Resultaten Bijeenkomst Bewegingsonderwijs Gelderland Op donderdag 26 mei 2016 is in Arnhem de Inspiratiesessie ‘Slim! Derde uur gym’ gehouden. Met ruim 80 deelnemers is op de PABO van de Hogeschool Arnhem Nijmegen gesproken over de kansen, knelpunten en mogelijkheden voor beter bewegingsonderwijs in Gelderland. Het gemêleeerde gezelschap bestond uit gymdocenten, coördinatoren, wethouders, combinatiefunctionarissen/buurtsportcoaches, beleidsmedewerkers, leerkrachten en mensen die werkzaam zijn in de gezondheidszorg, bij sportbonden, sportservicebureaus of als JOGG-regisseur. Via deze weg willen we de informatie aan u terugkoppelen. Johan Wakkie heette alle aanwezigen van harte welkom. Keynotespeaker Anna Meijer van de VU Amsterdam gaf een inleiding op het effect van bewegen op het kinderbrein. Daarna liet Wytske Boomsma van het ministerie van OC&W de cijfers zien omtrent de kwaliteit en kwantiteit van het bewegingsonderwijs in Gelderland. Uit deze cijfers blijkt dat Gelderland het, op basis van deze informatie, slechter doet dan gemiddeld in Nederland. Aansluitend is in de diverse workshops gediscussieerd over mogelijke redenen hiervan en, belangrijker, oplossingen en kansen. Uit deze discussie kwamen de volgende aanbevelingen naar voren: -
-
-
-
-
-
-
Als tijd een belemmerende factor is, is de eerste oplossing een langere lesdag, dus meer lestijd. Als dat geen optie is, dan is de brede school/samenwerking met bso een uitkomst. Samen met de CF’er kan dan invulling aan extra beweging worden gegeven na de reguliere lestijd. Dit lijkt op het ‘Zweedse model’ en wordt o.a. in Wijchen toegepast. Alhoewel veel scholen met beperkte financiële middelen kampen wijst de KVLO erop dat gemeenten wel degelijk potjes hebben (ook al zijn ze zich hier niet altijd van bewust), voor bijvoorbeeld de zaalhuur. Geadviseerd wordt een ‘Cito-toets’ voor bewegingsonderwijs. Het dient in ieder geval onderdeel van het kerncurriculum te zijn, zodat scholen verplicht worden om kwalitatief goed bewegingsonderwijs te geven. Als een derde uur gym niet haalbaar is, is bewegen tussen of in de lessen een goed alternatief. Alhoewel dit geen bewegingsonderwijs is, draagt het wel bij aan beweging in algemene zin. En daarmee ook aan de leerprestaties. Bij een tekort aan accommodaties is het gebruik van de natuur (het park) en de omgeving van school een prima alternatief. Net als het openbaar maken van schoolpleinen. De accommodaties van sportverenigingen en sportparken bieden ook mogelijkheden, samen met de trainers van de sportvereniging/sportbond. Zoek vooral de samenwerking is hier de boodschap. Het is belangrijk om ouders mee te krijgen. Dit kan o.a. via de MR.
Aan het eind van de middag kwamen we tot twee belangrijke samenvattende conclusies: 1) Tijdens deze middag zat de zaal vol mensen die al overtuigd zijn van het nut van goed bewegingsonderwijs. Het is aan ons allemaal om de ‘non-believers’ te inspireren en te overtuigen van het belang van bewegingsonderwijs voor het kind. 2) Gelderland adviseert liever kwaliteit dan kwantiteit. Oftewel: liever 2 uur goed bewegingsonderwijs van een vakleerkracht dan 3 uur matig bewegingsonderwijs.
Op de volgende pagina’s zijn de knelpunten, kansen en oplossingen nader uitgewerkt. De input van de deelnemers is verwerkt onder de diverse thema’s.
Foto impressie
Plenaire opening door Johan Wakkie
Presentatie door keynote speaker Anna Meijer
Terugkoppeling workshops door o.a. Piet Derks, Sport Service Wijchen
Plenaire afsluiting in kantine PABO van de Hogeschool Arnhem Nijmegen
Knelpunten Accommodatie 1. Speellokaal groep 1 en 2 is vaak verbouwd tot leslokaal 2. Gebrek aan voldoende ruimte met goed materiaal 3. Afstand school-gymzaal te groot Bevoegdheid – Bekwaamheid 4. Geen geld voor vakleerkrachten 5. Clubtrainers die worden ingezet zijn niet altijd geschikt om schoolgym te geven 6. PABO is geen ALO: een groepsleerkracht met aantekening kan niet hetzelfde bieden als een bekwame vakleerkracht Schoolniveau / rooster / financiële middelen 7. Schooltijd/lestijd is beperkt en bewegingsonderwijs is geen prioriteit; er staan geen vaste uren bewegingsonderwijs voorgeschreven 8. Scholen zijn bang voor slecht imago, ouders willen knappe koppen (taal, rekenen). Schooldirecteur luistert sterk naar ouders. 9. School heeft onvoldoende financiele middelen voor vakleerkracht 10. De mindset van de leerkrachten is niet altijd gericht op gym (wel: taal, rekenen)
Kansen Accommodatie 1. Zoek samenwerking met sportclubs en sportparken 2. Schoolpleinen inrichten als plein voor bewegingsonderwijs 3. Benut de natuur en natuurlijke omgeving van de school Bevoegdheid – Bekwaamheid 4. Zet beweegteams (van CF’ers/Buursportcoaches) in 5. Zet mensen van sportbonden/sportverenigingen in 6. Citotoets voor gym Schoolniveau / rooster / financiële middelen 7. Bewegen actief koppelen aan de pauze/speelkwartier. 8. Werk aan een Brede school -> vergroot tijd dat kinderen op en rond school zijn 9. Integreer sport, bewegen, voeding en gezonde leefstijl; verbreedt je blik; de maatschappij ontwikkelt zich meer naar gezondheid 10. Zoek naar financieringsmogelijkheden bij sport én onderwijs
Oplossingen Accommodatie 1. Accommodatie sportvereniging delen met het onderwijs 2. Benut park of plein in de buurt van de school; natuurlijke omgeving 3. Maak schoolpleinen openbaar en geschikt voor bewegingsonderwijs. Dit biedt ook kansen voor wijkgericht sportaanbod. Bevoegdheid – Bekwaamheid 4. Laat vakleerkracht samenwerken met CF’er/BSC’er -> meer totaalpakket. 5. Maak trainers van sportverenigingen breder inzetbaar 6. Investeer in opleidingen PABO/ALO Schoolniveau / rooster / financiële middelen 7. Financiën labelen aan bewegingsonderwijs 8. Integreer bewegen in andere schoolvakken 9. Maak combinatie intern op school en daarna buiten school(tijd); link met vereniging en werk samen met combinatiefunctionaris/buurtsportcoach 10. Beinvloedt de ouders positief in deze
Goede voorbeelden in Gelderland
In Apeldoorn vervalt de vakleerkracht muziek en wordt deze vaak vervangen door LOleerkracht. Gymzaal van de toekomst: Klarendal, Arnhem In Harderwijk is een schema gemaakt voor het opfrissen van het speelplein door CF/BSC In Wijchen kunnen alle sportaanbieders een aanbod doen via Sport Service Wijchen. In een sportfolio komt een overzicht van al het aanbod. De activiteitencommissie van elke school kiest 6-8 activiteiten per half jaar die passen bij de school. De Lea Dasbergschool uit Arnhem is nu een Beweegschool. Ze combineren bewegen met de reguliere lesvakken.
