Verslag van de bijeenkomst voor kleine leefgroepen, 25 oktober 2012 Marius Buiting heet iedereen welkom en vertelt kort hoe deze bijeenkomsten zijn ontstaan, omdat er ook nu weer nieuwe groepen aanwezig zijn. Rondje over het laatste half jaar: Casella, Hilversum. De kerngroep bestaat uit 5 leden. Sinds kort is een echtpaar uit Hoorn (beiden in het onderwijs) toegetreden als geassocieerd lid: Casella buiten. Zij willen graag een gemeenschap gaan vormen, maar lijken voorlopig nog gebonden aan Hoorn. De nieuwbouw is eindelijk gestart; de verwachting is dat deze in 2013 afgerond zal kunnen worden. Gasten en groepen lopen gewoon door. De Bondgenoot, Barneveld. Er zijn twee nieuwe bewoners. Ze zijn druk bezig met onderhoud, schilderen enz. Nóg aktiever dus. Ze bestaan dit jaar 25 jaar en dat gaat gevierd worden! Phoenixgroep, Ravenstein. De universiteit Nijmegen heeft flink verbouwd, waardoor er voor het conferentiecentrum meer overnachtingsruimte is ontstaan. De groep heeft hiervoor de bovenste verdieping afgestoten. Gaf veel en langdurig overlast, ruim een half jaar, omdat leidingen via het woonhuis gingen lopen. Omdat de lift uitgebroken is en op een andere plaats weer is opgebouwd, hebben ze nu de luxe er óók gebruik van te kunnen maken. Bijna aansluitend onderging één van de drie leden onverwachts een zware hartoperatie. Veel spanning dus. Maar alles is weer helemaal goed gekomen. De Stoutenburg, bij Amersfoort. Bewonen een klooster van de Franciscanen. De kern bestaat uit 5 personen. Zij leven vanuit de spiritualiteit van Franciscus (en anderen) in een sterke verbinding met de natuur en de aarde en proberen in het gemeenschapsleven “samen delen” vorm te geven. De natuur en de aarde zijn zowel een groot vraagstuk als ook een grote bron van vreugde waarop we ons gedrag zouden moeten aanpassen. Ki Tov, Utrecht. Jammer genoeg is er iemand vertrokken uit de kerngroep van 6 personen, die bestaat uit één stel en de rest is gemengd. Het is een “jongeren”-gemeenschap. Ook hier is onderhoud gepleegd, de huiskamer heeft dubbel glas gekregen. Ze zijn op retraiteweekend geweest bij Casella. De Herberg, Oosterbeek, locatie De Pietersberg (nieuw). Het is eigenlijk geen leefgemeenschap, maar een pastoraal diaconaal centrum. Er is een klein team van vaste krachten. Ongeveer 140 vrijwilligers dragen de zorg voor ongeveer 20 gasten, die er 3 tot 6 weken verblijven en zich in die periode bezighouden met bezinning of heroriëntatie in ruime zin. Wordt gefinancierd door giften vanuit de kerk en bijdragen van de gasten. Oudezijds 100, Amsterdam centrum.
Een boeiende en levendige periode. Er heeft zich begin november een nieuw stel aangesloten bij de kerngroep. Er zijn ongeveer 75 groepsleden waaronder veel kinderen en er komen altijd veel aanloopgasten. Vanuit de Hoge Berkt zijn Jan Rooyakkers en Rie Trienekes te gast geweest die alleen al door hun aanwezigheid (als opa en oma?) sfeer, gezelligheid en rust brachten. Het promotieonderzoek naar christelijke leefgemeenschappen krijgt steeds meer draagvlak en vorm. Eltheto, Amsterdam Zuid-Oost. (nieuw) Ze zijn ontstaan vanuit de protestantse kerkgemeenschap die, na aanvankelijk gegroeid te zijn, uiteindelijk kromp tot 35 personen. De kerk werd gesloten en afgebroken en er werd gekerkt in een wijkgebouw met woningen erboven, in een winkelstraat. Nieuwe mensen sloten zich aan, jongeren en ook migranten vonden de weg erheen. Het pand werd gerenoveerd tot kerkzaal, er kwam een ruimte voor mensen die doof zijn én verstandelijk beperkt (werkzaal) en erboven werden 15 appartementen gebouwd. Hier willen 24 mensen die sterk verbonden zijn met de kerk proberen samen een leefgemeenschap te vormen met als pijlers: 1. De band met God. 2. Van hieruit iets doen voor de buurt. 3. Samenleven met elkaar. Timon, Amsterdam, Utrecht, Rotterdam (voornamelijk). Houdt zich bezig met jeugdzorg en jongvolwassengroepen in bovenstaande plaatsen. Ze wonen in woongroepen waarin ook vrijwilligers mee-wonen. In Amsterdam is bijvoorbeeld in een voormalig Franciscanerklooster begeleid wonen gerealiseerd voor 11 jongeren en er zijn 2 appartementen beschikbaar voor mee-wonende vrijwilligers. In Rotterdam gaat het begeleid wonen project zich uitbreiden van 75-120 jongeren, die op verschillende plaatsen in een wijk wonen. In plaats van in hetzelfde huis wonen de vrijwilligers ook in de wijk. Als dit wijkgericht werken goed gaat verlopen dan verspreidt het zich in de toekomst waarschijnlijk ook naar andere plaatsen. Jeanette Noëlhuis, Amsterdam. Bestaat uit een kerngroep en een groot aantal vluchtelingen (de meesten zonder status en dus zonder inkomsten) die met elkaar proberen samen te leven zolang het mogelijk is. Volgend jaar bestaan ze 25 jaar. Zijn ontstaan vanuit de Catholic Worker beweging, opgericht door Dorothy Day. Liesbeth heeft de kerngroep verlaten, haar plaats is opgevuld door Margriet Bos. Hoge Berkt gemeenschap, Bergeijk Hebben hun 45-jarig bestaan gevierd. Aandachtspunten van dit moment zijn: Centralisatie van de huisvesting rond de kapel, eetruimte en ontmoetingsruimte; werkgroep maatschappelijk engagement; diaconie, wat meer naar buiten. Zondag 28 oktober wordt de klok verzet en krijgen we zomaar een uur extra. Deze dag is uitgeroepen tot: Dag van de Stilte. We kunnen proberen dat extra uur te gebruiken voor stilte in welke vorm dan ook. Meditatie, stilteviering, stiltedans, enz. Zij besteden er aandacht aan en de aktiviteiten zijn open om mee te doen. Beweging van Barmhartigheid, Vught.
Een landelijke organisatie; de leden wonen er niet. Zij bieden dagen aan rond het thema Barmhartigheid, maar ook een leerroute van Barmhartigheid. Er beginnen ook regiogroepen te ontstaan, de beweging begint in beweging te komen. Nicolakommuniteit, Utrecht. Ook hier wordt het achterstallig onderhoud met kracht aangepakt en ingelopen. Volgend jaar vindt de echte verbouwing plaats van o.a. de gastenopvang en het kleine gastenhuisje. Ze willen het graag echt mooi verbouwen en zoeken naar financiën. Heeft iemand tips voor Fondsen? Kunnen ze niet zelf financieren! In 2014 vieren ze hun 50-jarig bestaan. Ze zoeken naar andere vormen van betrokkenheid, het levenslange engagement (ook financieel) uit de beginperiode slaat niet meer aan. Focolare, Nieuwkuijk. De verdiepingsdagen (Thema: Het Woord) verbinden aan de vakantie was een goed idee. Het bezoek van en aan verschillende groepen en dagen was verrijkend. (Jongerenfestival Budapest/Dag van verzoening den Haag enz.) Hoogstraatgemeenschap, Eindhoven. De groep bestaat momenteel uit 10 personen waarvan de jongste 22 jaar is. Zij loopt 3 maanden stage en koos juist voor een gemeenschap met ouderen om ook andere indrukken en gesprekken op te doen. Ook de aanwezigheid van drie personen rond 55 jaar brengt duidelijk andere interesses binnen. Doelstelling van de groep is – samen met het hele complex, waar verschillende initiatieven ontplooid zijn en worden- : de spiritualiteit van de aarde met elkaar ontwikkelen. Elim, Tilburg. Zijn nu met 5 personen. Ze houden zich bezig met christelijke zingeving. Ze verzorgen samen met de zusters van Liefde van de Oude Dijk inlooplunches 1x per week. Ze zijn erg met de toekomst bezig. (K)onferentie (N)ederlandse (R)eligieuzen. De laatste tijd neemt overal om ons heen het gemeenschapsgevoel weer toe. Reden om tot thema voor volgend jaar “Communio” te nemen, spiritualiteit voor de gemeenschap. Ook iets voor deze groep(en)? Bij de Kapucijnen, Velp. Een groep rond het Kapucijnenklooster in Velp om dit te kunnen behouden voor bewoning én vormings/bezinningsaktiviteiten. De laatste kapucijn-bewoner vertrekt nu. Er zijn al meer pogingen ondernomen om vaste bewoners te vinden, dat blijkt erg moeilijk te zijn. Er zijn wel veel steunleden, maar er wordt gezocht naar mensen die een gemeenschap willen vormen die het geheel wil en kan dragen, ook financieel. Tot 2014 zijn de financiën nog gegarandeerd door de Kapucijnen. Kapucijnen, …… Vertegenwoordigd door een kapucijn in wording. Hij doet momenteel zijn junioraat en woont in een verzorgingshuis met mensen van 65-93 jaar. Hun vraag is: Wat kunnen wij jou bieden? Zijn gevoel: ik kan hier groeien, maar ik mis ook veel. Buitenshuis heeft hij kontakten met de fraters van Tilburg.
Tijdens een stage in het buitenland werkte hij onder daklozen, dit gaf veel voldoening. Vraagt zich af wat er leeft in Nederland en wat hij er mee zou kunnen. Eleousacommuniteit, Vught. Onze gastheren, Wim en Niek Vanuit een diepe crisis in de 70er jaren volgde de ontdekking dat compassie/barmhartigheid het leven vruchtbaar en gelukkig maakt. Een lange zoektocht begon. Het werd een woord van leven dat leidde tot herontdekking, tot nieuwe dingen. Uiteindelijk werd het als erfgoed doorgegeven aan: de Beweging van Barmhartigheid én aan: Zin in werk. Het christelijk idee van werkgemeenschap stond onder grote druk. Dat leidde tot 2 dingen: 1. Hoe houd ik het vol? Zien ze wel wat ik doe? Heb ik nog wel zin? 2. Presteren! Vereenzaming. Nauwelijks ontmoeting mogelijk op het werk. Heeft het wel zin? Rond 1990 kwam “werk en zingeving “ en “werk en spiritualiteit” weer meer centraal te staan. Zowel het “zin hebben” in het werk als ook het “als zinvol ervaren” van het werk werd weer belangrijk. Een goede tijd dus om het erfgoed over te dragen. De fraters kozen ervoor om er met een groep te blijven/gaan wonen in dienstbare gastvrije aanwezigheid. Ze zijn op vele manieren aanwezig. Na lange tijd met een groep van 7 personen, gemengd, geleefd te hebben zijn ze nu nog met 4-en. Een frater is overleden, de twee vrouwen besloten elders heen te gaan. Het zou fijn zijn met wat meer mensen te zijn, liefst weer gemengd, om de verantwoordelijkheid te kunnen delen. Aktiviteiten als mensen binnenlaten lopen altijd door, ook in gebedstijden of tijdens de maaltijd. ’s Avonds lang opblijven om een gast te verwelkomen of binnen te laten… Het gevoel soms…moet dat nou alweer! Maar je ontmoet ook veel mensen, hebt boeiende kontakten. Ook het huis zelf is een zoete inval geworden voor bijv. personeel of mensen van de B.v.B. Een soort extended family. Er wordt eigenlijk in een traditioneel kloosterritme geleefd. 6.30: ochtendbegin, morgengebed 7.15: gastenbel 8.15: tai-chi aanbod 17.30: avondgebed 21.30: dagsluiting 1x per week is er een eucharistieviering 1x per week een meditatie uur Veel mensen die bevriend zijn wonen er niet. Er is een kring van Barmhartigheid ontstaan in den Bosch die al een aantal jaren bijeen komt. De eerste jaren ging het vooral over de ontwikkeling van de diverse personen, nu gaat het ook steeds meer over community/gemeenschap. In de zomervakantie is Zin twee weken gesloten. Dan hebben de fraters de beschikking over het gebouw is de afspraak. In die periode bieden zij 2 weken vakantie aan voor mensen die, om welke reden dan ook, niet of nauwelijks met vakantie kunnen gaan. Er zijn dan ongeveer 40 gasten en er zijn 25 vrijwilligers die komen helpen.
Hierna volgde een rondleiding door Wim en Niek door het communiteitshuis, (een deel van) de tuin, het grote kerkhof. Lekker zo’n frisse neus na al dit luisteren. De soep en broodjes smaakten heerlijk voor we met het middagprogramma begonnen. Hoe zou je zelf vorm kunnen geven aan het begrip “Barmhartigheid”? Wim Verschuren, die hier al 30 jaar mee bezig is, geeft een inleiding Wat maakt het werk van barmhartigheid tot barmhartigheid? Barmhartigheid is het enige antwoord op wat geldt als het mysterie van de imperfectie. Alle grote stromingen komen uit bij barmhartigheid. Het is ook de kern van het evangelie. De kern van barmhartigheid is: opnieuw tot leven brengen wat ziek, gewond, verhard is. Over de hele wereld is er een keten van mensen die het begrip handen en voeten geven, ze leven het. Het verhaal van de barmhartige Samaritaan gaat niet om de moraal maar om de liefde. Er ligt een man gewond langs de weg. Kun je die ander die daar ligt, die je ziet, centraal stellen? Een leviet en een priester lopen voorbij. Ze kijken wel, maar zien hem niet. Ze hebben allerlei uitvluchten en smoesjes. Er is een keuzemoment! Dan komt er een Samaritaan langs, een Palestijn. Hij ziet de man liggen en wordt tot in het diepst van zijn ziel geraakt, hij helpt hem Barmhartigheid remt je altijd in je eigen loop. Maakt geen keuze of je iemand wel of niet mag. Je ziet een mens liggen. Het heeft te maken met universele broederschap Barmhartigheid gaat altijd over die en die, over groepen. Hier is de plek om het te “leren” Het speelt waar je woont, leeft, werkt, sport. Je laat je raken tot in het diepst van je ziel. Het is houden van… Barmhartigheid voor jezelf is van jezelf houden en van daaruit kun je het ook t.o.v. anderen We gaan in groepjes van 4 of 5 uiteen met de vragen wat is barmhartigheid voor jou en hoe kun je er vorm aan geven? Rapportage uit de groepen, genummerd van 1-6 1. Compassie gaat vooraf aan barmhartigheid. Compassie speelt zich af in je hoofd/hart, barmhartigheid zijn de handen die het doen, in onvoorwaardelijke liefde 2. Barmhartigheid moet in je “zijn” zitten, niet in het doen. Het begint vanuit een geraakt worden bijv. door Jezus. Het is afhankelijk van de levensfase waarin je je bevindt; je kijkt vanuit een ander perspectief, moet jezelf niet te belangrijk vinden, er moet ruimte zijn voor een ander. Je kunt wel alles willen geven aan een ander maar moet ook eerlijk zijn tegenover de ander én jezelf. Vanuit gelijkwaardigheid ook de confrontatie aangaan. 3. Blij met het woord barmhartigheid i.p.v. respect. Respect zet jezelf op afstand van de ander, barmhartigheid gaat over jezelf én de ander. God kijkt barmhartig naar jou en jijzelf kijkt barmhartig naar de ander. 4. Niet alleen geven maar ook durven ontvangen, zelfs durven vragen. Het begint bij “geraakt worden”. Pas op met heilig moeten, je moet veel kunnen loslaten om barmhartig te zijn. Jij bent een geschenk van God, als een ander iets aan jou vraagt is dat een geschenk aan jou. Barmhartig zijn voor de aarde. Het ontregelt je leven, maar
als je een gast ziet als geschenk van God? “Er zijn” is het belangrijkste. Barmhartigheid tegenover onverschilligheid? 5. Kijk elke dag met nieuwe ogen naar de mensen om je heen, dan geef je iemand een echte nieuwe kans. Hoe barmhartig ben je? De gemeenschap kun je (of kan jou?) niet altijd de verantwoordelijkheid geven voor barmhartigheid. Van heel persoonlijk vloeide het over naar verbanden. Wat zijn elementen van barmhartigheid? Zelf de weg gaan en de ander ook zijn weg gunnen. Barmhartigheid heeft een dynamisch karakter: zien, bewogen worden, bewegen. Telkens is er een keuzemoment. 6. Hoe barmhartig ben je als je iemand toch moet afwijzen? Compassie t.o.v. barmhartigheid. Het woord baarmoeder zit in Barmhartigheid, het dragen, omvatten. Samen in stilte werken in de tuin, in de aarde, in stilte, heeft vaak meer effect dan een lang gesprek. De aarde die heelt en barmhartig is. Afronding/praktische mededelingen. Is het een idee om de komende tijd in grotere kring aandacht besteden aan: Als barmhartigheid “niet lukt”, wat dan? Waar loop je tegenaan? Door bijvoorbeeld een landelijke dag te organiseren (door de Beweging van Barmhartigheid) uitgaande van het negatieve? Of praktisch: Wát te doen als het niet lukt of als je vastloopt? De barmhartige Samaritaan deed het ook niet alleen! Hij bracht hem naar de herberg en ging zelf verder. Volgend jaar is het thema van de KNR: Communio. Ideeën van harte welkom. Open gedachten per mail naar Will, misschien hier of daar “ open huizen dag” in navolging van open kloosterdagen? Volgende bijeenkomst: 23 april 2013 op de Stoutenburg (Daarna Velp en daarna Casella) De mand voor de bijdrage aan deze dag staat bij de uitgang van de zaal. Er is nog koffie of thee voor we na de meditatie naar huis toe gaan. Meditatie. Tot slot hield Wim een meditatie n.a.v. het schilderij van Rembrandt over de verloren zoon. In woord en beeld stond hij stil bij de verschillende details en verbond het met ons eigen leven. Welke zoon ben ikzelf? Of ben ik misschien allebei? Of…. Ik vond het fijn om een inspirerende dag op deze manier af te sluiten. P.S. Zomaar een ideetje à titre personnel: Zou het handig zijn als iedereen van tevoren nadenkt of hij of zij zich beschikbaar kan stellen om de eerstvolgende bijeenkomst te notuleren? Is het een idee om dat van tevoren te laten weten? Aan Will? Of aan Marius? Scheelt veel tijd en elkaar ongemakkelijk (niet) aankijken! En wat denken jullie van een creatief naamkaartje i.p.v. een sticker? Moet toch niet echt heel veel werk zijn!
Nelleke Vleugel, Phoenixgroep, Dorpenweg 25, 5371 KS Ravenstein
