Verslag overleg internationale werking podiumkunsten Dinsdag 14 april 2015 -‐ 12:00 > 15:00 Aanwezig vanuit het steunpunt: Hilde Teuchies, Marijke De Moor, Dirk De Wit Aanwezig vanuit de sector: Klaartje Oerlemans
Jan Martens
Cinzia Maroni
Action Scénique
David Bauwens
Ontroerend Goed
Frederik Verrote
Rosas
Wouter Van Looy
Zonzo Cie
Stijn Devillé
Braakland
Kristien De Coster
Ultima Vez
Griet Verstraelen
Kunst/Werk
Ellen De Bin
Damaged Goods
Carine Meulders
wp Zimmer
Samme Raeymaekers
Concertgebouw Brugge
Guy Coolen
Transparant
Koen Bollen
De Kolonie MT
Klaus Ludwig
STUK
Nathalie Decoene
Het Kip
Filip Bral
Pantalone
Karen Verlinden
Hiros
Steve Piens
NTGent
Annelies Tytgat
Jeugdtheaterhuis Larf!
Carolina Maciel de Franca
t Arsenaal
Sofie Vreys
de Roovers
Natalie Gielen
Manyone
Zita Epenge
Theater De Spiegel
Peter De Bie
Laika
Opzet van samenkomst Kunstenpunt wil de internationale werking ivm podiumkunsten graag onder de loep houden en samen met de sector de afgelopen projecten evalueren, toekomstige projecten bespreken en de grote lijnen voor de volgende jaren uittekenen (met het oog op het beleidsplan 2017-‐2022). Het is belangrijk dat onze ondersteuning de juiste focus heeft en dat we waar nodig kunnen bijsturen.
1. Internationale werking Kunstenpunt algemeen Dirk De Wit (coördinator internationale werking) legt uit hoe het nieuwe steunpunt gestructureerd is. Het steunpunt werkt met ‘cellen’, waaronder de cel internationaal, die bestaat uit:
• • • • • • •
Dirk De Wit (coördinatie) Hilde Teuchies (podium) Marijke De Moor (podium) Lissa Kinnaer (beeldende kunst) Wouter Degraeve (pop/rock) Stef Coninx (klassieke muziek) Katrien Van Remortel (jazz/wereldmuziek)
Opgelet: bijna al deze mensen hebben ook nog andere taken binnen het steunpunt en niemand werkt voltijds op internationale werking. Kunstenpunt (in deze tekst afgekort als KSP) is actief in drie sectoren (podiumkunsten, beeldende kunst, muziek). De sectorspecifieke werking blijft bestaan, maar daarnaast worden de krachten gebundeld voor gezamenlijke acties (bv. grote evenementen in het buitenland) en overleg met het beleid. We zoeken naar samenwerking en synergie met het internationaal beleid Vlaanderen en bijhorende acties uit andere domeinen (toerisme, diplomatie en handel) en overheden (stedelijk beleid, federaal beleid, andere gemeenschappen en gewesten), in zoverre dat dit het internationaal werken in de kunsten ondersteunt en in zoverre het gebruik van de kunsten voor andere domeinen op een kwaliteitsvolle manier gebeurt (geen instrumentalisering) en in overleg. Het gaat dan om een synergie op het vlak van diplomatie (vb. Vlaanderen Internationaal), toerisme (vb. 50 kantoren buitenland + Brussel), economie (vb. Flanders Investment & Trade) op Vlaams, regionaal en landelijk niveau. vb: KSP werkt samen met de verschillende Vlaamse vertegenwoordigers in het buitenland, (vb: organisatie netwerkmomenten in NY in januari, organisatie overleg in Londen tussen KSP en een aantal belangrijke spelers uit de UK in april ...) vb toerisme: grote tentoonstelling van Belgische kunst in Zuid-‐Amerika -‐ Toerisme ondersteunt dit vb Zowel de Brusselse, Vlaamse als federale regering organiseren handelsmissies, prinselijke missies ed. Er wordt bekeken of ook de creatieve industrie hierin een rol kan spelen. In zulke missies is ook steeds een cultuurluik voorzien waarin wij meer input kunnen krijgen (KSP en fondsen kunnen dit verder mee uitwerken). KSP wil keuzes maken en inzetten op een aantal goed uitgekozen acties, met aandacht voor duurzaamheid in contacten en relaties. -‐KSP kan mee advies geven over grote presentatieplatforms, netwerken, netwerk-‐events en landen waar je wil dat Vlaamse kunstenaars prominent aanwezig zijn, zowel vanuit culturele diplomatie als vanuit cultuur; -‐KSP kan overleggen met de overheid (kabinet en administratie) omtrent de gemeenschappelijke internationale operaties die KSP in samenwerking met sector plant en waarvoor vanuit de sector aanvragen voor internationale projecten/RVT worden gepland; -‐KSP kan vanuit zijn kennis mee vorm geven aan de concrete uitwerking van het (internationaal) promotiebeleid (Titel V) in het nieuwe Kunstendecreet zoals promotie, doorbraaktrajecten, residenties, cofinanciering: vastleggen van criteria, hoe adviseren (welke expertise), afstemmen met FIT, bekendmaken van de instrumenten (informatie, kennis, begeleiding ...), monitoring van de instrumenten ...
2. Instrumenten podiumkunsten internationaal
KSP/podium hanteert verschillende instrumenten om het internationale werk van de sector te ondersteunen: -‐ focusmomenten in het buitenland: in het kader van aanwezigheid van gezelschappen op festivals, extra context aanbieden (lezingen, workshops ed), organisatie van netwerkmomenten (ontmoetingen, speeddate-‐sessies, etc.), publicaties ... -‐ bezoekersprogramma’s in het binnenland -‐ aanwezigheid op belangrijke beurzen, professionele ontmoetingen (vb Tanzmesse, Assitej) -‐ internationale publicaties, bv. Perspective: Dance, Perspective: Young Audiences, Perspective: Music Theatre -‐ continue werking: dataverzameling (productie, coproductie, spreiding internationaal), uitbreiding en op punt houden van contactenbestand internationaal, netwerking, internationale communicatie (nieuwsbrief), individuele adviesgesprekken met professionelen uit Vlaanderen en uit het buitenland … Ter informatie: KSP heeft slechts een beperkt budget om de acties budgettair te ondersteunen. In 2015 bedraagt dit ongeveer 38.000 €. (dit budget komt bovenop de lonen en het budget voor publicaties en communicatie). Waar mogelijk werkt KSP/podium dan ook graag samen met collega-‐organisaties zoals Dutch Performing Arts en Bruxelles-‐Wallonie Théâtre/Danse. Deze samenwerkingen versterken onze acties zowel op gebied van financiële als inhoudelijke draagkracht.
3. Evaluatie van de acties van 2014 en eerste deel 2015
Ter informatie: Lijst activiteiten internationale ondersteuning KSP podium 2014: Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø
Ø Ø Ø
2015: Ø Ø
Januari: NY: network meetings, receptie / stand op APAP (ism Flanders House en Dutch Performing arts) / Engelstalig boekje Januari: Philadelphia: IPAY / Dutch-‐Flemish reception (ism Flanders House NY en Dutch Performing Arts) Februari: Internationale ontmoeting kinder-‐ en jeugdtheaterprogrammatoren (ism Krokusfestival) / verkennende gesprekken Assitej België Publicatie: Perspective: Young Audiences (Eng) Mei: From Brussels with Love, bezoekersprogramma op KFDA (ism WBT/D)/ focus op co-‐ productie/ 10 Vlaamse pitches) Juni: Spotlight on Flanders op Greenwich & Docklands Festival Londen (voorstellingen, lezing, pitches en netwerkmoment) (ism Flanders House Londen) Juni: Lezing van Joris Janssens op theaterconferentie in Warschau Polen (samen met Kurt Melis / over organisatievormen in podiumkunsten) Augustus: stand op Tanzmesse (ism WBT/D) / Perspective: Dance booklet + flyer/ receptie September: Moving Meetings Theatre op Theaterfestivals in Antwerpen en Amsterdam. Eerste grote bezoekersprogramma in Vlaanderen (11 extra voorstellingen/ 12 pitches en speeddate) November: op Coups de Théâtre Québec: Rondetafel over kinder-‐ en jeugdtheater in Vlaanderen + voorstellingen van Zonzo-‐compagnie December: Flemish/Asian Encounter tijdens December Dance Festival in Brugge Internationale netwerkvergaderingen en prospectie-‐reizen: SPACE meeting (Milaan) / IETM (Montpellier, Sofia) / IETM satelite meeting Australia/Asia/Europe (Melbourne) / Edinburgh / Avignon / Warschau (Assitej) / Bejing (samen met Brussels Gewest) Januari : NY : network meetings, receptie, Belgian Lunch, ism BW/T-‐D met Flanders House NY en Dutch Performing Arts Januari: IPAY in Philadelphia: Spotlight op kinderkunsten uit Vlaanderen (stand, presentatie
Ø Ø Ø Ø
en panelgesprek, receptie) + voorstelling HET PALEIS Februari: kick-‐off Assitej België op Krokusfestival Hasselt Februari: seminar IETM/KSP (The Art of Value) in Brussel (DeBuren) April: festival Petits et Grands, Nantes (lezing over kinder-‐ en jeugdtheater in Vlaanderen door Marijke De Moor en netwerking) April: Valence: lezing Joris Janssens (universiteit Lyon) ivm Troupes/Collectives/Companies
Rondvraag mbt deze acties: Ø In welke mate zijn ze nuttig voor jullie? Ø Wat ontbreekt? Ø Hoe evalueren je de communicatie hierover? Ø andere opmerkingen (selectie/ communicatie/doelpubliek / ...) Feedback van aanwezigen: -‐ naar aanleiding van de acties in de USA (New York en Philadelphia) Januari 2014: Aanwezigheid op APAP bleek geen goede zet. APAP is te groot en te breed, en ook te zeer gericht op entertainment. In januari 20155 werd het anders aangepakt, via een reeks netwerkmomenten, en dat had meer effect. In ieder geval lijkt het goed om begin januari in NY te zijn omdat op hetzelfde ogenblik een reeks kleinere festivals worden georganiseerd (Under The Radar, American Realness, Prototype etc) en ook nog de grote ISPA-‐conferentie. Er zijn dan ook vele Noord-‐ Amerikaanse en internationale professionelen in de stad, wat ideaal is voor informele, bilaterale contacten. De rol van KSP kan hierin zijn: belangrijke contacten in NY in kaart brengen en delen (of het nu gaat om programmatoren, theaters, Flanders House). Meer fundamentele vraag: is Amerika wel een regio om op in te zetten? Er hangt nog steeds een mythe rond … Het vraagt voor een Vlaams gezelschap een investering om er te spelen, en er zijn ook logistieke beslommeringen. Voor veel gezelschappen is dit te ver, een te grote stap, hoewel het erg verrijkend is (contact met een nieuw publiek). Misschien beter dichter bij huis blijven? Of inzetten op samenwerking op langere termijn met specifieke plekken? Ook nuttig: speelplekken in kaart brengen waar Vlaamse voorstellingen zouden kunnen spelen. KSP kan ook het beleid mee in kaart te brengen: waar willen onze overheden op inzetten? -‐ Coups de Théâtre in Montréal (nov 14): Zonzo Compagnie nam deel aan het festival en de focus: wel fijn om een presentatie te geven, maar een bezoekersprogramma levert veel meer op (zie onder) -‐ Tanzmesse, Düsseldorf, augustus 14: De Belgische stand (met WBT/D) had veel aantrek. Toch vragen: wat is de impact van zo’n stand? Kan er geen ‘toevalsgenerator’ gecreëerd worden, waarbij een bezoeker van de stand bv een filmpje te zien krijgt over een bepaald gezelschap, at random, om iedereen aan bod te laten komen? -‐ MMT, Antwerpen, september 2014: Aantal vragen ivm de selectie? Hierover zou duidelijker moeten gecommuniceerd worden. Ook wanneer met niet geselecteerd is en waarom. Tijdens de MMT zelf: meer ruimte creëren voor informele, bilaterale gesprekken tussen internationale programmatoren en kunstenaars en gezelschappen Algemene suggesties: -‐ Het is belangrijk om niet alleen aan te kondigen wat er kan gebeuren, maar ook om verslag uit te brengen achteraf!
-‐
Belang ook van het continu op de hoogte houden van de sector van interessante opportuniteiten in het buitenland, zodat gezelschappen kunnen plannen waar ze zich al dan niet bij aansluiten.
4. De plannen voor 2015-‐2016 en de toekomst
Lijst toekomstige acties en plannen 2015 Ø Ø Ø Ø Ø Ø
Ø 2016 Ø Ø Ø Ø Ø
Ø Ø 2017 Ø Ø Ø
April: Assitej artistic gathering op Festival Augenblick Mal -‐ Berlijn April: London (ontmoeting KSP en professionelen uit UK, georganiseerd door Flanders House Londen) Mei: A touch of Flemish Dance, focus op dans uit Vlaanderen in Vilnius, Litouwen/ voorstellingen, lezingen, workshops Mei: From Brussels with Love tijdens KFDA (ism WBT/D): focus op Brusselse werkplaatsen en hun kunstenaars (Pianofabriek en Workspace Brussels) 29 mei: Operadagen Rotterdam: internationaal bezoekersprogramma/ pitches/ speeddates etc georganiseerd door Operadagen Rotterdam met steun van KSP Juni: Londen: Greenwich and Docklands Festival: Focus on outdoor work from Flanders (ontmoeting voor UK en VL organisatoren/ pitching sessie voor 9 gezelschappen/ netwerkreceptie) Internationale meetings : IETM (Bergamo en Budapest) / 9 -‐ 13 september: opening Asian Art Theatre Gwanju, Zuid-‐Korea / Assitej Meeting in Namen... Januari: IPAY in Montreal Mei: bezoekersprogramma KFDA Augustus: Tanzmesse Düsseldorf September: bezoekersprogramma Moving Meetings Theater op Theaterfestival Antwerpen Maart -‐ Oktober: Frankfurter Buchmesse, waaronder Focus Vl-‐Nl podiumkunsten in Mousonturm, Frankfurt en special rond schrijven voor kinder-‐ en jeugdtheater in Staatstheater Mainz Oktober: Focus op Vlaamse dans op One Dance Week in Plovdiv, Bulgarije (tbc) Nov of Dec: Flemish Focus in Hong Kong: West Kowloon Cultural District (tbc)
April: Vlaamse focus op kinder-‐ en jeugdfestival Petits et Grands (Nantes, FR) MMT in Amsterdam en/of Brussels ??? Etc…
Feedback van aanwezigen ivm formats: 1. Voorstellen ivm bezoekersprogramma’s in Vlaanderen zeker belangrijk om programmatoren, journalisten ea naar Vlaanderen uit te nodigen -‐ mensen uitnodigen, bv. als je een programmator naar hier haalt en hij gaat naar minimum 3 voorstellingen, dan krijgt hij bv. hotel betaald -‐ voorstel: losse curatoren/programmatoren uitnodigen die in bepaald topic geïnteresseerd zijn – maatwerk zoals dat in beeldende kunst vaak gebeurt (‘studio visits’), met individuele bezoeken. Door kleinere clusters te maken, kan je meer mensen bedienen dan met bv. één bezoekersprogramma -‐ het kan ook nuttig zijn om de Vlaamse programmatoren in te schakelen om werk van bepaalde kunstenaars te promoten -‐ budget voorzien om journalisten uit te nodigen (in muziek en beeldende kunst gebeurt dat al). Dirk De Wit: voor beeldende kunst zijn de ervaringen daarmee heel positief: kleine
investering met hele grote return, want een artikel in een toonaangevend tijdschrift levert veel op. cfr. voor de tentoonstelling van Anne Teresa De Keersmaeker in Wiels haalt Toerisme 30 topjournalisten podium en beeldende kunst naar Brussel. Zij worden echter heel erg afgeschermd. Toerisme gaat er steeds de grote namen uitpikken, terwijl KSP op de minder bekende namen kan wijzen. -‐ Bezoekersprogramma’s: hebben veel effect: de gasten gaan een affectieve band aan met een stad, gezelschap, kunstwerk … en zijn sneller geneigd om er een relatie mee op te bouwen. Je zou het een ‘verleidingsstrategie’ kunnen noemen. Programmatoren zijn ook bang om iets te missen, dus als je een aantal key players kunt overtuigen, zal de rest wel volgen à belang van het opbouwen van een relatie met een aantal key programmatoren: hen dingen laten ontdekken 2. Communicatie Er zijn een aantal zaken die vroeger en transparanter gecommuniceerd kunnen worden vanuit KSP: -‐ tijdig communiceren van KSP-‐acties: KSP zou op voorhand kunnen laten weten wat de plannen zijn, waar het aanwezig zal zijn. Zo kan een gezelschap/kunstenaar beslissen om al dan niet ook aan dat festival / die activiteit deel te nemen. Eventueel aan de hand van een online kalender of nieuwsbrief per kwartaal, indien mogelijk met de mensen die er aanwezig zullen zijn. -‐ Filterfunctie: KSP kan tips geven ivm interessante evenementen / opportuniteiten in het buitenland. -‐ KSP zou kunnen communiceren over activiteiten van Vlaamse gezelschappen in het buitenland, vb. iemand die een lezing geeft op een belangrijk festival -‐ Kunstenpunt als in-‐between: doorgeven van informatie, contacten delen. vb. een gezelschap gaat voor het eerst op een bepaalde plek spelen à KSP geeft door welke gezelschappen daar nog stonden, zodat info kan uitgewisseld worden Soort van ‘landenfiches’ zou vooral van pas kunnen komen op het ogenblik dat er een tournee gepland wordt in een bepaalde regio (en je die wil uitbreiden). -‐ Hoe communiceer je de resultaten van een deelname van KSP aan een evenement aan de sector? -‐ Publicaties: zijn publicaties nog wel het juiste communicatiemiddel? Arbeidsintensief en duur, niet iedereen staat erin, anders wordt het een telefoonboek etc. Meer online? Verschillende stemmen: toch goed om iets fysieks te kunnen overhandigen, is uitstekend promotiemiddel. Mensen naar online platform krijgen is nog moeilijker. Moeilijke kwestie van selecties blijft: scherpere keuzes maken ivm wie erin komt? Of iedereen vermelden? Misschien een fysiek instrument om mensen naar online te halen, waar dan filmpjes getoond worden. Belang van bewegend beeld voor de podiumkunsten. -‐ Goede kalender ivm speelplekken Vlaams werk: voor programmatoren Interessant om meer dan 1 ding te zien, niet gelinkt aan 1 gezelschap – tips voor ander interessant werk grote festivals op eigen bodem eraan toevoegen? Belang van focus op regio’s? -‐ vooral belangrijk als er een vraag uit het buitenland komt en je een speelplek hebt à om de tournee nog uit te breiden met speelplekken in de buurt -‐ geen te grote regio’s definiëren: ‘Azië’ of ‘Zuid-‐Amerika’ is te omvattend, niet werkbaar. Beter: met een aantal concrete plekken werken. Idee: Zwitserland, cfr. festival Auawirleben – Bern, waar al veel Vlaams werk staat.
Residenties en andere vormen van samenwerking: Hilde: ‘Residenties’ worden vanuit de visienota vaak ifv beeldende kunst gedacht. Ze worden niet systematisch bijgehouden in onze podiumdatabank, zodat KSP er voorlopig nog te weinig zicht op heeft wat er op dit vlak gebeurt. Het is belangrijk voor KSP om te weten op welke wijze kunstenaars in het buitenland actief zijn: niet alleen om werk te presenteren maar ook om werk te creëren, samen te werken met buitenlandse kunstenaars, workshops en lezingen te geven etc. Dit onderdeel van het internationale werk van de Vlaamse podiumkunsten is nog te weinig zichtbaar. Het is belangrijk dat we ook het belang en de impact van dit soort aanwezigheid in het buitenland zichtbaar maken en duiden. à concreet voorstel: luik ‘residenties’ toevoegen bij datacheck die jaarlijks door KSP gebeurt
