1 VERSLAG TUINENREIS DORSET 2015 Donderdag 4 juni Mooi weer 19 graden. Hoe leuk het ook is om op tuinreis te gaan om 5.30 uur opstaan is even doorbijten voor mij. Om 7.35 uur staan we bij het Transferium om de medereizigers te verwelkomen. We maken kennis met Branco, de chauffeur. Keurig in pak verwelkomt hij iedereen met koffie en een lach. We rijden over de A44, met files, richting Frankrijk. Maar eerst naar Hazeldonk om Hermine Ruys op te pikken, zonder onze vaste reisleidster is het geen echte Leidse tuinreis. In België lunchen we, gezellig in het zonnetje buiten, een goed begin. Even later gaat er toch wat mis we halen de trein niet op tijd en gaan met wat vertraging om 16.00 uur door de tunnel onder het kanaal. In de Engeland is het ook prachtig weer. Na een rit van bijna twee uur door het heuvelachtige landschap komen we bij de eerste tuin HEATHSIDE GARDEN in Cobham; even ten zuidwesten van London. Dit is een niet zo’n grote tuin, maar de eigenaren hebben hun ziel en zaligheid erin gestopt. Ondanks dat de tuin niet in volle bloei is, is hij toch zeer boeiend door de grote variatie. De tuin heeft een behoorlijke helling met een mooi (Engels) gazon. Bijna alle paden lopen rond en dat maakt het ruimtelijk leuk. Een kasje met vetplanten, een vijvertje, waterloopje, elke bocht brengt iets nieuws. We krijgen een lekker kopje thee. Om 18.00 uur local time vertrekken we. Buiten de tuin bij de bus staat de borrel al klaar; Branco mag blijven. We komen om 20.00 uur aan bij ons hotel Suncliff in Bornemouth. We moeten snel zijn voor het eten want de keuken sluit om 20.30 uur. Het hotel is een soort Fawlty Towers. De kamer valt mee maar alles is erg klein, de stoelen bij de tafels zijn te laag, het bed is te kort. We gaan moe om 23.00 uur naar bed, het was een lange, mooie dag. Vrijdag 5 juni Vrij bewolkt en eerst wat regen voordat we opstaan. Om 4.45 uur gaat de wekker van de ipad, 2 uur te vroeg. Ik leer het nooit gaat de klok nou een uur voor of achteruit; enfin kan ik me nog eens lekker omdraaien. We slapen tot 6.45 uur als de iphone ons wakker maakt. Wat zouden we beginnen
2 zonder die i-aparaten? We ontbijten om 7.45 uur en vertrekken naar de eerste tuin HEALE GARDENS bij Salisbury. Om in de tuin te komen moet je door het winkeltje met spannende planten, strategisch hoor, en zeer verleidelijk. We worden door de hoofdtuinman door deze fantastische tuin rondgeleid. Eerst door de voorjaarsbollentuin. De bollen zijn uitgebloeid maar nu bloeien er orchideeën ook niet slecht. Daarna onder de prachtige pergola door met goudenregen, blauwe regen, druiven. De pergola’s staan rond een bijzonder mooi aangelegde moestuin. Dan door de privétuin verder. De familie is vandaag niet thuis dus nu mag het. Ondertussen vliegen er helikopters heen en weer die in Londen vissers ophalen die hier een dagje komen vliegvissen in de beek. (prijs op aanvraag) Het kost nogal wat om zo’n landgoed te onderhouden en dit is een goede aanvulling van het budget volgens de tuinman. Door het landgoed heen loopt de rivier de Avon, in de 18e eeuw hebben Nederlandse ingenieurs een systeem van dijkjes en sluizen aangelegd, zodat men beheerst de weilanden onder water kan zetten en bevloeien. In de 20ste eeuw is er in het sluizensysteem een turbine geplaatst, waardoor het huis gratis van elektriciteit wordt voorzien. Een zijarm van de rivier loopt zeer idyllisch langs het huis, erin zwemmen forellen van variërend formaat. Leuk om naar te kijken hoe zij zich verstoppen achter flappen algen en op hun gemak in het snel stromende water ”hangen”. Ondertussen legt de tuinman zijn 2 jarige snoeimethode van rozen uit. Zodra een roos is uitgebloeid wordt hij weggesnoeid en volgt er vrij snel de groei van een nieuwe scheut. Die wordt dan aangebonden en bloeit het volgende jaar. Zo houdt hij meer controle over de vorm van de struik. Het werkt; de rozen zijn hier prachtig over de balustrade gedrapeerd. Verder groeien hier nog zeldzame magnolia’s, sommige zijn zelfs nog niet van een naam voorzien. Maar ook veel soorten Euphorbia’s, Wisteria’s, rozen, Nepeta’s te veel om op te noemen. We
3 hadden om 10.45 uur de koffie besproken, maar kunnen ons met moeite van de tuin losmaken. We drinken gezellig koffie in de tuin waar de zon op staat en waar het alweer behoorlijk droog wordt. Echter het terras is afgedekt met afdakjes met zeildoek, staat erg leuk, maar je wordt ook erg nat als de wind er onder slaat. Opgefrist gaan we weer verder naar SALISBURY, waar we 2 uur vrij krijgen om rond te kijken en zelf te lunchen. De kathedraal lokt, wat een geweldig gebouw. Na het bezoek denken we nog snel wat te kunnen eten en drinken maar de bediening is zo relaxed dat het alleen bij wat drinken blijft. We lopen weer richting bus en vertrekken op tijd, 14.25 uur, naar LONGSTOCK PARK WATER GARDENS in Stockbridge. De tuin is moeilijk te vinden achter het tuincentrum, achter de golfbaan. Maar het is de moeite van het zoeken waard. Je stop bij een deur in een enorme heg en achter de deur wacht de tuinman ons op. Je waant je in een secret garden, waar je door een wachter wordt binnengelaten. De eerste vijver is per ongeluk ontstaan. In 1870 wilde men een privéweg aanleggen daarvoor groef men gravel af van de oevers van de Test rivier. Al doende groef men de eerste grote vijver. Na diverse andere eigenaren, die ieder zo hun eigen bijdrage, leverde kwam de tuin in 1946 in handen van John Spedan Lewis. Met de hulp van botanicus Terry Jones maakte hij de tuin in 10 jaar tot wat het nu is. Alle vijvers zijn uitgegraven. Door de natte grond is het niet mogelijk hier met machines te werken. Alles gebeurt hier met de hand. Tussen de vijvers is er een harmonieus geheel van eilandjes ontstaan die met bruggetjes met elkaar verbonden zijn. Op de eilandjes groeit van alles van moerascipressen tot etageprimula’s. De tuin heeft een charmant zomerhuis met een enorme rietenkap. Als je binnen gaat zitten en je kijkt naar de tuin zie je de tuin in breedbeeld voor je. Het is echt genieten deze tuin. Naast de watertuin ligt nog een woodland gedeelte met enorme rododendrons en een verzameling pinussen. Smalle paadjes leiden je weer terug naar de watertuin, waar je dan telkens weer een nieuw zicht op krijgt. Aan alles komt een eind en we nemen hartelijk afscheid van de tuinman, die we
4 trots glimmend van zoveel enthousiasme achterlaten. Achter de heg heeft Branco weer een tafeltje met lekkers neer gezet. Bert is jarig vandaag en hij trakteert. De dag zit er weer op. We gaan terug naar het hotel waar, we nu op tijd aankomen, wat de smaak van het eten erg ten goede komt. Na het eten maken we nog een kleine wandeling over de boulevard, er is een steile trap naar het strand maar die bewaren we voor morgen. Met een fris hoofd gaan we naar bed. Zaterdag 6 juni Mooi weer Om 6.45 uur gaat de wekker, dit is geen vakantie dit is werk.1 We ontbijten en vertrekken vroeg want we hebben een pittig programma voor de boeg. We gaan naar 3 tuinen en lunchen bij Hunters Moon. KINGSTONS MAUWARD GARDEN is een grote formele tuin er is ook nog een manege, kinderboerderij, tennisvelden enz. en een recreatiepark onderhouden door mensen van de tuinbouwschool. We krijgen hier geen rondleiding. Veel mooie heggen en goed aangelegde vakken met verklarende teksten bij de bomen, struiken en planten. Prettig voor de leerlingen maar ook voor ons. Er staan piramide taxussen en verderop door de tuinen kom je bij de waterpartij, een vijver op een behoorlijke afstand van het manor. Deze in aanleg mooie tuin mist de hand van een gepassioneerde meester. Enkele van ons hebben een handje geholpen door zo hier en daar wat klimmende winde weg te halen, maar of dat zoden aan de dijk gezet heeft? We kijken nog heel even in de winkel en gaan dan weer naar de bus. We rijden naar Minterne Magna voor een het bezoek aan MINTERNE HOUSE GARDEN. Ik ben hier al eerder geweest en ben zeer benieuwd of de eigenaar, Lord Digby, nog steeds de rondleiding geeft. Toen zei hij al dat het de laatste keer zou zijn, dat hij mensen door de tuin zou leiden. Af en toe pakte hij mijn arm en vertelde ondertussen 1
Vrij naar Marijke Boon, Limburg is zo mooi.
5 allerlei verhalen over zijn leven op het landgoed. En ja hoor, gelukkig, hij is er nog, alweer twee jaar ouder, nu 90, maar nog steeds op zijn vertelstoel. Hij doet geen rondleiding meer. Er staan nu bordjes en je kan de route eenvoudig zelf lopen. Hij blijft op het terras voor het huis en vertelt aan wie het wil horen. Vanaf het terras lijkt het of de schapen in de tuin lopen. Hier is een bijzonder geslaagde AH of HH gebouwd, waardoor je optisch wordt bedrogen. De schapen en paarden kunnen met geen mogelijkheid de tuin in. De schapen worden op dit moment geschoren en af en toe komt er een groepje luid blatend de al eerder geschoren collega’s opzoeken. Een leuk gezicht. Lord Digby vertelt dat hij en zijn zusje een eigen speelkamer hadden op de eerste verdieping. Zie je, daar met die tralies voor het raam, die zijn er gekomen nadat hij op 4 jarige leeftijd vanuit het raam een rondje over het dak had gemaakt. Zijn zusje heeft in die tijd haar shetlandpony in de keukenlift gepropt om hem zo mee te kunnen nemen naar de speelkamer. Ach ja, zijn zus is er al niet meer, pittige tante was dat. De westvleugel van het huis is tegenwoordig in appartementen verdeeld en hij heeft daar nu ook (een comfortabel) flatje. Zijn zoon leeft met zijn familie in de rest van het huis. Met moeite verlaat ik hem om toch nog iets van de tuin te zien. Wat een mooi leven heeft deze man gehad. Het tuinpad loopt in een hoefijzer door de tuin en laat de highlights zien. De basis is in woodland vorm aangekleed met rododendron’s en bijzondere bomen. De grote zakdoekjesboom (Davidia involucrata) hangt over het beekje dat door de hele tuin loopt. Er zijn Primula’s, daslook, Hydrangia’s; enfin te veel om op te noemen. De tuin is doorspekt met prachtige doorkijkjes en oude bruggetjes. Kortom; een super tuin! Naast de tuin staat ook nog een kleine middeleeuwse kerk. Boven de deur staat geschreven: ”De tijd gaat voorbij, de vriendschap blijft” Dan volgt de publunch in Huntersmoon vlak bij de tweede tuin. We kunnen allemaal lekker buiten in het zonnetje zitten en we genieten van onze ploughmanslunch, dit is echt genieten. We kunnen hier de rest van de middag blijven zitten maar... Er wacht ons nog een tuin KNOLL GARDENS deze tuin is ontworpen door Neil Lucas de schrijver van het boek Designing with grasses. (isbn 10 0881929832). Dus u raad het al een tuin met veel siergrassen. Daarnaast staat het milieu en natuurlijk tuinieren hoog in het vaandel. Hier geven zij ook workshops in. Er zijn een aantal grote Eucalyptus bomen. Eén is omgevallen en domineert de tuin, hij blijft daar liggen om te vergaan en zijn voeding in de tuin achter te laten. De
6 tuinman vertelt dat het Engelse dierenbevrijdingsfront in de buurt een nertsenfarm heeft overvallen en alle dieren heeft bevrijd. Veel zijn er gestorven door dat ze de provinciale weg overstaken en onder auto’s kwamen. De buurt werd overspoeld met de overlevende nertsen die honger hadden en kippen, kleinvee en zelfs de kooikarpers uit de vijver aten door op de rug van de grote vissen te springen en er stukken uit te bijten. Er is grote schade aangericht onder bijna alle soorten wilde dieren er zijn bijna geen konijnen, zangvogels enz. meer. Een behoorlijk ondoordachte actie dus. Een leuke tuin om door heen te dwalen met leuke combinaties zoals gras met papavers. We zijn om 18 uur weer bij het hotel en eten om 19.30 uur. We wandelen na het eten met een groep naar de hoofdpier. Het steile vissermanspad langs de kliffen af dat de plaatselijke jongens al voetballend omhoog lopend doen -. Toch iets aan mijn conditie doen. Over de beneden boulevard kan je naar de pier die hier het water insteekt. Hoe heet het zeewater hier eigenlijk? We vragen het de locale jeugd, geen idee. Voorbijgangers, geen idee, dan aan een restauranthouder op de pier geen clou, nou ja. Zelf op gezocht, blijkt het hier nog steeds the English channel te heten -zo weer wat geleerd. Zondag 7 juni Mooi weer. Na het ontbijt vertrekken we om 8.45 uur naar ATHELHAMPTON HOUSE, waar we een zeer formele tuin te zien krijgen. We bezichtigen het huis, zo’n 500 jaar oud, met veel leuke kamers. Vooral het bad van koper sprong eruit. De plaatselijke Groei en Bloei had net een bloemschikwedstrijd en het hele huis was versierd met bloemstukken. Na een wandeling door de tuin en een kopje koffie reizen we door naar ABBOTTSBURY TROPICAL GARDEN voor de lunch en een bezoek aan de tuin. We mogen met een groepje bijschuiven aan de tafel van een gezellige oudere Engelse vrouw die een dagje uit is. Ze babbelt er lustig op los en deelt haar eten dat te veel voor haar is. Zij doet dit vaak en ontmoet zo allerlei mensen. Nou dat willen we wel geloven. We gaan de tuin in en volgen de padaanwijzingen. Er is van alles te zien. Een echte subtropische tuin met palmen
7 en boomvarens, Camelia’s etc. Er lopen hier ook een aantal bijzondere fazanten in de meest vreemde kleuren. We klimmen omhoog naar de klif waar je prachtig uitzicht hebt op de kust. Vanaf de top kijk je mooi over zee en ziet de natuurlijk gevormde rug langs de kust goed liggen, waarachter o.a. de Swanery is. We vervolgen onze tocht door de tuin, slaan de hangbrug over en nemen het pad. Je waant je in een ander land. Om 15.30 uur gaan we met de bus naar de SWANNERY. Dit is een bijzondere plaats. Net hebben we boven op de klif de beschermende rug gezien, die aan het eind van de ijstijd is gevormd. Deze beschermt de er daarachter liggende lagune en Chesil Beach. Het ondiepe zoute water en het omliggende voedingsrijke land is een ideale plaats voor broedende vogels. In de elfde eeuw werd hier door een legaat van koning Knut een Benedictijner klooster gevestigd. De monniken hielden hier zwanen als eiwitbron (geen vlees, geen vis). Henri de VIII maakte in 1539 een einde aan dit klooster en verkocht het door aan de fam. Strangways, die het tot de dag van vandaag, 15 generaties later, nog in bezit hebben. Doordat de zwanen al die tijd aan menselijke bemoeienis gewend zijn, zijn ze totaal niet agressief. De knobbelzwanen zitten naast elkaar te broeden en accepteren mensen, die zeer dichtbij komen. De zwanen worden op vaste tijden gevoerd en in de winter zijn er veel gasten die een hapje mee-eten. De bezoekers mogen meehelpen met het voeren. Indrukwekkend om te zien. De zwanen van Abbottsbury zijn speciaal geringd, alle andere zwanen in Engeland zijn bezit van de koningin. Om 17.00 uur staat Branco weer met de bar naast de bus en we genieten tot 17.30 uur van de borrel. Na een uurtje rijden zijn we weer bij het hotel. Om 19.45 uur gaan we naar het diner dat nu een lopend buffet is met veel keuze. Vroeg naar de kamer om te pakken en daarna naar bed morgen is het weer vroeg dag. Maandag 8 juni Weer mooi weer Om 6.00 uur de wekker. Om 6.45 uur tassen naar de bus. Eten en om 7.45 uur rijden we naar de laatste tuinen CHURCHFIELD en WEST COURT LODGE. Er staat een kerkje naast de tuinen dat door sommigen van ons nog even wordt bezocht. De tuinen liggen naast elkaar en je loopt van de ene door in de ander. WCL is een prachtig aangelegde tuin met veel ronde borders. De tuin is de dag ervoor door een groep van de NGS beoordeeld. De eigenaresse van Churchfields is Nederlandse en heeft haar man in Londen ontmoet tijdens een golfwedstrijd. Er wonen veel Nederlanders in het gebied door de aanwezigheid van Unilever. Ze
8 heeft veel planten verzameld en heeft een encyclopedische kennis van plantennamen. Door de kalkrijke grond stonden er geen grote bomen en alleen kalkminnende planten die niet veel stikstof nodig hebben. Een moeilijk stuk grond om een tuin te beginnen maar het is uitstekend geslaagd. Een mooie aantrekkelijke vijver, prachtige borders enz. Maar haar composthoop was voor mij het mooist. Daarin zat een prachtige collectie hazelwormen, ter plekke uitgebroed. De tuin van de buren, West Court Lodge, was ook interessant. Centraal staat een waterstroompje dat uitmondt in vijvers. Het beplanten van de oevers levert problemen op, omdat de dassen ’s avonds alles wat geplant is weer opgraven om te kijken of er lekker eetbare wortels aan zitten. Ook groeien er veel algen in de vijver. Ze hebben geprobeerd het er voor een groot deel uit te halen, maar het groeit heel hard weer aan. Het leuke van deze tuin zijn de niveauverschillen. Rond het huis liggen vlonders op verhogingen en er waren afdalingen gemaakt naar het water. Daarnaast was een leuk pad rond het water gemaakt. De eigenaar was zeer enthousiast en vertelde vol vuur over de aanleg van zijn tuin, die nog niet klaar is maar waar al veel te zien is. Er was een fantastische lunch voor ons gemaakt met sandwiches, quiches, rozijnenbrood, taarten en worstenbroodjes. We moesten helaas opschieten want om 13.00 uur willen we weg om op tijd bij de trein te zijn in Folkstone. We zijn er op tijd, maar er is vertraging in de afhandeling. We kunnen pas om 15.20 uur mee. We hebben ruimschoots de tijd om nog even rond te kijken. We kijken nog even bij een boekenwinkel en gaan dan naar buiten. Dan komt het sein dat de bus door moet. We rijden met de trein 17.20 uur en zijn dan om 18.00 uur Nederlandse tijd aan de overkant. Nu nog 4 uur naar huis volgens Hermine. Zij geeft nog even een overzicht van de afgelopen dagen. Daarna geven we het afscheidscadeau aan Hermine en Branco (Merci chocola met de in de pet opgehaalde fooien). We hebben een voorspoedige busreis en komen om 19.30 uur aan bij Gent voor het avondeten. Om 20.15 uur zetten we de reis voort. We zetten Hermine af bij Hazeldonk en rijden dan verder. Om 22.35 uur zijn we weer bij het transferium in Leiden. Na een stevig afscheid gaat iedereen weer naar huis. Er is een hoop werk in onze eigen tuinen te doen.
