Verslag bijeenkomst alcoholgebruik jongeren, thema Sportverenigingen, 19 november 2009 Aanwezig: Esther Stad, Ina Heidotting, Rolanda Dijkman, Anette Valk, Jaap Perlot, Klaas Mulder, Philinne van Veelen, Wim Roelofs. 7 ouders uit de ‘vaste groep’ hebben zich afgemeld om diverse redenen. Dit is de 7e bijeenkomst van betrokken ouders die mee willen denken over het onderwerp ‘alcoholgebruik onder jongeren in de gemeente Hardenberg verminderen’. Het is duidelijk dat er altijd ouders zullen zijn die niet kunnen op een bepaalde datum, vandaar dat er verslagen worden gemaakt zodat niet aanwezige ouders op de hoogte blijven van de gang van zaken. Geeske Roos, projectcoördinator ‘Fris over drank’ geeft een overzicht wat er aan acties is uitgevoerd de afgelopen maand: - De gemeente Hardenberg heeft met ‘Fris over Drank’ op 15 oktober meegedaan aan de regionale alcoholmatigingsactieweek van Minder drank meer scoren met een pauzeprogramma op het LOC in Hardenberg, m.m.v. het Alfacollege en de Groene Welle en – vanuit de oudergroep- Anja Slump, Esther Stad en Ina Heidotting. Tactus verslavingszorg had een informatiewand geplaatst (primeur!), was betrokken bij de opzet en uitvoering van het programma en heeft een gastles verzorgd. Het Alfacollege heeft 900 alcoholvrije cocktails gemaakt, namens ‘Fris over drank’ zijn 379 kwissen ingeleverd door scholieren. Hier zijn twee prijswinnaars uit gekomen, die met een vriend(in) naar het optreden van de Edwin Evers Band gaan in de Voorvegther. - Voorlichting alcoholgebruik: * Er is een ‘homeparty’ (vergelijkbaar met een Tupperwareparty) geweest bij Esther Stad, op haar verzoek, voor ouders uit de buurt. Door te weinig aanmeldingen is die bij Jan Bakker uitgesteld naar januari. * Bij de kerken ‘Het Morgenlicht’ (Baalder) en de Kandelaarkerk (Heemse). * Via Swanita Slaar uit de oudergroep is voorlichting voorbereid bij het Rode Kruis. Deze vindt plaats op 18 februari. * Via Janneke Rouwenhorst uit de oudergroep is op 13 januari een voorlichtingsavond in Lutten, locatie cbs ‘de Fontein’. Alex Govers, preventiemedewerker bij Tactus verslavingszorg, verzorgt het thema ‘alcoholgebruik en sportverenigingen’. Geeske vult aan hoe de gemeente Hardenberg de regelgeving invult, en welke acties vanuit Fris over Drank richting de sportsector gepland staan. In de vrije tijd van kinderen en jongeren speelt de sportvereniging een belangrijke rol. Deze rol wordt in het algemeen als positief gezien, maar kan ook zijn schaduwzijde hebben ten aanzien van alcoholgebruik. Dit komt voor wanneer verenigingen geen duidelijk beleid hebben omtrent verantwoord alcoholgebruik, er geen uitvoering aan geven of zich niet houden aan de regels. In het kader van alcoholmatiging jeugd is het dus van belang dat verenigingen zich minimaal houden aan de relevante wet- en regelgeving, maar daarnaast ook een omgeving bieden waar verantwoord alcoholgebruik de norm is. Wettelijk kader Verenigingen moeten voldoen aan de landelijke wet- en regelgeving. Daarnaast moeten ze, om in aanmerking te komen voor een Drank- en horecavergunning, aan de volgende eisen voldoen:
1
-
-
-
•
• •
In het bezit zijn van een Diploma Sociale Hygiëne. (NB: De vetgedrukte woorden zijn van een toelichting voorzien in bijlage 1) De Drank- en Horecawet eist dat verenigingen een Bestuursreglement opstellen. Alle verenigingen die alcohol schenken zijn verplicht een bestuursreglement op te stellen. Het bestuursreglement regelt verantwoorde verstrekking van alcohol in de kantine. Er dient altijd een leidinggevende (beschikkend over diploma Sociale Hygiëne) of een barvrijwilliger die een Instructie Verantwoord Alcoholgebruik heeft gevolgd achter de bar te staan. Dit moet worden bewezen wanneer de Voedsel en Warenautoriteit op naleving van de Drank- en Horecawet komt contoleren. De Drank- en Horecavergunning wordt alleen verstrekt wanneer de organisatie voldoet aan de inrichtingseisen van de Drank- en Horecawet. De gemeente probeert bij de verlening van de Drank- en horecavergunning aan verenigingen en stichtingen (paracommerciële instellingen) oneerlijke concurrentie te voorkomen. Daarom worden bij de verlening van de vergunning de volgende richtlijnen gebruikt: er mogen alleen bijeenkomsten plaatsvinden die verband houden met de hoofddoelstelling van de stichting of vereniging. Dat wil zeggen dat er geen bijeenkomsten van persoonlijke aard mogen worden gehouden, zoals: recepties, bruiloften, condoleancebijeenkomsten, feesten en andere bijeenkomsten van persoonlijke aard. het is verboden om de mogelijkheid tot het houden van bijeenkomsten van persoonlijke aard te promoten of aan te prijzen, in bijvoorbeeld kranten en tijdschriften, door middel van posters of brochures e.d. alcoholhoudende dranken voor gebruik ter plaatse mogen alleen worden verstrekt tijdens het gebruik van de inrichting (die overeenkomt met de statutaire doelstellingen of bestemming van de inrichting, bijvoorbeeld tennis bij een tennisverenigingen).
Geen papier, maar naleving Gemeente Hardenberg is één van de weinige gemeentes die het opstellen van een bestuursreglement verplicht stelt bij verenigingen (zie bijlage 2 voor het model.) Alle verenigingen met kantine die een horecavergunning hebben, hebben in het bestuursreglement dus zaken over alcoholmatiging opgenomen. De naleving hiervan is niet bij alle verenigingen even sterk is, terwijl het alcoholgebruik bij sportverenigingen in het algemeen hoog is. Daarom zetten we alcoholmatiging op de agenda bij de sportsector, met als doel: • • •
Zorgen dat verenigingen (gaan) voldoen aan de bestaande wet- en regelgeving en hun eigen bestuursreglement praktisch gaan naleven. Terugdringen van het alcoholgebruik in verenigingskantines onder jongeren (10 – 24 jaar) in het algemeen en, voor zover daar sprake van is, in de leeftijd van 10 – 16 jaar in het bijzonder. Alcoholmatiging als collectief speerpunt inzetten en niet als solo-actie van een enkele vereniging.
Dit doen we door: 1 Sportverenigingen met een eigen kantine te informeren over het volgende: • • • • •
Een overzicht van de huidige wet- en regelgeving; Een checklist om de verenigingssituatie in kaart te brengen; Een voorbeeld van een bestuursreglement; Een overzicht van de ondersteuningsmogelijkheden, zoals een gratis IVA. De oproep om de eigen vereniging te melden als deze een voortrekkersrol wil spelen in alcoholmatiging en zich positief wil onderscheiden met de ondertekening van een convenant.
2
2
3
alcoholmatiging als onderwerp te verbinden aan vaste momenten in de sportsector, zoals het Sportcongres, de Fairplay competitie, de Gemeentecup, de Sportvrijwilliger van het Jaar etc. ‘Fris over drank’ te promoten in de ‘Kies je Sport’ gids, Ik Lekker Fit etc.
Volgende bijeenkomst e
Dinsdag 19 januari (en niet donderdag de 14 gemeentehuis Hardenberg. Binnenkomst vanaf 19.15 aanvang 19.30 tot 21.30 uur.
zoals eerder vermeld),
Onderwerp: Acties alcoholmatiging 2010: - Hardenberg ‘Fris over drank’: koers en activiteiten tot de zomer - Regionaal ‘Minder drank meer scoren’ - Landelijke acties zoals ‘Voorkom alcoholschade bij uw opgroeiende kind’
3
Bijlage 1
Toelichting op regelgeving voor sportverenigingen
Diploma Sociale Hygiëne Per vereniging: • moeten minimaal twee personen beschikken over het diploma Sociale Hygiëne. Dit diploma kan worden behaald door het volgen van een cursus. Zij worden leidinggevenden genoemd. • zijn leidinggevenden minimaal 21 jaar en voldoen aan de eisen van zedelijk gedrag. • moeten op de vergunning de namen van (minimaal) twee leidinggevenden staan. Deze zijn (naast het bestuur) volgens de wet verantwoordelijk en aansprakelijk voor wat er in de kantine gebeurt en voor het naleven van de regels. • mag het schenken van alcoholische dranken ook door barvrijwilligers worden gedaan. Deze zijn minimaal 18 jaar. moet, wanneer alcohol wordt geschonken, er altijd een gekwalificeerd persoon aanwezig zijn. Dit is ofwel de leidinggevende ofwel een barvrijwilliger die de Instructie Verantwoord Alcoholgebruik (IVA) heeft gevolgd. Het bestuur of de algemene ledenvergadering stelt het bestuursreglement vast. Dit is afhankelijk van wat hierover in de statuten van de vereniging is opgenomen. Het is verstandig het bestuursreglement in een algemene ledenvergadering te bespreken. Op deze manier worden de (nieuwe) huis- en gedragsregels makkelijker geaccepteerd. Bestuursreglement De Drank- en Horecawet eist dat verenigingen een bestuursreglement opstellen. Alle verenigingen die alcohol schenken zijn verplicht een bestuursreglement op te stellen. Het bestuursreglement regelt verantwoorde verstrekking van alcohol in de kantine. Er staat onder andere in:op welke tijden alcohol wordt geschonken; • welke huis- en gedragregels gelden (interne afspraken); • hoe wordt gecontroleerd op naleving van deze regels. Het bestuur of de algemene ledenvergadering stelt het bestuursreglement vast. Dit is afhankelijk van wat hierover in de statuten van de vereniging is opgenomen. Het is verstandig het bestuursreglement in een algemene ledenvergadering te bespreken. Op deze manier worden de (nieuwe) huis- en gedragsregels makkelijker geaccepteerd. Verder staat in de Drank- en Horecawet dat een vereniging goed zichtbaar moet ophangen: • •
de schenktijden voor alcoholische dranken; de leeftijdsgrenzen: aan personen beneden de 16 jaar mogen geen zwakalcoholische dranken (bier en wijn) worden geschonken. Aan personen beneden de 18 jaar mag geen sterke drank worden geschonken;
Instructie Verantwoord Alcoholgebruik Doel van de Instructie Verantwoord Alcoholgebruik (IVA) is het vergroten van kennis over alcoholgebruik en de mogelijke gevolgen hiervan. Er wordt aandacht besteed aan het herkennen van probleemsituaties, bewustwording van de problematiek en stimulering van meningsvorming. Er dient altijd een leidinggevende (beschikkend over diploma Sociale Hygiëne) of een barvrijwilliger die de IVA-instructie heeft gevolgd achter de bar te staan. Dit moet worden bewezen wanneer de Voedsel en Warenautoriteit op naleving van de Drank- en Horecawet komt contoleren. Daarom moet een registratie worden bijgehouden van welke barvrijwilligers zijn geïnstrueerd. Een bewijs van deelname aan de Instructie Verantwoord Alcoholgebruik is niet verplicht. De Instructie Verantwoord Alcoholgebruik wordt door verschillende instanties aangeboden. De instructie mag ook worden gegeven door een persoon die beschikt over het diploma Sociale Hygiëne.
4
Bijlage 2
Bestuursreglement Hardenberg Model bestuursreglement
statutaire naam vereniging adres secretariaat (p/a straat, nr, plaatsnaam) betreffende de inrichting naam inrichting adres inrichting (straat, nr, plaatsnaam)
Preambule
In overweging nemende dat:
verenigingen, stichtingen en kerkgenootschappen met een kantine in eigen beheer, waarin alcoholhoudende dranken worden verstrekt, op basis van de Drank- en Horecawet dienen te beschikken over een bestuursreglement; de kantine met een drank- en horecavergunning in de wet wordt beschouwd als een horeca-inrichting, hetgeen betekent dat er ter plaatse bedrijfsmatig of tegen betaling alcoholhoudende dranken worden verstrekt; het bestuur in een bestuursreglement zichzelf regels oplegt die verantwoorde verstrekking van alcoholhoudende drank in de inrichting waarborgen; het bestuur in een bestuursreglement tevens bepalingen opneemt die tot doel hebben ongeoorloofde vormen van concurrentie met de reguliere horeca te voorkomen; het volgen van de regels inzake ongeoorloofde concurrentie de Belastingdienst kunnen overtuigen van het niet-commerciële karakter van de horeca-activiteiten in de horecainrichting;
heeft het bestuur het volgende bestuursreglement vastgesteld dan wel laten bekrachtigen door de algemene vergadering.
Paragraaf 1
Artikel 1
Algemene bepalingen
Begripsbepalingen
5
a.
Alcoholhoudende dranken:
Zwak-alcoholhoudende drank: bier, wijn en gedistilleerd met minder dan 15% alcohol Sterke drank: gedistilleerd met 15% alcohol of meer. b.
Sociale Hygiëne:
Met Sociale Hygiëne wordt bedoeld dat mensen gezond met elkaar omgaan; dat ze rekening houden met elkaars waarden, normen en rollen. In de inrichting gaat het vooral om kennis van en inzicht in de invloed van alcoholgebruik (en -misbruik) en hoe men verantwoord alcoholgebruik in de kantine kan bevorderen. Belangrijk hierbij zijn huis- en gedragsregels en sociale vaardigheden om deze regels uit te dragen en na te leven. Verder houdt Sociale Hygiëne kennis in van de Drank- en Horecawet en verwante regelgeving en de Reclamecode voor Alcoholhoudende Dranken, van verschillende bedrijfsformules en doelgroepen en van technische, bouwkundige en ruimtelijke voorzieningen van de inrichting. c.
Leidinggevenden:
Het bestuur heeft twee leden aangewezen als leidinggevenden. Zij zijn tenminste 21 jaar oud, in het bezit van de verklaring Sociale Hygiëne en voldoen aan de eisen van zedelijkheid en staan als zodanig vermeld op de vergunning van de vereniging. Zij kunnen de onmiddellijke leiding geven aan de uitoefening van de horeca-werkzaamheden in de inrichting.
d.
Barvrijwilliger:
Een vrijwilliger, die - op tijden dat er alcohol wordt verstrekt -, de barwerkzaamheden in de inrichting uitvoert. Kwalificatienormen voor barvrijwilligers zijn vastgelegd in artikel 7 van dit bestuursreglement.
Artikel 2
Wettelijke bepalingen
Uit oogpunt van verantwoorde alcoholverstrekking moeten de volgende wettelijke bepalingen worden nageleefd:
Verkoop van alcoholhoudende drank aan personen jonger dan 16 jaar is verboden. Verkoop van sterke drank aan personen jonger dan 18 jaar is verboden. Leeftijdsgrenzen en schenktijden moeten zichtbaar in de kantine worden opgehangen. De verstrekker van alcohol dient bij de aspirant-koper de leeftijd vast te stellen, tenzij betrokkene onmiskenbaar de vereiste leeftijd heeft bereikt. Geen alcoholhoudende drank wordt verstrekt als dit leidt tot verstoring van de openbare orde, veiligheid of zedelijkheid. Het is niet toegestaan alcoholhoudende drank te vertrekken aan dronken personen. Het is verboden personen toe te laten in de kantine die dronken zijn of onder invloed zijn van andere psychotrope stoffen.
6
Artikel 3
Vaststellen en wijzigen
1. Het bestuur legt dit bestuursreglement ter vaststelling voor aan de Algemene Ledenvergadering, dan wel – indien de vaststellingsbevoegdheid bij het bestuur berust – stelt het reglement zelf vast. Wijzigingen van het bestuursreglement komen op dezelfde wijze tot stand. 2. Het bestuursreglement moet worden voorgelegd aan de gemeente bij de aanvraag van een nieuwe drank- en horecavergunning. De gemeente toetst het bestuursreglement aan de Drank- en Horecawet. Het bestuursreglement treedt op hetzelfde moment in werking als de ingangsdatum van de nieuwe drank- en horecavergunning. 3. Wijzigingen van het bestuursreglement worden op gelijke wijze getoetst door de gemeente. 4. Indien een bestuursreglement is vastgesteld zònder de concrete noodzaak een nieuwe drank- en horecavergunning aan te vragen, maar teneinde bepalingen inzake paracommercie vast te leggen, wordt het bestuursreglement op gelijke wijze getoetst door de gemeente met dien verstande dat de bepalingen inzake paracommercie met onmiddellijke ingang voor de vereniging van kracht zijn.
Paragraaf 2
Artikel 4
Sociaal Hygiënische bepalingen
Aanwezigheid
Op de momenten dat in de inrichting alcoholhoudende drank wordt geschonken, is er altijd ofwel een leidinggevende aanwezig die in het bezit is van de verklaring Sociale Hygiëne ofwel een barvrijwilliger die een verplichte instructie verantwoord alcoholgebruik heeft gevolgd.
Artikel 5
Huis- en gedragsregels
1. Het is niet toegestaan zelf meegebrachte alcoholhoudende drank te gebruiken in de kantine of elders op het terrein van de vereniging. 2. Het is niet toegestaan om in de kantine gekochte alcoholhoudende drank elders (bijvoorbeeld in de kleedkamers) te nuttigen dan in de kantine of op het terras. 3. Er wordt geen alcohol geschonken aan: Jeugdleiders, trainers van jeugd en andere begeleiders van jeugd tijdens de uitoefening van hun functie; Personen die fungeren als chauffeur bij het vervoer van spelers. 4. Het bestuur wil voorkomen dat personen met meer dan het toegestane promillage alcohol aan het verkeer deelnemen. Op basis daarvan kan de verstrekking van alcoholhoudende drank worden geweigerd. 5. Leidinggevenden en barvrijwilligers (in de zin van het bepaalde in artikel 1) drinken geen alcohol gedurende hun bardienst. 6. Prijsacties die het gebruik van alcohol stimuleren, zoals "happy hours", "meters bier" en "rondjes van de zaak" zijn in de kantine niet toegestaan. 7. Vanuit het oogpunt van na te streven alcoholmatiging wordt het gebruik van alcoholvrije drank gepromoot, onder andere door die goedkoper aan te bieden dan alcoholhoudende drank. 8. Personen die agressie of ander normafwijkend gedrag vertonen worden door de dienstdoende leidinggevende of barvrijwilliger uit de kantine verwijderd.
7
Artikel 6
Openingstijden en schenktijden
1. De openingstijden van de kantine zijn:……………..zelf invullen ……………… 2. Op de volgende tijdstippen wordt alcohol geschonken:……….zelf invullen …… 3. Als tijdens de schenktijden van de kantine 25% of meer van de aanwezigen jonger is dan 18 jaar, wordt er geen alcohol geschonken.
Artikel 7
Kwalificatienormen en instructie verantwoord alcoholgebruik voor barvrijwilligers
Voor de barvrijwilligers zijn de volgende kwalificatienormen vastgesteld. Barvrijwilligers:
zijn tenminste 18 jaar oud, en; hebben een instructie verantwoord alcoholgebruik gevolgd, en; staan als zodanig bij de vereniging geregistreerd, en; zijn betrokken bij de vereniging, als lid, dan wel anderszins (bijvoorbeeld als ouder of verzorger van minderjarige leden van de vereniging). Een instructie verantwoord alcoholgebruik voor barvrijwilligers wordt gegeven door een terzake deskundige en bestaat minimaal uit een voorlichting van 2 uur.
Artikel 8
Voorlichting
1. Schenktijden, leeftijdsgrenzen (artikel 2 lid1, 2 en 3), huis- en gedragsregels en paracommerciële bepalingen worden goed zichtbaar in de kantine opgehangen. 2. Het bestuur schenkt aandacht aan publicitaire acties in het kader van verantwoord alcoholgebruik 3. Het bestuur onderschrijft de bestaande regelingen omtrent reclame-uitingen voor alcoholhoudende dranken.
Artikel 9
Handhaving, klachtenprocedure en sancties
1. Conform het gestelde in artikel 45 van de Drank- en Horecawet zijn het bestuur en de leidinggevenden belast met de algemene leiding over de inrichting. Zij zijn derhalve beiden verantwoordelijk voor de naleving van de wet en dus van dit reglement. 2. Gegronde klachten over de toepassing van de artikelen 1 tot en met 8 van dit reglement dienen onverwijld ter kennis te worden gebracht van het bestuur; 3. Uit hoofde van zijn verantwoordelijkheid voor de naleving zal het bestuur bij overtreding van (één van) de regels uit dit reglement ten opzichte van betrokkene(n), zijnde de consument dan wel de verstrekker (leidinggevende of de barvrijwilliger) gebruik maken van zijn sanctiebevoegdheden op grond van de statuten en het huishoudelijk reglement. 4. Het bestuur verifieert de klacht, hoort zonodig de klager en treft bij gegrondbevinding van de klacht binnen twee maanden maatregelen om herhaling te voorkomen. Het bestuur brengt het resultaat van de afweging ter kennis van de indiener van de klacht. 5. Eenieder kan gegronde klachten over de overtreding(en) van de Drank- en Horecawet indienen bij de gemeente of de Keuringsdienst van Waren.
8
Paragraaf 3
Artikel 10
Paracommercie bepalingen
Toegelaten horeca-activiteiten
1. De vereniging zal slechts die horeca-activiteiten uitoefenen met inachtneming van het hierna onder 2. en 3. bepaalde. De vereniging zal geen horeca-activiteiten uitoefenen ten behoeve van bijeenkomsten die worden gehouden wegens gebeurtenissen in de privésfeer van leden en bijeenkomsten voor niet-leden. Het bestuur zal hierop toezien. 2. De horeca-activiteiten worden door de vereniging slechts uitgeoefend ten aanzien van personen die bij de activiteiten van de vereniging in de ruimste zin van het woord betrokken zijn, met inachtneming van het hierna onder 3. bepaalde. 3. Het uitoefenen van horeca-activiteiten door de vereniging jegens niet bij de vereniging aangesloten personen geschiedt uitsluitend één uur vóór, tijdens en één uur ná: wedstrijden; trainingen; overige activiteiten van de vereniging binnen het kader van de doelstelling, te weten …………………zelf invullen……….. (statutaire doelstellingen bijvoegen)…. 4. Voor zover niet binnen de hiervoor genoemde doelstelling vallend, zal de kantine en/of de inventaris (met name het meubilair en het serviesgoed)niet door de vereniging/de aan derden worden verhuurd of ter beschikking worden gesteld. 5. Geen reclame mag worden gemaakt door de vereniging voor niet binnen de doelstelling vallende resp. andere horeca-activiteiten dan die welke zijn toegelaten als omschreven in dit artikel.
Artikel 11
Handhaving, klachtenprocedure en sancties
1. Conform het gestelde in artikel 45 van de Drank- en Horecawet zijn het bestuur en de leidinggevenden belast met de algemene leiding over de inrichting. Zij zijn derhalve beiden verantwoordelijk voor de naleving van de wet en dus van dit reglement, inclusief de paracommerciële bepalingen. 2. Gegronde klachten over de toepassing van het gestelde in artikel 10 dienen door rechtstreeks belanghebbenden onverwijld ter kennis te worden gebracht, van het bestuur en de eventuele overkoepelende bond. 3. Tot de rechtstreeks belanghebbenden behoren in ieder geval de plaatselijke reguliere horecaondernemers. Een klacht kan dan door hen zelf, dan wel door de Koninklijke Horeca Nederland of via haar plaatselijke of regionale afdeling ingediend worden. 4. De overkoepelende bond verifieert de klacht, hoort zonodig de klager en treft bij gegrondbevinding van de klacht maatregelen om herhaling te voorkomen. Het brengt het resultaat van de afwegingen ter kennis van de indiener van de klacht en van de betreffende vereniging. 5. Blijft het bestuur in het kader van het hiervoor in punt 3 gestelde in gebreke, respectievelijk is er sprake van een nieuwe klacht inzake een nieuw feit, dezelfde vereniging betreffend, dan treft de bond zo nodig tuchtrechtelijke maatregelen jegens de vereniging binnen twee maanden na ontvangst van de laatste klacht, en brengt het resultaat van de afwegingen ter kennis van de indiener(s) van de klacht(en).
Bijlage: lijst met gekwalificeerde barvrijwilligers (naam, adres, geboortedatum)
9
