Verslag Landelijke dag

Nieuwsbrief voor leden en donateurs van Contact Christen Agrariërs

Jaargang 12, nummer 4, decenber 2015

g a d e k j i l e d n a Verslag L Geloof in bedrijf: Henk van Renselaar

WaardeN-volle landbouw k

terin s e W h t i d u bij: J e i f f o k e Op d

Redactioneeltje Dit Kerstnummer staat voor een groot deel in het teken van onze landelijke ontmoetingsdag. Naast een verslag van de hoofdspreker van deze dag, Annie SchreijerPierik, is verslag gedaan van diverse workshops door spontane inzet van

Geloof in bedrijf Akkerbouwer Henk van Renselaar uit Lelystad heeft ‘Duurzaamheid’ hoog in het vaandel staan. Dat geldt in de eerste plaats voor zijn eigen bedrijf. Zijn belangstelling gaat echter ook uit naar collega’s in Ghana, Cambodja en andere landen in Afrika en Azië. ‘Er is meer dan je eigen koninkrijkje van 300 meter naar links, 300 meter naar rechts, 1 km naar voren en 1 km naar achteren, met de sloten als grenzen!’

meerdere workshopleiders. Zo kunt u nogmaals of toch nog de rijkdom van deze dag proeven. We ontmoeten een akkerbouwer in Flevoland met een bijzondere nevenfunctie en een onderzoeker met passie voor Bijbel & Landbouw. U kunt ook kennis nemen van een aantal regionale bijeenkomsten in verleden en toekomst. Let u ook op de agenda op onze website, want er komen steeds weer nieuwe bijeenkomsten bij. Ook biedt de website (www. cca-nederland.nl) regelmatig nieuws rond het CCA. Van harte aanbevolen! Het verslag van een stagiaire in het PAC-gebeuren (Pastoraal Agrarische Coaching) geeft u een inkijkje in dit waardevolle werk. Rest ons u veel leesplezier toe te wensen alsmede

Henk, wie ben je en hoe ziet je gezinssituatie er uit? Ik ben Henk van Renselaar, 53 jaar en getrouwd met Ineke. We hebben drie zoons en een dochter en ondertussen ook 2 schoondochters en 2 kleindochters. De dochter woont nog thuis en zit op de CAH in Dronten. Een van de zoons werkt twee dagen per week op de boerderij en drie dagen elders. Hij en mijn dochter hebben belangstelling om het akkerbouwbedrijf over te nemen. Hoe ben je op dit bedrijf terecht gekomen? Mijn ouders hadden oorspronkelijk geen bedrijf, maar mijn vader was werkzaam bij de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders (RIJP). Later hebben zij overigens wel een bedrijf gekregen. Wij woonden in Dronten en daar heb ik ook gestudeerd, aan de CAH. Daarna wilde ik in eerste instantie buitendienstmedewerker worden bij een coöperatie. Ik vind het

gezegende Kerstdagen en een goede Jaarwisseling!

Asbestverwijdering Wat denkt u dat het kost? Vraag informatie bij: gecertificeerd verwijderaar

Sloopwerken Tel: (0342) 420 5 40. Barnseweg 124 3771 RP Barneveld. Tevens leveren en leggen wij uw nieuwe golfplaten.

2

Henk van Renselaar

nog steeds jammer dat ik dat niet enige jaren heb kunnen doen. Maar net na mijn afstuderen werd mijn schoonmoeder ziek, waardoor ik versneld op het bedrijf van mijn schoonouders ben terecht gekomen. Dat was eerst in loondienst en later in maatschap. In 1998 hebben mijn vrouw en ik het bedrijf overgenomen. Geleidelijk aan is het bedrijf gegroeid en is de pachtgrond van mijn ouders tegenover het bedrijf van mijn schoonouders komen te liggen via een kavelruilconstructie. We verbouwen nu op 120 ha aardappelen, bieten, granen en uien. Welke uitdaging zie jij voor jezelf op dit bedrijf? Voor mij is het een grote uitdaging om het bedrijf duurzamer te maken. Ik ben betrokken bij Veldleeuwerik, een initiatief voor Duurzame Akkerbouw (www.veldleeuwerik.nl). In dat initiatief bespreken akkerbouwers met elkaar hoe

ze hun bedrijf duurzamer kunnen maken en welke redenering daarachter zit. Vooral van de redeneringen van anderen leer ik veel. In de praktijk ben ik met verschillende zaken bezig. Zo zijn de asbestplaten vervangen door zonnepanelen, zodat we nu vrijwel volledig voorzien in onze eigen elektriciteitsbehoefte. Het organische-stofgehalte van de grond gaat langzamerhand omhoog door toepassing van groenbemesters, zoveel mogelijk dierlijke mest en compost en het hakselen van graanstro. Op die manier bevorderen we het bodemleven. Verder is ons gewas beschermingsmiddelengebruik heel laag doordat we zoveel mogelijk gebruik maken van beslissingsondersteunende (computer) systemen. Het brandstofgebruik wordt zoveel mogelijk beperkt door meerdere werkgangen te combineren. Meewerken aan Veldleeuwerik doen we niet voor het geld, want het lukt de verwerkers van onze producten nog niet om een duurzame lijn neer te zetten waarvoor de consument ook een meerprijs wil betalen. De helft van je bouwplan invullen met granen is geen optie, want er moet ook geld verdiend worden. Maar als geld je enige motivatie is om aan Veldleeuwerik mee te doen, dan houd je het niet vol. Is het belangrijk voor jou om buiten het bedrijf actief te zijn? Ja, zeker. Op een landbouwbedrijf kun je zeven dagen per week, 24 uur per dag bezig zijn. Sommige collega’s doen niet liever. Maar voor mezelf zie ik dat wel als een risico, dat je teveel alleen bezig bent en oogkleppen ontwikkelt. Je wordt bij de les gehouden door de gesprekken in de bedrijfseconomische studiegroep en in Veldleeuwerikverband. Het is belangrijk voldoende tijd voor je gezin en jezelf te hebben. Verder is het ook goed om in de kerk actief bezig te zijn. Daar is ook altijd genoeg werk te doen, bijvoorbeeld in de Commissie van Beheer en als ouderling. Maar je kijkt nog verder dan de grenzen van de polder, toch? Dat klopt, want alleen voor mijn eigen

kring bezig zijn, begon aan me te knagen. Ik ben bestuurslid geworden van de stichting ‘Farming for Food’. Een aantal jaren geleden kwamen we in de kerk in Dronten in contact met een Ghanees, die aan de CAH studeerde. Een aantal Nederlanders om hem heen waaronder een pluimveehouder uit de polder kregen het op hun hart op hem bij zijn terugkeer naar Ghana te helpen met het opzetten van een leghennenbedrijf. Via sponsorgeld is dat er inderdaad gekomen, met 1.250 dieren. De bedoeling was om hem het geld in de loop van de tijd te laten terugbetalen uit de winst van zijn bedrijfje en met dat geld weer een volgende ondernemer de kans te geven iets op te zetten. Het doel was dus productie van voedsel waaraan behoefte is en ook het delen van kennis. Maar een ideaal, hoe goed het ook is om die te hebben, is geen garantie voor succes. We zijn nu enige jaren verder en deze Ghanees heeft nog steeds de lening niet terug kunnen betalen. Een legpercentage van 96 is in Nederland vrij gebruikelijk, maar in Ghana haalt men vaak hooguit 80%. Als de pluimveehouder voor een tijdje van huis is, dan zakt het percentage zelfs naar 60%. Naast de technische resultaten laten ook de economische resultaten sterk te wensen over. De lokale markt kan dit relatief grote aanbod van eieren vaak niet aan. Als de prijzen wel een keer hoog zijn, dan springt een groot bedrijf op enige afstand hierop in en is de winst binnen de kortste keren weer weg.

Hoe ga je met deze teleurstelling om? Het is jammer. We hebben veel geleerd, bijvoorbeeld dat je niet van iedereen een ondernemer kunt maken. Er is in landen als Ghana veel corruptie en de mensen hebben relatief weinig verantwoordelijkheidsgevoel; als ze vandaag maar te eten hebben. Maar als het eten op is, roept men heel gemakkelijk de hulp in van blanken, ‘want die hebben geld’. Ik heb hierover ook met Gert van Putten gesproken, die met name in Ethiopië bedrijven heeft opgezet. De conclusie was dat je toch wel min of meer permanent een blanke bedrijfsleider op het opgerichte bedrijf moet hebben om te voorkómen dat de investering verloren gaat. Voor nu stoppen we geen geld meer in het bedrijf maar moet onze Ghanese vriend eerst leren om zonder sponsorgeld het bedrijf te runnen. We hebben wel tips gegeven voor duurzame maïsteelt, op de wijze van ‘Farming God’s Way’ (zie ook het verslag van de bijeenkomst van regio Overijssel), waardoor de opbrengsten kunnen verdubbelen. Als ik me in de toekomst weer wat sterker voel, na een moeilijk seizoen 2014/2015, ga ik met deze ervaringen wellicht kijken of ik iets kan doen voor Agriterra, de ontwikkelingspoot van LTO. Henk, bedankt voor je openhartigheid en veel zegen in je gezin, op je bedrijf en daarbuiten!

Nieuwsbrief voor leden en donateurs van Contact Christen Agrariërs 3

van de voorzitter

Vooruitblikken

Op de koffie bij.. ... bij Judith Westerink

Judith Westerink

Vandaag ontmoeten we een landbouwkundig onderzoeker met stadse wortels maar met passie voor de Schepping, de landbouw en de Bijbel. Wat kunnen agrariërs van haar leren?

“Ga eens grasduinen Judith, wil je je zelf voorstellen aan de lezers? Mijn familie woont al zoveel generaties in de stad, ik heb geen idee wanneer er een boer in mijn voorgeslacht zit. Mijn ouders namen mij veel de natuur in, en als kind kwam ik veel bij vrienden van mijn ouders op de boerderij. Daar heb ik eindeloos in de strobalen gespeeld. Ik heb tropische bosbouw gestudeerd, maar ging bij Alterra onderzoek doen naar combinaties van landbouw en natuur. Ik werk nu aan een bestuurskundig proefschrift over het omgaan met grenzen, zoals het onderscheid tussen landbouw en natuur. Hoe lang ben je al lid van het CCA en wat betekent het CCA voor jou? Toen ik mij bij Alterra met landbouw ging bezig houden, ben ik lid geworden van CCA. Dat moet in 2007 geweest zijn. Ik geloof niet zo in christen zijn op zondag en niet op maandag. Ik wil ook door mijn werk met God wandelen. Ik werd lid van CCA omdat ik nieuwsgierig was naar de verbinding tussen het geloof van boeren en

de manier waarop ze landbouw bedrijven. Ik ben ook Bijbelstudie gaan doen naar landbouw. Hoe komt iemand met een Bosbouwachtergrond terecht in een werkkring waarin vooral met boeren wordt gewerkt? Tussendoor heb ik gewerkt in de wereld van de stadsbomen. Met enkele adviseurs zat ik vooral tussen de boomverzorgers. Mooi werk is dat, en die mannen hebben enorm veel praktijkkennis en ervaring. Ik kan dat erg waarderen, al ben ik zelf van de theorie. Het vult elkaar goed aan. Welke relatie is er tussen het werk dat je bij Alterra doet en de leefwereld van de CCA-leden? Voel je je thuis tussen boeren en door hen erkend? Ik kom regelmatig op boerenbedrijven door mijn werk bij Alterra, vooral bij boeren die natuur beheren en aan agrarisch natuurbeheer doen. Boeren lijken wel wat op boomverzorgers, als het gaat om vakkennis en passie voor hun werk. Ook in de samenwerking met boeren probeer

ik de theorie en de praktijkkennis aan elkaar te koppelen. ‘Boeren voor Natuur’ is zo’n project. Daarin trekken boeren, burgers, ambtenaren en wetenschappers met elkaar op, leren van elkaar en vullen elkaars kennis aan. Ik had gehoopt bij CCA aansluiting te vinden als het gaat om het eren van de Schepper in de landbouw door het rekening houden met bodem en natuur. Dat viel me wel een beetje tegen. Maar ik moet eerlijk zeggen, ik kom niet zo vaak op de CCA-dagen omdat dat voor mij werkdagen zijn. Ik miste daar ook de jonge boeren. Hebben die geen tijd voor de CCAactiviteiten?

gaan. We nodigen onszelf altijd uit bij een Christelijke boer. We krijgen dan een rondleiding en gaan met hem of haar in gesprek over wat het geloof te maken heeft met het bedrijf. We zijn een heel informeel netwerkje met mensen uit allerlei kerken, met boeren, wetenschappers, ambtenaren en andere geïnteresseerden.

Je bent een van de organisatoren achter de werkgroep ‘Bijbel en Landbouw’. Wat doet deze werkgroep en hoe verhoudt dit werk zich tot de missie en doelstelling van het CCA? We komen 2-3 keer per jaar bij elkaar om na te denken over ‘wat Gods hart is voor de landbouw’. Iemand uit de groep bereidt een inleiding voor aan de hand van de Bijbel, waar we met elkaar over in gesprek

Wat zou je de lezers van CC-Aandacht nog mee willen geven voor hun rol en taak als Christen-boer of -tuinder? Ga zelf eens grasduinen in de Bijbel!

Hoe kunnen CCA- (en CGMV-)leden bij deze werkgroep betrokken raken? Iedereen die mee wil denken, is van harte welkom. Als je een mailtje stuurt naar [email protected] krijg je een uitnodiging voor de volgende keer.

Judith, bedankt dat je je passie met ons wilde delen!

in de Bijbel!”

Het jaar 2015 is al bijna weer geschiedenis. Het lijkt wel of alles steeds sneller gaat. Als je ergens aan de voorkant staat denk je vaak: Dat duurt nog lang. Maar ineens is het voorbij. In de agrarische sectoren zijn de geluiden enorm verschillend. De ene sector verdient bijna slapend zijn inkomen, de ander verdient het zout in de pap nog niet. Het is misschien wel van alle tijden, maar toch zijn de contrasten enorm. En dan nu maar kijken wat 2016 ons gaat brengen. Veel prognoses passeren de revue. Zelfs hier zitten soms al grote verschillen in. Misschien moeten we ons maar niet druk maken wat 2016 ons gaat brengen. Uiteraard ga je maximaal voor het werk dat je doet en komt de rest van zelf. In de Bijbel lezen we dat we ons niet druk moeten maken om de dag van morgen. Als we zo in het leven staan zal alles veel aangenamer, rustiger en meer ontspannen zijn. Zullen we dat voor volgend jaar op ons lijstje zetten? Maar eerst is er nog de viering van het Kerstfeest en de jaarwisseling. De viering van Kerst waarbij we de geboorte van de Heere Jezus gedenken, vaak een familiegebeuren. Een stukje gezelligheid en onderlinge verbondenheid. Goed om samen te zijn. En dan nog de jaarwisseling waarbij traditiegetrouw oliebollen, vuurwerk en ander lawaai hoort. De een vind het geweldig, voor de ander mag het wel wat minder. We laten de waarheid maar in het midden! Rest mij u namens CCA Gezegende Kerstdagen toe te wensen en een voorspoedig 2016! Jan Overeem

4

Nieuwsbrief voor leden en donateurs van Contact Christen Agrariërs 5

Biologische landbouw en de Bijbel verslag van een workshop op de Landelijke Dag

Verslag Landelijke dag op vrijdag 13 november 2015 Een mooie combinatie van gezelligheid en diepgang, van informatieverstrekking, creativiteit en ontmoeting. Zo kan de landelijke CCA-dag 2015 getypeerd worden. Een stroom van informatie kwam op ons toe via de hoofdspreekster, Annie SchreijerPierik, met name over zaken die spelen in het Europese Parlement. Ook dit jaar was de zaal opgefleurd met een ‘thematisch bloemstuk’, dat deze keer de grote variatie binnen de Europese Unie tot uitdrukking bracht. In de workshops in het middagprogramma konden de bezoekers oefenen met creatieve uitingen met stro of koorzang. In andere workshops ging het over landbouw in Afrika, biologische landbouw in Nederland, waarde(n)volle landbouw of de nuttige functie van uilen. Voor elk wat wils en met enthousiaste reacties als resultaat. Van diverse workshops treft u in dit nummer van CC-Aandacht een weergave aan in tekst en/of beeld. Dit verslag gaat over het hoogtepunt van het ochtendprogramma, de toespraak van mevr. Schreijer-Pierik, getiteld: ‘De onbekende kant van de Brusselse politiek’ Het Europese Parlement (EP) is de laatste jaren belangrijker geworden naast de Europese Commissie en de Raad van Europa. Daarom is het wezenlijk dat ook daar Christelijke waarden worden gehanteerd. De EU is gesticht op basis van zulke waarden, wat nog steeds in de vlag

te zien is. Verder is het goed om te weten wat er zich in het EP afspeelt, omdat de regels uit Brussel en Straatsburg via Den Haag ook bij de Nederlandse boeren en tuinders terecht komen. Mevr. Schreijer vertegenwoordigt in het EP de EVP, de Europese Volkspartij, waarin het CDA met verwante partijen uit andere landen samenwerkt. De EVP is de grootste partij in het EP, die goed kan samenwerken met de derde partij, de ‘Conservatieven’, waarin onder andere SGP/CU meedoen. In deze coalitie is veel begrip voor het belang van de boeren in Europa. Mevr. Schreijer is zelf boerin (zie ook de rubriek ‘Op de koffie’ in de vorige CC-Aandacht) en maakt zich ook hard voor het boerenbelang in Europa. Dat boerenbelang is in gevaar door bedreigingen van verschillende kanten. Zo dreigen boeren nog wel eens het onderspit te delven als het gaat om de verdeling van de marges in de keten. Een groter deel van de verdiensten moet op het ‘boerenbord’ terecht komen. ‘Het grote kapitaal’ is ook een bedreiging doordat multinationals zoals grote kweekbedrijven zelf grond aankopen en landbouw gaan bedrijven. Op die manier wordt het voor ‘gewone’ boeren onmogelijk om grond te kopen, uit te breiden en hun bedrijf t.z.t. door te geven aan de volgende generatie. Een andere bedreiging vormen de vele regels vanuit Brussel, die vaak achter het bureau bedacht zijn, zonder boeren te

vragen waarmee zij geholpen zouden zijn en of die regels wel bijdragen aan het doel waarvoor men ze bedacht heeft. Specifiek voor Nederland is dat onze overheid veel mogelijkheden en budgetten in Brussel laat liggen die voor de agrarische sector verbetering zouden brengen. Op al die bedreigingen is mevr. Schreijer alert en ze probeert met partij- en coalitiegenoten in zowel Brussel als Den Haag waar mogelijk het tij te keren. Een belangrijke waarde voor mevr. Schreijer is die van het familie- en gezinsbedrijf. De inzet, toewijding maar ook de creativiteit en het innovatief vermogen van ondernemers die voor eigen rekening werken aan de eerste levensbehoeften van de medemens kunnen niet voldoende gewaardeerd worden. Dit moet volgens haar ook politiek zichtbaar worden. Daarbij mag de politiek ook niet vergeten dat landbouw geen gewone economische activiteit is, maar dat men voortdurend met levend dus kwetsbaar ‘materiaal’ te maken heeft, met weersinvloeden, de ‘tucht van de markt’, etc. Ook moet er een einde komen aan het verschil in benadering tussen een concern als Volkswagen, dat jaren de tijd krijgt om ‘sjoemelsoftware’ weg te poetsen, en relatief kleine agrarische ondernemers die bij een vergissing gelijk flink aangepast worden. Boeren verdienen respect. In de lezing en de daarop volgende discussie

komen diverse zaken kort aan bod, zoals het agrarische onderwijs, dat weer moet gaan over bodem en bemesting als bouwstenen voor het ‘kringloopdenken’, de erkenning van digestaat als meststof, het dreigende tekort aan fosfaat in de wereld, de rol van de banken, het belang van zelfvoorziening op voedselgebied, de regels om klonen te beperken en Rusland te boycotten waarvan echter landen buiten de EU profiteren, de kostprijsverhogende tarieven van de NVWA (terwijl in de ons omliggende landen de overheid dergelijke kosten betaalt) en Nederland als ‘braafste jongentje van de klas’ op het gebied van biodiversiteit en van de vergroening in het nieuwe GLB (Gemeenschappelijk Landbouwbeleid van de EU). In het EP en in de ons omliggende landen verbaast zich men dikwijls over de standpunten die Nederland in de EU inneemt. Uit de reacties uit de zaal en achteraf is gebleken dat veel aanwezigen de toespraak van mevr. Schreijer gewaardeerd hebben. Ze stelt zich op als verdediger van belangrijke Christelijke waarden en met name van de agrarische sector, voor een goede boterham en voldoende ondernemersruimte als beloning voor hun grote inzet voor voedselproductie en landschapsbeheer. Mevr. Schreijer en haar staf verzorgen een nieuwsbrief over de ontwikkelingen in Brussel. Geïnteresseerden kunnen die nieuwsbrief aanvragen via haar medewerker, Sander Smit, E-mailadres: sander.smit@ ep.europa.eu.

‘Ik vind het mooi dat het CCA het nu ook aandurft om het onderwerp ‘biologische landbouw’ bespreekbaar te maken,’ aldus één van de deelnemers aan de workshop – zelf biologisch boer. Hier konden anderen blijkbaar wel mee instemmen, want er was veel belangstelling voor de workshop. Er waren bijna 40 deelnemers, van wie de meeste ‘emeritus-boer’ en een stuk of acht actief boer. De deelnemers waren goed betrokken; we konden – als we de tijd hadden gehad – nog wel úren doorpraten! Als workshopleider ben ik begonnen met het schetsen van een schema waarin de zorgplicht van een boer zichtbaar gemaakt wordt: voor mensen dichtbij (gezin) en wat verder weg (samenleving); voor de schepping dichtbij (vee en gewas) en wat verder weg (milieu). In een brainstormsessie vulden we de vier vakken in met trefwoorden, zoals ‘inkomen’, ‘naoberschap’, ‘dierenwelzijn’ en ‘soortenrijkdom’. Hierna lazen we enkele gedeelten uit Deuteronomium 22-24, waarin hoorbaar was hoe God Zijn volk geboden gaf voor èlk van deze aandachtsvelden. Wij zijn wellicht geneigd om veel aandacht te hebben voor ons inkomen en minder voor de natuur, maar vanuit Gods opdracht horen deze dingen bij elkaar. Betekent dit dat iedere christelijke boer biologisch boer moet worden? Het gesprek bracht naar voren, dat hier nog best wel haken en ogen aan zitten. Maar tegelijk moesten we wel constateren, dat de biologische landbouw ons wijst op zaken die de reguliere landbouw vaak laat liggen, zoals zorg voor bodemleven, de eigen aard van gewas en dier en natuurbescherming. Het is goed om in de spiegel van de biologische landbouw te kijken. En in de spiegel van de Bijbel. Als wij de Bijbelse principes volgen, dan zal de kloof tussen ‘gewone’ landbouw en biologische landbouw wel kleiner worden. Ik hoop en bid dat de Heere boeren genade wil geven om het hun toevertrouwde stukje aarde te beheren naar Zijn wil! Ds. M. van Reenen, Oldebroek

6

Nieuwsbrief voor leden en donateurs van Contact Christen Agrariërs 7

WaardeN-volle Landbouw Op de landelijke ontmoetingsdag van de CCA in Putten (13 november 2015) hebben Wiggele Oosterhoff en Bert Smit een workshop verzorgd over het onderwerp WaardeN-volle Landbouw. Circa 20 mensen namen aan de workshop deel.

Theorie en praktijk Waarden kunnen de schakel zijn tussen de theorie en de praktijk. Of zoals u wilt, tussen leer en leven. Waarden kunnen mensen helpen om hun levensovertuiging te vertalen naar de praktijk van alle dag. Dat geldt zowel voor christenen als voor niet-christenen. Sterker, vaak blijkt dat christenen en nietchristenen over waarden een goed gesprek met elkaar kunnen voeren. Over wat hun – ten diepste – drijft. Waarden helpen je wanneer je anderen duidelijk wilt maken, waarom je als agrarisch ondernemer de dingen doet zoals je ze doet.

Waarden-spel Veel mensen zijn zich niet erg bewust van hun eigen waarden. Tijdens de workshop WaardeN-volle Landbouw werden de deelnemers, door middel van een waardenspel, uitgedaagd om hun waarden expliciet te maken. Alle deelnemers kregen een stapeltje met zeventien kaartjes met waarden erop. Elke deelnemer koos uit het stapeltje drie waarden die goed bij hem of haar passen. Aan de deelnemers werd gevraagd om deze kaartjes op tafel te leggen, ergens op de assen ‘ik <> God’ en ‘bedrijf <> privé’ (zie figuur 1).

Waarde

Aantal keren gekozen

Authenticiteit 1

Bijbelse metaforen Bij het onderwijs in de Bijbel worden vaak landbouwkundige voorbeelden gebruikt. Neem de gelijkenis van de wijnstok en de ranken (Johannes 15). Jezus is de wijnstok en wij zijn de ranken. Alleen als we (h)echt met Jezus zijn verbonden, is er leven mogelijk. Of neem de metafoor van de vruchten en de boom (Mattheus 7). Jezus zegt dat je aan de vruchten de boom kunt herkennen. Een goede boom brengt goede vruchten voort en een slechte boom brengt slechte vruchten voort. Wanneer deze twee metaforen worden toegepast op het rijtje ‘levensovertuiging > waarden > praktijk van elke dag’ is duidelijk dat deze drie aspecten (h)echt met elkaar verbonden zijn!

De waardenkaartjes werden ergens op de eerder genoemde assen gelegd (zie figuur 2).

Betrokkenheid 5 Doelbewustheid 3 Eigenheid 0 Gelijkwaardigheid 1 Loyaliteit 2 Oorspronkelijkheid 0 Openheid 2 Oprechtheid 6 Rechtvaardigheid 5 Respect 7

De deelnemers vertelden elkaar (1) waarom ze die drie waarden hadden gekozen, (2) wat die voor hen betekenen en (3) wat de plek op de assen betekent. In tabel 1 staan de waarden die door de deelnemers van de workshop zijn gekozen.

De top zes van meest gekozen waarden is: verantwoordelijkheid, trouw, respect, oprechtheid, rechtvaardigheid en betrokkenheid. Wat opvalt aan deze top zes is dat de meeste waarden een relatie hebben met iets of met anderen. Je voelt je voor iets of iemand verantwoordelijk. Je bent trouw aan iets of iemand. Wat meer individualistische waarden als vrijheid en zelfstandigheid werden door de workshopdeelnemers niet gekozen.

Trots 1 Trouw 8 Verantwoordelijkheid 11 Verbondenheid 4 Vrijheid 0 Zelfstandigheid 0

Iedere deelnemer had zijn of haar eigen verhaal erbij. Het luisteren naar elkaars verhalen was bijzonder. De waarde trots leverde wat discussie op. Sommige deelnemers kozen het kaartje bewust niet omdat ze liever spreken over dankbaarheid. Een ander legde het kaartje heel bewust aan de bedrijfskant en zei: ‘ik ben trots op mijn bedrijf en dat mogen we als sector ook wel wat meer uitstralen.’ Anderen reageerden door te zeggen: ‘het is heel belangrijk dat je tegen jongeren zegt dat je trots op ze bent, dat ze goed werk doen. Dat gebeurt te weinig.’

Figuur 2. Waarden op tafel

Goed gesprek Waarden blijken vaak geschikt om als christenen en niet-christenen een goed gesprek met elkaar te voeren over de vraag wat je echt belangrijk vindt. Bij de evaluatie bleek dat ook voor de deelnemers van de workshop te gelden. Dus voor christenen onderling. Eén van de workshopdeelnemers formuleerde het als volgt: ’Ik ben vroeger jaren lid geweest van de CBTB. Daar begonnen we de avonden met Bijbellezing en gebed. Vanmiddag heb ik echt een diepgaand en waardevol gesprek met mijn collega’s gevoerd. Prachtig, dank jullie wel!’

Auteurs - Wiggele Oosterhoff, onderzoeker en docent, Kenniscentrum Agrofood en Ondernemen, CAH Vilentum Dronten schrijver van o.a. ‘Van Groen naar Wijs, landbouwwijsheden en waarden in de Bijbel’ - Bert Smit, onderzoeker LEI Wageningen UR beleidsmedewerker CCA

Tabel 1. Gekozen waarden

Figuur 1. Waarden-oriëntatie.

8

Nieuwsbrief voor leden en donateurs van Contact Christen Agrariërs 9

Beurzen in Hardenberg en Gorinchem In de maanden oktober en november was het CCA weer aanwezig op de jaarlijkse agrarische beurzen in Hardenberg en Gorinchem.

De oogst delen met boeren in Benin Ondernemen is investeren. Dat klinkt logisch. Maar wat als de tijd, het geld én de middelen ontbreken? Voor veel Afrikaanse boeren is dat de realiteit, met verregaande gevolgen. Stichting Woord en Daad verbindt mensen over de hele wereld in hun strijd tegen armoede. Vanwege het raakvlak met u als agrarische ondernemer, brengen we het werk van Woord en Daad graag bij u onder de aandacht. Boerengezinnen Boerengezinnen in Benin leven vaak onder de armoedegrens en zijn nauwelijks zeker van voldoende eten. Woord en Daad werkt daarom met lokale partnerorganisaties aan een agrarische programma dat een goede opbrengst voor boeren bevorderen. Denk hierbij aan landbouwtraining, coöperatievorming en toegang tot materialen en financiële producten. Zodat boeren voor zichzelf en hun gezin kunnen zorgen. En zodat ze een deel van de oogst kunnen verkopen. Bonto Josué (50) is al jaren boer en verbouwt diverse gewassen in Soumabougou, een klein dorp in het West-Afrikaanse Benin. “Ik weet echt wel hoe de vork in de steel zit. Toen de mensen van het landbouwproject in ons dorp kwamen, begreep ik hen eerst niet goed. Ze probeerden me allerlei nieuwe dingen aan

10

te leren. Bijvoorbeeld hoe ik het beste kan ploegen, hoe ik verschillende meststoffen na elkaar kan gebruiken en hoe ik onkruid moet weghalen. Moeilijk en tijdrovend, vond ik. Maar dit jaar heb ik het toch maar eens geprobeerd. Tot mijn grote verbazing heb ik nog nooit zo’n grote opbrengst gehad! Ik heb nu genoeg verdiend om mijn gezin te eten te geven en het schoolgeld van mijn kinderen te betalen. En ik ben aan het sparen, zodat ik bij het volgende groeiseizoen geen krediet hoef te nemen.” Investering van levensbelang U kunt via Stichting Woord en Daad een donatie doen, als investering in een Afrikaanse boer. Met Boer-en-Bedrijf geeft u hen de kans te investeren in hun bedrijf. De boer ontvangt dan toegang tot trainingen, materialen en financiële middelen. Daarnaast staan de boeren samen in een boerengroep sterker in onderhandelingen en krijgen ze een betere prijs. Ga voor meer informatie over Boer-en-Bedrijf naar www.woordendaad.nl/ boer-en-bedrijf. Over Woord en Daad Woord en Daad wil een bijdrage leveren aan duurzame verandering in Nederland en wereldwijd. Woord en Daad is een ANBI, bezit het CBF-keurmerk en is ISO-gecertificeerd

Door middel van enthousiaste vrijwilligers in de CCA stand werden er goede contacten gelegd waarvan we hopen dat deze zijn vruchten brengt voor degene die we hebben gesproken en ook voor het CCA door middel van het verwelkomen van nieuwe leden. Op deze contactbeurzen staat de mens en/ of ondernemer met zijn gezin centraal. De ervaring uit voorgaande jaren was ook nu weer bruikbaar om met onze agenda’s voor 2016 de langstrekkende bezoekers aan te spreken met: Kent u het CCA en mag ik u uitleggen wat het CCA doet en waarom het lid worden aan te bevelen is? Mooi te ervaren dat ook jonge agrarische ondernemers en hun partners geïnteresseerd zijn in het doel van de CCA vereniging. We mochten ook horen van een hartelijke waardering voor hetgeen het CCA doet en dit zeker ook heel direct richting ons blad CC-Aandacht en het jaarlijks beschikbaar stellen van een agenda. Dank aan alle standmedewerkers voor hun inzet.

Verslag Ondernemersavond regio Gouda d.d. 18 november 2015

Met name door collega’s persoonlijk uit te nodigen kwamen er ongeveer 50 personen op deze avond af in “Het Kwartier te Stolwijk”. Drie kwart van de aanwezigen was (nog) geen CCA-lid. Na een maaltijd hield Dik Veefkind een leerzame lezing over “Goed communiceren, kan ik dat leren”? Hieronder een samenvatting. Communiceren kan Struikelblok of sleutel?

ik

dat

leren?

Als mensen communiceren wij via woorden, tekens, symbolen, gebarentaal en uiterlijk. Woorden kunnen het verschil maken. Ze kunnen troost en bemoediging bewerken en genegenheid en liefde tot uitdrukking brengen. Ze kunnen dienen als herinnering of correctie. Maar woorden kunnen ook haat bevatten of als roddel functioneren. Goede communicatie kan veel leed en frustraties voorkómen. Maar in de agrarische sector zijn we niet gewend te communiceren. We moeten geld verdienen door hard te werken (denken we)! Wat is communicatie? Communicatie heeft de volgende aspecten: • Interactie: er gebeurt iets tussen jou en mij; • Verbale communicatie (met woorden) = 20%; • Non-verbale communicatie (zonder woorden) = 80%; • Communicatie is gemakkelijk in een open sfeer (veiligheid, vertrouwen); • Communicatie is een zaak van spreken én luisteren: echt luisteren is samenvatten en doorvragen; • Mannen en vrouwen communiceren op verschillende wijze; • Een onderdeel van communicatie is feedback ofwel terugkoppeling. Feedback ontvangen kan een middel zijn om te groeien, maar dan moet er wel veiligheid en acceptatie zijn; Als communicatie niet goed verloopt kunnen er conflicten ontstaan.

Wederzijds begrip ontbreekt dan en er ontstaat een onprettige, onveilige sfeer. Hierbij wordt vaak veel te laat hulp van buitenaf ingeschakeld, waardoor de gevolgen zeer ernstig kunnen zijn. Mogelijke stappen om tot oplossing te komen, zijn: • De communicatie weer op gang brengen; • Een vertrouwensbasis bouwen; • Een neutrale bemiddelaar inschakelen. Samenvattend: • Communicatie is zoiets moois! • Je geeft iets van jezelf aan een ander… • Maar het is ook best lastig of ingewikkeld. • Woorden hebben kracht! • Wees je bewust van je eigen communicatie; deze kan een situatie maken of breken. • Stel jezelf de vraag: Is communicatie voor jou een struikelblok of een sleutel? Onze opdracht is onderlinge liefde (Johannes 13:14 en Johannes 13:34-35). Communicatie speelt daarin een wezenlijke rol!

Clubkasactie rabobank Gelderse Vallei 2015 Tussen 2 en 13 november waren de leden van de Rabobank Gelderse Vallei in de gelegenheid om hun stem uit te brengen op de vereniging of stichting. Ook het Contact Christen Agrariërs mocht weer een aantal stemmen ontvangen. Dinsdagavond 24 november 2015 werd de uitslag van deze actie in het Schaffelaartheater in Barneveld bekend gemaakt. Tussen 110 verenigingen en stichtingen werd een bedrag van € 50.000 verdeeld. Op de bankrekening van het CCA zal een bedrag van € 254,72 worden overgemaakt. Zie de foto van het ontvangen certificaat. Dank aan de Rabobank Gelderse Vallei voor deze bijdrage en ook dank aan de leden van die bank uit het werkgebied van de Gelderse Vallei die hun stem op het CCA hebben uitgebraht.

Hebt u de smaak te pakken gekregen, dan is de volgende uitnodiging voor u van belang: In het voorjaar van 2016 wordt er in de regio Gouda een cursus ‘Communicatie’ (vier avonden) georganiseerd door Dik Veefkind.

Arie van der Vliet Administrateur

Doel: handvatten aanreiken om met elkaar in gesprek te komen en te blijven! Inhoud: gesprekstechnieken, luistervaardigheden, omgaan met tegengestelde belangen, conflicten, ruimte voor persoonlijke vragen. Belangstellenden kunnen zich opgeven bij: Heleen Bergacker, email: secretariaatgouda@ cca-nederland.nl, telefoon: 0184-682059.

Moge het alles gezegend worden.

Nieuwsbrief voor leden en donateurs van Contact Christen Agrariërs 11

Impressie van een stage bij CCA Van Elburg en omstreken tot aan het hoge noorden in Groningen ben ik kriskras het land doorgereden. Als stagiaire bij het CCA heb ik heel wat moois mogen zien van ons prachtige Nederland wanneer ik samen met mijn begeleider op pad ging. Het afgelopen half jaar heb ik, Gerianne, een korte stage gelopen bij de Pastoraal Agrarische Coachingstak (PAC) van het CCA. Als tweedejaarsstudente Godsdienst Pastoraal Werk aan de Christelijke Hogeschool in Ede klopte ik aan bij het CCA. Vanuit de hogeschool had ik een aantal praktijkopdrachten gekregen waarbij ik pastorale gesprekken moest voeren met mensen van verschillende leeftijden in verschillende omstandigheden. Nieuwsgierig en op zoek naar uitdaging benaderde ik deze organisatie. Pastoraat onder agrariërs; iets wat niet zo bekend is bij velen, maar toch wel echt bestaat! Mijn ouders zijn lid van het CCA en op deze manier kwam ik bij de organisatie terecht. Ik was op zoek naar een praktijkplek waar je niet meteen aan denkt en net even anders is dan een gemeente. Als boerendochter mijn pastoraatstage doen bij agrariërs was dus een unieke kans die ik niet zomaar liet lopen. Inderdaad, ik ben opgegroeid op een boerderij met pluimvee en daar woon ik nu nog. Je krijgt op een boerderij de nodige drukte mee en je weet wat het is om thuis even een handje mee te helpen. De plek waar je opgroeit, vormt je tot wie je bent en zal worden in de toekomst. Opgroeien op een boerenbedrijf met koeien, varkens of op een akkerbouw- of tuinbouwbedrijf geeft je net iets extra’s mee. Ik merk dat heel goed aan mijzelf. De heerlijke frisse lucht, het mooie groen in de omgeving aan grasland en bomen en al die mensen om me heen maken dat ik het platteland niet snel zou willen verruilen voor een stad. En daarin ben ik waarschijnlijk niet de enige. Als boer of tuinder weet u op welke manier uw bedrijf, uw werk- en woonplek echt een stukje van uzelf is. Tegelijkertijd kan het dan juist ook wel eens behoorlijk moeilijk zijn. De dingen lopen niet zoals u het graag zou willen, er heerst spanning in het gezin of er gaat veel mis op het bedrijf of in uw sector. Op dat moment kan een luisterend oor van iemand van buitenaf en een gericht advies veel voor

12

u betekenen. En dat is waar de Pastoraal Agrarische Coaches naar streven. Er komt een coach bij u langs om te bekijken wat hij voor u kan betekenen. Waarschijnlijk wordt er in uw eigen gemeente ook aan pastoraal bezoek gedaan, maar het fijne van het PAC-werk is dat de coach de taal van deze sector snapt. Hoe vaak beseffen mensen niet hoeveel werk een agrarisch bedrijf inhoudt? Hoeveel afhankelijkheid, spanning en drukte dat bedrijf met zich meebrengt? Hoe goed anderen het ook bedoelen, uw leven als agrariër begrijpen, gaat al snel een stap verder. Dat is wat mij trok aan het PAC-werk van het CCA; speciaal pastoraat voor boeren en tuinders. Met mijn eigen achtergrond als boerendochter heb ik natuurlijk al het een en ander meegekregen. Melk komt niet uit de supermarkt en aardappels groeien niet aan bomen. Met deze voorkennis ging ik aan de slag. Samen met mijn begeleider Bert Smit heb ik mooie gesprekken mogen voeren. Hij heeft al deze gesprekken voor mij geregeld en daar ben ik hem heel dankbaar voor. Ook de mensen met wie ik gesprekken heb gevoerd, wil ik bedanken. Het is niet niks om zomaar een 20-jarige stagiaire bij een gesprek te laten zitten, te laten meepraten of het hele gesprek te laten leiden. Mensen stellen zich toch kwetsbaar op. Ik heb bij hen veel gastvrijheid en openheid ervaren. Door deze mensen heb ik veel kunnen leren in de praktijk. Niet alleen op het gebied van gespreksvoering, maar ook het probleem leren achterhalen, situaties analyseren of leren omgaan met de emoties van een ander. Het mooiste van alles vond ik nog het karakter van mensen; hun agrarische wortels bleven merkbaar. Toch was het niet alleen het agrarische karakter van mensen wat mij liet merken dat ik bij het CCA stage liep. Ook zelf ben ik met de afhankelijkheid van dit beroep geconfronteerd; de vogelgriep. Net nadat ik een maandje was begonnen met stagelopen, brak er vogelgriep uit in Nederland. Nu was dit niet zo’n groot probleem geweest als ik zelf niet op een boerderij had gewoond. Maar als je ouders dan ook nog legkippen hebben en we erg dicht bij Barneveld wonen, het centrum van de pluimveewereld,

Verslag Regionale avond CCA en CGMV Overijssel en Noord met Tear

voor pluimvee

De nood in Afrika is groot. Maar de kleinschalige aanpak van hulpprojecten in de landbouw door organisaties als Tear, bijvoorbeeld in Zimbabwe, werpt vruchten af. Dat vraagt bij de betrokken boeren en boerinnen wel een ‘totaalaanpak’, van aangepaste grondbewerking tot rentmeesterschap in alle aspecten van het leven.

kun je niets anders doen dan thuis blijven. Een aantal geplande gesprekken moest ik afzeggen en gedurende twee à drie maanden kon ik nergens heen buiten de gestelde zone. Het risico was te groot. Dit deed mij nog meer beseffen hoe afhankelijk agrariërs zijn en in wat voor benarde situaties je zomaar kan komen. Rond februari/maart pakten Bert en ik de gesprekken weer op en rondde ik mijn stage af. De ervaring die ik heb opgedaan in de praktijk is erg waardevol voor mij. Ik heb met bijzondere mensen mogen praten en mooie gesprekken gevoerd. Ik heb veel van Nederland gezien en meer kennis opgedaan van de agrarische wereld. Ook heb ik het werk dat het CCA doet goed leren kennen en heb ik nieuwe mensen ontmoet op de landelijke CCA-dag. Tijdens mijn stage begeleidde Bert Smit mij. Hij gaf mij telkens handige tips en goede feedback. Ik heb gezien wat voor moois het PAC-werk is en wat het met mensen doet of beter gezegd wat het voor mensen kan doen. Alleen al het luisteren naar iemands verhaal geeft voor die ander een enorme rust. Je staat er niet alleen voor, iemand begrijpt je leef- en werksituatie als agrariër en samen ga je aan de slag om te kijken wat er aan jouw situatie gedaan kan worden. Het bieden van een luisterend oor en een helpende hand, vanuit het geloof in God, aan boeren en tuinders is prachtig werk. Misschien ziet u mij in de toekomst nog wel eens terug als Pastoraal Agrarisch Coach. Bedankt voor deze stage en wie weet, tot ziens!

Gerianne van den Ham, Nijkerk

Christelijke hulporganisatie Tear presenteerde op donderdag 5 november 2015 in Nieuwleusen voor CGMV en CCA Overijssel/Noord hun werk in ontwikkelingslanden. Na een algemene inleiding werd een project in Zimbabwe toegelicht, waardoor hun werkwijze en de resultaten daarvan concreter werden. Tear richt zich op de aanpak van onrecht en armoede. Micha 6:8 is voor hen een belangrijke inspiratiebron: Recht doen, getrouwheid liefhebben en nederig wandelen met God. In nauwe samenwerking met plaatselijke bestuurders, kerkelijke voorgangers en andere organisaties in arme landen probeert Tear de Bijbelse opdracht uit te voeren om de samenleving daar te verbeteren. Dat doen ze al 40 jaar, met inmiddels 33 medewerkers en 40.000 donateurs. Ook worden Nederlandse ondernemers uitgedaagd om met hun bedrijf een project in een ontwikkelingsland te adopteren. Afrikanen verwachten vaak van blanken dat ze hulp brengen met een zak geld, maar zo simpel is het niet. Als er nood is moet er snel gehandeld worden, maar voor de langere

termijn is het vooral belangrijk dat de lokale boeren de teelt van gewassen beter onder de knie krijgen. Dan kunnen ze hun gezin voeden en mogelijk ook nog wat kasgeld binnen krijgen door producten te verkopen. Minimale grondbewerking, het bedekken van de grond met een mulch-laag (oogstresten) tegen uitdroging en erosie en tijdig zaaien in losgemaakte stroken zijn maatregelen met goede resultaten. Het is een werkwijze die door de organisatie ‘Farming God’s Way’ in ontwikkeld, onder leiding van Brian Oldreive. De toepassing van deze principes en van Bijbelse principes in het algemeen wordt bijzonder gezegend, zo liet men ons met diverse dia’s zien. Men richt zich daarbij in eerste instantie op de vrouwen, want zij doen het landwerk. Ook verstrekt men microkredieten om kleine ondernemers op gang te helpen. Ook op deze plaats een woord van dank aan Cor Voorberg en Willem Klaassen voor hun informatieve en bewogen presentaties!

De Hoop Mengvoeders. De specialist met een hart voor pluimvee. Waar je hart ligt. Daar doe je ongemerkt een stapje extra voor. Dat geldt ook voor ons. Ons hart ligt bij pluimvee. Wij houden van pluimvee. Van alle pluim­ vee. Dat ziet u terug in de kwaliteit van ons voer en de gedrevenheid van onze pluimveespecialisten. En u merkt het vooral aan uw resultaten.

K

E

K K

N

U A

R

N N

A

I

S

E

R

D K

T

Telefoon +31 314 649222 info@dehoop­zelhem.nl www.dehoop­zelhem.nl

E

Wij bedanken al onze relaties voor het gestelde vertrouwen in onze organisatie in de afgelopen 40 jaar.

Riool verstopt? Bel 0342 - 42 56 78! 4ja0ar

Contact: Teus Spijker, E-mailadres [email protected].

DAG EN NACHT SERVICE

WWW.TEEUWISSEN.COM • • • • • • •

Snelle ontstoppingsdienst speciaal voor particulieren Rioolinspectie met behulp van camera Vetvangers legen (vetafvoer) Aanleg en reparatie van riolen Reiniging hoofdriolen en straatkolken Stankoverlast opzoeken zonder breekwerk Reinigen en legen van olie-afscheiders

Mercuriusweg 39 3771 NC Barneveld Bestevaer 50 1271 ZA Huizen

Tel. (0342) 42 56 78 Fax (0342) 42 56 77 Postbus 117 1270 AC Huizen

Tel. (035) 525 23 19 Fax (035) 524 09 82

Nieuwsbrief voor leden en donateurs van Contact Christen Agrariërs 13

Bedankje

Agenda

Het was voor mij een grote verrassing en het ontroerde mij, dat onze voorzitter Jan Overeem het prachtige bloemstuk van de landelijke CCA dag kwam overhandigen. Deze dag kon ik niet aanwezig zijn in verband met mijn gezondheid. Graag wil ik u bedanken voor deze blijk van meeleven. Allen die ook door ziekte of andere zorgen deze ontmoetingsdag niet konden meemaken wens ik in alles Gods nabijheid toe.

13 januari Thema bijeenkomst. Manna 634 Als slechte dingen goede mensen overkomen. Op deze avond praten we met elkaar over tegenslagen in het leven. Een avond om elkaar te bemoedigen en samen troost bij God te zoeken. Gespreksleider: Bart Boon. Locatie: Fam. M. Bos Krollerweg 11, RG 3774 Kootwijkerbroek Meer informatie Karin Kok, tel: 0318651926 E-mail: [email protected]

Allen veel heil en zegen toegewenst voor 2016!

2 februari

CC-Aandacht, jaargang 12 - nr 4, december 2015 CC-Aandacht is een informatiemagazine voor leden en donateurs van het Contact Christen Agrariërs (CCA). De CC-Aandacht verschijnt vier keer per jaar. Het CCA is een christelijke agrarische vereniging met een missie! Het CCA ontwikkelt en ondersteunt activiteiten met als doel christenagrariërs te helpen hun levensovertuiging vorm te geven m.b.t. partner, bedrijf en omgeving.

Agrarisch Vrouwen Symposium te Giessenburg.

12 februari Studiedag Groenhorst College te Barneveld. In samenwerking met het Groenhorstcollege organiseert het CCA een studiedag voor studenten en leden. Prof. Dr. Ir. Henk Jochemsen uit Ede zal over het thema “Uitbuiting van mens en dier in het licht van Christelijke normen en waarden” spreken. Nadere informatie volgt.

Redactie Jan Overeem (voorzitter) mw. M. Vonk Noordegraaf - Jansen (hoofdredactie en coördinatie)

15 februari

Regionale CCA-avond Utrecht-West en Noord-Holland Gebouw te Kamerik.

24 februari

 hema bijeenkomst. Manna: 623 Wat doet u met uw tijd. Op deze avond T praten we met elkaar over time management. Gespreksleider: Bart Boon. Locatie: Fam. M. Bos Krollerweg 11, RG 3774 Kootwijkerbroek Meer informatie Karin Kok, tel: 0318-651926 E-mail: [email protected]

Drukwerk en distributie Drukkerij Van Dijk, Meppel



Met hartelijke groet, Miep en Johan van de Bor

Colofon

16 maart

Vormgeving Ons Ontwerp, Barneveld USE THIS LINE FOR POSITIONING - THEN REMOVE

 edrijfsbezoek aan het melkvee- en schapenbedrijf van Gert van de Bor B te Kootwijkerbroek. Nadere informatie volgt.

Redactieadres CCA mw. M.F. Vonk Noordegraaf-Jansen Beijerscheweg 15 2821 NC Stolwijk E [email protected]

Uw partner voor: - Ventilatiesystemen - Elektro installaties - Klimaatadvies - Luchtwassing - zon PV systemen

Het beste dichtbij Nijkerk T 033 422 1510 Eindhoven T 040 238 0777 E [email protected] W www.abzdiervoeding.nl

CCA-Zakagenda’s over! Bij de vorige CC-aandacht heeft u een CCA-Zakagenda ontvangen. Mocht u interesse hebben in een paar extra CCA-Zakagenda’s, dan liggen bij de penningmeester nog een aantal. U kunt hiervoor contact opnemen met T. Spijker, tel: 06-21483483 of email: [email protected]

Secretariaat Antwoordnummer 75 3770 VB BARNEVELD T 0342-424113 E [email protected] Contributie, donaties, giften, legaten Bankrek.nr. NL 48 RABO 0300721404 T.n.v. Contact Christen Agrariërs Graaf van Lyndenlaan 25 3771 JB Barneveld o.v.v. contributie, donatie, gift, legaat Website www.cca-nederland.nl

U zoekt iemand om voor te zorgen? Onze granny’s stellen zich voor. Kijk op www.adoptagranny.nl.

Goede leefbaarheid Veel courante eieren Efficiënt

14

12 PT. BLEED AREA

12 PT. BLEED AREA

Ditjes en Datjes

Contactpersonen CCA-regio’s: Alblasserwaard: dhr. J.W. den Boer Achterhoek: L. Pennings Barneveld: Jan Visser Bennekom: dhr. C.J.D. van Baren Elburg: mevr. J. ten Hove-van ‘t Veen Friesland/Drenthe/NOP: A.B. Smit Gouda: dhr. A. Reijn Groningen: dhr. G.J. Renkema Noord Brabant: dhr. G. Westerlaken N-Holland: D. Veefkind Overijssel: dhr. T.J. Spijker Putten: dhr. C. Molenaar Utrecht Oost: dhr. J.H. de Kruif Utrecht West: dhr. H. Hoogendoorn Zeeland: Dhr. R.W. Baas Vijfheeren landen e.o.: Mevr. M. Bassa-Selles

T 0184-692728 T 0315-617295 T 0318-482569 T 0318-523440 T 0525-621724 T 06-30508339 T 0180-632776 T 0594-502754 T 0161-750800 T 072 - 5722002 T 0521-589662 T 06-451546686 T 033-2861309 T 0346-241624 T 0111- 401489 T 0345-643291

Nieuwsbrief voor leden en donateurs van Contact Christen Agrariërs 15

God roept ons, om overal een licht te zijn. Met elkaar weerkaatsen wij zijn glans. Licht van God, dat schijnt in de gebrokenheid. Heilig vuur dat nooit raakt opgebrand.

Ons leven is een getuigenis van zijn aanwezigheid. Gods aangezicht maakt ons leven licht, schijnt een eeuwigheid.

God roept ons, om overal zijn beeld te zijn. Hij heeft zich verborgen in de mens. Beeld van God, getoond in alle kwetsbaarheid, zo maakt Hij zichzelf aan ons bekend.

Schijn met uw licht in ons hart. Verlicht ons aards bestaan. Vorm ons opnieuw naar uw beeld.

Tekst: Matthijn Buwalda Dijk-Quist © 2014 Stichting Sela Music