voorjaar 2014
Landelijke Open Dag Zorg en Welzijn 2014
Ik kan mij niet anders heugen dan dat er ieder nieuw jaar altijd wel wat nieuws was in de zorg. De invoering van de WMO, de zorgzwaartepakketten, de normatieve huisvestingscomponent, het aanbesteden van zorg en ga zo maar door. Telkens werd er met gefronste wenkbrauwen naar gekeken. Er was echter altijd tijd om de invoering te regelen en terugkijkend viel het dan altijd ook wel weer mee.
Landelijke Open Dag Zorg en Welzijn 2014
3
De houdbaarheid van de zorg
4
Diplomering Eerst Verantwoordelijk Verzorgende (EVV)
5
Vervroegd uittreden
6
Ervaring rijker
7
Daarnaast is het de eerste maatregel in een reeks die nog moet volgen. Gedacht moet dan worden aan de overheveling van taken vanuit de AWBZ naar de WMO. Daarbij komt dat het niet alleen een overdracht is, maar dat de gemeenten voor deze taken ook minder geld krijgen. Ook hier is een productiekrimp te verwachten. Naar verwachting zal dit onderdeel begin 2015 van kracht worden. Kenners denken echter dat het wel 2016 zal worden.
Nieuw steunpunt SZMK in gezondheidscentrum Aalten
8
Kindervakantiefestijn 2014 bij Stichting Zorgcombinatie Marga Klompé
8
Verbinden van informele en formele zorg
9
Het zijn stuk voor stuk maatregelen die effect zullen hebben op onze stichting en verwacht mag worden dat wij de komende jaren qua omvang kleiner zullen worden. Overigens wordt verwacht dat er zo rond 2019 weer groei zal komen. Het komt er derhalve op aan om deze moeilijke periode zo goed mogelijk te overbruggen.
Pilot in De Pelkwijk goed van start
10
Vervangende werkzaamheden bij verzuim
11
De medewerkers van het kwartaal
12
Gelukkig verkeert de SZMK in een relatief goede positie. Een belangrijk deel van het vastgoed is vernieuwd of wordt op korte termijn aangepakt, de uitslagen van de klant- de medewerkers- en het vrijwilligerstevredenheidsonderzoek zijn positief en wij hebben een degelijke financiële positie.
Officiële overhandiging herinneringskoffers 14
Begin 2014 zijn er opnieuw nieuwe voornemens, maar ook concrete maatregelen waarvan de afschaffing van ZZP3 wel de meest in het oog springende is. Het grote verschil met de maatregelen uit het verleden is dat ten gevolge van deze maatregel het volume van de te verlenen zorg in heel Nederland zal gaan krimpen.
Toch betekent het niet dat we stil kunnen blijven zitten. Onmiskenbaar zullen we de zorg op belangrijke onderdelen anders moeten gaan organiseren. Dat vraagt afscheid nemen van vertrouwde concepten. In dat kader hebben wij al eerder de zorgboerderij af moeten stoten. Het vraagt ook om een andere manier van werken waarbij zelf- en mantelzorg voor beroepszorg komen. Al met al een flinke opgave waar we heel hard aan zullen moeten werken. Een opgave die soms pijn zal doen, maar ook een opgave die het waard is om voor te gaan al was het alleen al omdat er weinig alternatieven voor handen zijn.
Een bijzonder kerstdiner bij Stegemanhof
15
Thuiszorg Marga Klompé lanceert ‘autobordjes’
15
Aanmeldingen vrijwilligers via Nationaal Ouderenfonds
16
Familieparticipatie onze zorg
17
Een tweede leven
18
Afronding pilot Zicht in Zorg
19
OnRUsT 20 D. Plessius
M A R G A Z I N E
2
INHOUD
Een flinke opgave
Landelijke Open Dag Zorg en Welzijn 2014 Evenals voorgaande jaren heeft SZMK op 15 maart jl. haar deuren weer open gezet met als thema “welzijn, wonen en zorg”. De Pelkwijk, Marienhof, De Hassinkhof, De Molenberg, Stege manhof en De Hoge Weide hebben deze open dag samen ongeveer 300 belangstellenden verwelkomd.
De landelijke Open Dag Zorg en Welzijn is een geschikt moment in het jaar om onze mooie locaties en appartementen aan een groot publiek te laten zien. Daar was dan ook veel belangstelling voor. Het accent lag dit jaar met name op het geven van voorlichting aan belangstellenden. Bijvoorbeeld: wat kan ik verwachten als ik hier wil gaan wonen? Wat betekent dat in financiële zin? Hoe kom ik aan een indicatie? Het cliëntenbureau en onze thuiszorg waren in alle locaties vertegenwoordigd maar ook kon men informatie krijgen over het werken als vrijwilliger bij de vrijwillige intensieve thuiszorg (VIT). Met betrekking tot nalatenschap, erfrecht, AWBZ en andere notariële kwesties konden vragen worden gesteld aan de notarissen die in verschillende locaties aanwezig waren. Ruim aandacht werd besteed aan onze culinaire diensten, waarbij bezoekers uitleg kregen over de mogelijkheden van de restaurants en de menu’s. Onder het motto "Bij Marga thuis, dat is pas andere koek!" kreeg elke bezoeker bij de koffie een aardigheidje in de vorm van een snijplankje met een plakje ontbijtkoek. Buurtbewoners kwamen een kijkje nemen maar ook onze eigen collega’s hadden belangstelling om eens een andere locatie te bekijken dan waar ze werken. Kortom, ook dit jaar hebben we met veel enthousiasme aan veel mensen onze diensten en producten mogen laten zien. Namens de werkgroep Open Dag Zorg en Welzijn J. van Laarhoven
M A R G A Z I N E
3
De houdbaarheid van de zorg Nederland verandert en daarmee verandert ook de zorg. De bevolking van ons land wordt ouder en het aantal chronisch zieken neemt toe. Er wordt ook steeds meer mogelijk en de opvattingen over ziekte en gezondheid veranderen. Wanneer wij naar de miljoenennota 2014 kijken dan verwacht de overheid dat er dit jaar 249 miljard euro binnen zal komen. De twee grootste inkomensbronnen op dat punt zijn de belastingen en de volks- en werknemersverzekeringen. De opbrengsten van het aardgas bedragen zo’n 12 miljard. Nederland zal dit jaar 267 miljard uitgeven. De grootste uitgavenpost is de sociale zekerheid en de arbeidsmarkt. De kosten bedragen hiervoor 78,6 miljard. Op de tweede plaats volgt de zorg met 77,8 miljard. Op de derde plaats volgt onderwijs met 32,1 miljard. Daarmee wordt meer uitgegeven dan er binnenkomt en dat is dan ook meteen het grote probleem waarvoor de overheid zich gesteld ziet. Doordat er schulden zijn moet er rente worden betaald, in het totaal 8,9 miljard. Een bedrag dat hoger ligt als alle uitgaven voor defensie bij elkaar (7,6 miljard). Uit het overzicht blijkt dat de zorg een grootverbruiker van overheidsgeld is. Mooi kan dat worden geïllustreerd aan de hand van de volgende voorbeelden. Stel dat wij in Nederland al het basisonderwijs af zouden schaffen. Dan is er van dat bedrag slechts twee maanden zorg te betalen. Of stel dat we zouden besluiten de 37 JSF’s niet aan te schaffen, dan zouden we van die besparing 19 dagen zorg kunnen betalen. Een gemiddeld gezin is nu 23,5% van het bruto inkomen kwijt aan zorg. Als de zorguitgaven net zo veel blijven stijgen als de afgelopen tien jaar dan betaalt het doorsnee gezin in 2040 bijna de helft van het bruto inkomen aan de zorg. Een belangrijk effect daarbij
M A R G A Z I N E
4
is dat er minder jongeren en meer ouderen komen. Hierdoor zullen minder werkende mensen de zorg moeten gaan betalen voor steeds meer ouderen. Er lijkt derhalve niet veel anders op te zitten dan de kosten van de zorg terug te dringen. De hoofdlijnen van de overheidsmaatregelen zijn vastgelegd in een aantal akkoorden, die de afgelopen tijd zijn afgesloten. Voor een deel zijn het groeibeperkingen, voor een deel zijn het bezuinigingen. In de AWBZ, de bron waaruit ook de ouderenzorg wordt betaald wordt ingezet op een bezuiniging. De 27 miljard welke in 2012 werd uitgegeven moet in 2018 terug gebracht zijn naar 11 miljard. De bezuiniging zal niet alleen de ouderenzorg treffen maar o.a. ook de gehandicaptenzorg en de jeugdzorg. Het gevolg zal zijn dat meer mensen langer thuis zullen moeten blijven wonen met zorg in en door de eigen omgeving. In de ouderenzorg zullen de woonzorgcentra zoals wij die nu kennen gaan verdwijnen. De bewoners die er nu wonen, zullen daar overigens geen last van krijgen. Daarnaast gaan er ingaande 2015, maar waarschijnlijker lijkt het in 2016 veel taken naar de gemeenten. De gemeenten krijgen voor die taken minder geld en dat betekent dat er minder hulp beschikbaar zal zijn. Het lijkt erop dat er daardoor meer eigen risico zal gelden of eigen bijdragen zullen worden geheven. Dit alles gaat natuurlijk ook niet voorbij aan de Stichting Zorgcombinatie Marga Klompé. Het landelijk beleid zal ook voor ons gevolgen hebben. Het afgelopen jaar hebben wij ons al wat kunnen voorbereiden. Probleem is echter steeds dat de echte concrete maatregelen vaak pas kort van de voren worden aangekondigd. Daarom zullen wij u in de volgende uitgaven van dit blad verder informeren. D. Plessius
Diplomering Eerst Verantwoordelijk Verzorgenden (EVV’n) Na een jaar hard studeren was dan eindelijk zover: de uitreiking van het branche-erkende EVV-diploma. Op maandag 25 november 2013 ontvingen elf medewerkers van SZMK het felbegeerde EVV-diploma. In een volle zaal, in aanwezigheid van collega’s, leidinggevenden en familieleden, werden de geslaagden toegesproken door de heer Molenbroek, sectorhoofd wonen-zorg Winterswijk, Mevrouw Hertsenberg, docent BTSG, had naast het uitreiken van het diploma ook een persoonlijk woord voor iedere cursist gericht op haar/zijn ontwikkeltraject vanaf de start tot professional, vanuit de theorie. De leidinggevende belichtte deze kant vanuit de praktijk en overhandigde de EVV-speld.
M A R G A Z I N E
5
Na het officiële gedeelte werden de geslaagden gefeliciteerd door de aanwezigen en ontvingen ze een bos bloemen namens SZMK. Onder het genot van een drankje en een hapje werd nog gezellig nagepraat en werd deze feestelijke bijeenkomst afgesloten. De geslaagde medewerkers zijn: Saskia te Morsche, Ellen ten Dam, Gina Fricke, Willy ter Haar, Sanne Scheinck, Tessie Oonk, Irma Mentink, Anita Seinen, Yonne Tiggeloven, Anne-Michel Tiedink en Robert Toebes C. Kleingeld
Vervroegd uittreden De overheid is voornemens de AWBZ, de bron waaruit ons werk wordt bekostigd, fors te herstructureren. Dit gaat gepaard met een vermindering van de beschikbare financiële ruimte. In 2012 was landelijk 27 miljard beschikbaar, in 2018 zal er nog maar 11 miljard beschikbaar zijn. Het kabinet wil deze besparing bereiken door het afschaffen en verzwaren van indicaties alsmede door het overhevelen van taken vanuit de AWBZ naar de WMO . E.e.a. zal tot gevolg hebben dat er op den duur minder klanten zullen zijn. Daar waar er minder klanten zijn, zullen er ook minder medewerkers nodig zijn. De Stichting Zorgcombinatie Marga Klompé (SZMK) wil hier tijdig op inspelen. In dat kader willen wij medewerkers in de verplegende, verzorgende en facilitaire uitvoerende functies geboren tussen 30 juni 1949 en 1 januari 1952 een aanbod doen om vrijwillig vervroegd uit te treden. Van de regeling gaat geen precedentwerking naar andere werknemers, niet tot de hierboven genoemde doelgroep behorend, uit. De groep ‘oudere’ werknemers is gekozen ten eerste omdat de groep oudere werknemers zich relatief het meest aan zal moeten passen aan de ingrijpende wijzigingen in de zorgsector (waarbij nog meer flexibiliteit, mobiliteit en arbeidsinzet van werknemers wordt verwacht). Ten tweede zal een vervroegde uittredingsregeling voor deze groep financieel het minste impact hebben. Tot slot biedt elke oudere werknemer die vervroegd uittreedt, een jongere werknemer de mogelijkheid om zijn/haar baan te behouden. Het aanbod wordt uitsluitend gedaan aan werknemers in de niet-medische, uitvoerende, leidinggevende en ondersteunende functies in het primaire kader, in de leeftijdsgroep geboren tussen 1 juli 1949 en 31 december 1951. - werknemers geboren voor 1 juli 1949 hebben geen belang meer bij een aanbod voor vervroegde uittreding, aangezien deze groep de pensioenleeftijd al bereikt voordat het aanbod ingaat; - werknemers geboren na 31 december 1951 hebben vanaf de datum van vervroegde uittreding tot aan de pensioendatum nog significant meer dan 38 maanden te gaan, waardoor de maximale WW-periode van 38 maanden onvoldoende is om de gehele periode te overbruggen.
M A R G A Z I N E
6
Het aanbod kent twee varianten: - variant 1 voor werknemers die destijds wel hebben gekozen om hun Flex-pensioen om te zetten in ouderdomspensioen (hierna: groep 1) - variant 2 voor werknemers die destijds niet hebben gekozen om hun Flex-pensioen om te zetten in ouderdomspensioen (hierna: groep 2) Groep 1 krijgt het aanbod om per de eerstvolgende mogelijke beëindigingsdatum (1 april 2014 + de opzegtermijn) met wederzijds goedvinden uit dienst te treden, waarbij de periode tot aan de ouderdomspensioendatum wordt overbrugd door WW + wachtgeld conform CAO VVT (eerste 6 maanden 100% van het laatstverdiende loon, volgende 3 maanden 80%, volgende 2 jaar 75% en daarna 70%). Daarnaast betaalt SZMK de werkgeversbijdrage pensioenpremie PFZW volledig door tot aan de ouderdomspensioendatum. Groep 2 kan wettelijk geen gebruik maken van WW (aangezien bij vervroegde uitdiensttreding het flexpensioen meteen ingaat) en krijgt een ander aanbod. Deze werknemers kunnen ook per de eerstvolgende mogelijke beëindigingsdatum (1 april 2014 + de opzegtermijn) met wederzijds goedvinden uit dienst treden. De periode tot aan de ouderdomspensioendatum wordt overbrugd door het verplicht ingaande flexpensioen. Voortgezette pensioenopbouw is dan niet mogelijk volgens de regeling binnen het PFZW. SZMK wil graag deze werknemers een bij benadering gelijk bedrag meegeven als groep 1 (waarbij groep 1 uiteraard wel het voordeel van de WW t.o.v. groep 2 houdt). Om de financiële compensatie niet te complex te maken is ervoor gekozen om niet conform CAO het flexpensioen aan te vullen conform de wachtgeldstaffel, maar een betere regeling te treffen door bij uitdiensttreding ineens een vergoeding uit te betalen gelijk aan 33,3% van het brutoloon over de maanden waarover normaliter wachtgeld zou zijn genoten. Het aanbod is vrijwillig, de werknemers hoeven het dus niet te accepteren, bij niet-acceptatie loopt hun dienstverband ongewijzigd door. Het aanbod kan op vrijwillige basis worden aanvaard. Bij niet-acceptatie wordt het dienstverband ongewijzigd voortgezet. Het aanbod is niet voor onderhandeling vatbaar en dient bij voorkeur te worden geaccepteerd uiterlijk 14 maart 2014. Het aanbod wordt na acceptatie vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst. De werknemers mogen op kosten van SZMK één uur individuele toelichting ontvangen van BonsenReuling over de inhoud en (financiële) persoonlijke gevolgen van het aanbod. De werknemers mogen op eigen kosten uiteraard ook een eigen adviseur inschakelen. In het totaal 26 werknemers hebben van het aanbod gebruik gemaakt. D. Plessius
Voor diegene die mij nog niet kennen, zal ik mij eerst voorstellen. Ik ben Henk Hogevonder en sinds 1994 werkzaam voor SZMK. Begonnen als leerling ziekenverzorgende in verpleeghuis Pronsweide en de laatste tien jaar werkzaam als afdelingshoofd binnen de sector zorg/wonen-zorg Groenlo.
ERVARING RIJKER Vorig jaar zomer tijdens mijn jaargesprek met de heer Plessius, voorzitter Raad van Bestuur, was één van de onderwerpen, persoonlijke ambities. Hierbij had ik aangeven, dat ik mij graag eens zou willen verdiepen in een ander besturingsniveau en ook zou willen ontdekken of dit niveau (sectorhoofd) bij mij zou passen. In de weken erna werd ik door de heer Plessius benaderd met de vraag of ik mevrouw M. Bovens, sectorhoofd wonen-zorg Aalten/ Beltrum, zou willen vervangen gedurende haar zwangerschapsverlof. Na een korte bedenktijd heb ik hier ja tegen gezegd en dat betekende dat ik vanaf 15 september tot 15 maart als interim sectorhoofd wonen-zorg Aalten/Beltrum werkzaam ben. Na een periode van inwerken mocht ik zelfstandig de sector gaan leiden. Het eerste wat mij opviel waren de mooie nieuwe locaties in Aalten en Bredevoort. Verder was er de wens vanuit Beltrum om De Hassinkhof nog meer deel uit te laten maken van de gemeenschap in Beltrum. Mijn eerste werkzaamheden bestonden vooral uit mijn weg vinden in het managementteam en samen met de afdelingshoofden van de sector en het afdelingshoofd financiën, de begroting voor alle locaties van de sector sluitend krijgen. Tijdens de overleggen en besprekingen in het managementteam heb ik goed inzicht gekregen in de werkzaamheden en de besluitvormingen die genomen moesten worden. Ik heb inzichtelijk gekregen waarom soms besluiten wat lang duren. Dit heeft voornamelijk te maken met het afhankelijk zijn van zaken als regeringsbeleid, gemeentebeleid en afspraken vanuit zorgkantoren of zorgverzekeraars. Besluiten worden ook altijd weloverwogen genomen, omdat deze te maken hebben met de verantwoorde zorg die wij graag willen verlenen aan onze cliënten.
M A R G A Z I N E
7
Verder bestonden mijn werkzaamheden ook uit het leggen van externe contacten met andere organisaties, overleggen met cliëntenraden, voorzitten sectoroverleg, werkoverleggen met de afdelingshoofden, secretariaat, praktijkbegeleiders, personeelsconsulent, huismeester en mijn eigen werkoverleg met de heer M. Duvigneau. Van al deze overleggen vond ik vooral in het begin de werkoverleggen en het sectoroverleg met de afdelingshoofden een vreemde situatie. Dit had te maken met het feit dat je eerst collega afdelingshoofd bent en tijdens deze periode leidinggevende van de afdelingshoofden. Mijn leermomenten hierbij waren vooral niet meteen oplossingsgericht maar meer overstijgend en op langere termijn te denken. Aan het einde van mijn periode als interim kijk ik met veel plezier terug op mijn tijdelijke functie in de sector wonen-zorg Aalten/ Beltrum. Ondanks de huidige, moeilijke en onzekere periode waarin de zorg in Nederland zich bevindt, zie ik in deze sector gedreven en kundige medewerkers, die graag goede zorg en welzijn willen verlenen aan de bewoners. Zij zijn daarnaast trots op de mooie locaties waarbinnen ze werken. Om terug te komen op mijn vraag of een ander besturingsniveau (sectorhoofd) iets is dat bij mij past, kan ik alleen maar bevestigend antwoorden. Vooral het direct betrokken zijn bij toekomstige ontwikkelingen en besluitvorming daarin zijn onderwerpen naast het dagelijks aansturen van een sector die mij zeer aanspreken. Het is dan ook een functie of een soortgelijke functie die ik in de toekomst zeker ambieer. Tot slot wil ik graag iedereen bedanken die mij in deze afgelopen periode heeft begeleid en feedback heeft gegeven op mijn functioneren. H. Hogevonder
Nieuw steunpunt SZMK in gezondheidscentrum Aalten SZMK heeft in het nieuwe gezondheidscentrum De Nassau aan de Nassaustraat 5 te Aalten een nieuw kantoor geopend. In het gezondheidscentrum zitten verschillende gebruikers, onder andere: - huisarts Kluijtmans - de prikpost van het SKB - de kinderergotherapie - de podotherapeut En dus ook een kantoor van SZMK! Voornamelijk zullen hier coördinatoren van Thuiszorg Marga Klompé werkzaam zijn, maar ook het cliëntenbureau en medewerkers van de sector wonen-zorg Aalten/ Beltrum kunnen aanwezig zijn.
Naast het kantoor zijn ook gezamenlijke ruimten beschikbaar, zoals een ontvangst- en wachtruimte en een spreek- en vergaderruimte. Het gezondheidscentrum De Nassau is kortom een plek waar alle Aaltenaren met hun gezondheidsvragen terecht kunnen. D. Janssen
Kindervakantiefestijn 2014 bij Stichting Zorgcombinatie Marga Klompé Voor het zevende jaar organiseert SZMK voor haar medewerkers in de zomer het kindervakantiefestijn. Evenals voorgaande jaren wordt het festijn in drie locaties georganiseerd: De Hoge Weide in Lochem, Pronsweide in Winterswijk en De Molenberg in Groenlo. Met het organiseren van dit festijn willen we medewerkers in staat stellen in de schoolvakantie te werken zonder dat zij zich zorgen hoeven te maken over de opvang van de kinderen. Hiermee willen we de kwaliteit en de continuïteit van de zorg voor de bewoners beter waarborgen. Het kindervakantiefestijn is bestemd voor kinderen in de leeftijd van 4 tot en met 12 jaar, waarvan één of beide ouders binnen SZMK werken. Alleen op de dagen dat de ouder(s) werkt kan de medewerker hiervan gebruik maken. Het kindervakantiefestijn is geen reguliere kinderopvang, maar een festijn waar begeleiders verschillende activiteiten voor de kinderen organiseren met een ochtend en een middagprogramma. Bij het maken van het programma wordt er rekening mee gehouden dat de kinderen vakantie hebben. Er zal tevens naar gestreefd worden een aantal activiteiten samen met de bewoners te doen, zoals een spelletje, zingen of voorlezen. Tijdens het festijn worden foto’s gemaakt van de kinderen, de verschillende activiteiten en uitstapjes. Deze foto’s kunt u zien op extranet.
M A R G A Z I N E
8
Kindervakantiefestijn 2014 De eerste voorbereidingen voor het kindervakantiefestijn zijn in gang gezet. Het festijn vindt gedurende zes weken plaats en wel van maandag 21 juli tot en met vrijdag 29 augustus 2014. Het festijn begint om 06.30 uur ’s morgens en sluit om 18.30 uur. Kinderen kunnen een hele dag, maar ook een dagdeel aan het festijn deelnemen. De informatiebrief en het aanmeldingsformulier over het kindervakantiefestijn zullen in de maand mei verspreid worden via uw mailadres. Als u deze heeft ontvangen kunt u uw kind aanmelden voor het festijn.
Spelmateriaal Tijdens het kindervakantiefestijn schaffen we zelf materialen aan en kunnen we gebruikmaken van spelmateriaal van de basisscholen. Heeft u thuis speelgoed, buitenspelmateriaal of spelletjes die niet meer gebruikt worden en geschikt zijn voor kinderen tussen de 4 en 12 jaar, dan zouden we daar heel erg blij mee zijn. Als u deze materialen aan ons wilt afstaan, kunt u deze inleveren bij de receptie van Pronsweide, De Hoge Weide of De Molenberg. Wij hopen dat ook dit jaar het kindervakantiefestijn een succes wordt en dat uw kind(eren) met plezier hieraan deelnemen. Namens de werkgroep kindervakantiefestijn en de begeleiders, A. Geessinck
Verbinden van informele en formele zorg Het landelijke overheidsbeleid is sterk gericht op het benadrukken van de eigen verantwoordelijkheid van de burger. Alles wat de burger zelf, of wat zijn directe omgeving nog kan, moet de burger ook zelf (laten) doen. Dat is geen taak voor de formele zorg- of hulpverlener. Dat klinkt heel eenvoudig, maar wat betekent dat in de praktijk voor zowel de informele als de formele zorg. We zijn allemaal in de laatste decennia gevormd om op een bepaalde manier tegen de zorgverlening aan te kijken en nu moeten we ons die nieuwe manier eigen maken. Reden voor de SZMK om samen met de VIT twee pilots te starten om te onderzoeken wat er moet gebeuren om de informele en de formele zorg te verbinden. De VIT is een regionaal werkende organisatie, die haar sporen heeft verdiend met het begeleiden en ondersteunen van mantelzorgers en/of vrijwilligers. Een organisatie dus die als geen ander weet, wat de informele zorg kan betekenen voor een organisatie als de SZMK. De pilots draaien in Mariënhof en in De Pelkwijk. Bij de pilots worden bewoners, mantelzorgers, vrijwilligers en medewerkers betrokken. Na de eerste scepsis zien we nu over en weer begrip ontstaan en gaan mensen zien dat die verbintenis ook een verrijking kan zijn. De scepsis werd ingegeven door de angst dat de mantelzorger of de vrijwilligers het werk van de formele kracht over zou nemen, waardoor de formele zorgbieder de baan kwijt zou raken. Anderzijds het gevoel bij de mantelzorger en vrijwilliger dat zij ineens het werk van de formele zorg
M A R G A Z I N E
9
moeten doen, terwijl die er voor betaald kreeg en zij niet. Vragen die met elkaar worden besproken, die worden geplaatst in de landelijke ontwikkelingen en waarbij wordt gezocht wat de meerwaarde is van de informele en/of formele zorgverlener. Wat uit de gesprekken naar voren komt is de behoefte van het goed uitspreken van de verwachtingen over en weer, het elkaar goed informeren en een juiste verdeling van de taken en verantwoordelijkheden. Op basis van die punten wordt nu per locatie een verdere invulling gegeven d.m.v. scholing, begeleiding, etc. Gelijktijdig vind ook een praktische invulling plaats, door bijv. in De Pelkwijk te gaan werken met persoonsgebonden vrijwilligers die één op één contact hebben met een bewoner. De uitkomsten van de twee pilots, hoewel nog niet afgelopen, zijn zodanig dat besloten is om geleidelijk aan ook in de andere locaties van de SZMK een dergelijk traject te gaan lopen. Door deze trajecten hopen wij, als SZMK, gereed te zijn voor de uitdaging die de veranderende ouderenzorg ons biedt. L. Molenbroek
Pilot in De Pelkwijk goed van start De naam zegt het al. Het project ‘infor mele en formele zorg verbinden’ stemt de professionele zorg en de zorg van mantelzorgers en vrijwilligers zo goed mogelijk op elkaar. Met als doel dat de cliënt zich zo goed mogelijk voelt. Daartoe werken SZMK en VIT-hulp bij mantelzorg met elkaar samen. Er zijn pilots gestart in Mariënhof en De Pelkwijk. Deze lopen tot de zomer van 2014. In De Pelkwijk werpt het project al haar eerste vruchten af. Eén van de aandachtspunten in De Pelkwijk is de zorgrol van mantelzorgers en de mogelijke inzet van vrijwilligers. Bijvoorbeeld bij mevrouw Van Mourik-Weiman (92). Ze woont sinds een jaar in De Pelkwijk en heeft het er goed naar haar zin. De van oorsprong Betuwse houdt wel van een goed gesprek. Vroeger was ze heel actief: met handwerken, toneelspelen en dansen. Maar die tijd ligt al lang achter haar. Haar man overleed op jonge leeftijd en jarenlang woonde ze zelfstandig tot het niet meer ging. Mevrouw Van Mourik ziet en hoort slecht. Activiteiten in een groep zijn dus niet zo geschikt voor haar. Ze gaat wel eens naar een zangmiddag of naar de kerkdienst. Verder loopt ze nog kleine stukjes. Dat betekent dat ze weinig van haar kamer afkomt.
Brug naar buiten Mevrouw Van Mourik heeft twee dochters. Haar oudste dochter, Rita, woont in Doetinchem. Zij komt op bezoek wanneer het mogelijk is. Dochter Cock, die in Winterswijk woont, komt bijna elke dag even langs. Ze ‘mantelzorgt’ naast een drukke baan. EVV Yvonne Bomers hoorde dat vrijwilligster Eva Bik zich aanmeldde bij De Pelkwijk en bracht Eva met mevrouw Van Mourik en haar dochter in contact. Het klikte goed. Mevrouw van Mourik: ‘Eva is heel zorgzaam en er is vertrouwen tussen ons.’ Nu komt Eva Bik elke dinsdagmiddag op bezoek. Ze leest de
M A R G A Z I N E
10
krant of brieven voor en vertelt wat er zoal gebeurt in Winterswijk. Mevrouw van Mourik kijkt er iedere week naar uit. Cock van Mourik: ‘Eva is voor mijn moeder een brug naar buiten; dat is heel fijn. Die dag kom ik zelf niet omdat mijn moeder dan al aanspraak heeft. Ik steun dit project van harte. Zelf zit ik samen met mijn zus in de klankbordgroep en denk mee. Er zijn ook mensen die helemaal geen bezoek krijgen; soms hebben ze ook geen kinderen.’
Communicatie Eva Bik noemt het contact met mevrouw Van Mourik soepel. ‘Het is wel van belang dat je als vrijwilliger goed geïntroduceerd wordt. Dan moet er wel familie of een verzorgende bij zijn. Het is voor oudere mensen een nieuw fenomeen: een vreemde die bij je in de woning komt en er speciaal voor jou is. Dat vraagt om vertrouwen. Ik ga nu ook bij andere mensen op bezoek in De Pelkwijk. Als vrijwilliger moet je goed geïnformeerd zijn over de mensen en de activiteiten die er zijn. Communicatie is belangrijk.’ Eva haalt veel voldoening uit haar werk. ‘Het omgaan met de mensen vind ik gewoon heel leuk. En als ik oud ben, vind ik het ook prettig als er iemand op bezoek komt.’ Of ze nog iets mist? ‘Ja, ik zou nog wel meer ervaringen willen uitwisselen met andere vrijwilligers.’ ‘De inzet van vrijwilligers is er natuurlijk al veel langer’, aldus EVV Yvonne Bomers. ‘Maar zo intensief en persoonlijk is nieuw. Als het klikt is dat heel mooi. De cliënt spreekt ook eens een ander en de mantelzorgers worden ontlast.’ Afdelingshoofd Karin Vreeman leidt de klankbordgroep. ‘Er komt naar voren dat vrijwilligers wel ondersteuning nodig hebben. Misschien gaan we een training opzetten. Het vraagt best wel wat van vrijwilligers. Hoe benader je iemand? Hoe kom je erachter wat een cliënt echt wil? Want de cliënt moet de regie houden. Dat is het uitgangspunt van al onze inspanningen.’ J. Aartsen
Vervangende werkzaamheden bij verzuim In Margazine zomer 2013 hebben we u één en ander verteld over vervangende werkzaamheden bij verzuim. Soms komt het voor dat u ziek bent en niet uw eigen werk kunt uitvoeren, maar wel in staat bent andere werkzaamheden uit te voeren. U hebt bijvoorbeeld klachten aan uw enkel of knie, waardoor u moeite heeft met lopen of met het tillen van cliënten. Maar met deze klachten zou u wel werkzaamheden kunnen verrichten waarbij u kunt zitten zoals administratieve werkzaamheden of het draaien van huiskamerdiensten. De bedrijfsarts beoordeelt of en voor welke werkzaamheden u ingezet kan worden.
De afgelopen maanden heeft Reini StemerdinkMeerdink in het kader van deze regeling vervangende werkzaamheden verricht voor de afdeling vastgoed. Reini is al enige tijd arbeidsongeschikt voor haar functie als medewerker huishouding en dienstverlening in De Pelkwijk. Terugkeer naar het eigen werk gaat mogelijk niet meer lukken. Samen gaan we op zoek naar een passende functie. Door het verrichten van de werkzaamheden bij de afdeling vastgoed kan Reini ervaring op doen die haar kan helpen bij deze zoektocht. Ondanks dat Reini moest wennen aan het werken in een andere omgeving met een totaal ander soort werkzaamheden heeft ze snel haar draai gevonden. Ze is blij met deze kans en kan nu ervaring op doen in andersoortige werkzaamheden. Ook de afdeling vastgoed is erg blij met de komst van Reini. Wilt u meer informatie over deze regeling, verwijzen wij u naar Marga Kompas of kunt u contact opnemen met Dick Nijman, arbeidsdeskundige. D. Nijman A. Geessinck
M A R G A Z I N E
11
De medewerkers van het kwartaal
Centraal/ servicebureau In het vierde kwartaal 2013 is Jeanet Bentsink als secretaresse servicebureau gekozen tot medewerker van het kwartaal. Jeanet is in haar werk zeer attent en belangstellend naar alle collega’s toe, behulpzaam, denkt altijd mee en met haar positieve insteek weet ze altijd een prettige sfeer te creëren.
M A R G A Z I N E
12
Zoals u al eerder in Margazine heeft kunnen lezen, is er de mogelijkheid om iemand van uw collega’s voor te dragen als medewerker van het kwartaal. Dit met de bedoeling om iemand eens in het zonnetje te kunnen zetten vanwege de goede inzet of een bijzondere prestatie. Voor het derde kwartaal van 2013 zijn de volgende medewerkers uitgekozen tot ‘medewerker van het kwartaal’:
Sector zorg/wonen-zorg Lochem
sector zorg/wonen-zorg Groenlo
Voor de sector zorg/wonen-zorg Lochem is als medewerker van het vierde kwartaal 2013 uitgeroepen: mevrouw Wonnink. Mevrouw Wonnink staat altijd voor iedereen klaar en haar is niets te veel. Als gevolg van een ongeluk kon mevrouw Wonnink haar werkzaamheden binnen de algemene huishouding niet meer uitvoeren. Mevrouw Wonnink heeft zich toen op alle fronten goed weten om te scholen tot medewerker huiskamerdienst. De kracht van mevrouw Wonnink zit in aandacht voor/activiteiten met bewoners/collega’s. Ze maakt het altijd gezellig voor bewoners en is heel zorgzaam en attent richting bewoners. Ook begeleidt ze jongeren van de praktijkschool en cliënten van Trajectum, kookt ze in de woongroepen en bakt ze al vijf jaar lang wekelijks kruidkoek voor het Trefcentrum.
In de sector zorg/wonen-zorg Groenlo is als medewerker van het vierde kwartaal 2013 uitgeroepen: Kitty te Moller. Kitty heeft zich in het afgelopen jaar intensief bezig gehouden met het opzetten van de scholing PDL (Passiviteiten van het Dagelijks Leven) binnen De Molenberg. Dit is door de deelnemers als heel positief ervaren. Kitty is een kei in het overdragen van kennis en kan erg goed coachen, waarbij ze de deelnemers zelf laat nadenken en tot oplossingen laat komen. Ook in de werkgroep ergocoaches vervult zij een kartrekkersfunctie, naast haar werkzaamheden op de afdeling Slatman en Mariënhof. Kitty neemt vaak het voortouw en steekt veel tijd en energie in haar werkzaamheden; zij haalt het onderste uit de kan. Haar collega’s willen met de voordracht duidelijk maken dat Kitty binnen het team van onschatbare waarde is en ook voor SZMK.
Sector wonen-zorg Aalten/Beltrum
Sector zorg Winterswijk
Op woensdag 5 februari is Anita Jansen, medewerkster Stegemanhof, uitgeroepen tot medewerkster van het vierde kwartaal 2013 van de sector wonen-zorg Aalten/Beltrum. Anita was genomineerd omdat zij zich in de afgelopen periode extra ingezet heeft voor de locatie. Hoewel zij altijd al zeer actief en ondernemend is, nam zij het voortouw om vlak voor kerst een gratis diner te organiseren voor cliënten van Thuiszorg Marga Klompé (TMK). Deze mensen zouden de kerstdagen vrijwel alleen doorbrengen. Door het organiseren van het diner beleefden zo’n 25 mensen een fantastische avond. Dit alles mede door de giften van sponsoren en de vrijwillige inzet van verschillende medewerkers. Anita benadrukte dat zij het echt niet alleen had georganiseerd, dat geloven we graag, maar zo’n ondernemend type mag volgens ons best in het zonnetje gezet worden. Zij heeft naast de bos bloemen een enveloppe met een gift ontvangen. Anita: van harte gefeliciteerd!
Frank Wiggers werkt al vele jaren in Pronsweide. Eerst alleen in de afwaskeuken en in de schoonmaak, maar langzaam maar zeker heeft hij de kans genomen om steeds meer ondersteunende werkzaamheden van de koks over te nemen. Ook in het nieuwe restaurant neemt Frank steeds meer taken op zich en heeft hij zich ontwikkeld tot een zeer gewaardeerde medewerker. Frank werkt het liefst achter de schermen , maar als het voor het werk nodig is, zet hij zich over zijn schroom heen en komt naar voren. Zelfs het werken aan de kassa, waar hij niet echt veel mee heeft, heeft hij zich toch eigen gemaakt. Voor Frank is nooit iets te veel en hij helpt graag zijn collega’s. Hij denkt altijd alleen aan het belang van anderen en vergeet zichzelf hierbij veelal. Kortom een echte medewerker van het kwartaal. De jury is van mening dat hij op een zelfstandige wijze goede initiatieven neemt en in staat blijkt de juiste houding aan te nemen die van een medewerker mag worden verwacht. Hij is daarmee een voorbeeld voor zijn collega’s.
A. Geessinck
M A R G A Z I N E
13
Officiële overhandiging herinneringskoffers Op 12 februari jl. heeft in de Vredense Hof de officiële overhandiging plaatsgevonden van de herinneringskoffer. De koffer is overhandigd door de heer M. Wingens, directeur van het Gelders Erfgoed. Namens de SZMK nam de heer Plessius de koffer in ontvangst.
Met deze overhandiging wordt de samenwerking tussen Museum het Hart Van Winterswijk en de SZMK bezegeld. Het Museum het Hart van Winterswijk (voorheen museum Freriks) heeft de SZMK destijds benaderd voor een bijzondere samenwerking. Het museum kreeg te maken met het moeten afstoten van museum Freriks. Dit omdat de gemeente Winterswijk voornemens was om het pand te verkopen. De gemeente heeft het bestuur van het museum gevraagd om met een initiatief te komen, hoe het museum op een nieuwe leest voort kan blijven bestaan. Die uitdaging hebben het bestuur van het museum en het bestuur van de Vereniging het Museum (eigenaar van de collectie) opgepakt. Met als resultaat dat Winterswijk in de loop van dit jaar een belevingsmuseum aan de Meddosestraat tot haar beschikking krijgt en dat in de Museumfabriek niet alleen een deel van de collectie is te zien, maar ook voorlichting en workshops worden gegeven aan kinderen en volwassenen. Daarnaast is er dan de samenwerking met de SZMK. In de vier locaties van de SZMK in Winterswijk staan vitrines en publicatieborden, waar een kleine wisselende tentoonstelling is te zien over Winterswijk. Het zijn herkenbare voorwerpen of onderwerpen, die aanleiding geven tot een gesprek. Deze tentoonstellingen wisselen periodiek van locatie, zodat er telkens iets nieuws is te zien.
M A R G A Z I N E
14
Tevens worden door het museum herinneringskoffers gemaakt. Officieel heten die koffers reminiscentiekoffers. Een koffer bevat tastbare voorwerpen, die direct herinneringen oproepen. Een koffer kan informatie bevatten over bijv. de koffiebranderijen in Winterswijk, over een trouwerij van 100 jaar terug, landbouwgereedschap of kleding die herinnert aan de textielindustrie. Inmiddels hebben we ervaring met de koffers en we merken dat iedereen wel een herinnering heeft en dat binnen de kortste keren een gesprek tussen bewoners of deelnemers plaatsvindt. Door de overhandiging op 12 februari is het traject van voorbereiden afgerond en hopen alle partijen op een langlopende samenwerking, waardoor dit stukje geschiedenis van Winterswijk levend blijft. J. Molenbroek
Een bijzonder kerstdiner bij Stegemanhof Op maandag 23 december stonden de tafels in het restaurant van de Stegemanhof feestelijk gedekt. Vijfentwintig gasten werden verwelkomd voor een sfeervolle kerstmaaltijd. De genodigden, alleenstaanden en mensen die het niet gemakkelijk hebben gehad in 2014, waren uitgenodigd door medewerkers Thuiszorg Marga Klompé Aalten (TMK). Deze feestelijke avond kwam tot stand in samenwerking met de medewerkers van restaurant Stegemanhof. Het spontane idee om een diner aan te bieden zonder kosten voor de deelnemers, kwam van Anita Jansen, medewerkster van het restaurant. Zij sprak erover met collega’s en besloot na zeer positieve reacties het voor te leggen aan haar leidinggevende. Het initiatief kreeg direct groen licht. Men is meteen aan de slag gegaan om het idee verder uit te werken. De vijfentwintig gasten werden voorgedragen door de collega’s van TMK Aalten. Zij kennen de thuissituatie van de cliënten goed, maar sommige genodigden droegen ook mensen voor die er wel voor in
aanmerking zouden kunnen komen. Om het kerstdiner financieel rond te krijgen zijn sponsors gezocht. De plaatselijke bakker Vaags, supermarkt Jumbo, bloemist ‘Altijd Bloemen’, TMK en andere lokale ondernemers waren bereid middelen of financiën ter beschikking te stellen. Op 23 december was het dan zover en werden de gasten uit Aalten, Bredevoort en buurtschappen, verwelkomd. Na het aperitief volgde het driegangendiner. De reacties van de bezoekers waren overweldigend. Men was zeer dankbaar voor dit spontane idee. De medewerkers
Thuiszorg Marga Klompé lanceert ‘autobordjes’ In december kreeg Thuiszorg Marga Klompé de beschikking over autobordjes voor de medewerkers. Met de autobordjes wil Thuiszorg Marga Klompé haar bekendheid vergroten onder de inwoners van de gemeenten waar zij werkzaam is. Veel mensen blijken namelijk niet te weten dat de SZMK ook thuiszorg biedt. En dat is jammer, want Thuiszorg Marga Klompé levert een totaalpakket aan zorg- en dienstverlening bij mensen thuis. En niet onbelangrijk; klanten die zorg van ons ontvangen blijken hier keer op keer heel te tevreden over te zijn. De tevredenheid ligt gemiddeld zelfs boven het landelijk gemiddelde, zo blijkt uit een onafhankelijk klanttevredenheidsonderzoek. Een resultaat om trots op te zijn! In totaal zijn 200 autobordjes overhandigd aan medewerkers. De reacties zijn positief. Inmiddels rijden er al veel auto’s rond die voorzien zijn van promotiemateriaal. W. Eijkelkamp D. Janssen
M A R G A Z I N E
15
kijken dan ook terug op een zeer geslaagde, gezellige en hartverwarmende avond. Alle inzet van en door medewerkers op deze avond is op vrijwillige basis gedaan. De meeste gasten werden thuis opgehaald en na het diner natuurlijk weer naar huis gebracht door medewerkers van TMK. Na afloop bleek dat er nog geld over was van de toegezegde bijdragen. Dit geld is gedoneerd aan de voedselbank. We kunnen concluderen dat het idee om deze groep mensen een fijne avond te bezorgen goed gelukt is. Een voorbeeld van de ‘participatiemaatschappij’. Of dit een vervolg krijgt? Als we het aan de bezoekers en de medewerkers vragen dan is het antwoord meteen: Ja! M. Klein Gunnewiek
MARGA KLOMPÉ THUISZORG STICHTING
www.szmk.nl
MARGA KLOMPÉ THUISZORG STICHTING
www.szmk.nl
ZORGCOMBINATIE
ZORGCOMBINATIE
Aanmeldingen vrijwilligers via Nationaal Ouderenfonds Naar aanleiding van het programma ‘Effe geen cent te makken’ van Geer en Goor: "Dit is briljant. Ik viel zowat van mijn stoel toen ik hoorde dat meer dan 6500 mensen opeens bereid zijn vrijwilligerswerk voor ouderen te gaan doen. Het lijkt wel een must om ouderen bij te staan”, zegt Lucas Meijs, hoogleraar vrijwilligerswerk bij de Rotterdam School of Management Erasmus Universiteit Rotterdam. Door het succes van een vrijwilligersactie via het populaire tv programma Effe geen
cent te makken, waarin 'Geer en Goor' vrijwilligers werven voor het Nationaal Ouderenfonds, volgde een vrijwilligersgolf. De bekende Nederlanders spoorden in het programma vrijwilligers aan zich te melden bij het ouderenfonds. En dat fonds plaatste vervolgens als een vrijwilligerscentrale het overgrote deel bij andere organisaties. Uit de cijfers blijkt ook nog eens dat de gemiddelde leeftijd van de vrijwilligers flink omlaaggaat. Die lag rond de 50 jaar, maar de groep die zich nu aanmeldde heeft een gemiddelde leeftijd van 35 jaar,
Interview met Susan van der Meulen 31 jaar, werkzoekende, gestart 12 december 2013 bij de dagbehandeling van De Hoge Weide.
Heb je ervaring met het werken in de ouderenzorg? - Een aantal jaren geleden heb ik middels een snuffelstage kennis gemaakt met de ouderenzorg.
Door wie/waardoor ben je op het spoor van vrijwilligerswerk gekomen? - Ik liep al langer met het idee rond vrijwilligerswerk te gaan doen, maar door het programma van Geer en Goor ben ik over de streep getrokken. Wat heeft voor jou de doorslag gegeven om in de ouderenzorg vrijwillig aan de slag te gaan? - De ouderen waarderen het bijzonder wat je met hen doet. Hulp bieden aan ouderen met evt. beperkingen is hard nodig. Ook persoonlijke aandacht schenken wordt bijzonder op prijs gesteld. Welke werkzaamheden wilde jij als vrijwilliger gaan doen in de ouderenzorg? - Iets met activiteiten, ouderen bezig houden, hen persoonlijke aandacht geven.
M A R G A Z I N E
16
berekende het Nationaal Ouderenfonds. „Het is waarschijnlijk ook de doelgroep die naar Geer en Goor kijkt”. Het overgrote deel van de nieuwelingen is geplaatst bij verzorgings- en verpleeghuizen. Het aantal Nederlanders dat vrijwilligerswerk doet is al lange tijd stabiel: "Ongeveer 40 procent van de mensen boven de 18 jaar doet vrijwilligerswerk en dat ongeveer 4 uur per week."
Waarmee ben je gestart en op welke afdeling? - ik ben gestart op 12 december 2013 bij de dagbehandeling. Ik kom er wekelijks op donderdagochtend. Waarschijnlijk komt er nog een dagdeel bij. Zijn de verwachtingen die je had uitgekomen? - Ja, het werken in een kleine groep met vaste medewerkers bevalt mij erg goed. Er is een gezellige, huiselijke sfeer en prettige contacten onderling. Je brengt als vrijwilliger iets mee van buiten naar binnen, maar levert het vrijwilligerswerk voor jou ook iets op? - Ja, respect voor ouderen. Ouderen geven mij mee dat er ook andere dingen in het leven belangrijk zijn. Goed dat ik ervaren heb dat ik opgenomen wordt in de groep en dat ik aan het einde van de ochtend met een voldaan gevoel naar huis ga.
Wat vind jij belangrijk als vrijwilliger? - Positief zijn, geduld hebben, goed kunnen luisteren, ouderen in hun waarde laten. Heb je nog tips voor ons? - Voorafgaande aan de werkzaamheden de vrijwilliger op de hoogte brengen van mutaties cliënten. Belangrijk dat er met (nieuwe) vrijwilligers met een bepaalde regelmaat een kort evaluatiegesprekje plaats vindt over de voortgang. F. Hogemans
Familieparticipatie onze zorg In de afgelopen weken zijn door afdeling Nettelhorst in De Hoge Weide in Lochem drie cliëntenberaden georganiseerd. We bespraken het thema: zorg doen we samen. Het blijkt dat familieleden al heel veel zorg verlenen op de afdeling maar niet iedereen is er klaar voor. Verdeeld over drie avonden spraken wij met zo’n 80% van de eerste contactpersonen van bewoners. De Haagse politiek wil van burgers een grotere mate van betrokkenheid en hulp aan “kwetsbare” burgers in onze samenleving. Die gedachte wordt ingegeven door de bezuinigingen in de collectieve uitgaven. In gewoon Nederlands wil dit zeggen dat familieleden en het sociale netwerk rondom een bewoner meer betrokken zouden moeten worden bij de zorg. Uiteraard naast de professionele zorg die we als SZMK verlenen.
De kinderen van onze bewoners hebben vaak nog maar één ouder. Zij zijn de eerste contactpersoon. Uit onze avondgesprekken bleek heel duidelijk dat de meeste kinderen een dusdanig druk bestaan hebben dat tijd voor de ouder in het gedrang komt. In onze beleving is er absoluut geen sprake van onwil maar louter een gemis aan tijd. De uitdaging is natuurlijk om ondanks dit gegeven de kinderen toch meer te betrekken bij de dagelijkse zorg van hun ouder. Naast tijdgebrek, verdriet en rouw weten we dat ook gevoelens van schaamte een rem kunnen geven op het participeren in de zorg aan de naaste.
De bewoner
Vaak wordt te makkelijk gedacht over het participeren van familieleden en het netwerk daarom heen bij de zorg aan bewoners. Die gedachte leeft niet alleen binnen de politiek en het Ministerie van Volksgezondheid maar zelfs bij mij als afdelingshoofd. De gesprekken die we voerden op de genoemde avonden hebben ons echter toch op een ander been gezet.
Bewoners hebben een grote behoefte aan een betrouwbaar en herkenbaar netwerk van mensen om hen heen. Die mensen immers geven hen houvast en zij zijn het die de bewoner door en door kennen. Wij professionals leren in de loop van de tijd onze bewoners wel kennen maar zullen nooit het kennisniveau van partner of kind bereiken. Omgekeerd geeft het een goed gevoel aan kinderen en partners om iets te mogen doen voor hun dierbare die het al moeilijk genoeg heeft. De grote vraag die nu rijst is hoe we in de nabije toekomst de familieparticipatie binnen onze afdeling nog verder kunnen verbeteren.
Pratende over de participatie in de zorg blijkt heel duidelijk dat er grote verschillen zijn in de beleving tussen echtgenoten en kinderen. Het viel ons op dat het vooral de echtgenoten zijn die sterk verwikkeld zijn in een proces van rouw. Al in de thuissituatie, soms tien jaar voor de entree van het verpleeghuis, begint het proces acceptatie en rouw bij de gezonde partner.
Afdeling Nettelhorst wil al bij de opname van een nieuwe bewoner de eerste contactpersoon omarmen en nog meer betrekken dan nu het geval is bij de zorg van zijn of haar familielid. Wij willen onze contactpersonen meer aandacht geven om zo hun verdriet en rouw te verwerken zodat ze vervolgens makkelijker kunnen participeren in de zorg aan hun dierbare.
Die partner krijgt het zwaar na bijvoorbeeld de diagnose dementie maar wordt daarin doorgaans niet begeleid. Hij of zij moet zich redden met een zieke partner en het rouwproces wordt weggedrukt door de dagelijkse beslommeringen. Uiteindelijk belandt de zieke partner bij ons.
Als wij met z’n allen in staat zijn om de contactpersonen te helpen hun verdriet een plekje te geven zullen ze eerder en makkelijker participeren in de zorg aan hun naaste.
De mantelzorgers
Nu kan de fase van verdriet en rouw starten maar dat gaat vaak niet samen met het verlenen van mantelzorg aan de zieke partner. De gezonde partner is opgelucht dat zijn of haar zorg wordt overgenomen door professionals. Wij verwachten juist dat de gezonde partner deelneemt aan de zorg van zijn zieke partner. Dat wringt soms.
De kinderen van onze bewoners willen we laten zien dat ze er niet alleen voor staan. Natuurlijk zijn wij er maar daarnaast kunnen andere familieleden zoals kleinkinderen, buren, en oud bekenden van de bewoner ook een rol gaan spelen in de zorg. Laten we bedenken dat familieparticipatie niet als een plicht of werk gezien moet worden. Nee, het is vanzelfsprekend; het komt immers uit je hart! E. de Raaf
M A R G A Z I N E
17
Een tweede leven
Vanaf 1 januari 2014 zijn in SZMK de uniformen voor medewerkers afgeschaft. Sinds die tijd hebben deze medewerkers hun eigen kleding aan. De 300 uniformen van de locatie De Hoge Weide hebben een tweede leven gekregen in het hospitaal van Chisenau in Moldavië.
Sinds jaar en dag maken we binnen onze Stichting gebruik van dienstkleding. Het stamt nog uit vroegere tijden toen dienstkleding in de zorg een verplichting en ook een statussymbool was. Met de introductie van het kleinschalig wonen kwam de vraag op of het wenselijk is om een uniform te dragen binnen de gecreëerde huiselijke setting. Na rijp beraad besloot de Raad van Bestuur tot afschaffing. Lang niet iedereen was enthousiast over deze keuze. Zo kwam een praktisch probleem naar voren: “Waar laat ik mijn telefoon en mijn sleutels?” Anderen zagen met de afschaffing de herkenbaarheid van zorgverleners wegvallen. “Hoe weet de familie nu nog wie hier de verzorgende is?” En is het wel hygiënisch om geen uniformen meer te dragen? De keuze die is gemaakt, is louter beredeneerd vanuit onze bewoners. We willen immers voor onze bewoners een huiselijke sfeer creëren in plaats van een ziekenhuisomgeving. En dat kun je het beste doen door verzorgenden en andere medewerkers in burgerkleding hun werk te laten doen.
Moldavië Dat gezegd hebbende zaten we met de vraag wat gaan we met die enorme berg van ongeveer 300 uniformen doen. Weggooien is natuurlijk een optie maar verkwistend. De uniformen waren nog in een goede en bruikbare staat. Peter Weeink van logistiek kwam met raad. Hij kwam met de Stichting Humanitaire Kringloopwinkel Bohero uit Borculo op de proppen. Dit is een organisatie die zich inzet voor het verstrekken van goederen aan hulpbehoevende landen. Zo werd contacten gelegd met deze stichting en kwamen onze Nederlandse uniformen in een hospitaal in Moldavië terecht. Op 21 februari 2014 kregen we het bericht van de afdelingen traumatologie en orthopedie dat onze uniformen in goede orde zijn ontvangen. Op de foto’s zie je de blije gezichten van onze collega’s in den verre. Zo ontstond een win-win situatie: Wij blij met de afschaffing van het werkjuk en zij blij met de mooie dienstkleding. Zo krijgt onze uniformen dat waar ze recht op hebben: een tweede leven. E. de Raaf
M A R G A Z I N E
18
Afronding pilot Zicht in Zorg In het voorjaar en de zomer van 2013 heeft in vier locaties van de SZMK (groepswonen De Rikker, groeps wonen Meddo, groepswonen Pronsweide en De Berk hof) voor de tweede keer een pilot gedraaid, genaamd Zicht in Zorg. In de pilot werd de zogenaamde Zorgs can uitgetest. Dit is een digitaal systeem, waarmee zowel het Cliëntenbureau Marga Klompé (CMK) als de Eerst Verantwoordelijk Verzorgende (EVV) tijdens de intake in gezamenlijkheid met de klant en/of de mantelzorger de vraag van de klant op een heldere en eenduidige manier inzichtelijk maken. Het CMK vult een deel van het systeem in, zodat de EVV snel en op een eenduidige manier weet wat de situatie van de klant is en welke wensen en behoeften hij/zij heeft. Ook kan de Zorgscan bij wijzigingen in de (gezondheids)situatie van de klant worden bijgesteld (bijv. voor iedere zorgleefplanbespreking). De Zorgscan is ontwikkeld en bruikbaar voor alle doelgroepen. Voordelen zijn dat met de Zorgscan processen met betrekking tot de intake en het zorgleefplan vereenvoudigd worden. Als de Zorgscan is ingevuld, dan worden de resultaten automatisch doorgezet in het ECD en wordt door het systeem een zorgleefplan gegenereerd. Dit scheelt de EVV’n veel tijd. Ook wordt de regie van de klant en mantelzorger vergroot, omdat zij meer betrokken worden bij het proces. Op afdelings niveau wordt informatie tevens beter inzichtelijk (bijv. de werkzaamheden die op een afdeling plaatsvinden). Een jaar voordat deze pilot is gestart, heeft eenzelfde pilot op kleinere schaal plaatsgevonden in De Molenberg. Uit deze pilot bleek dat de Zorgscan voordelen biedt voor de SZMK, maar dat de Zorgscan
M A R G A Z I N E
19
inhoudelijk op onderdelen moest worden verbeterd. In de tussentijd heeft de ontwikkelaar, Zorgplan BV, de Zorgscan naar aanleiding van deze resultaten verbeterd. In de tweede pilot is deze versie door EVV’n op grote schaal uitgetest. De voordelen van het systeem werden door de EVV’n onderkend. Aangegeven werd door hen dat het prettig is dat zij voor de opname een goed beeld hebben van de klant, dat het zorgleefplan automatisch wordt gegenereerd en dat het hen tijd scheelt qua administratie. Ook werd aangegeven, dat het prettig was om zo het gesprek aan te gaan met de klant en de mantelzorger. Een punt voor verbetering was dat enkele onderdelen van de vragenlijst niet aansloten op de praktijk. Opgemerkt werd bijvoorbeeld dat de vragen niet altijd van toepassing waren op de psychogeriatrische doelgroep en het systeem liep vooral in het begin vaak vast. Inmiddels heeft Zorgplan BV de vragenlijst samen met een aantal EVV’n en een medewerker van het CMK aangepast en zijn de technische mankementen opgelost. Al met al kunnen we terugkijken op een goede pilot. Binnenkort zal het managementteam Klompé een besluit nemen of het systeem zal worden geïmplementeerd binnen de stichting. Als het besluit wordt genomen dat de SZMK het systeem gaat gebruiken, dan hebben wij als organisatie de primeur. Nog geen enkele andere aanbieder van verpleging, verzorging en thuiszorg werkt met dit systeem. Door de EVV’n, de afdelingshoofden, het CMK en de applicatiebeheer ECD is de afgelopen maanden veel werk verzet, waarmee het mogelijk is geworden om een goede uitvoering te geven aan de pilot. We willen jullie daarom heel erg bedanken voor jullie waardevolle bijdrage! W. Eijkelkamp
OnRUsT
Dat woord wordt steeds vaker gebruikt om aan te geven hoe het personeel zich voelt in de zorg, binnen SZMK, op een afdeling, ja zelfs individueel. Het is ook niet niks wat er om ons heen gebeurt. Er is al een aantal jaren sprake van crisis. Er worden elk jaar meer mensen ontslagen, de overheid snijdt in de uitgaven, ook en vooral in de zorg, terwijl de vergrijzing nog niet eens op haar hoogtepunt is en de werkdruk toeneemt. En dan is een aantal veranderingen in de ouderenzorg niet definitief omdat de politiek zich er dit jaar nog over uit moet spreken. Dat maakt de onrust ook niet kleiner want iedereen wil weten waar hij aan toe is: Raad van Bestuur en cliënt, medewerker en ondernemingsraad. Ook omdat medewerkers ons benaderen met hun terechte vragen, zullen we proberen om ons licht te werpen op de situatie en onze rol daarbij als ondernemingsraad. Net als de Raad van Bestuur maken we een onderscheid tussen overheidsmaatregelen die al van kracht zijn, zoals het schrappen van ZZP1, 2 en 3 als indicatie voor intramurale zorg, de huidige plannen van SZMK in de vorm van de beleidsagenda 2014 en datgene wat er verder en ook nu al op ons afkomt, zoals lege bedden ook waar je ze niet verwacht en je toch adequaat moet reageren. Er is al bekend dat de overheid wil dat cliënten langer thuis blijven wonen, waardoor de woonzorgcentra in de huidige vorm op termijn zullen sluiten. Maar daarmee neemt de hoeveelheid zorg die nodig is niet af, alleen de vorm verandert: van de instelling naar thuis. De Raad van Bestuur is sinds vorig jaar hard bezig zich voor te bereiden op deze veranderingen. Toekomstscenario’s worden ontwikkeld en zijn besproken, ook met de ondernemingsraad. Zo worden nu bijvoorbeeld in rap tempo wonen en zorg gescheiden zodat mensen bij ons kunnen (komen) wonen en een aantal services afnemen; een richting die de ondernemingsraad zeker toejuicht.
Verder heb je in de laatste Margazine kunnen lezen dat de Raad van Bestuur in de beleidsagenda 2014 maatregelen heeft geformuleerd om de stichting zoveel mogelijk klaar te maken voor de komende jaren. Dan gaat het kort gezegd om o.a. betere profilering van de SZMK, een centralere aansturing en een optimale - meer eenvormige - invulling van kleinschaligheid. Ook dat betekent verandering, maar in onze ogen wel noodzakelijke verandering om toekomstbestendig te blijven. Daarom heeft de ondernemingsraad over het plan als geheel positief geadviseerd met daarbij wel de kanttekening, dat deelonderwerpen terug kunnen komen ter advisering wanneer de gevolgen voor het personeel daartoe aanleiding geven. En dan zijn er nog recente ontwikkelingen die zich eerder (vooralsnog) op sectorniveau afspelen. Een ongekende situatie, lege bedden in verpleeghuis De Molenberg bijvoorbeeld. Een situatie ook die niet direct het gevolg is van beleid uit Den Haag en waarbij het nog gissen is naar de oorzaak. Maar ook een situatie waarvoor meteen maatregelen (moeten) worden getroffen waardoor medewerkers bovenformatief worden en in de interne pool terecht komen. De ondernemingsraad beseft dat dit voor de betrokken medewerkers zelf vervelend kan zijn, maar ziet in met name deze veranderingen van werkplek geen reorganisatie; daarbij is immers vaak sprake van (gedwongen) ontslagen en gelukkig is daarvan bij de SZMK geen sprake. Uiteraard vinden we wel en gaan we er ook vanuit, dat er bij deze herplaatsingen netjes met de medewerkers wordt omgegaan, juist om onnodige onrust te voorkomen. En dat brengt ons op ons laatste punt: het is niet aan de ondernemingsraad om vooruit te lopen op plannen of maatregelen. Maar of het nu gaat om besluitvorming van de overheid of besluiten van de Raad van Bestuur, je kunt er van op aan, dat we als ondernemingsraad altijd kijken naar het belang van de organisatie in samenhang met de gevolgen voor de medewerkers. Dat is ook onze taak vanuit de Wet op de Ondernemingsraden en de rol die we - ook in moeilijker tijden - graag op ons nemen. We houden je op de hoogte! De ondernemingsraad
Veertiende jaargang nummer 1
Redactie M. Bovens M. Duvigneau D. Janssen H. Mokkink L. Molenbroek D. Plessius A. Smeets A. Sletering M. Wijgerink
M A R G A Z I N E
20
Redactieadres Secretariaat Raad van Bestuur Postbus 71 7140 AB Groenlo
[email protected] Vormgeving Dyoz Creatieve Communicatie Gaanderen
