Verslag 24 november 2009 Ontvangst Geheel passend bij hun leeftijd stroomden tegen het eind van de ochtend, rond 10:30 uur, de eerste HGenoten naar De Appel om in de hal elkaar te begroeten en ervaringen uit te wisselen. De Hanzehogeschool Groningen had ervoor gezorgd dat ze genereus werden ontvangen met koffie en een lekker hapje koek. Velen hadden elkaar gedurende maanden tot jaren niet meer gezien. Rond 11:00 uur werden de ongeveer 70 belangstellenden verzocht om De Appel binnen te gaan, waar Collegevoorzitter Henk Pijlman al klaarstond voor zijn presentatie.
Bekijk hier alle foto's van de bijeenkomst Willem Muste verwelkomt zowel alle deelnemende HGenoten als Henk Pijlman en schetst de geleidelijk groeiende belangstelling onder oud-HGers om elkaar periodiek te ontmoeten.
De Hanzehogeschool: historie en toekomstperspectief Henk Pijlman In zijn presentatie biedt Henk Pijlman een terugblik op de historie van de Hanzehogeschool Groningen, schitterend samengevat in een film en aansluitend een beschouwing over de toekomst. De hogeschool kent momenteel 25.000 studenten bij een instroom dit jaar van 6700. Met 3000 medewerkers worden onderwijs, onderzoek en ondersteuningswerkzaamheden uitgevoerd. Er zijn meerdere ontwikkelingen die een extra beleidsaccent hebben gekregen: internationalisering via het aantrekken van buitenlandse studenten (IBS ruwweg 60% buitenlandse studenten) en toenemende stagevervulling in het buitenland. Dat laatste gaat niet altijd eenvoudig door de dikwijls ontbrekende bronnen van inkomsten voor de student. Hanze Connect heeft het grootste MKB ondersteuningsproject van Nederland en in november 2008 kon een forse innovatiesubsidie worden verworven van het Ministerie van OCW. De uitbouw van nieuwe opleidingen, lectoraten en kenniskringen passeerden de revue en dat vormde meteen de overgang naar het nieuwe strategisch beleidsplan van de Hanzehogeschool: "Koers op Kwaliteit", 2010-2015. Het nieuwe beleidsplan is niet ontwerpen vanuit een eenzame stafpositie, maar het resultaat van vele gedachtenwisselingen. Docenten, schools, stafmedewerkers, studenten
zijn intensief betrokken bij de discussie over de gewenste toekomst van de Hanzehogeschool Groningen. Het plan is overduidelijk méér dan een verschuiving van enkele termen of zinnen. De HG wil een kennisgemeenschap zijn en laat de term "de student centraal" daarom los. Gemeenschap en samenhang, meer nadruk op "binding" zijn opvallende nieuwe koerskenmerken, waardoor de "ikcentrering" wordt verlaten. Henk laat aan praktijkvoorbeelden zien, wat deze koers betekent voor de interacties met studenten. "Vrijblijvend eisen stellen" kan niet meer en een set van nieuwe waarden wordt toegelicht. Permanente individuele ontplooiing, respect en actieve tolerantie, ondernemend handelen en verantwoordelijkheid staan als waarden centraal. De hogeschool biedt enkele nieuwe voorzieningen, die rechtstreeks zijn gekoppeld aan de nieuw geaccentueerde waarden. Aan het voorbeeld "stiltecentrum" wordt geschetst, op welke wijze studenten deze voorziening samen benutten. De HG wenst als kenniscentrum een duidelijke gerichtheid op haar lokale omgeving én haar internationale omgeving. Daarbij wordt het binaire stelsel WO – HBO dikwijls als lastig ervaren; men herkent het onderscheid dikwijls niet en denkt bij HBO soms aan voortgezet onderwijs. Echter tweederde van de hoger opgeleiden gaan nu in Nederland naar het HBO en herkenbaarheid in het buitenland is van toenemend belang. In Europees verband is afgesproken om het HBO te benoemen als "Universities of Applied Sciences." Henk neemt na deze schets rond bekostiging en wettelijke regelingen de aanwezigen mee naar enkele concrete praktijkgerichte innovatieprojecten, van Healthy Ageing, innovatieve dakbedekking, tot de boot die wordt voortgestuwd via zonne-energietechnologie. Niet alleen de innovatieve kanten krijgen ruim aandacht; ook de directe onderwijsactiviteiten: contacturen, feitelijke studentendeelname, rendementsverbetering en uitbreiding van de mastersopleidingen. Eén zaak krijgt bewust geen aandacht: grootschalige curriculumvernieuwingen, althans de didactische vormen daarvan. De zes kenniscentra bieden actief praktijkgericht onderzoek, waarvan enkele voorbeelden worden geschetst. Voor alle gewenste terreinen van ontwikkeling zijn prestatie-indicatoren gekozen, zodat de kansen op vrijblijvend handelen na ingang van dit strategisch document zeer beperkt zijn. Dat geldt ook voor de permanente ontwikkeling van het personeel, waarbij royale faciliteiten worden geboden, zoals bijvoorbeeld voor het werken aan een promotieonderzoek. Voor het totale pakket van permanente ontwikkeling is veel geld uitgetrokken. Dat is alleen te verantwoorden wanneer ook de doelmatigheid van de bedrijfsvoering steeds wordt geanalyseerd. Zo wordt het studierendement verhoogd via gerichte investeringen bij de start van de studenten en worden de kosten en de intensiteit van gebouwengebruik voortdurend in beeld gebracht.
Henk biedt aan om na verloop van tijd terug te komen bij de HGenoten om ons dan te vertellen "wat wel en wat niet is gelukt." Dat aanbod wordt direct aangenomen.
Lunch en pianomuziek De lunchpauze werd benut om persoonlijke indrukken van de lezing uit te wisselen, nieuwe collega's te begroeten tijdens het lopend buffet, onder de harmonieuze klanken van de pianomuziek van Conservatoriumstudent Karim Asfansadra. Velen verwonderden zich over de bijzonder snelle ontwikkelingen aan de Hanzehogeschool Groningen.
Bouwzaken: Van Natuurhistorisch museum naar Academie voor Schone Kunsten Frans Epping Frans Epping toont ons gezelschap een serie schitterende foto's van oude en meer recente hoekjes in het "kunstkwartier" dat het gebied rond de Westerhaven in toenemende mate wordt. Het monumentale pand van het oude Groninger museum kent een lange geschiedenis; reeds in 1854 ontstond het initiatief om een eigen Groninger museum te ontwerpen en in 1895 werd de opdracht tot de bouw verstrekt. Frans legt de toehoorders net behulp van plattegronden en foto's uit, hoe drie markante gevels zijn ontworpen. Voor de ontwikkeling van een nieuwe bestemming is men niet over één nacht ijs gegaan. In de nabije en verre omgeving zijn inspiratiebeelden opgedaan, zowel voor de omgeving van het gebouw, om er een boeiende en samenhangende omgeving van te ontwerpen, als voor de vernieuwing van het interieur. We zien talrijke dwarsdoorsneden van het gebouw, van souterrain tot en met de tongewelven. Binnengedeelten vallen soms niet onder de status van monument, waar dit wel het geval is met buitengevels. Het nieuwe depotgedeelte kan eventueel gekoppeld worden aan het monument. Van meerdere varianten zien we de dwarsdoorsneden. Ondertussen leren we er wat vakjargon bij, zoals bij de mogelijkheid om delen van het gebouw "op te toppen." Nieuwe referentie-beelden, nieuwe mogelijke invullingen. Na het gebouw van het Natuurhistorisch museum wordt ook Academie Minerva, het gebouw van Piet Blom, onder handen genomen. Tijdelijk wordt het Natuurhistorisch museum gebruikt door het Groninger Museum, omdat ook daar "groot onderhoud" wordt uitgevoerd. Tegelijkertijd wordt gezocht naar minimale leegstand. Ook hier zien we verschillende interieurwensen van belanghebbenden: witte wanden ten behoeve van exposities tegenover het voorstel van de architect om een wand terug te brengen in oude staat of één wand geheel terug in de sfeer van De Ploeg. De Gemeente verzorgt de regie om al deze belangen en invalshoeken tot hun recht te laten komen. Was het niet handiger om geheel Minerva weg te halen en een andere locatief te bieden? Ja, zeker, dat zouden veel kunstenaars graag zien! Bijvoorbeeld de benutting van de Suikerfabriek, met veel
loodsen, niet zo kostbare vierkante meters en een ruim budget voor inrichting. Frans schetst ons ook het krachtenveld van deelbelangen, de keuze van het College van Bestuur en de beoordeling door de Commissie Welstand, die echter ook niet oppermachtig is. De Gemeenteraad kan haar oordeel ook terzijde schuiven!
Studium Generale: de Gouden Kroon op Hoger Onderwijs in Groningen Willemijn Gadiot Bij oudere ex-collega's zijn ezelsbruggetjes steeds belangrijker. Het helpt tegen het al te snelle vergeten van alles wat er hier verteld gaat worden. Het nummerbord HP-67-SG duidt op de inleiding van Henk Pijlman voor een gezelschap dat aankijkt tegen de nieuwe AOW leeftijd, maar toch ook nog belangstelling heeft voor Studium Generale. Meteen wordt vanuit de zaal aangevuld, dat de nog jonge geesten ook "Samen Gepensioneerd" zijn. Willemijn wil niet de klassieke onderwijsvorm gebruiken door eerst een overzicht te bieden van "wat Studium Generale doet", ook al voelt ze zich daarbij het meeste thuis, maar kiest voor "modern onderwijs." Eerst het bijzondere, het proeven van de verwondering, daarna de uitleg waarom en hoe Studium Generale voortdurend die verwondering zoekt. Archimedes ontdekte in de badkuip, dat de waterhoogte toenam wanneer hij erin ging zitten en riep "Eureka", "ik heb het gevonden." Om niet voor Archimedes onder te doen, liet Willemijn een foto's van haarzelf in de badkuip zien, en toonde aan, dat ook bij haar die proef nog lukt. In een moderne variant natuurlijk, met de kuip vol badschuim. Dan de echte proef ter plekke herhaald. De vorst Hieron II vroeg zijn goudsmid, of hij kon onderzoeken of de net aan hem geleverde gouden kroon wel echt van puur goud was, of dat die andere goudsmid (de maker van de kroon) hem had bedrogen. Zat er een dun laagje goud op ander metaal, of was er ander metaal doorheen gesmolten? De onderzoekende goudsmid mocht niets van de kroon afkrabben of hem op andere wijze beschadigen. Toch loste hij het probleem op, gebruik makend van de kennis van Archimedes. Hij vroeg even om wat puur goud van de vorst te lenen, eenzelfde gewicht als dat van de kroon. En ja hoor, de vorst was bedrogen. Kop eraf bij die bedrieger; men was niet zo zachtzinnig in die dagen. De goudsmid kon – met de kennis van Archimedes - het bedrog vaststellen, zonder de kroon te beschadigen. Hoe deed hij dat? Willemijn demonstreerde dat ter plekke samen met haar ex-collega natuurkunde als helper. In maatglazen blijken gouden munten het water maar een paar streepje hoger te laten gaan. Andere munten met eenzelfde totaalgewicht, maar met lager soortgelijk gewicht, verplaatsen veel meer streepjes water in het maatglas. Conclusie: die zijn dus niet van goud! Zie verder de foto's van de proef. Studium Generale is als een gouden kroon op het hoger onderwijs in Groningen: edel, met voordurend echte, vaak nieuwe inhoud, waardevast en universeel. Professor Gerardus van der Leeuw richtte SG op in 1946, omdat hij van oordeel was dat de hoger opgeleiden zich meer
betrokken moesten voelen bij brede maatschappelijke problematiek. Die betrokkenheid voorafgaand en tijdens WO-II had hem teleurgesteld. In de beginjaren is de belangstelling voor de aangeboden programma's nog gering, maar vanaf 1963 zien we flinke toename van bezoekers. Een thema over sex werkt altijd! Vanaf 1990 werkt de HG samen met de RuG en zien we de deelname nog sterker groeien. Waren er in 2000 nog 55 activiteiten en 7000 bezoekers, in 2008 zijn dat er 97 met 15000 bezoekers. Alles georganiseerd vanuit een klein bureau met een gedreven team van medewerkers. Er volgde een overzicht van de grote variatie van activiteiten, van lezingen, debatten, films, studentenactiviteiten. "We maken nu met regelmaat mee, dat er al vlot na bekendmaking van het programma een bezoekersstop moet worden ingesteld. Dat gebeurde bijvoorbeeld als snel na aankondiging van 'Een tijd voor empathie', met een inleiding van Frans de Waal op 26 november." Belangstellenden kunnen via de website een abonnement aanvragen op het SG programma en op de wekelijkse nieuwsbrieven. Eind dit jaar is er ook weer een jaarafsluiting, nu met als thema "het Gouden Idee" op 15 december 2009. Wie biedt er een slimme oplossing voor klein of groot dagelijks leed in de sfeer van techniek en samenleving?
Rondleiding Pabo Bert Rolden Veel deelnemers wandelen na de koffie mee naar het D-gebouw van voormalige faculteit Economie, waar nu de Pabo is gevestigd. Collega Bert Rolden organiseert een rondleiding in twee groepen In een verrassend modern technieklokaal, de Magneet, wordt de hele groep ontvangen door directeur Peta de Vries. Zij vertelt over de ontwikkelingen in het opleidingsonderwijs. Eén van de zaken waaraan wordt gewerkt is een academische Pabo, die volgend jaar moet starten. Hierna krijgen de groepen beurtelings een rondleiding door het geheel vernieuwde gebouw, waar in de lokalen nog druk wordt gewerkt. In De Magneet zijn op welhaast futuristische wijze in een eveneens futuristisch aandoende omgeving verschillende vormen van energieopwekking te zien. De schoolkinderen die de ruimte bezoeken, en nu ook de HGenoten, kunnen experimenteren met de schaalmodellen. De HGenoten kijken terug op een leerzame en vooral genoeglijke dag.
Foto's Bekijk hier de foto's van de bijeenkomst.
