Landelijke dag vrijdag 13 november

Nieuwsbrief voor leden en donateurs van Contact Christen Agrariërs

Jaargang 12, nummer 3, oktober 2015

g a d e k j i l e d La n r e b m e v o n 3 1 v ri j d a g Geloof in bedrijf: Dhr. Koers

CCA: Alleen op de wereld? ierik

ijer-P e r h c S . r v bij: me ie f f o k e d Op

Redactioneeltje Traditiegetrouw bereidt het ‘herfstnummer’ van CC-Aandacht ons voor op de Landelijke Dag van het CCA, dit jaar te houden op vrijdag 13 november in Putten. Zo maken we in ‘Op de koffie’ kennis met de hoofdspreker op die dag, mevr. Schreijer-Pierik, boerin en lid van het Europees Parlement. In

Geloof in bedrijf Het komt natuurlijk vaker voor, een boer van 72 jaar die nog iedere dag zijn koeien melkt en (bijna) al het landwerk zelf doet, met hulp van zijn vrouw. Maar dan ook nog 4.000 bezoekers per jaar uit verschillende landen ontvangen, dat is toch minder ‘gewoon’! Fam. Koers op Kampereiland boert niet alleen op een unieke locatie; ook is de vrijetijdsbesteding van de heer Koers uniek te noemen. Maar hij zelf noemt het ‘gewoon een hobby’…

‘Geloof in bedrijf’ komt een boer aan het woord die zijn bedrijf als ‘rentmeester’ runt en er ook nog een bijzondere hobby op na houdt. Aandacht wordt gevraagd voor de geestelijke, landbouwkundige en economische opbouw van Moldavië. Welke boer ziet het zitten daar een tijd boerengezinnen te coachen op het bedrijf maar ook in de persoonlijke geloofsgroei? Een mooie uitdaging! Dichter bij huis kunnen CCA-leden zich nog inschrijven voor twee cursussen, te weten ‘Bijbels ondernemerschap’ en ‘Bedrijfsoverdracht en communicatie’, opgezet door de ons bekende trainers Jan van der Zee en Dik Veefkind. Van harte aanbevolen! Graag opgeven vóór 21 oktober as., want beide cursussen starten al op 5 november as. Samen met de regionale activiteiten en de beurzen voldoende aanknopingspunten om bij aan te haken!

Fam. Koers heeft een melkveebedrijf met 45 melkkoeien en 25 stuks jongvee op Kampereiland. Op Kampereiland is de grond eigendom van de gemeente Kampen, maar de gebouwen met ondergrond zijn in bezit van de boeren, zo ook bij de familie Koers. De heer Koers is een moderne boer. Hij houdt zijn koeien al 50 jaar in een ligboxenstal en heeft al meer dan 20 jaar een computer. Hij is goed gemechaniseerd en doet al het landwerk zelf. Op aandringen van zijn kinderen laat hij de laatste jaren grote balen persen door de loonwerker. Dat vindt hij wel gemakkelijk, maar de keerzijde is wel dat ‘er later zo’n papiertje komt waar je niet om gevraagd hebt …’. Het voordeel is wel dat hij meer tijd over houdt voor zijn hobby, de ‘miniaturenboerderij Klein Kampen’, waarover hieronder meer. Wat betreft de bedrijfsvoering, fam. Koers heeft er de afgelopen jaren voor gekozen

om minder intensief te gaan boeren. Het aantal melkkoeien is geleidelijk aan teruggebracht van 75 naar 45. Als het enigszins kan op de kleigrond, wordt beweiding toegepast. Een deel van het land valt onder agrarisch natuurbeheer (SNL) inclusief nestbescherming van weidevogels. Zijn bedrijfsvoering gaat richting biologisch, hoewel die werkwijze voor hem een paar stappen te ver is. Maar zorgvuldig omgaan met de schepping is hem op het lijf geschreven. Hij is daarbij wel voorstander van de jacht, al was het alleen maar om de bescherming van de weidevogels op zijn land. Op zijn land komen veel reigers en ook wel ooievaars voor, die niet geschoten mogen worden: ‘mooie beesten maar ze lusten maar al te graag de eieren en kuikens van weidevogels!’ De heer Koers jaagt overigens zelf niet.

Eén ha van het 35 ha grote bedrijf heeft de heer Koers in gebruik voor de teelt van (deels) oude graansoorten als spelt, rogge, gerst en haver. In samenwerking met de museumboerderij in Kampen wordt dit graan op ouderwetse wijze geoogst en gedorst. Dat gebeurt deels met de (17!) oude trekkers en dito machines die de familie Koers in bezit heeft en dus ook nog regelmatig gebruikt (naast de moderne trekkers en werktuigen voor het ‘echte’ werk). Een volledig bedrijf met een ‘historische tak’, dat vraagt veel tijd, zou men denken. Dat is ook zo, maar de heer Koers besteedt daarnaast veel tijd aan zijn grote hobby. Dat is het nabouwen van historische gebouwen uit Kampen met een schaal van 1:10. Die hobby begon 30 jaar geleden met een enkel object en een paar bezoekers per jaar. Inmiddels is de verzameling uitgebreid tot 300 objecten en is de schuur met al dit moois al verschillende keren uitgebreid. Daarbij is de ‘miniaturenboerderij Klein Kampen’ zo bekend geworden, dat het een ware attractie voor allerlei soorten groepen is geworden, van CCA tot belastingconsulenten. Ook komen B & W van Kampen regelmatig langs met een delegatie bezoekers. Die populariteit bij de gemeente Kampen helpt hem ook iedere keer om een uitbreiding van de betreffende schuur goedgekeurd te krijgen. Een dreiging van ‘Koers stopt’ is onverdraaglijk op het gemeentehuis! Het mooie van al die groepen is, dat Fam. Koers (vader, moeder en ook dochters) als een soort ambassadeur van de boeren kunnen optreden. Want niet alleen over de miniaturen komen er vragen, ook over het ‘gewone’ boerenbedrijf. Vaak kunnen vooroordelen weggenomen worden over ‘vervuiling’ etc. door te vertellen en te laten zien hoe het werkelijk toegaat op een melkveebedrijf. Wie de ‘miniatuurboerderij’ binnenstapt, stapt als het ware ‘oud Kampen’ binnen. Zeer getrouw nagemaakt treft men

2

Dhr. Koers

daar onder andere het gemeentehuis, de Dorpskerk, de Kamper brug, de oude melkfabriek, de molen en de Kamper kapel (mét een kerkdienst) aan. De molen draait, de bussen bij de melkfabriek gaan naar binnen en de karn draait, etc. Het is net Madurodam, maar dan toegespitst op Kampen en een maatje groter. Uiteraard ontbreekt de boerderij niet, in ‘oude’ versie. Diverse oude machines met paarden of oude trekkers doen hun werk op het land. Bijzonder is bovendien dat verschillende van die trekkers en machines in schaal 1:1 te zien zijn in een andere schuur op het erf! Wie die tweede schuur binnengaat, treft daar de volgende spreuk aan: ‘Dagen, weken, jaren; wie op de steenrots heeft gebouwd …’, voor de Bijbelkenners een duidelijke heenwijzing naar het Christelijke geloof als een stevig fundament om je levenshuis op te bouwen. In zijn introductie en vraagbeantwoording verwijst de heer Koers naar de schepping en naar onze verantwoordelijkheid jegens de Schepper. Voor de bezoekers heeft hij alleen een giftenpotje, want, zegt hij, ‘Ik heb deze handen van de Schepper gekregen. Voor mijn hobby ga ik geen entrée heffen. Sommige mensen noemen de miniaturenboerderij ‘uniek’, maar voor mij is het ‘gewoon’ een mooie hobby, die ik graag nog de rest van mijn leven wil blijven uitoefenen.’

Zijn hobby heeft de aandacht getrokken van velen en de heer Koers is al diverse keren geïnterviewd, onder andere door het RD. Daar was het allemaal niet om te doen, maar het omgaan met de bezoekers vindt hij wel leuk. Maar vier groepen op een dag is soms wel wat veel en dan is het mooi dat zijn vrouw en dochters (één is tevens de beoogd bedrijfsopvolger) ook rondleidingen geven. De heer Koers moet natuurlijk wel tijd overhouden voor de hobby zelf. Want het gaat om een arbeidsintensief gebeuren. Het bouwen van een object wordt gedaan op basis van tekeningen, die eerst opgespoord moeten worden, en kost 500 – 700 uur per object. In de werkplaats staat al weer een nieuw (en ingewikkeld) object op stapel! Op een vrijwilligersavond van het CCA waren we te gast bij de familie Koers. We waren zeer onder de indruk van zijn ‘hobby’, zijn creativiteit, zijn nuchterheid en zijn humor. We wensen hem en zijn familie nog vele jaren ‘hoogstaande creativiteit’ toe!

Familie Koers Nesweg 4 8267 AT Kampen Openingstijden; zaterdags van 10.00 uur tot 16.00 uur en doordeweeks op afspraak. Tel: 038-3388209

Nieuwsbrief voor leden en donateurs van Contact Christen Agrariërs 3

van de voorzitter

Vrijwillige verplichting

Op de koffie bij.. ... bij mevr. Schreijer-Pierik

Jan den Boer

Mevr. Schreijer-Pierik is gevraagd als spreekster op de Landelijke CCA-dag 2015. Traditiegetrouw stellen we haar een aantal vragen, zodat de lezers van CC-Aandacht alvast kennis met haar kunnen maken. Mevr. Schreijer is boerin en zit namens het CDA in het Europees Parlement.

Kunt u iets vertellen over u zelf en uw gezin? Al 42 jaar ben ik getrouwd met mijn Jan; wij hebben twee dochters en een zoon en inmiddels kunnen wij ook genieten van onze kleinkinderen. Wij zijn altijd een warm gezin geweest; en nog steeds spreken en zien wij elkaar regelmatig, ondanks dat al mijn kinderen drukke levens leiden. Het is elke week weer met groot plezier als ik terug mag rijden vanuit Brussel naar Hengevelde.

Zowel Jan als ik zijn diepgeworteld in onze streek; met veel familie dicht bij ons in de buurt is er geen andere plek waar ik me meer thuis voel. Mijn zoon Arjan heeft het bedrijf inmiddels overgenomen, maar Jan en ik zijn wel daar blijven wonen. Het is mooi om te zien hoe hij door is gegaan met wat wij hebben opgebouwd. U bent boerin; Wat voor bedrijf hebt u en hoe bent u boerin geworden? Wij hebben een gemengd bedrijf; varkenshouderij en akkerbouw, maar zoals gezegd zijn mijn man en ik niet meer zelf de spil in het bedrijf. Mijn vader was boer, en ook Jan kwam uit een boerengezin, het was voor ons dus een logische stap om het bedrijf over te nemen. Al van jongs af aan hielp ik overigens ook al hard mee; een boerenbedrijf is een familiebedrijf en iedereen draagt zijn steentje bij. Ik ben dus geen boerin geworden; ik ben het altijd geweest!

Wat spreekt u aan in het boerenleven? Het boerenleven is een leven van naast elke dag hard werken ook zorgen voor een leefbaar platteland. Boeren werken zo hard om een mooi product te kunnen leveren, of dat nu vee of akkerbouw is. Zij leven voor hun bedrijf, omdat het uit hun eigen handen is ontstaan. Het is een heel eerlijk leven en het brengt mensen bij elkaar, omdat je als boer familie en vrienden hard nodig hebt. U bent ook politica; hoe bent u in de politiek terecht gekomen? Mijn familie is altijd maatschappelijk betrokken geweest, in de kerk, maar ook in de politiek. Het bloed kruipt waar het niet gaan kan en ik werd actief in de plattelandsvrouwen organisatie. Doordat ik mijn mening liet horen en mij verantwoordelijk voelde voor wat er bij ons gebeurde raakte ik al snel betrokken in de lokale en later ook de regionale en landelijke politiek. Welke functie hebt u nu en welke plek hebt u in het Europees Parlement? In het Europees Parlement ben ik namens het CDA woordvoerder in drie commissies, namelijk Landbouw, Milieu en Visserij. De onderwerpen en wetten die in deze vakcommissies worden besproken worden door mij en mijn team voorbereid om ervoor te zorgen dat in het Europees Parlement het CDA-geluid op deze dossiers

4

“Boerenleven... brengt mensen bij elkaar...” ook wordt gehoord. Ik werk hiervoor nauw samen met mijn EVP-collega’s, met wie ik in dezelfde politieke fractie zit. Dit betekent dat er met Duitse, Franse en Poolse politici bijvoorbeeld moet worden overlegd om tot een gezamenlijk standpunt te komen. Daarnaast mag ik ook lid zijn van de delegatie voor relaties met de ACP-landen (Afrikaanse, Caraïbische en Pacific landen) en de delegatie voor relaties met Rusland. Want ook daar heeft het Europees Parlement betrekkingen mee. Wat kunt u daar voor de boeren in Nederland betekenen? Zoals u misschien wel weet is zo’n 80% van de wetgeving die op boeren invloed heeft, uit Brussel afkomstig. Dat betekent dus dat je niet in Den Haag moet zijn om beleid te veranderen maar in Brussel. En dat is wat ik in Brussel probeer te doen. Hier in Europa is nog zoveel steun voor de familie- en gezinsbedrijven; dat overschrijdt landsgrenzen. Maar we moeten deze bedrijven wel in ere houden en het voor hen niet onmogelijk maken een eerlijke boterham te verdienen. U bent lid van het CDA; wat betekent die ‘C’ voor u en hoe krijgt die vorm op uw bedrijf en in de politiek? De ‘C’ van het CDA bepaalt hoe ik naar de wereld kijk en hoe ik met andere mensen om wil gaan. Solidariteit, rentmeesterschap,

gerechtigheid; het zijn allemaal principes die zowel in het runnen van een bedrijf als in de politiek nodig zijn om koers te kunnen houden. De ‘C’ is in die zin een kompas dat mijn beslissingen richting geeft zoals wanneer het gaat over klonen of dossiers die te maken hebben met grond, water en voedselkwaliteit. De vraag die ik mij daarbij stel is: ‘Hoe ga ik verantwoord om met de Schepping?’ We hopen u te ontmoeten op de Landelijke Dag van het CCA die voor 13 november as. op de agenda staat. Kunt u voor de lezers van dit blad al een tipje van de sluier oplichten over de inleiding die u wilt gaan houden? Ik zal op 13 november spreken over de onrust in de wereld en in Europa, en wat dit ons voor aan uitdagingen biedt. Voor mij staat Europa voor vrede, voldoende voedsel en veiligheid. In deze veranderende wereld, met de spanningen die op het moment spelen, moeten we ervoor zorgen dat in het krachtenspel van schaalvergroting de familie- en gezinsbedrijven overeind blijven. Mevr. Schreijer, hartelijk dank voor uw bereidheid dit met ons te delen. We zien uit naar uw lezing op 13 november as.!

Enkele weken terug hebben we de vrijwilligers van het CCA in het zonnetje gezet met een gezellige avond. Eén in Kampen en één in Kockengen (zie ook het verslag elders in dit nummer). Misschien vraagt u zich af, waarom doen ze dat? Het belangrijkste is dat vrijwilligers gewaardeerd worden. In ons land werken heel wat organisaties met vrijwilligers. Waar zouden we zijn zonder vrijwilligers? Als alles betaald moet worden, lopen de kosten snel uit de hand en houden al deze clubs op te bestaan. Daarom zijn we blij dat we bij het CCA zoveel vrijwilligers hebben. Dat willen we graag zo houden! Vele handen maken licht werk, zegt een spreekwoord. Zo is het. Mocht u zich willen inzetten, meldt u zich gerust aan. Dan kunnen we kijken wat we te bieden hebben. We blikken alvast vooruit op de landelijke CCA(familie)dag. Annie Schreijer hoopt onze spreekster te zijn. Zij is Europarlementariër en zal ons iets vertellen over wat er in Brussel zich allemaal afspeelt. Soms zijn het onderwerpen die hier nog niet zo spelen, maar in Brussel al bekend zijn. Hoe verhouden bepaalde onderwerpen zich tot geloofsovertuiging, normen en waarden en goede landbouwpraktijk? Wat is onze plicht hierin? We rekenen op een boeiend betoog. Ik hoop dat ik u mag ontmoeten op deze dag.

Jan Overeem

Nieuwsbrief voor leden en donateurs van Contact Christen Agrariërs 5

Landelijke dag op vrijdag 13 november Verslag De jaarlijkse ledencontactdag van het CCA zal dit jaar op vrijdag 13 november 2015 in De Aker in Putten gehouden worden. Vanaf 09.30 uur bent u van harte welkom. De koffie en thee staan dan klaar. Om 10.00 uur zal de voorzitter van het CCA, de heer Jan Overeem, de bijeenkomst openen. De inleiding tijdens het morgengedeelte van de dag zal dit jaar verzorgd worden door mevrouw Annie Schreijer-Pierik uit Hengevelde. Mevrouw Schreijer-Pierik is lid van het Europees parlement en boerin. Het thema van haar inleiding zal gaan over ‘De onbekende kant van de Brusselse politiek’. Aangenomen wordt dat er na afloop van haar inleiding voldoende gespreksstof zal zijn voor discussie. Elders in deze uitgave van de CC-Aandacht treft u een interview met mevrouw SchreijerPierik aan. Op die manier kunt u vast wat nader kennis maken met haar persoon. We zijn blij dat mevrouw Annie Schreijer-Pierik dit jaar haar medewerking wil verlenen aan de landelijke ontmoetingsdag van het CCA. Na afloop van de inleiding en de discussie is er tijd om enige huishoudelijke zaken rond het CCA de revue te laten passeren. Daarna is er gelegenheid om onder het genot van een lunch elkaar te ontmoeten en de onderlinge contacten weer wat aan te halen.

Aan de verdere invulling van het middagprogramma zal de komende weken de laatste hand gelegd worden. Het is de bedoeling, dat er evenals in 2014, weer een aantal workshops gehouden wordt. Een natuurfotograaf zal een aantal fraaie beelden uit zijn collectie vertonen. Het is ook weer de bedoeling dat er dit jaar weer een gelegenheidskoor gevormd gaat worden. Verder komen als onderwerpen onder andere ‘Biologische landbouw’ en ‘Waarde(n) vol Ondernemen’ aan de orde. Kortom een middagprogramma met voldoende keuzemogelijkheden. Voor elk wat wils. Omstreeks 15.00 uur hopen we dan deze ledencontactdag af te sluiten. De muzikale begeleiding is ook dit jaar weer in handen van een organist/pianist en een trompettist. Noteert u de datum van 13 november vast in uw agenda? Omstreeks 20 oktober ontvangt u dan aanvullende informatie over de landelijke dag. U krijgt dan ook de gelegenheid om uw voorkeur voor de diverse onderdelen van het middagprogramma kenbaar te maken. Namens de voorbereidingscommissie, Arie van der Vliet

Oproep voorbede Het bestuur van het Contact Christen Agrariërs (CCA) heeft op 4 september jl. door middel van een brief aan de kerken in Nederland de aandacht gevestigd op de zorgelijke financiële situatie van de melkveeen varkenshouderij. Hen is gevraagd om op de eerstvolgende zondag voorbede te doen voor de melkvee- en varkenshouders en hun gezinnen. Deze inleiding staat in de brief, die als volgt verder gaat: ‘Zoals als u wellicht weet zitten melkveehouders en varkenshouders in grote financiële problemen. Dit komt door een te lage opbrengstprijs voor de melk en de varkens en te hoge kosten. Als er niets verandert zullen er verschillende bedrijven failliet gaan.

6

Naast de financiële zorgen geeft dit voor de veehouders ook grote spanningen en psychische nood. De veehouders en hun gezinnen kunnen onze en uw steun goed gebruiken. Het CCA wil voor de veehouders een luisterend oor zijn. Door middel van coaching proberen we veehouders met psychische problemen te helpen. We hopen en bidden dat de veehouders binnenkort weer in een betere financiële situatie mogen komen. Wilt u, als kerk, deze zorgen aanstaande zondag in uw voorbede gedenken?‘ Ons is bekend gemaakt dat diverse kerken en predikanten aan dit verzoek hebben voldaan.

vrijwilligersavonden CCA Goede opkomst op vrijwilligersavonden CCA Het CCA-bestuur heeft onlangs de vrijwilligers van het CCA uitgenodigd voor een gezellige avond om hen te bedanken voor hun inzet voor de vereniging. Velen zijn actief als bijvoorbeeld regionaal werkgroeplid of als standhouder op een beurs. Op twee datums en op twee verschillende locaties hadden we met elkaar opbouwende gesprekken en een ontspannen samenzijn. De eerste avond vond plaats op 27 augustus jl. bij Fam. Koers in Kampen; de tweede op 3 september Fam. Segers, Kockengen. Op beide avonden waren ongeveer 25 personen aanwezig. Na opening, gebed en Schriftlezing hebben we met elkaar nagedacht over dingen die goed gaan bij het CCA of die voor verbetering vatbaar zijn. Het tweede deel van de avond liet de gastheer ons iets zien van miniatuurboerderij ‘Klein Kampen’ (zie ook ‘Geloof in bedrijf’) of van 100 jaar geschiedenis in de vorm van allerlei voorwerpen, rijtuigen, trekkers, etc. Beide heren zijn boer (geweest) en konden voortreffelijk over hun liefhebberij vertellen. De ‘klik’ was volop aanwezig! Van harte aanbevolen (ook buiten CCA om …)!

Cursus ‘Groeien in Bijbels ondernemerschap’ Jan van der Zee heeft aangeboden om op 5 november 2015, bij voldoende belangstelling (minimaal acht deelnemers), een cursusavond over ‘Groeien in Bijbels ondernemerschap’ te houden. Voorlopig staat als plaats van samenkomst Staphorst genoteerd, maar dit wordt in overleg met de deelnemers nader ingevuld. Hieronder staat informatie over de inhoud van de cursus en over aanmelding. ‘Groeien in Bijbels ondernemerschap’ De Bijbel geeft geen blauwdruk hoe een ondernemer zijn of haar ondernemerschap vorm moet geven. Het is regelmatig zoeken en tasten wat je als christen verantwoord vindt om te doen binnen het ondernemerschap. Alles draait hier om ieders persoonlijke relatie met God en de kennis van Zijn verlangen en wil. Gelukkig geeft Gods Woord wel richtlijnen die ieder individu kunnen helpen inhoud en vorm te geven aan het ondernemerschap. De ervaring leert dat als agrarische ondernemers bij elkaar komen, vaak wordt gesproken over het weer, trekkers, saldi,

opbrengstprijzen van hun producten, etc. Maar zelden wordt met elkaar gesproken over de dilemma’s die je soms kunt hebben als christen agrarisch ondernemer. Jan van der Zee (52 jr) weet als trainer, coach en mediator in de agrarische sector de vinger op de spreekwoordelijke gevoelige plek te leggen. Hij verstaat de kunst om agrariërs met elkaar in gesprek te brengen over lastige geloofsissues. Gesprekken waar geen veroordeling of waardeoordeel in zit. Maar gesprekken die gaan over het verkennen van elkaars – en Gods hart. Deelnemers krijgen voorafgaand aan de avond een aantal vragen toegezonden die vantevoren overdacht kunnen worden, zodat in één avond voldoende zaken aan de orde kunnen komen. Uitspraken van vorige deelnemers aan dergelijke bijeenkomsten: “De openheid die er was verbaasde me. Het was een sfeer van vertrouwelijkheid waarin

met elkaar over fundamentele zaken van ons ondernemer zijn gesproken kon worden.” “Het Bijbels principe werd beleefd tijdens deze workshop, namelijk ‘IJzer scherp je met ijzer en mensen scherp je met mensen” (Spreuken 27:17). “Ik heb een beter zicht gekregen over het doel van mijn leven als veehouder.” Mocht u nog vragen over deze avond hebben dan kunt u Jan altijd mailen of bellen. Telefoon 06-10106421 of reflect.pvp@gmail. com. Bij hem kunt u zich ook aanmelden voor deze cursus/bijeenkomst. Aanmelding is ook mogelijk bij de beleidsmedewerker, Bert Smit. Telefoon: 06-30508339, a.b.smit@ kpnmail.nl. Aanmelding is mogelijk tot 21 oktober as. Van de deelnemers wordt een kleine bijdrage gevraagd voor zaalhuur, koffie en spreker. Zie voor het laatste nieuws ook de website van CCA, onderdeel cursussen: www.ccanederland.nl/?page_id=266. Op het moment van schrijven hebben zich drie mensen voor de cursus opgegeven.

Cursus ‘Communicatie en bedrijfsovername: struikelblok of sleutel?’ Dik Veefkind, als cursusleider onder andere bekend van de CCA-cursus ‘Omzien naar Elkaar’, heeft een nieuwe cursus ontworpen: ‘Communicatie en bedrijfsovername: struikelblok of sleutel?’ De cursus is gepland op vier avonden: 5/11, 26/11, 7/1/2016 en (waarschijnlijk) 28/1/2016 op een locatie in regio Noord. Aanmelden kan nog tot 21 oktober as. Nadere informatie hierover wordt hieronder gegeven en ook op de website van het CCA, op de homepagina en onder ‘Cursussen’. In veel boerengezinnen is praten over de bedrijfsoverdracht niet gemakkelijk, zo is onder andere gebleken bij het Rabo Opvolgers Perspectief. Het is een ingewikkelde materie, en je hebt er niet dagelijks mee te maken. Als ondernemer ben je gemiddeld twee keer in je leven betrokken bij een bedrijfsoverdracht. Als je niet oppast ontstaat er snel onbegrip, ru-

zie of een conflict, en wordt de bedrijfsoverdracht een struikelblok. Je komt er niet uit of de relatie tussen ouders en kinderen is nadien niet meer zoals hij vóór de overname was.

regelen van een zaal en de voorbereidingen voor de cursus. De kosten bedragen € 250,voor leden van CCA en CGMV en € 350,- voor niet-leden.

Bij alle processen, afwegingen, contacten en adviezen bij de overname geldt: Een goede communicatie is de sleutel tot een succesvolle bedrijfsoverdracht! En het goede nieuws daarbij is: Met het juiste gereedschap en wat oefening lukt het veel mensen om goed met elkaar te leren communiceren. Ook tijdens gesprekken waar veel op het spel staat.

Meer informatie en aanmelding? Stuur een mail naar [email protected] of bel met Dik Veefkind: 06-53583325. Aanmelden kan ook bij de beleidsmaker van het CCA, Bert Smit, Email [email protected] of tel. 06-30508339 (’s avonds).

Verschillende ouder-zoon/dochter-combinaties hebben zich inmiddels voor deze cursus opgegeven. Maar er is nog ruimte (en noodzaak) voor meer deelnemers. De aanmelding staat open tot 21 oktober as., omdat er toch minimaal twee weken tijd nodig is voor het

Nieuwsbrief voor leden en donateurs van Contact Christen Agrariërs 7

Aardappelen en melk centraal op studiedag ‘Bijbel & Landbouw’ De veredeling van (bijvoorbeeld) aardappelen biedt mogelijkheden om de opbrengst, kwaliteit en ziekteresistentie van dat gewas te verbeteren. Dikwijls worden daarvoor wilde voorouders gebruikt. De kansen op een nieuw, perspectiefvol ras zijn daarbij klein. Met moderne DNA-technieken kan men het aantal zaailingen terug brengen van bijvoorbeeld 10.000 naar 100. Van het veredelingswerk is nog steeds 99,9% op klassieke leest geschoeid, dus zonder genetische manipulatie. Een bezoek van de werkgroep ‘Bijbel & Landbouw’ aan de nieuwe ‘Weidestal’ van de CAH toonde de nieuwste ontwikkelingen in de moderne melkveehouderij. Genetische manipulatie is een gevoelig onderwerp, waarover heel verschillend gedacht wordt. Wat is ethisch verantwoord? Daarbij

komt dat ook verschillende rapporten over de gevolgen van genetische manipulatie in verschillende richting wijzen. De belangen van met name de grote veredelingsbedrijven zijn groot. Herman van Eck, plantenveredelaar in Wageningen, probeerde op 6 juni 2015 nuance te brengen in de ingewikkelde discussie die de werkgroep hierover had in Dronten. Op de Schoolboerderij van CAH Vilentum in Dronten is een derde stal gebouwd, om studenten te laten werken met verschillende bedrijfssystemen. Zoals de naam ‘Weidestal’ al aangeeft, wordt de betreffende koppel geweid en met een Swing-over systeem gemolken. De stal is een potstal en tamelijk open voor licht en lucht. In een van de andere stallen is weidegang niet aan de orde en worden de koeien met een melkrobot

gemolken. De derde stal zit daar tussenin. De aanwezige werkgroepleden spraken met elkaar over de voor- en nadelen van weiden op (in dit geval) een gras-klaver-mengsel, de levensduur van melkkoeien, de invloed van de fokkerij op de melkproductie en over de vraag hoe de ‘C’ van de CAH nu in de bedrijfsvoering tot uiting komt. Het antwoord was dat men probeert als goede rentmeesters met het vee maar ook met elkaar om te gaan. Het was een regelmatige bezoeker van de Schoolboerderij opgevallen dat de medewerkers vriendelijk met elkaar omgaan en niet gaan vloeken als het tegenzit: een mooi getuigenis! Vrijblijvend aanmelden om de uitnodigingen voor deze bijeenkomsten te ontvangen kan via het E-mailadres [email protected].

CCA: Alleen op de wereld? Wist u dat er in andere landen op de wereld organisaties zijn die verwant zijn aan het CCA? Enkele jaren geleden kregen we een delegatie op bezoek uit Zuid-Afrika. In dat land is een grote verandering aan de gang. Vroegere landarbeiders hebben nu zelf grond in beheer gekregen en moeten nu leren om zelf een goede boer, manager en ondernemer te worden. Onze Zuid-Afrikaanse zustervereniging helpt hen daarbij, waarbij Bijbelse principes als huwelijkstrouw en rentmeesterschap hoog in het vaandel staan. Onlangs kwamen we in contact met een onderzoeker uit Ontario, Canada, Suzanne M. Armstrong. Zij heeft een proefschrift geschreven over onze zustervereniging aldaar, the Christian Farmers Federation of Ontario (CFFO). Voor wie geïnteresseerd is (en de Engelse taal beheerst), het proefschrift is te downloaden via onze website. CFFO heeft Nederlandse wortels maar heeft zich in Ontario qua kerkelijke achtergrond verbreed. Net als bij het CCA is voor de leden van CFFO een belangrijke vraag hoe het Christelijk geloof handen en voeten krijgt op het agrarische bedrijf. ‘Rentmeesterschap’ en ‘gezinsbedrijf’ zijn daarbij belangrijke begrippen. Wie weet kunnen we van elkaar leren!

Wie helpt Moldavië? Grote veranderingen moeten plaatsvinden in de hoofden en harten van mensen, zo ook in Moldavië. Kunt u de Moldaviërs hierbij helpen?

8

Moldavië is het armste land van Europa. Het ligt tussen Roemenië en Oekraïne. Na de val van de muur zijn de collectieve landbouwbedrijven (kolchozen) opgesplitst en hebben de vroegere medewerkers bedrijfjes van 1,5 à 2,5 – 3 ha grond gekregen. Deze ‘nieuwe’ boeren hebben echter zeer weinig kennis van landbouwkundige principes, management en bedrijfseconomie. Ze hebben dringend onderwijs en coaching nodig om hun gezinnen en bedrijven tot bloei te brengen. Ghena Russu uit Moldavië is directeur van een Christelijke organisatie voor Microkredieten. Hij heeft onlangs Nederland bezocht en zoekt partners die hem willen helpen bij zijn missie. Het gaat niet alleen om business partners. In de eerste plaats zoekt hij boeren/ landbouwkundigen met een Christelijke levensovertuiging die een (paar) jaar naar Moldavië willen komen om Moldavische boerengezinnen bij te staan. Door persoonlijke coaching hoopt Ghena een verbetering van zowel kennis als mentaliteit ter plaatse te bereiken. Daarnaast wil hij graag een Nederlandse demonstratieboerderij in Moldavië opstarten. Wie kan Ghena in Moldavië helpen met tips en ideeën, persoonlijke inzet of eventueel financiële ondersteuning? Ghena was half september in Nederland en heeft geprobeerd hier contacten te leggen. Hij is te bereiken via Bert Smit, beleidsmedewerker van het CCA, tel. 06-30508339 (avonduren) of via [email protected].

‘Boeren met Ontzag’

voor pluimvee

Impressie van een lezing door Wim Schippers De tarwe-opbrengst is eeuwenlang zeer geleidelijk gestegen, namelijk van 500 kg per ha vóór de start van de Jaartelling tot 1 à 1,5 ton in de Middeleeuwen en 2 à 3 ton in de Gouden Eeuw bij gebruik van mest. Wereldwijd gezien is de tarweopbrengst nu gemiddeld 3 à 3,5 ton per ha, maar in Nederland is deze sinds 1920 spectaculair gestegen, namelijk tot 9 ton per ha. In Engeland wil men zelfs naar 20 ton per ha toe door het metabolisme van maïs in tarwe in te bouwen. In dezelfde periode is de gemiddelde melkopbrengst gestegen van 500 naar 8.000 kg per koe. Hoe moeten we deze ontwikkelingen duiden? Nederland is trots op een efficiënte voedselproductie en een grote export. Maar mogen we wel over ‘voedselproductie’ spreken? God, onze Schepper, laat ons toch de vrucht op onze landbouwactiviteiten toevallen? Groei en bloei zijn niet maakbaar. En moeten we er trots op zijn dat voedsel zo grootschalig en anoniem wordt geëxporteerd of is het eigenlijk een schande? De schaalvergroting gaat maar door, het aantal boeren neemt af en de biodiversiteit op akkers en grasland is sterk gedaald. Wereldwijd is de teruggang in biodiversiteit 30%; in de EU is dat maar liefst 60% en in Nederland is de achteruitgang van het aantal soorten planten en dieren zelfs 80%. Kunnen we dat verantwoorden in het licht van de Scheppingsopdracht ‘bouwen en bewaren’? Is er nog ‘vreze des Heren’ onder agrariërs? Nog een andere insteek: ‘keuterboer’ is tegenwoordig een denigrerende typering. Maar juist keuterboeren met een baan buitenshuis overleven het beste ten tijde van een crisis, omdat men in de eigen voedselbehoefte voorziet. Op 30 mei 2015 hield Wim Schippers een lezing met de titel ‘Boeren met Ontzag; Historie, grenzen, perspectieven’. Wim is een van de initiatiefnemers van multifunctioneel landbouwbedrijf ‘De Buijtenhof’ bij Rhoon, net ten zuiden van Rotterdam (zie ook ‘Geloof in bedrijf’ van april 2011); daar laat men zien dat het mogelijk is om met inzet van vele enthousiaste vrijwilligers een zorgboerderij, een theetuin en een boerderijwinkel te draaien, waarvan vele Rotterdammers letterlijk de vruchten plukken. Er is ook de mogelijkheid om door een kruidenrijk graslandperceel te wandelen, met maar liefst 50 kruiden. Een bezoekje is zeer aan te bevelen!

De Hoop Mengvoeders. De specialist met een hart voor pluimvee. Waar je hart ligt. Daar doe je ongemerkt een stapje extra voor. Dat geldt ook voor ons. Ons hart ligt bij pluimvee. Wij houden van pluimvee. Van alle pluim­ vee. Dat ziet u terug in de kwaliteit van ons voer en de gedrevenheid van onze pluimveespecialisten. En u merkt het vooral aan uw resultaten.

K

E

K K

N

U A

R

N N

A

I

S

E

R

D K

T

Telefoon +31 314 649222 info@dehoop­zelhem.nl www.dehoop­zelhem.nl

E

Wij bedanken al onze relaties voor het gestelde vertrouwen in onze organisatie in de afgelopen 40 jaar.

Riool verstopt? Bel 0342 - 42 56 78!

Meer informatie bij: Wim Schippers, E-mail: wimschippers @filternet.nl

4ja0ar

DAG EN NACHT SERVICE

WWW.TEEUWISSEN.COM • • • • • • •

Snelle ontstoppingsdienst speciaal voor particulieren Rioolinspectie met behulp van camera Vetvangers legen (vetafvoer) Aanleg en reparatie van riolen Reiniging hoofdriolen en straatkolken Stankoverlast opzoeken zonder breekwerk Reinigen en legen van olie-afscheiders

Mercuriusweg 39 3771 NC Barneveld Bestevaer 50 1271 ZA Huizen

Tel. (0342) 42 56 78 Fax (0342) 42 56 77 Postbus 117 1270 AC Huizen

Tel. (035) 525 23 19 Fax (035) 524 09 82

Nieuwsbrief voor leden en donateurs van Contact Christen Agrariërs 9

GEZOCHT: REDACTIELID CC-AANDACHT! Ter uitbreiding van de redactie is het bestuur van het CCA op zoek naar een redactielid voor de CCAandacht op vrijwillige basis. Passen de kernwoorden: teamspeler, creatief denken en flexibel bij u én hebt u daarbij ook nog wat tijd voor het CCA? Neem dan contact op met Arie van der Vliet (06-30225243 of [email protected]) Beurs ‘Naar Buiten’ 2015 prima verlopen Eind juli werd in Barneveld op landgoed “De Schaffelaar’ de beurs “Naar Buiten” gehouden. Het CCA was ook met een stand op deze beurs vertegenwoordigd. Velen brachten een bezoek aan onze stand. Een mooie kans om mensen te informeren over het CCA. Onze medewerkers hebben veel goede gesprekken gevoerd met beursbezoekers. Ondertussen genoten hun kinderen van het knuffelen en aaien van konijntjes in onze stand. Bezoekers van onze stand namen ook deel aan onze raadactie voor Dorcas. Voor 1 euro kon men raden hoeveel appels er in de mand zaten. De hoofdprijs was een New-Holland traptractor, gesponsord door Firma Gert van den Bosch te Kootwijkerbroek. Hartelijk dank hiervoor! Er zaten 102 Kanzi appels in de mand. Mevrouw van de Brink uit Barneveld heeft de traptractor gewonnen. De raadactie heeft het mooie bedrag van € 405,= opgeleverd. De opbrengst is bestemd voor het werk van Dorcas.

Agenda

Colofon CC-Aandacht, jaargang 12 - nr 3, oktober 2015 CC-Aandacht is een informatiemagazine voor leden en donateurs van het Contact Christen Agrariërs (CCA). De CC-Aandacht verschijnt vier keer per jaar. Het CCA is een christelijke agrarische vereniging met een missie! Het CCA ontwikkelt en ondersteunt activiteiten met als doel christenagrariërs te helpen hun levensovertuiging vorm te geven m.b.t. partner, bedrijf en omgeving.

Regio Barneveld, Bennekom en Utrecht Oost 21 oktober Thema bijeenkomst Manna 608 “Hoe bepaal je wat Gods wil is”.  We willen met elkaar praten over de manier waarop we Gods leiding in ons leven kunnen ervaren. Locatie: Fam. M. Bos Krollerweg 11, 3774 RG Kootwijkerbroek Meer informatie Karin Kok, tel: 0318-651926 E-mail: [email protected] 20, 21, 22 oktober Beurs Hardenberg: Intensieve Veehouderij Welkom in de CCA stand! 27, 28,29 oktober

Beurs Hardenberg: Rundvee- en Mechanisatie Vakdagen Hartelijk welkom in de CCA stand!

Redactie Jan Overeem (voorzitter) mw. M. Vonk Noordegraaf - Jansen (hoofdredactie en coördinatie)

13 november Landelijke dag CCA Thema: ‘De onbekende kant van de Brusselse politiek’ Spreker: Annie Schreijer-Pierik, lid van het Europees Parlement voor het CDA Locatie: De Aker in Putten 18 november

Drukwerk en distributie Drukkerij Van Dijk, Meppel

Regio Barneveld, Bennekom en Utrecht Oost Thema bijeenkomst Manna 612 “Wat doe jij met je passie”. We praten met elkaar wat we belangrijk vinden in het leven. Locatie: Fam. M. Bos Krollerweg 11, 3774 RG Kootwijkerbroek Meer informatie Karin Kok, tel.: 0318-651926 E-mail: [email protected]

Vormgeving Ons Ontwerp, Barneveld USE THIS LINE FOR POSITIONING - THEN REMOVE

Redactieadres CCA mw. M.F. Vonk Noordegraaf-Jansen Beijerscheweg 15 2821 NC Stolwijk E [email protected]

Uw partner voor: - Ventilatiesystemen - Elektro installaties - Klimaatadvies - Luchtwassing - zon PV systemen

Het beste dichtbij Nijkerk T 033 422 1510 Eindhoven T 040 238 0777 E [email protected] W www.abzdiervoeding.nl

10

Secretariaat Antwoordnummer 75 3770 VB BARNEVELD T 0342-424113 E [email protected] Contributie, donaties, giften, legaten Bankrek.nr. NL 48 RABO 0300721404 T.n.v. Contact Christen Agrariërs Graaf van Lyndenlaan 25 3771 JB Barneveld o.v.v. contributie, donatie, gift, legaat Website www.cca-nederland.nl

Wij bedanken de standmedewerkers en andere vrijwilligers hartelijk voor hun inzet. Meer informatie over het CCA vindt u op de website. Er is tevens gelegenheid om daarop een reactie in het gastenboek te plaatsen. Voor meer informatie: Karin Kok, E-mail: [email protected].

12 PT. BLEED AREA

17, 18,19 november Beurs Gorinchem: Rundvee- en Mechanisatie Vakdagen Hartelijk welkom in de CCA stand

12 PT. BLEED AREA

Ditjes en Datjes

Goede leefbaarheid Veel courante eieren Efficiënt

Contactpersonen CCA-regio’s: Alblasserwaard: dhr. J.W. den Boer Achterhoek: L. Pennings Barneveld: Jan Visser Bennekom: dhr. C.J.D. van Baren Elburg: mevr. J. ten Hove-van ‘t Veen Friesland/Drenthe/NOP: A.B. Smit Gouda: dhr. A. Reijn Groningen: dhr. G.J. Renkema Noord Brabant: dhr. G. Westerlaken N-Holland: D. Veefkind Overijssel: dhr. T.J. Spijker Putten: dhr. C. Molenaar Utrecht Oost: dhr. J.H. de Kruif Utrecht West: dhr. H. Hoogendoorn Zeeland: Dhr. R.W. Baas Vijfheeren landen e.o.: Mevr. M. Bassa-Selles

T 0184-692728 T 0315-617295 T 0318-482569 T 0318-523440 T 0525-621724 T 06-30508339 T 0180-632776 T 0594-502754 T 0161-750800 T 072 - 5722002 T 0521-589662 T 06-451546686 T 033-2861309 T 0346-241624 T 0111- 401489 T 0345-643291

Nieuwsbrief voor leden en donateurs van Contact Christen Agrariërs 11

Wij zijn bevestigd

gezalfd &

verzegeld door god 2 kor 1:21,22