Verslag bijeenkomst World Medical Association (WMA) Durban, Kwazulu Natal, Zuid-Afrika door Rutger Jan van der Gaag (KNMG)
INLEIDING Langs deze weg doe ik verslag van de Algemene Vergadering van de WMA die van 8 tot en met 11 oktober gehouden is in Durban, Kwazulu-Natal in Zuid-Afrika en waar ik als vertegenwoordiger van de KNMG aanwezig was. Eerst voor degenen die niet bekend zijn met de werkwijze van de WMA wat informatie vooraf. De WMA werd kort na de Tweede Wereldoorlog opgericht (1947) “to ensure the independence of physicians, and to work for the highest possible standards of ethical behaviour and care by physicians, at all times.” De werkterreinen van de WMA zijn: ethiek (waaronder professioneel gedrag, public health, mensenrechten, toegankelijkheid van de zorg) en “advocacy”. Dit laatste betreft het ondernemen van actie als (gezondheids)rechten of belangen van patiënten of health professionals waar ook ter wereld in het geding zijn. 1 De WMA telt 106 federatieleden (nationale maatschappijen voor de geneeskunst: NMA’s). Een aantal landen is niet aangesloten. Een deel omdat zij zwaar bekritiseerd werden vanwege het onvoldoende waarborgen van de professionele autonomie van de artsen en het onethisch omgaan met patiëntenrechten (de Arabische wereld en China) en een deel omdat zij de kosten niet op kunnen brengen (dat geldt bijvoorbeeld voor 22 arme Afrikaanse landen). Het hoofdkwartier van de WMA is in Genève waar de Secretaris Generaal (sinds 2005 dr. Otmar Kleiber uit Duitsland) leiding geeft aan een staf van beleidsmedewerkers op de werkterreinen van de WMA en de afdeling PR. Naast de SG en de penningmeester bestaat het bestuur uit een voorzitter die een jaar inkomend voorzitter is, een jaar in functie en nog een jaar beschikbaar als “pastpresident” en de Chair of the Council. De Council fungeert als een “ledenraad” en bestaat uit een aantal vaste leden- zoals in de Veiligheidsraad van de VN- en daarnaast veertien leden die om de twee jaar ververst worden. Nederland wisselt in principe stuivertje met Oostenrijk. Dus in de afgelopen twee jaar waren wij geen vast lid van de Council (die overigens open vergadert en waar iedereen mee kan praten, maar alleen de Council-leden hebben stemrecht). Wij zullen ons nu weer presenteren en zullen hopelijk de komende twee jaar weer aan tafel zitten. Aan het einde van dit verslag treft u een korte terugblik op deze boeiende conferentie in Zuid-Afrika.
1
http://www.wma.net/en/20activities/index.html
De Council kent drie werkgroepen: de Socio-Medical Affairs Committee (SMAC), de Medical Ethical Committee (MEC) en de Finance & Planning Committee. Deze komen tweemaal per jaar bijeen in het voor- en najaar. Tussentijds vinden vergaderingen in kleinere werkgroepen plaats en worden vele conceptresoluties voor commentaar uitgezet bij alle leden. De najaarsbijeenkomst wordt gecombineerd met de vergadering van het hoogste orgaan van de WMA: de General Assembly. Alle leden participeren in deze vergadering. Zij hebben daarbij één stem per 50.000 betalende achterban-leden. In Durban werd dus de najaarsvergadering van de Council gehouden (woensdag) en de General Assembly (vrijdag en zaterdag). De donderdag is een “wetenschappelijke” bijeenkomst waar het gastland een thematisch voorstel doet en uitwerkt. Dit jaar, met oog op het in 2015 eindigen van de VN “Millennium Development Goals”, het gezondheidsperspectief van deze MDG, waarvan de eerste contouren tijdens de G20 bijeenkomst in Brisbane in november aanstaande geschetst zullen worden om daarna in de VN verder uitgewerkt te worden. Nieuw is dat de WMA voor de twintig Medical Associations van de G20 landen een parallelle H20 (Health 20) organiseert in Melbourne volgende maand: de H20 International Health Conference (http://www.wma.net/fr/50events/20otherevents/70g20melbourne/). Deze H20 vergadering is bedoeld om de G20 te voeden met oplossingsgerichte voorstellen voor de vier volgende topics: 1. 2. 3. 4.
Health as a wise investment (for Aid & Trade) The Non-Communicable Diseases Social Determinants of Health Climate Change and Health
DE EERSTE DAG Op de eerste dag begonnen de beraadslagingen vanwege de actualiteit anders. De Council agendeerde met spoed de Ebola- epidemie. Een goede discussie leidde uiteindelijk tot een resolutie (http://www.wma.net/en/30publications/10policies/30council/cr_19/index.html) en persbericht (http://www.wma.net/en/40news/20archives/2014/2014_23/index.html). Daarna volgden de vergaderingen van de Socio-Medical Affairs Committee (SMAC) en de Medical Ethical Committee (MEC). De details van de Finance & Planning Committee zal ik jullie besparen. Ook de WMA moet voorzichtig met haar middelen omspringen (voor het derde jaar op rij wordt een negatieve begroting verwacht). De WMA is voor 96% afhankelijk van bijdragen van deelnemende verenigingen. Nu blijken veel leden minder artsen op te geven dan dat zij daadwerkelijk hebben. Maar ook al zou dat wel het geval zijn, zelfs dan zal de tering sterk naar de nering gezet moeten worden. Namens Nederland heb ik in elk geval aangegeven dat een verhoging van de afdracht voor ons geen aanvaardbare optie is (al moet wel genoteerd worden dat de afdracht al 10 jaar hetzelfde is, zonder indexering, waardoor de WMA het de facto met 20% minder moet doen). Tevens werd het voorstel aangenomen dat er volgend jaar wordt vergaderd in Oslo en Moskou. Er staat nog een open plek voor een Council-meeting in het voorjaar van 2017. Misschien dat dit een gelegenheid voor Nederland is zich als gastheer aan te bieden? Dit zou echter goed verkend moeten worden, met name waar het gaat om de financiële risico’s. Noorwegen blijkt als gastheer in 2015 de op te brengen kosten in te schatten op € 40.000 tot € 50.000. In de aanloop hebben jullie allemaal de vele onderwerpen aangereikt gekregen die in Durban aan de orde zouden komen. In dit verslag beperk ik mij tot de onderwerpen die voor goedkeuring voorgelegd zijn bij de SMAC en de MEC. SOCIO-MEDICAL AFFAIRS COMMITTEE Tijdens de vergadering van de SMAC kwamen de volgende onderwerpen aan de orde: •
•
Health Care in Danger (HCiD) Health Care in Danger (HCiD) is een belangrijk initiatief van het Internationale Rode Kruis. HCiD zet zich in tegen geweld tegen hulpverleners in oorlogssituaties en ook andere gebieden zoals ambulancepersoneel en in de psychiatrie. Naast het ondersteunen van de activiteiten van het Rode Kruis, is de Werkgroep bezig met een revisie van de Ethische standaarden voor Patiënten met Psychische Aandoeningen in samenwerking met de World Psychiatric Association. De werkgroep vraagt aan alle NMA’ s om het werk van de HCiD in eigen land onder de aandacht te brengen. Geweld tegen Vrouwen en Meisjes: follow-up van de WMA Resolutie Geweld tegen vrouwen en meisjes is tijdens de laatste World Health Assembly in Genève in mei jongstleden op de agenda gezet in een seminar georganiseerd door de WMA en de internationale Medisch studenten organisatie IFMSA. Dit symposium werd druk bezocht en is ruim gerapporteerd in de pers in vele landen. Op afzienbare termijn organiseert de British Medical Association een vervolgbijeenkomst in Londen met o.a. de KNMG, Indiase en ZuidAfrikaanse NMA’s om een plan te maken hoe de WMA zich wereldwijd kan inzetten tegen geweld tegen vrouwen en meisjes, mishandeling en huiselijk geweld.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Millennium Development Goals: post-2015 agenda Sir Michael Marmot heeft namens de WMA een brief geschreven aan secretaris-generaal van de VN Ban Ki Moon, om de positie van werkers in de gezondheidszorg (zie symposium dag 2) en het belang van gezondheid te benadrukken en de H20 conferentie in november onder zijn aandacht te brengen. De Rol van artsen en NMA’s bij het onderkennen en veranderen van Sociale Determinanten van Gezondheid en Eerlijke verdeling van Gezondheidszorg (Health Equity) Alle NMA’s worden uitgenodigd om mee te denken tijdens een internationale invitational over Social Determinants of Health, die volgend jaar maart in Londen gehouden zal worden. Medical Education (Curriculum eisen geneeskundige opleidingen) Dr. Rudkjoebing van de Danish Medical Association deed verslag van de Werkgroep die zich buigt over de revisie van de Richtlijnen voor de Geneeskundestudie van de World Federation of Medical Education (WFME) en bedankte de leden van de Werkgroep (Zuid-Afrika, Nederland en Denemarken voor hun nuttige commentaren). Rol artsen bij het voorkomen van Mensenhandel van minderjarigen en illegale adopties De werkgroep o.l.v. Fernando Rivas, CGCOM (Spanje), vordert en zal in april 2015 haar rapport voorleggen. Gezondheid en Welzijn van Artsen (Physicians’ Well-being) Dr. Wah, American Medical Association liet weten dat ook deze werkgroep in april 2015 tijdens de Council meeting in Oslo zal komen met een rapport waarin aanbevelingen om de gezondheid en het welzijn (fitness to practice) van artsen te bevorderen, ter discussie gepresenteerd zullen worden. Resolutie tegen commerciële exploitatie van Menselijke Voortplantingsmaterialen (NonCommercialization of Human Reproductive Material) Deze resolutie is aangenomen in haar gereviseerde versie en zal aan de General Assembly voorgelegd worden ter adoptie en verspreiding door de NMA’s in eigen land. Resolutie m.b.t Cosmetische/Esthetische behandelingen Deze resolutie is aangenomen in haar gereviseerde versie en zal aan de General Assembly voorgelegd worden ter adoptie en verspreiding door de NMA’s in eigen land. Hierbij moet opgemerkt worden dat ons voorstel om te eisen dat werkers in deze sector van “medisch niet noodzakelijke behandelingen niet alleen bekend, ervaren en behendig zijn in dit vakgebied, maar dat er ook kwalificatie-eisen aan hen gesteld zouden moeten worden, oftewel registratie en kwaliteitscontrole, langdurig is bediscussieerd, maar het - ondanks ruime Europese bijval- niet heeft gehaald. Resolutie over Luchtverontreiniging Deze resolutie is aangenomen in haar gereviseerde versie en zal aan de General Assembly voorgelegd worden ter adoptie en verspreiding door de NMA’s in eigen land. De strekking is dat het tot de verantwoordelijkheid van artsen en artsenorganisaties behoort om te waarschuwen tegen gevaren van luchtverontreiniging en vermoede verbanden tussen ziekteverschijnselen van patiënten en luchtverontreiniging te signaleren zodat zij nader onderzocht kunnen worden. Eenzame opsluiting van gevangenen Deze resolutie is aangenomen in haar gereviseerde versie en zal aan de General Assembly worden voorgelegd ter adoptie en verspreiding door de NMA’s in eigen land. Hierbij is onderscheid gemaakt tussen eenzame opsluiting als strafmaatregel, die streng afgewezen
•
•
wordt, en het verzoek van gevangenen om geïsoleerd te worden voor hun geestelijke gezondheid of veiligheid, welke zorgvuldig onderzocht en begeleid moet worden. Bescherming van werkers in de gezondheidszorg Deze resolutie is aangenomen in haar gereviseerde versie en zal aan de General Assembly voorgelegd worden ter adoptie en verspreiding door de NMA’s in eigen land. Dit is actueel (?) door de recente opsluiting van een twintigtal Turkse artsen wegens hun weigering om hun beroepsgeheim te schenden en soortgelijke bedreigingen van artsen en verpleegkundigen in vele (oorlog- en conflict)gebieden wereldwijd. Resolutie die aandacht vraagt voor de gezondheid en veiligheid van “Migrant Workers in Qatar” die in grote hoeveelheden geronseld worden met oog op het WK voetbal. Deze resolutie is aangenomen in haar gereviseerde versie en zal aan de General Assembly voorgelegd worden ter adoptie en verspreiding door de NMA’s in eigen land.
Daarnaast zal de komende maanden een aantal rapporten in wording voorgelegd worden aan de NMA’s voor commentaar. Dit zijn: • • • •
een Frans/Braziliaanse conceptresolutie over de rol van de gezondheidszorg t.a.v. het groeiende fenomeen van “straatkinderen” wereldwijd; herziening en aanscherping resolutie over het verbod op Chemische Wapens; herziening van de WMA Declaration on Alcohol; verdere uitwerking van het statement over Mobile Health (E-health +)
MEDICAL ETHICAL COMMITTEE Onderwerpen die tijdens de MEC vergadering aan de orde kwamen: •
•
•
Person Centred Medicine Deze Werkgroep zal volgens haar voorzitter de Canadees André Bernard, na ruggenspraak met belangengroepen, volgend jaar een document ter discussie voorleggen. DoH 50th Anniversary Celebration in Helsinki De 50ste verjaardag van de Declaration of Helsinki zal op 11 november aanstaande in Helsinki gevierd worden, in aanwezigheid van de President van Finland. Bio-Data-Banken Health Databases De veiligheid en privacy van gegevens opgeslagen in biodata-bestanden moet optimaal zijn. Sinds de bespreking van deze voorgenomen resolutie in Tokyo zijn er meer dan 16 uitgebreide commentaren ontvangen. In een bijeenkomst van de werkgroep in Kopenhagen is uitgebreid gesproken over anonimisering van gegevens en toestemmingsformulieren voor overdracht van medische informatie, die uit een oogpunt van veiligheid en privacy cruciaal zijn. De voorzitter van de werkgroep dr. Jon Snaedal uit IJsland vertelde dat de werkgroep tot de slotsom is gekomen dat dit statement, net als destijds met de Declaration of Helsinki gebeurd is, in veel bredere kringen van ethici en juristen en andere belanghebbenden moet circuleren voor input en commentaren. Dit voorstel is overgenomen. De procedure hiervoor zal in de komende weken bekend gemaakt worden.
WETENSCHAPPELIJKE DAG Deze dag, die in het teken stond van ‘universele toegang tot gezondheidszorg na de Millenniumdoelen’ bestond uit drie onderdelen. De WMA benadrukt de maatschappelijke verantwoordelijkheid van “Health Professionals”. Zij zijn niet alleen hulpverleners, maar dienen zich in te zetten voor het bevorderen van gezondheid. Ook ziet de WMA het als de plicht van artsen alle factoren die gezondheid bedreigen aan de kaak te stellen. 2 Het thema van de dag sluit aan bij de Millennium Development Goals zoals die in 2000 door de VN vastgesteld zijn (en ook door de Nederlandse regering onderschreven). De acht thema’s uit 2000 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Millenniumdoelstellingen) zullen in 2015 geëvalueerd worden en hopelijk zullen nieuwe ontwikkelingsdoelen geformuleerd worden. 3 Als je de MDG’s bekijkt, dan hebben zij allemaal direct of indirect te maken met gezondheid en met name het aanpakken van sociale determinanten van “ongezondheid”. De discussie over hoe deze discussie voort te zetten komt volop op gang. Bij de G20 top volgende maand zullen zij uitgebreid aan de orde komen. Nu werd echter al een voorschot genomen op de discussie bij de H(ealth)20 voor volgende maand, georganiseerd door de Australische regering in samenwerking met de WMA. Sir Michael Marmot verzorgde een inleiding over sociale determinanten van gezondheid en duurzame ontwikkeling (zie zijn presentatie aangehecht). In deze presentatie legt hij duidelijk de verbanden tussen armoede, ongelijkheid en gebrek aan scholing en vergrote gezondheidsrisico’s. Dit treft overigens niet alleen de zogenaamde Derde Wereld. Zo liet hij zien dat in Glasgow de levensverwachting onder mannen een verschil van bijna dertig jaar toont tussen de bewoners van arme wijken (levensverwachting mannen 54 jaar) en de “well-to-do” wijken waar de levensverwachting van mannen gemiddeld rond de 80 ligt. In Nederland is die steile gradiënt overigens niet anders: denk aan de verminderde levensverwachting van ongeletterden en psychiatrische patiënten. Hij riep artsen wereldwijd op om deze enorme verschillen in gezondheid en adaptief functioneren te signaleren en zich in te zetten om juist de kwetsbare groepen te ondersteunen en hun lot en de mogelijkheden van verbetering (m.n. scholing/educatie) te stimuleren. De conclusies van zijn presentatie sluiten aan bij de actiepunten van de WHO met betrekking tot de kloof die wereldwijd gaapt tussen de kansrijken en de kansarmen. Deze aanbevelingen zijn:
2
Dit sluit geheel aan bij de zinsnede uit de Hippocratische eed in haar Nederlandse formulering (2003) “en ik ken mijn verantwoordelijkheid voor de samenleving. Ik zal de beschikbaarheid en toegankelijkheid van de gezondheidszorg bevorderen” en de CanMeds competentie “Maatschappelijk Handelen en Preventie” zoals die in de modernisering van de medische vervolgopleidingen opgenomen is. 3
Ter toelichting de bijdrage van Nederlandse regering op de discussie ontwikkeling na 2015 vinden jullie in een brief van de MP: http://www.viceversaonline.nl/wp-content/uploads/2013/07/de-nederlandse-visie-op-depost-2015-ontwikkelingsagenda.pdf
• • •
Verbeter de omstandigheden in welke mensen geboren worden, opgroeien, leven, werken en oud worden. Werk aan het opheffen van de ongelijkheden met betrekking tot de verdeling van macht, geld, middelen. Onderzoek en analyseer de problemen, evalueer de ingezette acties, versterk onze kennis en vergroot de inzet om deze problemen op te lossen.
DE TOEGANKELIJKHEID VAN DE ZORG, MET NAME IN ZUID-AFRIKA Dit deel van het symposium leek op het eerste gezicht een interne Zuid-Afrikaanse aangelegenheid: de toegankelijkheid tot de zorg van de bevolking van dit land in sterke ontwikkeling. Maar uiteindelijk zijn de thema’s hier niet anders dan elders: regie versus “marktwerking” en de rol van de zorgverzekeraar in het sturen op doelmatige betaalbare zorg. In de marge van deze discussie ontstond een interessant inzicht in hoe de kwestie van “fitness for practice” in Frankrijk in de samenwerking tussen de zorgverzekeraar en de registratie- autoriteiten van l’Orde de la Médecine Français gestalte krijgt. Xavier Deau (de kersverse president van de WMA) vertelde als volgt: de zorgverzekeraars houden alle (diagnose gerelateerde) verrichtingen en voorschriften en verwijzingen van alle Franse artsen bij. Deze krijgen jaarlijks een terugkoppeling van hun handelen en de uitkomsten van hun patiënten. Degenen die boven de benchmark uitstijgen, krijgen letterlijk een bonus op hun revenuen die kan oplopen tot € 20.000 p.p. Zij die ver onder de benchmark presteren, worden opgezocht door de interne visitatoren van de Franse (onder de Orde vallende) registratiecommissie om te kijken waar hun “disfunctioneren” mee samenhangt. Als het om kennis of kunde gaat wordt een bijscholingseis opgelegd. Als het gaat om persoonlijke problemen, ziekte of verslavingsgedrag dan wordt hier gedocumenteerde actie op uitgezet met verplichting tot terugkoppeling. Een bijzonder gebruik van informatie die de zorgverzekeraar in ieder geval om andere redenen verzamelt, maar op deze wijze vruchtbaar -met een nadruk op bemoediging- ingezet wordt om de kwaliteit van zorg te verbeteren. Via artsen die zo in de praktijk invulling kunnen geven aan hun eed zich toetsbaar op te zullen stellen. De idealen van de “National Health Insurance” die begin jaren ’90 in Zuid-Afrika werden ingevoerd vanuit Engeland, lijken te verdampen nu het NHI systeem traag en vreselijk inefficiënt is en links en rechts ingehaald wordt door particuliere initiatieven. Deze zijn echter alleen toegankelijk voor hen die het kunnen betalen of de hoge premies van parallel-verzekeringen. GENERAL ASSEMBLY Hier vond de overdracht van Presidency van de WMA plaats. De energieke Margaret Mungherera heeft haar scepter overgedragen aan de rustige, betrokken en geëngageerde Franse huisarts Xavier Deau uit Epinal. Sir Michael Marmot (UK) is benoemd tot president-elect. Zijn Nigeriaanse tegenkandidaat trok zich in een waardige toespraak terug toen hij gevraagd werd zijn kandidatuur toe te lichten. Zijn argument was dat hij nergens in de buurt kon komen van de impact die Sir Michael zal hebben als deskundige pleitbezorger van gerechtigheid als een belangrijke bijdrage aan het verbeteren van de gezondheid van mensen, in het bijzonder de meest kwetsbaren.
Tijdens de General Assembly zijn alle hierboven aangekondigde resoluties en statements zonder tegenstemmen aangenomen. Aanvullende punten: Het Junior Doctors Network heeft gevraagd om het WMA statement over nucleaire wapens te actualiseren en een motie aan te nemen om alle stammen van pokken in laboratoria wereldwijd te vernietigen. De General Assembly vond het te kort door de bocht om dit nu zomaar aan te nemen. Het voorstel is dat er binnen alle NMA’s op korte termijn discussies plaatsvinden over deze voorgestelde resoluties. Dit is dus huiswerk voor ons als federatie. De door de Network of Young doctors opgestelde resoluties luiden als volgt (de onderstreepte delen zijn de voorstellen als toevoeging aan het originele in 1998 en 2008 aangenomen standpunt van de WMA): The WMA Declarations of Geneva, of Helsinki and of Tokyo make clear the duties and responsibilities of the medical profession to preserve and safeguard the health of the patient and to consecrate itself to the service of humanity. The WMA considers that it has a duty to work for the elimination of nuclear weapons. Therefore the WMA: • •
•
• •
condemns the development, testing, production, stockpiling, transfer, deployment, threat and use of nuclear weapons; requests all governments to refrain from the development, testing, production, stockpiling, transfer, deployment, threat and use of nuclear weapons and to work in good faith towards the elimination of nuclear weapons; advises all governments that even a limited nuclear war would have catastrophic effects on the worlds food supply and would put a significant proportion of the world’s population at risk from a nuclear famine; and Urges all National Medical Associations to use the available educational resources to educate the general public about this overwhelming threat to public health, and Requests all National Medical Associations to join the WMA in supporting this Declaration and to urge their respective governments to work to ban and eliminate nuclear weapons.
Met betrekking tot het vernietigen van de nog bestaande stammen van het pokken virus (o.a. in de VS – Rusland en bij onze RIVM) luidt hun voorstel als volgt: Proposal on Smallpox Destruction/Oct2014 Preamble 1. Smallpox, one of the most deadly diseases known to mankind, was officially eradicated in 1980. In accordance with WHO, the smallpox virus is only kept in two level 4 biosecurity laboratories worldwide; the Centers of Diseases Control and Prevention (CDC) in Atlanta, USA (450 samples) and the State Research Center of Virology and Biotechnology (VECTOR) in Koltsovo, Russian Federation (approximately 150 samples).
2. Since 1996, the World Health Assembly has discussed the destruction of the remaining smallpox virus samples. 3. There has been retention of the smallpox virus, due to requests for research into diagnostic testing, genetic analysis, animal modeling, vaccine and antiviral development. There is nearly scientific consensus that this research agenda has been largely now fulfilled, except for discussion on the level of additional antiviral development. 4. In accordance of the WMA Declaration of Washington on Biological Weapons, the retention of live smallpox virus remains a threat to millions of unvaccinated populations worldwide. 5. In accordance with the WMA Declaration of Montevideo on Disaster Preparedness and Medical Response, there are currently insufficient stockpiles of the recommended global smallpox vaccine and antiviral treatment, as well established comprehensive epidemic pandemic planning for a smallpox outbreak. 6. In accordance with the WMA Declarations of Geneva, of Helsinki and of Tokyo make clear the duties and responsibilities of the medical profession to preserve and safeguard the health of the patient and to consecrate itself to the service of humanity. The WMA sees the continued retention of live smallpox, beyond its initial research agenda, as an unacceptable risk to the world’s population. Therefore the WMA 1. Recommends that the World Health Assembly pursue an international witnessed destruction of the remaining stockpile of smallpox virus; 2. Recommends that the World Health Organization have access to adequate smallpox vaccine and antiviral stockpiles; 3. Recommends that governments have appropriate emergency pandemic planning for outbreak for smallpox virus; and 4. Encourages urgent outlining of robust international laws and guidelines to stop the use of recombinant laboratory technology to recreate the smallpox virus. Mededelingen die verder gedaan zijn: •
• •
• •
•
Aankondiging van de 10th World Conference on Bioethics, Medical Ethics and Health Law in Jerusalem in januari 2015. Misschien de moeite waard om als federatie KNMG te kijken of wij hier aan deel willen nemen en wie wij er naar toe kunnen sturen met welke vragen. Update over de huidige Ebola epidemie door Médecins sans Frontière. Uitnodiging voor de volgende General Assembly in Moskou (oktober ’15) met een toespraak van de Russische ambassadeur in Zuid-Afrika en een mierzoet promotie filmpje over de Russische republiek. Een oproep om Rabiës te zien als een serieus probleem: http://rabiesalliance.org/rabies/ Een oproep van de International Physicians for Prevention of Nuclear War (IPPNW) http://ippnw.org/ (PM Nobel Prijs voor de Vrede 1985). Indrukwekkend verhaal over de desastreuse gevolgen wereldwijd van lokale of grootschalige inzet van kernwapens. En aandacht voor de Rotary International Actie “End Polio” om Polio de wereld uit te krijgen https://www.rotary.org/myrotary/en/take-action/end-polio inmiddels bijna wereldwijd gelukt behalve in Pakistan waar de ziekte in afgelegen gebieden weer op vlamt.
•
•
•
De enorme toename van patiënten (met name in India en omgeving) met resistente tuberculose stammen. Helaas een bekend probleem, dat al onze aandacht vraagt voor antibiotica gebruik. De zorgwekkende situatie van de professionele autonomie in Turkije. Indrukwekkend verhaal over de wijze waarop in Turkije artsen en artsen organisaties als “criminelen” vervolgd en veroordeeld worden voor het hulp verlenen aan anti-regerings-demonstranten. Als KNMG en ook in WMA verband hebben wij protest aangetekend bij de Turkse regering. De jongste ontwikkeling is dat er een wet is aangenomen die artsen tot 2 jaar gevangenis straf veroordeeld en/of boetes oplopende tot € 750.000 voor medische-hulpverlening buiten door de regering gecrediteerde plaatsen. Tot slot de oproep van de voormalige president van de WMA -de keurige Amerikaanse dr. Cecile Wilson- om als artsenorganisaties steun te geven aan artsen in (militair) dienstverband, die gevangen worden in conflicten van verantwoording, aan hun artseneed of de (militaire)autoriteiten waar zij onder vallen. Dit is voor hem echter geen vraag. Zo staat hij (met steun van de AMA) op tegen de regering en de militaire autoriteiten van zijn land, die militaire artsen, die in lijn met de richtlijnen van de AMA handelen, bedreigen met de krijgsraad en lange gevangenisstraffen. Dit gaat dan om uiteenlopende zaken als het weigeren mee te werken aan gedwongen voeden van hongerstakers, het uit respect voor andere culturen als Amerikaanse vrouwelijke militaire artsen weigeren om mannelijke islamitische gevangenen te onderzoeken en vice versa of het weigeren om onderscheid te maken tussen eigen en vijandelijke gewonden. Dr. Cecile Wilson staat geduldig voor hen op en herhaalt steeds dat hun hippocratische plichten altijd boven de militaire bevelen uitstijgen… met succes.
TERUGBLIK Dit soort internationale bijeenkomsten is altijd weer een merkwaardige mengeling van reisgrage bobo’s en hun partners en oprecht betrokken artsen. Deze laatsten vormen gelukkig de kern van de executive committee en krijgen hand en voeten door de indrukwekkende activiteiten van de opeenvolgende presidenten, de secretaris generaal en de beleidsmedewerkers. Ook worden zij in ruime mate gevonden onder de deelnemers, zeker ook onder de jonge dokters en de medisch studenten. Dit stond garant voor een hoge kwaliteit van de discussie, mede dankzij de Zuid-Afrikaanse organisatoren, die bij alle gelegenheden een en ander in het perspectief plaatsten van de ongelofelijke ontwikkelingen in hun eigen land, twintig jaar na de eerste vrije verkiezingen. De geest van Nelson Mandela is omnipresent en wordt vaak in zijn eigen bewonderingswaardige en behartigwaardige uitspraken verklankt. Ditmaal was ook zelfs het obligate uitje (wat ik anders oversla) van bijzonder gehalte. Wij werden per bus naar een arm township gebracht waar wij, tussen alle onwaarschijnlijk creatief maar rommelige schamele onderkomens, twee bijzondere plekken bezochten: het huis, met omringend ook de door hem opgerichte drukkerij, waar Gandhi gedurende 21 jaar leefde. Hij noemde zijn gemeenschapsplek Phoenix in de plaats Inanda (Zulu voor prettige plaats). Het is daar waar hij door de ervaringen met racisme en andere vormen van onrecht, zijn overtuigingen leidend tot zijn geweldloze verzet gestalte kregen, tot aan zijn missionaire terugkeer naar India. De tweede plek was de school die John Dube oprichtte in 1900. John Dube was de zoon van een Zulu chef. Toen zijn moeder weduwe werd, bekeerde zij zich tot het christendom om aan het verplichte huwelijk met zwagers te ontkomen. Dit leverde klein John een goede scholing en later een opleiding in Engeland. Zijn ideaal was om onderwijs te bieden aan zwarte jongeren, jongens en meisjes. Na een fundraising reis naar Engeland had hij genoeg geld om in 1900 op de heuvel Ohlanga High School (Zulu voor waar het allemaal weer staat) in Inanda naast de eerste meisjesschool in Zuid-Afrika zijn school op te richten. Algauw werd hij betrokken bij de oprichting van wat later het ANC zou worden , waarvan hij de eerste voorzitter werd. Een bijzonderheid is dat John Dube zowel op 11 februari geboren is en ook stierf. Het is dan ook geen toeval dat Nelson Mandela op 11 februari 1990 vrijkwam. Evenmin dat hij in 1994 zijn stem kwam uitbrengen bij de eerste vrije verkiezingen in Ohlanga High School. Nadat hij gestemd had, liep hij naar het nabij gelegen graf van John Dube en zei: “I have come to report, mr. President, that South Africa is now free!” Een bijzonder kleurrijk, hard, warm en rauw land, vol heftige contrasten en tegenstrijdigheden. In de armoedige townships werd ik weer getroffen door het verschil tussen de vroeg oude volwassenen die iedere dag strijden om (voort)te bestaan, en de onbevangen vrolijkheid van de olijk spelende en immer dansende kinderen.
De thema’s die de WMA Assembly besprak hebben eigenlijk alle te maken met het werken aan een betere en gezondere wereld voor de meest kwetsbaren. En wanneer ons ego zich dreigt op te blazen in gewichtigheid, kunnen wij ons het advies van Mahatma Gandhi ter harte nemen: “If the self tends to inflate and threatens to take over, imagine the poorest creature that you have ever encountered and ask yourself, if he or she will benefit from your action(s)”. Op weg naar huis, domus in het Latijn ;-).
