Verslag van de vergadering nr. 2009-4 van het Raadgevend comité van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen van 27 mei 2009. FAVV
Gil Houins (Voorzitter), Véronique Berthot, Herman Diricks, Jean-Marie Dochy, Geert De Poorter, Aline Deworme, Bert Matthijs, Philippe Houdart, Katie Vermeersch, Jacques Inghelram Jean Renault, Vertegenwoordiger van het kabinet van Minister Laruelle Yasmine Ghafir en Ann Trybou (verslaggeefsters).
Leden van het Raadgevend comité: EL PL
1 0
Adriaens Camiel/Van Goethem Aloys Ardies Luc/Vogels Luc Brouckaert Véronique/Bosmans Roger Broucke Sonja/Van Daele Daniël Closset M-F/Marot Jean Cools Romain/Peeters Dirk Debergh Renaat/De Wijngaert Lambert De Craene Ann/Appeltans Philippe De Haes Jan/De Bauw Luc Dejaegher Yvan/Hoeven Erik de Roubaix Jérôme/Lokietek Sophie Deswarte Joeri/Verhaeghe Alain Dumez Linn/Jan Turf Focquaert Carine/Serwas Roland Hallaert Johan/Sermeus Maud Jaeken Peter/De Kegel Tim Jonckheere Caroline/ Van Der Haegen Vincent Ladouce René/De Bruyn Alain Laquiére Isabelle/Crémer Charles Aanwezig Afwezig
v v 1 1 1 1 1 0 1 v 1 1 v v v
1 Lauryssen Sigrid/Maertens Gwendoline 1 Machiels Katia/De Groof Dirk Miesen Alexander/ Schneiders Lucia Mijten Erik/Van Keerberghen Georges 1 Nijs Katrien/Van Moeseke Wim Ogiers Luc/ Bastin Valérie/Nutelet Guy v Poriau Pierre/Orban Stéphane Ramakers Clarisse/Deplae Arnaud Remy Robert/Scarniet Isabelle Ruppol Patrick/Laenens Leen Schelfhout Kathleen/Loncke Peter Semaille Marie-Laurence/Masure Alain Smagghe Thierry/Leroux Frans Vandecavey Brigitte/ Segers Dina Vandenbosch Michel/De Greef Ann Vandevelde Renaat/Vandercammen Marc Vanhaevre Ingrid/Renaerts Rob Verbust Willy/Pottier Jean-Luc 1 v Afwezig met notificatie
Page 1 of 16
EL PL 1 0 0 1 0 1 1 v v v v v 1 1 v 1 v 1 1
Dagorde 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Goedkeuring van de dagorde Actualiteit Opvolging realisaties businessplan : update management en operationele plannen Interne audit : conclusies auditprogramma 2008 KB gezondheidskwalificatie pluimvee Vereisten labo’s in het kader van autocontrole Financiering Varia Actiepunten
Punt 1. Goedkeuring van de dagorde 1. De dagorde wordt goedgekeurd. 2. Twee variapunten worden aan de dagorde toegevoegd : -
-
Twee vragen van GAIA : 1.
Verwaarloosde schapen te Ogy : Wat is er ondernomen om het lot van deze schapen te doen keren ? Welke maatregelen heeft het FAVV sindsdien ondernomen ? Is er een proces-verbaal opgemaakt ? Zo ja, wat is daarmee gebeurd ? Wordt de eigenaar van de schapen vervolgd ? Werd de zaak overgemaakt aan het Parket ?
2.
Konijnenhouderijen : ernstige problemen. Is er een onderzoek aan de gang? Is er reeds een onderzoek geweest ? Wat waren de resultaten ?
Vraag van de Landsbond der Beenhouwers : Versturen van de toelatingen aan de slagers en aanpassing van de gegevens in de KBO.
3. Ann De Craene vraagt naar de opvolging betreffende CRM user management, naar aanleiding van de vergadering van 01.04.2009. Jean-Marie Dochy antwoordt dat er een vergadering over de inhoud van het programma begin juni zal plaatsvinden en dat van de sectoren de voorstellen worden ingewacht m.b.t. het beheer van de ontvangen rechten in een bedrijf. Een werkgroep zal eind juni bijeenkomen voor discussie en voor een demo. CRM zal eind 2009 beschikbaar zijn voor de privégegevens, maar toegang voor het publiek gedeelte is vroeger voorzien.
Punt 2. Actualiteit 2.1. Aangekondigde controleactie in de distributiesector - Geraardsbergen 4. Jean-Marie Dochy verduidelijkt dat het FAVV voor de eerste keer een « aangekondigde » actie heeft georganiseerd om 100 % van de operatoren in Geraardsbergen te controleren. Deze actie werd niet aan de individuele operatoren aangekondigd, maar via een algemene mededeling. Het betrof een test en het doel hiervan is op termijn een aangekondigde actie in een zone te organiseren waarbij bvb. 50 % van de operatoren worden gecontroleerd.
Page 2 of 16
5. De stad werd uitgekozen omdat ze vrij klein is en omdat er weinig controles werden uitgevoerd. Bij de voorafgaande communicatie werd het FAVV zeer goed ontvangen door de stedelijke diensten, die lokalen ter beschikking stelde. De stedelijke persdienst en de communicatiedienst van het FAVV hebben de communicatie verzorgd. 6. De verschillende types inrichtingen (met inbegrip van rusthuizen,…) werden gecontroleerd waarbij dezelfde aspecten zoals gewoonlijk werden nagezien (hygiëne, autocontrole, rookverbod…) : 323 bezoeken werden afgelegd en hebben geleid tot 72 waarschuwingen, 11 PV’s en 3 tijdelijke sluitingen. De Voorzitter bemerkt dat niettegenstaande de aankondiging er aanzienlijke niet-conformiteiten tijdens de controles werden vastgesteld in die mate dat er tijdelijke sluitingen moesten worden doorgevoerd. De vergelijking van deze resultaten met de resultaten van de eerste maanden van 2009 toont echter een afname met een factor 3 van het aantal PV’s. Er moet worden vermeld dat tijdens de normale controles, het accent op de restaurants wordt gelegd, terwijl in het kader van deze actie, cafés, bakkerijen, enz… eveneens werden gecontroleerd. 7. Het voordeel van de actie is een sensibilisering van de operatoren. Verschillende gemeentes hebben het FAVV gecontacteerd met de vraag wanneer dergelijke actie bij hen wordt georganiseerd. De controleurs en inspecteurs worden beter onthaald wanneer de actie wordt aangekondigd. De doeltreffendheid is o.a. verbeterd door de controle van de databank van de operatoren en de correctie ervan (niet geregistreerde operatoren of niet actieve operatoren). 8. Het nadeel van de actie is de invraagstelling van het frequentiesysteem dat van de activiteit van de operator afhangt. De andere sectoren werden die week niet gecontroleerd aangezien alle agenten aan deze actie meewerkten. Waarschijnlijk door de aankondiging geeft het een vals beeld weer. De resultaten van de controles op de hygiëne zijn beter, anderzijds waren de operatoren bevoordeeld t.o.v. de operatoren die onaangekondigde controles krijgen. De operatoren van Geraardsbergen denken (verkeerdelijk) dat ze in de komende weken en maanden niet meer zullen worden gecontroleerd. 9. Ondanks de inspanningen op het vlak van de communicatie heeft het FAVV vastgesteld dat op de eerste dag de operatoren niet op de hoogte waren. Het is de communicatie tussen de operatoren onderling dat er vanaf de tweede dag een effect te zien was. De definitieve resultaten zullen begin juni beschikbaar zijn en zullen aan de beroepsorganisaties worden meegedeeld. 10. Willy Verbust vraagt naar het percentage operatoren in Geraardsbergen die niet bij het FAVV gekend waren. Er waren 37 operatoren die helemaal niet bij het FAVV gekend waren, evenals 11 ambulante handelszaken. 11. Op vraag van de Voorzitter verklaren de Landsbond, UNIZO en FEDIS dat ze geen speciale reacties hebben ontvangen van hun leden. 2.2. Verontreiniging met methylgeel 12. Herman Diricks verduidelijkt dat het FAVV door een operator op de hoogte werd gebracht van een verontreiniging van loten Indiaas currypoeder met methylgeel. Deze operator was hiervan op de hoogte gebracht door een Frans bedrijf dat in het kader van zijn autocontrolesysteem analyses had uitgevoerd. Het betrof 84 ton verontreinigd currypoeder, waarvan 56 ton reeds verkocht. Tal van bereide producten bevatten deze curry. Het ging om een multinationaal bedrijf en heel wat landen hebben met deze verontreiniging te maken. Methylgeel (of botergeel, 4-dimethylaminoazobenzeen) werd als kleurstof gebruikt, maar werd snel verboden in de voedselketen wegens de giftigheid ervan. Het is een potentieel carcinogeen, een mutageen (groep 2B van het IARC). Het heeft geen TDI. Het advies van
Page 3 of 16
het Wetenschappelijk comité van het FAVV luidt als volgt : de stof mag niet aanwezig zijn, d.w.z. lager dan de detectielimiet van 15 ppb, net zoals in de zaak van pararood in kruiden enkele jaren geleden. Het SCOFCAH bepaalde in 2006 een limiet van 500 ppb. 13. Het FAVV heeft alle loten met kruiden (kruidenmengeling) waarin methylgeel werd aangetoond, geblokkeerd en een recall georganiseerd. De bereide levensmiddelen werden noch geblokkeerd noch teruggeroepen. 14. Het probleem werd op 01.04.2009 door het FAVV vastgesteld. Een spoedvergadering werd samen met de sector belegd en er werd een persbericht verspreid. Tracering van de producten werd gevraagd. 15. De Voorzitter benadrukt dat het om een mooi geval van gecontroleerd risicobeheer gaat op basis van een risico-evaluatie van het WetCom. Herman Diricks verduidelijkt dat het AFSSA in Frankrijk eveneens later een advies heeft verspreid maar volledig in overeenstemming met het advies van het WetCom van het FAVV. 2.3. Bluetongue: opvolging vaccinatie 16. Emmanuelle Prisse heeft een stand van zaken weer en herinnert aan de wettelijke verplichting van de vaccinatie van runderen voor BTV8 sinds 2006. In 2009 werden voor de vaccinatie tegen BTV8 4,1 miljoen dosissen besteld. Voor wat BTV1 betreft is het noodzakelijk dat België de toestand in Frankrijk nauwlettend in de gaten houdt. België heeft dus een strategische reserve van 1 miljoen vaccindosissen aangelegd voor spoedvaccinatie, met een optie voor 1 miljoen bijkomende dosissen. 17. Van deze 4,1 miljoen dosissen, zijn er 3,75 miljoen bestemd voor de runderen. Het accent werd gelegd op flacons met minder inhoud (20 dosissen) en dus praktischer. Het in 2008 ingestelde systeem heeft aangetoond wat het waard is en werd behouden : centralisatie van de bestellingen van de dierenartsen bij de groothandel en validatie van de bestellingen door het FAVV. Rapportering gebeurt door de dierenartsen via Sanitrace. De validatie gebeurt op basis van het depotnummer van de dierenarts. Een vaccinquotum wordt gelinkt aan het depotnummer en is gebaseerd op het aantal runderen van het beslag aanwezig in 2008 en het aantal schapen gevaccineerd in 2008. 18. De rapportering van de vaccinaties wijst uit dat er een validatie voor 2,2 miljoen dosissen gebeurde, maar slechts 1,2 miljoen ervan werden gecodeerd, waarschijnlijk wegens het niet rapporteren en ongebruikte stocks door de dierenartsen. 19. Problemen : -
Geen vaccinaties in 2008, hetgeen leidde tot de blokkering van ongeveer 250 bedrijven, waarvan niet alle dieren correct werden gevaccineerd. Het onderzoek wijst uit dat slechts 30 % van de beslagen niet echt werden gevaccineerd (de andere waren te wijten aan fouten bij codering).
-
Het feit dat er geen registratie van de vaccinaties in 2008 werd uitgevoerd, brengt met zich mee dat er in 2009 geen levering van vaccins gebeurde.
-
Overschrijding van het quotum.
-
De plaatsvervangende dierenarts moet een toelating aan het FAVV vragen om te vermijden dat zijn bestellingen worden geweigerd.
-
De rapportering via Sanitrace ondervindt nog kinderziekten.
Page 4 of 16
20. Erik Mijten heeft zeer weinig klachten ontvangen. Volgens hem zijn de runderen zeer goed gevaccineerd. Veel runderen gevaccineerd in het najaar 2008, zullen echter ook in het najaar 2009 worden gevaccineerd. 21. Aloys Van Goethem heeft geen klachten ontvangen, maar verduidelijkt dat de niet gevaccineerde bedrijven hoofdzakelijk bedrijven waren met minder dan 10-15 dieren ofwel hobbykwekers. Philippe Houdart antwoordt dat het merendeel van de problemen te wijten waren aan problemen inzake registratie van de vaccinatie. Het FAVV heeft een onderzoek van elk geval uitgevoerd teneinde PV’s bij moeilijkheden bij de registratie te vermijden. De Voorzitter verduidelijkt dat er zeker een gevolg wordt gegeven aan de echte niet-vaccinaties. Er wordt vermeld dat m.b.t. de schapen een informatiecampagne werd ingesteld, maar deze heeft niet iedereen bereikt. 2.4. Benzofenon in melk 22. Jean-Marie Dochy vat de situatie samen. Eind april, begin mei kwamen bij het meldpunt van het FAVV 3 klachten toe over de geur en de smaak van melk van Campina. Op 7 mei hebben 9 controleurs melk van verschillende flessen getest en ervan geproefd waarbij ze vooral een « chemische » geur vaststelden. Het onderzoek van het FAVV bij Campina toonde aan dat er reeds een tiental klachten werden ontvangen. Op 22 april, leek Campina de link te hebben gemaakt tussen de klachten en sommige etiketten. Gezien Campina geen toxiciteitsanalyses heeft uitgevoerd, heeft het FAVV deze analyses onmiddellijk laten uitvoeren. Deze wezen de aanwezigheid van chlorofenol in melk uit, hetgeen aan de bron lag van de geur, maar het gehalte lag ruim beneden de TDI. Op 18 mei bracht het labo het FAVV op de hoogte van het feit dat benzofenon aanwezig is in de melk en Campina moest de melk dus uit de handel nemen. Na een risicoanalyse werd de melk op 19 mei uit de handel genomen. Deze producent produceert eveneens voor andere merken. Het was verstandiger geweest indien 1 enkel perscommuniqué werd verspreid, dan verschillende communiqués, zoals de operatoren-distributeurs verkozen. 23. Er bestaat geen verband tussen de geur, de smaak en de aanwezigheid van benzofenon, maar het etiket ligt aan de basis : enerzijds de kwaliteit van de PET-fles werkte de migratie in de hand en anderzijds de Nederlandse inkt- en lakproducent had de specificaties veranderd zonder zijn klant te verwittigen. 24. De Voorzitter stelt dat het om een zeer gevoelig product gaat. Hij betreurt dat er geen communicatie uitging van de operator vanaf de eerste klacht. Hij benadrukt er geen correcte coördinatie tussen FEDIS en de operator was dat aanleiding gaf tot één enkel duidelijk communiqué voor de consument. 25. Renaat Debergh stelt dat dit een probleem van een bedrijf is en niet van een sector. In dit laatste geval communiceert de sector onmiddellijk, maar dat was hier het geval niet. Het gaat hier ook niet om een excuus voor dit bedrijf. De sector gaat nadenken over verbeteringen. 26. Sigrid Lauryssen preciseert dat de Franstalige en Nederlandstalige internetsite van sommige supermarkten verschillend was. Het communiqué was beschikbaar in slechts 1 van de 2 versies. 27. Jean-Marie Dochy benadrukt dat er geen rekening werd gehouden met de etiketten, de inkt, de verpakking bij het opstellen van de autocontrole. Herman Diricks voegt hieraan toe dat het om een zoveelste voorval gaat na ITX, methylbenzofenon, enz. De operatoren moeten dus meer aandacht schenken aan dit soort risico’s en in het bijzonder aan de conformiteitsverklaring van de verpakkingen.
Page 5 of 16
28. Sigrid Lauryssen voegt hieraan toe dat de consumenten zich afvragen of het enkel over melk ging en niet over andere producten. Er wordt gesteld dat het enkel om een zeer bepaald, goed geïdentificeerd product ging en dat er dus een recall kon worden uitgevoerd. 29. Johan Hallaert stelt dat er hieruit belangrijke lessen moeten worden getrokken. Op zijn vraag verduidelijkt Herman Diricks dat een advies van het EFSA voorzien is voor eind mei en dat een omzendbrief klaar is om te worden verspreid wanneer dit advies gekend is. 30. Aloys Van Goethem vraagt wat er na de terugroeping gebeurt. De producten moeten worden vernietigd. Gezien het om een geval van migratie gaat, stijgt het gehalte met de tijd tijdens het stockeren.
Punt 3. Opvolging realisaties businessplan : update management en operationele plannen 3.1. Operationele doelstellingen van de diensten van de gedelegeerd bestuurder 31. De Voorzitter licht de operationele doelstellingen van zijn diensten toe. Men wil aan de wensen van de consumenten en operatoren tegemoet te komen. De voedselketen wordt verbeterd door aan crisispreventie te doen (crisisdraaiboeken, crisisoefeningen, captatie van de signalen) en te communiceren. 32. Het algemeen crisisdraaiboek wordt herwerkt met het accent op dierziektes, en eveneens op de planten. De specifieke crisisdraaiboeken worden uitgewerkt of herzien voor de ziekte van Aujeszky, nucleaire incidenten, het West Nile virus, andere epizoötische dierziektes, Afrikaanse varkenspest, aviaire influenza en MKZ. 33. Er worden verschillende crisisoefeningen gepland : een traceringsoefening met de sector, een grensoverschrijdende oefening BENELUX, een expertengroep over MKZ, en eind 2010 een terreinoefening samen met de Duitse Länder en het Groothertogdom Luxemburg. 34. De captatie van de alarmsignalen van de laboresultaten, van het RAS-systeem, van de klachten bij het meldpunt en van de meldingen van de operatoren,… moet gebeuren. Benzofenon in melk is een voorbeeld van de noodzaak hiervan. 35. Voor de kwaliteit van de geleverde diensten zal er een bevraging bij de consumenten en operatoren worden georganiseerd. De ISO 9001 zal worden uitgebreid naar gans het FAVV en de ISO 17.020 zal worden ingesteld voor de controlediensten, de labo’s werden reeds volgens ISO 17.025 geaccrediteerd. Duurzame ontwikkeling met de EMAS-registratie, de interne audit en de ombudsdienst zijn eveneens belangrijke doelstellingen. 36. Met betrekking tot de communicatie, is een verbetering van de relaties met de operatoren voorzien via doelgroepgerichte communicatie. 37. Charles Crémer herinnert eraan dat het EFSA crisisoefeningen organiseert en dat het FAVV systematisch hierbij betrokken wordt. 38. Jean Marot voegt hieraan toe dat de crisisdraaiboeken worden geherstructureerd bij het Waals Gewest en dat in de projectfiches eveneens oefeningen voorzien. Gezien in de voedselveiligheid, de landbouwsector en de voedselketen met elkaar verbonden zijn, vraagt hij of er een afstemming met de Gewesten komt. De Voorzitter stelt dat dit niet voorzien is, maar een samenwerking kan in overweging worden genomen voor bepaalde domeinen zoals het nucleaire. Jean-Marie Dochy voegt hieraan toe dat de samenwerking met de gemeenschappen en Gewesten voorzien is voor aviaire influenza, qua volksgezondheid,
Page 6 of 16
landbouw en wilde fauna. Er is echter geen vertegenwoordiger van de gemeenschappen en Gewesten tijdens de oefeningen aanwezig, terwijl ze wel verwacht worden. 3.2. Operationele doelstellingen van de DG Algemene diensten 39. Véronique Berthot stelt de operationele doelstellingen van de DG Algemene diensten voor die interessant kunnen zijn voor de sectoren, met uitzondering van de ondersteunende doelstellingen voor de andere DG’s. 40. Billijke behandeling van de operatoren : stilzwijgende operatoren identificeren en sowieso opsturen van een factuur tot de intrekking van de erkenning of toelating : -
Hobbyisten systematisch aangeven
-
Toegang tot de BTW-bestanden laten het toe de operatoren die geen FAVVactiviteit aangeven te controleren (bij het FAVV gekende operatoren).
-
De doelstelling is te komen op minder dan 5 % onbetaalde facturen voor de heffingen in 2010 en op minder dan 2,5 % onbetaalde retributies in 2009.
41. Marie-Laurence Semaille vraagt dat er eveneens aandacht wordt geschonken aan de operatoren die niet bij het FAVV gekend zijn. Jean-Marie Dochy stelt dat het gaat om een algemeen Belgisch probleem van slecht gebruik van de KBO : verschillende activiteiten – waaronder niet-uitgevoerde activiteiten – worden ingebracht. Het FAVV alleen kan niet het probleem oplossen. De Voorzitter voegt hieraan toe dat jobstudenten deze zomer een rol zullen spelen om de niet-geregistreerde operatoren op te sporen. 42. Relatie met de operatoren : in het kader van de opvolging van de klachten, wordt een onderscheid gemaakt tussen de klachten per aangetekende brief – overeenkomstig de reglementering – en de klachten die via een andere weg toekomen waarvoor langere behandelingstermijnen zijn. 43. Administratieve vereenvoudiging : afwerken van de lex alimentaria, vooraf invullen van het aangifteformulier 2009 op basis van de gegevens 2008, gebruik van gegevens uit Beltrace om de heffingen te berekenen. 44. Jean Renault stelt dat er een applicatie komt voor overleg tussen het FAVV en de KBO in het kader van de dienstenrichtlijn. Luc Vogels bemerkt dat Unizo vragen krijgt van operatoren waarvan de hoofdactiviteit niets te maken heeft met de voedselketen (bloemisten, pompstations, kappers,…) en vraagt om op dit vlak de nodige verduidelijking te verstrekken. 45. Ondersteuning voor het management : analytische boekhouding tegen eind 2009 en gebruik van gegevens van e-RH. 46. Verlaging uitgaven voor derden : verzekeringen groeperen, onderhoudscontracten herbekijken, meer gegroepeerde aankopen doen, contracten met dienstverleners herbekijken. 47. Kwaliteit en efficiëntie : de procedures voor alle processen worden uitgewerkt, de KPI en de boordtabellen worden algemeen gebruikt. 3.3. Operationele doelstellingen van de DG Controlebeleid 48. Herman Diricks zet de operationele doelstellingen van de DG Controlebeleid uiteen. 49. Een studie is aan de gang om de KPI voor de voedselketen te bepalen (een soort barometer). Het wetenschappelijk comité zal over dit thema een studiedag organiseren.
Page 7 of 16
50. Johan Hallaert vraagt welke de evolutie is voor de actielimieten. Nieuwe limieten moeten worden toegevoegd, bvb. voor methylbenzofenon. Er moet tevens een methodologie worden ontwikkeld. 51. De bestrijdingsstrategieën moeten eveneens worden ontwikkeld en herzien in de plantaardige en de dierlijke sector, de capaciteit voor de Pest Risk Assesments moet worden ontwikkeld en de leeftijd voor BSE-testen moet worden herzien. Marie-Laurence Semaille stelt dat het FAVV een belangrijke rol speelt m.b.t. de waakzaamheid. De Voorzitter is van plan om in de nabije toekomst een ronde tafel te organiseren met de sectoren, de FOD, het CODA en DGZ/ARSIA. (vaccinatie Aujeszky, vermindering van de brucellosetests,enz.). 52. Transparantie van het FAVV : overleg met de sectoren en stakeholders bestendigen en verder uitbouwen, actualiseren en uitbouwen van het vademecum Dierengezondheid en dierlijke producten. 53. Promoten van de autocontrole : actieplan met de sectoren uitwerken, verbetering van de toegankelijkheid van de goedgekeurde gidsen, bijsturen van de scope van de gidsen (fusie gidsen primaire sector, invoering modulesysteem voor de distributie). Johan Hallaert vraagt dat het hele systeem wordt herbekeken. Herman Diricks verduidelijkt dat daarom een actieplan met de sectoren wordt voorzien. 54. Uitbreiding van de FAVV-smiley : de Voorzitter krijgt meer en meer aanvragen voor uitbreiding (bvb. van de slagers). Een uitbreiding van de toepassing zou zeer gunstig zijn om het logo zichtbaar te maken en het FAVV is van plan om dit uit te voeren. Willy Verbust stelt dat volgende week over dit thema een sectorvergadering gepland is. Luc Vogels voegt hieraan toe dat een auditbureau bezig is met het uitvoeren van een audit en dat hun conclusies kunnen worden aangewend. De Voorzitter dankt de sectoren voor hun ondersteuning. Herman Diricks legt de nadruk op de artikels van de sectorpers. 55. Men is bezig met de oprichting van een werkgroep vereenvoudiging. De elektronische overdracht van gegevens wordt gestimuleerd (VKI-informatie). De rol van de ondernemingsloketten en het versterken van de complementariteit tussen lastenboeken en autocontrolegidsen worden bestudeerd. 56. Een professioneel en op het vlak van resultaten veeleisend Agentschap : uitvoeren van een benchmarking, wetgeving binnen gestelde termijnen, een geloofwaardig auditsysteem uitbouwen in het kader van de certificering van ACS, uitbreiding technische en toxicologische kennis, uitbouw van het secretariaat WetCom naar een directie risicobeoordeling. 57. Een constructieve en doeltreffende samenwerking met andere overheden : onderhouden van bestaande protocols, Belgische standpunten effectief verdedigen bij uitwerken/herzien van de Europese regelgeving. 58. Een geïntegreerd informatie- en gegevensbeheer : Rapportering verbeteren, uitwisseling gegevens met derden verbeteren, rapportering en kwaliteit van de gegevens verbeteren, o.m. door de uitbouw van een datawarehouse. 59. Romain Cools vraagt welke de doelstelling is van de eenvormige aanpak van de sectorale bemonsteringsplannen. Het zou positief zijn als België aandringt om het fytosanitaire beleid te herzien. Herman Diricks antwoordt dat het de bedoeling is de verschillende bemonsteringsplannen naast elkaar te leggen. Een van de fytosanitaire opties van de EG is een nieuwe strategie en zodra deze duidelijker is zal het FAVV de sectoren bijeenroepen om hierover te discussiëren. De Voorzitter voegt hieraan toe dat de FOD eveneens tal van bevoegdheden op dit vlak heeft.
Page 8 of 16
60. Luc Vogels stelt dat de audits van de OCI’s uitgevoerd aan de hand van verschillende gidsen niet eenvoudig zijn. De modules (charcuterie, slagerij,…) zou ideaal zijn als doelstelling voor de supermarkten. Renaat Debergh vraagt of de sectorplannen in aanmerking worden genomen. Er is geen evolutie de laatste drie jaar, terwijl de sectoren heel wat inspanningen hebben gedaan op dit vlak. De Voorzitter antwoordt dat normaal gezien een ACS per operator moet worden ingesteld, maar de opleidingen werden voor de hele sector georganiseerd wegens besparingen. Er worden zeer regelmatig incidenten vastgesteld, zoals dat m.b.t. benzofenon, terwijl geacht wordt dat een HACCP-systeem is ingesteld. Het in aanmerking nemen van de sectorplannen wordt beschouwd als een besparing op het niveau van een sector maar de FAVV-controles zullen zeker niet verdwijnen. Herman Diricks zal hieromtrent een antwoord bezorgen. Renaat Debergh vraagt dat de besparingen die het FAVV op die manier doet, voelbaar zouden zijn voor de operatoren. Herman Diricks antwoordt dat een goed onderbouwd plan moet worden opgesteld. De controleplannen beogen de ganse sector en niet de leden van bepaalde sectororganisaties. Voor de Voorzitter vervangt een sectoraal plan eventueel een deel van de autocontrole van individuele operatoren, maar niet het toezicht van het Agentschap. 61. Yvan Dejaegher stelt dat de risicoanalyse om de 3 maanden moet worden geëvalueerd en vraagt welke synergie wordt aangewend bij de in- en uitvoer. Jean-Marie Dochy herinnert aan het feit dat hiermee rekening wordt gehouden in het kader van de certificering bij uitvoer in de melksector. Het is een mooi voorbeeld van ondersteuning van de uitvoer van melk (Algerije, radioactiviteit). Het FAVV heeft geantwoord op de vraag van Yvan Dejaegher m.b.t. de systematische bemonstering bij sommigen. 3.4. Operationele doelstellingen van de DG Controle 62. Jean-Marie Dochy stelt zijn 5 krachtlijnen voor. In alle DG’s is de verbetering van de relatie met de operatoren een terugkomend item. 63. Efficiëntie van de controles : 100% uitvoering van het controleplan op kwantitatief en op kwalitatief vlak. In functie van de evolutie van het opstarten van de ACS in de sectoren kunnen de controles worden uitgevoerd door gegradueerden in plaats van door universitairen. Een systeem tot verbetering van de controles wordt ingesteld en de sectoren zullen hiervan op de hoogte worden gebracht. De methode om het inspectieritme aan te passen hangt van de operator af. Er moet worden toegezien dat de opleiding aan de noden beantwoordt (eveneens een vereiste voor ISO 17.020). Verbetering van de controletools via controleverslag dat onmiddellijk aan de operator wordt overhandigd… 64. Administratieve vereenvoudiging : ontwikkeling van een CRM waarbij de operatoren toegang hebben tot hun gegevens, deze te beheren, hun informatie te wijzigen, de retributies en heffingen te volgen, toelatingen aan te vragen… CRM is eveneens een tool dat ter beschikking wordt gesteld van een ondernemingsloket dat specifieke gegevens aan de FAVV-activiteiten kan toevoegen bij de registratie van een nieuwe operator. Een herziening van de instructies met een derde wordt per jaar voorzien. Vereenvoudiging van de activiteitenboom zodat deze begrijpelijker zou zijn voor de operatoren. 65. Relatie met de operatoren : oprichting van een gestructureerd provinciaal platform, dat met de beroepsorganisaties zeer nauw kan samenwerken om lokale problemen op te lossen. Romain Cools stelt dat een provinciaal platform problemen zal geven m.b.t. de beschikbaarheid van de leden. De Voorzitter zegt dat dit van de organisaties afhangt. Volgens Erik Mijten hadden de provinciale vergaderingen over bluetongue geen enkele toegevoegde waarde en vraagt zich bijgevolg af of dergelijk platform wel nodig is, terwijl het eerder een probleem is in de relatie tussen de PCE en het hoofdbestuur. Renaat Debergh voegt hieraan toe dat het risico van de verschillende aanpak tussen de verschillende
Page 9 of 16
provincies niet te verwaarlozen is. Jean-Marie Dochy antwoordt dat er een duidelijk onderscheid moet worden gemaakt tussen de federaties die 20 operatoren vertegenwoordigen en diegenen die 40.000 operatoren vertegenwoordigen. Het is niet de bedoeling van deze platformen om over het beleid te discussiëren. De PCE’s zullen uitleggen wat ze doen, waarom en hoe ze het doen. Het is eveneens een poging tot decentralisatie van het hoofdbestuur opdat de controleurs de concrete problemen van de gecontroleerden zouden kennen. Dit betekent niet dat de inspanningen gedaan op het vlak van de interne communicatie in het FAVV geen succes zouden hebben. Jan De Haes heeft zijn akkoord m.b.t. dit project. Marie-Laurence Semaille geeft eveneens haar goedkeuring. De FWA is bereid om als proefproject te dienen en ziet dit niet als iets dat in conflict kan treden maar als een bijkomend communicatiekanaal dat tot een verbetering van de controles kan leiden. 66. Pierre Poriau zegt dat hij langs alle PCE’s in Wallonië is geweest om het beleid inzake opleiding in de horeca, het traject, enz. voor te stellen. Er is reeds een positieve neerslag op het terrein (relatie controleur-gecontroleerde) waargenomen. Er wordt slechts over algemeenheden en niet over bijzondere gevallen gediscussieerd. Soms is een rol als bewaker over het professionalisme met de sector belangrijk. Hij herhaalt zijn vraag om de sectoren distributie en horeca te scheiden. De Voorzitter besluit dat het FAVV rekening zal houden met de wensen van de sectoren inzake deelname aan dit project. 67. Enquête over de controles op 2 manieren : met een anonieme vragenlijst aan de gecontroleerde en ondervraging van de controleur. Een ander voorstel is het verduidelijken van de diensten die het FAVV verleent met de gelden van de heffingen en retributies aan de hand van een brochure die bvb. systematisch met bepaalde briefwisseling wordt verstuurd. 68. Coördinatie van de controles : samenwerking met de privé versterken (ARSIA-DGZ, DMO’s, ondernemingsloketten), evenals de coördinatie van de controlediensten versterken op provinciaal, nationaal (coördinatie van fraudebestrijding…) en internationaal (NL, FR) vlak. 69. Certificatie van de diensten : ISO 17.020 voor de controlediensten en deelname aan de uitbreiding ISO 9001 en EMAS-registratie. 70. Op de vraag van Jean Renault over de lange checklists, antwoordt Jean-Marie Dochy dat door de checklists op een A3-formaat af te drukken, de perceptie dat ze te lang zijn veel kleiner maakt. Anderzijds is de harmonisering van de checklists een werk dat permanent wordt uitgevoerd door de technische overlegcomités. 3.5. Operationele doelstellingen van de DG Laboratoria 71. Geert De Poorter stelt de 5 krachtlijnen van de DG Labo’s voor. 72. Efficiëntie verhogen : verdere automatisatie van de FAVV-labo’s, nieuwe modules FOODLIMS, uniformiteit in het managementsysteem met de interne audit, vormingsinspanningen verhogen voor de FAVV-agenten en eveneens voor stagiaires van andere landen (Rusland, derde landen…). 73. Administratieve vereenvoudiging : medewerking aan het ontwikkelen van een CRM, sneller ter beschikking stellen van de analyseresultaten, revisie van het managementsysteem (wegsnijden van de overtollige documenten en procedures opgemaakt bij het opstarten van het kwaliteitssysteem). 74. Relatie met derde partners versterken : nauwere samenwerking met de erkende labo’s, ondergebracht bij BELAB, betere administratieve opvolging, onderzoeksprojecten verder uitbouwen, SWOT-analyse DGZ-ARSIA in samenwerking met de andere DG’s.
Page 10 of 16
75. Relatie met de NRL’s versterken : KPI’s opvolgen en herdefiniëren, malussysteem invoeren (een bonussysteem kon niet worden gelanceerd door een ongunstig advies van de Inspecteur van Financiën), uitvoeren van effectiviteitsaudits (kwaliteit en financieel), aanpassen van de scope-analyse zodat de hele Europese regelgeving wordt afgedekt. 76. Uitbreiding van de accreditatie en de certificering : deelname aan de ISO 9001, oprichten van een kalibratielabo bij het FAVV, ISO 17.043 voor de organisatie van interlaboratoriatests, enz. 77. Johan Hallaert pleit voor een performant systeem voor de captatie van de signalen.
Punt 4. Interne audit : conclusies auditprogramma 2008 78. Dit punt wordt verdaagd naar de volgende vergadering van het raadgevend comité.
Punt 5. KB gezondheidskwalificatie pluimvee 79. Katie Vermeersch stelt 2 ontwerpen voor : het ontwerp-KB tot wijziging van het KB van 10.08.1998 houdende bepaalde voorschriften voor de gezondheidskwalificatie van pluimvee en het ontwerp-MB tot wijziging van het MB van 19.08.1998 betreffende de modaliteiten ter toepassing van het KB van 10.08.1998. 80. Zij zet het schema uiteen met de verschillende situaties. Alle bedrijven met meer dan 200 stuks pluimvee moeten de verordening (EG) nr. 2160/2003 toepassen (behalve de bedrijven waarvoor de verordening (EG) nr. 199/2009 van toepassing is). 81. Deze ontwerpen voorzien in : -
de minimale sanitaire voorwaarden verplicht voor pluimveebedrijven vanaf 200 stuks
-
Soorten pluimvee : kippen, parelhoenders, kalkoenen, eenden en ganzen
-
Preventieve maatregelen salmonellabestrijding (infrastructuur, werking)
-
Monitoring en maatregelen na salmonellapositieve toom op bedrijven met braadkippen en vleeskalkoenen die niet onder het algemeen bestrijdingsprogramma vallen.
82. De algemene voorschriften (bedrijfsdierenarts, inrichting en werking) zijn niet aangepast. 83. De voorschriften in functie van de soort, de categorie en het type pluimvee (gezondheidskwalificatie A, B of C) worden overlopen.
Page 11 of 16
Pluimvee
Fok-
Legkippen GQ B*
Braadkippen en vleeskalkoen en ¾5000 GQ B*
Braadkippen en vleeskalkoen en 200-5000 GQ B*
Braadkippen en vleeskalkoenen rechtstreekse levering van vlees GQ C*
Overig pluimvee > 5000 stuks GQ B
Overig pluimvee < 5000 stuks GQ C
bij opzet van elke ronde eendagskuikens en poeljen
bij opzet van elke ronde eendagskui -kens en poeljen
bij opzet elke ronde
bij opzet elke ronde
vrijgesteld
vrijgesteld
vrijgesteld
Legkippen
elke ronde
elke ronde (in KB 27042007 Salmonella pluimvee)
elke ronde. Voor nationale handel is onderzoek 6 weken geldig
-2 maal per jaar in alle hokken met pluimvee van minimum 3 weken (1 paar overschoentjes per hok) - na S.E. of S.T. vooraleer de eerste dieren geslacht worden
elke ronde
vrijgesteld
Braadkippe n en vleeskalko enen
jaarlijks
jaarlijks
jaarlijks
vrijgesteld
vrijgesteld
vrijgesteld
verplicht
facultatief
facultatief
facultatief
facultatief
facultatief
facultatief
Braadkippe n en vleeskalko enen
voor de opzet van elke ronde (opfok en productie)
om de 3 ronden, minimaal 1 maal per jaar
1 maal per jaar
enkel na S.E. of S.T positieve toom
om de 3 ronden, minimaal 1 maal per jaar
vrijgesteld
in KB Salmonella
in KB Salmonella
in KB Salmonella
in KB Salmonella
enkel na S.E. of S.T positieve toom
vrijgesteld
vrijgesteld
GQ A
GQ B*
¾5000 GQ B*
200-5000
84. De principes werden tijdens 2 vergaderingen met de sector behandeld. De meeste opmerkingen van de sectoren werden geïntegreerd en andere moeten nog worden besproken in vergaderingen. De Voorzitter verduidelijkt dat de kost per stuk pluimvee belangrijk kan worden voor de kleine producenten en dat voor hen epidemiologische groepen kunnen worden georganiseerd, maar dat heeft als gevolg dat deze grote groepen kunnen worden beschouwd als risicovol ingeval van positieve analyse. 85. Marie-Laurence Semaille stelt dat de punten m.b.t. de kleine producenten nog moeten worden besproken in volgende vergaderingen. Herman Diricks antwoordt dat er met de sectoren discussies begonnen zijn, maar dat de Europese regelgeving moet worden nageleefd. Een overlegvergadering met de sector zal hieromtrent nog worden georganiseerd. Marie-Laurence Semaille stelt dat er versoepelingen mogelijk zijn voor de lokale handel in de Europese regelgeving. Haar opmerkingen hebben betrekking op de verplichting om in een slachthuis te slachten, de geldigheidsduur van de analyses (de FWA stelde 8 weken voor). Wanneer er salmonella-analyses per lot worden opgelegd, moeten enkel de positieve loten als risicovol worden beschouwd. Zij gaat niet akkoord met dit document als het om een finale versie gaat. Herman Diricks antwoordt dat men ofwel het statuut beheert op het niveau van de pluimveestallen met beperkte gevolgen op dit vlak,
Page 12 of 16
ofwel worden minder analyses uitgevoerd en zijn de gevolgen voor het ganse bedrijf. De Voorzitter raadt de FWA aan om de labo’s te contacteren voor een voorkeurstarief op basis van gegroepeerde contracten. 86. De Voorzitter besluit dat het FAVV zich inspant om een valabele consensus te bekomen voor alle sectoren en dat de conclusies van de werkgroep worden afgewacht.
Punt 6. Vereisten labo’s in het kader van autocontrole 87. Jacques Inghelram licht het voorstel toe om een artikel op te nemen in het koninklijk besluit van 14 november 2003 betreffende autocontrole, meldingsplicht en traceerbaarheid in de voedselketen : “De analyses die uitgevoerd worden in het kader van artikel 3 worden uitgevoerd in laboratoria die deelnemen aan ringtesten, vermeld op de website van het Agentschap.”. 88. Het is belangrijk dat de bedrijfseigen laboratoria en andere laboratoria die analyses uitvoeren in het kader van de autocontrole eveneens nauwkeurige resultaten afleveren. Daarom is het nodig dat zij kunnen aantonen dat de resultaten geborgd worden via een onafhankelijke derdelijnscontrole. Daarom dienen zij deel te nemen aan ringtesten van organisaties die door het FAVV geselecteerd zullen worden. Geert De Poorter voegt hieraan toe dat hen momenteel geen accreditatie wordt opgelegd, in tegenstelling met Frankrijk en Italië. 89. De sector heeft hierbij niet direct opmerkingen maar vraagt nog even de tijd om dit nog te kunnen bespreken met de achterban. De Voorzitter bevestigt dat eventuele opmerkingen nog tegen het volgend raadgevend comité kunnen worden bezorgd.
Punt 7. Financiering 7.1. Campage heffingen 2009 90. Aline Deworme licht de stand van zaken toe m.b.t. de campagne heffingen 2009 : momenteel is 62,8 % van de campagne gerealiseerd en er werden aan 70.047 operatoren facturen opgestuurd, ofwel aan ongeveer de helft van de actieve operatoren in de voedselketen. 91. Bedragen gefactureerd met de bonus van –50 % (stemt overeen met 804.148€ bonus) : -
TRA : 4 % van de operatoren hebben een bonus, wat overeenkomt met 151 % van op het budget werd voorzien; dit toont aan dat het om grote bedrijven gaat.
-
PRI : 9 % werd op het budget voorzien, maar 80 % van de facturen voor de landbouwers die van een bonus genieten werden momenteel opgestuurd.
92. De malus bedraagt 1,964 miljoen €. 7.2. Geleverde inspanningen om onbetaalde bedragen te recupereren 93. Controle op hobbyisten uit de sector primaire productie : Er werden in 2008 51.000 formulieren opgestuurd, waarvan 33.921 met factuur. Van de 9.491 formulieren ontvangen van de personen die zich als hobbyist meldden, heeft de koppeling met Sanitrace uitgewezen dat 1.191 onder hen meer dan 3 runderen hadden.
Page 13 of 16
94. De definitie van hobbyist zal in de brief worden toegevoegd (reeds in de folders en de FAQ). 95. Jean-Marie Dochy merkt op dat sommigen uitdrukkelijk niet betalen en dat ze pas betalen als ze worden gepakt. 96. Willy Verbust geeft het voorbeeld van een slager dat het veld « geen erkenning, geen toelating » had ingevuld en een factuur van 55 € ontving. Er wordt hem geantwoord dat de controles in fases worden uitgevoerd. Alle valse verklaringen worden stap voor stap ongespoord. 97. Naast het aantal runderen die men houdt, zal de controle van de hobbyisten worden uitgebreid naar andere categorieën dieren en planten. 98. Er werd contact genomen met de federatie van boekhouders, die vaak de aangiften invullen, teneinde ze op de hoogte te stellen. 99. Renaat Debergh voegt hieraan toe dat men geen genoegen moet nemen met de controles op de hobbyisten, maar de hele primaire sector moet worden gecontroleerd. 100. Op 30.04.2009 bedraagt het bedrag van de onbetaalde facturen 6,9 miljoen € gecumuleerd sinds 2006, hetgeen overeenkomt met 8,4 % (tegen 36,1 % in 2006). 101. De technische specificaties 2010 voor de website worden voorbereid. De voorstellen van de sectoren ter verbetering worden ingewacht. Op dit ogenblik wordt 74 % van de aangiftes via internet gedaan, wat een succes is. 102. Marie-Laurence Semaille stelt dat het FWA haar leden moet voorbereiden op het versturen van de facturen en vraagt om een perscommuniqué, kleine artikels, enz… te publiceren om de sector te informeren. De Voorzitter antwoordt dat het in het vervolg zal worden voorzien. 7.3. Ontwerp tot wijziging van het KB retributies 103. Véronique Berthot licht het ontwerp tot wijziging toe. Er zijn twee aspecten aangepast : -
De verlaging van de tarieven voor certificering : het voorstel werd reeds in januari voorgesteld. Dit stemt overeen met een impact van - 800.000 € per jaar.
-
de keuring in de aquacultuur gebeurt tijdens de 4 bezoeken die jaarlijks voorzien zijn in het kader van het controleplan. Het is dus niet meer nodig om een retributie te behouden, gezien de kosten door de heffingen worden gedekt. Dit stemt overeen met een impact van - 7.000 € per jaar.
104. Dit is in overeenstemming met wat is beslist in het kader van de bespreking van het businessplan. De leden hebben geen bemerkingen bij het KB tot wijziging van het KB van 10 november 2005 betreffende retributies bepaald bij artikel 5 van de wet van 9 december 2004 houdende de financiering van het FAVV. 105. Het ontwerp moet nog door de Regering worden goedgekeurd.
Punt 8. Varia 8.1. Vraag van de Landsbond der Beenhouwers, Spekslagers en Traiteurs van België 106. Versturen van de toelatingen aan de slagers en aanpassing van de gegevens in de KBO. 107. Willy Verbust licht toe dat in 2008 er heel wat is misgelopen bij de omzetting van de oude NACEBEL activiteitencodes naar de nieuwe. De slagers moeten zich bij de KBO in orde
Page 14 of 16
stellen, wat moet worden betaald, terwijl het om een fout gaat waarvoor ze niet verantwoordelijk zijn. 108. Jean-Marie Dochy verduidelijkt dat de 2 slagers in kwestie wel degelijk hun toelating hebben ontvangen. Er stelt zich geen probleem m.b.t. het beheer van de activiteiten door het FAVV. 109. De Voorzitter interpelleert hierover Guy Nutelet van de FOD Economie en vraagt hem om de opmerking van Willy Verbust te melden aan de KBO. 8.2. Vraag van GAIA over verwaarloosde schapen te Ogy 110. Verwaarloosde schapen te Ogy : Wat is er ondernomen om het lot van deze schapen te doen keren ? Welke maatregelen heeft het FAVV sindsdien ondernomen ? Is er een procesverbaal opgemaakt ? Zo ja, wat is daarmee gebeurd ? Wordt de eigenaar van de schapen vervolgd ? Werd de zaak overgemaakt aan het Parket ? 111. Michel Vandenbosch vraagt welke gevolgen werden gegeven in deze zaak van een 40-tal schapen in een erbarmelijke toestand. 112. Jean-Marie Dochy antwoordt dat naar aanleiding van een klacht ontvangen op 5 april, het FAVV dezelfde dag nog is gaan kijken en dit elke week tot 11 mei, datum waarop de dieren goed verzorgd en terug hersteld waren. Het PV werd naar het Parket gestuurd. Enkel Justitie is bevoegd om iemand te verbieden dieren te houden. Het FAVV kan een toelating niet weigeren op basis van een reputatie gezien zij niet beschikt over een juridische basis. Enkel een rechter kan een beslissing nemen. De bedrijfsdierenarts en de FAVV-controleurs hebben hun werk gedaan. Het FAVV controleert deze operator wekelijks. 113. Michel Vandenbosch voegt hieraan toe dat deze persoon eveneens een toelating bekomen heeft voor tijdelijke slachtingen in het kader van het Offerfeest. De Voorzitter antwoordt dat als de infrastructuur correct is en de rituele slachting gebeurt onder controle van een dierenarts, het FAVV de tijdelijke slachting niet kan verbieden. 8.3. Vraag van GAIA m.b.t. het dierwelzijn van konijnen 114. Konijnenhouderijen : ernstige problemen. Is er een onderzoek aan de gang ? Is er reeds een onderzoek geweest ? Wat waren de resultaten ? 115. De Voorzitter is verbaasd over de uiteenzetting op tv van Michel Vandenbosch over de controle van het FAVV gezien de afwezigheid van enige norm. 116. Jean-Marie Dochy stelt dat het FAVV de bedrijven heeft gecontroleerd, maar het kweken op batterijen is nooit zeer fotogeniek geweest. Het sterftecijfer van konijnen in kwekerijen is aanzienlijk en “normaal” op veterinair vlak. Bij de controles van het FAVV waren de voorschriften inzake hygiëne, enz. correct. Het dierenwelzijn is een terrein waarin aanbevelingen moeten worden ingesteld, maar dit is een bevoegdheid van de FOD Volksgezondheid. 117. Het FAVV heeft eveneens controle in de slachthuizen uitgevoerd en heeft vastgesteld dat de tijd tussen de verdoving en de uitbloeding te lang was, waardoor de konijnen soms niet meer verdoofd waren. Dit werd rechtgezet (aanpassing van het slachtproces). De volgende vergadering heeft plaats op woensdag 24 juni 2009 om 9u30.
Page 15 of 16
Actiepunten 118. De definitie van hobbyist zal in de brief aan de sector primaire productie worden toegevoegd.
*********************
Page 16 of 16
