VERSLAG OV-‐CAFE BETALEN IN HET OV 3.0 ROCOV Gelderland-‐Stadsregio Voorzitter Ben Mouw van het ROCOV Gelderland-‐Stadsregio opent de bijeenkomst. Marc Maartens geeft als dagvoorzitter een inleiding. • 1984 is de magneetkaart geïntroduceerd. In 1990 is de proef opgeheven. • In 1991 is de OV-‐chipkaart bij de RET bedacht. Alle uitgangspunten van de uiteindelijke OV-‐chipkaart zijn toen al door de RET bedacht. Koninklijk Nederlands Vervoer heeft hierna een initiatief genomen om dit systeem landelijk uit te rollen. • Arriva introduceerde de Tripperpas. Hierbij werd achteraf betaald en met Best Price Principe! De reiziger betaalde zo nooit te veel. • Reizigersorganisaties hebben 11 reizigerswensen opgesteld. Na een aantal jaren zagen zij slechts een derde deel ingewilligd. Toen zijn Rover en ANWB uit het overleg gestapt. • TLS werd opgericht voor aanpak OV-‐chipkaart. Bij de invoering van de OV-‐chipkaart werd gesteld dat deze zo gemakkelijk zou zijn als “water uit de kraan”. In de praktijk viel dat fors tegen. • Er is inmiddels een landelijk overleg opgericht (NOVB) om de OV-‐chipkaart te verbeteren . • Arriva heeft geëxperimenteerd met SMS-‐ticketing en experimenteert nu met Smart Travel via de mobiele telefoon. • Auke Huisman is een adviseur die betalen bij de NS eenvoudiger heeft gemaakt. Door hem zijn nieuwe ontwikkelingen zoals het achteraf betalen in gang gezet. NS topman Timo Huges heeft gezegd dat het niet meer van deze tijd is hoe het OV-‐ chipkaartsysteem werkt. NS wil met bankpassen laten betalen in het OV. • Een nieuwe techniek is “be-‐in be-‐uit“ waarbij je per gebied in en uitcheckt en niet meer per voertuig. Pedro Peters, directeur van de RET, geeft een inleiding. • De OV-‐chipkaart is een voorbeeld geworden voor alles wat in het OV fout gaat. • Hij gaat in op de toekomst van vijf jaar. Een systeem zou de toekomstontwikkelingen verder niet onmogelijk moeten maken, maar juist faciliteren. • Hij noemt resultaten wat de reiziger van de OV-‐chipkaart vindt. 75% van de regelmatige reizigers geeft de OV-‐chipkaart een 7 of hoger. Hij geeft aan dat er zaken fout gaan en zijn gegaan. Er is bijvoorbeeld geen regie in Nederland. Ook heeft de invoering veel te lang geduurd. • De chipkaart is een stom stuk plastic. Het gaat om het systeem erachter.
• De poortjes zorgen bij de RET er voor dat de stations en de voertuigen veel veiliger zijn geworden. • De RET heeft OV-‐miles ingevoerd. Automatisch worden miles gespaard na eenmalige aanmelding. Samen met Rotterdamse partners kunnen de miles worden ingewisseld voor korting op leuke activiteiten en producten. Voor bedrijven is het commercieel interessant om mee te doen. De hele goedkope en dure dingen zijn een succes. Er doen nu bijna 25.000 mensen mee. • ABC = Anders Betalen voor Consumenten. Men kan gaan reizen op rekening. Het is dan niet nodig om op saldo te reizen. Hierbij komen ook meldingen wanneer reizigers vergeten zijn uit te checken op de website van het systeem. Reizigers kunnen dat zelf makkelijk handmatig corrigeren. 40% van de deelnemers zijn “oud automatische oplaadklanten”. Het nieuwe systeem is voorbereid op de toekomst. TLS regelt de back office waardoor reizigers achteraf kunnen betalen. • In de toekomst gebeurt alles bij TLS. De kaart kan dan veel eenvoudiger qua techniek. Alle soorten passen kunnen worden gebruikt, niet alleen een OV-‐chipkaart. Men kan dan bijvoorbeeld inchecken met een telefoon en uitchecken met de bankpas. • De techniek is klaar om binnen twee jaar met bankpassen en smartphones te kunnen betalen. OV-‐bedrijven onderling en de politiek kunnen nog roet in het eten gooien.
Bas van Weele van Arriva geeft een introductie over nieuwe betaalvormen. Arriva is in 15 Europese landen actief. Het is een Engels bedrijf in handen van Deutsche Bahn. • Bij Touch & Travel moet men zich eenmaal aanmelden. Er is geen saldo nodig en men kan met de telefoon betalen. Betalen gaat achteraf. Het systeem is ontwikkeld door DB en geïmplementeerd in Duitsland. Doordat het systeem al bestaat kan men dat in Nederland uitrollen. Internationaal reizen kan al, bijvoorbeeld op de ICE van Amsterdam naar Frankfurt. • De telefoon weet waar de reiziger is. De intelligentie zit aan de achterkant van het systeem. De telefoon weet waar men zich bevindt, maar is niet een anoniem systeem. Er kunnen ook meerdere reizigers via een telefoon reizen. Er is een keuze om eerste en tweede klas te reizen. • Een proef is in het Noorden gedaan. Daar werden bus-‐ en treinlijnen als testgebied ingezet . • Het systeem wordt beter gewaardeerd dan de OV-‐chipkaart. Wel zijn er nog een aantal verbeterpunten waar Arriva aan gaat werken. • Om dit systeem in heel Nederland te laten functioneren zijn andere vervoerders ook nodig. Nu is het systeem nog niet bij andere vervoerders geïmplementeerd. Er moeten forse investeringen in de backoffice worden gedaan om het systeem landelijk te laten werken. Joost Mortier van NS geeft een inkijk in de nieuwe ontwikkelingen bij de spoorwegen. • NS zit met andere partijen om de tafel om in eerste instantie de OV-‐chipkaart te verbeteren. • De hele OV-‐keten is bereisbaar met de OV-‐chipkaart. Dat is erg goed, maar er zijn verbeteringen mogelijk. Contactloos betalen is zo’n verbetering. De reiziger betaalt
•
•
•
• •
geen 7,50 aanschafkosten kaart en hoeft geen reissaldo te laden. Dat is voor de reiziger een groot voordeel. De betaling geschiedt door middel van zijn bankrekening. De bankpas is een wereldwijde standaard. Ook buitenlanders kunnen hiermee betalen in het OV zonder saldo en zonder aanschaf van een OV-‐chipkaart. In Londen bestaat dit systeem al. In Londen heeft men een backoffice ontwikkeld welk systeem ook in Nederland gebruikt kan worden. De OV-‐bedrijven moeten wel met de banksector samenwerken om het systeem te laten functioneren. Plaatsbepaling is belangrijk in het openbaar vervoer. Mogelijkheden van plaatsbepalingen nemen technisch enorm toe. In-‐ en uitchecken wordt niet meer nodig met deze technieken. Dit heet Be-‐in be-‐out. Het is wel nodig om vooraf te registeren bij “be-‐in be-‐out” systemen. Veel techniek is er al om verbeteringen door te voeren, alleen moet het slim worden toegepast en er moet slim worden samengewerkt met vervoerders. Deze techniek kan er binnen twee tot vijf jaar er zijn. Als een telefoon leeg is kan niet direct worden uitgecheckt. Dit kan achteraf worden gedaan via de website. TLS wordt een coöperatie. Hiermee kan de samenwerking fors worden versneld. De industrie wil ook graag snel beginnen.
Jasper van Kuijk is docent bij de TU Delft en heeft een OV-‐chipkaart afstudeerlab bij de opleiding Industrieel Ontwerpen. • Doel is een OV-‐chipkaart te ontwerpen waar mensen zo trots op zijn dat ze er in het buitenland over opscheppen. • Succesvolle innovatie hangt af van mens, bedrijf en technologie. Er is ook nog een maatschappelijk belang. • De ontwikkeling van de OV-‐chipkaart is te veel op bedrijfsbelang en techniek gericht. • De OV-‐chipkaart is veel meer dan slechts het betaalproduct. Het is een registratie van de reiservaring.. • In Hong Kong – wat een zelfde soort systeem kent als onze OV-‐chipkaart – kent men haast geen producten. In Nederland zijn erg veel soorten reisproducten-‐ en abonnementen, wat het voor de reiziger onoverzichtelijk maakt. Concessiehouders hadden meer samen moeten werken. In Nederland is er in tegenstelling tot Londen en Hong Kong een open systeem. Hierdoor vergeten mensen makkelijker uit te checken. • Een probleem is dat de huidige OV-‐chipkaart geen feedback geeft, reizigers weten zo niet of ze zijn ingecheckt, en of er al dan geen korting wordt berekend. Ook is onbekend of er voldoende saldo op de kaart staat. • Het idee is dat er een OV-‐chipkaart komt die informatie geeft met een display. Betalen via de mobiel geeft ook veel informatie. • Er zijn verschillende systemen bedacht om in-‐ en uitchecken een stuk klantvriendelijker te maken. • De techniek voor de toekomst maakt niet uit, het gaat erom wat mensen willen. Werk daarom gebruiksgericht en omarm niet van te voren de techniek. Betrek daarom reizigers in de ontwerpfase. OV moet een hele brede doelgroep bedienen. Alle reizigers hebben daarom aandacht nodig. Werk integraal en betrek alle reizigers.
Arco Groothedde, directeur van Trans Link Systems, heeft nog een aantal aanvullende punten, bovenop de inbreng die door andere sprekers al is geleverd. • TLS gedraagt zich als een financiële instelling. Er zijn heel veel regels voor het beheren van de reissaldi. • Het systeem wat we nu hebben heeft een aantal doelstellingen gehad. Een aantal eisen en doelstellingen moeten worden losgelaten. • Er zijn op dit moment 14,5 miljoen actieve OV-‐chipkaarten in Nederland. 1,7 miljoen kaarten hebben automatisch opladen. • Er komen een aantal verbeteringen voor de reiziger, zoals de website uitcheckgemist.nl • Er is nu binnen drie dagen een vervangende OV-‐chipkaart in huis bij een defecte of verloren kaart. • Er komt één loket voor alle reizigers voor vragen of klachten over de OV-‐chipkaart. • TLS kijkt naar de telecommarkt. Steeds meer betalen achteraf, maar vooraf betalen blijft mogelijk. De oude systemen blijven in beeld voor de reiziger als die dat wil. • De intelligentie verschuift van de kaart naar de backoffice. Discussiepanel. Opmerkingen en vragen • OV-‐miles wordt wellicht uitgerold naar GVB en NS. • De reizigers vragen of het nu niet sneller kan. Dat is een hele andere sfeer dan toen de OV-‐ chipkaart werd ingevoerd. • Arriva gaat met andere vervoerders in overleg om een poortje geschikt te maken voor betalen per telefoon. • Als de RET alle apparatuur vervangt kost dat 10 miljoen. Snel aanpassen van alle apparatuur is daarmee lastig. • Hoe gaat de vervoerder om met de eerlijkheid van reizigers bij vergeten in en uitchecken? Dat is een lastige discussie. Bij de oude strippenkaart gebeurde ook dingen die niet klopten. • TLS heeft een termijn van vijf jaar gekregen waarin men kan bewijzen dat de OV-‐ chipkaart en de werkzaamheden zo beter worden georganiseerd nu het een coöperatie wordt. • Wanneer kunnen reizigers reizen met andere middelen, zoals de smartphone, smartwatch etc.? Er zijn bepaalde eisen aan de kaart. Er wordt wel gekeken om een chip in een ring te zetten. Wel moet het betaalbaar zijn en het voldoen aan de eisen. • Wanneer komt de single check-‐in en check-‐out in de railketen? Er komt een proef op de Valleilijn (Ede-‐Wageningen – Amersfoort). In het laatste kwartaal van 2015 gaat de proef beginnen. • Jasper van Kuijk is voor het afsluiten van de stations. De borg kan dan weg. Je moet dan in-‐ en uitchecken en kan dat niet meer vergeten
• De NS is rustig aan het opbouwen om de stations af te sluiten. De eerste ervaringen zijn positief. Er zijn nog wel problemen in een aantal steden met interwijkverbindingen. Sommige stations zijn niet af te sluiten omdat de onderdoorgang de enige verbinding tussen de wijken is . Dat hoeft echter geen probleem te zijn omdat mensen dan maar één routine aanleren. • TLS registreert geen kilometers. Informatie hierover moet van de vervoerders komen. De vervoersautoriteiten moeten weten hoeveel er gereisd wordt. Centraal zijn de cijfers niet meer beschikbaar. Dat komt door de decentralisaties in het openbaar vervoer. • Zou het openbaar vervoer niet gratis kunnen worden? Dan betalen we alles in één keer via de belastingen. Dat scheelt veel betalingsproblemen. • Er zijn ontwikkelingen op het gebied van een reisbonus. Bij aanschaffen van veel saldo kunnen gratis extra kilometers worden gereisd. • De ontwikkelingen rond de regie zijn nog niet veelbelovend. • Niet alles wat in het verleden geweest is qua betaalmogelijkheden, hoeft terug te komen in nieuwe betaalsystemen.
Wat panelleden willen meegeven: • Van Weele: vervoersbedrijven zijn net mensen, zij maken ook fouten. • Peters: Er moet steeds meer vanuit de reizigers worden gevraagd dat we moeten opschieten met de OV-‐chipkaart. En innovatie kan niet meer als er geen marge meer is. • Groothedde: dé reiziger bestaat niet. Probeer je als reiziger samen te organiseren zodat de bedrijven weten wat de reizigers willen. Men heeft behoefte aan een eenduidig geluid vanuit de reizigers. • Steigstra: financiering vanuit de landelijke politiek is belangrijk. • Van Kuijk: denk na over de organisatie waarin je nieuwe ontwikkelingen wil organiseren en financieren.
