgeving te voorkomen, dan wel vroegtijdig te signaleren. In het kader van structurering van de (interne) controle hebben we in 2014 een intern controleplan opgesteld en vastgesteld. In 2015 onderzoeken we of we voor een beperkt deel invulling kunnen geven aan een controllersfunctie. In het verslagjaar hebben zich geen belangrijke wijzigingen in de AO/IC voorgedaan, behoudens het hiervoor genoemde interne controleplan. Zowel de externe accountant als de directeur-bestuurder rapporteren aan de Auditcommissie over de werking van de interne beheersmaatregelen en het interne risico beheersings- en controlesysteem. Fraude-risicoanalyse Jaarlijks stellen we voor de interne (werk)processen een actuele fraude-risicoanalyse op. Door middel van deze analyse houden we zicht op mogelijk zwakke plekken in onze bedrijfsprocessen en inventariseren we welke processen nadere aandacht vragen. Managementinformatie In 2014 hebben wij ons risicobeheersings- en controlesysteem verder geoptimaliseerd door middel van de invoering van de zogenaamde ‘verkeerslicht’ rapportage in de kwartaalrapportage. Hiermee geven we aan in welke mate we de doelen die we ons gesteld hebben in het jaarplan en de begroting, realiseren. Dit biedt de mogelijkheid om tijdig bij te sturen en geeft de interne toezichthouders tijdig inzicht in de werkelijke stand van zaken. Er zijn een dertiental kritieke succes factoren (KSF) benoemd. Deze factoren zijn voor het succes van de organisatie van doorslaggevend belang. Compliance Onderdeel van goed bestuur is zorgen voor het naleven van wet- en regelgeving. Als risico’s en verantwoordelijkheden onderkend worden, kunnen ze gemanaged worden. In het kader van naleving van wet- en regelgeving hebben we in 2014 interne processen aangescherpt. Hiermee streven we ernaar dat (gewijzigde) weten regelgeving tijdig en volledig in de organisatie wordt geïmplementeerd. Bij contractvorming en aanbestedingsprocessen maken we steeds meer gebruik van externe juridische deskundigheid. De directeur-bestuurder rapporteert hierover aan en bespreekt de interne risicobeheersing- en controlesystemen met de Raad van Commissarissen en de Auditcommissie van de Raad van Commissarissen. Financiële verantwoording In de kwartaalrapportage monitoren wij de financiële uitgangspunten die van belang zijn voor de financiële continuïteit van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland. In het treasurystatuut van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland is vastgelegd dat het indekken van toekomstige renterisico’s uitsluitend onder voorwaarden is toegestaan. Verder is vastgelegd dat kredietrisico’s worden beperkt en valutarisico’s worden uitgesloten door uitsluitend transacties aan te gaan in euro’s. Verbindingen In het verslagjaar is Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland 1 verbinding aangegaan. Deze verbinding betreft de aankoop van 100 aandelen WoningNet in 2014. De deelname in WoningNet vloeit voort uit de deelname van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland aan Woongaard, het samenwerkingsverband van 16 corporaties voor de woonruimteverdeling dat in juni 2014 van start is gegaan.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
18
VERSLAG VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN Algemeen In dit jaarverslag legt de Raad van Commissarissen, als onderdeel van een maatschappelijk ondernemende organisatie, publiekelijk verantwoording af over de wijze waarop in 2014 invulling is gegeven aan zijn taak. De Raad van Commissarissen sprak in 2014 met de bestuurder over de mogelijke gevolgen van de Herzieningswet die, vanwege het grote aantal wijzigingen en aangescherpte regels rondom de volkshuisvestelijke taken voor woningcorporaties, een grote impact zal hebben de komende jaren. Ook de financiële gevolgen van heffingen en bijdragen zijn besproken, mede in het licht van het blijven bieden van betaalbare en kwalitatief goede huisvesting aan de verschillende doelgroepen. De Raad van Commissarissen onderschrijft dat de huishoudens met een hoger inkomen zouden moeten bijdragen aan de betaalbaarheid voor huishoudens met een lager inkomen. De Raad besprak verder met de bestuurder de in 2014 uitgevoerde visitatie, de invoering van een nieuw woonruimte verdeelsysteem, de uitkomsten van het onderzoek naar samenwerking en de door de bestuurder voorgestelde bezuinigsopdracht voor 2015. De Raad van Commissarissen houdt toezicht op de bestuurder en op de algemene gang van zaken van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland en de met haar verbonden ondernemingen, is de werkgever van de bestuurder en staat verder de bestuurder gevraagd en ongevraagd met raad ter zijde. De Raad houdt onder meer toezicht op: - realisering van de doelstellingen van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland; - realisering van de volkshuisvestelijke opgaven; - strategie en risico’s verbonden aan de activiteiten van de corporatie; - opzet en werking van de interne risicobeheersing- en controlesystemen; - kwaliteitsbeleid; - kwaliteit van de maatschappelijke verantwoording; - financieel verslaggevingsproces; - naleving van toepasselijke wet- en regelgeving en de Governancecode Woningcorporaties. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de Raad van Commissarissen zijn in de statuten van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland omschreven. Dit is verder uitgewerkt in het reglement voor de Raad van Commissarissen dat op 7 september 2010 is vastgesteld. De gewenste deskundigheid en achtergrond van de leden van de Raad zijn omschreven in de profielschets voor de Raad van Commissarissen (geactualiseerd in 2013). Alle hier genoemde documenten zijn gepubliceerd op de website van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland heeft de principes en uitwerkingen zoals opgenomen in de Governancecode Woningcorporaties in 2014 gevolgd, met uitzondering van de punten die in het vorige hoofdstuk onder het kopje Governancecode zijn benoemd. Ook is er via interne controle en de externe accountantscontrole systematisch aandacht voor beheersing van frauderisico’s. Ook dit is in het vorige hoofdstuk toegelicht. De Raad van Commissarissen hanteerde in 2014 het volgende toezichtkader voor het nemen van beslissingen, het beoordelen van bestuursvoorstellen en de bewaking van de realisatie van de doelstellingen van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland: - wet- en regelgeving zoals het Besluit Beheer Sociale Huurwoningen (BBSH); - Governancecode Woningcorporaties; - statuten van de vereniging; - reglementen van de Raad van Commissarissen en Bestuur; - strategienotitie (2013); - jaarplan 2014 en begroting 2014; - treasurystatuut; - investeringsstatuut; - kwartaalrapportages incl. voortgangsrapportages van onderhanden projecten;
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
19
-
jaarrapport; rapportages en de managementletter van de externe accountant; afspraken met externe belanghebbenden; rapportages/oordeelbrieven van het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV), het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) en het Ministerie; benchmarkanalyses; VTW honoreringscode commissarissen; VTW/Aedes Sector brede beloningscode Bestuurders Woningcorporaties; Wet Normering Topinkomens (WNT).
Samenstelling Raad van Commissarissen In 2014 was de samenstelling van de Raad van Commissarissen als volgt. Naam
Leeftijd
Functie in RvC
Deskundigheidgebied
Commissies per 31 december
Jaar van aftreden
Mr. G. van de Haar
60
Juridisch, P&O en volkshuisvesting
Remuneratie commissie
2017
A. de Jonge
59
Voorzitter vanaf 22-10 Vicevoorzitter tot 22-10 secretaris
48
algemeen lid
Remuneratie commissie Auditcommissie
2016
Ir. J.B. Sanders J.C. Schudde RA
40
algemeen lid
Zorg en welzijn, bestuur Projectontwikkeling / vastgoed Financieeleconomisch Bestuur en volkshuisvesting
A.L. Dost*
64
Voorzitter tot 22-10*
2017
Auditcommissie -
2016 2014
* In oktober 2014 is de heer Dost afgetreden. De ontstane vacature is ingevuld op 28 januari 2015. De personalia van de leden van de Raad van Commissarissen en overige relevante gegevens staan vermeld aan het einde van dit verslag. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland heeft als bestuursmodel de zogenaamde tweelagenstructuur. Het bestuur wordt gevormd door de directeur-bestuurder. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van het bestuur zijn in de statuten omschreven en uitgewerkt in het bestuursreglement. De Raad van Commissarissen oefent het toezicht uit op het bestuur en op de algemene zaken binnen Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland. In het jaarverslag legt de Raad van Commissarissen verantwoording af over de manier waarop hij dat toezicht heeft uitgeoefend. De Raad van Commissarissen bestond per 31 december 2014 uit vier leden. Zij zijn voor een periode van vier jaar (her)benoemd. Voor het vijfde lid was ultimo 2014 een vacature die per 28 januari 2015 is ingevuld. De leden van de Raad van Commissarissen kunnen overeenkomstig de Governancecode voor ten hoogste één volgende zittingstermijn van vier jaar worden herbenoemd. De reguliere datum van aftreden van de zittende commissarissen is per 31 december aan het einde van de zittingstermijn. De selectie van de leden van de Raad van Commissarissen is gebaseerd op de vastgestelde profielschets en externe werving.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
20
Governancecode De Raad van Commissarissen heeft in het verslagjaar de toepassing van de Governancecode nauwlettend gevolgd. De leden van de raad waren ook actief betrokken bij de discussie over de nieuwe Governancecode. De Governance van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland is beschreven in de volgende vastgestelde documenten. Deze documenten staan op de website van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland. - Statuten Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland - Reglement bestuur; - Reglement Raad van Commissarissen; - Profielschets Raad van Commissarissen; - Reglement Auditcommissie; - Reglement Remuneratiecommissie; - Integriteitscode; - Klokkenluidersregeling. Daarnaast heeft Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland een Treasurystatuut en een Investeringsstatuut met onder andere besluitvormingsprocedures voor investeringen. De toepassing van de Governancecode in het verslagjaar is verwoord in het hoofdstuk ‘Governance en Risicomanagement’ in dit jaarverslag. Taak en werkwijze Om de toezichthoudende taak goed te kunnen vervullen heeft de Raad van Commissarissen zich regelmatig mondeling dan wel schriftelijk door de directeur-bestuurder laten informeren inzake de (financiële) resultaten in relatie tot de beoogde doelen, relevante externe ontwikkelingen en de wensen en behoeften van belanghebbenden. De Raad voerde tevens gesprekken met interne en externe belanghouders en deskundigen. De Raad van Commissarissen heeft in het afgelopen boekjaar het volgende ondernomen om zich op de hoogte te houden van wat er speelt in het speelveld van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland: - overleg met de directeur-bestuurder; - overleg met de externe accountant; - overleg met de Ledenraad; - overleg met de Algemene Ledenvergadering; - overleg met MT leden; - overleg met stakeholders, waaronder de huurdersvereniging, de ondernemingsraad en wethouder; - kennisname van de notulen van het bestuurlijk overleg met de huurdersorganisatie en gemeente; - kennisname van de notulen van het algemeen personeelsoverleg; - kennisname van de notulen van het overleg tussen bestuurder en OR. Alle leden van de raad besteedden aandacht aan permanente educatie om hun taak naar behoren uit te kunnen oefenen. De leden van de raad namen kennis van de belangrijkste publicaties van de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW) en van Aedes. De Raad van Commissarissen is in 2014 vijfmaal in vergadering bijeen geweest. In de vergadering van 27 mei waarin de jaarrekening is goedgekeurd, was ook de controlerend accountant aanwezig. Deze heeft een toelichting gegeven op de belangrijkste bevindingen in het Accountantsverslag 2013 en heeft de controleverklaring overhandigd. Naast de reguliere vergaderingen heeft de RvC de jaarlijkse evaluatievergadering gehouden, overlegd met de Huurdersvereniging en de OR en is er een themabijeenkomst met het managementteam gehouden. De accountant heeft in het verslag bij de jaarrekening gerapporteerd dat er, voorafgaand aan de controle van de jaarrekening 2013, mogelijke frauderisico’s en fraudesituaties besproken zijn met de directeur-bestuurder, het hoofd financiën en de Auditcommissie van de Raad van Commissarissen. De accountant heeft tevens kennis genomen van de fraude- risicomatrix welke is opgesteld in oktober 2013. Deze besprekingen en de controlewerkzaamheden hebben geen aanwijzingen voor fraude opgeleverd. De Raad heeft zijn voorafgaande goedkeuring gegeven aan het door het bestuur vastgestelde jaarverslag inclusief de jaarrekening 2013. Conform de bepalingen voortvloeiend uit de verenigingsvorm en de statuten heeft de Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
21
Ledenraad de jaarrekening goedgekeurd op 17 juni 2014 en decharge verleend aan de bestuurder voor het in 2013 gevoerde beleid. Het functioneren van de bestuurder is besproken in een besloten deel van één van de vergaderingen buiten aanwezigheid van de bestuurder. Mevrouw Sanders kon wegens ziekte enkele vergaderingen in het eerste half jaar niet bijwonen. Dit is intern opgevangen. Vanaf de zomer 2014 heeft mevrouw Sanders haar werkzaamheden weer volledig opgepakt. De andere leden van de Raad van Commissarissen zijn niet frequent afwezig geweest bij vergaderingen. In 2014 waren de gespreksonderwerpen in de raad onder andere: - kwartaalrapportages inclusief projectenvoortgang en rapportage risicobeheersing; - volmacht hypotheekvestiging WSW; - realisatie jaarplan; - jaaragenda RvC; - visitatie; - herzien beoordelingskader voor directeur-bestuurder inclusief doelstellingen 2014; - onderzoek samenwerking, startnotitie en opstellen business case; - ontwikkelingen bij andere corporaties; - ontwikkelingen in de woningmarkt; - huurbeleid 2014; - kwaliteitsbeleid rapportage van het Kwaliteitscentrum Woningcorporaties Huursector; - aandeelhouderschap Woningnet; - Jaarrapport 2013 en accountantsverslag 2013; - evaluatie accountantscontrole; - DO fase project Middelweg; - afwijkingsmarge begroting 2014; - honoreringsvoorstel ledenraad; - verantwoording RvC in ledenraadvergadering; - jaarverslag Klachtencommissie; - voordracht kandidaten voor ledenraad; - borgingsplafond WSW; - actualiteiten rond Herzieningenwet en Novelle; - WNT; - opgave in het kader van duurzaamheid; - nieuw woonruimte verdeelsysteem; - uitkomst woonlastenonderzoek; - begroting en jaarplan 2015 inclusief meerjarenbegroting 2015-2024 - toezichtbrief CFV; - Ministerie – oordeel brief verslagjaar 2013; - risico zorgvastgoed; - prestatieafspraken; - investeringsstatuut; - P&C cyclus en frauderisicomatrix; - deskundigheidsbevordering; - Assurance rapport BDO; - invullen van de ontstane vacature binnen de raad door externe werving. In 2014 heeft de Raad van Commissarissen onder andere de volgende (goedkeurings)besluiten genomen: - ondertekening volmacht WSW; - herzien beoordelingskader voor directeur-bestuurder; - beloningsbeleid (ongewijzigd) directeur-bestuurder; - aankoop 100 aandelen WoningNet; - remuneratierapport 2013; - jaarrapport 2013 (in aanwezigheid van de externe accountant); Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
22
-
honoreringsvoorstel voor Ledenraad; laten opstellen business case in kader van onderzoek samenwerking met Tablis Wonen; DO en realisatie fase 35 woningen Middelweg; opdrachtverstrekking aan EY voor de visitatie in 2014; voordracht benoeming vijf leden voor Ledenraad; beloningsbeleid (ongewijzigd) directeur-bestuurder; benoeming van vicevoorzitter tot voorzitter; jaarplan en begroting 2015; geactualiseerde rendementseisen in investeringsstatuut; fraude-risicomatrix.
Zelfevaluatie Op 11 februari 2014 vond de jaarlijkse evaluatievergadering van de Raad van Commissarissen plaats onder leiding van externe deskundigen. De volgende punten zijn geëvalueerd: - inhoudelijke invulling van het toezicht door de Raad van Commissarissen; - invulling van de drie rollen door de Raad van Commissarissen; - functioneren van de Raad van Commissarissen; - mate van maatschappelijke legitimiteit van de Raad van Commissarissen; - informatievoorziening aan de Raad van Commissarissen; - samenstelling van de Raad van Commissarissen. De uitkomsten zijn besproken en bediscussieerd met de Raad van Commissarissen en de bestuurder van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland. Er zijn enkele punten benoemd die nader bediscussieerd moesten worden en er zijn procesafspraken gemaakt. Het ontwikkelen van een gezamenlijke visie op toezicht was het voornaamste aandachtpunt. Onafhankelijkheid De Raad van Commissarissen waakt ervoor dat ieder lid onafhankelijk is in de zin van de in de Governancecode Woningcorporaties bepaling III 2.2 aangeduide criteria. In 2010 zijn de reglementen voor de Raad van Commissarissen en voor het Bestuur van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland vastgesteld. In deze reglementen zijn de bepalingen over onafhankelijkheid en tegenstrijdige belangen vastgelegd. De onafhankelijkheid van de leden van de Raad van Commissarissen is in overeenstemming met bepaling III.2.2 van de Governancecode Woningcorporaties. In 2014 is geen sprake geweest van (transacties met) tegenstrijdige belangen waarbij leden van de Raad van Commissarissen en/of het Bestuur betrokken waren. Tevens vervult geen van de leden van de Raad van Commissarissen of de directeur-bestuurder een nevenfunctie die, conform de vigerende statuten in het boekjaar, onverenigbaar is met het lidmaatschap van de Raad van Commissarissen of de functie van directeur-bestuurder. Een overzicht van de nevenfuncties van de leden van de Raad van Commissarissen is opgenomen aan het eind van dit hoofdstuk. Deskundigheid en samenstelling De Raad van Commissarissen werkt met een profielschets. Deze is gerelateerd aan de omvang, samenstelling en activiteiten voor de gewenste deskundigheid en achtergrond van de leden. In de profielschets wordt ingegaan op relevante aspecten van diversiteit in de samenstelling van de raad en staat vermeld welke doelstellingen de raad hanteert ten aanzien van diversiteit. De profielschets is in 2013 herijkt en opnieuw vastgesteld. De Raad van Commissarissen maakte in het verslagjaar gebruik van de diensten van de Remuneratiecommissie en de Auditcommissie. Deze hebben tot taak de besluitvorming van de raad voor te bereiden. De desbetreffende reglementen staan vermeld op de website. In het verslagjaar zijn de volgende opleidingen, seminars en activiteiten gevolgd door de leden van de Raad: - Actualiteitenseminar Woningcorporaties d.d. 15 december 2014 bij EY (4 PE punten); - Bijeenkomst CFV ‘toezichthouders en de relatie met het CFV’; - Bijeenkomst VTW inzake nieuwe Governancecode en Permanente Educatie; Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
23
-
Excursie Vrouwen Netwerk (van commissarissen) thema duurzaamheid van de groep de Stroomversnelling; Openbare raadsbijeenkomst i.v.m. prestatieafspraken Molenwaard.
Remuneratiecommissie De Remuneratiecommissie werkt conform het ‘Reglement selectie- en Remuneratiecommissie’ dat in februari 2013 door de Raad van Commissarissen is vastgesteld. Hierin zijn de taken en bevoegdheden van de Remuneratiecommissie omschreven. De Remuneratiecommissie is op basis van dit reglement namens de Raad van Commissarissen onder meer belast met de voorbereiding van besluitvorming door de Raad van Commissarissen over de beoordeling en bezoldiging van de bestuurder. De Remuneratiecommissie bestond ultimo verslagjaar uit de heer Van de Haar (voorzitter) en de heer De Jonge. De heer De Jonge is lid van deze commissie sinds oktober. Daarvoor maakte de heer Dost deel uit van deze commissie. De Remuneratiecommissie heeft in 2014 een aantal adviezen uitgebracht aan de Raad van Commissarissen over: de jaarlijkse evaluatie van de profielschets voor de Raad van Commissarissen; de jaarlijkse evaluatie van het Reglement selectie- en Remuneratiecommissie; randvoorwaarden voor goed intern toezicht en naleving Governancecode; jaarlijkse actualisatie beoordelingskader directeur-bestuurder; herbenoeming en werving leden Raad van Commissarissen; de bezoldiging voor de leden van de Raad van Commissarissen en de directeur-bestuurder; de gevolgen van de WNT (Wet bezoldiging topfunctionarissen in de publieke en semipublieke sector). Daarnaast heeft de commissie, conform de jaarlijkse beoordelingscyclus, zorggedragen voor de voorbereiding van en het voeren van het doelstellings-, functionerings- en beoordelingsgesprek met de directeur-bestuurder. Hoofdlijnen remuneratierapport bestuur De Raad van Commissarissen beoordeelde in het verslagjaar de bestuurder. De gevolgde methode is de 360 graden feedback. De Raad vroeg bij zowel het managementteam als bij de wethouder van de gemeente Molenwaard feedback. Deze gesprekken zijn door de Remuneratiecommissie gevoerd. De jaardoelen die aan het begin van het verslagjaar door de raad zijn vastgesteld in het ‘Beoordelingskader en te bereiken doelstellingen 2014’, zijn in de beoordeling geëvalueerd. Conclusie is dat Raad van Commissarissen zeer tevreden is over de wijze waarop de bestuurder haar rol vervult. Beloning van de bestuurder Het beloningsbeleid van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland kent als uitgangspunt dat een gekwalificeerde bestuurder moet kunnen worden aangetrokken, respectievelijk behouden, op basis van marktconforme, binnen de corporatiesector gebruikelijke condities. De beloning van de bestuurder is bij de benoeming in 2011 gebaseerd op de sector brede beloningscode voor bestuurders van woningcorporaties. Met de inwerkingtreding van de Wet Normering Topinkomens per 1-1-2013 en de per 1-1-2014 ingegane Regeling bezoldigingsmaxima topfunctionarissen toegelaten instellingen volkshuisvesting 2014 valt de bestuurder onder de zogeheten overgangsregeling van vier jaar. De directeur-bestuurder heeft een fulltime dienstverband voor onbepaalde tijd. Dit laatste is in afwijking van de Governancecode code (zie hoofdstuk Governance en Risicomanagement onder het kopje Governancecode). Voor het overzicht van de beloning van de bestuurder wordt verwezen naar het hoofdstuk ‘WNT-verantwoording 2014’ en naar de Jaarrekening paragraaf 2.3 Lonen en Salarissen. Auditcommissie De Auditcommissie werkt conform het ‘Reglement Auditcommissie’ dat de Raad van Commissarissen in november 2013 vaststelde. In dit reglement zijn de taken en bevoegdheden van de Auditcommissie omschreven. De Auditcommissie is onder meer belast met het toezicht op de werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen, de financiële informatieverschaffing, de naleving en opvolging van opmerkingen en aanbevelingen van de externe accountant, de financiering van de corporatie en de fiscaliteit van de corporatie. Verder brengt de commissie advies uit aan de Raad van Commissarissen bij de benoeming van de externe accountant. De commissie bereidt specifieke (financiële) onderwerpen voor de vergadering van de Raad van Commissarissen met de bestuurder voor. In deze vergaderingen worden met name de jaarrekening, de management letter, het jaarverslag en de begroting besproken. De uiteindelijke besluiten hierover berusten bij de voltallige raad.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
24
De Auditcommissie bestond ultimo verslagjaar uit de heer Schudde (voorzitter) en mevrouw Sanders. Tijdens de afwezigheid in het eerste halfjaar door ziekte van mevrouw Sanders heeft de heer De Jonge haar taken waargenomen. Voor de uitvoering van haar taken kwam de Auditcommissie in 2014 driemaal bijeen. In de maart-vergadering van de Auditcommissie is de vernieuwde opzet van de kwartaalrapportage besproken, de verklaring van de afwijkingen in de liquiditeitsprognoses en de gewijzigde indeling van de product-markt combinaties. Met betrekking tot deze onderwerpen heeft de Auditcommissie positief geadviseerd aan de Raad van Commissarissen. In de mei-vergadering van de Auditcommissie is het jaarrapport 2013 besproken. In deze vergadering was ook de externe accountant aanwezig voor het bespreken van de rapporten over de jaarrekeningcontrole. Tevens zijn de aandachtspunten voor de interim controle 2014 besproken. Ook betreffende het jaarrapport 2013 heeft de Auditcommissie een positief advies aan de Raad uitgebracht. In de november-vergadering heeft de Auditcommissie onder andere gesproken over de kritische prestatie indicatoren (KPI) in de kwartaalrapportage, de begroting 2015 en de toegestane afwijkingsmarge ten opzichte van de vastgestelde begroting. Ook met betrekking tot deze onderwerpen heeft de Auditcommissie de Raad positief geadviseerd. Externe accountant In het kader van ‘good Governance’ heeft de Raad van Commissarissen op voorstel van de Auditcommissie besloten vanaf boekjaar 2013 een nieuw accountantsbureau opdracht te geven voor de controle. In 2013 is een selectie- en keuzetraject gehouden waarbij de Raad van Commissarissen heeft besloten BDO de opdracht te verlenen, in eerste instantie voor de periode van één jaar. In het najaar van 2014 hebben de Auditcommissie en de bestuurder het functioneren van de accountant in het eerste controlejaar geëvalueerd en de opdracht aan BDO met een jaar verlengd. Honorering Raad van Commissarissen De honorering van de Raad van Commissarissen is gekoppeld aan de zwaarte van de functie van de leden en houdt rekening met maatschappelijke waarden en normen. De honorering is niet gekoppeld aan de prestaties van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland. Op grond van artikel 25 lid 4 van de statuten van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland wordt de hoogte van de jaarlijkse honorering vastgesteld door de Ledenraad op voorstel van de RvC. De honorering is niet geïndexeerd in 2014 en bedraagt € 6.000 voor de voorzitter en € 5.000 voor de leden van de Raad van Commissarissen. Deze vergoeding is vastgesteld op basis van de Adviesregeling Honorering toezichthouders in woningcorporaties. De vergoeding is exclusief de vergoeding van de door een commissaris uit hoofde van de functie gemaakte onkosten op de wijze zoals dit op dit moment bij Woningbouwvereniging NieuwLekkerland gebruikelijk is. Zie voor de bezoldiging van de individuele leden het hoofdstuk ‘WNT-verantwoording 2014’. Onafhankelijkheid en integriteit Het is het beleid van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland dat elke vorm en schijn van belangenverstrengeling tussen de corporatie en de bestuurder wordt vermeden. In het ‘Reglement voor het bestuur’ zijn bepalingen over onafhankelijkheid en tegenstrijdige belangen vastgelegd. Voor besluiten tot het aangaan van transacties waarbij tegenstrijdige belangen van de bestuurder spelen of die van materiele betekenis zijn voor de corporatie of het bestuur, is de goedkeuring van de Raad van Commissarissen nodig. In 2014 is geen sprake geweest van (transacties met) tegenstrijdige belangen waarbij het bestuur was betrokken.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
25
Gegevens van de leden van de Raad van Commissarissen per 31 december 2014 mr. G. van de Haar (man, 1954), voorzitter In functie getreden op 01-01-2011 Huidige zittingstermijn eindigt op 31-12-2017, hierna niet meer herbenoembaar Voorzitter van de Remuneratiecommissie Deskundigheidsgebied: Juridische zaken, Personeel & Organisatie, volkshuisvesting Beroep: Interim-manager, mediator en coach Nevenfuncties: Lid Raad van Advies / Denktank MER bij NCOI Lid Raad van Toezicht bij Heuvelrug Wonen Interim voorzitter Cliëntenplatform Jeugdhulp Zuid-Holland Zuid Voorzitter Raad van Toezicht Stichting CAI Hendrik-Ido-Ambacht Voorzitter kerkenraad wijkgemeente Elim te Hendrik-Ido-Ambacht A. de Jonge (man, 1955), lid In functie getreden op 01-01-2011 Huidige zittingstermijn eindigt op 31-12-2016, hierna niet meer herbenoembaar Benoemd op voordracht van de Huurdersvereniging Nieuw-Lekkerland Lid van de Remuneratiecommissie Deskundigheidsgebied: Zorg en Welzijn, Bestuur Beroep: Directeur-bestuurder zorgorganisatie Nevenfuncties: Lid Ledenraad Coöperatie PGGM Lid Raad van Toezicht Pharos Lid WMO-raad Houten Voorzitter Fotoclub Perspectief Houten J.B. Sanders (vrouw, 1966), lid In functie getreden op 01-01-2011 Huidige zittingstermijn eindigt op 31-12-2017, hierna niet meer herbenoembaar Benoemd op voordracht van de Huurdersvereniging Nieuw-Lekkerland Lid van de Auditcommissie Deskundigheidsgebied: Projectontwikkeling, vastgoed en volkshuisvesting Beroep: Zelfstandig ondernemer Nevenfuncties: Toezichthouder bij Wormer Wonen Toezichthouder bij Huis ter Leede Bestuurder bij WBV Beter Wonen, Hippolytushoef J.C. Schudde (man, 1974), lid In functie getreden op 01-01-2011 Huidige zittingstermijn eindigt op 31-12-2016, hierna niet meer herbenoembaar Voorzitter van de Auditcommissie Deskundigheidsgebied: Financieel-economisch Beroep: directeur Finance & Control bij woningcorporatie Nevenfuncties: Lid Raad van Commissarissen Woonpartners Midden-Holland Lid deelnemersraad WSW Lid bestuur Durban Rotterdam Housing Project Lid Klankbordgroep RJ 645 De leden van de Raad van Commissarissen voldoen aan de onafhankelijkheidcriteria zoals gesteld in bepaling III.2.2 van de Governancecode. De ontstane vacature door het vertrek van de heer A.L. Dost in 2014 is in januari 2015 ingevuld door de benoeming van de heer M.B. de Winter.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
26
Verklaring van de Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen verklaart zich akkoord met het jaarrapport 2014 na kennis genomen te hebben van de bevindingen van de externe accountant BDO over de jaarrekening en het volkshuisvestingsverslag. De Raad van Commissarissen dankt alle betrokkenen voor de inzet in 2014.
De Raad van Commissarissen van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Origineel getekend door
De heer mr. G. van de Haar, voorzitter
De heer M.B. de Winter, vicevoorzitter
De heer A. de Jonge, secretaris
Mevrouw Ir. J.B. Sanders, algemeen lid
De heer J.C. Schudde RA, algemeen lid
Nieuw-Lekkerland, 26 mei 2015
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
27
WNT-verantwoording 2014 Vanaf 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) in werking getreden. Deze verantwoording is opgesteld op basis van op Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland van toepassing zijnde regelgeving: het WNT-maximum voor de woningcorporaties, klasse B. Het bezoldigingsmaximum in 2014 voor Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland € 93.000 Het weergegeven toepasselijke WNT-maximum per persoon of functie is berekend naar rato van de omvang (en voor topfunctionarissen tevens de duur) van het dienstverband, waarbij voor de berekening de omvang van het dienstverband nooit groter kan zijn dan 1,0 fte. Uitzondering hierop is het WNT-maximum voor de leden van [Raad van Toezicht / Raad van Commissarissen]; dit bedraagt voor de voorzitter 7,5% en voor de overige leden 5% van het bezoldigingsmaximum . Bezoldiging topfunctionarissen Leidinggevende topfunctionarissen Bedragen x € Functie Duur dienstverband in 2014 Omvang dienstverband (in fte) Gewezen topfunctionaris? (Fictieve) dienstbetrekking? Zo niet, langer dan 6 maanden binnen 18 maanden werkzaam? Bezoldiging Beloning Belastbare onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Totaal bezoldiging Toepasselijk WNT-maximum Motivering indien overschrijding: zie
J.A.C. Tukker-Blok Directeur-bestuurder 365 dagen 1,0 nee nee nee
99.674 1.317 20.647 121.638 93.000 1)
1) De bezoldiging is hoger dan de maximale bezoldiging behorend bij klasse B volgens de per 1-1-2014 ingegane Regeling bezoldigingsmaxima topfunctionarissen toegelaten instellingen volkshuisvesting 2014. De directeurbestuurder valt onder de wettelijke overgangsregeling. De bezoldiging voldoet aan de overgangsregeling.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
28
Toezichthoudende topfunctionarissen Bedragen x € Functie(s)
Voorzitter
Duur aanstelling
294 dagen
Mr. G. van de Haar Lid, voorzitter vanaf 22-10 365 dagen
5.000 501
5.167 213
5.000 269
5.000
5.000 150
-
-
-
-
-
5.501 5.618
5.380 5.102
5.269 4.650
5.000 4.650
5.150 4.650
1)
1)
1)
1)
Bezoldiging Beloning Belastbare onkostenvergoeding Beloning betaalbaar op termijn Totaal bezoldiging Toepasselijk WNTmaximum Motivering indien overschrijding: zie 1)
A.L. Dost
A. de Jonge Lid
Ir. J.B. Sanders Lid
J.C.Schudde R.A. Lid
365 dagen
365 dagen
365 dagen
De bezoldiging is hoger dan de maximale bezoldiging behorend bij klasse B volgens de per 1-1-2014 ingegane Regeling bezoldigingsmaxima topfunctionarissen toegelaten instellingen volkshuisvesting 2014. De leden van de Raad van Commissarissen vallen onder de wettelijke overgangsregeling. De bezoldiging voldoet aan de overgangsregeling.
Overige rapportageverplichtingen op grond van de WNT Naast de hierboven vermelde topfunctionarissen zijn er geen overige functionarissen die in 2014 een bezoldiging boven het toepasselijke WNT-maximum hebben ontvangen of waarvoor in eerdere jaren een vermelding op grond van de WOPT of de WNT heeft plaatsgevonden of had moeten plaatsvinden. Er zijn in 2014 geen ontslaguitkeringen aan overige functionarissen betaald die op grond van de WNT dienen te worden gerapporteerd.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
29
PERSONEEL EN ORGANISATIE Werkorganisatie In 2013 hebben we onze strategie en missie opnieuw bepaald. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland is een maatschappelijke organisatie die werkt aan goed wonen met acceptabele woonlasten en leefbare wijken. We doen dit in het bijzonder voor mensen met lagere inkomens of een kwetsbare positie op de woningmarkt. Onze medewerkers zetten hun talenten in om professioneel, klantgericht en slagvaardig te werken. We vormen met elkaar een organisatie die betrokken is bij wat er speelt bij onze bewoners en de ontwikkelingen in onze gemeente. Per 31 december 2014 zag de structuur van de werkorganisatie er als volgt uit:
Directie
Secretariaat
Technische zaken en vastgoed
Facilitaire zaken
Verhuur en bewonerszaken
Financiën
Ontwikkeling De kennis, effectiviteit en professionele houding van de medewerkers van Woningbouwvereniging NieuwLekkerland zijn belangrijk voor de dienstverlening richting bewoners, voor de financiële effectiviteit en voor de bijdrage aan een kwalitatief hoog niveau van dienstverlening. Wij streven naar een organisatie met professionele medewerkers die voor hun functie goed opgeleid zijn. Aan scholing en opleiding is in het verslagjaar een bedrag van € 16.000 uitgegeven. Zo is er onder andere aandacht besteed aan opleiding voor de leden van de ondernemingsraad, veiligheidstrainingen en hebben diverse medewerkers een individuele training/opleiding gevolgd. Wij hebben één medewerker in dienst die is opgeleid voor bedrijfshulpverlening. Conform de CAO Woondiensten hebben de medewerkers recht op een individueel loopbaanontwikkelingsbudget. In het verslagjaar is een bedrag van € 4.500 toegevoegd aan de voorziening loopbaanbudget. Maatschappelijke bijdrage door kennisoverdracht Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland vindt het belangrijk om jongeren een kans te geven om ervaring en kennis op te doen binnen de corporatiesector. Naast de inhoudelijke kennis krijgen jongeren zo een idee van het reilen en zeilen binnen een woningcorporatie. Zo kunnen ze op termijn een overwogen keuze maken of de maatschappelijke sector een branche is waar ze zouden willen werken. Voor de medewerkers is het goed jongeren te begeleiden; zij hebben soms weer nieuwe inzichten en ideeën. In 2014 hebben we onze organisatie opengesteld voor twee stageplaatsen op MBO niveau. Daarnaast is een groep VMBO scholieren op bezoek geweest in het kader van bedrijfsoriëntatie.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
30
Beoordelingssysteem Eens per jaar worden alle medewerkers beoordeeld. De beoordelingscyclus bestaat uit een doelstellingsgesprek aan het begin van het jaar, een functioneringsgesprek halverwege het jaar en een beoordelingsgesprek aan het eind van het jaar. Ondernemingsraad Er is in 2014 één algemene personeelsbijeenkomst gehouden waarbij de medewerkers werden geïnformeerd over actuele zaken. Daarnaast is in het kader van voorgenomen bezuinigingen in 2015 een informatiebijeenkomst voor de medewerkers georganiseerd. Voor de ondernemingsraad (OR) was 2014 een intensief jaar. Tussen de ondernemingsraad (OR) en de directeur-bestuurder heeft in 2014 drie keer overleg plaatsgevonden. De volgende thema’s zijn onder andere besproken: het onderzoek samenwerking, bedrijfseigen regelingen, gevolgen Herzieningswet, jaarrapport 2013, jaarplan en begroting 2015. In 2014 heeft de OR advies uitgebracht inzake de mogelijke samenwerking en de voorgenomen bezuiniging in 2015. In september heeft het jaarlijks overleg van de OR met een delegatie van de Raad van Commissarissen plaatsgevonden. 1e termijn 7 oktober 2013 t/m 6 oktober 2016 7 oktober 2013 t/m 6 oktober 2016 7 oktober 2013 t/m 6 oktober 2016
Samenstelling ondernemingsraad per 31-12-2014 Andrea Vis (voorzitter) Rick Pijper (secretaris) Peter Verveer (plaatsvervangend voorzitter)
Personeelsvereniging Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland heeft een actieve personeelsvereniging van 11 leden. In 2014 zijn er twee activiteiten georganiseerd. Arbeidsvoorwaarden De arbeidsvoorwaarden van alle medewerkers van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland zijn conform de CAOWoondiensten. Daarnaast heeft Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland aanvullende arbeidsvoorwaarden. Personeelsbestand Het personeelsbestand heeft in 2014 een kleine wijziging ondergaan in de zin van 0,2 fte uitbreiding op de afdeling techniek. In de begroting 2014 was deze stijging niet voorzien. Eind 2014 was het personeelsbestand 11 fte omgerekend naar fulltime arbeidsplaatsen. Voor ondersteuning bij de ontwikkeling van nieuwbouw- of renovatieprojecten wordt gebruik gemaakt van een interim-manager. Er is in 2014 een arbeidsovereenkomst afgesloten met de beheerder van de Brede School. Deze kosten worden naar rato doorberekend aan de Vereniging van Eigenaren van de Brede School. Het aantal voltijds formatieplaatsen per 1.000 woningen bedraagt 8,6 (2013: 8,1). Ziekteverzuim en Arbo Het gemiddeld ziekteverzuimpercentage (exclusief zwangerschapsverlof) is in 2014 gestegen tot 5,8% (2013: 0,63%). Er is bij één van de medewerkers sprake van een langdurige ziekte. Hiervoor is van juni tot en met december tijdelijke vervanging ingehuurd. Ziekteverzuim
2014
2013
2012
Ziekteverzuimpercentage excl. zwangerschapsverlof Ziekteverzuimpercentage incl. zwangerschapsverlof
5,8% 5,8%
0,6% 6,1%
2,7% 2,7%
2011 2,6% 2,6%
2010 0,7% 0,7%
Voor de begeleiding bij het ziekteverzuim is Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland aangesloten bij Achmea Arbo, onderdeel van Centraal Beheer Achmea.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
31
Personeelsstatistieken Kerngegevens personeel Aantal fte Aantal medewerkers Gemiddelde leeftijd Verhouding man/vrouw Uitstroom (aantal) Instroom (aantal) Doorstroom (aantal) Gerealiseerd opleidingsbudget Aantal woningen per fte Aantal gewogen gemiddelde verhuureenheden
2014 11 16 44 5/11 0 1 0 € 16.000 123 1351
2013 10,8 16 42 4/12 1 4 0 € 21.000 127 1369
2014
2013
Beïnvloedbare netto bedrijfslasten per verhuureenheid (volgens AEDES-benchmark)
€
€
584
554
Overige bedrijfslasten
1.781
1.169
Leefbaarheidsuitgaven
123
57
Lasten servicekosten
216
246
Bruto bedrijfslasten
2.704
2.026
Vergoedingen
-218
-222
Personeelslasten
Overige bedrijfsopbrengsten
-34
-39
Netto bedrijfslasten Niet-beïnvloedbare kosten - overige bedrijfslasten
2.452 -1.294
1.765 -796
Gecorrigeerde beïnvloedbare netto bedrijfslasten per verhuureenheid
1.158
969
De verschillen tussen 2014 en 2013 worden als volgt verklaard.
Personeelslasten Overige bedrijfslasten
Verschil 30
66 -26
Toelichting hogere loonkosten hogere verhuurdersheffing, beheer- en administratiekosten, advieskosten en overige personeelskosten eenmalige bijdrage aan winkelcentrum afboeking servicekosten in 2013
5 -498
hogere verhuurdersheffing
612 Leefbaarheidsuitgaven Lasten servicekosten en vergoedingen Overige bedrijfsopbrengsten Niet-beïnvloedbare kosten – overige bedrijfslasten Totaal verschil
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
189
Jaarrapport 2014
32
VOLKSHUISVESTINGSVERSLAG Naast een algemeen gedeelte wordt in het volkshuisvestingsverslag verantwoording afgelegd over de uitgevoerde activiteiten volgens de zes prestatievelden van het Besluit Beheer Sociale Huursector: 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Het passend huisvesten van de doelgroep. De zorg voor de kwaliteit van het woningbezit. Het betrekken van bewoners bij beleid en beheer. Het waarborgen van de financiële continuïteit. De zorg voor de leefbaarheid in wijken en buurten. Wonen, zorg en welzijn.
BBSH Het Besluit Beheer Sociale Huursector (BBSH) bevat de regels waaraan woningcorporaties zich moeten houden. Volgens het Besluit dienen hun werkzaamheden op het terrein van de volkshuisvesting te liggen. De zes prestatievelden van het BBSH zijn hierboven genoemd. Verder geeft het BBSH regels over de verslaglegging en het toezicht op woningcorporaties. CFV Het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting (CFV) is een zelfstandig bestuursorgaan met als belangrijkste taken financieel toezicht houden op en saneren van woningcorporaties. Alle andere vormen van toezicht op woningcorporaties vallen onder de verantwoordelijkheid van de minister voor Wonen en Rijksdienst (voorheen BZK). Het CFV wil vanuit het publieke belang, door onafhankelijk toezicht, de financiële continuïteit van woningcorporaties bewaken, zodat corporaties duurzaam in de volkshuisvesting kunnen functioneren. Op 17 maart 2015 stemde de eerste Kamer in met een ingrijpende herziening van de Woningwet. Deze wet bakent de kerntaak van woningcorporaties af. Ook komt er een Autoriteit woningcorporaties die naast het financiële toezicht ook toeziet op de governance, integriteit en rechtmatigheid bij corporaties. De herziene wet treedt op 1 juli 2015 in werking. Per die datum gaat ook het financiële toezicht van CFV over naar de Autoriteit woningcorporaties, die wordt ondergebracht bij de Inspectie Leefomgeving en Transport. Toezicht Het toezicht op woningcorporaties vindt primair plaats door de Raad van Commissarissen. Bij dit interne toezicht speelt het oordeel van de accountant ook een rol. Intern toezicht is, samen met een goede administratieve organisatie en interne controle, mede de basis voor goed presteren. Er vindt ook extern toezicht plaats en wel door de accountant, de Inspectie Leefomgeving en Transport en het CFV. WSW Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) zorgt ervoor dat deelnemende corporaties toegang hebben tot de kapitaalmarkt tegen zo optimaal mogelijke financieringskosten. Dat doet WSW door borg te staan voor de rente- en aflossingsverplichtingen van door WSW geborgde leningen van corporaties. Aedes Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland is lid van de brancheorganisatie Aedes. Het lidmaatschap van Aedes is gekoppeld aan de AedesCode. In de AedesCode is de maatschappelijke functie van de leden op het terrein van wonen vastgelegd en uitgewerkt. Door zich te binden aan de AedesCode laten corporaties zien waarvoor zij staan, waarop zij aanspreekbaar zijn, dat zij kwaliteit bieden en dat zij zich willen verantwoorden naar de omgeving waarin zij opereren. De Governancecode maakt integraal onderdeel uit van de AedesCode. Voor de toepassing van de Governancecode verwijzen we naar het hoofdstuk Governance en Risicomanagement. Belanghebbenden kunnen bij de onafhankelijke Commissie AedesCode klachten indienen over het handelen of nalaten van leden van Aedes. Voor klachten van huurders en woningzoekenden is de commissie niet de eerst aangewezene. Zij kunnen klachten indienen bij de Klachtencommissie van de corporatie.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
33
MKW Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland is lid van de MKW, de vereniging van Middelgrote en Kleine Woningcorporaties. De MKW streeft naar een veelkleurige corporatiesector waarin de middelgrote en kleine corporaties de ruimte hebben om op hun eigen wijze hun ambities vorm te geven. Vereniging Woningcorporaties Zuid-Holland Zuid Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland is lid van de Vereniging Woningcorporaties Zuid-Holland Zuid. De vereniging is opgedeeld in drie regio’s, te weten de regio Alblasserwaard en Vijfheerenlanden, Drechtsteden en Hoekse Waard. Op regionaal niveau vindt er eenmaal per kwartaal overleg plaats, op verenigingsniveau ca. tweemaal per jaar. Op regionaal niveau (Alblasserwaard-Vijfheerenlanden) is in 2014 onder andere gesproken over: - wet- en regelgeving; - woonlastenonderzoek Zuid-Holland Zuid, uitgevoerd door RIGO; - samenwerking (inter)regionaal woonruimte verdeelsysteem Woongaard; - strategie richting Aedes; - regionaal energiebeleid; - bestuurlijk overleg regio Alblasserwaard en Vijfheerenlanden. In het overleg op Zuid-Holland Zuid niveau was de uitkomst van het Woonlastenonderzoek een belangrijk onderwerp, evenals de strategie richting Aedes. Gemeentelijk overleg Op bestuurlijk niveau heeft er in 2014 drie keer overleg plaatsgevonden tussen de gemeente Molenwaard en de vier in Molenwaard werkzame corporaties. Dit zijn, naast onze corporatie, Woningbouwvereniging Beter Wonen uit Streefkerk, Woningbouwstichting Lek en Waard Wonen uit Nieuwpoort en Stichting Tablis Wonen uit Sliedrecht (woningbezit in voormalig Graafstroom). Onderwerpen die aan de orde kwamen waren onder andere: - ontwikkelingen Molenwaard; - huisvesting statushouders; - prestatieafspraken; - samenwerking corporaties; - (inter)regionale woonruimteverdeling; - visitaties; - woonlastenonderzoek. Prestatieafspraken Begin 2014 zijn wij, samen met de andere drie in Molenwaard werkzame corporaties, het traject gestart om te komen tot nieuwe prestatieafspraken. In de prestatieafspraken wordt vastgelegd hoe we invulling geven aan de lokale volkshuisvesting. Er is een werkgroep geformeerd en er zijn speerpunten geformuleerd: beschikbaarheid, bereikbaarheid en duurzaamheid. Onderdeel van het proces is een gesprek met een aantal raadsleden en leden van Raden van Commissarissen. Dit gesprek is gehouden op 13 november 2014 tijdens een openraadsavond. Overleg corporaties in Molenwaard Op bestuurlijk niveau heeft regelmatig afstemming en overleg plaatsgevonden tussen de corporaties in de gemeente Molenwaard. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland en Tablis Wonen hebben in het verslagjaar een intensief traject doorlopen in het kader van onderzoek naar verdergaande samenwerking. Het doel van dit onderzoek naar samenwerking was tweeledig. Enerzijds het beantwoorden van de vraag of samenwerking meerwaarde biedt voor de huurders in Molenwaard. Anderzijds het beantwoorden van de vraag of samenwerking de eigen organisatie dusdanig versterkt dat we de volkshuisvestelijke opgaven blijvend kunnen waarmaken. Eind 2014 is het onderzoek afgerond. Begin 2015 is het (voorgenomen) besluit geformuleerd om intensief te gaan samenwerken op het gebied van de portefeuillestrategie. Beleid dat hieruit voortvloeit wordt afgestemd. Lek en Waard Wonen en Beter Wonen hebben aangegeven mee te gaan in dit traject.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
34
Nevenactiviteiten Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland heeft in het verslagjaar geen nevenactiviteiten ontwikkeld.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
35
HET PASSEND HUISVESTEN VAN DE DOELGROEP Algemeen De belangrijkste taak van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland is het huisvesten van onze primaire doelgroep, namelijk de huishoudens met een laag inkomen die niet zelfstandig in woonruimte kunnen voorzien. Naast de primaire doelgroep richt Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland zich ook op huurders in het midden en duurdere segment. Vanuit onze maatschappelijke betrokkenheid streven wij er verder naar om, in overleg met de gemeente en andere maatschappelijke instellingen, in te spelen op demografische ontwikkelingen en een zo optimaal mogelijke leefomgeving tot stand te brengen. Regionale Huisvestingsverordening De regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden heeft in overleg met de gemeente en corporaties uit de regio een regionale huisvestingsverordening opgesteld. In de huisvestingsverordening is de verdeling van huurwoningen geregeld. De portefeuillehouders Wonen hebben een nieuwe huisvestingsverordening laten opstellen waarin regionaal de onderlinge beperkingen, ook wel de ‘hekjes’ genoemd, zijn opgeheven. In de praktijk betekent dit dat inwoners uit Nieuw-Lekkerland of Kinderdijk geen voorrang meer hebben op woningzoekenden van buiten de gemeente of regio. Alleen in zeer extreme gevallen zijn eisen die gesteld worden aan de binding met de gemeente of regio nog toegestaan. Door deze nieuwe huisvestingsverordening is de inschrijving van woningzoekenden ook geldig bij de andere regiocorporaties. In 2014 heeft 54% van de verhuringen plaatsgevonden aan inwoners binnen de gemeente Molenwaard. Dit is niet gewijzigd ten opzichte van voorgaande jaren. Van de overige 46% is 16% afkomstig uit de overige gemeenten van de regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden en 30% van buiten de regio. Woonruimteverdeling De regels van de woonruimteverdeling zijn gebaseerd op de huisvestingsverordening van de gemeente Molenwaard. De woonruimteverdeling zelf is door de gemeente gemandateerd aan Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland. Wij brengen elk kwartaal verslag uit aan de gemeente Molenwaard over de woningtoewijzing. De huisvestingsverordening geldt nog tot 1 juli 2015. Urgent woningzoekenden en bijzondere doelgroepen Urgentie is een middel waarmee woningzoekenden met voorrang kunnen reageren op een woning in de regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden. Op grond van de Regionale Huisvestingsverordening kunnen burgemeester en wethouders een in het register ingeschreven woningzoekende urgent verklaren. Behandeling van urgentieverzoeken en toekenning van urgentie wordt uitgevoerd door de gemeente Molenwaard. De bewoners van de woningen Middelweg 5 t/m 75 met een huurovereenkomst voor onbepaalde tijd hebben vanwege de voorgenomen sloop en nieuwbouw van deze locatie, allen een voorrangstatus gekregen. Aan deze groep zijn in 2014 in het kader van urgentie 3 woningen toegewezen. Naast dijkverzwaring en herstructurering wordt door gemeente Molenwaard urgentie verleend op basis van medische, sociale of financiële gronden. Aan huurders die hiervoor in aanmerking komen zijn in 2014 2 woningen toegewezen. Statushouders De gemeente Molenwaard heeft een taakstelling bij de huisvesting van reguliere statushouders en personen die onder de generaal-pardonregeling vallen. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland realiseert samen met de drie andere corporaties binnen de gemeente (Lek en Waard Wonen, Beter Wonen Streefkerk en Tablis Wonen) de taakstelling voor de gemeente Molenwaard. Op Molenwaardniveau is in 2014 voldaan aan de taakstelling. Binnen de afspraken met de drie andere corporaties is 1 woning te weinig geleverd. Wij zullen dit in 2015 compenseren.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
36
Aanbodmodel (toewijzing woningen t/m 1 juni 2014) Halverwege 2014 is Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland overgegaan op een nieuw toewijzingssysteem. Tot en met 1 juni zijn de woningen toegewezen volgens het aanbodmodel. Vrijkomende woningen (en de verantwoordingen van de toewijzingen) werden aangeboden in huis-aan-huis-blad de Klaroen en op de website www.woonpuntnieuw-lekkerland.nl. Belangstellenden konden reageren en kwamen op een inschrijflijst. Op basis van inschrijfduur werd een ranglijst gemaakt. Nieuw woonruimteverdeelsysteem Woongaard (toewijzing vanaf 2 juni 2014) Per 2 juni 2014 is er een nieuw woonruimteverdeelsysteem geïmplementeerd, een interregionaal woonruimteverdeelsysteem voor de regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden, Bommelerwaard, Land van Heusden en Altena en Rivierenland, onder de naam Woongaard. Dit systeem biedt zowel voordelen voor de corporaties als voor de woningzoekenden. De voordelen voor de corporaties zijn o.a. kostenbesparing, efficiency, overstap naar digitaal aanbiedproces. De voordelen voor de woningzoekenden zijn o.a. groter zoekgebied, gepersonaliseerd woningaanbod, dagelijks nieuw aanbod, snel en gemakkelijk reageren.
Woningzoekenden Met de overgang naar Woongaard is de zoekhistorie van woningzoekenden niet meegenomen. Hierdoor is het niet mogelijk om uitspraken te doen over de zoektijd van woningzoekenden. Per 31 december 2014 stonden voor de gehele Woongaardregio 55.000 woningzoekenden ingeschreven. Ongeveer 6,8 % van het aantal woningzoekenden was in het vierde kwartaal van 2014 actief. De gemiddelde slaagkans van een woningzoekende bedraagt 15,5 %. Voor gemeente Molenwaard bedraagt de slaagkans 14%. Het aantal woningzoekenden vanuit de gemeente Molenwaard dat een woning in Nieuw-Lekkerland krijgt, is gelijk gebleven ten opzichte van vorige jaren.
Samenstelling van het woningbezit Het woningbezit kan per prijsklasse en per woningtype als volgt worden verdeeld: Woningbezit per prijsklasse: Prijsklasse Goedkoop (< € 389) Betaalbaar (€ 389-€ 597) Middelduur (€ 597- € 699) Duur (> € 699) Totaal Woningbezit per woningtype Type woning Woningen voor alleenstaanden Eengezinswoningen (1- en 2- pers.) Eengezinswoningen Seniorenwoningen Appartementen Zorgwoningen Aangepaste woningen Totaal
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
per 31-12-2013 aantal % 364 27 822 62 113 8 35 3 1334 100
per 31-12-2014 aantal % 306 24 802 63 129 10 44 3 1281 100
per 31-12-2013 aantal % 96 7 332 25 604 45 222 17 47 3 25 2 8 1 1334 100
per 31-12-2014 aantal % 102 8 287 22 615 48 197 15 47 3 25 2 8 1 1281 100
Jaarrapport 2014
37
De 25 zorgwoningen betreffen 21 zorgappartementen in complex De Haven aan de Tjalkstraat en 4 zorgwoningen in complex ’t Waellant. De zorgappartementen in complex De Haven worden allemaal verhuurd aan Stichting Philadelphia. Stichting Philadelphia verzorgt de toewijzing van de woningen. Het complex De Haven is een woonlocatie voor mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking. Deze woonlocatie biedt ruimte aan 21 bewoners, verdeeld over drie woongroepen. Iedere bewoner heeft een tweekamerappartement met eigen toilet en doucheruimte. De 4 zorgwoningen in ’t Waellant worden allemaal verhuurd aan Rivas Zorggroep. Sociaal vastgoed woningen (DAEB) versus commercieel vastgoed woningen (niet-DAEB) (in aantallen) Zoals de tabel `Woningbezit per prijsklasse` laat zien, bestaat het woningbezit van Woningbouwvereniging NieuwLekkerland voor 97% uit sociale huurwoningen. Per 31 december 2014 had Woningbouwvereniging NieuwLekkerland 44 woningen in bezit met een huur boven € 699. Deze woningen zijn geclassificeerd als niet-DAEB. De verhuur heeft een duurzaam karakter en het sociaal vastgoed (DAEB) is een bedrijfsmiddel binnen de context van de Herzieningswet toegelaten instellingen volkshuisvesting om de doelgroepen passend te huisvesten. Per 31 december 2014 bestond het woningbezit van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland voor 3 % uit nietDAEB bezit. Sociaal vastgoed (DAEB) versus commercieel vastgoed (niet-DAEB) (in jaarhuur) In bovengenoemde paragraaf wordt uitgegaan van het aantal woningen DAEB en niet-DAEB. Daarnaast heeft Woningbouwvereniging ook overige onroerende zaken in bezit die geclassificeerd kunnen worden als DAEB en nietDAEB. Het Sociaal vastgoedbezit in exploitatie, inclusief overige zaken niet zijnde woningen, bedraagt 94% van de totale jaarhuur. Het commercieel bezit komt daarmee op 6%. Woningen in beheer Per 31 december 2014 beheerde Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland 4 woningen voor Beheermaatschappij Noach en 2 woningen voor de gemeente Molenwaard. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland ontving hiervoor een beheervergoeding. De totale vergoeding voor beheer voor derden bedroeg in 2014 € 2.533. Sloop/woningonttrekking In 2014 zijn 36 woningen aan Middelweg 5 t/m 75 gesloopt en onttrokken aan de woningvoorraad.
Toewijzing woningen Europese wetgeving Per 1 januari 2011 is de staatssteunregeling ingevoerd. Van ons als corporaties wordt geëist dat 90% van onze woningvoorraad wordt verhuurd aan woningzoekenden met een inkomen lager dan € 34.678, de zogenaamde DAEBdoelgroep. Maximaal 10 % mag worden toegewezen aan huishoudens met een hoger inkomen, waarbij voorrang moet worden verleend aan urgent woningzoekenden. Wij geven uitvoering aan de EU-beschikking door scherp te sturen op 90% toewijzing van de sociale voorraad aan huishoudens met een belastbaar inkomen onder € 34.678. In de praktijk betekent dit dat Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland in de advertenties van de aangeboden woningen duidelijk aangeeft dat de woning alleen aan de genoemde doelgroep wordt toegewezen. Inkomen < € 34.678 > €34.678
jaar 2014 2014
aantal 55 5
% 92 8
Zoals de tabel laat zien in is 2014 92% van de sociale huurwoningen toegewezen aan huurders met een jaarinkomen tot maximaal € 34.678. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland streeft ernaar om de toegestane ‘10 %’ zo volledig mogelijk te benutten. Elk kwartaal wordt bepaald of er ruimte is om woningen aan te bieden aan huurders met een inkomen tussen de € 34.678 en € 43.602, niet zijnde urgente woningzoekenden.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
38
In het afgelopen jaar hebben in totaal 61 woningtoewijzingen plaatsgevonden, waarvan 60 woningen met een sociale huurprijs. Van deze 60 woningtoewijzingen zijn 5 woningen toegewezen aan huurders met een hoger inkomen dan € 34.678. Het percentage dat passend is toegewezen komt daarmee uit op 92%. In 2014 is er 1 woning toegewezen met een huurprijs boven de huurtoeslaggrens. Per 31 december 2014 waren 2 woningen die in 2014 zijn gemuteerd, nog niet definitief toegewezen. Bezwaren woningtoewijzing Voor de behandeling van klachten betreffende woningtoewijzing is een klachtenreglement opgesteld. Klachten kunnen schriftelijk worden voorgelegd door: - een huurder; - een voormalig huurder; - een toekomstig huurder; De klachten kunnen worden ingediend bij de door Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland ingestelde Klachtencommissie. Er zijn in 2014 geen schriftelijke klachten betreffende de woningtoewijzing binnen gekomen. Mutatiegraad In 2014 zijn er 112 mutaties geweest in de bestaande voorraad. Deze mutaties bestaan uit: Totaal mutaties 2014 - verkoop zittende huurders - sloop woningen Middelweg II - overige mutaties
112 19 35 58
De relatie tussen toewijzing en mutatie is als volgt: Overige mutatie - toewijzing en mutatie in 2014 - toewijzing 2014 en mutaties in 2013 - toewijzing 2014 en mutatie in 2015
58 61 -5 2
De mutatiegraad (aantal mutaties/aantal verhuureenheden x 100%) komt hiermee op 8,7% (7% in 2013). De mutatiegraad van 8,7% is inclusief de tijdelijk verhuurde woningen van de locatie Middelweg 5 t/m 75 (35 mutaties). De mutatiegraad exclusief verkopen en exclusief locatie Middelweg 5 t/m 75 komt op 4,5 %. De gevolgen van de Europese regelgeving zijn in de mutatiegraad zichtbaar. Mensen met een inkomen boven € 34.678 kunnen nog maar in uitzonderingsgevallen een sociale huurwoning krijgen, met als gevolg dat deze groep niet meer kan verhuizen naar een andere sociale huurwoning en bij gebrek aan een alternatief in hun huidige woning blijven zitten. De doorstroming op de woningmarkt wordt hierdoor geremd.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
39
Mutatiegraad
Mutatiegraad 2004 - 2014 10,0 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Jaarlijks
Gemiddeld
Voor de komende jaren houden wij rekening met een mutatiegraad van 6%. Sociale huurwoningen toewijzingen volgens BBSH In de volgende tabellen staan gegevens van de woningtoewijzingen aan de doelgroep zoals omschreven in art 3 BBSH (op basis van netto huurprijzen en exclusief beheerwoningen). 1. Aantallen eenpersoonshuishoudens Leeftijd inkomen < 65 > 65
<21.600 >21.600 <21.600 >21.600
< € 389,05 6 1 0 0
huurklasse € 389,05-€ 556,82 8 9 2 2
€ 556,82-€ 699,48 4 2 0 1
< € 389,05 2 0 0 0
huurklasse € 389,05-€ 556,82 5 0 1 3
€ 556,82-€ 699,48 6 0 0 2
< € 389,05 0 0 0 0
huurklasse € 389,05-€ 596,75 2 0 0 0
€ 596,75-€ 699,48 4 0 0 0
2. Aantallen tweepersoonshuishoudens Leeftijd inkomen < 65 > 65
<29.325 >29.325 <29.400 >29.400
3. Aantallen drie-of meerpersoonshuishoudens Leeftijd inkomen < 65 > 65
<29.325 >29.325 <29.400 >29.400
In 2014 zijn in totaal 16 woningen (27%) toegewezen aan starters. Dit zijn zowel eenpersoonshuishoudens als tweepersoonshuishoudens. Er zijn 14 woningen (15%) toegewezen aan 55-plussers.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
40
Huurinvordering Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland voert een zorgvuldig incassobeleid, waarbij we proberen zo snel mogelijk te anticiperen op achterstanden. Wij streven naar een niveau van betalingsachterstanden van maximaal 1 % van de jaarhuur. Ook proberen wij om ontruimingen als gevolg van betalingsachterstanden of woonoverlast zoveel mogelijk te voorkomen door een gezamenlijke aanpak (ketenaanpak) met o.a. politie, gemeente en hulpverleningsinstanties. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland werkt samen met een aantal instanties om huurachterstanden tijdig te signaleren. Huurders met een oplopende huurachterstand worden actief benaderd. Hierbij wordt geprobeerd inzicht te krijgen in de oorzaak van de problemen. Zijn er alleen betalingsproblemen, dan proberen we in een vroeg stadium afspraken te maken om te voorkomen dat de achterstanden te veel oplopen en de vordering uiteindelijk bij de deurwaarder terechtkomt. Mede door onze inspanning is de huurachterstand ten opzichte van vorig jaar praktisch gelijk gebleven. (0,99 % in 2014 ten opzichte van 0,98% in 2013).
Huurachterstand in percentage jaarhuur
2014 1,0
2013 1,0
2012 0,8
2011 0,9
2010 1,2
Wanneer de huurachterstand niet in één keer kan worden afgelost, is het mogelijk een betalingsregeling te treffen. Per 31 december 2014 was met 28 huurders een betalingsregeling getroffen. Wanneer huurders niet betalen maar ook niet reageren op onze brieven, wordt de vordering uit handen gegeven en overgedragen aan een deurwaarder. Blijft betaling ook dan achterwege, dan rest er niets anders dan over te gaan tot ontruiming. In 2014 heeft er 1 ontruiming plaatsgevonden wegens huurachterstand. Huurders hebben de mogelijkheid via automatische incasso te betalen. Ruim 80 % van de huurders maakt hiervan gebruik. Huurtoeslag Met ingang van 2014 zijn de regels rond het uitkeren van de huurtoeslag veranderd en is het alleen nog mogelijk de huurtoeslag op de rekening van de huurder te ontvangen. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland kan om die reden geen inzicht geven over de totale aantal huurtoeslag ontvangers. Leegstand De leegstandsgraad (aantal maanden leegstand/aantal te verhuren maanden x 100%) bedroeg dit jaar 0,19%. Het bedrag aan derving ten opzichte van de totale jaarhuur bedroeg 0,61% (2013: 0,46 %). De leegstand als gevolg van mutatieonderhoud was 0,09%. De derving als gevolg van verkoop bedroeg 0,28% De derving in verband met reguliere leegstand bedroeg 0,23%. De totale huurderving in het verslagjaar bedroeg € 47.379 Woonfraude Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland reageert actief op meldingen van woonfraude. In 2014 heeft zich geen geval van woonfraude (illegale onderverhuur) voorgedaan. Woonfraude komt naar ons idee relatief weinig voor in ons werkgebied. Dit heeft vooral te maken met de sociale controle in een dorpsgemeenschap als die van NieuwLekkerland. Zaken die afwijkend zijn worden snel gesignaleerd en (anoniem) aan ons doorgegeven, zodat wij als verhuurder actie kunnen ondernemen.
Overig bezit Naast woningen bezit Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland de volgende verhuureenheden: Omschrijving Verpleeghuiszorg Maatschappelijk Bedrijfsruimtes/garages/gronden Totaal
aantal 17 11 35 63
Het maatschappelijk vastgoed betreft de 11 verhuureenheden in Brede School Het Carillon in Nieuw-Lekkerland. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
41
2. DE KWALITEIT VAN HET WONINGBEZIT Algemeen Een van de kerntaken van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland is het uitvoeren van onderhoud aan woningbezit. Met het onderhoud wordt de kwaliteit van de woningen gewaarborgd. Het uitvoeren van onderhoud staat niet op zichzelf maar wordt gekoppeld aan woonbeleving, comfort en klanttevredenheid. In dit hoofdstuk lichten we verschillende onderhoudsaspecten toe die bijdragen tot een kwalitatief goede woning. Het onderhoud is te verdelen in planmatig, niet-planmatig en contractonderhoud. Het uitvoeren van preventief onderhoud komt zowel in planmatig- als in niet-planmatig onderhoud (dagelijks- en mutatieonderhoud) voor. De afdeling Techniek van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland is verantwoordelijk voor het onderhoud voor zowel de lange termijn (planmatig onderhoud) als de korte termijn (niet-planmatig onderhoud). Bij het onderhoud van de woningen hebben onze huurders een bepaalde keuzevrijheid. Bij het vervangen van de keuken, de douche-badkamer of toilet zijn er keuzemogelijkheden betreffende de kleur van de keuken en wand- en vloertegels. Ook kunnen op verzoek van de huurder extra voorzieningen en woningverbeteringen worden aangebracht. Extra voorzieningen, zoals een grotere keukenopstelling, worden bij de huurder in rekening gebracht. Woningverbeteringen zoals een vaste trap of een dakkapel worden tegen een kostendekkende huurverhoging aangebracht.
Planmatig onderhoud Onder planmatig onderhoud valt het cyclische onderhoud van de woningen, zoals het schilderwerk. Het groot onderhoud betreft het herstel of vervangen van onderdelen in of aan de woningen. In 2014 heeft Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland een bedrag van € 1.034.378 aan planmatig onderhoud uitgegeven. Vanaf verslagjaar 2012 wordt bij planmatig onderhoud de componentenbenadering toegepast, wat betekent dat een deel van de uitgevoerde werkzaamheden is geboekt als investering. In 2014 was dit € 323.957,00.
Totale uitgaven planmatig onderhoud Na componentencorrectie Kosten gemiddeld per vhe* Kosten gemiddeld per vhe na correctie componenten* *exclusief kosten Brede School (€34.922)
2014 € 1.034.378 710.421 780 527
2013 € 1.249.718 840.198 912 605
2012 € 1.056.945 703.016 749 511
2011 € 919.958
2010 € 1.909.000
669 669
1.381 1.381
Als belangrijkste uitgevoerde werkzaamheden in het kader van planmatig onderhoud/investeringen in 2014 kunnen worden genoemd: • Schilderwerkzaamheden € 250.000 • Gevel- en schoorsteenrenovatie € 102.000 • Renoveren badkamer/keuken/toilet € 170.000 • CV ketelvervanging € 103.000 • Vernieuwen van goten en hemelwaterafvoeren € 101.000 Deze werkzaamheden zijn in diverse complexen uitgevoerd. Uiteraard zijn daarnaast nog andere, kleinere opdrachten uitgevoerd.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
42
Contractonderhoud Voor diverse complexen zijn onderhoudscontracten afgesloten. Het contractonderhoud bestaat uit schoonmaakkosten, controle brandmeldinstallaties etc.
Totale uitgaven contractonderhoud Kosten gemiddeld per vhe
2014 € 157.493 123
2013 € 146.458 110
2012 € 129.964 92
2011 € 60.504 44
2010 € 57.614 43
Een aantal contracten zijn in 2014 opnieuw afgesloten en inhoudelijk aangepast. Hierdoor zijn mogelijke risico´s van extra kosten verder beperkt. De aanbestedingsprocedure is gevolgd. Daarnaast zijn de contractprijzen geïndexeerd. De kosten voor contractonderhoud zijn in 2014 ten opzichte van 2013 met bijna € 11.035 toegenomen.
Niet planmatig onderhoud (reparatieverzoeken, mutatieonderhoud) Niet-planmatig onderhoud betreft het uitvoeren van werkzaamheden die voortvloeien uit reparatieverzoeken en uit mutatie-onderhoud. Reparatieverzoeken In 2014 zijn er 1.499 opdrachten verstrekt aan verschillende aannemers met een totale waarde van € 267.468. Dit komt neer op € 178 per opdracht. De genoemde uitgaven en aantallen zijn exclusief serviceabonnement. Het serviceabonnement wordt apart weergegeven.
Totale uitgaven reparatieverzoeken Kosten gemiddeld per vhe
2014
2013
2012
2011
€
€
€
€
2010 €
267.468 209
330.907 248
335.904 238
399.207 290
407.068 295
Mutatieonderhoud In 2014 hebben er 93 mutaties plaatsgevonden (2013: 80). In deze 93 mutaties hebben 35 mutaties betrekking op de sloopwoningen aan de Middelweg. Het aantal mutaties excl. sloopwoningen bedraagt 58. De kosten om de betreffende woningen weer verhuurbaar te maken waren in 2014 € 85.931. Dit komt neer op gemiddeld € 923 per woning. Vanaf het verslagjaar 2012 wordt ook bij mutatieonderhoud de componentenbenadering toegepast wat betekent dat een deel van de werkzaamheden is geboekt als investering. In 2014 was dit € 9.915
Totale uitgaven mutatieonderhoud Na correctie componenten Kosten gemiddeld per vhe Kosten gemiddeld per vhe* Kosten gemiddeld per mutatie Kosten gemiddeld per mutatie* *na correctie componenten
2014
2013
2012
2011
€
€
€
€
2010 €
95.846 85.931 75 67 1.030 926
96.064 88.559 72 66
211.985 135.532 150 96
221.605
468.124
161
345
2.841
4.876
1.107
1.232
In totaal waren de kosten van het niet-planmatig onderhoud in 2014 € 353.399. De gemiddelde kosten per VHE (€ 276,00) zijn hiermee beduidend lager dan in voorgaande jaren. Dit heeft te maken met de componentenbenadering en met een lage mutatiegraad. Andere oorzaken zijn de positieve resultaten van de vooraf vastgestelde eenheidsprijzen. Daarnaast is de technische kwaliteit van het gehele woningbezit op een niveau van redelijk tot goed.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
43
Totale kosten niet-planmatig onderhoud Kosten gemiddeld per vhe *na correctie componenten
2014 € 353.399
2013 € 419.466
2012 € 547.891
2011 € 667.905
2010 € 932.806
276 *
314 *
388
495
688
Serviceabonnement Klein dagelijks onderhoud is voor rekening van de huurder en kan door de huurder worden afgekocht door deel te nemen aan het serviceabonnement. Per 31-12-2014 waren er 850 abonnementen, of te wel 65% van onze huurders. Begin 2014 is het serviceabonnement geëvalueerd. Hierbij is geconstateerd dat de uitgaven voor het onderhoudsabonnement beduidend hoger zijn dan de inkomsten uit de abonnementen. Om deze reden is de abonnementsprijs per 1 juli 2014 verhoogd naar € 4,90 / maand / deelnemer. Een verhoging van € 1,50/maand.
Aantal reparatieverzoeken Totale kosten reparaties (incl BTW) Kosten per reparatie Totale opbrengsten (incl BTW)
2014 509 43.009 € 84 42.830
2013 608 € 40.804 € 67 € 34.797
2012 442 €34.797 € 79 € 31.301
Investeringen in de woningvoorraad Renovatie seniorenwoningen In 2014 zijn de woningen van complex 27 gerenoveerd. Dit betreft 24 appartementen aan de Burgemeester Den Hoedstraat en Burgemeester Potstraat. Aan de buitenzijde is aan het complex groot onderhoud gepleegd en in de woningen is op verzoek van de bewoners de keuken en of de badkamer gerenoveerd. In samenwerking met de bewoners en de gemeente Molenwaard is het openbare buitenterrein opnieuw aangelegd.
Strategisch Voorraadbeleid (SVB) In 2012 is het strategisch voorraadbeleid opnieuw vastgesteld. Vanuit de strategische keuzes zijn voor enkele complexen maatregelen benoemd. Daar waar nodig en mogelijk zijn deze maatregelen verwerkt in de meerjaren onderhoudsbegroting. In 2014 zijn diverse maatregelen uitgevoerd inzake energiebesparende maatregelen. Dit wordt nader omschreven onder de paragraaf Energieprestatie.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
44
Planetenbuurt Het wegdek, de trottoirs en het openbaar groen zijn in de wijk Planetenbuurt opgehoogd en opnieuw bestraat. Deze werkzaamheden zijn uitgevoerd door de gemeente Molenwaard. In de wijk zijn de nodige investeringen gedaan in het aanleveren van zand en grond voor bewoners en het aanpassen van de rioolhuisaansluitingen van de woningen. Het totale investeringsbedrag was € 71.598. Bij een aantal woningen zijn in de kruipruimte bodembedekkers aangebracht ter vermindering van een vochtige kruipruimte. De investering bedroeg € 32.610. Woningverbetering In 2014 is in totaal een bedrag van € 81.763 in woningverbeteringen geïnvesteerd. Deze investeringen komen niet ten laste van het resultaat maar zijn in 2014 geactiveerd en worden in meerdere jaren afgeschreven. Tegenover een deel van deze investeringen staat een huurverhoging. De belangrijkste investeringen betreffen isolatie, cvinstallaties en dakkapellen. Ook zijn voorzieningen aangebracht zoals dakramen, een tweede toilet en andere woonwensen. WMO aanpassingen In 2014 zijn in een aantal woningen kleine aanpassingen gedaan in het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Het totale bedrag aan aanpassingen bedroeg € 11.921. Er is een teruggang te zien in het aantal aanvragen. Dit heeft te maken met het gevoerde gemeentelijke beleid. Voor uitgebreide aanpassingen stelt de gemeente nog wel budget beschikbaar. Bij seniorenwoningen worden bij kleine aanpassingen geen kosten in rekening gebracht. Bij niet-seniorenwoningen betaalt de huurder het materiaal en de kosten van arbeid komen voor rekening van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland. Dit conform het WMO beleid. Naast het gevoerde reguliere beleid zijn er in een aantal seniorenwoningen eenhendelmengkranen aangebracht. Energieprestatie Voor de verduurzaming van complexen was in 2014 een budget beschikbaar. In een aantal complexen zijn energetische maatregelen uitgevoerd. In complex 5, Schoenerstraat en Vonckstraat zijn energetische verbeteringen uitgevoerd. De uitvoering is in samenwerking met stichting PEP gerealiseerd. Ter voorbereiding op de uitvoering van dit complex is een proefwoning gerealiseerd. Op basis van deze proefwoning zijn de bewoners overtuigd van de energiebesparing en het toenemende wooncomfort. Het energielabel van de woningen is gemiddeld met 2 stappen verbeterd. In het verslagjaar zijn bij 32 woningen de begane grondvloeren geïsoleerd. Ook zijn er bij woningen cv-ketels vervangen waardoor het E/F/G label is verbeterd. De totale investeringen in energetische maatregelen betrof in 2014 € 105.603. Op basis van de beschikbare informatie kan de energieprestatie van ons woningbezit als volgt worden verdeeld: Label A+ A B C D E F G Totaal
2014 percentage 1 3 9 36 32 12 7 1 100
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
2013 percentage 1 3 9 35 30 12 9 1 100
2012 percentage 1 3 8 25 35 15 12 1 100
Jaarrapport 2014
45
percentage huurwoningen met energielabel 40 35 30 25 20 15 10 5 0 A+
A
B
C 2014
D
E
F
G
2013
Gemiddeld komen we uit op label D met een energie-index van 1,73 (2012: label D, energie-index 1,80). De CO² uitstoot is met circa 4% afgenomen en het gasverbruik met circa 5%. Het elektriciteitsverbruik is licht gestegen. (bron: SHAERE, Aedes)
Warmtewet Per 1 januari 2014 is de Nieuwe Warmtewet in werking getreden. Doel van de wet is het beschermen van de consument, afnemer van warmte en koude, tegen te hoge prijzen voor het leveren van warmte en/of koude en de leveringszekerheid hiervan. Het tweede doel van de wet is het vaststellen van een gereguleerd tarief. Dit moet er ook aan bijdragen dat exploitanten van een warmtenet of koudenet een redelijk rendement kunnen realiseren en daarmee mogelijkheden hebben om te investeren in duurzame energielevering. Alle complexen die verwarmd worden met o.a. blokverwarming vallen onder de Warmtewet. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland heeft 5 complexen die verwarmd worden via blokverwarming. Deze complexen vallen onder de Warmtewet en dienen afgerekend te worden volgens de voorwaarden van de warmtewet. De prijs is onderverdeeld in een gebruiksafhankelijk deel en een deel vaste kosten. Zowel voor het gebruiksafhankelijke deel als voor de vaste kosten wordt door de mededingingsautoriteit een maximum tarief vastgesteld. Omdat wij eigenaar/verhuurder zijn van deze complexen zijn wij niet vergunningplichtig. Voor een aantal woningcomplexen, o.a. het Waellant verwarmingsinstallatie uitgebreid.
hebben wij de bemetering van de centrale
Zelf aangebrachte voorzieningen (ZAV) Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland heeft een ZAV beleid, Zelf Aangebrachte Voorzieningen. Ons beleid volgt de algemene regelgeving. Dit komt er in het kort op neer dat men in principe altijd toestemming moet vragen en dat de verhuurbaarheid van de woning niet in gevaar mag komen. Er wordt gekeken of de verbouwing dusdanig is dat de woning ook na de verbouwing verhuurbaar is. Vanzelfsprekend mag de bouwkundige staat en de veiligheid van de woning nooit in gevaar komen! Bij huurbeëindiging worden goedgekeurde ZAV’s door Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland overgenomen (indien overeengekomen). Voor bepaalde ZAV’s wordt door Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland ook nog een vergoeding uitgekeerd. Enkele voorbeelden hiervan zijn dakkapellen, dakramen, vaste trappen, keukenuitbreidingen.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
46
Er is een uitgebreide brochure over ons ZAV-beleid beschikbaar. Naast een papieren versie is deze ook via de website (www.wbv-nl.nl) te downloaden.
Bouwjaar van de woningen Het woningbezit van woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland is qua bouwjaar als volgt in te delen:
Aantal woningen naar bouwjaar 400 338
350 300
262
244
250
215
200 150
90
100 50
71
51
10
0 aantal 1945
1945-1959
1960-1969
1970-1979
1990-1999
2000-2009
2010-heden
1980-1989
verdeling in % 1 6
4
7
19
17 26 20
1945
1945-1959
1960-1969
1970-1979
1980-1989
1990-1999
2000-2009
2010-heden
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
47
3. HET BETREKKEN VAN DE HUURDERS BIJ BEHEER EN BELEID Verenigingsstructuur Onze corporatie is een vereniging met een groot aantal leden. Per 31 december 2014 was ca. 93% van de huurders lid van de vereniging. De leden benoemen/kiezen uit hun midden de leden van de Ledenraad. De ledenraad bestaat uit minimaal 15 en maximaal 30 leden. Indirect worden de leden dus vertegenwoordigd door de Ledenraad. Daarnaast hebben de leden zelf direct inbreng op de jaarlijkse ledenvergadering. Naast de taken die staan omschreven in het hoofdstuk Governance en Risicomanagement, functioneert de Ledenraad in de praktijk ook als klankbord en adviesraad. Mede door de verenigingsstructuur en de klankbord- en adviesrol van de Ledenraad kunnen de huurders ruim voldoende invloed uitoefenen op het beheer en beleid van de vereniging. In de Raad van Commissarissen zijn 2 leden benoemd op voordracht van de Huurdersvereniging. Daarnaast vindt dagelijks, meestal informeel, overleg met individuele huurders plaats. Ook dit is van groot belang om te weten welke vraagstukken er spelen bij de bewoners en om een beeld te vormen van de opgaven in buurten en wijken. Ook is er regelmatig overleg met de Huurdersvereniging Nieuw-Lekkerland en de bewonerscommissie Middelande.
Overleg met de Huurdersvereniging Het overleg met de Huurdersvereniging is formeel geregeld in de Samenwerkingsovereenkomst d.d. 2012 tussen Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland en Huurdersvereniging Nieuw-Lekkerland. Hierin is ook aangegeven wanneer de Huurdersvereniging informatie-, advies- of instemmingsrecht heeft. Eind 2014 was de samenstelling van de Huurdersvereniging als volgt: Naam functie vacature voorzitter Mevr. C. Hol - van der Werf secretaris Mevr. R. van Dieren penningmeester Het aantal bestuursleden is een punt van zorg. Aan het eind van het verslagjaar is daarom een adviseur van de Woonbond ingeschakeld. Deze biedt ondersteuning om weer tot een krachtige huurdersorganisatie te komen. Op bestuurlijk niveau is er in 2014 driemaal overleg gevoerd met Huurdersvereniging Nieuw-Lekkerland. Tijdens deze overleggen zijn onder andere de volgende onderwerpen besproken: woonlastenonderzoek Zuid-Holland Zuid; huurbeleid; woonruimteverdeling en Woongaard; ontwikkelingen in de sector; onderzoek samenwerking; nieuwbouwproject Middelweg; In september heeft het jaarlijks overleg tussen Huurdersvereniging Nieuw-Lekkerland, de Raad van Commissarissen en de bestuurder plaatsgevonden.
Bewonerscommissies Voor het complex Middelweg I is een bewonerscommissie actief. Met deze bewonerscommissie werd in 2014 specifiek overleg gevoerd over zaken zoals schoonmaakcontract, servicekostenafrekening, parkeervoorziening en invulling groenvoorziening.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
48
Voor de klankbordgroep en belanghebbendengroep van het herstructureringscomplex Middelweg 5 t/m 75 hebben we in april een informatieavond georganiseerd. Beide groepen denken vanaf het begin met ons mee over de herinrichting en nieuwbouw van deze locatie. Voor bewoners en omwonenden hebben we in september een informatieavond gehouden en hen uitgebreid geïnformeerd over de sloop en nieuwbouw.
Informatievoorziening Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland voorziet haar huurders op diverse manieren van informatie. Het bewonersblad ‘Thuis’ is in 2014 twee keer uitgekomen. Hierin is onder meer aandacht besteed aan actuele ontwikkelingen en allerlei zaken die voor onze huurders interessant zijn. Aan alle huurders is een exemplaar verstrekt van ons Jaarbericht 2013. Ook hebben ze allemaal de Woonkostenkrant en Huurkrant ontvangen. Daarnaast sturen wij minimaal een keer per jaar al onze huurders een informatiebrief met op dat moment relevante informatie. De internetsite (www.wbv-nl.nl) biedt tevens een schat aan informatie over alle zaken die met het huren van een woning bij Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland te maken hebben. Via de site zijn bijvoorbeeld ook informatiefolders, inschrijfformulieren enzovoorts te downloaden. Complexgerichte informatie Informatievoorziening, specifiek bedoeld voor een bepaald complex, vindt plaats door middel van huis-aan-huis brieven. In 2014 is dit een aantal malen voorgekomen, bijvoorbeeld voor de uitvoering van planmatig onderhoud. Wanneer er sprake is van een ingrijpende verandering aan de woning, worden er zo nodig aparte voorlichtingsbijeenkomsten of gesprekken op kantoor met de desbetreffende bewoners gehouden of worden de bewoners individueel bezocht door medewerkers van de corporatie. Bij (toekomstige) bouwprojecten besteden wij veel aandacht aan de participatie van bewoners en belanghebbenden. Voor het herstructureringsproject Middelweg 5 t/m 75 heeft dit opgeleverd dat het gehele voorbereidings- en vergunningenproces zonder bezwaren is afgerond. KWH-Huurlabel Om te weten of onze klanten naar tevredenheid wonen, hoe zij onze dienstverlening ervaren en welke verbeterpunten er zijn, hebben wij ons een aantal jaren geleden aangesloten bij het KWH-huurlabel. Sinds 2009 zijn wij in het bezit van het KWH-huurlabel. Vanaf 2012 nemen we deel aan de continue meting. Het KWH-huurlabel wordt door ons ingezet als een van de middelen om naar onze klanten te luisteren. De meetresultaten over 2014 laten zien dat wij weer tot de top behoren van de door het KWH gemeten corporaties op het gebied van de dienstverlening aan klanten. De gemiddelde totaalscore voor de dienstverlening over 2014 is uitgekomen op 8,2 (2013: 8,1). De klantwaardering in het algemeen is goed en hoger dan het landelijk gemiddelde.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
49
Onderdeel Contact Woning zoeken Nieuwe woning Huur opzeggen Reparatie verzoeken Onderhoud Uiten ontevredenheid
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Nieuw-Lekkerland 7,4 8,1 8,0 9,1 8,5 8,8 7,9
Landelijk gemiddelde 7,2 7,9 7,8 8,2 8,2 8,3 6,5
Jaarrapport 2014
50
4. FINANCIELE CONTINUÏTEIT Het beleid is er op gericht dat de financiële continuïteit gewaarborgd is. Ook om maatschappelijk rendement te kunnen behalen is voldoende financieel rendement een voorwaarde.
Jaarresultaat en overige reserve Het jaar 2014 is afgesloten met een positief jaarresultaat van € 1.151.495 (2013: € -847.309). Het resultaat is ten gunste van het eigen vermogen gebracht. In het jaarresultaat is de winst op verkopen van woningen zonder voorwaarden verantwoord. Het resultaat op verkochte woningen onder voorwaarden (VoV) is direct toegevoegd aan het vermogen. In 2014 was dit een bedrag van € 150.967 (2013: € 1.655.283). Het eigen vermogen nam per saldo toe met € 1.302.461 tot € 11.656.136. In 2013 bedroeg het jaarresultaat € 847.309 negatief. Het verschil van € 1.998.804 met het vorig boekjaar wordt verklaard door: Post Huurontvangsten Nettoverkoopresultaat
Verschil € 176.000 € 1.678.000
Overige waardeveranderingen
€ 232.000
Onderhoudslasten
€ 185.000
Leefbaarheid
€ -88.000
Overige bedrijfslasten
€ -830.000
Rentelasten Belastingenresultaat
€ 44.000 € 522.000
Overig Totaal verschil
€ 80.000
Toelichting - huurverhoging per 1 juli - huurverhoging bij mutatie - in 2014 zijn 18 woningen verkocht, in 2013 werden alle woningen verkocht onder voorwaarden (VoV) en de opbrengst direct verantwoord in het vermogen - in 2013 was er een waardevermindering van de PMC ‘DAEB maatschappelijk vastgoed’ van € 227.000, in 2014 is hiervan € 170.000 teruggenomen, een positief verschil van € 397.000 - de waarde van het kantoor is met € 165.000 verlaagd - kosten planmatig onderhoud € 119.000 lager door niet uitvoeren van werkzaamheden en verschuiving van werkzaamheden van 2014 naar 2015 - reparatiekosten € 63.000 lager door lagere kosten per reparatie - hogere kosten door een toegezegde bijdrage van € 100.000 aan het winkelcentrum Kleyburgplein belangrijkste verschillen: - verhuurdersheffing € 700.000 hoger - beheer- en administratiekosten € 31.000 hoger door kosten van visitatie - advieskosten € 49.000 hoger, grotendeels veroorzaakt door fiscale adviezen, aanvullende werkzaamheden voor controle jaarrekening en dVi en kosten onderzoek samenwerking - overige personeelskosten € 66.000 hoger door extra kosten projectleiding, vervanging van een MT-lid (langdurig ziek) en reservering van vakantie- en overuren - door een lagere leningenschuld zijn ook de rentelasten lager in 2013 was door het vormen van een passieve belastinglatentie de belastinglast € 850.000 hoger en was er een teruggaaf vennootschapsbelasting van € 328.000 - diverse posten
€ 1.999.000
Het resultaat door verkoop van woningen onder voorwaarden wordt toegelicht bij ‘verkopen woningen’.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
51
Sluitend saldo uit gewone bedrijfsvoering Er is sprake van een gezonde bedrijfsvoering. De operationele kasstroom (zie de treasuryparagraaf) - hierin wordt geen rekening gehouden met afschrijvingen en verkoopopbrengsten - is positief. Dit is een belangrijke bedrijfseconomische randvoorwaarde voor het veiligstellen van de (financiële) continuïteit. Voor de borging van nieuwe leningen door het WSW is dat ook voor het WSW een vereiste: de operationele activiteiten (exclusief woningverkopen) moeten voldoende zijn om de aflossingen van leningen te kunnen betalen. De doelstelling van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland is dat ook de toekomstige resultaten uit de gewone bedrijfsvoering positief zijn. Dat betekent dat de corporatie op langere termijn niet afhankelijk mag zijn van de winst op de verkoop van woningen. De focus is gelegd op een termijn van maximaal 5 jaar. Dat is het meest realistisch hoe verder in de toekomst, hoe onzekerder de uitkomsten immers worden – en is ook in overeenstemming met de gebruikelijke normen. Om dit te bereiken wordt met name kritisch gekeken naar de posten die “stuurbaar” zijn: het portefeuillebeleid (SVB) en het huurbeleid. Beide zijn belangrijke instrumenten om een sluitende exploitatie te krijgen. Verkopen woningen Eind 2013 is besloten om te stoppen met de verkoop van woningen onder Koopgarant. Doorgaan met de verkoop onder Koopgarant brengt een te groot financieel risico met zich mee. Vanaf 2014 worden de woningen verkocht met een korting van 10% van de taxatiewaarde. Om in aanmerking te komen voor de korting geldt een inkomensgrens van € 50.000. Wanneer de koper de woning binnen 5 jaar doorverkoopt zal, afhankelijk van de termijn, een deel van de korting moeten worden terugbetaald. Er geldt geen terugkoopgarantie waardoor het financiële risico niet zal toenemen maar in de tijd zal afnemen. De woningen die onder Koopgarant zijn verkocht en worden teruggekocht, worden onder het nieuwe regime aangeboden. In 2014 zijn 15 woningen verkocht onder de nieuwe regeling. Hieronder is 1 woning die onder Koopgarant is verkocht en in 2014 is teruggekocht. Het netto verkoopresultaat – de opbrengst verminderd met de boekwaarde en verkoopkosten - bedraagt € 1.674.211. Begin 2014 zijn nog 3 woningen onder Koopgarant verkocht. Deze woningen waren eind 2013 onder de oude regeling aangeboden. Het resultaat bedraagt € 150.967. Het resultaat van de woningen die zijn verkocht onder Koopgarant wordt direct in het eigen vermogen verantwoord. Dit in tegenstelling tot de opbrengst van woningen verkocht onder de nieuwe regeling, die ten bate van het jaarresultaat wordt gebracht. In totaal zijn er in 2014 18 woningen verkocht (2013: 14) en is 1 woning teruggekocht. Begroot waren 12 woningen. De verkoopportefeuille bedroeg 250 woningen. Er zijn 49 woningen verkocht onder Koopgarant en 15 woningen onder de nieuwe regeling. Het aantal nog te verkopen woningen bedraagt 186.
Treasury In het Treasurystatuut zijn de kaders van het treasurybeleid vastgelegd. De besluiten op het gebied van financieel beleid en beheer worden genomen binnen de vastgestelde kaders van dit Treasurystatuut. De hoofdlijnen van het financierings- en beleggingsbeleid - Financiering van vreemd vermogen wordt beperkt door primair het beschikbare eigen vermogen te gebruiken. - Het aantrekken van vreemd vermogen met het doel de middelen tegen een hoger rendement te beleggen is niet toegestaan. - Het vervroegd aantrekken van nieuwe leningen of het aantrekken van leningen met uitgestelde storting zijn toegestaan, voor zover uit actuele prognoses blijkt dat de betreffende financieringsbehoefte binnen drie jaar ontstaat. - Liquide middelen worden aangewend voor interne financiering. - Beleggingen worden uitsluitend gedaan voor de korte termijn. - Beleggingen voor de lange termijn (vanaf één jaar) zijn alleen toegestaan na voorafgaande goedkeuring door de Raad van Commissarissen.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
52
-
De eventuele inzet van derivaten is alleen toegestaan nadat hiervoor goedkeuring van de Raad van Commissarissen is verkregen. Tot op heden wordt geen gebruik gemaakt van derivaten.
In het jaarverslag dient volgens het Treasurystatuut in de treasuryparagraaf aandacht te worden geschonken aan: - De ontwikkeling van de financiële positie in een meerjarenperspectief. Belangrijke elementen hierbij zijn: o de ontwikkeling van de solvabiliteit; o de liquiditeitsplanning en de daaruit voortvloeiende financieringsbehoefte. - De samenstelling en omvang van leningen- en beleggingsportefeuilles. - De renterisico’s in een meerjarenperspectief. - De verwachte ontwikkelingen op de financiële markten (rentevisie). - De hoofdlijnen van het voorgenomen financierings- en beleggingsbeleid. - Het beleid met betrekking tot de beheersing van renterisico’s, inclusief de toepassing van derivaten. In juni 2014 is de Treasurycommissie bijeengeweest. Aan de orde is gekomen het aantrekken van leningen en de risico’s van de basisrentelening. De ontwikkeling van de financiële positie in een meerjarenperspectief De solvabiliteit is de verhouding tussen het eigen en het totale vermogen. Het geeft aan of een organisatie in staat is op (middel)lange termijn aan haar verplichtingen te voldoen. Het streven is een minimale solvabiliteit van 15% op basis van historische kostprijs. Eind 2014 bedroeg deze ratio 20,1% (2013: 18,4%). De meerjarenbegroting laat de volgende ontwikkeling zien.
x 1.000 Resultaat incl. VoV Solvabiliteit
2014
2015
2016
2017
2018
2019
€
€
€
€
€
€
1.302
1.092
195
248
522
827
20,1
22,4
23,7
24,6
26,5
29,0
Aan de hand van de kasstromen is de financieringsbehoefte voor de komende jaren te bepalen.
x 1.000 Cash flow uit operationele activiteiten Cash flow uit (des)investeringsactiviteiten Cash flow uit financieringsactiviteiten *) Wijziging kortgeld mutaties Totaal
2014
2015
2016
2017
2018
2019
€
€
€
€
€
€
1.594
1.960
1.660
1.707
1.969
2.162
798
-2.428
713
637
652
743
-1.013
-1.054
-2.530
-1.142
-1.189
-1.438
-1.522
-157
1.202
1.432
1.467
62 1.441
*) exclusief nieuwe leningen
Bij de bepaling van het resultaat en de kasstromen is rekening gehouden met een verhuurdersheffing die ook na 2018 zal worden geheven en met de opbrengsten uit verkoop van woningen. Verwacht wordt dat de saneringsheffing na 2014 niet meer zal worden opgelegd. Door de verkoop kan de solvabiliteit de komende jaren nog stijgen. Ook de ICR blijft boven de kritische waarde van 1,4. De ICR – de rentedekkingsgraad – is de ratio die aangeeft of de operationele kasstroom voldoende is om de rente te betalen. Samenstelling en omvang van de leningenportefeuille In 2014 zijn geen nieuwe leningen afgesloten of gestort. De langlopende leningenportefeuille bestond eind 2014 uit 20 leningen met een schuldrestant van € 37,2 miljoen. Het gemiddelde rentepercentage bedroeg in 2014 4,28% (2013: 4,21%).
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
53
De leningenportefeuille bestond per 31-12-2014 uit (bedragen x € 1.000): Leningtype
aantal
schuld 31-12 x € 1.000
%
Annuïtair
12
20.100
54
Lineair
2
2.625
7
Fixe
6
14.433
39
Totaal
20
37.158
100
Alle leningen worden geborgd door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. De Bank Nederlandse Gemeenten heeft in 2012 een rekening courantkrediet verstrekt. Jaarlijks wordt de kredietfaciliteit opnieuw beoordeeld. In 2014 is het krediet verlaagd van € 2,7 miljoen naar € 2,0 miljoen. De renterisico’s in een meerjarenperspectief Jaarlijks worden de renterisico’s in beeld gebracht die voortvloeien uit de bestaande leningenportefeuille en de liquiditeitsplanning. De renterisico’s zijn gespreid in de tijd, waarbij is gestreefd naar een evenwichtige opbouw van de leningenportefeuille. De renterisico’s zijn beperkt in omvang en als volgt: Jaar 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024
schuld 31-12 x € 1000 36.104 33.575 32.432 31.243 29.808 28.332 25.328 24.823 21.226 17.127
nieuwe leningen x € 1.000 % -
renteconversie x € 1.000 % 5.000 14,9 4.674 15,0 1.750 5,9 -
totaal x € 1.000 5.000 4.674 1.750 -
% 14,9 15,0 7,6 -
Volgens het Treasurystatuut is het toegestaan dat maximaal 15% van de vaste schuld een rentewijziging ondergaat. Uit bovenstaand overzicht blijkt dat in de periode 2014 – 2024 deze grens niet wordt overschreden. Door eventuele herfinanciering bij algehele aflossing zal het percentage dalen.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
54
Schuldrestant en te betalen rente en aflossing 2014 - 2024
x € 1 mln.
40 30 20 10 0 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 Jaar Rente en aflossing
Schuldrestant 31-12
De verwachte ontwikkelingen op de financiële markten, de hoofdlijnen van het voorgenomen financierings- en beleggingsbeleid en het beleid met betrekking tot beheersing van renterisico’s, inclusief de toepassing van derivaten Voor de rentevisie voor het komende jaren is gebruik gemaakt van de cijfers van de basiseconomie van Ortec. Zij voorzien een korte rente die in de periode 2015– 2019 oploopt van 1,2% naar 3,3% en een lange rente die in die periode oploopt van 1,8% naar 4,3%. Door verkoop zijn de liquiditeiten zodanig toegenomen dat geen nieuwe leningen behoeven te worden aangetrokken. De nieuwbouw kan volledig uit de verkoopopbrengsten worden gefinancierd. Door langlopende leningen met een vaste rente heeft een wijziging van de rente dan ook geen noemenswaardig effect op de toekomstige rentelasten. In het verslagjaar was geen sprake van beleggingen en derivaten.
Product-markt-combinatie Het bezit is onderverdeeld in 5 Product-markt-combinaties (PMC’s). Ten eerste wordt een onderscheid gemaakt in DAEB en niet-DAEB bezit. Daarnaast is er een onderscheid in onzelfstandige zorgwoningen, maatschappelijk vastgoed, garages en bedrijfsruimtes. De combinaties van bovengenoemde aspecten leveren de volgende 5 PMC’s op. Huurprijs DAEB
Verhuureenheid Zelfstandige woongelegenheid Maatschappelijk vastgoed Onzelfstandige woongelegenheid
Niet-DAEB
Zelfstandige woongelegenheid Niet-woongelegenheid
Voor elke PMC is de bedrijfswaarde en/of marktwaarde, afhankelijk van de waarderingsgrondslag van het vastgoed, berekend. Indien deze waarde lager is dan de boekwaarde van de PMC zal moeten worden afgewaardeerd.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
55
Bedrijfswaarde De bedrijfswaarde (som van toekomstige opbrengsten en uitgaven) geeft de verdiencapaciteit van het woningbezit aan. Anders gezegd: het verschil tussen de bedrijfswaarde en de boekwaarde geeft aan of het woningbezit winst- of verliesgevend is. In de jaarrekening is de bedrijfswaarde en de actuele waarde van het vastgoed berekend. In de waarderingsgrondslagen zijn de uitgangspunten en parameters benoemd. Daarbij is de stelregel dat onzekere gebeurtenissen en niet-aangegane verplichtingen niet worden betrokken in de bedrijfswaardeberekening in het geplande verkoopprogramma voor een periode van 5 jaar. Voor PMC’s Niet-DAEB is de marktwaarde verhuurde staat van belang. Voor de berekening van de financiële ruimte hanteren we de bedrijfswaarde. Ultimo 2014 gaf de berekening van de bedrijfswaarde van het sociaal vastgoed de volgende uitkomsten:
Zelfstandig 1.237 € 41.774.328
DAEB Maatschappelijk 11 € 1.406.651
Onzelfstandig 17 € 1.572.435
19.283.910 61.058.238
63.327 1.469.978
67.898 1.640.333
19.415.135 64.168.549
36.690.801 24.367.437
1.527.098 -57.120
1.157.415 482.918
39.375.314 24.793.235
PMC Aantal Ongecorrigeerde bedrijfswaarde Restwaarde (grond) Gecorrigeerde bedrijfswaarde Boekwaarde Overschot op boekwaarde
Totaal € 44.753.414
Ultimo 2014 gaf de berekening van de bedrijfswaarde en de actuele waarde van het commercieel vastgoed de volgende uitkomsten: PMC
Aantal Ongecorrigeerde bedrijfs/marktwaarde Restwaarde (grond) Gecorrigeerde bedrijfs/marktwaarde Boekwaarde Overschot op boekwaarde
Niet-DAEB Bedrijfwaarde Zelfstandig Niet-woong. 44 32 € € 5.322.260 1.371.125
Actuele waarde Zelfstandig Niet-woong. 44 32 € € 6.381.363 1.082.277
282.678 5.604.938
215.243 1.586.368
incl. 6.381.363
Incl. 1.082.277
6.084.971 -480.033
1.032.207 554.161
6.084.971 296.392
1.032.207 50.070
Het aantal zelfstandige woningen niet-DAEB is met 19 woningen gestegen. Door nieuwe inzichten is een aantal woningen die in 2013 als DAEB woningen waren beoordeeld, in 2014 als niet-DAEB gekwalificeerd. De overige woningen zijn door huurverhogingen naar niet-DAEB overgegaan. De PMC 'DAEB maatschappelijk vastgoed' heeft een onrendabele top van € 57.120. In 2013 was een onrendabele top van € 227.000 berekend. Het verschil is teruggenomen. Voor de PMC Niet-DAEB zijn tevens de actuele waarden berekend. Dit betreft de marktwaarde in verhuurde staat. De actuele waarde van het niet-DAEB bezit is zowel voor zelfstandige woningen als voor de niet-woongelegenheden hoger dan de boekwaarde, waardoor er geen waardevermindering is. In 2014 is de bouw van het complex Middelweg II gestart. De verwachte onrendabele top bedraagt € 1.363.000. Het project zal deel uitmaken van de PMC 'DAEB zelfstandig woningen'. Door voldoende overwaarde is er geen waardevermindering van de activa. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
56
Risicomanagement Zie voor het risicomanagement hoofdstuk Governance en Risicomanagement.
WSW De toegankelijkheid tot de kapitaalmarkt voor het aantrekken van financiering is van groot belang. De borgstelling van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw zorgt ervoor dat “goedkoop” kan worden geleend. Jaarlijks beoordeelt het WSW aan de hand van de financiële positie - met name de operationele kasstroom, de stand van de algemene bedrijfsreserve plus de voorzieningen, en een goed onderbouwde financiële meerjarenprognose - of de corporatie voldoet aan de criteria voor de verlening van borging. In 2014 is het risicobeoordelingsmodel van het WSW ingrijpend gewijzigd. Met behulp van dit model “identificeert, analyseert en interpreteert het WSW de risico’s van de individuele corporatie en van de totale borg op een eenduidige en daarmee voorspelbare manier”. Voorheen werd door het WSW een faciliteringsvolume toegekend. Het faciliteringsvolume was het totaalbedrag dat wij konden aantrekken aan leningen. Vanaf 2014 werkt het WSW met het borgingsplafond. Het borgingsplafond is de maximale omvang van de leningen die het WSW bereid is te borgen op basis van de laatst bekende dPi en dVi. Het faciliteringsvolume is in het borgingsplafond geïntegreerd. In onderstaande tabel zijn de beoordelingsratio’s en de normen van het WSW vermeld, aangevuld met de gemiddelde rentelast.
ICR (rentedekkingsgraad) DSCR (Debt service coverage ratio) LTV (Loan to value) Solvabiliteit Dekkingsratio Gemiddelde rentelast leningen
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2,0 1,3
2,0 1,4
2,1 1,5
2,1 1,6
2,1 1,6
2,2 1,7
52% 44% 18% 4,3%
48% 46% 18% 4,3%
44% 48% 16% 4,4%
42% 50% 15% 4,3%
41% 53% 15% 4,6%
39% 56% 14% 4,6%
kritische waarde > 1,40 > 1,00 < 75% > 20% < 50%
Voor de ICR (ratio die aangeeft of de operationele kasstroom voldoende is om de rente te betalen) geldt de laagste van gerealiseerde (ongewogen gemiddelde 2011-2013) en geprognosticeerde (gewogen gemiddeld 2014-2018) ICR. De waarde mag niet lager zijn dan 1,40. Voor de DSCR (de ratio die aangeeft of de operationele kasstroom voldoende is om rente en aflossing te betalen) geldt de laagste van gerealiseerde (ongewogen gemiddelde 2011-2013) en geprognosticeerde (gewogen gemiddeld 2014-2018) DSCR. De waarde mag niet lager zijn dan 1,00. De LTV (verhouding tussen het schuldrestant van de korte en lange termijn leningen en de waarde van het vastgoed) en solvabiliteit (verhouding tussen eigen vermogen en totaal vermogen) zijn gebaseerd op de bedrijfswaarde. De dekkingratio is de verhouding tussen het schuldrestant van de door het WSW geborgde leningen en de WOZ van het bij het WSW ingezette onderpand. De gemiddelde rentelast stijgt de komende jaren door renteconversie van leningen in 2017 t/m 2019. De conversierente bedraagt 5,25% en is hoger dan de huidige rente van deze leningen. Borgingsplafond Het borgingsplafond is het maximale bedrag aan geborgde leningen dat de corporatie op enig moment in het betreffende jaar mag hebben bij het WSW. Het plafond wordt vastgesteld op basis van de financieringsbehoefte. In juni 2014 is het borgingsplafond t/m 2016 vastgesteld. Door de positieve kasstroom en de verkoopwinst op woningen is het plafond met € 2,3 miljoen toegenomen. Het toegekend plafond is voldoende om de komende investeringen in DAEB bezit te financieren.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
57
Er zijn geen leningen aangetrokken ten behoeve van de financiering van niet-DAEB bezit. Beoordeling CFV en Ministerie Jaarlijks beoordeelt het CFV de financiële continuïteit van de corporatie en brengt daarover advies uit aan de minister voor Wonen en Rijksdienst. Op basis van de ingediende prognosegegevens 2014 - 2018, de verantwoordingsgegevens 2013 en andere informatie, doet het CFV risicogericht onderzoek. De beoordeling richt zich op 6 toezichtvelden die van invloed kunnen zijn op de financiële continuïteit. De toezichtvelden zijn: kwaliteit financiële informatie, behoud maatschappelijk gebonden vermogen, financieel risicobeheer, liquiditeit, solvabiliteit en draagkracht. In september 2014 is de Toezichtbrief van het CFV ontvangen. Het uitgevoerde onderzoek heeft geen aanleiding gegeven tot opmerkingen. Het Ministerie voor Wonen en Rijksdienst geeft jaarlijks een oordeel over de werkzaamheden van de corporatie van het voorafgaande verslagjaar. Een oordeel wordt gevormd over de mate waarin de wetten en andere regels worden nageleefd en over de financiële positie. In november 2014 is de Oordeelsbrief van het Ministerie voor Wonen en Rijksdienst ontvangen. In de brief worden geen onrechtmatigheden bij de corporatie geconstateerd. Voor het oordeel over de financiële positie is in de brief verwezen naar de Toezichtsbrief van het CFV.
Vooruitblik Verkoop woningen In de komende jaren wordt een groot aantal woningen verkocht. bedragen x € 1.000 Verwachte verkopen
2015
2016
2017
2018
2019
12
6
5
5
5
Verkoopopbrengst Verkoopkosten Desinvesteringsbedrag
1.674 12 204
818 6 68
685 5 58
676 5 65
796 6 94
Netto verkoopresultaat
1.458
744
622
606
696
Vanaf 2013 zijn corporaties geconfronteerd met aanzienlijke lastenverzwaringen. De saneringsheffing en de verhuurdersheffing betekenen een toename van de uitgaven van € 1.001.000 in 2014 tot € 1.084.000 in 2019. De huurontvangsten stijgen weliswaar door de mogelijkheid van extra huurverhogingen maar wegen niet op tegen de gestegen uitgaven. Daarnaast zal ook de passendheidstoets bij toewijzing een drukkend effect op de huurinkomsten hebben. Herziening Woningwet Op 17 maart 2015 is de Herzieningswet Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting door de Eerste Kamer aangenomen. De wet heeft verstrekkende gevolgen voor de gehele corporatie, zowel op organisatorisch als op financieel vlak. De komende tijd zal veel aandacht worden geschonken aan het implementatietraject.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
58
5. LEEFBAARHEID Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland houdt zich niet alleen met woningen bezig, we houden ons ook bezig met zaken die indirect met wonen te maken hebben. Enerzijds doen we dat vanuit onze maatschappelijke positie, anderzijds omdat wonen meer omvat dan de woning alleen. Tijdens de visitatie in 2014 hebben onze belanghebbenden aangegeven ‘ruim voldoende’ tevreden te zijn over de inzet en prestaties op dit gebied. Onze corporatie wordt gewaardeerd vanwege de proactieve aanpak en het snel en correct handelen. De kwaliteit van wijken en buurten scoort ‘goed’ volgens het oordeel van de visitatiecommissie. Leefbaar wonen is wonen in een prettige en veilige woonomgeving, waar voor elke bewoner een goede en praktische woning beschikbaar is, in een buurt die zich kenmerkt door verschillende mensen en diverse doelgroepen. Het merendeel van de mensen vindt het prettig wonen in Nieuw-Lekkerland. De hoeveelheid groen en ruimte in de buurt, speelgelegenheid, de aanwezigheid van dagelijkse voorzieningen zoals winkels en geldautomaten, zorgvoorzieningen en scholen (basisonderwijs) in de buurt worden hoog gewaardeerd. Ook de zogenoemde Leefbaarometer die is ontwikkeld in opdracht van het ministerie van Vrom geeft aan dat de leefsituatie in de verschillende buurten in Nieuw-Lekkerland zich kenmerkt door een zeer positieve score (www.Leefbaarometer.nl). Met name de aspecten veiligheid, samenstelling bevolking en publieke ruimte scoren hoog ten opzichte van het landelijk gemiddelde. Onze bijdrage in 2014 In het verslagjaar hebben wij ons samen met bewoners, Huurdersvereniging, gemeente, politie en diverse overleggroepen, ingespannen om de leefbaarheid in de wijken te behouden en waar nodig te verbeteren. We merken dat veranderingen in de samenleving hun weerslag hebben op de leefbaarheid in buurten en wijken. Daarom hebben we ook in 2014 weer bijdragen verstrekt voor activiteiten die de sociale cohesie en betrokkenheid in buurten en wijken versterken, zoals de opzoomeractie.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
59
In het kader van de veiligheid zijn een aantal jaren geleden de achterpaden verlicht door het aanbrengen van verlichting aan bestaande schuren. De verbruikskosten worden jaarlijks aan de bewoners vergoed en ook de onderhouds- en vervangingskosten komen voor onze rekening. Daarnaast wordt de groenvoorziening in en rond diverse complexen onderhouden. We stimuleren bewonersparticipatie. Zo ondersteunen we de bewonerscommissie, hebben we een klantenpanel dat we kunnen raadplegen, en gaan we met signalen c.q. vragen die we vanuit onze Ledenraad en/of Algemene Ledenvergadering ontvangen aan de slag. Bij de ontwikkeling van (nieuwbouw)projecten vormen we klankbord- en belanghebbendengroepen zodat er een brede vertegenwoordiging bij wordt betrokken. Aan het bestrijden van woonoverlast hebben we ook tijd en geld besteed. We zetten ons in om bewoners bij conflicten zo goed mogelijk te begeleiden naar een oplossing. Als dat nodig is, zetten we daar een professioneel middel als mediation voor in. Overlegstructuren In 2014 heeft Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland actief deelgenomen aan het gemeentelijk kernoverleg en de gemeentelijke wijkschouw. Tijdens deze route door de wijk is er contact met bewoners en worden onder andere leefbaarheidsproblemen die in de wijk spelen, besproken. Verder participeren we in het regionale Zorgnetwerk en het lokale Signaleringsoverleg. Hierbij werken we (regionaal) nauw samen met andere maatschappelijke organisaties, zoals de politie, welzijnsorganisaties, meldpunt Zorg en Overlast, GGD, Grote Rivieren enz. Tevens melden wij, waar nodig, individuele probleemsituaties bij de desbetreffende hulpverleningsinstanties. Voor het in stand houden van de leefbaarheid hebben wij ons in het verslagjaar op de volgende punten gericht: • het versterken van de sociale cohesie in buurten en wijken; • het bestrijden van woonoverlast; • een veilige en schone woonomgeving; • het realiseren en/of exploiteren van gebouwen/ruimten die de leefbaarheid in de meest brede zin bevorderen; • het mede bepalen van de leefbaarheidagenda in samenspraak met anderen. Maatschappelijk vastgoed Vanaf 2012 participeren wij, samen met de gemeente, in Brede School Het Carillon in Nieuw-Lekkerland. De Brede School fungeert als een bruisend hart met basisonderwijs, muziekonderwijs, een bibliotheek, een gymzaal, een zorgcluster en een dorpszaal waar allerlei activiteiten worden georganiseerd. Woningbouwvereniging NieuwLekkerland is eigenaar van dat deel van het gebouw waarin de maatschappelijke functies een plek hebben (zorgcluster, (muziek)verenigingen en dorpszaal). In 2014 leverden wij een actieve bijdrage aan het beheer van het gebouw.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
60
Uitgaven 2014 op het gebied van leefbaarheid Leefbaarheid uitgaven Bevorderen sociale cohesie Bestrijden woonoverlast Veilige omgeving Groenvoorziening Bijdrage aan gemeenschappelijke voorzieningen Bijdrage maatschappelijk vastgoed Totaal
2014 € 8.000 € 9.000 € 1.000 € 26.000 € 120.000 € 2.000 €166.000
Het totaalbedrag is aanzienlijk hoger dan het voor 2014 begrote bedrag voor leefbaarheidsuitgaven. Dit heeft te maken met de opgenomen bijdrage voor de inrichting van de openbare ruimte na de herstructurering van het winkelcentrum Kleyburgplein. Het besluit om maximaal € 100.000 bij te dragen is genomen in 2009 maar was door de vertraging in de herontwikkeling van het winkelcentrum, niet uitgevoerd. In 2014 is de herontwikkeling daadwerkelijk van start gegaan en hebben we toegezegd dit besluit alsnog uit te voeren om zo de leefbaarheid in onze gemeente op peil te houden. Historisch overzicht verleende bijdragen in het kader van de leefbaarheid: Jaar 2014 2013 2012 Uitgaven € 166.000 € 77.000 €125.000
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
2011 € 55.000
2010 € 46.000
Jaarrapport 2014
61
6. WONEN, ZORG EN WELZIJN Mede onder invloed van de scheiding van wonen en zorg per 1 januari 2014 wordt het steeds belangrijker dat mensen met een zorgbehoefte en senioren zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. De kern Nieuw-Lekkerland is een zogenaamd voorzieningendorp. Dit wil zeggen: een dorp met een combinatie van een groter aantal inwoners (meer dan 3.000), voorzieningen voor gezinnen en ouderen, woonzorgaanbod en gemakkelijke bereikbaarheid per OV en auto. Een voorzieningendorp vervult ook een rol voor omliggende dorpen. Het beleid van de nieuwe gemeente Molenwaard is erop gericht dat projecten van enige omvang, met voor senioren geschikte woningen, met name worden gerealiseerd in de voorzieningendorpen. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland werkt samen met een aantal vaste zorg- en welzijnspartners. De langjarige samenwerking zorgt voor een hechte relatie. We werken bijvoorbeeld samen met L & N Smits’s Stichting, Rivas, GGD en de gemeente Molenwaard. Daarnaast werken we nauw samen met de coördinator vrijwilligers van Vluchtelingenwerk Drechtsteden. Voor mensen met een beperking werken we nauw samen met Stichting Philadelphia in het zorgcomplex De Haven. Langer wonen in de eigen woning Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland investeert jaarlijks in aanpassingen in bestaande woningen zodat mensen zo lang mogelijk in hun eigen woning kunnen blijven. Deze aanpassingen werden voorheen vanuit de WMO gefinancierd. Vanwege de bezuinigingen bij de overheid reserveren wij jaarlijks een beperkt budget voor kleine aanpassingen in de woning. Hiermee haken wij in op de veranderende rol van de woningcorporaties. Bij nieuwbouw streven wij ernaar minimaal tweederde deel toegankelijke woningen te bouwen. In het najaar van 2014 zijn we gestart met de realisatie van 35 nieuwbouwwoningen aan de Middelweg, waarvan 24 toegankelijk. Naast de uitvoering van kleine aanpassingen in de woningen, werkt Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland samen op het gebied van personenalarmering met de L en N Smit’s Stichting, de Stichting Vrijwillige Hulpdienst Graafstreek en de Stichting Welzijn Leerdam. Middels een convenant werken we samen om de dienstverlening voor personenalarmering zo optimaal mogelijk en tegen zo laag mogelijk kosten plaats te laten vinden. Overzicht vastgoed specifiek geschikt voor wonen met zorg Eind 2014 beschikte Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland over 222 senioren- en zorgwoningen. Naast enkele complexen grondgebonden seniorenwoningen en een complex gestapelde seniorenwoningen, bezit Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland een aantal specifieke complexen: - Woonzorgcomplex ‘t Waellant 77 woningen en 17 overige verhuureenheden maken deel uit van woonzorgcomplex ’t Waellant. De appartementen in dit complex bieden huisvesting aan drie groepen senioren, namelijk: o senioren die geen zorg nodig hebben; o senioren met zorgindicatie; o senioren met een verpleeghuisindicatie. - Zorgcomplex De Haven Zorgcomplex De Haven gelegen in de Tjalkstraat is in 2009 in gebruik genomen. Dit complex bestaat uit 21 woningen voor mensen met een beperking. De woningen worden verhuurd aan Stichting Philadelphia Zorg, die vervolgens bewoners uit hun bestand plaatst. Philadelphia levert ook de zorg aan de bewoners. Middelweg I De 44 woningen van het complex Middelweg I, die eind 2009/begin 2010 zijn opgeleverd, zijn allen toegankelijk (of toegankelijk te maken). De Hooghe Boei 17 toegankelijke huurappartementen. Middelweg II 24 toegankelijke woningen in aanbouw.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
62
KENGETALLEN PER ULTIMO BOEKJAAR Boekjaar
2014
2013
2012
2011
2010
1281 17 46 1344
1334 17 45 1396
1343 24 45 1412
1317 24 35 1376
1323 24 35 1382
35
0
0
17
0
141.003
145.749
156.200
166.043
179.117
0 0 1 17 1 36 0 1
4 0 1 14 0 0 -7 0
27 15 0 6 2 0 0 0
0 0 1 6 1 0 0 0
30 0 1 9 1 0 0 6
306 802 129 44
364 822 113 35
389 844 91 19
420 825 59 13
453 800 54 16
483 144 66% 3,35 4,7%
452 144 64% 3,14 4,5%
430 144 62% 2,99 2,3%
412 136 65% 3,02 1,3%
406 135 65% 3,01 1,2%
GEGEVENS BEZIT Woningen en woongebouwen Overige wooneenheden Bedrijfsruimten, garages, gronden Totaal verhuurbare eenheden (vhe) Woningen in aanbouw Gemiddelde WOZ-waarde per vhe MUTATIES IN HET BEZIT Aantal opgeleverd Aantal aangekocht voor verhuur Aantal aangekocht voor doorverkoop Aantal verkocht bestaand Aantal verkocht na terugkoop Aantal gesloopt Aantal samenvoegingen Administratieve aanpassingen *) *) splitsing contracten bedrijfsruimten
AANTAL WOONEENHEDEN NAAR HUURPRIJSKLASSE Goedkoop Betaalbaar Middelduur Duur (vrije sector) PRIJS/KWALITEIT-VERHOUDING WONINGEN Gemiddelde huurprijs per 31 december Gemiddeld aantal punten WWS Gemiddeld percentage maximale huurprijs Gemiddelde puntprijs per 31 december Gemiddelde huurverhoging
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
63
KENGETALLEN PER ULTIMO BOEKJAAR Boekjaar
2014
2013
2012
2011
2010
1,12 0,08 263 646
1,79 0,08 300 707
1,77 0,08 426 498
2,25 0,06 495 669
1,81 0,08 675 1.381
8.74% 0,19% 0,99% 0,61%
7,05% 0,49% 0,98% 0,46%
8,19% 0,49% 0,78% 0,47%
5,92% 0,45% 0,95% 0,45%
7,86% 0,41% 1,19% 0,46%
Solvabiliteit Liquiditeit (current ratio) Rentabiliteit eigen vermogen Rentabiliteit vreemd vermogen Rentabiliteit totaal vermogen Operationele cash-flow per vhe
20,1 1,38 10,5 4,4 4,9 1.186
18,1 0,86 -8,5 4,5 2,5 1.063
17,2 0,07 -2,1 4,4 2,4 1.291
17,7 0,11 5,4 5,0 4,1 1.078
15,7 0,20 -3,9 4,5 2,6 447
Eigen vermogen per vhe Totaal opbrengsten per vhe Kapitaalslasten per vhe Overige bedrijfslasten per vhe Rentebaten per vhe Rentelasten per vhe Jaarresultaat per vhe
8.673 7.311 3.409 1.846 14 1.186 857
7.417 5.707 3.344 1.183 2 1.173 -607
6.760 5.315 3.334 1.006 2 1.101 -143
6.566 5.214 2.991 1.304 7 1.167 352
5.694 5.226 2.931 1.151 4 1.166 -221
11,0 8,6
10,8 8,1
10,6 7,5
9,9 7,4
9,0 6,8
KWALITEIT Aantal reparatieverzoeken per vhe Aantal gevallen mutatieonderhoud per vhe Kosten niet-planmatig onderhoud per vhe Kosten planmatig onderhoud per vhe VERHUUR VAN WONINGEN Mutatiegraad Leegstandsgraad Huurachterstand in % van de jaarhuur Huurderving in % van de jaarhuur FINANCIËLE CONTINUÏTEIT
PERSONEELSBEZETTING Werkelijk (fte) Werkelijk (fte) per 1.000 woningen
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
64
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
65
JAARREKENING
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
66
BALANS per 31 december 2014 (voor resultaatbestemming) ACTIVA
Toelichting
31-12-2014
31-12-2013
€
€
Vaste activa Immateriële activa Computersoftware
1. 1.1
Materiële vaste activa Sociaal vastgoed in exploitatie Vastgoed in ontwikkeling voor eigen exploitatie Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie
2. 2.1 2.2
39.318.194 1.104.722
42.843.694 489.600
2.3
278.564
451.302
43.188
44.576
40.701.480 Vastgoedbeleggingen Commercieel vastgoed in exploitatie Onroerende zaken verkoop onder voorwaarden Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie
43.784.596
3. 3.1 3.2
7.117.179 6.761.228
4.748.854 6.572.489
3.3
-
13.878.407
Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies Deelnemingen Latente belastingvorderingen
4. 4.1 4.2 4.3
11.492 1.219 133.923
Som der vaste activa
11.321.343
29.409 0 142.960 146.634
172.369
54.769.709
55.322.884
Vlottende activa Vorderingen Huurdebiteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige vorderingen Overlopende activa
Liquide middelen Som der vlottende activa Totaal activa
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
5. 5.1 5.2
80.625 868.918
74.015 868.918
5.3 5.4
66.449 128.568
129.371 113.947
6.
1.144.560
1.186.251
2.140.121
697.023
3.284.681
1.883.274
58.054.390
57.206.159
Jaarrapport 2014
67
BALANS per 31 december 2014 (voor resultaatbestemming) PASSIVA Eigen vermogen Overige reserves Resultaat boekjaar
Toelichting 7. 7.1 7.2
Egalisatierekening
8.
Voorzieningen Voorziening loopbaanontwikkeling Voorziening latente belastingverplichting
9. 9.1 9.2
31-12-2014
31-12-2013
€
€
10.504.642 1.151.495
11.200.984 -847.309 11.656.137
10.353.675
11.492
29.409
32.323 1.049.385
28.293 948.059 1.081.708
Langlopende schulden Schulden/leningen kredietinstellingen Verplichting uit hoofde van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
10. 10.1 10.2
36.104.075 6.819.292
976.352
37.158.154 6.498.985 42.923.367
Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden Overlopende passiva
Totaal passiva
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
43.657.139
11. 11.1 11.2 11.3
1.054.079 377.423 168.065
1.013.317 298.058 167.476
11.4 11.5
36.430 745.689
20.783 689.949 2.381.686
2.189.583
58.054.390
57.206.159
Jaarrapport 2014
68
WINST- EN VERLIESREKENING 2014 Toelichting
2014
2013
€
€
Bedrijfsopbrengsten Huuropbrengsten Opbrengsten servicecontracten Overheidsbijdragen Nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille Geactiveerde productie eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten
1. 1.1 1.2 1.3 1.4
7.685.295 294.640 19.313 1.674.211
7.508.988 302.691 19.313 -3.766
1.5 1.6
75.452 76.763
56.148 83.548
Bedrijfslasten Afschrijvingen (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille Overige waardeveranderingen (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Onderhoudslasten Leefbaarheid Lasten servicecontracten Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten
2. 2.1
2.029.812
2.047.150
2.2
-5.067
227.000
2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9
618.176 88.088 113.547 1.221.313 165.876 291.877 2.481.140
608.504 77.545 107.188 1.406.123 77.683 336.925 1.651.530
9.825.675
Bedrijfsresultaat Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille
3.
Financiële baten en lasten Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Opbrengsten financiële vaste activa Rentelasten en soortgelijke kosten
4. 4.1 4.2 4.3
7.966.922
7.004.762
6.539.649
2.820.913
1.427.273
16.244
-7.240
17.277 1.396 -1.593.972
340 2.209 -1.638.000 -1.575.299
-1.635.452
1.261.858
-215.418
-110.363
-631.891
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen
1.151.495
-847.309
Resultaat na belastingen
1.151.495
-847.309
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingenresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
5.
Jaarrapport 2014
69
KASSTROOMOVERZICHT OVER 2014
2014
2013
Ontvangsten: Huren - zelfstandige huurwoningen DAEB - zelfstandige huurwoningen en onzelfstandige huurwoningen niet-DAEB - onzelfstandige huurwoningen DAEB - overige niet woongelegenheden DAEB - overige niet woongelegenheden niet-DAEB Vergoedingen Overheidsontvangsten Overige bedrijfsontvangsten Renteontvangsten Saldo ingaande kasstromen
6.930.839 345.517 133.418 95.481 123.302 301.195 19.313 77.411 17.277 8.043.754
6.853.521 200.303 270.840 116.459 105.983 276.698 19.313 106.732 1 7.949.851
Uitgaven: Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Onderhoudslasten Overige bedrijfsuitgaven Rente uitgaven Sector specifieke uitgaven Verhuurdersheffing Leefbaarheid externe uitgaven niet investerings-gebonden Vennootschapsbelasting Saldo uitgaande kasstromen
414.803 273.798 164.319 1.328.797 1.606.708 1.608.186 729.692 271.185 52.068 6.449.557
399.685 271.676 168.223 1.635.064 1.601.905 1.683.356 302.512 29.218 83.931 290.000 6.465.570
Kasstroom uit operationele activiteiten
1.594.197
1.484.281
2.201.102 -
1.953.725 -
148.950 -
-
2.350.052
1.953.725
(volgens de directe methode)
Desinvesteringen MVA ingaande kasstromen DAEB en niet-DAEB activiteiten Verkoopontvangsten bestaande huur, woon en niet-woongelegenheden DAEB Verkoopontvangsten bestaande huur, woon en niet-woongelegenheden nietDAEB Verkoopontvangsten woongelegenheden VOV na inkoop in DPI periode DAEB Verkoopontvangsten woongelegenheden VOV na inkoop in DPI periode nietDAEB Verkoopontvangsten nieuwbouw-, woon en niet-woongelegenheden DAEB Verkoopontvangsten nieuwbouw-, woon en niet-woongelegenheden niet-DAEB Verkoopontvangsten grond DAEB Verkoopontvangsten grond niet-DAEB (DesInvesteringsontvangsten overig DAEB (Des)Investeringsontvangsten overig niet-DAEB Tussentelling ingaande kasstromen MVA
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
70
MVA uitgaande kasstromen DAEB en niet-DAEB Nieuwbouw huur, woon en niet-woongelegenheden DAEB Nieuwbouw huur, woon en niet-woongelegenheden niet-DAEB Woningverbetering huur, woon en niet-woongelegenheden DAEB Woningverbetering huur, woon en niet-woongelegenheden niet-DAEB Leefbaarheid externe uitgaven projectgebonden DAEB Leefbaarheid externe uitgaven projectgebonden niet-DAEB Aankoop, woon- en niet-woongelegenheden DAEB Aankoop, woon- en niet-woongelegenheden niet-DAEB Nieuwbouw verkoop, woon en niet-woongelegenheden DAEB Nieuwbouw verkoop, woon en niet-woongelegenheden niet-DAEB Aankoop woongelegenheden VOV voor doorverkoop DAEB Aankoop woongelegenheden VOV voor doorverkoop niet-DAEB Sloopuitgaven, woon en niet-woongelegenheden DAEB Sloopuitgaven, woon en niet-woongelegenheden niet-DAEB Aankoop grond DAEB Aankoop grond niet-DAEB Investeringen overig DAEB Investeringen overig niet-DAEB Externe kosten bij verkoop DAEB Externe kosten bij verkoop niet-DAEB Tussentelling uitgaande kasstromen MVA Saldo in- en uitgaande kasstroom MVA FVA Ontvangsten verbindingen Ontvangsten overig Uitgaven verbindingen Uitgaven overig Saldo in-en uitgaande kasstroom FVA Kasstroom uit (des)investeringen Financieringsactiviteiten Ingaand Nieuwe te borgen leningen Nieuwe ongeborgde leningen DAEB investeringen Nieuwe ongeborgde leningen niet-DAEB investeringen Uitgaand Aflossing geborgde lening Aflossing ongeborgde leningen DAEB-investeringen Aflossing ongeborgde leningen niet-DAEB-investeringen Kasstroom uit financieringsactiviteiten
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
2014
2013
463.575
122.452
859.561 4.731 149.375 45.734 27.659 1.550.638
525.017 89.990 140.750 34.821 14.449 927.481
799.414
1.026.244
1.219 1.219
-
798.195
1.026.244
-1.013.316 -1.013.316
3.000.000 -3.974.465 -974.465
Jaarrapport 2014
71
2014
2013
Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit (des)investeringen Kasstroom uit financieringsactiviteiten Wijziging kortgeldmutaties
1.594.197 798.195 -1.013.316 64.022
1.484.281 1.026.244 -974.465 -853.667
Totale kasstroom
1.443.098
682.392
Saldo liquide middelen 1-1 Saldo liquide middelen 31-12
697.023 2.140.121
14.631 696.023
Mutatie
1.443.098
682.392
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
72
ALGEMENE GRONDSLAGEN VOOR DE OPSTELLING VAN DE JAARREKENING De jaarrekening van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland is opgesteld volgens de bepalingen van het Besluit Beheer Sociale Huursector (BBSH). In dit besluit wordt voorgeschreven Titel 9 Boek 2 BW toe te passen, behoudens enkele uitzonderingen van specifieke aard. Tevens is deze jaarrekening opgesteld volgens de door de Raad voor de Jaarverslaggeving uitgegeven Richtlijn 645 Toegelaten instellingen volkshuisvesting. Deze richtlijn is in 2011 herzien. Woningcorporatie Nieuw-Lekkerland past deze herziene Richtlijn vanaf het verslagjaar 2012 toe. De jaarrekening is opgesteld in hele €, tenzij anders vermeld.
Algemeen De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende grondslag voor de specifieke balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en passiva gewaardeerd volgens het kostprijsmodel. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op de balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.
Financiële instrumenten Onder financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten, zoals vorderingen en schulden, als financiële derivaten verstaan. In de toelichting op de verscheidene posten van de balans wordt de reële waarde van het betreffende instrument toegelicht als deze afwijkt van de boekwaarde. Indien het financiële instrument niet in de balans is opgenomen, wordt de informatie over de reële waarde gegeven in de toelichting op de ‘Niet in de geconsolideerde balans opgenomen rechten en verplichtingen’. Voor de grondslagen van primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de behandeling per balanspost.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
73
GRONDSLAGEN VOOR DE WAARDERING VAN DE ACTIVA EN PASSIVA 1. Immateriële vaste activa 1.1 Computersoftware Gekochte softwarelicenties worden gewaardeerd op het bedrag van de bestede kosten, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en, indien van toepassing, met bijzondere waardeverminderingen. De jaarlijkse afschrijvingen bedragen een vast percentage van de bestede kosten, zoals nader in de toelichting op de balans is gespecificeerd. De economische levensduur en de afschrijvingsmethode worden aan het einde van elk boekjaar opnieuw beoordeeld. Uitgaven die worden gedaan voor de productie van identificeerbare en unieke softwareproducten van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland, worden geactiveerd. Dergelijke intern vervaardigde immateriële vaste activa worden geactiveerd indien het waarschijnlijk is dat er economische voordelen zullen worden behaald en de kosten betrouwbaar kunnen worden vastgesteld. Uitgaven samenhangend met onderhoud van softwareprogramma’s en uitgaven van onderzoek worden verantwoord in de winst- en verliesrekening.
2. Materiële vaste activa 2.1 Sociaal vastgoed in exploitatie Sociaal vastgoed omvat woningen in exploitatie met een huurprijs onder de huurtoeslaggrens, het maatschappelijk vastgoed en het overige sociale vastgoed. De huurtoeslaggrens is een algemeen huurprijsniveau dat jaarlijks per 1 juli door de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties wordt vastgesteld. Ultimo 2014 bedroeg deze grens € 699,48 (2013: € 681,02). Maatschappelijk vastgoed is bedrijfsonroerendgoed dat is verhuurd aan maatschappelijke organisaties, waaronder zorg-, welzijns-, onderwijs- en culturele instellingen en dienstverleners en dat tevens is vermeld op de bijlage zoals deze is opgenomen in de Beschikking van de Europese Commissie d.d. 15 december 2009 aangaande de staatssteun voor toegelaten instellingen. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland kwalificeert het sociaal vastgoed als bedrijfsmiddel aangezien de corporatie een beleid heeft dat gericht is op het realiseren van de volkshuisvestelijke taken. Het volkshuisvestelijk beleid staat hierbij centraal. Grondslag classificatie als bedrijfsmiddel en waardering tegen historische kostprijs Sociaal vastgoed in exploitatie wordt gewaardeerd op verkrijgingsprijs/vervaardigingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en, indien van toepassing, met bijzondere waardeverminderingen. Of er sprake is van een bijzondere waardevermindering wordt jaarlijks getoetst op basis van boekwaarde versus bedrijfswaarde. Een bijzonder waardeverminderingsverlies is het bedrag waarmee de boekwaarde de bedrijfswaarde duurzaam overschrijdt en wordt direct in de winst- en verliesrekening verwerkt onder de post ‘overige waardeverminderingen van materiële vaste activa’. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs, rekening houdend met een eventuele residuwaarde (lineaire methode). Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. Op grond wordt niet afgeschreven. Bedrijfswaarde In de bedrijfswaarde wordt rekening gehouden met uitgaven waartegen de verplichtingen staan. De volgende parameters zijn gehanteerd bij het berekenen van de bedrijfswaarde per 31-12-2014. De gekozen waarden komen overeen met de parameters die het WSW/Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting verplicht stelt bij de gegevensopvraag,
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
74
2015
2016
2017
2018
2019
2020 e.v.
Stijging onderhoud en nieuwbouw
1,50%
1,95%
2,27%
2,49%
3,00%
3,00%
Stijging loonkosten
1,50%
1,95%
2,27%
2,49%
3,00%
3,00%
Stijging overige lasten
1,25%
2,00%
2,00%
2,00%
2,00%
3,00%
Rente korte financiering
1,47%
2,10%
2,53%
2,84%
3,55%
3,55%
Rente lange financiering
2,30%
3,04%
3,65%
3,91%
4,75%
4,75%
Waardeontwikkeling woningen
1,25%
2,00%
2,00%
2,00%
2,00%
2,00%
Huurverhoging DAEB-woningen: inkomensafh.
Huursombenadering
inkomen < € 34.678 (2014)
1,00%
gemiddeld 2,5 %
2,00%
€ 34.678 > inkomen < € 44.500 (2014)
1,50%
,,
,,
inkomen > € 44.500 (2014)
5,00%
,,
,,
De huur wordt afgetopt op de liberalisatiegrens. Huurverhoging niet-DAEB
1,00%
1,25%
2,00%
2,00%
2,00%
2,00%
Heffingen: Verhuurdersheffing per € 1.000 WOZ Saneringsheffing
€ 4,46 € 4,91 € 5,36 € 5,36 € 5,36 € 5,36 Geen saneringsheffing in 2015 en naar verwachting ook na 2015 niet. Het WSW en CFV houdt voor de berekening van de bedrijfswaarde geen rekening met de saneringsheffing.
Streefhuur Huurderving
Algemeen 75%, voor woningen aangemerkt als duurdere huur 90%, een aantal seniorenwoningen 65%. 0,50%
Mutatiegraad
6,00%
Onderhoud: Planmatig onderhoud Reparatieonderhoud
Volgens onderhoudsbegroting: de laatste 5 jaar van de exploitatie vindt er geen planmatig onderhoud meer plaats. € 250, prijspeil 2015.
Mutatieonderhoud
€ 2.500, prijspeil 2015.
Voor nieuwbouwprojecten worden de volgende normen gehanteerd: Planmatig onderhoud € 816 gebaseerd op gemiddelde komende 10 jaar van de onderhoudsbegroting 2014-2063. Reparatie- en mutatieonderhoud Respectievelijk € 250 en € 2.500, conform bestaand bezit Belasting en verzekeringen Overige bedrijfskosten e.d Verkoop woningen: Opbrengsten verkopen - aantal woningen Levensduur
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
€ 600 per verhuureenheid Per post aansluiting op jaarrekening 2013 en laatste kwartaalrapportage met evt. mutaties ten gevolge van beleidswijzigingen. Eerste 5 jaar zelf bepalen, daarna door FMP ad random. In de bedrijfswaarde worden de verkopen alleen voor de eerste 5 jaar meegerekend. 2015 2016 2017 2018 2019 2020 e.v. 12 6 5 5 5 FMP De levensduur is bepaald aan de hand van het Strategisch Voorraad Beleid.
Jaarrapport 2014
75
Restwaarde
De restwaarde is de restwaarde van de grond. Het is de verwachte opbrengst in bouwrijpe staat – per 1-1-2015 € 40.600 voor grondgebonden woningen en € 23.800 voor gestapelde woningen - onder aftrek van kosten zoals sloop- en uitplaatsingskosten – per 1-1-2015 € 11.600 per woning. De opbrengst is afhankelijk van het gebruik van de grond, sociaal of commercieel. De opbrengst en kosten zijn verdisconteerd.
De bedrijfswaardeberekening is medio numerando bepaald, d.w.z. verondersteld wordt dat de kasstromen gemiddeld halverwege het jaar plaatsvinden. Onderhoud Periodiek groot onderhoud wordt volgens de componentenbenadering geactiveerd. Hierbij worden de totale uitgaven toegewezen aan de samenstellende delen. 2.2 Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie betreft complexen in aanbouw ten behoeve van toekomstige verhuurexploitatie. De complexen in aanbouw worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs en toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering, onder aftrek van een bijzondere waardevermindering. Er wordt geen rente tijdens de bouw toegerekend. Indien de bijzondere waardevermindering hoger is dan de waarde van de onroerende zaken in ontwikkeling, wordt de onroerende zaak op nihil gewaardeerd en wordt een voorziening aan de creditzijde van de balans opgenomen. Voor de bepaling van de bijzondere waardevermindering wordt rekening gehouden met de PMC waarin het complex in aanbouw bij oplevering wordt opgenomen. Ingenomen grondposities worden onder deze post verwerkt tegen verkrijgingprijs en bijkomende kosten. Afschrijving vindt plaats na ingebruikneming van de complexen. 2.3 Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden gewaardeerd op basis van de verkrijgingprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en, indien van toepassing, met bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingprijs. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. Op grond wordt niet afgeschreven. Onderhoud Periodiek groot onderhoud wordt volgens de componentenbenadering geactiveerd. Hierbij worden de totale uitgaven toegewezen aan de samenstellende delen.
3. Vastgoedbeleggingen Een vastgoedbelegging is een onroerend goed (of een deel daarvan) dat wordt aangehouden om huuropbrengsten of een waardestijging, of beide, te realiseren. 3.1 Commercieel vastgoed in exploitatie Het commercieel vastgoed omvat woningen in exploitatie met een huurprijs boven de huurtoeslaggrens, het bedrijfsmatig vastgoed (niet zijnde maatschappelijk vastgoed) en het overige commercieel vastgoed. Grondslag classificatie als vastgoedbelegging en waardering tegen historische kostprijs Commercieel vastgoed in exploitatie wordt gewaardeerd op verkrijgingprijs/vervaardigingprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en, indien van toepassing, met bijzondere waardeverminderingen. Of er sprake is van een bijzondere waardevermindering wordt jaarlijks getoetst op basis van boekwaarde versus hogere actuele waarde in verhuurde staat. Een bijzonder waardeverminderingsverlies is het bedrag waarmee de boekwaarde de marktwaarde duurzaam overschrijdt en wordt direct in de winst- en verliesrekening verwerkt onder de post ‘overige waardeverminderingen van materiële vaste activa’.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
76
De actuele waarde is gebaseerd op een waardering door een onafhankelijke en ter zake kundige taxateur of de waarde welke volgt uit de verkooptransactie van een vergelijkbare woning. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingprijs, rekening houdend met een eventuele residuwaarde (lineaire methode). Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. Op grond wordt niet afgeschreven. Onderhoud Periodiek groot onderhoud wordt volgens de componentenbenadering geactiveerd. Hierbij worden de totale uitgaven toegewezen aan de samenstellende delen. 3.2 Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden die zijn gekwalificeerd als een financieringstransactie, worden gewaardeerd op basis van de actuele waarde. De actuele waarde wordt vastgesteld aan de hand van courante prijzen op een actieve markt voor gelijksoortige onroerende zaken op dezelfde locatie en in dezelfde staat. Winsten of verliezen ontstaan door een wijziging in de actuele waarde van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden en worden verantwoord in de winst- en verliesrekening over de periode waarin de wijziging zich voordoet, onder de categorie ‘niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille’. Daarnaast wordt ten laste van de resultaatbestemming een herwaarderingsreserve gevormd. De herwaarderingsreserve betreft het ongerealiseerde positieve verschil tussen de actuele waarde en de historische kostprijs. 3.3 Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de eigen exploitatie Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie als vastgoedbelegging betreft complexen in aanbouw ten behoeve van toekomstige verhuurexploitatie als commercieel vastgoed. De complexen in aanbouw worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs en, indien van toepassing, verminderd met bijzondere waardeverminderingen. De verkrijgingprijs bestaat uit materiaalkosten, toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering, onder aftrek van een bijzondere waardevermindering uit hoofde van te dekken stichtingskosten. Er wordt geen rente tijdens de bouw toegerekend. De bijzondere waardevermindering wordt bepaald door het verschil tussen de realiseerbare waarde (taxatiewaarde van het object of DCF van exploitatiekasstromen) en de stichtingskosten. Indien de bijzondere waardevermindering hoger is dan de waarde van de onroerende zaken in ontwikkeling, wordt de onroerende zaak op nihil gewaardeerd en wordt een voorziening aan de creditzijde van de balans opgenomen. Ingenomen grondposities worden onder deze post verwerkt tegen de verkrijgingprijs, bijkomende kosten en, indien van toepassing, verminderd met bijzondere waardeverminderingen. Afschrijving vindt plaats na ingebruikneming van de complexen. Op grond wordt niet afgeschreven.
4. Financiële vaste activa 4.1 Te vorderen BWS-subsidies De onder de financiële vaste activa opgenomen vordering uit hoofde van binnen het Besluit Woninggebonden Subsidies (BWS) toegezegde bedragen (contante waarde van de uitbetalingen) wordt jaarlijks verminderd met de door de budgethouders beschikbaar gestelde bedragen. De uitbetalingstermijn is afhankelijk gesteld van de disconteringsvoet en beloopt vanaf de vaststelling van de subsidie maximaal 21 jaar. 4.2 Deelnemingen Deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs en indien van toepassing onder aftrek van bijzondere waardeverminderingen
4.3 Latente belastingvorderingen Onder de financiële vaste activa zijn actieve belastinglatenties opgenomen, indien en voor zover het waarschijnlijk is dat realisatie van de belastingclaim te zijner tijd zal kunnen plaatsvinden. Deze actieve latenties zijn gewaardeerd tegen contante waarde, waarbij discontering plaatsvindt tegen de netto rente, en hebben overwegend een
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
77
langlopend karakter. De netto rente bestaat uit de voor Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland geldende rente voor langlopende leningen (4,34%), onder aftrek van belasting op basis van het effectieve belastingtarief (25%). De actieve belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering en op de aanwezige compensabele verliezen.
5. Vorderingen De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. De vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar.
6. Liquide middelen De liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder ‘schulden aan kredietinstellingen onder de kortlopende schulden’. De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan, wordt hiermee bij de waardering rekening gehouden.
7. Eigen vermogen Dit betreft het vermogen waarover Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland zonder belemmering door wettelijke of statutaire bepalingen kan beschikken.
8. Egalisatierekening De rechten op egalisatiesubsidies vallende binnen het regime van het Besluit Woninggebonden Subsidies (BWS), worden verantwoord in het jaar van ontstaan. De bijdragen worden jaarlijks ten gunste van het resultaat gebracht, overeenkomstig de jaarlijks voorgecalculeerde tekorten van de betreffende exploitaties.
9. Voorzieningen 9.1 Voorziening loopbaanontwikkeling De voorziening loopbaanontwikkeling wordt gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. 9.2 Voorziening latente belastingverplichtingen Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële en fiscale balanswaarderingen wordt een voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. De belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is gewaardeerd tegen nominale waarde en heeft overwegend een langlopend karakter.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
78
10. Langlopende schulden De langlopende leningen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de schulden, worden in de waardering bij eerste verwerking opgenomen. Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag, rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt, samen met de verschuldigde rentevergoeding, zodanig bepaald, dat de effectieve rente gedurende de looptijd van de schulden in de winst- en verliesrekening wordt verwerkt. De aflossingsverplichting voor het komend jaar is opgenomen onder de kortlopende schulden. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland heeft in het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden een terugkoopverplichting die afhankelijk is van de waardeontwikkeling van de woningen. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden, is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord.
11. Kortlopende schulden De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager is dan de verkrijging-/vervaardigingprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde. De kortlopende schulden hebben een looptijd korter dan één jaar.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
79
GRONDSLAGEN VOOR DE BEPALING VAN HET RESULTAAT 1. Bedrijfsopbrengsten 1.1. Huuropbrengsten De jaarlijkse huurverhoging is van overheidswege gebonden aan een maximum. De inflatie over 2014 was 2,5%. Voor inkomens tot € 34.085 bedroeg de maximale huurverhoging 4,0% (inflatie +1,5%). Voor huurders met een inkomen tussen € 34.085 en € 43.602 gold een extra huurverhoging van maximaal 4,5% (inflatie + 2,0%). Voor inkomens boven € 43.602 bedroeg de maximale huurverhoging 6,5% (inflatie + 4,0%). De opbrengsten uit hoofde van huur worden aangemerkt als zijnde gerealiseerd in het jaar van opeisbaarheid omdat bij tussentijdse beëindiging van het huurcontract geen terugbetalingsverplichting geldt. 1.2. Opbrengsten servicecontracten Opbrengsten servicecontracten betreffen overeengekomen bijdragen van huurders en worden aangemerkt als zijnde gerealiseerd in het jaar van levering van de goederen en diensten. De bijdragen zijn voor de dekking van de te maken en gemaakte servicekosten. Verrekening op basis van daadwerkelijke bestedingen vindt jaarlijks plaats. Gemaakte servicekosten worden verantwoord onder ‘lasten servicecontracten’. 1.3. Overheidsbijdragen Overheidsbijdragen betreffen de vrijval uit de egalisatierekening rijksbijdragen en overige overheidsbijdragen. De overheidsbijdragen hebben betrekking op specifieke regelingen en worden aangemerkt als zijnde gerealiseerd in het jaar van opeisbaarheid. 1.4. Nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille De post nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille betreft het saldo van de behaalde verkoopopbrengst minus de boekwaarde (bestaand bezit) dan wel de vervaardigingprijs (projecten voor derden). Opbrengsten worden verantwoord op het moment van levering (passeren transportakte). Mogelijke verliezen op nieuwbouw koopprojecten worden verantwoord zodra deze voorzienbaar zijn. Projectopbrengsten uit hoofde van de onderhanden projecten worden als opbrengsten verwerkt in de winst- en verliesrekening naar rato van de verrichte prestaties op balansdatum. 1.5. Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf De toe te rekenen interne directe kosten en rente in het kader van voorfinanciering ten behoeve van onroerende zaken in ontwikkeling, worden hieronder verantwoord. 1.6. Overige bedrijfsopbrengsten Hieronder worden onder andere de inschrijfgelden van woningzoekenden, de opbrengsten van overige dienstverlening en incidentele opbrengsten verantwoord. 1.7 Resultaat deelnemingen Bij deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, wordt het dividend als resultaat aangemerkt. Verwerking hiervan vindt plaats onder de financiële baten en lasten
2. Bedrijfslasten 2.1. Afschrijvingen (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille De afschrijvingen (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille worden gebaseerd op de verkrijging- of vervaardigingprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur. Afschrijving van het actief vindt plaats tot de restwaarde is bereikt. Binnen de afschrijving op het sociaal en commercieel vastgoed in exploitatie worden componenten onderkend met een verschillende levensduur. Naast de grond (geen afschrijving) en de opstal worden installaties en inventaris
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
80
onderkend. Van een afzonderlijke component is sprake indien deze component meer dan 10 procent uitmaakt van de waarde van het actief en/of indien de afschrijvingslast (als gevolg van een afwijkende levensduur van de component ten opzichte van de opstal) meer dan 10% afwijkt van de situatie dat geen component zou zijn onderkend. De afschrijvingstermijnen en de gevolgde systematiek zijn als volgt: Grond Casco Installaties Inrichting Groot onderhoud Computersoftware Inventaris Vervoer
geen afschrijvingen lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair
50 jaar 25 jaar 20 jaar 25 jaar 5 jaar 10 jaar 5 jaar
2.2. Overige waardeveranderingen van (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille De overige waardeveranderingen worden gevormd door de waardevermindering die is ontstaan door gedurende het verslagjaar nieuw aangegane juridische en feitelijke verplichtingen met betrekking tot investeringen in nieuwbouw en herstructurering. 2.3. Lonen en salarissen/2.4. Sociale lasten Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst- en verliesrekening, voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden door de werknemers. 2.5. Pensioenlasten Voor de grondslagen wordt verwezen naar de niet uit de balans blijkende verplichtingen. 2.6. Onderhoudslasten Onder onderhoudslasten worden alle direct aan het verslagjaar toe te rekenen kosten van onderhoud verantwoord. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden. Reeds aangegane verplichtingen waarvan de werkzaamheden nog niet zijn uitgevoerd op balansdatum, worden verwerkt onder de ‘niet in de balans opgenomen verplichtingen’. 2.7. Leefbaarheid Leefbaarheid omvat gemaakte kosten voor fysieke ingrepen die de leefbaarheid in buurten en wijken bevorderen. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden. 2.8. Lasten servicecontracten De gemaakte servicekosten voor huurders worden verantwoord onder ‘lasten servicecontracten’ in het verslagjaar waarop de servicekosten betrekking hebben. 2.9. Overige bedrijfslasten De overige bedrijfslasten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben.
3. Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille betreffen winsten of mogelijke verliezen, die ontstaan door een wijziging in de waarde van de vastgoedbeleggingen in het verslagjaar.
4. Financiële baten en lasten
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
81
Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen.
5. Belasting en resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst- en verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van nietaftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. Sinds 1 januari 2008 vallen de woningcorporaties integraal onder de vigerende belastingwetgeving. Eind 2008 is er overeenstemming bereikt tussen Aedes en de Belastingdienst betreffende de Vaststellingsovereenkomst 2 (VSO 2). De VSO 1 is eenzijdig in 2008 door de Belastingdienst opgezegd. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland heeft de VSO 1 en VSO 2 getekend. VSO 2 heeft een looptijd van 5 jaar. De VSO 2 is eind 2012 met 1 jaar verlengd. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland heeft op basis van de uitgangspunten van VSO 1 en VSO 2 de fiscale positie ultimo 2014 en het fiscale resultaat 2014 bepaald. Doordat jurisprudentie inzake de uitwerking van VSO 1 en VSO 2 voor woningcorporaties nog ontbreekt, kan de werkelijk te betalen of te verrekenen belasting afwijken van de in de jaarrekening opgenomen schatting.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
82
GRONDSLAGEN VOOR DE OPSTELLING VAN HET KASSTROOMOVERZICHT Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de directe methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen. Ontvangen interest en betaalde interest worden opgenomen onder de ‘kasstroom uit operationele activiteiten’.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
83
TOELICHTING OP DE BALANS ACTIVA 1. Immateriële activa 1.1. Computersoftware Computersoftware € 1 januari 2014 Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari 2014
77.328 -32.752 44.576
Mutaties Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Totaal mutaties 2014
16.099 -17.486 -1.388
31 december 2014 Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2014
93.427 -50.239 43.188
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
84
2. Materiële vaste activa Een overzicht van de materiële vaste activa is hierna opgenomen. 2.1
1 januari 2014 Cumulatieve verkrijging- of vervaardigingprijs Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari 2014 Mutaties Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Overboekingen: - nieuwbouw - verkoop onder voorwaarden - verkoop overig Herclassificatie/herkwalificatie Overige waardeverminderingen en terugneming daarvan Totaal mutaties 2014 31 december 2014 Cumulatieve verkrijging- of vervaardigingprijs Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2014
2.2
Sociaal vastgoed in exploitatie €
Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen gebruik €
2.3 Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie €
Totaal €
59.025.064 -16.181.371 42.843.694
489.600 489.600
886.826 -435.523 451.302
60.401.489 -16.616.894 43.784.595
605.109 -17.858 -1.816.489
995.791 -
29.636 -37.561
1.630.537 -17.858 -1.854.050
-105.420 -217.675 -2.143.047
-380.669
-
-105.420 -217.675 -2.523.716
169.880
-
-164.813
5.067
-3.525.499
615.122
-172.738
-3.083.116
55.352.049 -16.033.855 39.318.194
1.104.722 1.104.722
916.462 -637.898 278.564
57.373.232 -16.671.753 40.701.479
In 2012 heeft de woningbouwvereniging 15 woningen gekocht van Vestia. De woningbouwvereniging heeft bezwaar aangetekend tegen de voldane overdrachtsbelasting ad € 31.520. Op grond van de door zowel Vestia als Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland aangevraagde ANBI-status is naar onze mening een vrijstelling van toepassing. Het bezwaar is nog in behandeling bij de Belastingdienst De bedrijfswaarde van het sociaal vastgoed in exploitatie bedroeg per 31 december 2014 € 64.169.000. Het vastgoed in ontwikkeling betreft grotendeels het project Middelweg II. Hierin is € 1.104.722 geïnvesteerd.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
85
3. Vastgoedbeleggingen 3.1
1 januari 2014 Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari 2014 Mutaties Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Verkoop onder voorwaarden (cf mva in exploitatie Herclassificatie/herkwalificatie Waardevermeerdering als gevolg van nieuw verkochte woningen Waardeverminderingen als gevolg van desinvesteringen VoV Waardeveranderingen als gevolg van waardemutatie Totaal mutaties 2014 31 december 2014 Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2014
Commercieel vastgoed in exploitatie €
3.2 Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden €
3.3 Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen gebruik €
Totaal €
5.268.095 -519.241 4.748.854
1.562.085 5.010.404 6.572.490
-
6.830.180 4.491.163 11.321.343
2.885 -158.276 2.523.716 -
30.000 -31.706 105.420 152.130
-
32.885 -31.706 -158.276 105.420 2.629.135 152.130
-
-121.544
-
-121.544
-
54.439
-
54.439
2.368.325
188.739
-
2.557.064
8.056.040 -938.861 7.117.179
1.665.799 5.095.429 6.761.228
-
9.721.839 4.156.568 13.878.407
De bedrijfswaarde van het commercieel vastgoed in exploitatie, berekend op basis van de uitgangspunten zoals toegelicht in de paragraaf ‘Bedrijfswaardeberekeningen’, bedroeg per 31 december 2014 € 7.191.000.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
86
De investeringen kunnen als volgt worden gespecificeerd:
Vastgoed in exploitatie € Nieuwbouw Installaties Inrichting Groot onderhoud Energiebesparende maatregelen Geriefsverbeteringen Diversen
Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen gebruik €
Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie €
Totaal €
146.592 222.263 47.398 105.603 81.763 4.375
995.791 -
29.635
995.791 146.592 222.263 47.398 105.603 81.763 34.010
607.994
995.791
29.635
1.633.420
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland had eind 2014 2 woningen van de gemeente Molenwaard en 4 woningen van Beheersmaatschappij Noach in beheer. Deze woningen worden niet gerekend onder het ‘vastgoed in exploitatie’. De WOZ van het vastgoed in exploitatie bedroeg per 01-01-2014 € 189.508.000 (2013: € 203.466.000). De activa zijn verzekerd tegen herbouwwaarde bij Centraal Beheer Achmea. Jaarlijks wordt de waarde aangepast aan het indexcijfer voor nieuwbouwwoningen zoals dit door het CBS wordt berekend. Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden: Omschrijving
Aantal
Verkopen tot en met 2013 Verkopen 2014 Terugkopen 2014
47 3 -1
Totaal aantal woningen VoV per 31-12-2014
49
Begin 2013 is besloten het aantal te verkopen woningen onder Koopgarant met 106 woningen te verhogen. Later, bij de evaluatie van de verkoop onder Koopgarant, werd duidelijk, dat doorgaan met de verkoop van woningen onder Koopgarant een financieel risico met zich meebrengt. Er is besloten om te stoppen met de verkoop onder Koopgarant en de woningen te verkopen met een korting van 10% van de taxatiewaarde. Om in aanmerking te komen voor de korting geldt een inkomensgrens van € 50.000. Er geldt geen terugkoopgarantie waardoor het financiële risico voor een groot deel is afgenomen en nog slechts geldt voor 49 verkochte woningen. Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden zijn niet te kwalificeren als verkoop, maar als een financieringstransactie. Deze woningen dienen afzonderlijk te worden opgenomen onder de vastgoedbeleggingen. De terugkoopverplichting is opgenomen onder de (langlopende) schulden onder ‘Terugkoopverplichtingen verkoop onder voorwaarden’. Bij de contracten gebaseerd op het “Koopgarant”-principe geldt dat er sprake is van verleende kortingen van 15%. Daarnaast heeft Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland een terugkoopverplichting. Het aandeel in de waardeontwikkeling van de woning is 30% in 2012 en 30% in 2011 en 22,5% van de verkochte woningen in 2013 en 2014.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
87
De waarde van de woningen die op 1 januari 2014 zijn verkocht, zijn door marktontwikkelingen met 2,00% gestegen (2013: -3,74%). De waarde is gebaseerd op de Prijsindex Bestaande Koopwoningen, een gezamenlijke uitgave van het Kadaster en CBS. De waardeontwikkeling is van toepassing op bestaande eengezinswoningen. Indien in 2014 een vergelijkbare woning is verkocht, wordt in plaats van de index de taxatiewaard gehanteerd. Een bedrag van € 75.451 aan uren vast en interim personeel is toegerekend aan nieuwbouwprojecten en duurzaamheidsprojecten. Er is geen rente toegerekend. 4. Financiële vaste activa 2014 € Te vorderen BWS Subsidie Deelnemingen Belastinglatenties Totale Financiële vaste activa
2013 €
11.492 1.219 133.923 146.634
29.409 142.960 172.369
2014
2013
4.1. Te vorderen BWS-subsidies €
€
Boekwaarde per 1 januari
29.409
46.513
Mutaties Toevoeging rente Ontvangen BWS-subsidie Totaal mutaties
1.396 -19.313 -17.917
2.209 -19.313 -17.104
11.492
29.409
Boekwaarde per 31 december De BWS-subsidie is verleend op complex 30, Schanspolder.
4.2.Deelnemingen 2014 € Woningnet
2013 €
1.219
In december 2014 zijn 100 aandelen Woningnet gekocht. 75% van de waarde is volgestort. Woningnet heeft in totaal 900.000 aandelen.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
-
88
4.3. Actieve belastinglatenties 2014 €
2013 €
Actieve latentie vennootschapsbelasting langlopende leningen
133.923
142.960
Boekwaarde per 1 januari
142.960
155.027
-9.037
-12.067
133.923
142.960
Mutatie latentie langlopende leningen Boekwaarde per 31 december
De actieve latentie betreft de nog te verwachten vennootschapsbelasting, gebaseerd op het verschil tussen commerciële en fiscale waardering van de leningen. De actieve latentie is gewaardeerd tegen contante waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen een netto rente van 4,34%. De actieve latentie vennootschapsbelasting langlopende leningen heeft een looptijd tot 2036. 5. Vorderingen 5.1 Huurdebiteuren 2014
Saldo per 31 december
2013
€
€
80.625
74.015
De huurdebiteuren kunnen als volgt worden gespecificeerd: 2014
Huurachterstand bij zittende huurders Huurachterstand bij vertrokken huurders Huurachterstand Beheerwoningen Correctie huurdebiteuren met terugwerkende kracht Saldo Huurdebiteuren 31-12-2014
Tot 1 maand 2 maanden en meer Deurwaarder Betalingsregeling Beheerwoningen Totaal
2013
€
€
52.628 24.073 3.924 80.625
46.730 26.119 1.166 74.015
31-12-2013
Aantal
Bedrag €
Aantal
Bedrag €
14 3 33 28 3
6.231 1.580 40.507 28.383 3.924
15 1 20 42
6.762 651 36.498 30.104
81
80.625
78
74.015
De huurachterstand (excl. beheerwoningen) per 31 december 2014 bedroeg 0,98% van de jaarhuur (2013: 0,98%).Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland loopt geen risico over de huurachterstand van de woningen in beheer. Dit komt voor rekening van de gemeente Molenwaard en Beheersmaatschappij Noach.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
89
Huurachterstand per 31-12 45.000 Openstaand bedrag in €
40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 < 1 mnd 2010
> 2 mnd 2011
Deurwaarder 2012
2013
Regeling
2014
5.2 Belastingen en premies sociale verzekeringen 2014 € Belastingen en premies sociale verzekeringen
2013 €
868.918
868.918
Het bedrag bestaat volledig uit terug te vorderen vennootschapsbelasting 2012, 2013 en 2014. 5.3 Overige vorderingen 2014 € Overige vorderingen
66.449
129.371
2014
2013
€ Te vorderen servicekosten Te vorderen pensioen Overig Overige vorderingen
2013 €
€
35.304 353 30.792 66.449
92.240 37.131 129.371
Dit betreffen diverse vorderingen op zowel huurders als niet-huurders, niet zijnde huur.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
90
5.4 Overlopende activa 2014 € Overlopende activa
2013 €
128.568
113.947
2014
2013
6. Liquide middelen € Kas BNG 28.51.08.875 BNG 28.51.08.867 Rabo 34.58.172.602 Rabo 32.35.71.743 Totaal liquide middelen
€
2.233 4.840 2.127.737 51 5.260 2.140.121
272 53.253 640.948 50 2.500 697.023
De liquide middelen staan volledig ter vrije beschikking van de corporatie.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
91
PASSIVA 7. Eigen Vermogen 2014 € 7.1 Overige reserves Overige reserve per 1 januari Realisatie uit hoofde van verkoop woningen onder voorwaarden Overige reserve per 31 december 7.2 Resultaat boekjaar Jaarresultaat Eigen vermogen per 31 december
2013 €
10.353.675 150.967 10.504.642
9.545.702 1.655.283 11.200.984
1.151.495
-847.309
11.656.136
10.353.675
De overige reserve bestaat voor een deel uit de niet-gerealiseerde waardeveranderingen van de vastgoedportefeuille van woningen verkocht onder voorwaarden. Niet-gerealiseerde waardeverandering verkoop onder voorwaarden (VoV) Boekwaarde per 1 januari Mutaties in het boekjaar: Niet-gerealiseerde waardeverandering VoV Gerealiseerde waardeveranderingen Saldo mutaties Niet-gerealiseerde waardeverandering VoV 31 december
5.412.590
3.741.018
152.130 -132.169 19.961
1.671.572 1.671.572
5.432.551
5.412.590
2014
2013
8. Egalisatierekening
Boekwaarde per 1 januari Mutaties Toevoeging rente Vrijval ten gunste van de exploitatie Totaal mutaties Boekwaarde per 31 december
€
€
29.409
46.513
1.396 -19.313 -17.917
2.209 -19.313 -17.104
11.492
29.409
Deze post wordt gewaardeerd tegen contante waarde en verminderd met het saldo van de jaarlijkse exploitatiebijdrage en toegevoegde rente op de post ‘te vorderen BWS-subsidies’ bij de activa.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
92
9. Voorzieningen 9.1 Voorziening loopbaanontwikkeling 2014
Boekwaarde per 1 januari
€
28.293
24.015
4.455 -425 4.030
4.278 4.278
32.323
28.293
Mutaties Dotaties Uitgaven Totaal mutaties Boekwaarde per 31 december
2013
€
De werknemer heeft volgens de CAO Woondiensten recht op een individueel loopbaanontwikkelingsbudget. Ten behoeve hiervan is een voorziening getroffen. 9.2 Voorziening latente belastingverplichtingen 2014 €
2013 €
Boekwaarde per 1 januari
948.059
-
Mutatie latentie onderhoudsvoorziening
101.326
948.059
1.049.385
948.059
Boekwaarde per 31 december
10. Langlopende schulden 10.1 Leningen kredietinstellingen 2014 €
2013 €
Boekwaarde per 1 januari Aflossingsverplichting huidig boekjaar
37.158.154 1.013.317 38.171.471
35.171.498 3.974.438 39.145.936
Storting nieuwe leningen Aflossingen Totaal mutaties
-1.013.317 -1.013.317
3.000.000 -3.974.465 -974.465
Boekwaarde per 31 december Aflossingsverplichting volgend boekjaar
37.158.154 -1.054.079
38.171.471 -1.013.317
Boekwaarde per 31 december
36.104.075
37.158.154
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
93
2014 € Leningen kredietinstellingen Waarvan leningen met een restant looptijd < 1 jaar Waarvan leningen met een restant looptijd > 1 jaar en < 5 jaar Waarvan leningen met een restant looptijd > 5 jaar
2013 €
37.158.154 0 2.482.483 34.675.671
38.171.471 0 2.712.916 35.458.556
Het gemiddelde rentepercentage per 31-12-2014 bedroeg 4,28% (2013: 4,22%). De leningen van de kredietinstellingen zijn verstrekt onder garantie van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. De aflossingsverplichting binnen 12 maanden na afloop van het boekjaar is opgenomen onder de kortlopende schulden. De corporatie heeft geen derivatenportefeuille. WSW obligo verplichting Per 31 december 2014 had de corporatie een obligoverplichting jegens het WSW ten bedrage van € 1.430.589 (2013: € 1.469.602) uit hoofde van een door het WSW verstrekte borgstelling. Dit is 3,85% van het schuldrestant op 31 december 2014, inclusief de nog op te nemen leningen. Ten behoeve van de leningen is garantie van het WSW verkregen tot een bedrag oorspronkelijk groot € 45.400.000, met een schuldrestant per einde boekjaar van € 37.158.154. 10.2 Verplichting uit hoofde van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden De terugkoopverplichting woningen VoV betreft de terugkoopverplichting van onroerende zaken die onder een regeling Verkoop onder Voorwaarden zijn overgedragen aan derden. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd en getoetst aan de bij overdracht ontstane verplichting. Bij de jaarlijkse toetsing van de terugkoopverplichting wordt rekening gehouden met de waardeontwikkelingen van onroerende zaken en specifieke contractvoorwaarden met derden. 2014 € 1 januari Terugkoopverplichting ontstaan bij overdracht Vermeerdering/vermindering Boekwaarde per 1 januari Mutaties Waardevermeerdering als gevolg van nieuw verkochte woningen Waardeverminderingen als gevolg van desinvesteringen VoV Waardeveranderingen als gevolg van waardemutatie Totaal mutaties 31 december Terugkoopverplichting ontstaan bij overdracht Vermeerdering/vermindering Boekwaarde per 31 december
2013 €
6.836.425 -337.437 6.498.988
5.020.950 -293.153 4.727.797
395.675 -133.875 58.504 320.304
1.815.475 -44.284 1.771.191
7.098.225 -278.933 6.819.292
6.836.425 -337.437 6.498.988
In 2014 zijn 3 woningen verkocht onder een terugkoopverplichting onder voorwaarden. Er is 1 woning teruggekocht.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
94
De waarden van de woningen die op 01-01-2014 waren verkocht, zijn door marktontwikkelingen met 2% verhoogd. Indien in 2014 een vergelijkbare woning is verkocht, wordt in plaats van de index de taxatiewaarde gehanteerd.
11. Kortlopende schulden 11.1 Schulden aan kredietinstellingen 2014 € Aflossingsverplichting van de langlopende leningen voor het komende boekjaar Algehele aflossing lening BNG 28.51.08.867 Rekening courant krediet Boekwaarde per 31 december
2013 €
1.054.079 1.054.079
1.013.317 1.013.317
2014
2013
11.2 Schulden aan leveranciers € Saldo crediteuren per 31 december
€
377.423
298.058
2014
2013
11.3 Belastingen en premies sociale verzekeringen € BTW Vennootschapsbelasting Loonheffingen en premies sociale verzekeringen Schulden ter zake van pensioenen Boekwaarde per 31 december
€
123.652 44.413 168.065
120.936 40.521 6.019 167.476
2014
2013
11.4 Overige schulden
Reservering vakantiedagen en overuren
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
€
€
36.430
20.783
Jaarrapport 2014
95
11.5 Overlopende passiva 2014 € Niet vervallen rente Af te rekenen huursubsidie/huurtoeslag Vooruit ontvangen huren Onderhoud Beheer woningen IHC/gemeente Overig Boekwaarde per 31 december
2013 €
471.327 58.369 13.884 45.480 156.629 745.689
486.666 60.188 24.757 75.723 42.615 689.949
NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE VERPLICHTINGEN Voorzieningen voor pensioenen Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland heeft voor haar medewerkers een pensioenregeling die wordt geclassificeerd als een zogenaamde ‘verplichting aan de pensioenuitvoerder benadering’. De pensioenregeling is ondergebracht bij het SPW (Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties). Dit betreft een bedrijfstakpensioenfonds en Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland heeft geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen in het geval van een tekort bij het bedrijfstakpensioenfonds, anders dan het voldoen van hogere toekomstige premies. Conform de huidige Richtlijn 271 Personeelsbeloning is de pensioenregeling derhalve verwerkt als zou er sprake zijn van een verplichting aan de pensioenuitvoerder. De pensioenlast in de winst- en verliesrekening bestaat bij een verplichting aan de pensioenuitvoerder uit de verschuldigde premies over het lopende jaar. De dekkingsgraad ultimo 2014 bedroeg 114%. (2013: 114%) WSW obligo verplichting Per 31 december 2014 had de corporatie een obligoverplichting jegens het WSW ten bedrage van € 1.430.589 (2013: € 1.469.602) uit hoofde van een door het WSW verstrekte borgstelling. Dit is 3,85% van het schuldrestant op 31-122014, inclusief de nog op te nemen leningen. Borgstelling WSW Als onderpand voor de door WSW-geborgde leningen is in de dVi 2013 € 203 miljoen aan WOZ-waarde als onderpand ingezet (peildatum WOZ waarde 01-01-2013). Daarmee is het volledig bezit als onderpand ingezet. In 2014 is op verzoek van het WSW een volmacht afgegeven aan het WSW om hypotheekrecht te vestigen op het onderpand, in lijn met artikel 30 van het WSW reglement. Hierdoor kan het WSW bij eventuele niet-nakoming van betalingsverplichtingen door de corporatie, direct hypotheekrecht vestigen zonder dat hiertoe vooraf de formele bevestiging benodigd is van bestuur en commissarissen.’ Investeringsverplichting nieuwbouw Middelweg II Per 31 december had de corporatie als gevolg van de nieuwbouw verplichtingen uitstaan voor € 3.756.000.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
96
TOELICHTING OP DE WINST- EN VERLIESREKENING 1. BEDRIJFSOPBRENGSTEN 1.1 Huuropbrengsten 2014 € Huuropbrengsten sociaal vastgoed in exploitatie Woningen en woongebouwen Onroerende zaken niet zijnde woningen Af: huurderving wegens leegstand Af: huurderving wegens oninbaar Subtotaal huuropbrengsten sociaal vastgoed in exploitatie Huuropbrengsten commercieel vastgoed in exploitatie Woningen en woongebouwen Onroerende zaken niet zijnde woningen Af: huurderving wegens leegstand Af: huurderving wegens oninbaar Subtotaal huuropbrengsten commercieel vastgoed in exploitatie Totaal huuropbrengsten
2013 €
7.152.480 107.291 7.259.771 -32.405 -7.953 7.219.413
7.109.255 129.071 7.238.326 -25.634 -8.081 7.204.611
344.597 128.307 472.903 -7.021 465.883
200.271 105.000 305.271 -894 304.377
7.685.295
7.508.988
De te ontvangen netto maandhuur is in 2014 toegenomen als gevolg van: Omschrijving huurverhogingen per 1 juli 2014 huurharmonisatie bij mutatie huuraanpassing als gevolg van woningverbetering huurvermindering door sloop en uit exploitatie huurvermindering door verkoop Totaal
€ 28.081 3.544 491 -10.960 -5.138 16.018
De huurderving bedroeg 0,61% (2013: 0,46%) van de ontvangen huur.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
97
1.2 Opbrengst servicecontracten 2014 €
2013 €
Contributies Onderhoudsabonnementen Ontvangen voorschotten inzake goederen en diensten Verrekend / te verrekenen met bewoners Vergoedingsderving wegens: - leegstand - oninbaar Vergoedingen overige zaken
3.766 35.398 250.519 3.631
3.845 34.789 236.272 26.464
-2.081 -42 3.449
-693 -1.629 3.643
Totaal vergoedingen
294.640
302.691
De te ontvangen voorschotten inzake vergoedingen en diensten houden verband met de te verrekenen servicekosten. Op het moment van opstellen van deze jaarrekening moeten nog afrekeningen van energiekosten worden verstuurd. Deze worden in 2015 gesaldeerd met de in de balans opgenomen nog af te rekenen bedragen. 1.3 Overheidsbijdragen 2014
Vrijval egalisatierekening BWS subsidie
2013
€
€
19.313
19.313
1.4 Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille Het netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille betreft het resultaat/de opbrengsten uit verkopen van bestaand bezit sociaal en commercieel vastgoed aan derden en de opbrengst uit verkochte nieuwbouwwoningen en is als volgt te specificeren: 2014 €
2013 €
Sociaal vastgoed in exploitatie Opbrengst verkopen bestaand bezit Af: toerekenbare kosten Af: boekwaarde Verkoopresultaat bestaand bezit Mutatie terugkoopverplichting verkoop onder voorwaarden Totaal verkoopresultaat onroerende zaken bestaand bezit sociaal vastgoed in exploitatie
2.076.950 -28.814 -373.925 1.674.211 1.674.211
0 -3.766
Totaal nettoverkoopresultaat vastgoedportefeulle
1.674.211
-3.766
-3.766 -3.766
Er zijn geen commercieel vastgoed en nieuwbouwwoningen verkocht.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
98
1.5 Geactiveerde productie eigen bedrijf 2014
2013
€
€
Geactiveerde productie m.b.t. nieuwbouw huurwoningen Geactiveerde productie m.b.t. onderhoud huurwoningen
75.452 -
56.148 -
Totaal geactiveerde productie eigen bedrijf
75.452
56.148
2014
2013
1.6 Overige bedrijfsopbrengsten €
€
Verhuur tuinen Vergoeding beheer huurwoningen Beheermaatschappij Noach en gemeente Nieuw-Lekkerland Inschrijfgelden Administratiekosten levering goederen & diensten Ontvangen uitkering UWV Doorbelaste uren aan derden Overige
3.922 2.533
3.548 1.194
1.057 7.485 21.276 30.377 10.113
1.819 4.142 21.378 30.470 20.997
Totaal overige bedrijfsopbrengsten
76.763
83.548
In verband met de overgang naar een nieuw woonruimteverdeelsysteem worden er vanaf 1 juli 2014 geen inschrijfgelden meer gevraagd.
2. BEDRIJFSLASTEN 2.1 Afschrijvingen (im)materiële vaste activa en vastgoedbeleggingen 2014
2013
€
€
17.486
12.674
Sociaal vastgoed in exploitatie Commercieel vastgoed in portefeuille Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Materiële vaste activa
1.816.489 158.276 37.561 2.012.326
1.858.124 135.220 41.136 2.034.480
Totaal afschrijvingen (im)materiële vaste activa en vastgoedbeleggingen
2.029.812
2.047.154
2014
2013
Immateriële vaste activa
2.2 Overige waardeveranderingen van (im)materiële vaste activa en vastgoedbeleggingen € Totaal overige waardeveranderingen van (im)materiële v.a. en vastgoedbeleggingen
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
€
-5.067
227.000
Jaarrapport 2014
99
2.3 Lonen en salarissen 2014 € Salarissen inclusief vakantiegeld en vergoedingen
2013 €
618.176
608.504
WNT-verantwoording 2014 Vanaf 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) in werking getreden. Deze verantwoording is opgesteld op basis van op Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland van toepassing zijnde regelgeving: het WNT-maximum voor de woningcorporaties, klasse B. Het bezoldigingsmaximum in 2014 voor Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland was € 93.000. Het weergegeven toepasselijke WNT-maximum per persoon of functie is berekend naar rato van de omvang (en voor topfunctionarissen tevens de duur) van het dienstverband, waarbij voor de berekening de omvang van het dienstverband nooit groter kan zijn dan 1,0 fte. Uitzondering hierop is het WNT-maximum voor de leden van [Raad van Toezicht / Raad van Commissarissen]; dit bedraagt voor de voorzitter 7,5% en voor de overige leden 5% van het bezoldigingsmaximum . Bezoldiging topfunctionarissen Leidinggevende topfunctionarissen Bedragen x € Functie Duur dienstverband in 2014 Omvang dienstverband (in fte) Gewezen topfunctionaris? (Fictieve) dienstbetrekking? Zo niet, langer dan 6 maanden binnen 18 maanden werkzaam? Bezoldiging Beloning Belastbare onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Totaal bezoldiging Toepasselijk WNT-maximum Motivering indien overschrijding: zie 1)
J.A.C. Tukker-Blok Directeur-bestuurder 365 dagen 1,0 nee nee nee
99.674 1.317 20.647 121.638 93.000 1)
De bezoldiging is hoger dan de maximale bezoldiging behorend bij klasse B volgens de per 01-01-2014 ingegane Regeling bezoldigingsmaxima topfunctionarissen toegelaten instellingen volkshuisvesting 2014. De directeurbestuurder valt onder de wettelijke overgangsregeling. De bezoldiging voldoet aan de overgangsregeling.
De totale bezoldiging van de directeur-bestuurder conform BW Boek 2 Titel 9 bedroeg in 2014 € 133.746. Het verschil met de bezoldiging WNT (€ 121.638) wordt veroorzaakt door de werkgeverspremies sociale verzekeringen.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
100
Toezichthoudende topfunctionarissen Bedragen x € Functie(s)
Voorzitter
Duur aanstelling
294 dagen
Mr. G. van de Haar Lid, voorzitter vanaf 22-10 365 dagen
5.000 501
5.167 213
5.000 269
5.000
5.000 150
-
-
-
-
-
5.501 5.618
5.380 5.102
5.269 4.650
5.000 4.650
5.150 4.650
1)
1)
1)
1)
Bezoldiging Beloning Belastbare onkostenvergoeding Beloning betaalbaar op termijn Totaal bezoldiging Toepasselijk WNTmaximum Motivering indien overschrijding: zie 1)
A.L. Dost
A. de Jonge Lid
Ir. J.B. Sanders Lid
J.C.Schudde R.A. Lid
365 dagen
365 dagen
365 dagen
De bezoldiging is hoger dan de maximale bezoldiging behorend bij klasse B volgens de per 01-01-2014 ingegane Regeling bezoldigingsmaxima topfunctionarissen toegelaten instellingen volkshuisvesting 2014. De leden van de Raad van Commissarissen vallen onder de wettelijke overgangsregeling. De bezoldiging voldoet aan de overgangsregeling.
De totale bezoldiging van de Raad van Commissarissen conform BW Boek 2 Titel 9 bedroeg in 2014 € 34.249. Het verschil met de bezoldiging WNT (€ 26.300) wordt veroorzaakt door de betaalde BTW en de onbelaste vergoeding van reiskosten. Overige rapportageverplichtingen op grond van de WNT Naast de hierboven vermelde topfunctionarissen zijn er geen overige functionarissen die in 2014 een bezoldiging boven het toepasselijke WNT-maximum hebben ontvangen, of waarvoor in eerdere jaren een vermelding op grond van de WOPT of de WNT heeft plaatsgevonden of had moeten plaatsvinden. Er zijn in 2014 geen ontslaguitkeringen aan overige functionarissen betaald die op grond van de WNT dienen te worden gerapporteerd. Het gemiddeld aantal werknemers, berekend op voltijdsbasis (fte) en uitgesplitst naar afdelingen, bedroeg per 31 december: Afdeling 2014 2013 fte fte Directie 1,0 1,0 Secretariaat 0,3 0,4 Facilitaire zaken 0,7 0,7 Technische zaken 3,1 3,1 Verhuur en bewonerszaken 3,7 3,4 Financiën 2,2 2,2 Totaal aantal fte's
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
11,0
10,8
Jaarrapport 2014
101
2.4 Sociale lasten 2014
Totaal sociale lasten
2013
€
€
88.088
77.545
2014
2013
2.5 Pensioenpremie € Totaal pensioenpremies
€
113.547
107.188
2014
2013
2.6 Lasten onderhoud € Planmatig onderhoud Reparatieverzoeken Mutatie onderhoud Totaal lasten onderhoud
€
867.914 267.468 85.931
986.657 330.907 88.559
1.221.313
1.406.123
2014
2013
2.7 Leefbaarheid €
€
Leefbaarheid sociaal vastgoed in exploitatie Leefbaarheid commercieel vastgoed in exploitatie
165.876 -
77.683 -
Totaal leefbaarheid
165.876
77.683
In 2009 is besloten een bijdrage van € 100.000 te leveren aan de inrichting van de openbare ruimte van het te renoveren winkelcentrum Kleyburgplein. In 2014 is de verbouwing gestart en is de bijdrage van € 100.000 als ‘kosten leefbaarheid verantwoord. 2.8 Lasten servicecontracten 2014 €
2013 €
Levering goederen en diensten Door te belasten administratiekosten op levering goederen en diensten Servicekosten doorbelast naar leefbaarheid Oninbare servicekosten voorgaande jaren Kosten onderhoudsabonnement
277.826 7.299 -31.121 37.873
306.903 4.142 -33.515 18.591 40.804
Totaal servicecontracten
291.877
336.925
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
102
Begin 2014 is de berekening van de servicekosten van het complex 't Waellant nader onderzocht. Dit heeft tot correcties van afrekeningen geleid. Indien te weinig in rekening was gebracht, is het verschil niet ingevorderd. Totaal is in 2013 € 18.591 als oninbaar afgeboekt. 2.9 Overige bedrijfslasten 2014 €
2013 €
Beheerkosten Heffingen Overige bedrijfslasten
647.044 746.880 1.087.216
513.679 757.837 380.015
Totaal overige bedrijfslasten
2.481.140
1.651.530
2014
2013
Specificatie van de beheerkosten €
€
Beheerkosten: Algemene beheer- en administratiekosten Huisvestingskosten excl. rente en afschrijving Accountant Advieskosten Woonruimteverdeling Overige personeelskosten Automatiseringskosten RvC, Ledenraad, Klachtencommissie en Huurdersvereniging Toevoeging voorziening loopbaanontwikkeling
149.474 18.144 39.220 76.374 9.264 189.698 104.907 55.508 4.455
118.769 24.865 39.113 27.307 14.775 123.958 111.658 48.956 4.278
Subtotaal beheerskosten
647.044
513.679
In 2014 heeft visitatie plaatsgevonden. Dit onderzoek wordt één keer in de vier jaar uitgevoerd. Het bedrag voor visitatie is opgenomen in de algemene beheerkosten en bedraagt € 26.680. De kosten van interim-personeel ad € 125.577 (2013: € 70.306) zijn verantwoord als ‘overige personeelskosten’ i.p.v. ‘lonen en salarissen’. Een groot deel van de uren van interim-personeel heeft te maken met de begeleiding van projecten en vervanging i.v.m. ziekte. De kosten voor projectbegeleiding worden geactiveerd en ten gunste van de post ‘geactiveerde productie t.b.v. eigen bedrijf ‘ gebracht. (in 2014 € 75.452) In de post advieskosten is € 35.186 verantwoord als kosten voor fiscaal advies en opstellen van de vennootschapsbelasting 2008 tot en met 2012 en € 16.266 als kosten van het onderzoek naar samenwerking. Specificatie van de heffingen 2014 € Heffingen: Belastingen Verzekeringen Contributie Aedes
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
2013 €
721.555 13.642 11.683
728.818 15.289 13.729
746.880
757.837
Jaarrapport 2014
103
Specificatie van de overige bedrijfslasten 2014 € Overige bedrijfslasten: Kosten bewonersorganisatie Disagio WSW Heffing Centraal Fonds Volkshuisvesting Verhuurdersheffing Verenigingskosten Overige lasten Subtotaal overige bedrijfslasten
2013 €
9.250 4.403 271.185 729.692 759 71.926
8.855 4.474 302.512 29.218 1.320 33.636
1.087.216
380.015
2014
2013
De bestuurskosten zijn te splitsen in:
Vergoedingen RvC Overige kosten RvC Vergoedingen Ledenraad Overige kosten
€
€
26.354 22.149 3.536 3.468 55.508
26.872 12.802 4.615 4.668 48.956
De vergoedingen Rvc bedraagt volgens de WNT € 26.299 en volgens de jaarrekening € 26.354. Het verschil wordt veroorzaakt door kosten die volgens de WNT toegerekend moeten worden aan 2013 en volgens de jaarrekening zijn verantwoord in 2014. De toename van de overige kosten RvC zijn veroorzaakt door kosten ad € 6.900 betreffende een zelfevaluatie onder leiding van een externe deskundige. De vergoedingen aan de RvC sluiten niet aan op de bezoldiging van de toezichthoudende topfunctionarissen. Het verschil wordt veroorzaakt door de BTW en de onbelaste vergoedingen. De accountantsuitgaven zijn te splitsen in: 2014
Controle jaarrekening Overige controlewerkzaamheden Fiscale werkzaamheden Overige niet-controlediensten
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
2013
€
€
30.147 9.072 0 0 39.220
27.916 5.922 4.356 920 39.113
Jaarrapport 2014
104
3. NIET GEREALISEERDE WAARDEVERANDERINGEN VASTGOEDPORTEFEUILLE 2014
Niet gerealiseerde waardeveranderingen onroerende zaken verkoop onder voorwaarden Niet gerealiseerde waardeveranderingen terugkoopverpichting onder voorwaarden Totaal niet gerealiseerde waardeveranderingen materiële vaste activa onder voorwaarden
2013
€
€
57.251
-51.527
-41.007
44.287
16.244
-7.240
2014
2013
4. FINANCIËLE BATEN EN LASTEN 4.1 Rentebaten € Overige rentebaten
€
17.277
340
2014
2013
4.2 Opbrengsten financiële vaste activa € Renteopbrengsten BWS-subsidie
€ 1.396
2.209
2014
2013
4.3 Rentelasten €
€
Rentelasten leningen kredietinstellingen Rentelasten toegerekende rente BWS subsidies Rente rekening-courantkrediet Overige rentelasten
1.590.079 1.396 2.497
1.633.120 2.209 2.400 271
Totaal rentelasten
1.593.972
1.638.000
2014
2013
5. BELASTINGRESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING €
€
Teruggaaf 2012 2013 Latente vennootschapsbelasting
110.363
-328.235 960.126
Totaal belastingenresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
110.363
631.891
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
105
Aansluiting commercieel en fiscaal resultaat 2014 € Commercieel resultaat voor belasting
2013 €
1.261.858
-215.418
-142.696 -54.762 -5.067 -57.251 -405.308 -29.609 -397.628 -19.313 -1.664.501 -8.222 -2.784.356
-294.738 -54.762 -44.287 -3.792.235 -70.511 -497.561 -19.313 -5.189 -4.778.596
2.029.812 6.978 41.007 2.625 4.400 1.397 271.185 2.357.404
2.047.149 4.565 51.527 227.000 60.801 8.992 4.400 2.209 302.512 2.482.155
Fiscale winst
834.906
-2.284.859
Af: Verliesverrekening Belastbaar bedrag
834.906 -
-
2014
2013
Af: fiscale afschrijving op activa fiscale afschrijving op agio leningen OG correctie overige waardeveranderingen correctie waardeveranderingen dotatie fiscale onderhoudsvoorziening fiscaal verlies op verkopen fiscaal saldo meer aftrekbare onderhoudsuitgaven ontvangen BWS-subsidie Commerciële winst op woningverkopen investeringsaftrek Totaal Bij: commerciële afschrijvingen activering bouwrente correctie niet-gerealiseerde waardeveranderingen VoV correctie overige waardeveranderingen fiscale activering ongerealiseerd verlies fiscale activering leefbaarheidsuitgaven beperkt aftrekbare kosten correctie toegevoegde rente egalisatierekening heffing CFV
€
€
Berekening acute vennootschapsbelasting: Tarief 20% over € 200.000 (2013: 20% en € 200.000) Tarief 25% over bedrag meer dan € 200.000 (2013: 25% en > € 200.000)
-
-
Totaal acute vennootschapsbelasting
-
-
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
106
ANALYSE WINST- EN VERLIESREKENING 2014 VERSUS BEGROTING 2014 Winst- en verliesrekening €
Begroting 2014
Verschil
€
€
Bedrijfsopbrengsten Huuropbrengsten Opbrengsten servicecontracten Overheidsbijdragen Nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille Geactiveerde productie eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten
7.685.295 294.640 19.313 1.674.211 75.452 76.764
7.793.000 277.400 19.000 956.000 40.000 59.600
-107.705 17.240 313 718.211 35.452 17.164
Som der bedrijfsopbrengsten
9.825.675
9.145.000
680.675
2.029.812 -5.067
2.260.000 -
-230.188 -5.067
618.176 88.088 113.547 1.221.313 165.876 291.877 2.481.139
602.000 78.000 108.400 1.625.000 78.000 300.000 2.268.600
16.176 10.088 5.147 -403.687 87.876 -8.123 212.539
7.320.000
-315.238
2.820913
1.825.000
995.913
16.244
-
16.244
Financiële baten en lasten Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Opbrengsten financiële vaste activa Rentelasten en soortgelijke kosten
17.277 1.396 -1.593.972
9.000 0 -1.599.000
8.277 1.397 5.028
Saldo financiële baten en lasten
-1.575.299
-1.590.000
14.701
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen
1.261.858
235.000
1.026.858
-110.363
-239.000
128.637
1.151.495
-4.000
1.155.495
Bedrijfslasten Afschrijvingen (im)materiele vaste activa en vastgoedportefeuille Overige waardeveranderingen (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Onderhoudslasten Leefbaarheid Lasten servicecontracten Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille
Belastingenresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
7.004.762
Jaarrapport 2014
107
Huren In het Woonakkoord dat begin 2014 is bereikt, is een lagere huurverhoging afgesproken dan waarmee in de begroting 2014 is gerekend. Opbrengsten servicecontracten Het verschil wordt veroorzaakt door een verhoging van de voorschotten die in rekening worden gebracht bij huurders. Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf Dit betreft de directe toerekening van een groot deel van de uren van de interim projectmanager aan het project Middelweg II, Den Hoedstraat en Pilot duurzaamheid. De externe kosten voor de voorbereiding van de pilot duurzaamheid zijn niet begroot. Deze waren €12.000. Er zijn in de voorbereiding extra kosten gemaakt voor Project de Middelweg II. Overige bedrijfsopbrengsten De hogere opbrengsten zijn veroorzaakt door ontvangen uitkeringen UWV wegens langdurige ziekte van personeel. Hier staan hogere beheerskosten ad € 39.000 tegenover. Afschrijvingen De begrote afschrijvingen 2014 worden in FMP (begrotingssoftware) op basis van de activa per 01-01-2013 en de nieuwe investeringen in 2013 en 2014 berekend. Doordat de werkelijke investeringen in 2013 en 2014 lager zijn uitgevallen is ook de afschrijvingslast lager. Lonen en salarissen De hogere kosten zijn veroorzaakt door toename van personeel met 0,2 fte en extra uitbetaalde uren. In de begroting is rekening gehouden met lagere premies voor pensioen en sociale lasten. Onderhoudslasten Het verschil in onderhoudslasten is als volgt te verklaren. Soort onderhoud Planmatig onderhoud Reparatieverzoeken Mutatieonderhoud Totaal
W&V rekening € 867.914 267.468 85.931
Begroting 2014 € 977.000 381.000 267.000
Verschil € -109.086 -113.532 -181.069
1.221.313
1.625.000
-403.687
1) 2) 3)
Analyse 1) Door gunstige aanbestedingen en het verlaagd BTW tarief is het planmatig onderhoud lager uitgevallen. Een aantal posten is niet uitgevoerd. € 35.000 wordt doorgeschoven naar 2015. 2) In 2014 zijn 13.5 % meer verzoeken voor reparaties ontvangen en uitgevoerd dan begroot. Het bedrag per reparatieverzoek is lager dan begroot. Gemiddeld € 176,90 per verzoek (begroot € 286 per verzoek) 3) De gemiddelde kosten per mutatie zijn beduidend lager dan begroot. Dit heeft grotendeels te maken met de kwaliteit van de gemuteerde woningen. De kosten voor het eventueel renoveren van keuken, badkamer en toilet worden nu geboekt als investeringen. In de begroting was daarmee nog geen rekening gehouden. Ook is de mutatiegraad lager dan begroot: 4% t.o.v. 6%. Lasten servicecontracten In 2014 zijn de kosten die niet aan huurders worden doorbelast onder leefbaarheid opgenomen. In de begroting zijn deze kosten onder servicekosten blijven staan. Het gaat hierbij om tuinonderhoud en schoonmaak van algemene ruimtes in complex ’t Waellant.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
108
Leefbaarheid In 2009 is toegezegd dat Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland een bedrag van € 100.000 zou bijdragen aan het te renoveren winkelcentrum Kleyburgplein. Omdat de uitvoering van de plannen onzeker was, is er geen bedrag in de begroting opgenomen. In 2014 is de verbouwing gestart. De verplichting is definitief vastgesteld in 2014. Overige bedrijfslasten De kostenoverschrijding wordt grotendeels verklaard door hogere uitgaven aan overige personeelskosten en externe controle. De werkzaamheden van het hoofd Techniek – langdurig ziek – worden ten dele uitgevoerd door een externe kracht. De extra kosten bedragen € 39.000. Tevens zijn er € 37.000 meer kosten voor projectleiding gemaakt. In de uitvoering van het project zullen door de Lean methodiek de hogere kosten in 2015 worden gecompenseerd door lagere toezichtkosten. De meerkosten worden als projectinvesteringen geactiveerd (zie geactiveerde productie). Per 31 december is er een dotatie aan de reservering vakantie- en overuren ter grootte van € 17.000 gedaan. De overige personeelskosten vallen daarmee € 93.000 hoger uit. De kosten van de externe controle van aangifte vennootschapsbelasting, jaarrekening en dVi waren begroot op € 27.500. De overschrijding van € 12.000 wordt veroorzaakt door de berekening ontwikkeling bedrijfswaarde t.b.v. de jaarrekening, aanvullende werkzaamheden BDO waaronder kasstroomoverzicht en het bijwonen van drie RvC of Auditcommissievergaderingen. De advieskosten waren begroot op € 40.000. Door optimalisatie Vpb, controle en aangiften 2008-2012 Vpb, taxaties van niet-DAEB bezit en de kosten van het onderzoek naar samenwerking zijn de advieskosten € 36.000 hoger dan begroot. Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille De niet-gerealiseerde waardeveranderingen op de woningen verkocht onder voorwaarden zijn voor 2014 begroot op nihil. Door de stijging van de prijsindex van bestaande koopwoningen is er per saldo een positief resultaat. Financiële baten en lasten De teruggaaf VPB 2011 is ontvangen. De ontvangen rente bedroeg € 17.277. Deze rente is niet begroot. Door de lage rente zijn de rentebaten op liquide middelen lager. Belastingen Door het vormen van een passieve belastinglatentie in 2013 is per saldo de belastinglast hoger.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
109
BEDRIJFSWAARDEBEREKENINGEN Algemeen Uitgangspunten voor het berekenen van de bedrijfswaarde zijn de richtlijnen van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) en het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting (CFV). In de bedrijfswaarde wordt rekening gehouden met investeringen waar tegenover verplichtingen staan. Parameters De volgende parameters zijn gehanteerd bij het opstellen van de begroting (prijspeil 31-12-2014): 2015
2016
2017
2018
2019
2020 e.v.
Stijging onderhoud en nieuwbouw
1,50%
1,95%
2,27%
2,49%
3,00%
3,00%
Stijging loonkosten
1,50%
1,95%
2,27%
2,49%
3,00%
3,00%
Stijging overige lasten
1,25%
2,00%
2,00%
2,00%
2,00%
3,00%
Rente korte financiering
1,47%
2,10%
2,53%
2,84%
3,55%
3,55%
Rente lange financiering
2,30%
3,04%
3,65%
3,91%
4,75%
4,75%
Waardeontwikkeling woningen
1,25%
2,00%
2,00%
2,00%
2,00%
2,00%
Huurverhoging DAEB-woningen: inkomensafh.
Huursombenadering
inkomen < € 34.678 (2014)
1,00%
gemiddeld 2,5%
2,00%
€ 34.678 > inkomen < € 44.500 (2014)
1,50%
,,
,,
inkomen > € 44.500 (2014)
5,00%
,,
,,
De huur wordt afgetopt op de liberalisatiegrens. Huurverhoging niet-DAEB
1,00%
1,25%
2,00%
2,00%
2,00%
2,00%
Heffingen: Verhuurdersheffing per € 1.000 WOZ Saneringsheffing
€ 4,46 € 4,91 € 5,36 € 5,36 € 5,36 € 5,36 Geen saneringsheffing in 2015 en naar verwachting ook na 2015 niet. Het WSW en CFV houdt voor de berekening van de bedrijfswaarde geen rekening met de saneringsheffing.
Streefhuur Huurderving
Algemeen 75%, voor woningen aangemerkt als duurdere huur 90%, een aantal seniorenwoningen 65%. 0,50%
Mutatiegraad
6,00%
Onderhoud: Planmatig onderhoud Reparatieonderhoud
Volgens onderhoudsbegroting: de laatste 5 jaar van de exploitatie vindt er geen planmatig onderhoud meer plaats. € 220, prijspeil 2015.
Mutatieonderhoud
€ 2.500, prijspeil 2015.
Voor nieuwbouwprojecten worden de volgende normen gehanteerd: Planmatig onderhoud € 816 gebaseerd op gemiddelde komende 10 jaar van de onderhoudsbegroting 2014-2063. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
110
Reparatie- en mutatieonderhoud
Respectievelijk € 250 en € 2.500, conform bestaand bezit
Belasting en verzekeringen Overige bedrijfskosten e.d
€ 600 per verhuureenheid Per post aansluiting op jaarrekening 2013 en laatste kwartaalrapportage met evt. mutaties ten gevolge van beleidswijzigingen.
Verkoop woningen: Opbrengsten verkopen
Eerste 5 jaar zelf bepalen, daarna door FMP ad random. In de bedrijfswaarde worden de verkopen alleen voor de eerste 5 jaar meegerekend. 2015 2016 2017 2018 2019 2020 e.v.
- aantal woningen
12 6 5 5 5 FMP De levensduur is bepaald aan de hand van het Strategisch Voorraad Beleid. De restwaarde is de restwaarde van de grond. Het is de verwachte opbrengst in bouwrijpe staat – per 1-1-2015 € 40.600 voor grondgebonden woningen en € 23.800 voor gestapelde woningen -onder aftrek van kosten zoals sloop- en uitplaatsingskosten – per 1-1-2015 € 11.600 per woning. De opbrengst is afhankelijk van het gebruik van de grond, sociaal of commercieel. De opbrengst en kosten zijn verdisconteerd.
Levensduur Restwaarde
Bedrijfswaarde PMC’s Voor de interne bedrijfswaardeberekening is het bezit ingedeeld in 5 product-markt combinaties (PMC’s): - DAEB: zelfstandige woningen, maatschappelijk vastgoed en onzelfstandige woonruimte - Niet-DAEB: zelfstandige woningen en niet-woningen. Ultimo december 2014 gaven de bedrijfswaardeberekeningen de volgende uitkomsten. PMC
DAEB Zelfstandig €
Maatschap. €
Niet-DAEB Onzelfst. €
Zelfstandig €
Totaal
Niet-won. €
€
Huren Verkoopopbrengsten Overige opbrengsten Totaal opbrengsten
93.805.960 4.157.219 682.451 98.645.630
2.658.062 0 12.356 2.670.418
3.273.647 0 16.679 3.290.326
9.044.442 0 47.730 9.092.172
2.262.225 0 11.524 2.273.749
111.044.336 4.157.219 770.740 115.972.295
Onderhoud Investeringen Sectorheffing Leefbaarheid Overige uitgaven
17.921.944 103.494 12.211.793 942.347 25.691.724 56.871.302
580.712 0 202.987 16.857 463.211 1.263.767
789.268 1.503 278.846 22.779 625.495 1.717.891
1.913.986 501 0 65.212 1.790.213 3.769.912
452.273 1.503 0 15.833 433.015 902.624
21.658.183 107.001 12.693.626 1.063.028 29.003.658 64.525.496
Totaal uitgaven Ongecorrigeerde bedrijfswaarde Restwaarde (grond) Bedrijfswaarde
41.774.328
1.406.651
1.572.435
5.322.260
1.371.125
51.446.799
19.283.910 61.058.238
63.327 1.469.978
67.898 1.640.333
282.678 5.604.938
215.243 1.586.368
19.913.056 71.359.855
Boekwaarde
36.690.801
1.527.098
1.157.415
6.084.971
1.032.207
46.492.493
Verschil
24.367.437
-57.120
482.918
-480.033
554.161
24.867.362
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
111
Analyse ontwikkeling bedrijfswaarde Ten opzichte van 2013 heeft de bedrijfswaarde zich in positieve zin ontwikkeld. Het verloop van de waardeverandering is als volgt. Verloop bedrijfswaarde 2014 Bedrijfswaarde 2013 Versieverschil
Sociaal 67.062.202 -92.748
Commercieel 5.264.025 52.013
Totaal 72.326.227 -40.735
Bedrijfswaarde 2013 (kasstromen)
66.969.454
5.316.038
72.285.492
Autonome ontwikkeling Vrijval kasstromen Effect een jaar opschuiven Nieuwe (des)investeringen binnen horizon Subtotaal autonome ontwikkeling
-3.171.961 3.671.931 360.000 859.970
-223.076 267.379 0 44.303
-3.395.037 3.939.310 360.000 904.273
Voorraadmutaties Verkoop Sloop Overige weggevallen vhe's Verbeteringen Nieuwbouw Aankoop Overige nieuwe vhe's Herclassificatie Overige mutaties woninggegevens Subtotaal voorraadmutaties
-1.210.316 0 0 0 0 0 0 -1.001.323 -224.932 -2.436.571
-1.864 0 0 0 0 0 0 1.001.322 -80.652 918.806
-1.212.180 0 0 0 0 0 0 -1 -305.584 -1.517.765
-892.291 0 -69.551 0 -961.842
-88.651 0 33 0 -88.618
-980.942 0 -69.518 0 -1.050.460
-3.091.798 15.459 -3.286.515 616.915 1.060.675 -484.853 225.256 -97.589 -189.843 -711.325 169.987 -276.403 -6.050.034
-447.601 2.238 -660.365 38.878 60.799 -67.425 14.895 -31.774 -12.286 -8.968 12.287 47.995 -1.051.327
-3.539.399 17.697 -3.946.880 655.793 1.121.474 -552.278 240.151 -129.363 -202.129 -720.293 182.274 -228.408 -7.101.361
Parameterwijzigingen Indexaties Disconteringsvoet Levensduur Mutatiegraad Subtotaal parameterwijzigingen Wijzigingen exploitatiebeleid Huren Huurderving Planmatig onderhoud Klachtenonderhoud Mutatieonderhoud Belasting en verzekeringen Personeelskosten Bedrijfskosten Baten/lasten Verhuurdersheffing Leefbaarheid Restwaarde Subtotaal wijzigingen exploitatiebeleid
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
112
Wijzigingen (des)investeringsbeleid Verkoop Sloop Verbetering
871.195 0 6.319.452
150.592 0 335.881
1.021.787 0 6.655.333
Herclassificatie Subtotaal wijzigingen (des)investeringsbeleid
-1.403.074 5.787.573
1.565.631 2.052.104
162.557 7.839.677
Bedrijfswaarde 2014
64.168.550
7.191.305
71.359.855
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
113
OVERIGE GEGEVENS Resultaatbestemming Overeenkomstig art 32 lid 4 van de statuten en lid 7 lid 6 van het Reglement Raad van Commissarissen heeft het bestuur na voorafgaande goedkeuring door de Raad van Commissarissen het Volkshuisvestingsverslag, de Jaarrekening en het Jaarverslag vastgesteld. Het positieve jaarresultaat wordt ten gunste gebracht van het Eigen Vermogen.
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
114
Controleverklaring van de onafhankelijk accountant
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
115
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
116
OVERZICHT VASTGOED IN EXPLOITATIE Complex
Aantal
Totaal
Bouwjaar
Adressen
WONINGEN DAEB 1
2
3
4 5 6
7
8 9 10 11 12 13 14
3 28 8 8 9 14 29 4 7 32 10 17 15 3 11 7 10 4 3 13 3 4 12 2 12 2 22 17 7 14 8 16 7 14 1 13
39
31
82 17
18
28
27 12 14 2 39 21 24
35
1949 1949 1949 1951 1951 1951 1952 1952 1952 1952 1952 1954 1957 1957 1958 1958 1958 1959 1959 1959 1959 1959 1960 1961 1961 1963 1965 1965 1965 1965 1967 1967 1967 1967 1967
Rom. Krayenhoffstraat 2-6 even Van Vlietstraat 17-41 oneven en 54-82 even Van de Rovaartstraat 1-15 oneven Van de Rovaartstraat 2-16 even Van Vlietstraat 3, 38-52 even Van Vlietstraat 1A, 1B, 5A-15B oneven Dorpslaan 73-79, 83-91, 95-119 en 123-135 oneven Klipperstraat 11-17 oneven Rom. Krayenhoffstraat 3-15A oneven Van Vlietstraat 2-36 even, 84-110 even Van Vlietstraat 43-61 oneven Dorpslaan 15-21 oneven, 25, 31, 35-43 oneven, 30, 3640 en 44-46 even Schoenerstraat 1-17 oneven en 31-41 oneven Vonckstraat 1-5 oneven Botterstraat 1-5 oneven en 2-16 even Hoogaarslaan 69-81 oneven Klipperstraat 1-9 oneven, 4-12 even Boeierstraat 1-7 oneven Galjoenstraat 2-6 even Hoogaarslaan 40-52 even en 57-67 oneven Klipperstraat 22-26 even Schoenerstraat 71-77 oneven Hoogaarslaan 45-55A Hoogaarslaan 1, 3 Hoogaarslaan 29-39A oneven Claes de Jongestraat 5 en 11 Claes de Jongestraat 4-46 even Van der Kooistraat 4-30 even, 34-38 even Claes de Jongestraat 13-25 oneven W. van Zijlstraat 2-12, 16-30 even Van der Kooistraat 1-15 oneven Segboerstraat 1-13 oneven en 12-28 even Dr. Slotstraat 4-16 even P. van der Veldestraat 1-14 G. Verstegenstraat 1
1967
G. Verstegenstraat 2-14
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Woningtype
Wijk
Middelweg = M Dorp = D Kinderdijk=K eengezinsw. klein M eengezinsw. klein M eengezinsw. klein M eengezinsw. klein M eengezinsw. klein M alleenstaandenw. M eengezinsw. klein D eengezinswoning M eengezinswoning M eengezinsw. klein M eengezinswoning M eengezinsw. klein D eengezinsw. klein eengezinswoning eengezinswoning eengezinswoning eengezinswoning eengezinswoning eengezinswoning eengezinswoning eengezinswoning eengezinswoning alleenstaandenw. seniorenwoning alleenstaandenw. eengezinsw. klein eengezinsw. klein eengezinsw. klein eengezinsw. klein eengezinsw. klein eengezinsw. klein eengezinswoning eengezinswoning eengezinswoning aangepaste woning eengezinswoning
Jaarrapport 2014
M M M M M M M M M M M M M D D D D D D D D D D D
117
Complex
15
Aantal
Totaal
Bouwjaar
Adressen
Woningtype
Wijk
eengezinswoning eengezinsw. klein aangepaste woning eengezinswoning eengezinswoning eengezinswoning eengezinswoning eengezinswoning eengezinswoning eengezinswoning
D D D D D D D D D M
eengezinswoning eengezinswoning
D M
aangepaste woning eengezinswoning eengezinswoning eengezinswoning eengezinswoning aangepaste woning eengezinswoning aangepaste woning eengezinswoning eengezinswoning eengezinswoning eengezinswoning alleenstaandenw. aangepaste woning eengezinswoning eengezinswoning eengezinswoning eengezinswoning alleenstaandenw. eengezinswoning eengezinswoning eengezinswoning eengezinsw. klein
M
15 6 1
1968 1968 1968
Jac. Van Beierenstraat 2-30 even Dirk III straat 2-12 even Dr. Slotstraat 11
16 17 18
5 5 11 5 6 11 29
1968 1968 1968 1968 1968 1969 1971
19 21
1 44
22
1
1972
Dr. Slotstraat 13-21 oneven Floris V straat 4-8, 12-14 even Fregatstraat 11-21 oneven, 28, 32-38 even Segboerstraat 2B-10 even Jan van Arkelstraat 15, 17, 21-27 oneven Jan van Arkelstraat 24-44 even Marslaan 1, 3, 9, 13, 17, 21, 25-31 oneven, 35, 2-12 even, 40-62 even Albrechtstraat 9 Neptunusstraat 1-19 oneven, 23-35 oneven, 2-28 even en 32-56 even Neptunusstraat 30
25 21 10 7 1
1972 1972 1973 1973 1973
Saturnusstraat 1-49 oneven Venuslaan 85-109 en 123-137 oneven Jupiterstraat 18-36 even Marslaan 14-22 even, 26, 26A Marslaan 24
1973 1973
Mercuriusstraat 15-29 oneven en 33-63 oneven Mercuriusstraat 31
1973 1978 1978 1978 1981 1981
Plutostraat 1-5 Bovenkruier 1-31 oneven en 53-87 oneven Standerdmolen 1-9 oneven Tjasker 3, 9-37 oneven en 2-14 even Bovenkruier 18-24 even Bovenkruier 26, 28
1981 1981 1982 1982 1982 1982 1982 1982 1982
Bovenkruier 30-34 even Torenmolen 2 en 6 en 16-32 even Paltrokmolen 3, 6-10 even, 14 Watervluchtmolen 1, 3, 7, 13 en 15 Watervluchtmolen 5 en 5A Watervluchtmolen 2, 8-12 even en 44-50 even, 54, 56 Wipmolen 1, 9-11, 15-21 oneven, 31, 2, 8, 10, 14 Wipmolen 36, 40, 42, 46, 48, 62 Standerdmolen 55-85 oneven
48 6 11 29 1
91
24 1 22 23
24
25
26
5 34 5 23 4 2 3 11 5 5 2 10 12 6 16
48
62
20
40 16
1971 1972
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
M M M M M M M M D D D D D D D D D D D D D D
118
Complex
Aantal
27
28 29 31 32 33 34 37 40
11 12 22 12 25 20 20 47 18 21 15 4 2 10 4 1 2 20
41 42 43 44
51/121
52 54 55
30
10 4 20 32 7 4 8 6 6 18 2 21 18 2 2 15 4 12 9
Totaal
82 20 20 65 21 15 6 14
23 10 24 32
19
71 2 2
31
5 5 Totaal DAEB
19 1.237
Bouwjaar 1983 1983 1983 1983 1983 1983 1986 1998 2006 2009 2012 2007 2007 1987 1987 2009 2009 2010
Adressen
Woningtype
Wijk
Burg. Den Hoedstraat 2-22 even Burg. Den Hoedstraat 24-46 even T. Oosterwijkstraat 1-31 oneven en 2-12 even Gebr. Potstraat 1-23 oneven Mr. Streeflandstraat 1-9 oneven, 13-39 oneven en 2232 even J. de Jongstraat 2-40 even Standerdmolen 20-58 even Ooievaar 20-112 even Ooievaar 160-170 even, 180-190 even, 200-210 even Tjalkstraat 6-46 even Hoogaarslaan 60-88 even Dirk III straat 19, 25, 27, 29 Dirk III straat 21, 23 Burg. Hardonkstraat 1-10 Burg. Nieborgstraat 26-32 even Middelweg 119
eengezinswoning alleenstaandew. eengezinswoning alleenstaandew. eengezinswoning
D D D D D
alleenstaandenw. eengezinsw. klein seniorenwoning seniorenwoning zorgwoning appartement alleenstaandenw. seniorenwoning seniorenwoning seniorenwoning aangepaste woning eengezinswoning appartement
D D M M M M D D D D M
eengezinswoning eengezinswoning eengezinsw. klein eengezinswoning eengezinswoning eengezinswoning eengezinswoning seniorenwoning seniorenwoning seniorenwoning seniorenwoning seniorenwoning seniorenwoning eengezinswoning eengezinsw. klein seniorenwoning seniorenwoning seniorenwoning alleenstaandenwoning alleenstaandenwoning seniorenwoning
M M D M M M M M D M M M D M M D M M M
1922 1994 1994 1969 1969 1969 1969 1966 1966 1966 1966 1966 1966 1966 1967 1971 1971 1971 1996
Middelweg 129 en 141 Middelweg 109C, 111C-117C oneven, 147A-155C oneven Middelweg 50-68 even Dorpslaan 49, 71, 52 en 74 Dorpslaan 51-69 oneven en 54-72 even Venuslaan 2-64 even Jupiterstraat 2-6 en 10-16 even Mercuriusstraat 1, 5, 9 en 13 Venuslaan 15-29 oneven Aakstraat 1-11 oneven Floris V Straat 1-11 oneven Gondelplantsoen 1-18 Hoogaarslaan 8 en 10 Koggeplantsoen 1-21 oneven Schoonenburglaan 9-43 oneven Hoogaarslaan 4 en 6 Vonckstraat 7 en 9 oneven Albrechtstraat 2-30 even Marslaan 64-70 even Plutostraat 21-32 even Molenstraat 119-135 oneven
1996
Schansweg 2-10 even
1996
Schansweg 12-20 even
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
M M
M M
119
WONINGEN NIET-DAEB Complex
303 305 327 37 331 311 333 340 40/340
Aantal
Totaal
Bouwjaar
1 1 12 1 12 4 2 3 11
1 1 2 1 12 4 2 3
1952 1958 1983 1987 2006 2013 2012 2010 2009
10
21
2010
Totaal niet-DAEB
44
Totaal woningen
1.281
Adressen
Woningtype
Rom. Krayenhoffstraat 1
eengezinswoning eengezinswoning eengezinswoning eengezinswoning seniorenwoning zorgwoning appartement appartement eengezinswoning
M M D D D M M M M
appartement
M
Klipperstraat 2 Mr. Streeflandstraat 20 en 11 Burg. Nieborgstraat 34 Ooievaar 172-178 even, 192-198 even, 212-218 even Ooievaar 12, 12a, 12b en 16 Hoogaarslaan 90 en 92 Middelweg 109A, 111A en 155B Middelweg 121-127 oneven, 131-139 oneven, 143 en 145 Middelweg 109A, 109B, 111A, 111B, 147A, 147C, 149B, 151B, 153B en 155B
Wijk
OVERIGE ONROERENDE ZAKEN Complex
Aantal
Adressen
Type onroerend goed
DAEB 231
17
Ooievaar 140, 150, 154, 156
36 770 30 3
11 1 1 1
Raadhuisplein 1 (Brede School) Schanspolder, Kinderdijk (voetbalvelden) Christineweg 14, Kinderdijk (speeltuin, niet verhuurd) Van Vlietstraat 27 NB01 (speeltuin, niet verhuurd)
onzelfstandig zorgruimten (verpleeghuiszorg) maatschappelijk maatschappelijk maatschappelijk maatschappelijk
660 660 617
1 1 1 11
Dorpslaan 50 (kantoor woningbouwvereniging) Klipperstraat Van Vlietstraat Jan van Arkelstraat 2, 3, 6, 7, 10, 11, 14, 15, 18, 19, 22
bedrijfsruimte grond garages grond garages garages
831 831 832 833 660 860
4 3 2 1 4 5
NIET-DAEB
Totaal
Ooievaar 8, 10, 14 en 18 Watersnip 1, 1a, 1b Tjalkstraat 2 en 4 Vletstraat 2 Klipperstraat 2b, Hoogaarslaan 69b, 81b en 81c Botterstraat 2a, Klipperstraat 2a, 12a, Hoogaarslaan 69a en 81a
bedrijfsruimte bedrijfsruimte bedrijfsruimte bedrijfsruimte garage bedrijfsruimte
64
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
120
Woningtype
NieuwLekkerland
Kinderdijk
Totaal
%
88 287 610 197 47 25 8
14 5 -
102 287 615 197 47 25 8
8 22 48 15 4 2 1
1.262
19
1.281
100
NieuwLekkerland
Kinderdijk
Totaal
%
Woningen Zorgruimten Maatschappelijk Bedrijfsruimten Garages Gronden overig
1.262 17 11 15 15 3
19 0 0 0 0 2
1.281 17 11 15 15 5
95 1 1 1 1 1
Totaal
1.323
21
1.344
100
Alleenstaandenwoningen Kleine eengezinswoningen Eengezinswoningen Seniorenwoningen Appartementen Zorgwoningen Aangepaste woningen Totaal Type verhuurbare eenheid
Product Markt Combinatie DAEB Zelfstandige woningen Maatschappelijk vastgoed Onzelfstandige woningen
Aantal *)
%
1237 11 17
92 1 1
44 32
3 3
1.341
100
Niet-DAEB Zelfstandige woningen niet-woningen Totaal *) exclusief niet-verhuurde grond
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014
121
LIJST MET AFKORTINGEN ALV AO/IC BBSH BWS CF CFV DAEB DSCR DO Fte ICR MVA LTV MT OR P&C PMC RvC SVB Vhe VTW VvE VoV WMO WNT WOZ WSW ZAV
Algemene LedenVergadering Administratieve Organisatie en Interne Controle Besluit Beheer Sociale Huursector Besluit Woninggebonden Subsidies Cash Flow Centraal Fonds Volkshuisvesting Dienst Algemeen Economisch Belang Debt Service Coverage Rate Definitief Ontwerp Fulltime-equivalent Interest Coverage Ratio Materiële Vaste Activa Loan To Value Managementteam Ondernemingsraad Planning en Control Product Markt Combinatie Raad van Commissarissen Strategisch Voorraad Beleid Verhuureenheid Vereniging van Toezichthouders Woningcorporaties Vereniging van Eigenaars Verkoop onder Voorwaarden Wet Maatschappelijk Ondersteuning Wet Normering Topinkomens Waardering Onroerende Zaken Waarborgfonds Sociale Woningbouw Zelf Aangebrachte Voorzieningen
Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland
Jaarrapport 2014